Zoekresultaten: 1 vreemd woord gevonden
Klik op het trefwoord voor meer informatie
-
▾ deksel
[klep]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;Toon/Verberg alles
thema: consumptie
bron: CW-
▾ Bemba
dèksèl
[klep]
<via Afrikaans>
etymologie: Twee informanten berichten me dat het woord deksel gebruikt wordt in Noord- en Midden-Zambia. De eerste schrijft: Ik heb deksel gehoord in de jaren tachtig en in 2004 in Midden-Zambia; men spreekt daar Lala (ciLala). De spelling in ciLala is dekselo. Dit wordt uitgesproken als /dekselo/ of /dekkeselo/, en gebruikt voor iedere soort van afdekking van een pan, pot en dergelijke. Het woord is opgenomen in het dagelijkse spraakgebruik en overgenomen uit het (verre) Zuid-Afrika. De tweede schrijft: Mijn aanstaande vrouw, afkomstig uit Noord-Zambia, was in 2000 voor het eerst in Nederland. Zij sprak nog geen Nederlands. Tijdens een gesprek met vrienden ving zij het woord deksel op en vertelde mij dat zij dat woord ook kende in haar moedertaal, het Bemba. Haar moeder gebruikte het regelmatig. Later heeft haar moeder dat bevestigd. Mogelijk is het woord deksel ook in Zimbabwe bekend. De uitspraak van deksel is natuurlijk iets anders. De beide lettergrepen hebben dezelfde klank: /dèksèl/. Het woord zal in Zambia inderdaad ontleend zijn aan het Zuid-Afrikaanse deksel. Van oudsher bestonden er namelijk contacten met Zuid-Afrika. In 1895 werd Zambia ‘eigendom’ van de British South Africa Company. Deze Company was opgezet door de mijnmagnaat Cecil Rhodes (1853-1902), die in 1890 premier van de Zuid-Afrikaanse Kaapkolonie werd. Dankzij de Company trokken veel Britten en Zuid-Afrikanen naar Zambia. In 1924 werd het een Britse kroonkolonie onder de naam Noord-Rhodesië. In 1953 werden Noord-Rhodesië, Zuid-Rhodesië (het huidige Zimbabwe) en Nyasaland (het huidige Malawi) tot één federatie samengevoegd. In 1964 werd Noord-Rhodesië onder de naam Zambia een onafhankelijke republiek. Vanaf dat moment steunde de regering de Afrikaanse meerderheidsbewegingen in Zuid-Afrika, Mozambique en Zimbabwe. Al met al heeft Zambia gedurende de hele twintigste eeuw contacten onderhouden met Zuid-Afrika, dus het is goed voorstelbaar dat een Zuid-Afrikaans woord in de talen van Zambia is geleend. Waarom nu juist het woord deksel is geleend, is niet direct duidelijk: misschien gebruikte men in Zambia eerder alleen maar zelfgebakken potten zonder deksel, en werden uit Zuid-Afrika potten mét deksels geïmporteerd.
bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
-
▾ Deens
dæksel
[klep]
status: Ambigu: Nederlands of (Neder- of Hoog-)Duits
etymologie: fra nedertysk decksel afl. af dekken (jf. vb. dække)
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Indonesisch
déksel
[voorwerp dat een hol open lichaam van boven afdekt]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Lala
dekselo
[klep]
<via Afrikaans>
etymologie: Pas op, uitspraak pasoppo; Niks, uitspraak: nikkiesjie; Sterk, uitspraak: iesjietelliekkie; Broer, uitspraak: bloeloe; Deksel, uitspraak: dekselo of dekkeselo; Midden-Zambia, men spreekt daar Lala (ciLala). Alle zijn opgenomen in het dagelijkse spraakgebruik. In de jaren 1980 en in 2004. Zijn overgenomen uit het (verre) Zuid-Afrika in de periode tussen 1915 en 1940. Pasopo betekent: ik waarschuw je voor de laatste maal! Nikkiesjie komt alleen voor in verbinding met awe (nee). Awe nikkiesjie betekent: zeker niet of het is helemaal niks. Iesjietelliekkie betekent: zeer, ontzettend. Bloeloe betekent familielid of familieleden. Dekselo of dekkeselo: iedere soort van afdekking van een pan, pot en dergelijke. De spelling in ciLala is respectievelijk: Pas op, uitspraak pasopo, nikishi, ishiteliki, blulu, dekselo.
bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
-
▾ Noors
deksel
[klep]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: av dekke, fra lty; FuT: ist mnd. decksel (deckels)
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Sranantongo
dèksel
[afsluiting van pot of pan]
bron: Blanker 2005 (SR)
Toon pijlen voor indirecte ontleningen
Niger-Congotalen Germaans (Indo-Europees) Maleis-Polynesisch Creooltalen gebaseerd op een Germaanse taal (Nederlands of Engels)
-
▾ Bemba
dèksèl
[klep]
<via Afrikaans>