INT Uitleenwoordenbank

▾ eau de cologne [reukwater]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Madoerees kalonyo, kalonyoh [reukwater]
  
  bron: Kiliaan 1904 (KIL)
- ▾ Javaans dhoklonyo [reukwater]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Kupang-Maleis kolonye [reukwater]
  
  bron: Jacob 2003 (J&G)
- ▾ Soendanees kolonyi [reukwater]
  
  bron: Coolsma 1913 (Coo1913)
- ▾ Indonesisch édokolonye, odeklonyo, odekolone [reukwater]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Minangkabaus kelonyo [reukwater]
  
  bron: Moussay 1995 (Moussay)
▾ eb [het aflopen van de zee]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1351-1375;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds ebb [regelmatige aflopen van de zee, onder invloed van de maan]
  
  datering: 1787 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: NEO; Hist.: sedan 1787; av nederl., lågty. ebbe med samma bet., eg. 'bortflöde'; besl. med ävja, Törnqvist: aus nd. oder ndl. ebbe
  bron: NEO 1995 Törnqvist 1977 (NEO, Törnqvist)
- ▾ Deens ebbe [het aflopen van de zee]
  
  datering: 1720 (1701-1750)
  status: Ambigu: Nederlands of (Neder- of Hoog-)Duits
  etymologie: fra nedertysk ebbe el. nederlandsk eb(be), egl. 'tilbagegang' . Jessen: Nederduits. DDO: fra nederlandsk eller tysk Ebbe, oprindelig betydning 'tilbageløb'. DDO: fra nederlandsk eller tysk Ebbe, oprindelig betydning 'tilbageløb', Törnqvist: aus nd. oder ndl. ebbe
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 Hjorth 2003-2005 Jessen 1883 Nielsen 1989 Törnqvist 1977 (PNOE, OOD, EO, Jessen, DDO, Törnqvist, Saabys)
- ▾ Noors ebbe [het aflopen van de zee]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: lty; FuT: von mnd. ebbe (holl. eb, ebbe)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Berbice-Nederlands hebe [het aflopen van de zee]
  
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:611)
- ▾ Frans ebbe †verouderd [het aflopen van de zee]
  
  datering: 1282 (1251-1300)
  afleidingen en samenstellingen: weber 'in eb-toestand zijn (van de zee)'
  etymologie: GR: 1282, èbe; ebbe, déb. xiiie; p.-ê. empr. à l'anglo-saxon ebban; Das wort fehlt den Nordgermanen, ist aber in den sprachen aller am meere wohnenden West- germanen heimisch: ags. ebba, afries. ebba, mndd. mndl. ebbe. Das wort ist wohl aus dem ndl. der kanalküste entlang in die fr. mundarten gelangt.; CITAAT: ‘Tout ce qui vient d’ebe s’en retournera de flot’ (Mfr.)
  bron: Wartburg 1928 (FEW, GRobert)
▾ ebben [aflopen van vloed]
werkwoord
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ebbe [aflopen van vloed]
  
  status: Ambigu: Nederlands of (Neder- of Hoog-)Duits
  etymologie: fra nedertysk ebben afl. af ebbe (jf. sb. ebbe), ænyd. d. s.; fra mnt. (hty.) ebben; af I. Ebbe
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
▾ ebbenhout [harde houtsoort]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Noors ibenholt [harde houtsoort]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: av iben, av gr ebenos, fra semitisk el. egyptisk og lty holt 'tre'; FuT: ält. dän. ebenholt und hebentræ, von d. Ebenholz (Hebenholz), Ebenbaum = holl. ebbenhout. Zugrunde liegt lat. ebenus, das wieder ein semitisches oder ägyptisches lehnwort ist.
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT:)
- ▾ Deens ibenholt [boomsoort]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: OOD: fra ty (h)ebenholz, nt. ebenholt, i bet 2. fra nt. ibenholt, FuT: ält. dän. ebenholt und hebentræ, von d. Ebenholz (Hebenholz), Ebenbaum = holl. ebbenhout. Zugrunde liegt lat. ebenus, das wieder ein semitisches oder ägyptisches lehnwort ist.
  bron: Dahlerup 1919-1956 Falk 1910-1911 (OOD, FuT)
▾ eboniet [gevulkaniseerd caoutchouc]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1874;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments ebonit [gevulkaniseerd caoutchouc]
  
  bron: (Joubert PN)
▾ echo [geluidsweerkaatsing]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1477;
thema: zintuiglijkheden
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments èko (ouder: echo) [geluidsweerkaatsing]
  
  datering: 1859 (1851-1900)
  etymologie: Uit: Putman1859 p.123 "Sonamentoe, koe ta bolbé sona kontra oen kos nos ta jama: echo."
  bron: Putman 1859 Putte 2008 (Putman1859, Putte PN)
- ▾ Indonesisch ékho, éko [geluidsweerkaatsing]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ echt [huwelijk]
zelfstandig naamwoord ; datering: 701-800;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ægte †verouderd [huwelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra mnt. echt(e), ægte fødsel (og deraf flydende ret), ægteskab (to (der) echte nemen), jf. mht. echt(e), ægte fødsel, holl. echt; substantivering af II. ægte
  bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD)
- ▾ Zweeds ta till äkta [iemand huwen]
  
  datering: 1526 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: sedan 1526; efter lågty. to echte nemen med samma bet., till echt 'äktenskap'; jfr 1äkta
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Noors ekte [huwelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO; lty; FuT: in der verbindung 'tage til ekte', von mnd. to der echte nemen; vgl. mhd. echt, echt (…) (holl. echt).
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Negerhollands echt, echte [huwelijk]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  afleidingen en samenstellingen: old 1776: huwelijksbed = echtbet, echtpaar = echtvolk. (Hesseling 1905: 231: ook echtvolk).
  etymologie: echt (old 1776), echte (Hesseling 1905)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905)
▾ echt [wettig, werkelijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ægte [werkelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk echt 'ægteskabelig, retmæssig' ¯ fællesgermansk *aiwa´afta- 'lovlig' afl. af *aiw@ 'lov' ¯ indoeuropæisk *oiw¤ 'lov, skik' egl.'gang' + *´afta- 'behæftet el. forsynet med' (jf. -haftig)
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Noors ekte [werkelijk]
  
  etymologie: fra lty, 'ekteskapelig, legitim'; FuT: aus dem mnd. echte, echt 'in der ehe geboren, ehelich, gesetzmässig, rechtmässig', später auch 'unverfälscht' (holl. echt).
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds äkta [wettig, werkelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: före 1520; fornsv. äkta 'av äkta börd'; av lågty. echte 'född inom äktenskapet; laglig'
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Duits echt [wettig]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: AdjAdjektiv std.Standardwortschatz (13. Jh., ewahaft 8. Jh.)Stammwort. Aus dem Niederdeutschen übernommen (mndd. echte, mndl. echte). Das Wort ist mit dem Wandel ft zu cht eine Entsprechung zu obd. ehaft und kontrahiertem afr. aft "gesetzmäßig", besonders in ehafte Not "rechtmäßige Gründe für das Nicht-Erscheinen vor Gericht". Älter ist ahd. Eohaft "der Sitte (Ehe) entsprechend, fromm". Abstraktum: Echtheit.
  bron: Kluge 2002 (Kluge)
- ▾ Petjoh echt, echies [echt, serieus]
  
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Sranantongo èkte [werkelijk]
  
  afleidingen en samenstellingen: èkteèkte (heus waar)
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Papiaments echt [werkelijk]
  
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Ests ehtne [wettig, werkelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  bron: Silvet 1980 (Thonus/Silvet)
▾ echtbreker [die de huwelijkstrouw schendt]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1592;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands echtbreeker [die de huwelijkstrouw schendt]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ echtbrekerij [overspel plegen]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands echtebreekerie [overspel plegen]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  etymologie: old 1776: breek die echt
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
▾ echten [zich in het huwelijk verbinden, in het huwelijk treden]
werkwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds äkta [huwen]
  
  datering: 1541 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: sedan 1541; av lågty. (sik) echten med samma bet.; jfr 1äkta
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ echter [nevenschikkend voegwoord]
voegwoord ; datering: 1641-1642;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits echter †verouderd (dialect) [nevenschikkend voegwoord]
  
  etymologie: Auf Borkum stirbt es jetzt aus; im übrigen Ostfrsl. ganz unbekannt.
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
▾ echtscheiding [ontbinding van een huwelijk]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries echtskieding [ontbinding van een huwelijk]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eclectisch [uitkiezend]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1847;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékléktis [uitkiezend]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eclips [verduistering]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1573;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments eklips †verouderd [verduistering]
  
  datering: 1859 (1851-1900)
  bron: Putman 1859 (Putman1859)
- ▾ Indonesisch éklips [verduistering]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ecologie [leer van de betrekkingen tussen dieren en planten en hun leefomgeving]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1938;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékologi [leer van de betrekkingen tussen dieren en planten en hun leefomgeving]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ economie [staathuishoudkunde]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1864;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo eikownowmi [staathuishoudkunde]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels
  bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
- ▾ Menadonees ékonomi [staathuishoudkunde]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch ékonomi [staathuishoudkunde]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Surinaams-Javaans ékonomi [zuinig, spaarzaam] <via Sranantongo>
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ economisch [zuinig, spaarzaam]
bijvoeglijk naamwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees ékonomis [zuinig, spaarzaam]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch ékonomis [zuinig, spaarzaam]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ econoom [staathuishoudkundige]
zelfstandig naamwoord
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékonom [staathuishoudkundige]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ecosysteem [het functionele geheel van een levensgemeenschap]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1970;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékosistém [het functionele geheel van een levensgemeenschap]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eczeem [huiduitslag]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1847;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Madoerees eksīm [huiduitslag]
  
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Menadonees èksim [huiduitslag]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch éksém, éksim [huiduitslag]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ edammer [ronde kaas uit Edam]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1725;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels Edam (cheese) [ronde kaas uit Edam]
  
  datering: 1836 (1801-1850)
  etymologie: zie betekenis. De productnaam Edam heeft in het Engels een joke opgeleverd: the only cheese that is madE backwards.
  bron: OED2 1989 (OED2)
- ▾ Deens eidammer, ejdammer, ejdammerost [ronde kaas uit Edam; een rond hoofd]
  
  etymologie: af navnet på den nederlandske by Edam
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD, Lundbeck, Bang)
- ▾ Zweeds edammerost [ronde kaas uit Edam]
  
  datering: 1788 (1751-1800)
  etymologie: SAOB; efter holl. edammer kaas av det holl. stadsnamnet Edam o. OST; jfr d. e(i)damer ost, t. e(i)damer käse. Formen edamer- utgår från holl. e(i)damer, t. edamer, oböjl. adj. till Edam, medan edam- är bildat direkt av stadsnamnet. Formen eld- återger det ä. holl. uttalet av Edam, som i överensstämmelse därmed förr äv. skrevs IJedam (Yedam) (jfr stavningen Eidam hos ORRELIUS Köpm.lex. 268 (1797) )
  bron: SAOB 1898 (SAOB; NEO)
- ▾ Noors edamer, edamerost [ronde kaas uit Edam]
  
  etymologie: BO: ost som først ble framstilt i Edam i Nederland
  bron: BO 2005 (BO)
- ▾ Duits Edamer [ronde kaas]
  
  etymologie: Duden Universal: nach der niederl. Stadt Edam
  bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006, Duden Universal)
- ▾ Frans édam [kaassoort]
  
  datering: 1901-2000 (1901-1950)
  etymologie: du nom de la ville hollandaise Edam, centre de production de ce fromage.
  bron: Dubois 1979 Robert 2005 (Larousse, GRobert)
- ▾ Italiaans Edam, edam(m)er [kaassoort]
  
  bron: Sijs 2006a (Zingarelli, Van der Sijs 2006)
- ▾ Spaans queso de Edam [kaassoort]
  
  bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
- ▾ Portugees edam [kaassoort]
  
  bron: internet (internet)
- ▾ Macedonisch edamer [ronde kaas uit Edam]
  
  bron: Širilova 2001 (Širilova)
- ▾ Kroatisch edamer [ronde kaas uit Edam]
  
  bron: Anić 2003 (Anić, Vladimir & Ivo Goldstein (2000), Rječnik stranih riječi, Zagreb, 2de druk.)
- ▾ Sloveens edamec [ronde kaas uit Edam]
  
  bron: Tavzes 2002 (Tavzes)
- ▾ Pools edamski [ronde kaas uit Edam]
  
  etymologie: nazwa hol. Edam w płn.Holandii, gdzie ser wyrabia się od 17 w.
  bron: Kopaliński 2007 (Wladyslaw Kopalinski)
- ▾ Servisch edamer [kaassoort]
  
  bron: Klajn 2006 (Klajn)
- ▾ Russisch èdamer, èdamskij syr [kaassoort]
  
  bron: internet (internet)
- ▾ Tsjechisch eidam, eidamský sýr [ronde kaas]
  
  bron: Sijs 2006a (ASCS, Rejzek, Van der Sijs 2006)
- ▾ Slowaaks eidam, eidamský sýr [ronde kaas]
  
  bron: Slovensko-anglický slovník 2002 (Slovensko-anglický slovník)
- ▾ Grieks évtam /edam/ [kaassoort]
  
  bron: internet (internet)
- ▾ Hongaars e(i)dami sajt [ronde kaas uit Edam]
  
  bron: Benkő 1993 (EWU)
- ▾ Fins edam(juusto), edaminjuusto [kaassoort]
  
  bron: Kirjoittaja 1999 Nurmi 1998 (SKP, TN)
- ▾ Arabisch (MSA) jubnat īdām [ronde kaas uit Edam]
  
  bron: Otten (Otten p.c.)
- ▾ Esperanto edama [ronde kaas uit Edam] <via Duits>
  
  etymologie: geleend via Du Edamer met ondersteunend bronwoord Fr édam. De uitgang -a is standaard voor adjectieven in Esp.
  bron: Waringhien 2002 (War)
▾ edel [adellijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1100;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ædel [van goede kwaliteit, echt, adellijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk edel 'fornem, ædel' ¯ fællesgermansk *a¬alja- afl. af *a¬ala- 'ædel' egl. 'stammende fra fædrene, nedarvet' (jf. adel)
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Zweeds ädel [adellijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  afleidingen en samenstellingen: ädelskånska, ädelärg, ädelgas, ädelmetall
  etymologie: före 1520; fornsv. ädhel; av lågty. edel 'förnäm; utmärkt'; besl. med adel, odal
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Noors edel [adellijk, voornaam, voortreffelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: lty, besl m adel; FuT: von mnd. ed(d)el (holl. edel).
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
▾ edelheer, edeleer [lid van de voormalige Raad van Indië]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Madoerees dēller, edēller [lid van de voormalige Raad van Indië]
  
  bron: Penninga 1936 (PH)
- ▾ Javaans delèr, delir, édhelèr [lid van de voormalige Raad van Indië]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Soendanees idĕler [lid van de voormalige Raad van Indië]
  
  bron: Coolsma 1913 (Cool1913)
- ▾ Indonesisch delér [lid van de voormalige Raad van Indië]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ edik [(gewestelijk) azijn]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1287;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens eddike [azijn]
  
  datering: 1853 (1851-1900)
  afleidingen en samenstellingen: eddikeflue=bananenvlieg
  etymologie: fra ældre nederlandsk edik ¯ omdannet af latin ac•tum afl. af acere 'være sur' . Jessen: Nederduits. Hammerich 48: Nederlands
  bron: Hammerich 1945 (PNOE, OOD, Jessen, Arnesen, Hammerich 48)
- ▾ Noors eddik [azijn]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: norr edik, gj nederl, lty fra lat. acetum; FuT: aus mndl. edec (holl. edik), resp. aus mnd. etik.
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 Arnesen (BO; FuT, Arnesen)
- ▾ Zweeds ättika [azijn]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  afleidingen en samenstellingen: ättiksomslag, ättiksprit, ättikssill, bordsättika, isättika, matättika
  etymologie: före 1520; fornsv. ätikia; av lågty. etik, ombildn. av lat. acetum med samma bet.; jfr vinäger
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Ests äädikas [azijn]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  bron: Silvet 1980 (Thonus/Silvet)
- ▾ Fins etikka [azijn] <via Zweeds>
  
  datering: 1550 (1501-1550)
  bron: Häkkinen 2004 Kirjoittaja 1999 Nurmi 1998 Sadeniemi 2002 (KH, NSSK, SKP, TN)
▾ editie [uitgave]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1546;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees édisi [uitgave]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch édisi [uitgave]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ educatie [opvoeding]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1650;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands edukasje [opvoeding]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
- ▾ Indonesisch édukasi [opvoeding]
  
  afleidingen en samenstellingen: édukatif, édukatip = educatief
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eed [plechtige verklaring]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1236;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eed, eid [plechtige verklaring]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 198)
▾ eekhoorn [knaagdier]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1287;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments eekhoorn [knaagdier]
  
  bron: (Joubert PN)
▾ eemien [de Saale-Weichsel interglaciale tijd, door Pieter Harting genoemd naar de rivier de Eem]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1952;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens eemtiden, eem [de Saale-Weichsel interglaciale tijd]
  
  etymologie: af Eem hollandsk flod.
  bron: Hårbøl 2004 (Fremmed2)
- ▾ Tsjechisch eem [de Saale-Weichsel interglaciale tijd]
  
  bron: Petráčková 1995 (ASCS)
▾ een [telwoord]
telwoord ; datering: 901-1000;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands en [telwoord]
  
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:590)
- ▾ Skepi-Nederlands en [telwoord]
  
  bron: Robertson 1989 (Robertson 1989)
- ▾ Negerhollands een, en [telwoord]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  etymologie: een (Magens 1770, old 1776), en (Roberston 1989). old 1776: eender, hetzelfde, onverschillig, om het even = die ben een
  bron: Magens 1770 Oldendorp 1996 Robertson 1989 (Magens 1770, old 1776, Robertson 1989)
- ▾ Sranantongo ein [telwoord]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Tiriyó ein_me [telwoord]
  
  bron: Meira 1999 (Meira)
▾ een [lidwoord]
lidwoord ; datering: 1100;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands en [lidwoord]
  
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:590)
- ▾ Negerhollands een, ēn [lidwoord]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: een (old 1776), ēn (djdj 1926)
  bron: Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926)
▾ eend [zwemvogel uit de familie van de eendachtigen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 793;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels eendjie [bepaalde peulvrucht met de vorm van een eendje] <via Afrikaans>
  
  datering: 1933 (1901-1950)
  etymologie: Afk., 'duckling', eend duck + dim. suffix -IE.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Duits Ante, Änte, Ent, Ente, At, Åt (dialect) [zwemvogel uit de familie van de eendachtigen]
  
  etymologie: Bischoff: Vielleicht haben die Niederländer auch in einem Teil unseres Gebiet die Lautform für die Ente bestimmt. (…) Es wird aus dem Niederländischen stammen, das im Mittelalter neben aent auch eent, ent, hatte. p. 167
  bron: Bischoff 1967 (Bischoff)
▾ eender [gelijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1569;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries iender [gelijk]
  
  datering: 1935 (1901-1950)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eendracht [eensgezindheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1367;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens endragt †verouderd [eensgezindheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra mnt. e(i)ndracht, -drecht (jf. sv. endräkt); af mnt. (over) ein ell. en dragen, være enig; jf. ens, overens
  bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD)
- ▾ Zweeds endräkt [eensgezindheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: före 1520; fornsv. endräkt; av lågty. endracht med samma bet., till over en dragen 'vara ense', eg. 'bära jämnt'; jfr dra, dräkt
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Noors endrakt [eensgezindheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: NROi: mnty. e(i)ndracht til mnty. overein (en) dragen «være enig
  bron: NROi (NROi)
- ▾ Surinaams-Javaans Endrakh [plaatsnaam]
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ eendrachtig [eensgezind]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens endrægtig †verouderd [eensgezind]
  
  datering: 1762 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra mnt. e(i)ndrachtich, -drechtich, (adv.:) -dracht(ich)liken
  bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD)
- ▾ Noors endrektig [eensgezind]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: FuT: von mnd. eindrachtig, endrechtig , von mnd. e(i)ndracht (holl. eendracht)
  bron: Falk 1910-1911 NROi (NROi; FuT)
▾ eendrachtigheid [eensgezindheid]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens endrægtighed [eensgezindheid]
  
  datering: 1785 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: PNOE: nedertysk endrechtich ¯ afl. af (over)en dragen egl. 'bære noget (fx vand) sammen med nogen'
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Noors endrektighet [eensgezindheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: NROi
  bron: NROi (NROi)
▾ eenentwintig [telwoord]
telwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands een en twentig [telwoord]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
▾ eengezinswoning [huis, berekend op bewoning door één gezin]
zelfstandig naamwoord
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries iengesinswenning [huis, berekend op bewoning door één gezin]
  
  datering: 1971 (1951-2000)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eenhoorn [fabeldier]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1287;
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Noors enhjørning [fabeldier]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: norr einhyrningr, fra lty einhornink etter lat. unicornus
  bron: BO 2005 (BO)
▾ eenlettergrepig [bestaand uit een lettergreep]
bijvoeglijk naamwoord
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries ienlettergrepich [bestaand uit een lettergreep]
  
  datering: 1855 (1851-1900)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eenmaal [eens, één keer, ooit]
bijwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eenmaal, eenmal, ēnmal, emal, ook: eenkeer [eens, één keer]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: eenmaal, eenmal, eenkeer (old 1776), ēnmal, emal (djdj 1926)
  bron: Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926)
▾ eenmoedig [eendrachtig, eensgezind]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eenmoedig [eendrachtig, eensgezind]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905)
▾ eens [eenmaal; van dezelfde mening, eensgezind]
bijwoord ; datering: 1265-1270;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Petjoh niet eens [heus niet, helemaal niet waar]
  
  status: afleiding
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Papiaments eens [van dezelfde mening]
  
  etymologie: ta eens (het eens zijn)
  bron: (Joubert PN)
▾ eensdeels [voor één deel; enerzijds]
voegwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries iensdiels [voor één deel; enerzijds]
  
  datering: 1879 (1851-1900)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eensgezind [zonder verdeeldheid; eendrachtig]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries iensgesind [zonder verdeeldheid; eendrachtig]
  
  datering: 1826 (1801-1850)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eensklaps [in één keer]
bijwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits eensklaps (dialect) [in één keer]
  
  etymologie: Foerste: Heute auf Borkum nicht mehr im Gebrauch. Schlüter: In Gronau gebraucht, doch als nl. empfunden.
  bron: Foerste 1938 Kremer 1998 Schlüter 1952 (Kremer 98, Foerste, Schlüter)
▾ eenvoudig [niet ingewikkeld]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1350;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits eenfaudich (dialect) [niet ingewikkeld]
  
  etymologie: Noch heute im Westen gut bekannt
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
- ▾ Negerhollands eenvoudig [niet ingewikkeld, onnozel]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905:200)
▾ eenvoudigheid [de hoedanigheid weinig samengesteld of ingewikkeld te zijn]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eenvoudigheit [de hoedanigheid weinig samengesteld of ingewikkeld te zijn]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eenzaam [alleen]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1477;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eensaam [alleen]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eenzaamheid [het eenzaam-zijn, isolement]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eensaamheit [het eenzaam-zijn, isolement]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eer [achting, deugd]
zelfstandig naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ære [achting, deugd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk êre 'ære, ægteskab' ¯ fællesgermansk *aiz@ 'ære, velgerning, lykke, skånsel' ¯ indoeuropæisk *ais¤ afl. af *ais- 'være ærbødig, ære'
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Zweeds ära [achting, deugd]
  
  datering: 1520 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  afleidingen en samenstellingen: ärofull, ärorik, äreförgäten; ärekränkning, ärerörig, äresak, vanära
  etymologie: före 1520; fornsv. ära 'ära; aktning'; av lågty. ere, även 'äktenskap'; jfr förära
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Noors ære [aanzien, waardigheid, achting, hulde, deugd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: fra lty; FuT: entlehnt von mnd. êre, 'ehre, ehe' (holl. eer).
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Negerhollands eer [respect]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 188)
▾ eer [vroeger]
bijwoord ; datering: 901-1000;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eer [vroeger, voor]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: eer (old 1776), fo (djdj 1926)
  bron: Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926)
▾ eerbaar [fatsoenlijk]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ærbar [fatsoenlijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: af ære (sb.) + -bar efter nedertysk erbar
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Noors ærbar [fatsoenlijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: fra ty, lty; FuT: von nhd. ehrbar, 'was mit der ehre vreinbar ist ' (…) = mnd. êrbâr 'ehrwürdig, edel, vornehm (holl. eerbaar)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO: FuT)
- ▾ Negerhollands eerbar [fatsoenlijk, met respect]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eerbied [achting]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1643-1644;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries earbied [achting]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eerbiedig [met achting]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ærbødig [met achting]
  
  status: Ambigu: Nederlands of (Neder- of Hoog-)Duits ; verbastering
  etymologie: sammenblandet af ældre nydansk erbydig, ærbiudig 'som tilbyder nogen en ære' (efter tysk ehrerbietig, ehrbietig) og ældre nydansk erbødig 'rede, villig' (af nedertysk erbodich afl. af erbot 'tilbud')
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Noors ærbødig [met achting]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: lty erbödlich, besl m ty. erbieten; FuT: die form scheint von mnd. erbodich (…) zu stammen.
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
▾ eerbiedigen [achten, eerbied bewijzen]
werkwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries earbiedigje [achten, eerbied bewijzen]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eerder [vroeger]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1637;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerder, ēdǝr, redǝ [vroeger, liever]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: eerder (old 1776), ēdǝr, redǝ (djdj 1926)
  bron: Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926)
▾ eergierig [eerzuchtig]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ærengerrig [eerzuchtig]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk erengirich dannet af êre (jf. sb. ære) + girich (jf. gerrig)
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Noors ærgjerrig [eerzuchtig]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: etter ty, lty; FuT: von nhd. ehrgierrig (= ehrgeizig), mnd. êrengierig (holl. eergierig)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
▾ eergisteren [op de dag voor gisteren]
bijwoord ; datering: 1240;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eergester [op de dag voor gisteren]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770, old 1776)
▾ eerherstel [het in ere herstellen]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries earherstel [het in ere herstellen]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eerlijk [oprecht]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ærlig [oprecht]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk êrlich afl. af êre (jf. sb. ære)
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Zweeds ärlig [oprecht]
  
  datering: 1520 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: före 1520; fornsv. ärliker 'hedervärd; ansedd'; av lågty. erlich med samma bet.; den nutida bet. av ty. ehrlich; till 1ära
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Noors ærlig [oprecht]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: norr ærligr, fra lty; FuT: von mnd. êrlîk 'ehrenwert, ehrbar, vornehm' (holl. eerlijk, 'rechtschaffen')
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Negerhollands eerlik [oprecht]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: Old 1776: oneerlijk = no eerlik
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eerlijkheid [het eerlijk zijn]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerlikheit [het eerlijk zijn]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eerst(e) [rangtelwoord: vóór ieder ander]
telwoord ; datering: 1100;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Javindo eerste, eerst [rangtelwoord: vóór ieder ander]
  
  afleidingen en samenstellingen: ha(at) eers, ha(at) eerst = weg gaan
  bron: Gruiter 1990 (VE)
- ▾ Berbice-Nederlands esti [rangtelwoord: vóór ieder ander]
  
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:592)
- ▾ Negerhollands eerste, eerst, ērstǝ, ēstǝ, ērstu [rangtelwoord: vóór ieder ander]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  afleidingen en samenstellingen: old 1776: eerstens = toeeerst
  etymologie: eerste (Magens 1770, Hesseling 1905: 233), eerst (old 1776), ērstǝ, ēstǝ, ērstu (djdj 1926). old 1776: voor het eerst = voor die eerst
  bron: Hesseling 1905 Magens 1770 (Magens 1770, old 1776, djdj 1926, Hesseling 1905: 233)
- ▾ Gimán erste [soort knikkerspel voor kinderen]
  
  afleidingen en samenstellingen: basisté, bassté = 'este' spelen.
  bron: Teljeur 1978-1980 (Telj2005)
▾ eerste keer [voor het eerst]
zelfstandig naamwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerst keer [voor het eerst]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Menadonees èstèkèr [voor het eerst]
  
  etymologie: men gebruikt ook: pertama-tama
  bron: Warokka 2004 (DJERY)
▾ eerstelijk [(verouderd) in de eerste plaats, ten eerste, vooreerst]
voegwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerstlik [in de eerste plaats, ten eerste, vooreerst]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
▾ eerstelingen [vroege aardappelen]
zelfstandig naamwoord
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Frans erstelingues (dialect) [vroege aardappelen]
  
  bron: Wartburg 1928 (FEW)
▾ eerstgeborene [kind dat als eerste is geboren]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerstgebooren, eerst-gebooren [kind dat als eerste is geboren]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: Old 1776 ook: die eerst kind
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905:190)
▾ eerstmaal [(verouderd) voor het eerst, voor de eerste keer]
bijwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerst mael [voor het eerst, voor de eerste keer]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
▾ eervol [eer verschaffend]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Soendanees erpol [eer verschaffend; gewone term bij verlening van ontslag]
  
  afleidingen en samenstellingen: dilepas erpol=eervol ontslagen
  etymologie: dilepas=los, vrijgemaakt
  bron: Coolsma 1913 (Coo1913)
▾ eerwaardig [eerbiedwaardig, achtenswaardig]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ærværdig [eerbiedwaardig, achtenswaardig]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk êrwerdich dannet af êre (jf. sb. ære) + werdich (jf. værdig)
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Negerhollands eerwaardig [eerbiedwaardig, achtenswaardig]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eeuw [honderd jaar]
zelfstandig naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Êv †verouderd (dialect) [honderd jaar]
  
  etymologie: Auf Borkum und in Weener jetzt aussterbend. 1900 sprach man in Weener noch vom Êvfêst
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
▾ eeuwig [voor altijd]
bijvoeglijk naamwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens evig [voor altijd]
  
  datering: 1724 (1701-1750)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  afleidingen en samenstellingen: evig og altid=altijd en eeuwig, evighed=eeuwigheid
  etymologie: ra nedertysk ewich afl. af oldnedertysk •wi ¯ fællesgermansk *aiwi-, *aiwa- 'tid, evighed, livsalder' ¯ indoeuropæisk *aiwo- 'livskraft, liv' (besl.m. ejegod, ædru)
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Noors evig [voor altijd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: fra lty, besl m norr ævi '(leve)tid'; FuT: von mnd. êwich (holl. eeuwig)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds evig [voor altijd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: före 1520; fornsv. evogher; av lågty. ewich med samma bet.; besl. med lat. ævum, grek. aion 'tidsålder'; jfr eon
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Negerhollands eewig, eeuwig [voor altijd]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 187)
▾ eeuwigheid [eindeloze duur; het hiernamaals]
zelfstandig naamwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eewigheit, ewigheid [eindeloze duur; het hiernamaals]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: eewigheit (old 1776), ewigheid (Hesseling 1905: 200)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 200)
▾ effect [uitwerking]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1456;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees èfèk [uitwerking]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch éfék [uitwerking]
  
  afleidingen en samenstellingen: éféktip = effectief
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ effect [verhandelbaar waardepapier]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1807;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éfék [verhandelbaar waardepapier]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ effen [vlak, gelijkmatig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1236;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens effen [capabel]
  
  datering: 1758 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk effen 'lige' ¯ fællesgermansk *e¡na- 'lige, jævn' (jf. jævn)
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (OOD, PNOE, Arnesen)
- ▾ Noors effen †verouderd [vlak, even]
  
  etymologie: NROi: mnty. effen, 'jevn'; FuT: von mnd. effen, even 'grade, eben' (holl. even, effen)
  bron: NROi (NROi, Arnesen)
- ▾ Sranantongo ef [vlak, gelijkmatig]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Negerhollands effen [vlak, gelijkmatig, even]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ efficiënt [doelmatig, werkzaam]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1949;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éfisién [doelmatig, werkzaam]
  
  afleidingen en samenstellingen: éfisiénsi = efficientie
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eg [landbouwwerktuig]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Noord-Sotho ege [landbouwwerktuig] <via Afrikaans>
  
  bron: Jennings 1995 (KVW)
- ▾ Zuid-Sotho ege [landbouwwerktuig] <via Afrikaans>
  
  bron: Jennings 1995 (KVW)
- ▾ Tswana êgê [landbouwwerktuig] <via Afrikaans>
  
  bron: Jennings 1995 (KVW)
▾ egaal [gelijkmatig, glad]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1503;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch égal [gelijkmatig, glad]
  
  afleidingen en samenstellingen: égalisasi = egalisatie
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ egaliseren [gelijkmaken, vereffenen]
werkwoord ; datering: 1669;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Surinaams-Javaans kalisir [gelijkmaken, vereffenen]
  
  afleidingen en samenstellingen: afkomstig van stam 'egaliseer'
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ egalitair [algemene maatschappelijke gelijkheid voorstaand]
bijvoeglijk naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch égalitér [algemene maatschappelijke gelijkheid voorstaand]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ egelvoet [mokpoot, gezwel aan poot van paarden]
zelfstandig naamwoord
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries egelsfoet [mokpoot, gezwel aan poot van paarden]
  
  datering: 1900 (1851-1900)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ ego [ik-gevoel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1843;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch égo [ik]
  
  afleidingen en samenstellingen: égoisme = egoisme; égoistis = egoistisch
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ egocentrisch [bij wie het eigen ik steeds het middelpunt is]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1912;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch égoséntris [bij wie het eigen ik steeds het middelpunt is]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ egoïst [egoïstisch persoon]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees egois [egoïstisch (persoon)]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ ei [vrouwelijke geslachtscel, kiem]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1230-1231;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands airi [vrouwelijke geslachtscel, kiem]
  
  etymologie: van het mv.eier(en)
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993: 555)
- ▾ Skepi-Nederlands airə [vrouwelijke geslachtscel, kiem]
  
  etymologie: ontleend aan mv.
  bron: Robertson 1989 (Robertson 1989)
- ▾ Negerhollands ee, eiu, eyu, eju [vrouwelijke geslachtscel, kiem]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: ee (old 1776), eiu (djdj 1926), eyu (Roberston 1989), eju (Hesseling 1905)
  bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 Oldendorp 1996 Robertson 1989 (old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926, Robertson 1989)
▾ eiden [eggen]
werkwoord
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits eiden †verouderd (dialect) [eggen]
  
  bron: Mensinga 1880 (Mensinga)
▾ eider(eend) [soort van duikeend]
zelfstandig naamwoord
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds ejder [soort van duikeend]
  
  datering: 1731 (1701-1750)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  afleidingen en samenstellingen: ejderdun; ejderhanne; ejderjakt; ejderrede
  etymologie: sedan 1731; av lågty. eider; av nyisl. æður, isl. æðr med samma bet.; nära besl. med åda
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ eierkool [eivormige briket]
zelfstandig naamwoord
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries eierkoal [eivormige briket]
  
  datering: 1938 (1901-1950)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eierstruif [gerecht in hoofdzaak van geklutste eieren, omelet]
zelfstandig naamwoord
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands ejerstryf [gerecht in hoofdzaak van geklutste eieren, omelet]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
▾ eiervreter [slangensoort]
zelfstandig naamwoord
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels egg-eater, eivervreter [slangensoort]
  
  datering: 1821 (1801-1850)
  status: leenvertaling
  etymologie: tr. S. Afr. Du. eiervreter, Du. eier egg + vreter eater. S. Afr. Du. (later Afk.), eier egg + vreter eater.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
▾ eigen [van het subject]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1100;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits egenste (dialect) [van het subject]
  
  etymologie: Im Südosten des Landes heute sehr gebräuchlich. In Westrhauderfehn auch in der Form eegste. Im Norden und Nordosten stattdessen sülvigste. Wo beides bekannt ist, gilt egenste für nachdrücklicher.
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels own [kenmerkend, inheems] <via Afrikaans>
  
  datering: 1979 (1951-2000)
  status: betekenisontlening
  afleidingen en samenstellingen: own affair (regionale bevoegdheid [onder Apartheid]),
  etymologie: tr. Afk. eie own, characteristic of, peculiar to (and thus divergent from all others).
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Sranantongo eigi [van het subject]
  
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
- ▾ Berbice-Nederlands egn [van het subject]
  
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:590)
- ▾ Negerhollands eegen, eigen, eigǝn, ēgǝn [van het subject, zich]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  afleidingen en samenstellingen: old 1776: toe-eigenen = mi eegen mi die toe
  etymologie: eegen (old 1776), eigen (old 1776, Hesseling 1905), eigǝn, ēgǝn (djdj 1926)
  bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 (old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926)
- ▾ Saramakkaans éígi [van het subject] <via Sranantongo>
  
  bron: Donicie 1963 (Donicie)
▾ eigen gemakken [privévoorzieningen]
zelfstandig naamwoord
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éhen gemakken [privé-toilet en andere voorzieningen]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eigenaar [bezitter]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1508;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo eiginari [bezitter]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Negerhollands eigǝna, eigenar [bezitter]
  
  datering: 1914 (1901-1950)
  bron: Josselin 1926 Rossem 1996 (djdj 1926, Rossem 1996: 243)
- ▾ Surinaams-Javaans èikhenar [bezitter van een huis] <via Sranantongo>
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ eigenbelang [eigen voordeel]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries eigenbelang [eigen voordeel]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Duits Egenbelank (dialect) [eigen voordeel]
  
  etymologie: Gegenwärtig im Reiderl. und auf Borkum bekannt. Das Wort ist nur in den Teilen Ostfrsl.s bekannt, die dem nl. Einfluß am stärksten ausgesetzt sind. Das macht Entlehnung des im Nl. häufig gebrauchten Kompositums sehr wahrscheinlich.
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
▾ eigendom [wat men zijn eigen mag noemen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1268;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ejendom [boerderij of huis, of grond waarop gebouwd kan worden, wat men zijn eigen mag noemen]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk eigendom
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Noors eiendom [wat men zijn eigen mag noemen; pand, kavel, onroerend goed]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: fra lty; FuT: unter einfluss von mnd. eigendôm von ält. Dän eiedom, neunorw. eigedom umgebildet
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds egendom [wat men zijn eigen mag noemen, bezitting]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  afleidingen en samenstellingen: egendomsbrott, egendomsrätt, lösegendom, nationalegendom, privategendom
  etymologie: före 1520; fornsv. eghindomber; av lågty. egendom med samma bet.; till egen och 1dom
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels eigendom [grondbezit]
  
  datering: 1795 (1751-1800)
  etymologie: Du., 'ownership (of property)'.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Negerhollands eegendom [wat men zijn eigen mag noemen]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Jakartaans-Maleis èhendom, ihdom [wat men zijn eigen mag noemen]
  
  bron: Kähler 1966 (HANS)
- ▾ Indonesisch égendom, éhendom, eigendom, ihdom †verouderd [volledig eigenaarschap van grondstuk]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eigenlijk [waar, echt]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1240;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens egentlig [waar, echt]
  
  datering: 1866 (1851-1900)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk egentlik afl. af egen (jf. egen); oprindelig betydning 'tilhørende nogen som ejendom'
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Noors egentlig [feitelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: fra lty; FuT: von mnd. êgentlik (holl. eigenlijk)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds egentlig [waar, echt, feitelijk]
  
  datering: 1555 (1551-1600)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: sedan 1555; av lågty. egentlik med samma bet., till egen, se egen
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Negerhollands eigentlik [waar, echt]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
- ▾ Papiaments eigenlijk [waar, echt]
  
  bron: (Joubert PN)
▾ eigenzinnig [zijn eigen zin volgend]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1567;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eegensin, eegensinnig [zijn eigen zin volgend]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ Eijkmans test [bepaalde bacteriëntest]
zelfstandig naamwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels Eijkman('s) test [bepaalde bacteriëntest]
  
  bron: Sijs 2009a (Van der Sijs 2009)
▾ eik [boomsoort]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1137;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ék [boomsoort]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eiland [land omgeven door water]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ejland †verouderd [(zeemanstaal) land omgeven door water]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: OOD: ænyd. d. s.; fra mnt. ell. nht. eiland; af fris. ei, samme ord som da. Ø; jf. eng. island, oldn. eyland, da. Øland. FuT: via Nederduits van Fries, Lundbeck: van Nederlands, Grimm: …bleibt nichts übrig als unser nhd. eiland für erborgt aus der nl. oder nordischen form oder für entstellt aus mhd. einlant, das vielleicht selbst aus eilant verbildet wurde, zu erklären. das wort ei, ovum kommt nicht in betracht, wenn schon der dotter wie eine runde insel im eiweisz schwimmt. eiland hat DIEFENBACH unter insula nur aus nl. oder cölnischen vocabularien, DASYP. und MAALER, selbst DENZLER geben es noch nicht, wol aber HENISCH 835, 38, ohne zweifel auch aus nl. quelle; zu verwundern ist sein abgang bei LUTHER. im 17 jh. verbreitete es sich und war den dichtern des 18 mit seinem wollaut willkommen, unterm volk konnte es den herschenden ausdruck insel nicht verdrängen. bei FLEMING sollte man eiland erwarten, da es OLEARIUS pers reiseb. 2, 3 hat, ich suchte vergeblich danach. Kluge: Übernommen aus dem Niederdeutschen (mndd. e(i)lant, eyglant, mndl. eiland). Dies ist eine späte Verdeutlichung, die auch in afr. eiland, eilond, ae. Egland, Eglond und anord. eyland auftritt, zu g. *agwijO f. "die zum Wasser gehörige" - was im Deutschen zu Au(e) wird, in den nordseegermanischen Sprachen zu einem Wort für "Insel" in anord. ey f., ae. Ig, Eg f., mndd. O, oe, oge, afr. -ey in Ortsnamen. Eiland ist also "Inselland". Schon mhd. einlant "Insel" mit Umdeutung des Vorderglieds ("allein liegendes Land"), auch mit einer Variante eilant, doch ist dieses Wort schon früh ausgestorben. Kluge See: Mit dem gleichbedeut. nl. eiland wohl eigentlich ein fries. Wort. Duden Universal: mniederd., mniederl. eilant < afries. eiland, eigtl.= Inselland, zu afries. ei = Insel (dafür mhd. ouwe, ahd. ouw[i]a, Aue)
  bron: Dahlerup 1919-1956 Duden Universal 2003 Falk 1910-1911 Grimm 1854-1971 Jessen 1883 Kluge 1911 Kluge 2002 (Jessen, OOD, FuT, Lundbeck, Grimm, Kluge, Kluge See, Duden Universal)
- ▾ Duits Eiland [land omgeven door water]
  
  datering: 1251-1300
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: Grimm: …bleibt nichts übrig als unser nhd. eiland für erborgt aus der nl. oder nordischen form oder für entstellt aus mhd. einlant, das vielleicht selbst aus eilant verbildet wurde, zu erklären. das wort ei, ovum kommt nicht in betracht, wenn schon der dotter wie eine runde insel im eiweisz schwimmt. eiland hat DIEFENBACH unter insula nur aus nl. oder cölnischen vocabularien, DASYP. und MAALER, selbst DENZLER geben es noch nicht, wol aber HENISCH 835, 38, ohne zweifel auch aus nl. quelle; zu verwundern ist sein abgang bei LUTHER. im 17 jh. verbreitete es sich und war den dichtern des 18 mit seinem wollaut willkommen, unterm volk konnte es den herschenden ausdruck insel nicht verdrängen. bei FLEMING sollte man eiland erwarten, da es OLEARIUS pers reiseb. 2, 3 hat, ich suchte vergeblich danach. Kluge: Übernommen aus dem Niederdeutschen (mndd. e(i)lant, eyglant, mndl. eiland). Dies ist eine späte Verdeutlichung, die auch in afr. eiland, eilond, ae. Egland, Eglond und anord. eyland auftritt, zu g. *agwijO f. "die zum Wasser gehörige" - was im Deutschen zu Au(e) wird, in den nordseegermanischen Sprachen zu einem Wort für "Insel" in anord. ey f., ae. Ig, Eg f., mndd. O, oe, oge, afr. -ey in Ortsnamen. Eiland ist also "Inselland". Schon mhd. einlant "Insel" mit Umdeutung des Vorderglieds ("allein liegendes Land"), auch mit einer Variante eilant, doch ist dieses Wort schon früh ausgestorben. Kluge See: Mit dem gleichbedeut. nl. eiland wohl eigentlich ein fries. Wort. Duden Universal: mniederd., mniederl. eilant < afries. eiland, eigtl.= Inselland, zu afries. ei = Insel (dafür mhd. ouwe, ahd. ouw[i]a, Aue)
  bron: Duden Universal 2003 Kluge 1911 Kluge 2002 (Grimm, Kluge, Kluge See, Duden Universal)
- ▾ Noors eiland †verouderd [land omgeven door water]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: NROi: mnty el ty; FuT: von mnd. eiland 'insel' (holl. eiland).
  bron: Falk 1910-1911 NROi (NROi; FuT)
- ▾ Sranantongo èilanti [land omgeven door water]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Negerhollands eyland, eiland [land omgeven door water]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: eyland (old 1776), eiland (Hesseling 1905: 186)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 186)
▾ eilandsraad [vertegenwoordigend lichaam op de Nederlandse Antillen]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments eilandsraad, eilantsrat [vertegenwoordigend lichaam op de Nederlandse Antillen]
  
  bron: (Joubert PN)
▾ einde [laatste gedeelte]
zelfstandig naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels entjie [restant, kleine hoeveelheid] <via Afrikaans>
  
  datering: 1950 (1901-1950)
  etymologie: Afk. end end + dim. suffix -ie.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Negerhollands end, einde [laatste gedeelte]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: end (old 1776), einde (Hesseling 1905: 231). Old 1776: tot het einde = voor daarom. eindelijk = na die end, opd'laatst
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 231)
- ▾ Surinaams-Javaans èndhe [einde, slot]
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ eindelijk [ten slotte]
bijwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens endelig [ten slotte]
  
  datering: 1723 (1701-1750)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: afl. af end 'ende' efter nedertysk endelik
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Noors endelig [ten slotte]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: fra lty
  bron: BO 2005 (BO)
- ▾ Zweeds äntligen [ten slotte]
  
  datering: 1538 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: sedan 1538; av lågty. endeliken 'slutligen; äntligen', till ende 'slut'; jfr 2ända
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Negerhollands eindlik [ten slotte]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
▾ einder [horizon]
zelfstandig naamwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries einder [horizon]
  
  datering: 1933 (1901-1950)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eis [aanspraak]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo eisi [aanspraak]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Papiaments eis †verouderd [aanspraak]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  etymologie: Uit: Ewijk p. 28
  bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
- ▾ Ambons-Maleis èis [volmacht]
  
  etymologie: Siapa kasi eis par oese? 'Wie heeft u volmacht gegeven?'
  bron: Prick 1906 (Prick 1906)
▾ eisen [verzoeken]
werkwoord ; datering: 1240;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds äska [verzoeken]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: före 1520; fornsv. äskia 'kräva; inbjuda'; av lågty. eschen, eischen 'fordra'; samma ord som eng. ask 'fråga; be'
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Sranantongo eisi [verzoeken]
  
  status: afleiding
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ ejaculatie [zaadlozing]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1799;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éyakulasi [zaadlozing]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eksteroog [likdoorn]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1350;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Eksterauge, Elsteroge, Hästeroge (dialect) [likdoorn]
  
  etymologie: Wiese: - Ndl. Herkunfst, Bischoff p. 162, Teuchert p. 319
  bron: Teuchert 1972 (Wiese, Teuchert, Bischoff)
▾ el [lengtemaat]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1277;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands el [lengtemaat]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905: 200)
- ▾ Creools-Portugees (Batavia) ëlla [lengtemaat]
  
  bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
- ▾ Soendanees elo [lengtemaat]
  
  bron: Prick 1906 (Prick 1906)
- ▾ Madoerees elo, elōh [lengtemaat]
  
  afleidingen en samenstellingen: elowan = stok ter grootte van 1 el, ngelone, ngelōwe = iets met de el meten, ngelōwagi = met iets meten
  bron: Kiliaan 1904 (PH, KIL)
- ▾ Ternataans-Maleis el [lengtemaat]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Ambons-Maleis èl [lengtemaat]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Menadonees èl [lengtemaat]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Kupang-Maleis èl [lengtemaat]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Javaans élo [lengtemaat]
  
  afleidingen en samenstellingen: élon=per el; diéloni=bij ellen afgemeten, verkocht
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Jakartaans-Maleis élo [lengtemaat]
  
  afleidingen en samenstellingen: éloan = hout of meetlat met de lengte van 1 el
  bron: Chaer 1976 (CHAER)
- ▾ Makassaars êlo [lengtemaat]
  
  bron: Matthes 1885 (BF)
- ▾ Atjehnees ila, hila, ilò [lengtemaat (de afstand van het midden van de borst tot de top van de middelste vinger bij zijwaarts gestrekte arm); meten (met een el)]
  
  afleidingen en samenstellingen: meu'ila-ila = ellen lang, bij ellen
  bron: Djajadiningrat 1934 (RA)
- ▾ Keiëes el [lengtemaat]
  
  bron: Geurtjens 1921 (Geurtjens)
- ▾ Nias hela, helo, elo, ela [lengtemaat]
  
  bron: Lafeber 1922 (Lafeber)
- ▾ Surinaams-Javaans élo [lengtemaat]
  
  afleidingen en samenstellingen: ngélo = meten per el, élon = per el, bij de el
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
- ▾ Japans eru †verouderd [lengtemaat]
  
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ elaioplast [plastide dat olie bevat of uitscheidt, ontdekt door de Nederlandse onderzoeker J.H. Wakker]
zelfstandig naamwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels elaioplast [plastide dat olie bevat of uitscheidt, ontdekt door de Nederlandse onderzoeker J.H. Wakker]
  
  datering: 1888 (1851-1900)
  etymologie: a. Du. elaioplast (J. H. Wakker 1887, in Maandblad voor Natuurwetenschappen XIII. 110), f. Gr. <gk><elenis><acu>laion</gk> oil + -plast.
  bron: OED2 1989 (OED2)
- ▾ Duits Elaioplast [plastide dat olie bevat of uitscheidt, ontdekt door de Nederlandse onderzoeker J.H. Wakker]
  
  bron: internet (WNT, internet)
- ▾ Frans élaioplaste [plastide dat olie bevat of uitscheidt, ontdekt door de Nederlandse onderzoeker J.H. Wakker]
  
  bron: internet (internet)
▾ elan [bezieldheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1891;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries elan [bezieldheid]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eland [herkauwer]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1456-1489;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels eland [elandantilope] <via Afrikaans>
  
  datering: 1786 (1751-1800)
  etymologie: a. Du. eland elk. The Du. word is a. Ger. elend (elentier), believed to be ad. Lith. élnis elk. See ellan, ellend, which are earlier adoptions of the word from sources other than Du.
  bron: Carpenter 1908-1909 Onions 1983 Silva 1996 (OED2, ODEE, Carpenter, DSAE)
- ▾ Zweeds eland [grote Afrikaanse bosantilope] <via Afrikaans>
  
  datering: 1874 (1851-1900)
  etymologie: NEO; Hist.: sedan 1874; via afrikaans av nederl. eland 'älg'; besl. med grek. elaphos 'hjort'
  bron: SAOB 1898 (NEO; SAOB)
- ▾ Noors eland †verouderd [elandantilope]
  
  etymologie: BO: nederl. 'elg', stor og klumpet antilope, taurotragus oryx; [het Noorse woord voor een gewone eland is elg]
  bron: BO 2005 (BO)
- ▾ Deens eland [elandantilope] <via Afrikaans>
  
  etymologie: via afrikaans fra hollandsk eland 'elg'
  bron: Hjorth 2003-2005 (DDO)
- ▾ Pools eland [Afrikaanse bosantilope] <via Afrikaans>
  
  etymologie: afrik., eland z hol.elk, nm. elen(d)
  bron: Kopaliński 2007 (Wladyslaw Kopalinski)
▾ elastiek [rekbare band]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1838;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo elastiki [rekbare band]
  
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
- ▾ Papiaments elastik, alestik [rekbare band]
  
  datering: 1999 (1951-2000)
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Sarnami lástik [rekbare band]
  
  bron: Santokhi 2005 (Santokhi)
- ▾ Menadonees élastik [rekbare band]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch élastik, lastik [rekbare band; katapult; latex, sap van rubberboom en bananenstam]
  
  afleidingen en samenstellingen: élastis = elastisch
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Japans erasuchika (dialect) [stuk elastiek, rubberen snoer]
  
  etymologie: Wordt gebruikt in het dialekt van Fukui City.
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ elders [bijwoord van plaats: niet hier]
bijwoord ; datering: 1514;
thema: voortbewegen
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits elders †verouderd (dialect) [bijwoord van plaats: niet hier]
  
  datering: 1700 (1651-1700)
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
▾ elegant [bevallig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1784;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élégan [bevallig]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elegantie [bevalligheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1548;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élégansi [bevalligheid]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elektricien [vakman op elektrisch gebied]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1894;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments elèktrishèn [vakman op elektrisch gebied]
  
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Surinaams-Javaans lèktrisyèn [vakman op elektrisch gebied]
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ elektriciteit [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1736;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Madoerees līstrīk [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
  
  status: verbastering
  afleidingen en samenstellingen: alīstrīk = voorzien van elektriciteit
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Javaans lèstrik, listrig [natuurkracht]
  
  etymologie: Oost-Javaans lèstrèk, natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt bron: veldwerk T. Hoogervorst
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Makassaars lêsetirí, lêstirí [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
  
  status: verbastering
  etymologie: dialect van Sanrabone: lêttirí
  bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
- ▾ Boeginees lîseterí [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
  
  status: verbastering
  bron: Said 1977 (Ide)
- ▾ Indonesisch éléktris, listrik [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Sasaks listrik [elektrisch licht]
  
  status: verbastering
  bron: Goris 1938 (Goris)
- ▾ Minangkabaus listrik [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
  
  status: verbastering
  bron: Moussay 1995 (Moussay)
- ▾ Surinaams-Javaans listrig [stroom]
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
- ▾ Japans ereki †verouderd [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt; magneet]
  
  etymologie: Verouderd: erekiteru, erekishiteito.Nowadays generally supplanted by denki (S.-J.).
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ elektrisch [m.b.t. elektriciteit]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1786;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees élèktris [m.b.t. elektriciteit]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch éléktris, léktris [m.b.t. elektriciteit]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elektro- [met elektriciteit te maken hebbend]
suffix
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éléktro- [met elektriciteit te maken hebbend]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elektrometer [toestel om elektrische spanning te meten]
zelfstandig naamwoord
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éléktrométer [toestel om elektrische spanning te meten]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Japans erekimētoru, erekiterumētoru †verouderd [toestel om elektrische spanning te meten]
  
  etymologie: Nowadays den'ikei.
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ elektronisch [werkend door vrije elektronen]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1950;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élékronis [werkend door vrije elektronen]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ element [hoofdstof; eenheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Javaans almén [(elektrisch) element; zaklantaarn]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Indonesisch élemén [hoofdstof; door elektra gloeiend hete draad (cel)]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elementair [fundamenteel]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1810;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éleméntér [fundamenteel]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elf [telwoord]
telwoord ; datering: 1220-1240;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Petjoh (pil) nummer elf [vergif]
  
  status: afleiding
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Berbice-Nederlands alfu, elfu [telwoord]
  
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:556, 590)
- ▾ Sranantongo erfu [telwoord]
  
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
- ▾ Aucaans eloefoe [telwoord]
  
  bron: Wakaman 1979 (Wakaman 33)
- ▾ Skepi-Nederlands elk [telwoord]
  
  bron: Robertson 1989 (Robertson 1989)
- ▾ Negerhollands elf, elef [telwoord]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  etymologie: elf (Magens 1770, old 1776), elef (Roberston 1989)
  bron: Magens 1770 Oldendorp 1996 Robertson 1989 (Magens 1770, old 1776, Robertson 1989)
- ▾ Saramakkaans elúfu [telwoord] <via Sranantongo>
  
  bron: WOLD (WOLD)
▾ elf, elfje [geest]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1855-1857;
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments èlfye [geest]
  
  datering: 2005 (2001-2050)
  bron: Putte 2008 (Putt PN)
▾ elfde [rangtelwoord, komende na de of het tiende]
telwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands (die) elfde, elfte [rangtelwoord]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  etymologie: elfde (old 1776), elfte (Magens 1770)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770, old 1776)
▾ elft [vissensoort]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1351-1400;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels elf [blauwbaars] <via Afrikaans>
  
  datering: 1731 (1701-1750)
  etymologie: Afrikaans, f. Du. elft shad.
  bron: OED2 1989 Silva 1996 (OED2, DSAE)
▾ elftal [ploeg van elf voetballers]
zelfstandig naamwoord
thema: sport en spel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits die Elftal [het Nederlandse voetbalelftal, beruchte tegenstander van Duitsland]
  
  bron: internet (internet)
- ▾ Sranantongo èlftal [ploeg van elf voetballers]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ elfuurtje [maaltijd rond elf uur]
zelfstandig naamwoord
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Vastelands-Noord-Fries älefüürtje [koffiemaaltijd rond elf uur]
  
  etymologie: älefüürtje Ha. ‘Mahlzeit am Vormittag‘ < nl. elfuurt¬je ‘Kaffee oder anderes Getränk, um elf Uhr getrun¬ken‘; 1.Glied: elf uur ‘elf Uhr‘; 2.Glied: Dim. Suff. -tje
  bron: Sjölin 2006 (Sjölin)
- ▾ Duits Elfüürtje (dialect) [(zeemanstaal, of taal van handwerkers en wasvrouwen) (koffie)maaltijd of borreltijd rond elf uur]
  
  etymologie: Smet: Noordwest-Duitsland, Foerste: Dieser mit der Sitte aus den Niederlanden herübergekommenene, in Ostfriesland allgemein, bes. in Norden und Umgebung gebrauchte Ausdruck (…) pflegt man vielfach um 11 Uhr vormittags Tee oder Kaffe zu trinken. (…) Das Elfüürtje ist bei Handwerkern und Kaufleuten, bes. im Brokemerland, noch in der Mode. Meist wird Schnaps getrunken, seltener Tee. Schlüter: die von Holland übernommenen Sitt un die Bezeichnung dafür auch in Ost- und Nordfrsl.
  bron: Foerste 1938 Schlüter 1952 Smet 1983 (Smet 83, Foerste, Schlüter)
▾ eliminatie [verwijdering]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1847;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éliminasi [verwijdering]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elimineren [verwijderen]
werkwoord ; datering: 1832;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éliminir [verwijderen]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elite [het geselecteerde gedeelte]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élit [het geselecteerde gedeelte]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elixer [geneeskrachtige drank]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1774;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éliksir [geneeskrachtige drank]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Japans erikishiru †verouderd [geneeskrachtige drank]
  
  etymologie: Nowadays erikisâ (E.).
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ elk [ieder, iedereen]
voornaamwoord ; datering: 1220-1240;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands elk [ieder(e) (uitsluitend bijvoeglijk gebruikt)]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770, old 1776, djdj 1926)
▾ elkeen [iedereen]
voornaamwoord ; datering: 1615;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands ēgē, ēkē, elkēn, elkeen, ēkǝrēn, ekeren, ēkērēn [iedereen, elk]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  etymologie: ēgē, ēkē, elkēn (djdj 1926); elkeen (Magens 1770, old 1776), ēkǝrēn, ekeren, ēkērēn (djdj 1926)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770, old 1776, djdj1926)
▾ elleboog [gewricht tussen beneden- en bovenarm]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments èlebog, èlembog (ouder: elleboog) [gewricht tussen beneden- en bovenarm]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  etymologie: Uit: Ewijk p. 29
  bron: Putte 2008 (Joubert PN, Ewijk, Putte PN)
▾ elleboogsbeen [ellepijp]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Chinees chigu [ellepijp] <via Japans>
  
  status: leenvertaling
  etymologie: foot (Dutch "el")+bone
  bron: Kuiper 1993 (Kuiper)
- ▾ Japans shakkotsu [ellepijp, lett. elbeen]
  
  status: leenvertaling
  etymologie: Lit. foot (as a measure, in the sense of D.'el') + bone.
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ ellende [beroerdigheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1285;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds elände [beroerdigheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: före 1520; fornsv. älände; av lågty. ellende med samma bet., eg. 'landsflykt'; till äl- 'annan'; jfr elända, eljest, 1land
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Negerhollands elend [beroerdigheid, ellendig]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ ellendig [beroerd]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens elendig [beroerd]
  
  datering: 1871 (1851-1900)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk elendich afl. af elende ¯ oldnedertysk eli-lendi 'fremmed land' dannet af eli- 'anden' + en afledning af land; grundbetydning 'som lever borte fra sit land'
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Noors elendig [beroerd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO; fra lty; FuT: von mnd. elendich (holl. ellendig)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds elända [beroerd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: före 1520; fornsv. älände; av lågty. ellende 'landsflyktig; främmande; olycklig'
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Negerhollands elendig [beroerd]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ ellens [ruw Noors hout van bepaalde afmeting]
zelfstandig naamwoord
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries ellens [ruw Noors hout van bepaalde afmeting]
  
  datering: 1900 (1851-1900)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ ellepijp [dikste bot in benedenarm]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1867;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands elle [dikste bot in benedenarm]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: in het Duits is ellepijp ook 'elle'. 'elle' betekent in het Nederlands 'gepunt stokje' en soms wordt daar ook de honkbalknuppel mee bedoelt.
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ ellips [ovaal]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1749;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élips [ovaal]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ els [boomsoort]
zelfstandig naamwoord ; datering: 772-776;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels els [boomsoort]
  
  datering: 1829 (1801-1850)
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Duits Else, Els (dialect) [boomsoort]
  
  datering: 1279 (1251-1300)
  etymologie: Oostnederduits, Brandeburg, Berlijn. Wiese: Eytm. zu mndl. else, ein Wort der ndl. Siedler des 12. Jh. FrL: Brandenburg
  bron: Frings 1966 Smet 1983 Smet 1992 Wiese 1996 (Smet 92, Smet 83, Wiese, FrL, Bischoff)
- ▾ Fries els [boomsoort]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Papiaments èls [boomsoort]
  
  datering: 2005 (2001-2050)
  bron: Putte 2008 (Putte PN)
▾ els [priem]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels elsin †verouderd [priem]
  
  datering: 1440 (1401-1450)
  afleidingen en samenstellingen: elsin-blade, the blade of an awl, or the awl itself; elsin-box, a box for holding awls; elsin-haft, the haft or handle of an awl; also, Èthe old designation for a jargonelle pear from its resemblance to the haft of an awli (Jam.).<c>1440-1864
  etymologie: app. a. MDu. elssene (later elzen(e, mod.Du. els):-*alisna:-OTeut. *alasnâ (whence by transposition OHG. alansa, alunsa); f. the same root as awl + suffix as in OTeut. *segasnâ (-isnâ), Ger. sense scythe. (The Teut. word was adopted into Romanic: cf. Sp. alesna, lesna, It. lésina, Fr. alêne, Pr. alena.)
  bron: OED2 1989 (OED2)
- ▾ Schots elshin; elsing, elsone, alshin †verouderd [priem]
  
  datering: 1501-1600 (1501-1550)
  etymologie: ME elsyn, MDu elsene
  bron: CSD 1985 (CSD)
- ▾ Papiaments èls [priem]
  
  bron: Putte 2008 (Putte PN, Joubert PN)
- ▾ Creools-Portugees (Ceylon) els [priem]
  
  bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
▾ ELS [Europese Lagere School]
zelfstandig naamwoord
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ELS [lagere school in de koloniale tijd]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elzevier [voortbrengsel van de drukkersfamilie Elzevier of door hen veelgebruikt lettertype]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1899;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels Elzevir [uitgave van de boekdrukkersfamilie Elzevier; lettertype]
  
  datering: 1701-1800 (1701-1750)
  etymologie: name (Elzevier, Els-, latinized Elzevirius) of a family of printers (1592-1680) at Amsterdam, The Hague, Leyden and Utrecht; tranf.a book printed by one of them. xviii.
  bron: Onions 1983 (ODEE)
- ▾ Duits Elzevir [drukwerk in bepaalde lettersoort]
  
  afleidingen en samenstellingen: Elzeviriana (door de Hollandse boekdrukkersfamilie Elzevier uitgegeven Romeinse en Griekse klassieken in duodecimo-formaat)
  etymologie: Name einer holländ. Buchdruckerfamilie des 17. Jh.s; die; -.
  bron: Duden Fremd 1990 (Duden Fremd)
- ▾ Noors elzevir [beroemde uitgave van klassieke schrijvers, uitgegeven door de boekdrukkersfirma Elzevier]
  
  afleidingen en samenstellingen: adj. elzevirsk: 'elzevirsk format' = klein formaat waarbij het vel tot 24 bladzijden is gevouwen (BO)
  etymologie: BO: nederl
  bron: BO 2005 (BO)
- ▾ Italiaans elzeviro, elzeviriano [boek gedrukt door de Elzeviers; lettertype; hoofdartikel op de culturele pagina, meestal van een bekende schrijver]
  
  etymologie: Oland. Elzevier, nome di una famiglia di tipografi.
  bron: Bolelli 1989 (Bolelli)
- ▾ Portugees elzevir [boek, vervaardigd door de Elzeviers] <via Frans>
  
  datering: 1899 (1851-1900)
  afleidingen en samenstellingen: elzeviriano xvii.
  etymologie: Do fr. elzévir, deriv. do antr. neerl. Elzevier.
  bron: Boudens 1988 Cunha 1986 (Da Cunha, Boudens)
- ▾ Frans elzévir [boek gedrukt door de Elzeviers; lettertype]
  
  datering: 1651-1700 (1651-1700)
  afleidingen en samenstellingen: elzévirien,ienne
  etymologie: PR: de Elzevi(e)r, nom d'une célèbre famille d'imprimeurs
  bron: Dubois 1979 Robert 1993 Walter 1991 (PRobert, Walter 2, Larousse)
- ▾ Litouws elzevyras [lettertype dat door de drukkersfamilie Elsevier veel gebruikt werd]
  
  etymologie: pagal XVI-XVII a. olandų spaustuvininkų leidėjų Elzevyrų (Elsevier: Lodeveiko (1540-1617), jo sūnų Matjaso ir Bonaventūros, anūkų Izako ir Lodeveiko jaunesniojo (1640-1670), garsiausio iš visų, pavardę
  bron: Vaitkevičiūtė 2007 (V. Vaitkevičiūtė)
- ▾ Pools elzewier [beroemde uitgave van klassieke schrijvers, uitgegeven door de boekdrukkersfirma Elzevier]
  
  etymologie: W. Kopalinski: nl.(holenderski)
  bron: Kopaliński 2007 (Wladyslaw Kopalinski)
- ▾ Servisch elzevir [uitgave van Romeinse en Griekse klassieken uit de 17e en 18e eeuw]
  
  bron: Klajn 2006 (Klajn)
- ▾ Tsjechisch elzevir [lettertype]
  
  bron: Petráčková 1995 (ASCS)
- ▾ Grieks elzebir /elzevír/ [lettertype]
  
  bron: LTKN 1999 (LTKN)
- ▾ Esperanto elzeviro [uitgave van de boekdrukkersfamilie Elzevier; lettertype] <via Frans>
  
  etymologie: geleend via Fr elzévir met ondersteunende bronwoorden Eng elzevir en Du Elzevir. De uitgang -o is standaard voor substantieven in Esp.
  bron: Cherpillod 2003 (Cherp)
▾ email [glazuur]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1562;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émail [glazuur]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emancipatie [gelijkstelling voor de wet]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1503;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo manspasi [gelijkstelling voor de wet]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Indonesisch émansipasi [gelijkstelling voor de wet]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ Emancipatiedag [(Surinaams-Nederlands) 1 juli, afschaffing slavernij]
zelfstandig naamwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Aucaans Masipasi Dei [1 juli]
  
  bron: Wakaman 1979 (Wakaman 26)
- ▾ Sranantongo Manspasi [1 juli, feestdag]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ emballage [verpakking]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1745;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émbalase [verpakking]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ embargo [publicatieverbod]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1961;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émbargo [publicatieverbod]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ embarkatie [inscheping]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1650;
thema: scheepvaart
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émbarkasi [inscheping]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ embleem [zinnebeeld, herkenningsteken, zinnebeeldige plaat]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1625;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émblém [zinnebeeld]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ embolie [verstopping van bloedvat]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1896;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émboli [verstopping van bloedvat]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ embryo [kiem]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émbrio [kiem]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emigrant [landverhuizer]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1741;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émigran [landverhuizer]
  
  afleidingen en samenstellingen: émigrasi = emigratie
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eminent [voortreffelijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1503;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éminén [voortreffelijk]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eminentie [titel van kardinalen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1654;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éminensi [titel van kardinalen]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emissie [uitgifte van obligaties e.d.]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1886;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émisi [uitgifte van obligaties e.d.]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emmer [vat]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens emmer, emmert [scheepsemmer; bus voor ventiel in een pomp]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nt. holl. emmer (ty. eimer); gennem lat. amphora fra gr. am(phi)phoreús, tvehanket krukke; jf. II. Admiral || formen Emmer findes (ved siden af Emmert) i VSO. og Saaby.7) DOFF: Emmert, en, -er. [mnt. emmer, holl. emmer{t)e), Saabys: Nederlands of Nederduits
  bron: Dahl 1907-1914 Dahlerup 1919-1956 (OOD, DOFF, Saabys)
- ▾ Zweeds ämbar [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: före 1520; fornsv. ämbar; via lågty. av lat. amphora 'stort krus med två handtag'; jfr amfora
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Noors ember, amber [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: NROi: mnty. amber, ember fra lat. amp(h)ora; FuT: entlehnt dem mnd. amber, ammer, ember, emmer (holl. emmer)
  bron: Falk 1910-1911 NROi (NROi; FuT)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels emmer [vat; inhoudsmaat]
  
  datering: 1817 (1801-1850)
  afleidingen en samenstellingen: emmerful
  etymologie: Du., later Afk.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Petjoh ember [vat] <via Indonesisch>
  
  bron: Loen 1994 (Loen)
- ▾ Sranantongo em(b)re [vat]
  
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
- ▾ Frans emme †verouderd (dialect) [vloeistofmaat]
  
  bron: Wartburg 1928 (FEW)
- ▾ Papiaments èmber, hèmber, èmer [vat]
  
  etymologie: hèmchi, èmchi (Aruba)
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Creools-Portugees (Batavia) emmer [vat]
  
  bron: Avram 2013 Ginneken 1913-1914 (JAC; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
- ▾ Ests ämber [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  bron: Silvet 1980 (Thonus/Silvet)
- ▾ Fins ämpäri [vat] <via Zweeds>
  
  datering: 1550 (1501-1550)
  bron: Häkkinen 2004 Kirjoittaja 1999 Nurmi 1998 Sadeniemi 2002 (KH, NSSK, SKP, TN)
- ▾ Shona hamiro [vat] <via Afrikaans>
  
  bron: Leefmans 2002 (Leefmans)
- ▾ Madoerees ember [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Javaans èmber [vat]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Kupang-Maleis ember [vat]
  
  bron: Jacob 2003 (J&G)
- ▾ Soendanees ember [vat]
  
  bron: Coolsma 1913 (Coo1913)
- ▾ Sahu ember [vat]
  
  bron: Vruggink 2001 (V&V1983)
- ▾ Gimán ember [vat]
  
  bron: Teljeur 1978-1980 (Telj2005)
- ▾ Muna embere [vat]
  
  bron: Berg 1995 (BKK2005)
- ▾ Indonesisch émber; (Bahasa Prokem) be'er [vat]
  
  bron: Rahardja 1989 Stevens 2004 (S&S-T-2004; RCL1989)
- ▾ Jakartaans-Maleis èmbèr [vat]
  
  afleidingen en samenstellingen: beèmbèr-èmbèr = heel veel
  bron: Chaer 1976 (CHAER)
- ▾ Makassaars êmberé [teil (meestal van zink)]
  
  bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
- ▾ Menadonees èmbèr [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels
  bron: Warokka 2004 (DJERY)
- ▾ Ambons-Maleis èmber [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels
  bron: Supusepa 1998 (EDI)
- ▾ Minangkabaus embe [vat]
  
  bron: Moussay 1995 (Moussay)
- ▾ Balinees émbér [vat]
  
  bron: Veldwerk (Veldwerk Hinzler 2006)
- ▾ Surinaams-Javaans èmbèr [vat]
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ emmerrad [bepaald schepwerk]
zelfstandig naamwoord
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Soendanees èmbrat [grote gieter]
  
  bron: Kähler 1966 (HANS)
- ▾ Jakartaans-Maleis èmbrat [grote gieter]
  
  bron: Kähler 1966 (HANS)
- ▾ Indonesisch émbrat, émrat [grote gieter]
  
  bron: Jones 2007 (Jones)
▾ emolumenten [bijkomende verdiensten]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1660;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émolumén [bijkomende verdiensten]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emotie [gemoedsbeweging]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries emoasje [gemoedsbeweging]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Kupang-Maleis emos [boos; gemoedsbeweging]
  
  bron: Jacob 2003 (J&G)
- ▾ Menadonees émosi [emotioneel worden (uit kwaadheid)]
  
  afleidingen en samenstellingen: pangémosi = iemand die snel emotioneel wordt
  bron: Warokka 2004 (DJERY)
- ▾ Indonesisch émosi [gemoedsbeweging; emotioneel, opgewonden]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emotioneel [vatbaar voor ontroering]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1894-1908;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émosionil [vatbaar voor ontroering]
  
  afleidingen en samenstellingen: tegenwoordig émosional uit Engels
  bron: Sijs 2006a (S&S-T2004, Van der Sijs 2006)
▾ empathie [inlevingsvermogen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1968;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émpati [inlevingsvermogen]
  
  bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
▾ emplacement [terrein bij station]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1905;
thema: voortbewegen
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch amplasemén [terrein bij station]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emulsie [melkachtige oplossing]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1761;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émulsi [melkachtige oplossing]
  
  afleidingen en samenstellingen: émulsifikasi = emulsificering
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ en [nevenschikkend voegwoord]
voegwoord ; datering: 776-800;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo èn [nevenschikkend voegwoord]
  
  datering: 1783 (1751-1800)
  bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Schu, Fo)
- ▾ Berbice-Nederlands an [nevenschikkend voegwoord]
  
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:557)
- ▾ Negerhollands en, an [nevenschikkend voegwoord]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  etymologie: en (Magens 1770, old 1776, Hesseling 1905), en, an (djdj 1926)
  bron: Hesseling 1905 Magens 1770 (Magens 1770, old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926)
- ▾ Indonesisch én [nevenschikkend voegwoord]
  
  afleidingen en samenstellingen: én toh = en toch, desondanks
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Chinees-Maleis èn [nevenschikkend voegwoord]
  
  bron: Veldwerk Hoogervorst (Veldwerk T.Hoogervorst 2006)
▾ en bloc [geheel en al, alles of allen samen]
bijwoord ; datering: 1863;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Madoerees amblo' [geheel en al; tot troepen, groepen of afdelingen verenigen]
  
  etymologie: afkomstig van 'en bloc'
  bron: Penninga 1936 (PH)
- ▾ Indonesisch anblok [als een geheel]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ en dan [en toen, en verder?]
tussenwerpsel
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees èn dan? [en toen, en verder?]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ en garde [commando bij het schermen]
tussenwerpsel
thema: sport en spel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch anggár [schermsport bedrijven, schermen]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ en toch [en desondanks]
tussenwerpsel
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch én toh [en desondanks]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ enclave [door vreemd gebied omsloten terrein]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch énklave [door vreemd gebied omsloten terrein]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ encyclopedie [beschrijvend woordenboek]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1654;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch énsiklopédi [beschrijvend woordenboek]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ endemisch [niet elders voorkomend]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1821;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éndémis [niet elders voorkomend]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ endogamie [het huwen binnen de stam]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1919;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éndogami [het huwen binnen de stam]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ endogeen [uit het binnenste voortkomend]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1886;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éndogeen [uit het binnenste voortkomend]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ endossement [het overdragen van een wissel door aantekening op achterkant]
werkwoord ; datering: 1651;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éndosemén [het overdragen van een wissel door aantekening op achterkant]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ energie [veerkracht, arbeidsvermogen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1668;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch énérgi, énérsi [veerkracht, arbeidsvermogen]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eng [nauw]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1240;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries ing [nauw]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammarḓ)
▾ engageren [(zich) verloven]
werkwoord ; datering: 1806;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands engēs [zich verloven met]
  
  datering: 1926 (1901-1950)
  etymologie: de n heeft een puntje en wordt een ŋ-klank
  bron: Josselin 1926 (djdj 1926)
▾ engel [bode van God]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1200;
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands engel [bode van God]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: Hesseling 1905: meervoudsvorm = engels
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 266)
- ▾ Sranantongo èngel [bode van God]
  
  afleidingen en samenstellingen: granèngel (aartsengel)
  bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
- ▾ Papiaments engel †verouderd [bode van God]
  
  datering: 1844 (1801-1850)
  etymologie: Mat. 1:2, 2:13, 2:19, 4:6, 11:10, 13:39, 13:41, 13:49, 16:27, 18:10, 22:30, 24:31, 28:2 .
  bron: Conradi 1844 (Conradi)
▾ Engeland [landennaam]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Madoerees englan (dialect) [Engels]
  
  etymologie: dialecten van Sumēnēp en Pamēkasan
  bron: Kiliaan 1904 (KIL)
- ▾ Arowaks Engelanta [landennaam]
  
  bron: Penard 1926-1927 (Penard)
▾ Engels [van Engeland]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1278;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Schots ingill, engill, inglis †verouderd [gewichtseenheid, gebruikt bij goud en zilver, 1/20 ounce]
  
  datering: 1451-1500 (1451-1500)
  etymologie: MFlem inghelsche, engels
  bron: CSD 1985 (CSD)
- ▾ Zweeds engels [gewichtseenheid, gebruikt bij goud en zilver]
  
  etymologie: SAOB; av holl. engels, av mnl. engelsch, eg.: engelsk (se ENGELSK, adj.1)]
  bron: SAOB 1898 (SAOB)
- ▾ Negerhollands ingis [van Engeland]
  
  datering: 1926 (1901-1950)
  status: Ambigu: Nederlands of Engels
  etymologie: de n heeft een puntje en wordt een ŋ
  bron: Josselin 1926 (djdj 1926)
- ▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden ingis †verouderd [van Engeland] <via Negerhollands>
  
  datering: 1981 (1951-2000)
  bron: Valls 1981 (Valls 1981)
- ▾ Kupang-Maleis Inggris [van Engeland]
  
  afleidingen en samenstellingen: konci Inggris=Engelse sleutel
  etymologie: konci=sleutel
  bron: Jacob 2003 (J&G)
▾ Engelsman [iemand uit Engeland]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds engelsman [iemand uit Engeland]
  
  datering: 1640 (1601-1650)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: sedan 1640; av lågty. engelsmann, eng. Englishman med samma bet.; till engelsk
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels Engelsman [iemand uit Engeland] <via Afrikaans>
  
  datering: 1837 (1801-1850)
  etymologie: Afk. (earlier Du. Engelschman), Engels English + man man, person.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
▾ enig(e) [onbepaald voornaamwoord]
voornaamwoord ; datering: 1230-1231;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds enig [eendrachtig, eensgezind]
  
  datering: 1600 (1551-1600)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: sedan 1600; av lågty. enig med samma bet.; till 1en
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Berbice-Nederlands eni [onbepaald voornaamwoord]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:591)
- ▾ Negerhollands eenig, eenige, ēnǝstǝ, ēnēstu, ēnēstǝ [onbepaald voornaamwoord]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  afleidingen en samenstellingen: enigkind, enig geborene = eeniggeboren
  etymologie: eenig, eenige (old 1776), ēnǝstǝ, ēnēstu, ēnēstǝ (djdj 1926), eenig (Hesselign 1905: 231_
  bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926, Hesseling 1905: 231)
▾ enigheid [het uniek zijn, overeenstemming]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eenigheit [het uniek zijn, overeenstemming]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ enigszins [een beetje; enigermate]
bijwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries ienichsins [een beetje; enigermate]
  
  datering: 1829 (1801-1850)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
- ▾ Duits enichsinns (dialect) [enigermate]
  
  etymologie: In Emden bekannt, nicht aber in Hage. Lottmann hält es für nl.
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
▾ enkel [alleen, enig in zijn soort]
telwoord ; datering: 1351-1400;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens enkel [eenvoudig]
  
  datering: 1886 (1851-1900)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra mnt. enkel, holl. enkel
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Deens enkelt [enkelvoudig, afzonderlijk]
  
  datering: 1764 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk enkelt sideform til enkel 'eneste, enkelt'
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Zweeds enkel [alleen, enig in zijn soort]
  
  datering: 1676 (1651-1700)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  afleidingen en samenstellingen: enkelbladig, enkelfilig, enkelgängad, enkelhytt
  etymologie: sedan 1676; av lågty. enkel med samma bet.; bildn. till 1en
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Noors enkel, enkelt [eenvoudig, alleen]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: lty, eg 'eneste'; FuT: von mnd. ênkel(t), dessen t ein phonetischer zusatz wie in dobbelt ist; vgl. mndl. eenkel (holl. enkel)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Sranantongo enkri [alleen, enige]
  
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
- ▾ Negerhollands enkel [alleen, enig in zijn soort]
  
  datering: 1742 (1701-1750)
  bron: Rossem 1996 (Rossem 1996: 67)
- ▾ Papiaments ènkel [enkelvoudig]
  
  etymologie: kayena ènkel (enkele hibiscus, ook de bloem hiervan)
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Indonesisch éngkel [alleen, enig in zijn soort, single]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ enkel [voetgewricht]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1351-1400;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments ènkel [voetgewricht]
  
  etymologie: suek bo ènkel (je enkel verzwikken)
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Kupang-Maleis engkel [pols- of voetgewricht; verzwikt]
  
  bron: Jacob 2003 (J&G)
- ▾ Menadonees èngkel [gewricht]
  
  bron: Warokka 2004 (DJERY)
▾ enkelgraf [graf(heuvel) die het stoffelijk overschot van één persoon bevat]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels single grave [graf(heuvel) die het stoffelijk overschot van één persoon bevat]
  
  datering: 1898 (1851-1900)
  status: leenvertaling
  etymologie: f. single a. 17, 18: tr. Du. enkelgraf single grave.
  bron: OED2 1989 (OED2)
▾ enquête [onderzoek]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1494;
thema: communicatie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch angkét [onderzoek]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ensemble [muziekgezelschap]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1929;
thema: muziek
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ansambel, ansamble [muziekgezelschap]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ent [loot van een boom]
zelfstandig naamwoord
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Enke (dialect) [loot van een boom]
  
  etymologie: Bischoff: Das altmärkisch-jerichowsche Enke, das sich ins Brandenburgische hinein fortsetzt, ist ein Nachkomme von mnl. ente "ent, jonge boom", das seinerseits zu einem aus dem Lateinischen entlehnten enten "propfen" gehört. p. 180
  bron: Teuchert 1972 (Bischoff, Teuchert)
▾ entameren [in behandeling nemen]
werkwoord ; datering: 1932;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Petjoh antameren [iets beginnen]
  
  bron: Loen 1994 (Loen)
- ▾ Indonesisch (meng)antamir [in behandeling nemen; ondernemen, aanpakken]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ enten [een loot op een andere boom bevestigen]
werkwoord ; datering: 1240;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits enten, enken, anken (dialect) [een plantenstekje afnemen en potten, veredelen]
  
  afleidingen en samenstellingen: Enke=entrijs, plantenstekje
  etymologie: Smet 92: algemeen verbreid in Nederduits: Smet 92: Nur einigen Wörtern davon gelang es, durch die sogenannte lexikalische Ausbreitung tiefer in den niederdeutschen Raum vorzustoßen und ein größeres zusammenhängendes Verbreitungsgebiet zu füllen, wie etwa botterham, "Butterbrot", enten "profpen, impfen", druk/drok "geschäftig, rührig"und mooi "schön". Wiese: Etym. aus ndl. enten umgeformt, das zu frz. enter, lat. imputare gehört. FrL: (p.31) Die südliche Ausbuchtungen am Rhein, Bindungen zwischen England, Köln und Trier, lassen an die Germania Romana denken. Teuchert bringt hierzu wichtige Ergänzungen. Seine Materialen seien in der folgenden Liste gesammelt. Ein * bedeutet, daß die romanische Lehnwörter von Niederländern auch in den Hansebereich getragen wurden, also der niederdeutschen Küste und der binnenländischen Mark gemeinsam sind. Teuchert: Denn nicht mehr das franz., sondern das ins Ndl. übernommene Verbum enten ist als Grundlage des märkischen enken anzusetzen.
  bron: Frings 1966 Smet 1992 Teuchert 1972 Wiese 1996 (Smet 92, Wiese, FrL, Teuchert)
- ▾ Indonesisch (meng)énten [een loot op een andere boom bevestigen]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ enten [inenten]
werkwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo ènter [injectie; inenten]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Papiaments ènter (ouder: enter) †verouderd [vaccineren]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  etymologie: Uit: Ewijk p. 29
  bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
- ▾ Surinaams-Javaans ènter, ngènter [inenten] <via Sranantongo>
  
  afleidingen en samenstellingen: ènteran = inenting, ingeënte plaats, wat ingeënt is
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ enterbijl [bijl gebruikt bij het beklimmen van een vijandelijk schip]
zelfstandig naamwoord
thema: scheepvaart
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Russisch ínterpil', ínterpel' †verouderd [bijl gebruikt bij het beklimmen van een vijandelijk schip]
  
  datering: 1701-1725 (1701-1750)
  etymologie: Aus ndl. enterbijl dass., s. Matzenauer LF. 8,12, Meulen 61. Uit VdMeulen: E n t e r b i j l , bijl bij het enteren van een vijandelijk schip gebruikt. Russ. entrépel', intrepél', intrepl', zie Zee- en Scheepst. 61. Naast de meest voorkomende vorm intrepél' is nog een vierde intripeľ in zwang geweest, die men bij Stanjukovic 4, 39 aantreft: menja čuť ne ubili intripelem (mij sloegen zij bijna dood met een enterbijl) alsmede 4, 372: izlomannye topory, intripeli i drugoe abordažnoe oružie svideteľstvovali, s kakim usiliem otčajanija matrosy obrubali led (de gebroken bijlen, enterbijlen en andere enterwapenen getuigden, met welk een inspanning der vertwijfeling de matrozen het ijs hadden behouwen) (a°. 1848). In Peters tijd nog enterbeil' zoals blijkt uit de gen. plur. enterbeilev in de Morsk. Ust. 823 (a°. 1720): konstapel'skija pripasy: enterbeilev (konstapelsvoorraden: enterbijlen). Šiškov (a°. 1795) heeft reeds de vorm intrepél'. VdMeulen 1909:Enterbijl. De enterbijl is dienstig met sijn scherpte om alles aan stukken en onder de voet te hakken , en de punt aan de andere kant, als in een heir hamer uitsteekende , is bequaam om in eenig hout geslaagen sijnde daarbij op te klimmen. WINSCII. Bij W. komen op blz. 283 onder het krijgstuigh voor: 12 enterbijlen, lluss. /utrepél, hache d'armcs. .. schrijft iutrepl, V. geeft behalve den eersten vorm ook entrépel. In het Zeereglement van BETER DEN GROOTE staat op blz. 817, 823 de Gen. Plur. enterbeilev (Nom. Sing, enterbeil).
  bron: Meulen 1959 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1959,VdMeulen 1909)
▾ enterdreg [klein anker dat men in het tuig van een te enteren schip wierp]
zelfstandig naamwoord
thema: scheepvaart
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Russisch enterdrék, enterdreg †verouderd [klein anker dat men in het tuig van een te enteren schip wierp]
  
  etymologie: Enterdreg. De enterdreg (werd) in het staande wand van des vijands schip geworpen om den vijand aan boord te klampen en de scheepen soo digt aan malkauderen te doen naaderen , als eenigsins moogelijk is. WINSCII., vgl. W. blz. 283: enter- en penterdreggen , waervan de eerste kromme weerhaken aen de handen hebben, en de tweede kort van schaft zijn, en blz. 281 , waar onder de losse werktuigen te scheep (van andere kleinigheden) vermeld wordt: 1 enterdreg, welk weegt 23G p. Bij P. M. staan de enterdreggen op blz. 395 onder de verschillende soorten van dreggen : enterdreggen, bestemd om aan de nokken van de onderraas opgeheschen te worden, als men een schip aan boord wil klampen om het te enteren. Zij hebben aan de punt van eiken arm een' weerhaak , en evenals de vischdreggen aan den ring een eind ketting om het afsnijden te beletten. Russ. enierdrék V., enterdnuj .)., grappin d'abordage.
  bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
▾ enteren [een vijandig schip beklimmen]
werkwoord ; datering: 1571;
thema: scheepvaart
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits entern [een vijandig schip beklimmen, klimmen] <via Nederduits>
  
  datering: 1451-1500
  etymologie: Einerseits für "ein feindliches Schiff besteigen", andererseits für "in die Takelung klettern", über das Niederdeutsche entlehnt aus nndl. enteren. Dieses geht auf span. entrar zurück, das seinerseits aus l. intrAre "eintreten, hineingehen" stammt. Duden Universsal, [aus dem Niederd. < (m)niederl. enteren= entern (1) < span. entrar= hineingehen, betreten < lat. intrare= hineingehen]:
  bron: Kluge 2002 Pfeifer 1989 Smet 2004 (Kluge, Pfeifer, Duden Universal, Smet 04, )
- ▾ Noors entre [een vijandig schip beklimmen; binnengaan]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO; gj. lty fra fr entrer 'gå inn'; FuT: von mnd. entern (holl. enteren), das über frz entrer von lat. intrare stammt
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 Hammerich 1945 Arnesen (BO; FuT, Arnesen, Hammerich 45)
- ▾ Zweeds äntra [een vijandig schip beklimmen]
  
  datering: 1644 (1601-1650)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  afleidingen en samenstellingen: änterbila, änterhake
  etymologie: sedan 1644; av lågty. entern eller nederl. enteren med samma bet.; av fra. entrer 'inträda'; jfr entré
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Deens entre [een vijandig schip beklimmen; klimmen, klauteren]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: OOD: fra mnt. entern, FuT: Nederduits, Saabys: Nederlands of Nederduits, Winge: Nederlands, Einerseits für "ein feindliches Schiff besteigen", andererseits für "in die Takelung klettern", über das Niederdeutsche entlehnt aus nndl. enteren. Dieses geht auf span. entrar zurück, das seinerseits aus l. intrAre "eintreten, hineingehen" stammt. Duden Universsal, [aus dem Niederd. < (m)niederl. enteren= entern (1) < span. entrar= hineingehen, betreten < lat. intrare= hineingehen]:. Stefan: misschien geleend van Nederduits.
  bron: Dahlerup 1919-1956 Duden Universal 2003 Falk 1910-1911 Hammerich 1945 Kluge 2002 NEO 1995 Pfeifer 1989 Smet 2004 Winge 2000 Arnesen (OOD, FuT, NEO, Saabys, Winge, Arnesen, Hammerich 45, Kluge, Pfeifer, Duden Universal, Smet 04, )
- ▾ Vastelands-Noord-Fries antere [voortkruipen]
  
  etymologie: antere Wi. ‘krabbeln‘ åntere Mo. < nl. enteren ‘entern; in die Takelung klettern‘ < nl. entern frz. entrer < lat. intrare ‘hineingehen‘; Anlehnung an *ant ‘Ameise‘; s. antermanter
  bron: Sjölin 2006 (Sjölin)
▾ enterlopen [(verouderd) handelen met inbreuk op het monopolie van anderen]
werkwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels interlope [handelen met inbreuk op het monopolie van anderen]
  
  datering: 1615 (1601-1650)
  etymologie: The actual history of the words interlope, interloper, is somewhat obscure. Our earliest examples belong to the end of the 16th c. No form nor cognate of these words is found in any other language until after 1700, when the English n. was adopted in Fr. as interlopre (Savary Dict. de Comm. 1723), now interlope, applied to a ship, and to a limited extent in Du. and LG. (enterlopen in Halma, 1758–61 [NvdS: zie WNT: ouder], enterloper in Bremisches Wbch. 1767). In Du. enterlooper is expressly stated in 1768 to be ‘van de Engelse ontleend’, borrowed from English, and is explained to mean the same thing as the proper Du. term lorrendraaijer, used from the end of the 16th c. Interlope, interloper were thus of English formation. About 1600, interlopers, intermeddlers, stragglers, straggling Englishmen, occur as appellations of the same class of persons (see interloper 1a, 1603, intermeddler c, 1601). Some of these synonyms suggest connexion with land-loper, ‘vagabond, vagrant, straggler’, in common use before 1580 in place of the earlier land-leaper (1362–1621), lope being the form of leap in eastern and some north-midl. dialects (= north. dial. loup, lowp). It seems probable therefore that the two elements of interloper are identical with those of inter-meddler and land-loper respectively; at least, this seems more likely than that the word should have been compounded of the L. and Engl. prefix inter- and the Du. or LG. lôpen, loopen to run, lôper, looper runner, a combination which could not well have arisen in England, and of which we have no historical indication in any foreign parts where English and Dutch traders came in contact. The earliest known references to the practices of interlopers are in connexion with the Russia Company; see Sir E. A. Bond's Introduction to Russia at close of 16th c. (Hakl. Soc. 1856) p. xxi. seqq. But the word soon became a well-known term in connexion with the trade of the East India Company, chartered in 1600.]
  bron: OED2 1989 (OED)
- ▾ Frans interlope [goederenschip dat illegaal handel drijft; iets illegaals, verdachts]
  
  datering: 1685 (1651-1700)
  status: afleiding
  etymologie: W: du néerlandais inter-lôpen, `intermède', du latin médiéval interludium, de inter `entre', et ludus, `jeu'PR: angl. interloper (PR 1993: `intrus')
  bron: Dubois 1979 Robert 1993 Walter 1997 (Walter, Larousse, PRobert)
▾ enterloper [(verouderd) koopman die handel drijft met inbreuk op het monopolie van anderen]
zelfstandig naamwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels interloper [koopman die handel drijft met inbreuk op het monopolie van anderen]
  
  datering: 1590 (1551-1600)
  etymologie: Hobson-Jobson: One in former days who traded without the license, or outside the service, of a company (such as the E.I.C.) which had a charter of monopoly. The etymology of the word remains obscure. It looks like Dutch, but intelligent Dutch friends have sought in vain for a Dutch original. Onderloopen, the nearest word we can find, means 'to be inundated.' The hybrid etymology given by Bailey, though allowed by Skeat, seems hardly possible. Perhaps it is an English corruption from ontloopen, 'to evade, escape, run away from.' [The N.E.D. without hesitation gives interlope, a form of leap. Skeat, in his Concise Dict., 2nd ed., agrees, and quotes Low Germ. and Dutch enterloper, 'a runner between.']
  bron: OED2 1989 Yule 1994 (OED2, Hobson-Jobson)
- ▾ Duits Interlooper [zeevaarder die handel drijft met inbreuk op het monopolie van anderen]
  
  etymologie: Kluge: Ein nl. Lehnwort
  bron: Kluge 2002 (Kluge)
- ▾ Deens enterloper, enterlopper [koopman die handel drijft met inbreuk op het monopolie van anderen, schip dat handel drijft met inbreuk op het monopolie van anderen]
  
  etymologie: OOD: fra holl. enterlooper
  bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD, Kluge)
- ▾ Portugees entrelopo [smokkelaar, avonturier] <via Engels>
  
  datering: 1813 (1801-1850)
  etymologie: Do ing. interloper.
  bron: Cunha 1986 (Da Cunha)
▾ enthousiasme [geestdrift]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1784;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch antusiasme [geestdrift]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ enthousiast [geestdriftig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1788;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo èntowsiast [geestdriftig]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Indonesisch antusias [geestdriftig]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ entree [ingang, toegang(sprijs)]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1467-1490;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Madoerees antrī [rij mensen]
  
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Indonesisch éntré [toegang(sprijs)]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Surinaams-Javaans antré [toegang, toegangsbewijs]
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ entrepot [opslagplaats]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1819;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch anterpo [opslagplaats]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ entrepreneur [ondernemer]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch antreprenur [ondernemer]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ envelop(pe) [briefomslag]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1817;
thema: communicatie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo ènfelop [briefomslag]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Papiaments ènvelòp [briefomslag]
  
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Shona hamvuropu [briefomslag] <via Afrikaans>
  
  bron: Leefmans 2002 (Leefmans)
- ▾ Soendanees anplok [briefomslag]
  
  bron: Prick 1906 (Prick 1906)
- ▾ Madoerees amplop [briefomslag]
  
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Javaans amplop [briefomslag]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Indonesisch amplop [briefomslag; steekpenningen; (Bahasa Prokem) zakje met circa 5 gram marihuana]
  
  afleidingen en samenstellingen: mengamplopi = in een enveloppe doen
  bron: Rahardja 1989 Stevens 2004 (S&S-T2004; RCL1989)
- ▾ Jakartaans-Maleis ampelop, amplop [briefomslag]
  
  afleidingen en samenstellingen: ngampelopin = iets in een enveloppe stoppen, smeergeld geven
  etymologie: dialect van Tanah Abang: emplop
  bron: Chaer 1976 Kähler 1966 (CHAER, HANS)
- ▾ Makassaars ampalố, ampolô, empelố [briefomslag]
  
  bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
- ▾ Menadonees amplop [briefomslag]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Ambons-Maleis anplop, amplop [briefomslag]
  
  bron: Manuputty 1972 (EDI, Boetje)
- ▾ Boeginees ampelố [briefomslag]
  
  bron: Said 1977 (Ide)
- ▾ Surinaams-Javaans amplop, angflop, angklop [briefomslag]
  
  etymologie: angflop en angklop zijn ontleend uit het Sranantongo
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
- ▾ Minangkabaus ampolok [briefomslag]
  
  bron: Moussay 1995 (Moussay)
▾ enzovoort(s) [woord dat aangeeft dat verdere opsomming overbodig is]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1624;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch énsopor [woord dat aangeeft dat verdere opsomming overbodig is]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ enzym [ferment]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1895;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch énzim [ferment]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epaulet [schouderbelegsel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1806;
thema: leger
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Madoerees polet [schouderbelegsel]
  
  afleidingen en samenstellingen: apolet = een epaulet gebruiken (officier), moledi = iemand van een epaulet voorzien
  etymologie: Bangkalan, Pamēkasan: polet, Sumēnēp: pulit
  bron: Kiliaan 1904 (KIL)
- ▾ Javaans polèt [schouderbelegsel]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Atjehnees pulèt [schouderbelegsel; gouden rand om bijvoorbeeld een pet of muts als distinctief]
  
  bron: Djajadiningrat 1934 (RA)
- ▾ Indonesisch épolét, polét [schouderbelegsel; brede streep op bomen aanbrengen als teken]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epicentrum [middelpunt van aardbeving]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1886;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épiséntrum [middelpunt van aardbeving]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epidemie [besmettelijke ziekte, plaag]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1400;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épidémi [besmettelijke ziekte, plaag]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epiek [verhalende poëzie]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1884;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épik [verhalende poëzie]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epigoon [navolger]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1867;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épigon [navolger]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epigraaf [inschrift op monument]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1668;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épigraf [inschrift op monument]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epilepsie [vallende ziekte]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1624;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épilépsi [vallende ziekte]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epiloog [slotrede]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épilog [slotrede]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ episcoop [projectietoestel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1912;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épiskop [projectietoestel]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ episode [op zichzelf staand deel van verhaal of gebeurtenis]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épisode [op zichzelf staand deel van verhaal of gebeurtenis]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epos [heldendicht]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épos [heldendicht]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ equator [evenaar]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1598;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo eikwador [evenaar]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels
  bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
- ▾ Indonesisch ékuator, ékwator [evenaar]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ equivalent [gelijkwaardig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1650;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékivalén, ékuivalén [gelijkwaardig]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ er [bijwoord van plaats]
bijwoord ; datering: 1237;
thema: voortbewegen
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries er [voornaamwoord: ervan, daarvan, van hen]
  
  datering: 1823 (1801-1850)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
- ▾ Javindo ister [er is]
  
  status: leenvertaling
  afleidingen en samenstellingen: isterwat = wat is er
  etymologie: correspondeert met het Javaanse 'ana'
  bron: Gruiter 1990 (VE)
- ▾ Petjoh d'r [bijwoord van plaats]
  
  afleidingen en samenstellingen: ist'r = het is er, er is, er zijn
  bron: Loen 1994 (Loen)
▾ Erasmus, Erasmiaans [(van) de filosoof Desiderius Erasmus]
zelfstandig naamwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Rasmus [(eufemisme in de scheepvaart, overdrachtelijk gebruik van de eigennaam) de zee in slecht weer]
  
  etymologie: Kluge See: Rasmus euphemistische Bezeichnung für "das Meer im Unwetter", verkürzt für den Eigennamen Erasmus, zuerst gebucht in Sanders' Fremdwb. 1871. Citaten: Ned 1908 Fohrenstied S. 15 Bien Kap der gooden Hoopnung kreegen wi to'n erstenmal sehr swaret Weer, un ick lehrde Rasmuß ganz gehörig kennen.
  bron: Kluge 1911 (Kluge See)
- ▾ Deens rasmus [(eufemisme in de scheepvaart, overdrachtelijk gebruik van de eigennaam) de zee in slecht weer; zee die overboord slaat]
  
  etymologie: Alnæs (p. 17) OOD zonder etymologie, Kluge See: Kluge See: Rasmus euphemistische Bezeichnung für "das Meer im Unwetter", verkürzt für den Eigennamen Erasmus, zuerst gebucht in Sanders' Fremdwb. 1871. Citaten: Ned 1908 Fohrenstied S. 15 Bien Kap der gooden Hoopnung kreegen wi to'n erstenmal sehr swaret Weer, un ick lehrde Rasmuß ganz gehörig kennen.
  bron: Dahlerup 1919-1956 (Alnæs, OOD, Kluge See)
- ▾ Noors rasmus [0]
  
  afleidingen en samenstellingen: (eufemisme in de scheepvaart, overdrachtelijk gebruik van de eigennaam) de zee in slecht weer; zee die overboord slaat
  etymologie: Kluge See: Rasmus euphemistische Bezeichnung für "das Meer im Unwetter", verkürzt für den Eigennamen Erasmus, zuerst gebucht in Sanders' Fremdwb. 1871. Citaten: Ned 1908 Fohrenstied S. 15 Bien Kap der gooden Hoopnung kreegen wi to'n erstenmal sehr swaret Weer, un ick lehrde Rasmuß ganz gehörig kennen.
  bron: Dahlerup 1919-1956 (Alnæs, OOD, Kluge See)
- ▾ Italiaans erasmiano [van de filosoof Desiderius Erasmus]
  
  etymologie: Dal nome di Erasmo da Rotterdam.
  bron: Bolelli 1989 (Bolelli)
- ▾ Portugees erasmiano [betrekking hebbend op, gerelateerd zijnde aan Erasmus]
  
  datering: 1873 (1851-1900)
  etymologie: De Erasmo de Roterdam (1467-1536), célebre humanista holandés.
  bron: Cunha 1986 (Da Cunha)
- ▾ Frans érasmien [Nederlandse filosoof en humanist]
  
  datering: 1870 (1851-1900)
  afleidingen en samenstellingen: érasmisme
  bron: Robert 1993 (PRobert)
- ▾ Grieks erasmi(a)kos [naar of van Erasmus]
  
  bron: LTKN 1999 (LTKN)
- ▾ Kupang-Maleis Mus [eigennaam]
  
  bron: Jacob 2003 (J&G)
▾ erbium [chemisch element]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1870;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Japans erubyūmu [chemisch element]
  
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ erectie [oprichting van de penis]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1850;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éréksi [oprichting van de penis]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ereis [(verouderd) eens]
bijwoord ; datering: 1731-1735;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands elkereis [eens een keertje]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: Old 1776: gedeeltelijk = partireis, voor die keer = voor die reis, plotseling/opeens = eenreis, andere keer = ander reis
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eren [eer bewijzen]
werkwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eer [eer bewijzen]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905: 232)
▾ erf [erfdeel, grond behorend bij huis]
zelfstandig naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels erf [moestuin, (klein) stuk bouwland] <via Afrikaans>
  
  datering: 1812 (1801-1850)
  afleidingen en samenstellingen: erf-holder, -licence, -grond, -grondbrief
  etymologie: Du. erf in same sense, orig. `inheritance'
  bron: OED2 1989 (OED2)
- ▾ Petjoh erf [tuin]
  
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Negerhollands erfe [erfgenaam]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
- ▾ Javaans èrep [erf(grond) bij een huis]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
▾ erfdeel [wat iemand als zijn deel uit een nalatenschap toekomt]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands ervdeel [wat iemand als zijn deel uit een nalatenschap toekomt]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ erfenis [wat men erft]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1399;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries erfenis [wat men erft]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Papiaments erfnis †verouderd [wat men erft]
  
  datering: 1844 (1801-1850)
  etymologie: Conradi: Mat. 21:38, 25:34
  bron: Conradi 1844 (Conradi)
▾ erfgenaam [op wie een nalatenschap overgaat]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1284;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Erbgenahm [op wie een nalatenschap overgaat]
  
  etymologie: ERBGENAHM, m. heres braucht MÖSER patr. ph. 4, 329, es ist aber nicht hochdeutsch, sondern dem nl. erfgenaam nachgebildet.
  bron: Grimm 1854-1971 (Grimm)
- ▾ Negerhollands ervgenaam, erfgenaem [op wie een nalatenschap overgaat]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: ervgenaam (old 1776), erfgenaem (Hesseling 1905: 238)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 238)
- ▾ Papiaments erfgenam †verouderd [op wie een nalatenschap overgaat]
  
  datering: 1844 (1801-1850)
  etymologie: Mat. 21:38
  bron: Conradi 1844 (Conradi)
▾ erfgrondbrief [eerste eigendomsbewijs van grondstuk]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels erfgrondbrief [eerste eigendomsbewijs van grondstuk]
  
  datering: 1810 (1801-1850)
  etymologie: Du. erf plot of land, inheritance + grond ground + brief note, letter.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
▾ erfpacht [overerfbare pacht]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels erfpacht, ergpag †verouderd [overerfbare pacht]
  
  datering: 1809 (1801-1850)
  afleidingen en samenstellingen: erfpachter
  etymologie: Du. 'hereditary tenure, long lease', erf tenure, inheritance + pacht lease.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Papiaments erfpacht, èrfpagt [overerfbare pacht]
  
  datering: 1999 (1951-2000)
  bron: Putte 2008 (Joubert PN, Putte PN)
- ▾ Indonesisch érpah [langdurige landpacht (75 jaar) uit het vrije domein]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ erfstadhouder [erfelijk stadhouder (in de Republiek)]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds arfståthållare [erfelijk stadhouder]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Duits
  bron: SAOB 1898 (SAOB)
▾ erfzonde [schuld die de mens door zijn geboorte eigen is als gevolg van de zondeval (geloof)]
zelfstandig naamwoord
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands ervsondo [schuld die de mens door zijn geboorte eigen is als gevolg van de zondeval (geloof)]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: Old 1776 ook: sondo die ons ka erv
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ erg [slecht]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Petjoh te erreg [uitroep van afkeuring]
  
  status: afleiding
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Surinaams-Javaans èreg [slecht, ernstig]
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ ergeren [aanstoot geven of nemen]
werkwoord ; datering: 1240;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands erger [ontstemd worden, geïrriteerd raken]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 197)
▾ ergerlijk [irritant]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Petjoh ergerlijk [irritant]
  
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Negerhollands ergerlik [irritant]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ ergernis [irritatie]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1566-1568;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands ergernis [irritatie]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905: 266, 188)
▾ ergonomie [studie van werkomstandigheden]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1961;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch érgonomi [studie van werkomstandigheden]
  
  afleidingen en samenstellingen: érgonomis = ergonomisch
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ erkennen [inzien]
werkwoord ; datering: 1376-1400;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds erkänna [toegeven, bekennen, bevestigen]
  
  datering: 1680 (1651-1700)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: sedan ca 1680; av lågty., ty. erkennen med samma bet.; jfr 2känna
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Negerhollands erken [inzien]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Sranantongo èrkèn [inzien, bekennen]
  
  bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
▾ ernst [serieuze gestemdheid, oprechtheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1100;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ernst (dialect) [serieuze gestemdheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: < nedertysk
  bron: Jysk ordbog 1999 (Jysk Ordbog)
- ▾ Negerhollands ernst [serieuze gestemdheid, oprechtheid]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  afleidingen en samenstellingen: ernstig = ernstlik
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ erosie [afslijting van land]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1669;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch érosi [afslijting van land]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ erpel [(gewestelijk) woerd]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1351-1400;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Erpel [woerd]
  
  datering: 1451-1500
  etymologie: Übernommen aus dem Niederdeutschen (mndd. erpel, arpel, mndl. erpel). Vielleicht liegt ein (nicht genau faßbares) Farbwort zugrunde. Pfeifer: Wurde von nl. Siedlern eingeführt. Volgens Smet 92 NL, Smet 83: typisch Oostvlaams woord. Wiese: - Urspr. ndl. Siedlerwort zu ndl. erpel'als Fachausdruck der Jägersprache großräumig verbr. Smet 04: Nur einigen von den nl. Reliktwörtern ist der Aufstieg in den Wortschatz der Standardsprache (Sahne, Flieder, Spind aus Brandenburg-Berlin; Schleuse, Deich aus Hamburg-Bremen) oder der regionalen Umgangssprache (Kanten, Stulle, Erpel) gelungen, Bluhme: Lehnwort: nl. fläm.+
  bron: Frings 1966 Kluge 2002 Pfeifer 1989 Smet 2004 Teuchert 1972 Wiese 1996 (Kluge, Pfeifer, Smet 92, Smet 83, Duden Universal, Teuchert, Wiese, FrL, Smet 04, Bluhme, Schlidt, Bischoff)
▾ eruptie [uitbarsting]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1650;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch érupsi [uitbarsting]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ervaring [ondervinding]
zelfstandig naamwoord
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries erfaring [ondervinding]
  
  datering: 1918 (1901-1950)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
- ▾ Sranantongo erfaren [kennis]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Surinaams-Javaans èrvaring [ondervinding] <via Sranantongo>
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ erven [door erfenis verkrijgen]
werkwoord ; datering: 1263-1264;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo èrf [door erfenis verkrijgen]
  
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
- ▾ Negerhollands erv, erǝf [door erfenis verkrijgen]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: erv (old 1776, Hesseling 1905: 233), erǝf (djdj 1926)
  bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926, Hesseling 1905: 233)
- ▾ Papiaments erf †verouderd [door erfenis verkrijgen]
  
  datering: 1837 (1801-1850)
  etymologie: p26. "P. Quico ta picar original? R. Ta un picár, cu nos tur a erf di nos promér tata Adam y na qual nos tur nos ta nascé."
  bron: Niewindt 1837 (Niewindt1837)
▾ erwt [plantenzaad, ook als voedsel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ært [plantenzaad, ook als voedsel]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: oldnedertysk erit, eriwit ¯ fællesgermansk *arawait- ¯ afl. af indoeuropæisk *eregwho-, *eroghwo- 'ært, bælgfrugt'
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Sranantongo erki [plantenzaad, ook als voedsel]
  
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
- ▾ Negerhollands ertenboonje [plantenzaad, ook als voedsel]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Papiaments ert †verouderd [plantenzaad, ook als voedsel]
  
  datering: 1859 (1851-1900)
  etymologie: Uit: Putman1859 p. 36
  bron: Putman 1859 (Putman1859)
- ▾ Madoerees arcīs [een groente]
  
  etymologie: van het mv. erwtjes
  bron: Kiliaan 1904 (KIL)
- ▾ Indonesisch ércis [een groente]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ erwtensoep [snert, soep van groene erwten]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1778;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Amerikaans-Engels erwten soep (dialect) [snert, soep van groene erwten]
  
  etymologie: in Michigan
  bron: Cassidy 1985 Mencken 1937-1948 Sijs 2009a (Mencken Sup. I, DARE, Van der Sijs 2009)
- ▾ Papiaments sòpi di èrtu [snert, soep van groene erwten]
  
  bron: Haaren (Haaren p.c.)
▾ escalatie [het stapsgewijs groeien van een conflict]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1965;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éskalasi [het stapsgewijs groeien van een conflict]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ Eschertrap [oneindige trap zoals getekend door Escher]
zelfstandig naamwoord
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels Escher stairs [oneindige trap zoals getekend door Escher]
  
  bron: internet (internet)
▾ eskader [vlootafdeling]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1631-1634;
thema: leger
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Russisch eskádra [vlootafdeling]
  
  etymologie: Eskader. Het Russ. eskadra is door IIoll. bemiddeling overgenomen: probablement du holi. Esquader, zegt J. m. i. terecht: men behoeft PKTHK'S Zeereglenient maar in te zien om /.... hiervan te overtuigen; ook de omschrijvingen der Russ. woordenboeken, dat het een vlootafdeeling is: pod pu/manom (onder een vlag g ...., z. aid.) versterken deze meening, z. ook Vloot. Tn de 17. eeuw gebruikte men bij ons den vorm esquadre, z. b. v. W. blz. 308: verdeilinge van de voorgeroerde Esquadres, passim. Bij Russ. eskadra de adj. eskddreu{n)gj en eskddrovgj.
  bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
▾ eskadron [afdeling ruiterij]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1580;
thema: leger
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éskadron [afdeling ruiterij]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ Eskimo [Inuit]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1770;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éskimo [Inuit]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ essay [verhandeling]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1769;
thema: communicatie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ésai [verhandeling]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ essence [aromatisch aftreksel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1715;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Creools-Portugees (Malakka) esen [parfum]
  
  bron: Baxter 2004 (Baxter, Alan N. & Patrick de Silva (2004), A Dictionary of Kristang (Malacca Creole Portuguese) with an English-Kristang finderlist (Pacific Linguistics 564), Canberra.)
▾ essenhout [hout van de essenboom]
zelfstandig naamwoord
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels essenhout, essenwood [boomsoort] <via Afrikaans>
  
  datering: 1789 (1751-1800)
  status: leenvertaling
  etymologie: (part. tr.) Afrikaans, ad. MDu. eschenhout, f. esch ash + hout wood.
  bron: OED2 1989 (OED2)
▾ essentie [het wezen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1501-1550;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ésénsi [het wezen]
  
  afleidingen en samenstellingen: éssénsiil = essentiëel
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ estafette(loop) [snelheidswedstrijd tussen verschillende teams waarbij elk team de af te leggen afstand onderling verdeeld heeft]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1920;
thema: sport en spel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éstafét, éstapét [snelheidswedstrijd tussen verschillende teams waarbij elk team de af te leggen afstand onderling verdeeld heeft]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ estheet [kunstgevoelige]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1950;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch aéstetikus [kunstgevoelige]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ esthetisch [smaakvol, schoon]
bijvoeglijk naamwoord
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch aéstétis [smaakvol, schoon]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ estime [(verouderd) achting, aanzien, waardering]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands estime [achting]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  status: Ambigu: Nederlands of Frans
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
▾ estimeren [(verouderd) van oordeel zijn (dat), beschouwen (als), achten]
werkwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands estimeer [achten]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of (Neder- of Hoog-)Duits
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905)
▾ estrik [gebakken vloertegel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1406-1448;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens estrik [gebakken vloertegel]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Duits
  etymologie: Fremmed 2OPRINDELSE: holl., ty. Estrich., Bang: (holl)
  bron: Hårbøl 2004 (Fremmed2, Bang)
▾ etalage [uitstalkast]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries etalaazje [uitstalkast]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Menadonees étalasye [uitstalkast]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch étalase [uitstalkast]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etappe [afstand tussen twee rustpunten]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1832;
thema: sport en spel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étape [afstand tussen twee rustpunten]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etatisme [bevordering van het staatsbelang]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1924;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étatisme [bevordering van het staatsbelang]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eten [nuttigen]
werkwoord ; datering: 901-1000;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Petjoh eten [nuttigen; slaan (in damspel)]
  
  bron: Loen 1994 (Loen)
- ▾ Negerhollands jeet, jēt, jit, yet [nuttigen]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  afleidingen en samenstellingen: djdj 1926: Jitfrāi = Eetgoed (eigennaam)
  etymologie: jeet (old 1776, Hesseling 1905), jēt, jit (djdj 1926), yet (Robertson 1989). old 1776: eten geven, voederen = gie jeet, vasten = bliev sonder jeet
  bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 Oldendorp 1996 Robertson 1989 (old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926, Robertson 1989)
- ▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden jet, jeet [nuttigen] <via Negerhollands>
  
  datering: 1981 (1951-2000)
  etymologie: jet (Valls 1981), jeet (Valls 1990) Valls 1981: not quite obsolete as the form 'yet' is still used by the elderly. Found in other West Indian creoles: 'ah gon yet me wittle' = I'm going to eat my food.
  bron: Valls 1981 Valls 1990 (Valls 1981, Valls 1990)
▾ etenskast [kast waar servies of eten in staat]
zelfstandig naamwoord
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands jeet kas [kast waar servies of eten in staat]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
▾ etenstijd [tijd om te gaan eten]
zelfstandig naamwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Javindo etenstet [tijd om te gaan eten]
  
  bron: Gruiter 1990 (VE)
▾ eterniet [asbestcementklei]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1917;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éternit [asbestcementklei]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ethanol [brandbare vloeistof]
zelfstandig naamwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étanol [brandbare vloeistof]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ether [verdovende vloeistof]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1778;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch atsir [verdovende vloeistof]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Japans ēteru, āteru [verdovende vloeistof]
  
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ etherisch [vergeestelijkt]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1855;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch atsiri [vergeestelijkt]
  
  afleidingen en samenstellingen: minyak atseri = etherische olie
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ethiek [zedenleer]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1667;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étik [zedenleer]
  
  afleidingen en samenstellingen: étika = ethica
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ethisch [het zedelijk gevoel betreffend]
bijvoeglijk naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étis [het zedelijk gevoel betreffend]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ethos [zedelijke houding]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étos [zedelijke houding]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ethyl [koolwaterstofgroep]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1863;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étil [koolwaterstofgroep]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etiket [label]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: communicatie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Javaans tikèt [label; kaartje, ticket]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Menadonees étikèt [label]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch étikét [label]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Minangkabaus atikat [label]
  
  bron: Moussay 1995 (Moussay)
▾ etiquette [omgangsvormen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1764;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étikét [omgangsvormen]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etmaal [24 uur]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1289;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens etmaal †verouderd [(zeemanstaal) 24 uur]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: Jessen, FuT: Nederduits, OOD: fra mnt. etmal ell. holl. etmaal, jf. oht. etmal, itmali, højtid, fest, oeng. edmæle, højtid; opr. bet.: regelmæssig tilbagevendende tid; første del et- betyder “igen”, “tilbage” (jf. Idvande, Igæld), sidste del er Maal, tid. DDO: fra middelnedertysk etmal eller nederlandsk etmaal, dannet af et- 'igen, atter' og maal 'tidspunkt'
  bron: Dahlerup 1919-1956 Falk 1910-1911 Jessen 1883 Jysk ordbog 1999 Arnesen (Jessen, FuT, OOD, DDO, Jysk Ordbog, Arnesen)
- ▾ Duits Etmal [24 uur, van 12.00 tot 12.00]
  
  etymologie: Goedel: …ganz unbefangen leitet er (Klilianus) es von eten=essen ab. Ähnlich Weiland: er nimmt etmal=eetmal, "dit schynt te zien op het gebruik der Ouden slechts eebmal daags, en wel omtrent den middag, eenen hoofdmaaltyd te doen."
  bron: Goedel 1902 (Goedel)
- ▾ Noors ettmål [(zeemanstaal) periode van 12.00 uur tot 12.00 uur de volgende dag]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: fra lty eller nederl, fra et- 'tilbake' og maal 'tid' eg 'døgn'; FuT: von mnd. etmal, 'regelmässig wiederkehrende zeit, die 12 stunden, die ebbe und flut dauern, die periode von 24 stunden' = mndl. edmael, 'fest, zeit von 24 stunden' (holl. etmaal)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 Arnesen (BO; FuT, Arnesen)
▾ etnisch [volkenkundig; raciaal]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1880;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étnis [volkenkundig; raciaal]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etnocentrisme [het eigen volk centraal stellend]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étnoséntrisme [het eigen volk centraal stellend]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etnografie [beschrijvende volkenkunde]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étnografi [beschrijvende volkenkunde]
  
  afleidingen en samenstellingen: étnograf = etnograaf
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etnolinguïstiek [studie van de samenhang van de linguïstische en de niet-linguïstische aspecten van de cultuur]
zelfstandig naamwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étnolinguistik [studie van de samenhang van de linguïstische en de niet-linguïstische aspecten van de cultuur]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etnoloog [volkenkundige]
zelfstandig naamwoord
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étnolog [volkenkundige]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etnomusicologie [vergelijkende muziekwetenschap]
zelfstandig naamwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étnomusikologi [vergelijkende muziekwetenschap]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etnomusicoloog [wetenschapper die zich bezighoudt met vergelijkende muziekwetenschap]
zelfstandig naamwoord
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étnomusikolog [wetenschapper die zich bezighoudt met vergelijkende muziekwetenschap]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ets [door etsen verkregen voorstelling]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1866;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étsa [door etsen verkregen voorstelling]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ etsen [in metaal laten uitbijten]
werkwoord ; datering: 1573;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels etch [in metaal laten uitbijten]
  
  datering: 1634 (1601-1650)
  afleidingen en samenstellingen: etch pit; etch-water, the acid used in etching. Hence etched <ph>EtSt</ph>, ppl. a. etched figure = etch figure above.
  etymologie: a. Du. etsen, a. Ger. ätzen to etch:-MHG. etzen, atzen:-OHG. ezjan, azjan to cause to eat or to be eaten = Goth. *atjan (in fra-atjan to distribute for food):-OTeut. *atjan, causative of *etan to eat.
  bron: Onions 1983 (OED2, ODEE, White)
▾ ettelijke [onbepaald voornaamwoord]
voornaamwoord ; datering: 1443-1451;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries etlike [onbepaald voornaamwoord]
  
  datering: 1872 (1851-1900)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ etter [pus]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries etter [pus]
  
  datering: 1823 (1801-1850)
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
- ▾ Papiaments èter (ouder: etter) [pus]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  etymologie: Uit: Ewijk p. 29
  bron: (Joubert PN, Ewijk)
▾ etting [beweiding]
zelfstandig naamwoord
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Etting (dialect) [weide]
  
  etymologie: FrL: ettinge ist auch in Ostfriesland und gelegentlich in Westfalen bezeugt, aber dem Niederländischen entlehnt.
  bron: Frings 1966 (FrL)
▾ etymologie [woordafleidkunde]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1521;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch étimologi [woordafleidkunde]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ euro [vanaf 1999 munteenheid van de Europese Unie, vanaf 2002 betaalmiddel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1995;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo ero [munteenheid]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ eurocentrisme [het centraal stellen van de Europese cultuur]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch érosentrisme [het centraal stellen van de Europese cultuur]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ Europa [werelddeel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1285;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands Juropa [werelddeel]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
- ▾ Madoerees erropa, errōpah [werelddeel]
  
  bron: Kiliaan 1904 (ASIS, KIL)
- ▾ Javaans Éropah [werelddeel]
  
  bron: Sumarsam 1995 (SUM)
- ▾ Soendanees Eropa [werelddeel]
  
  bron: Coolsma 1913 (Coo1913)
- ▾ Makassaars aerôpa, arôpa, erôpa [werelddeel]
  
  bron: Cense 1979 Matthes 1885 (BF, Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
- ▾ Boeginees erôpa [werelddeel]
  
  bron: Said 1977 (Ide)
- ▾ Atjehnees ierupa [werelddeel]
  
  bron: Djajadiningrat 1934 (RA)
- ▾ Indonesisch Éropa [werelddeel; Europees]
  
  afleidingen en samenstellingen: éropanisasi = europeanisatie
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Keiëes Arop [werelddeel]
  
  afleidingen en samenstellingen: bak Arop = lange, dikke spijker; esbo Arop = goedkope sarongsoort
  bron: Geurtjens 1921 (Geurtjens)
▾ Europeaan [persoon afkomstig uit Europa]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Petjoh Eropeaan [iemand met de status van Europeaan]
  
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Creools-Portugees (Malakka) Ropiánu, ropiano [iemand met de status van Europeaan]
  
  bron: Avram 2013 (Hancock; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
- ▾ Creools-Portugees (Ceylon) europeano [persoon afkosmtig uit Europa]
  
  bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
▾ Europees [van of uit Europa]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Javindo Eropees [van of uit Europa]
  
  afleidingen en samenstellingen: water Eropees = mineraalwater
  bron: Gruiter 1990 (VE)
- ▾ Indonesisch éropés, éropis [verfijnd, delicaat]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eustachiusbuis [buis in het oor]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1847;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Japans yūsutakisukan †verouderd [buis in het oor]
  
  status: hybride
  etymologie: D.Eustachius + S.-J.kan (tube). Nowadays eusutakî[shi]-kan.
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ euthanasie [het bespoedigen van de dood bij ongeneeslijk zieken]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch eutanasi [het bespoedigen van de dood bij ongeneeslijk zieken]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eutroficatie [het bevorderen van voedselrijkdom]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1832;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch eutrofikasi [het bevorderen van voedselrijkdom]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ evacuatie [ontruiming]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1560;
thema: leger
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épakuasi, évakuasi [ontruiming]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ evaluatie [het evalueren]
zelfstandig naamwoord
thema: communicatie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch évaluasi [het evalueren]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ evangelie [elk van de vier boeken van het Nieuwe Testament]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands evangelium [elk van de vier boeken van het Nieuwe Testament]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  etymologie: Old 1776: hij redeneert evangelisch = em le praat goe soet, em ha soet woord
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 251)
- ▾ Sranantongo evangelie [elk van de vier boeken van het Nieuwe Testament]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Papiaments ewanhelie †verouderd [elk van de vier boeken van het Nieuwe Testament]
  
  datering: 1844 (1801-1850)
  etymologie: Voorblad en Mat. 11:4
  bron: Conradi 1844 (Conradi)
- ▾ Shona vhangeri [elk van de vier boeken van het Nieuwe Testament] <via Afrikaans>
  
  bron: Leefmans 2002 (Leefmans)
- ▾ Javaans injil [Nieuwe Testament]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Indonesisch évangéli [elk van de vier boeken van het Nieuwe Testament]
  
  afleidingen en samenstellingen: évangélisasi = evangelisatie
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ evangelist [schrijver van een evangelie, verkondiger van het evangelie]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands evangelist [schrijver van een evangelie, verkondiger van het evangelie]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Singalees ēwagndjeliste †verouderd [verkondiger van het evangelie]
  
  etymologie: wrs. verouderd
  bron: Ginneken 1913-1914 (van Ginneken I, 298)
▾ even [in gelijke mate; ogenblik]
bijwoord ; datering: 1240;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds även [tevens, ook]
  
  datering: 1550 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: sedan ca 1550 i bet. 'just, precis'; ca 1700 i bet. 'också'; av lågty. even 'just; lika', till even (ty. eben) 'jämn'; samma ord som jämn; jfr oäven
  bron: NEO 1995 (NEO)
- ▾ Fries eefkes [ogenblik]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Javindo efen [ogenblik]
  
  bron: Gruiter 1990 (VE)
- ▾ Sranantongo eifen [ogenblik]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Negerhollands even, eeven [in gelijke mate, effen]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  etymologie: even (old 1776), eeven (Magens 1770)
  bron: Magens 1770 (old 1776, Magens 1770)
- ▾ Surinaams-Javaans éfe [ogenblik] <via Sranantongo>
  
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ evenaar [equator]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1585;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo eifenar [equator]
  
  bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
- ▾ Papiaments evenaar †verouderd [equator]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  etymologie: Uit: Ewijk p. 30
  bron: Ewijk 1875 (Ewijk1875)
▾ evenals [op dezelfde wijze als, juist als, gelijk]
voegwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eeven as [op dezelfde wijze als, juist als, gelijk]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
▾ evenbeeld [die sprekend lijkt op een ander]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1557;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands evenbeeld [die sprekend lijkt op een ander]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ evenement [gebeurtenis]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1668;
thema: sport en spel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries evenemint [gebeurtenis]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ evengelijk [(verouderd) volkomen gelijk, overeenkomstig]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands evenglik [volkomen gelijk, overeenkomstig]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
▾ evennaaste [naaste en gelijke]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Evennaachste †verouderd (dialect) [naaste en gelijke]
  
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
▾ evenveel [gelijk aantal, zelfde hoeveelheid]
bijwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands evenveel [gelijk aantal, zelfde hoeveelheid]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
▾ evenwel [even goed]
bijwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits ewel (dialect) [voegwoord; versterkende uitdrukking; partikel]
  
  status: verbastering
  etymologie: die Form ewel ist das ndl. evel < evenwel doch; eifl. äwel Bü. 24).
  bron: Follmann 1909 (LothWB)
▾ evenwicht [toestand van rust door gelijk gewicht aan weerszijden van de balans]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1642;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries evenwicht [toestand van rust door gelijk gewicht aan weerszijden van de balans]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Duits Evenwicht †verouderd (dialect) [toestand van rust door gelijk gewicht aan weerszijden van de balans]
  
  etymologie: Ich hörte es nur noch von alten Gewährsleuten aus dem Reiderl., der Emsstrecke und Westrhauderfehn. Die Jungen gebrauchen immer Gliekgewicht.
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
▾ evenzo [op dezelfde wijze]
bijwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands evensoo [op dezelfde wijze]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770, old 1776)
▾ ever [(verouderd) klein zeilschip]
zelfstandig naamwoord
thema: scheepvaart
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens evert [klein zeilschip met een of twee masten en platte onderkant dat geschikt is voor rivieren of Waddenzee]
  
  datering: 1807 (1801-1850)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: omdannet af nedertysk ever ¯ ældre nedertysk *ênvare, egl. 'enefartøj', sammensat af ên (jf. en) + vare 'fartøj' (jf. sb. fare og vb. færge) . FuT: Nederduits. DDO: jf. ænyd. øffri, flt. (Kalk.IV.977; vist jy. form for ævere); fra nt. evert, mnt. ever, ældre: envare, vist smsat. af en, en(e), og var, fartøj) mindre (tysk ell. hollandsk) sejlskib med temmelig flad bund og een ell. to master, især benyttet til flodsejlads., Standaard vanaf 18de eeuw. Niederdeutsches Wort (mndl. ever) zu fläm. envare "Ein-fahrer". Benennungsmotiv unklar ("Schiff, auf dem nur ein Mann fährt"? Oder Klammerform aus Einbaum-Fahrer?). Kluge See: Durch das 18. und 19. Jahrh. in technischen Büchern und Wörterbüchern oft verzeichnet und beschrieben (…) Nach Doornlaat 1879 Ostfries. Wb. I 409 auch Bezeichnung kleiner Binnenschiffe aus den Harrlinger Kanälen. Zufrühst in der älteren Lautform evare in einer fläm. Urkunde von 1252. Dazu wohl auch frz. nevre als Bezeichnung kleiner holländ. Schiffe für den Heringsfang. Das Grundwort enfaro (Einfahrer) ist zweifelhaft. Bartz: Niederdt. Ever, mittelniederländ. ever, in Flandern im 13. Jahrh. envare, Herkunft unsicher, vielleicht verkürtz ursprüngl. als "Ein-(Mann-)Fahrer, weil ein Mann das Schiff auch über längere Zeit allen führen konnte. Sicher ist der Ewer durch friesische Schiffe an der Elbe eingeführt worden. Ihre Küstenschifffahrt, maßgeblich aber die Einwanderung niederländisch-flämischer Ansiedler in den Elbmarschen im 12. und 13. Jahrh. haben für die Verbreitung des Fahrzeuges gesorgt. Oudste citaat uit Vlaanderen: Zolltarif von Damme in Flandern für die Hansestädte (1252): Navis, que dicitur envare, que habet remex retro pendens, debet comiti 4 den. et feodatis 4 [den.], si vero remex in latere navis pendeat, navis debet comiti 2 den. Vertaling: Ein Schiff, das als "envare" bezeichnet wird, [und] das ein am Heck hängendes [Steuer-]Ruder hat, ist dem Grafen 4 Pfennig und den Lehnsvasallen 4 Pfennig zu zahlen schuldig; wenn aber das Ruder an der Schiffsseite hängt, so schuldet das Schiff dem Grafen 2 Pfennig und den Lehnsvasallen 2 Pfennig.
  bron: Bartz 2007 Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 Falk 1910-1911 Kluge 1911 Kluge 2002 (PNOE, OOD, FuT, Kluge, Kluge See, Bartz)
- ▾ Duits Ewer, Ever [klein zeilschip met een of twee masten en platte onderkant dat geschikt is voor rivieren of Waddenzee]
  
  datering: 1251-1300
  etymologie: Standaard vanaf 18de eeuw. Niederdeutsches Wort (mndl. ever) zu fläm. envare "Ein-fahrer". Benennungsmotiv unklar ("Schiff, auf dem nur ein Mann fährt"? Oder Klammerform aus Einbaum-Fahrer?). Kluge See: Durch das 18. und 19. Jahrh. in technischen Büchern und Wörterbüchern oft verzeichnet und beschrieben (…) Nach Doornlaat 1879 Ostfries. Wb. I 409 auch Bezeichnung kleiner Binnenschiffe aus den Harrlinger Kanälen. Zufrühst in der älteren Lautform evare in einer fläm. Urkunde von 1252. Dazu wohl auch frz. nevre als Bezeichnung kleiner holländ. Schiffe für den Heringsfang. Das Grundwort enfaro (Einfahrer) ist zweifelhaft. Bartz: Niederdt. Ever, mittelniederländ. ever, in Flandern im 13. Jahrh. envare, Herkunft unsicher, vielleicht verkürtz ursprüngl. als "Ein-(Mann-)Fahrer, weil ein Mann das Schiff auch über längere Zeit allen führen konnte. Sicher ist der Ewer durch friesische Schiffe an der Elbe eingeführt worden. Ihre Küstenschifffahrt, maßgeblich aber die Einwanderung niederländisch-flämischer Ansiedler in den Elbmarschen im 12. und 13. Jahrh. haben für die Verbreitung des Fahrzeuges gesorgt. Oudste citaat uit Vlaanderen: Zolltarif von Damme in Flandern für die Hansestädte (1252): Navis, que dicitur envare, que habet remex retro pendens, debet comiti 4 den. et feodatis 4 [den.], si vero remex in latere navis pendeat, navis debet comiti 2 den. Vertaling: Ein Schiff, das als "envare" bezeichnet wird, [und] das ein am Heck hängendes [Steuer-]Ruder hat, ist dem Grafen 4 Pfennig und den Lehnsvasallen 4 Pfennig zu zahlen schuldig; wenn aber das Ruder an der Schiffsseite hängt, so schuldet das Schiff dem Grafen 2 Pfennig und den Lehnsvasallen 2 Pfennig.
  bron: Bartz 2007 (Kluge, Kluge See, Bartz)
- ▾ Noors evert [klein zeilschip]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: FuT: von mnd. êver.
  bron: Falk 1910-1911 (FuT:)
- ▾ Frans nevre †verouderd [klein type schip, dat bij de Hollanders dienst doet voor de haringvangst]
  
  datering: 1687 (1651-1700)
  etymologie: Es scheint, dass das wort immer nur mit bezug auf holländische verhältnisse gebraucht worden ist. Bei der übernahme des wortes ist durch agglutination des unbestimmten artikels n- angetreten.
  bron: Wartburg 1928 (FEW)
▾ evocatie [het voor de geest roepen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1650;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch évokasi [het voor de geest roepen]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ evolutie [ontwikkeling]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1896;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch évolusi [ontwikkeling]
  
  afleidingen en samenstellingen: évolusionér = evolutionair
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ex [voormalig; voormalig echtgenoot of echtgenote]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1982;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees èks [voormalig (bijv. partner)]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch éks [voormalig, vroeger, oud-, gewezen; vanuit, resulterend uit]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Ambons-Maleis èks [voormalig]
  
  bron: Manuputty 1972 (Boetje)
▾ exact [nauwkeurig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1652;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksak [nauwkeurig]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ examen [onderzoek naar iemands kennis]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1477;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments èksamen [onderzoek naar iemands kennis]
  
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Soendanees eksamĕn [onderzoek naar iemands kennis]
  
  bron: Prick 1906 (Prick 1906)
- ▾ Madoerees eksamēn [onderzoek naar iemands kennis]
  
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Ternataans-Maleis èksamel [onderzoek naar iemands kennis]
  
  etymologie: men gebruikt ook: kapariksaan
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Ambons-Maleis èksamel [onderzoek naar iemands kennis]
  
  etymologie: men gebruikt ook: kapariksaan
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Menadonees èksamel [onderzoek naar iemands kennis]
  
  etymologie: men gebruikt ook: kapariksaan
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Kupang-Maleis èksamel [onderzoek naar iemands kennis]
  
  etymologie: men gebruikt ook: kapariksaan
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Javaans iksamen [examen (doen)]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Indonesisch éksamen [onderzoek naar iemands kennis]
  
  afleidingen en samenstellingen: éksaminasi
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ examineren [iemand onderzoeken, ondervragen naar zijn kundigheden]
werkwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands examineer [iemand onderzoeken, ondervragen naar zijn kundigheden]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ excellent [voortreffelijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1450;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands excellent [voortreffelijk]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
- ▾ Papiaments excelent †verouderd [voortreffelijk]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  etymologie: Uit Ewijk p. 105
  bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
▾ excellentie [titel van hoge staatsdienaar]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1583;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Makassaars ahasalênsi †verouderd [aanspreekvorm voor de gouverneur-generaal]
  
  bron: Cense 1979 Matthes 1885 (BF, Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
- ▾ Boeginees ahasalênsi †verouderd [aanspreekvorm van hoge staatsdienaar]
  
  bron: Matthes 1874 (mat)
- ▾ Indonesisch ékselénsi [titel van hoge staatsdienaar]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ excelleren [uitmunten]
werkwoord ; datering: 1650;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments excelleeren †verouderd [uitmunten]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  etymologie: Uit Ewijk p. 105
  bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
▾ excentriek [buitenissig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1830;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékséntrik, nyéntrik [buitenissig, abnormaal]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ except [met uitzondering van, uitgezonderd, behalve]
voorzetsel
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands except [behalve]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  status: Ambigu: Nederlands of Engels
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
▾ exces [buitensporigheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksés [buitensporigheid]
  
  afleidingen en samenstellingen: beréksés = te ver gaan
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ exclusief [iets anders uitsluitend]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1824;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksklusif [iets anders uitsluitend]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ excommunicatie [kerkban]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1529;
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékskomunikasi [kerkban]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ excretie [lichaamsafscheiding]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1668;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékskrési [lichaamsafscheiding]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ excursie [uitstapje]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1816;
thema: voortbewegen
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees èkskersi [uitstapje]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch ékskursi [uitstapje]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ excuseren [verontschuldigen]
werkwoord ; datering: 1353;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands exkoeseer, excuseer [verontschuldigen]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  afleidingen en samenstellingen: ook maak exkuse
  etymologie: exkoeseer, maak exkuse (old 1776), excuseer (Hesseling 1905)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905)
▾ excuus [verontschuldiging]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1546;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries ekskús [verontschuldiging]
  
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Petjoh excuus [genade, mededogen]
  
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Negerhollands exkuse, excuse [uitvlucht, verontschuldiging]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Papiaments eksküs [verontschuldiging]
  
  bron: (Joubert PN)
▾ executie [uitvoering, terechtstelling]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1299;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Singalees äskīsi-ya [gerechtelijk bevel]
  
  etymologie: zie woordenlijst pp. 67-86
  bron: Sannasgala 1976 (Sannasgala)
- ▾ Indonesisch éksekusi [uitvoering, terechtstelling]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ executief [uitvoerend]
bijvoeglijk naamwoord
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Javaans éksekutip [uitvoerend orgaan, uitvoerende macht, directeur]
  
  bron: Albada 2007 Pigeaud 1989 (Albada, Rob van & Th. Pigeaud (2007), Javaans-Nederlands woordenboek, Leiden: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde.)
▾ exempel [voorbeeld]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo eksempre [voorbeeld]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Negerhollands exempel [voorbeeld]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ exemplaar [stuk]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1641;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksémplar [kopie van een boek, tijdschrift]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ exercitie [militaire oefening]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1691;
thema: leger
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands exercitie, exercischie [militaire oefening]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Indonesisch éksérsisi [militaire oefening]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ exhibitie [tentoonstelling]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1650;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksibisi [tentoonstelling]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ existentie [het bestaan]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1650;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksisténsi [het bestaan]
  
  afleidingen en samenstellingen: éksisténsialis = existentialist
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ exogamie [huwelijk buiten de stam]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1914;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksogami [huwelijk buiten de stam]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ exotisch [uitheems]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1824;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksotis [uitheems]
  
  afleidingen en samenstellingen: éksotisme = exotisme
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ expansie [uitbreiding over een grotere ruimte]
zelfstandig naamwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékspansi [uitbreiding over een grotere ruimte]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ expansief [betrekking hebbend op expansie]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1824;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékspansif [betrekking hebbend op expansie]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ expediëren [doen vertrekken, zenden, sturen]
werkwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands expedieer [verzenden]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
▾ expeditie [verzending van goederen, onderzoekstocht]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1450;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékspedisi [verzending van goederen, onderzoekstocht]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ experiment [proefneming]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékspérimén [proefneming]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ experimenteel [proefondervindelijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1824;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékspérimentil [proefondervindelijk]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ expert [deskundige]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1829;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékspér [deskundige]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ expliciet [uitdrukkelijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1669;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksplisit [uitdrukkelijk]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ exploitatie [het winstgevend maken]
zelfstandig naamwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksploatasi [het winstgevend maken]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ exploot [betekening]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1482;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksploat [betekening]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ explosie [ontploffing]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1793;
thema: leger
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksplosi [ontploffing]
  
  afleidingen en samenstellingen: éksplosif = explosief
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ exponent [kenmerkend vertegenwoordiger]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1950;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksponén [kenmerkend vertegenwoordiger]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ export [uitvoer van goederen]
zelfstandig naamwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Madoerees ekspor [uitvoer van goederen]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels
  afleidingen en samenstellingen: ngekspor = exporteren
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Menadonees èkspor [uitvoer van goederen]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch ékspor [uitvoer van goederen]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Minangkabaus ekspor [uitvoer van goederen]
  
  bron: Moussay 1995 (Moussay)
▾ export-import [in- en uitvoer]
zelfstandig naamwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees èksim [in- en uitvoer]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ exportatie [uitvoer]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1669;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksportasi [uitvoer]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ expositie [tentoonstelling; uiteenzetting, verklaring]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksposisi [tentoonstelling; uiteenzetting, verklaring]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ expres [met opzet]
bijwoord ; datering: 1824;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands expres [met opzet]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Sranantongo espresi [met opzet]
  
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Papiaments èksprès (ouder: espres) [met opzet]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  etymologie: Ewijk p. 78
  bron: Putte 2008 (Ewijk, Putte PN)
▾ expres(trein) [zeer snelle trein]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1864;
thema: voortbewegen
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Javaans èsprès [zeer snelle trein]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
▾ expresse [met spoed]
bijwoord
thema: voortbewegen
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees èksprès [snel]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch éksprés, ésprés [snel]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ expressie [uitdrukking]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1680;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksprési [uitdrukking]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ expressief [sterk sprekend, uitdrukkingsvol]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1824;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksprésif [sterk sprekend, uitdrukkingsvol]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ extase [geestvervoering]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1782;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékstase [geestvervoering]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ extensie [uitbreiding]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1559;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksténsi [uitbreiding]
  
  afleidingen en samenstellingen: ékstensif = extensief
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ extern [uitwonend, buiten iets liggend]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1669;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékstérn [uitwonend, buiten iets liggend]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ extra [boven het gewone, bijzonder]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1738;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Javaans èksetra(h), iksetra(h) [boven het gewone]
  
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Menadonees èkstra [boven het gewone, bijzonder]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch ékstra- [boven het gewone, bijzonder]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ extract [uittreksel; aftreksel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1660;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Ambons-Maleis èstrak [vendurekening]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Kupang-Maleis èstrak [vendurekening]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Ternataans-Maleis èstrak [vendurekening]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Menadonees èstrak [vendurekening]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Indonesisch ékstrak [uittreksel; aftreksel]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Japans ekisu [uittreksel; aftreksel]
  
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
- ▾ Koreaans eksŭ [uittreksel; aftreksel] <via Japans>
  
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ extraneus [examenstudent]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1819;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees èkstranèi [examenstudent]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ extraparlementair [buiten het parlement gehouden]
bijvoeglijk naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékstraparlementér [buiten het parlement gehouden]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ extrapost [postwagen die buiten de normale dienstregeling rijdt]
zelfstandig naamwoord
thema: communicatie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Ambons-Maleis èstrapos [postwagen die buiten de normale dienstregeling rijdt]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Menadonees èstrapos [postwagen die buiten de normale dienstregeling rijdt]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Ternataans-Maleis èstrapos [postwagen die buiten de normale dienstregeling rijdt]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Kupang-Maleis èstrapos [postwagen die buiten de normale dienstregeling rijdt]
  
  bron: Clercq 1876 (FSA)
▾ extreem [uiterst]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1544;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees èkstrim [uiterst]
  
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Indonesisch ékstrém, ékstrim [uiterst]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ extremist [iemand die uitersten najaagt]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékstrémis, ékstrimis [iemand die uitersten najaagt]
  
  afleidingen en samenstellingen: ékstrémisme = extremisme
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ extrovert [naar buiten gekeerd]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1938;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékstrovér(t) [naar buiten gekeerd]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ EZ [ministerie van Economische Zaken]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ését [(Nederlands Departement van) Economische Zaken]
  
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ezel [paardachtige]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens æsel [paardachtige]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: fra nedertysk esel ¯ oldnedertysk esil ¯ vulgærlatin asellus afl. af latin asinus 'æsel'
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Noors esel [paardachtige]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: BO: lty, variant av lat. asinus; FuT: ein deutsches lehnwort: as. esil, mnd. esel auch '' belagerungsmaschine', holl. ezel auch 'staffelei').
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT:)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels esel [paardachtige]
  
  datering: 1796 (1751-1800)
  afleidingen en samenstellingen: eselbos, eselkos, eselkop
  etymologie: Afk., earlier S. Afr. Du. ezel fr. Du. ezel donkey.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Negerhollands esel [paardachtige]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905: 236)
▾ ezel [schildersezel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1654;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels easel [schildersezel]
  
  datering: 1634 (1601-1650)
  afleidingen en samenstellingen: easeldom (nonce-wd.), painting as a profession; the whole body of painters. easel-picture, easel-piece, a picture painted at the easel, or small enough to stand upon it.
  etymologie: ad. Du. ezel = Ger. esel ass. Cf. the similar use of horse.
  bron: Onions 1983 (OED2, ODEE, White, Room)
- ▾ Duits (Maler-)Esel [schraag waarop een kunstschilder zijn werkstuk zet]
  
  datering: 1651-1700
  status: betekenisontlening
  etymologie: Laut Ponten eine Übernahme von niederl. schildersezel
  bron: Ponten 1968 (Ponten)
▾ ezelin [wijfjesezel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eselin [wijfjesezel]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905: 236)
▾ ezelshoofd [blok op de mast van een schip]
zelfstandig naamwoord
thema: scheepvaart
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds eselhuvud [blok op de mast van een schip]
  
  datering: 1691 (1651-1700)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
  etymologie: SAOB; efter nt. eselshoofd l. holl. eselshoofd, eg.: åsnehuvud (se ESEL)
  bron: SAOB 1898 (SAOB; NEO)
- ▾ Deens æselhoved, æselshoved [blok op de mast van een schip]
  
  etymologie: fra holl. ezelshoofd
  bron: (OOD, Hammerich 45)
- ▾ Noors eselhode [blok op de mast van een schip]
  
  bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
- ▾ Russisch èzel'góft [blok op de mast van een schip]
  
  datering: 1701-1725 (1701-1750)
  etymologie: Aus ndl. ezelshoofd 'Eselshaupt', ndd. eselshoofd dass., s. Meulen 62, Matzenauer 152. VdMeulen:Ezelshoofd. Een half ront block boven op de mast, waer de steng in gezet werdt. W., vgl. Wixscii. Een ezelshoofd is een koppelstuk, liggende op het uiteinde van een staand rondhout, om liet rondhout, dat het eerste verlengt, te omvatten en vast te houden. T. Zie verder P. J\l. blz. 0 en vooral blz. 5 5 vlgg. Russ. ezel gaf t V., J., chouquet. De ezelshoofden van de ondermasten, waar de stengen door varen, heeten stengezelshoofden, Russ. sten ezelgoftg, en worden naar de stengen onderscheiden in : voorstengezelshoofd, Russ. forsten ezel gof t, groots leng ezelshoofd, Russ. grotsten ezel gof t, en kmisstengezelshoofd, Rnss. krjujssten ezel goft. Op dezelfde wijze heeten de ezelshoofden van de stengen, die de bramstengen dragen, bramezelshoofden (P. JVI. blz. 57), Russ. bramezelgoft; die van de bramstengen houden de boven bramstengen en dragen den naam van bovenbrainezelshoofden, Russ. bombramezelgofl. (AI deze woorden bij V.).
  bron: Meulen 1909 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, vdMeulen 1909)
- ▾ Fins eeselhuuwu †verouderd [blok op de mast van een schip] <via Zweeds>
  
  datering: 1862 (1851-1900)
  bron: Ginneken 1913-1914 (Stjerncreutz, JvG)
▾ ezelsoor [oor van een ezel of iets in de vorm daarvan; omgevouwen hoek]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1766;
thema: communicatie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds erövringsöra †verouderd [oogbout; lus aan de onderkant van het hoofd van een ezel]
  
  status: Ambigu: Nederlands of (Neder- of Hoog-)Duits
  etymologie: SAOB; efter nt. eselsohr- l. holl. ezelsoor.
  bron: SAOB 1898 (SAOB)