Zoekresultaten: 338 Nederlandse woorden gevonden (beginnend met F)
Gebruikte filters:
Sorteer: Alfabetisch op vreemd woord - Alfabetisch op taal - Per continent - Per taalfamilie - Chronologisch -
A| B| C| D| E| F| G| H| I| J| K| L| M| N| O| P| Q| R| S| T| U| V| W| X| Y| Z| Alles| Toon/Verberg alle informatie in de uitklapmenu's
Visualiseer de resultaten
|
Toon op de kaart
één cirkeltje per uitleenwoord
|
Toon op de kaart
één cirkeltje per taal
|
Toon op een tijdslijn
|
-
▾ faam
[reputatie, roem]
-
▾ Sranantongo
fan
[reputatie, roem]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Sranantongo
fan
[reputatie, roem]
-
▾ fabel
[vertelling, verzinsel]
-
▾ Indonesisch
fabel
[vertelling, verzinsel]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Papiaments
fabel
†verouderd
[vertelling, verzinsel]
-
▾ Indonesisch
fabel
[vertelling, verzinsel]
-
▾ fabricage
[het vervaardigen; de productie]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1807;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
pabrikasi
[het vervaardigen; de productie]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
pabrikasi
[het vervaardigen; de productie]
-
▾ fabricagechef
[baas over de fabricage]
-
▾ Javaans
fabrikasesèp
(dialect)
[baas over de fabricage]
bron: Veldwerk Hoogervorst (Veldwerk T.Hoogervorst 2007)
-
▾ Javaans
fabrikasesèp
(dialect)
[baas over de fabricage]
-
▾ fabriek
[industrieel bedrijf]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1764-1775;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
fábrik
[industrieel bedrijf]
afleidingen en samenstellingen: tuwan fábrik = de Ingenieur van de Waterstaat
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Atjehnees
pabré'
[industrieel bedrijf]
bron: Djajadiningrat 1934 (RA)
-
▾ Balinees
pabrik
[industrieel bedrijf]
bron: Veldwerk (Veldwerk Hinzler 2006)
-
▾ Boeginees
pabarế
[industrieel bedrijf]
bron: Said 1977 (Ide)
-
▾ Indonesisch
fabrik, pabrik
[industrieel bedrijf]
afleidingen en samenstellingen: memabrikkan = fabriceren, produceren; kepabrikan = fabriek, fabriekssysteem
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
paberik
[industrieel bedrijf]
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Javaans
babrik
[industrieel bedrijf]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Kupang-Maleis
fábrik
[industrieel bedrijf]
afleidingen en samenstellingen: tuwan fábrik = de Ingenieur van de Waterstaat
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Madoerees
fabbrīk, pabbrīk, fabrīk
[industrieel bedrijf]
afleidingen en samenstellingen: tuwan pabbrī' = Europese fabrikant
etymologie: Bangkalan, Pamēkasan: pabbrī', Sumēnēp: pabbrek, tuwan = heer
bron: Kiliaan 1904 (ASIS, PH, KIL)
-
▾ Makassaars
paberế
[industrieel bedrijf]
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Menadonees
fabrik
[industrieel bedrijf]
bron: Warokka 2004 (DJERY)
-
▾ Minangkabaus
pabirik
[industrieel bedrijf]
bron: Moussay 1995 (Moussay)
-
▾ Muna
fabereki, faberiki
[industrieel bedrijf]
bron: Berg 1995 (BKK2005)
-
▾ Noord-Sotho
faporiki
[industrieel bedrijf]
<via Afrikaans>
bron: Jennings 1995 (KVW)
-
▾ Sarnami
fábrik
[industrieel gebruik]
bron: Santokhi 2005 (Santokhi)
-
▾ Sasaks
pabrik
[industrieel bedrijf]
bron: Goris 1938 (Goris)
-
▾ Soendanees
pabrik
[industrieel bedrijf]
bron: Coolsma 1913 (Coo1913)
-
▾ Sranantongo
fabriki
[industrieel bedrijf]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Surinaams-Javaans
babrik, pabrik
[industrieel bedrijf, pelmolen]
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Tswana
faboriki
[industrieel bedrijf]
<via Afrikaans>
bron: Jennings 1995 (KVW)
-
▾ Ambons-Maleis
fábrik
[industrieel bedrijf]
-
▾ fabrikant
[eigenaar van een fabriek]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1782;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
pabrikan
[eigenaar van een fabriek]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
pabrikan
[eigenaar van een fabriek]
-
▾ facet
[aspect, kant]
-
▾ Indonesisch
fasét
[aspect, kant]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fasét
[aspect, kant]
-
▾ facet
[geslepen vlak van een edelsteen]
-
▾ Indonesisch
pasét
[soort diamant; facetgeslepen (diamant)]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
pasét
[soort diamant; facetgeslepen (diamant)]
-
▾ faciliteit
[hulpmiddel]
-
▾ Indonesisch
fasilitas, fasilitét, pasilitas
[hulpmiddel]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Menadonees
fasilitas
[hulpmiddel]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Indonesisch
fasilitas, fasilitét, pasilitas
[hulpmiddel]
-
▾ facta
[feiten, daden]
-
▾ Indonesisch
fakta
[feiten, daden]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fakta
[feiten, daden]
-
▾ facteur
[brievenbesteller (ook in het leger)]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1888;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
paktir
[boodschapper]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
paktir
[boodschapper]
-
▾ factie
[politieke groep]
-
▾ Indonesisch
faksi
[politieke groep]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Russisch
fákcija
[partij, kliek]
datering: 1704 (1701-1750)
etymologie: Eher aus ndl. factie als poln. fakcya von lat. factiō 'Partei'. Uit VdMeulen: F a c t i e , partij, kliek, aanhang, roerige staatkundige groep (Ndl. Wdb.3, 4351). Russ. fákcija. Thans weinig of niet meer gebruikelijk. Voor het eerst in Peters tijd sedert 1704 (Christiani 18). Zie nog een citaat bij Smirnov 302 uit het Duch. Regi. 3: Kollegium ne est' nekaja fakcija tainym na interes svoi sojuzom složivšajasja (Het collegium is niet de een of andere factie door een geheim verbond voor haar eigen belang samengesteld). Ndl. factie wordt ook wel gebezigd in de zin van: kuiperij, arglistige bedriegerij, intrige (Koenen8), russ. kovarstvo, pritvorstvo. Aldus ook russ. fakcija bij Smirnov 302 in een aanhaling uit Šafirov 53: Vse ego fakcii i podkupy oproverženy (al zijn facties (kuiperijen) en omkoperijen zijn omvergeworpen).Terecht zegt Vasmer 3, 200: Eher aus ndl. factie als po. fakcya von lat. factio: partei. Vanwaar ook fr. faction (eng. faction), hd. faktion, die hier niet in aanmerking komen.
bron: Meulen 1959 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1959)
-
▾ Indonesisch
faksi
[politieke groep]
-
▾ factor
[element]
-
▾ Menadonees
faktor
[element]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Menadonees
faktor
[element]
-
▾ factorij
[filiaal van handelsonderneming in buitenland]
-
▾ Indonesisch
Factorij
[kantoor van de Nederlandse Handelsmaatschappij in Batavia]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
Factorij
[kantoor van de Nederlandse Handelsmaatschappij in Batavia]
-
▾ factuur
[rekening voor geleverde goederen]
-
▾ Indonesisch
faktir, faktur, paktur
[rekening voor geleverde goederen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
faktir, faktur, paktur
[rekening voor geleverde goederen]
-
▾ facultatief
[aan eigen verkiezing overlatend]
-
▾ Indonesisch
fakultatif, fakultatip
[aan eigen verkiezing overlatend]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fakultatif, fakultatip
[aan eigen verkiezing overlatend]
-
▾ faculteit
[hoofdafdeling van universiteit]
-
▾ Indonesisch
fakultas
[hoofdafdeling van universiteit]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Madoerees
fakultas
[hoofdafdeling van universiteit]
-
▾ Menadonees
fakultas
[hoofdafdeling van universiteit]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Indonesisch
fakultas
[hoofdafdeling van universiteit]
-
▾ Fahrenheit
[bepaalde thermometerschaal]
-
▾ Chinees
Huashi
[bepaalde thermometerschaal]
<via Japans>
datering: 1834 (1801-1850)
status: hybride
etymologie: Via Jap. Kashi. Letterlijk. Dr. Ka.
bron: Kuiper 1993 (Kuiper)
-
▾ Japans
Kashi
[bepaalde thermometerschaal, lett. Heer Ka (Fa)]
bron: Kuiper 1993 (Kuiper)
-
▾ Chinees
Huashi
[bepaalde thermometerschaal]
<via Japans>
-
▾ failliet
[bankroet]
-
▾ Indonesisch
failit, fayit, pailit
[bankroet]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
pailit
[bankroet]
bron: Kähler 1966 (HANS)
-
▾ Javaans
pailit
[bankroet]
-
▾ Madoerees
palet
[bankroet]
afleidingen en samenstellingen: maso' palet = tot armoede vervallen
etymologie: Pamēkasan: falīt, palīt, Bangakalan: palīt, Sumēnēp: palet
bron: Kiliaan 1904 (KIL)
-
▾ Makassaars
palî́
[bankroet]
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Papiaments
fayit
[bankroet]
bron: (Joubert PN)
-
▾ Indonesisch
failit, fayit, pailit
[bankroet]
-
▾ fair
[jaarmarkt, jaarbeurs]
-
▾ Indonesisch
pér
[jaarmarkt, kermis, jaarbeurs]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
pér
[jaarmarkt, kermis, jaarbeurs]
-
▾ fair
[eerlijk]
-
▾ Kupang-Maleis
fer
[eerlijk, sportief]
bron: Jacob 2003 (J&G)
-
▾ Kupang-Maleis
fer
[eerlijk, sportief]
-
▾ fait accompli
[vaststaand bewezen feit]
-
▾ Indonesisch
fétakompli
[vaststaand bewezen feit]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fétakompli
[vaststaand bewezen feit]
-
▾ fak
[(Vlaams) kluit, plagge; pluk; lui persoon]
-
▾ Frans
facon
(dialect)
[as]
bron: Wartburg 1928 (FEW)
-
▾ Frans
fague, faga
(dialect)
[luiheid]
-
▾ Frans
facon
(dialect)
[as]
-
▾ fakkel
[toorts]
-
▾ Negerhollands
fackel
[toorts, vlam]
-
▾ Negerhollands
fackel
[toorts, vlam]
-
▾ falconet
[stuk licht geschut]
-
▾ Boeginees
palæ̂kko
[soort kanon]
bron: Matthes 1874 (mat)
-
▾ Boeginees
palæ̂kko
[soort kanon]
-
▾ falen
[in gebreke blijven, mislukken]
-
▾ Fries
fale
[in gebreke blijven, mislukken]
-
▾ Jakartaans-Maleis
pal
(dialect)
[verliezen (in het spel)]
-
▾ Fries
fale
[in gebreke blijven, mislukken]
-
▾ falie
[sluierdoek]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1201-1250;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Deens
faillie
[sluierdoek; sterke zijden stof]
<via Frans>
etymologie: (fr) flamsk hovedklæde for kvinder; en slags nålestrik, stærkt silketøj. Bang zegt niets over Nederlands, maar zie Frans en Duits (Stefan).
bron: Bang 1976 (Bang)
-
▾ Duits
Falgen, Falje
(dialect)
[sluierdoek]
<via Frans>
etymologie: PfWB: Falgen m.: 'großes, viereckiges Regentuch aus Seide oder Wolle, von Frauen über den Kopf und den ganzen Körper geschlungen', Falgen [Klein Prov. 105]. — Nach RhWB Rhein. II 258/59 zu frz. faille 'Frauenmantel aus Seidenstoff', dieses aus ndl. falie 'Schleier'. — RhWB Rhein. II 258/59 Falje; Bad. II 9 Falge.
bron: PfWB 1965-1997 (PfWB, RhWB)
-
▾ Engels
fala
[omslagdoek]
-
▾ Frans
faille
[sluier, sjaal]
datering: 1251-1300 (1251-1300)
etymologie: L: mot du Nord-Est, d'où taffetas à failles et, par ellipse, faille, étoffe; correspond au néerl. falie, vêtement de femme, d'origine obscure
bron: Dubois 1979 (Larousse, Valkhoff faile)
-
▾ Papiaments
falie
†verouderd
[sluierdoek]
-
▾ Deens
faillie
[sluierdoek; sterke zijden stof]
<via Frans>
-
▾ faliekant
[verkeerd, mis]
-
▾ Duits
Faaikant
†verouderd
(dialect)
[gebrek, fout, vergissing; iemand met een twijfelachtig karakter]
etymologie: Ist nur noch alten Leuten im Krh. und Reiderl. bekannt (…) Früher scheint das Wort auch im Oldenburgischen bekannt gewesen zu sein.
bron: Foerste 1938 (Foerste)
-
▾ Duits
Faaikant
†verouderd
(dialect)
[gebrek, fout, vergissing; iemand met een twijfelachtig karakter]
-
▾ familiair, familiaar
[gemeenzaam]
-
▾ Indonesisch
familiér
[gemeenzaam, vriendelijk]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Sranantongo
famiriari
[gemeenzaam]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Indonesisch
familiér
[gemeenzaam, vriendelijk]
-
▾ familie
[gezin, bloedverwanten]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1566-1568;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
famili
[gezin, bloedverwanten]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Berbice-Nederlands
famili
[gezin, bloedverwanten]
bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:594)
-
▾ Indonesisch
famili, pamili, permili
[gezin, verwanten]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
pamili, permili
[gezin, bloedverwanten]
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Javaans
pamili, permili
[gezin, bloedverwanten]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Kupang-Maleis
famili
[gezin, bloedverwanten]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Menadonees
famili
[gezin, bloedverwanten]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Minangkabaus
pamili
[gezin, bloedverwanten]
bron: Moussay 1995 (Moussay)
-
▾ Negerhollands
familie, famili
[gezin, bloedverwanten]
datering: 1776 (1751-1800)
etymologie: familie (old 1776, Hesseling 1905), famili (djdj 1926)
bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 (old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926)
-
▾ Petjoh
fermilie
[gezin, bloedverwanten]
bron: Cress 1998 (Cress)
-
▾ Saramakkaans
famíí
[bloedverwanten]
<via Sranantongo>
bron: WOLD (WOLD)
-
▾ Sranantongo
famiri
[gezin, bloedverwanten]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Surinaams-Javaans
famiri, pamili, pamiri
[gezin, bloedverwanten]
<via Sranantongo>
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Ternataans-Maleis
famili
[gezin, bloedverwanten]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
family
[bloedverwanten]
<via Afrikaans>
datering: 1970 (1951-2000)
status: betekenisontlening
etymologie: Calque formed on Afk. familie kin.
bron: Silva 1996 (DSAE)
-
▾ Ambons-Maleis
famili
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ familieboekje
[(Surinaams-Nederlands) legitimatiepapieren]
-
▾ Aucaans
famii boekoe
[legitimatiepapieren]
bron: Wakaman 1979 (Wakaman 44)
-
▾ Negerhollands
familie-buk
[legitimatiepapieren]
-
▾ Surinaams-Javaans
pamilibug
[legitimatiepapieren]
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Aucaans
famii boekoe
[legitimatiepapieren]
-
▾ familienaam
[(Surinaams-Nederlands) achternaam]
-
▾ Surinaams-Javaans
familinam
[achternaam]
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Surinaams-Javaans
familinam
[achternaam]
-
▾ fan
[ventilator]
-
▾ Javaans
fèn(s)
[ventilator]
bron: Albada 2007 Pigeaud 1989 (Albada, Rob van & Th. Pigeaud (2007), Javaans-Nederlands woordenboek, Leiden: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde.)
-
▾ Petjoh
fen
[ventilator, waaier]
bron: Loen 1994 (Loen)
-
▾ Javaans
fèn(s)
[ventilator]
-
▾ fan
[bewonderaar]
-
▾ Sranantongo
fèn
[bewonderaar]
-
▾ Sranantongo
fèn
[bewonderaar]
-
▾ fanatiek
[bezeten]
-
▾ Fries
fanatyk
[bezeten]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Indonesisch
fanatik, panatik
[bezeten]
afleidingen en samenstellingen: kefanatikan = bezetenheid; fanatisme = fanatisme
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
panatik
[bezeten]
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Menadonees
fanatik
[bezeten]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Fries
fanatyk
[bezeten]
-
▾ fantaseren
[de verbeelding de vrije loop laten]
-
▾ Petjoh
fantaseren
[liegen]
bron: Cress 1998 (Cress)
-
▾ Petjoh
fantaseren
[liegen]
-
▾ fantasie
[verbeeldingskracht]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fantasi, pantasi
[verbeeldingskracht; voor de show]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
pantasi
[imaginair; versiersel]
afleidingen en samenstellingen: payung pantasi = een parasol die alleen wordt gebruikt om gezien te worden
etymologie: payung = parasol
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Javaans
pantasi
[verbeeldingskracht; geïmproviseerd musiceren]
bron: Sumarsam 1995 (SUM)
-
▾ Menadonees
fantasi
[verbeelding]
-
▾ Negerhollands
fantasi
[verbeeldingskracht]
-
▾ Indonesisch
fantasi, pantasi
[verbeeldingskracht; voor de show]
-
▾ fantast
[iemand met sterke fantasie]
-
▾ Negerhollands
fantast
[iemand met sterke fantasie]
datering: 1776 (1751-1800)
afleidingen en samenstellingen: fantastisch = gekachtig
bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
-
▾ Negerhollands
fantast
[iemand met sterke fantasie]
-
▾ fantastisch
[niet werkelijk, onwerkelijk goed e.d.]
-
▾ Indonesisch
fantastis
[niet werkelijk, onwerkelijk goed e.d.]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Petjoh
fantasties
[formidabel, geweldig]
afleidingen en samenstellingen: fantiestas = spottende bedoeld wanneer iemand een ongeloofwaardig verhaal verteld
bron: Loen 1994 (Loen)
-
▾ Indonesisch
fantastis
[niet werkelijk, onwerkelijk goed e.d.]
-
▾ farizeeër
[schijnheilige]
-
▾ Negerhollands
phariseewen
[schijnheiligen]
-
▾ Sranantongo
fariseman
[Joodse priester]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Negerhollands
phariseewen
[schijnheiligen]
-
▾ farmacologie
[leer der geneesmiddelen]
-
▾ Indonesisch
farmakologi
[leer der geneesmiddelen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
farmakologi
[leer der geneesmiddelen]
-
▾ faro
[Brussels biersoort]
-
▾ Frans
faro
[Brussels biersoort]
datering: 1839 (1801-1850)
etymologie: L: mot wallon, du néerl. faro
bron: Wartburg 1928 (Larousse, FEW, Van der Sijs 1998)
-
▾ Frans
faro
[Brussels biersoort]
-
▾ farynx
[keelholte]
-
▾ Indonesisch
faring
[keelholte]
-
▾ Indonesisch
faring
[keelholte]
-
▾ fascisme
[politiek systeem]
-
▾ Indonesisch
fasisme
[politiek systeem]
-
▾ Indonesisch
fasisme
[politiek systeem]
-
▾ fascist
[aanhanger van het fascisme]
-
▾ Indonesisch
fasis
[aanhanger van het fascisme]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fasis
[aanhanger van het fascisme]
-
▾ fase
[schijngestalte van planeet; stadium]
-
▾ Indonesisch
fasa
[schijngestalte van planeet; stadium]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fasa
[schijngestalte van planeet; stadium]
-
▾ fataal
[noodlottig]
-
▾ Indonesisch
fatal
[noodlottig]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fatal
[noodlottig]
-
▾ fatalisme
[geloof in noodlot]
-
▾ Indonesisch
fatalisme
[geloof in noodlot]
-
▾ Indonesisch
fatalisme
[geloof in noodlot]
-
▾ fatsoen
[welgemanierdheid]
-
▾ Ambons-Maleis
fatsun
[welgemanierd]
-
▾ Duits
Fatsoen, Fatsaun, Fatzuun, Fessuun, Fazuun
(dialect)
[vorm, verschijning; welgemanierdheid]
afleidingen en samenstellingen: Misfazuun=ongemanierdheid
etymologie: Kremer 98: Westmünsterland. Smet 92: Im ganzen Grenzgebiet zwischen Wesel, Kleve und Emden wirkte sich der niederländische Einflluß aus: Niederländische Wörter und Wortformen drangen in den letzten Jahrhunderten, und häufiger besonders im 19. Jahrhunderts, als Nahentlehnungen, d.h. als Folge der unmittelbaren nachbarlichen Beziehungen, in die Volks- und Umgangssprache des westniederdeutschen Randgebietes ein. Dazu gehören ….. Foerste (met veel citaten): Heute in beiden Bedeutungen fast allgemein bekannt. Außerhalb des Reiderlandes assimiliert zu Fessuun. Auch in andere nd. Maa entlehnt. Schlüter: in Gescher, Bocholt und Anholt auch Misfazuun. (…) Auch bei Sch-K als nl. Entlehnung
bron: Foerste 1938 Kremer 1998 Schlüter 1952 Smet 1983 Smet 1992 (Kremer 98, Smet 92, Smet 83, Foerste, Schlüter)
-
▾ Fries
fatsoen
[welgemanierdheid]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Indonesisch
fatsoen, fatsun
[welgemanierdheid]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Kupang-Maleis
fatsun
[fatsoen; goed staan (kleding)]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Menadonees
fatsun
[fatsoen; goed staan (kleding)]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Negerhollands
fatsoen
[welgemanierdheid]
datering: 1905 (1901-1950)
etymologie: ook als betekenis 'figuur, vorm, gestalte'. geen fatsoen = no fatsoen
bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
-
▾ Petjoh
fatsoen
[welgemanierdheid]
afleidingen en samenstellingen: fatsoeneren = netjes aankleden, fatsoenl'k = beschaafd, goed opgevoed
bron: Loen 1994 (Loen)
-
▾ Ternataans-Maleis
fatsun
[welgemanierdheid; goed staan (kleding)]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Ambons-Maleis
fatsun
[welgemanierd]
-
▾ fatsoeneren
[zich opfrissen en netjes aankleden]
-
▾ Petjoh
fatsoeneren
[zich opfrissen en netjes aankleden]
bron: Cress 1998 (Cress)
-
▾ Petjoh
fatsoeneren
[zich opfrissen en netjes aankleden]
-
▾ fatsoenlijk
[met goede manieren, netjes]
-
▾ Deens
fasonlig
†verouderd
[met goede manieren, netjes]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: OOD: fra nt. fassuunlik ell. holl. fatsoenlijk, ook in vele Noord-Duitse dialecten geleend: , Foerste: Das adj. ist heute den meisten bekannt. (…) Auch anderswo entlehnt, so in Westfalen (Strodtmann, Richey, Schütze, Möller), Richey: Viele sprechen fatsunlick, wie die Holländer fatsoenlyck, von denen dieses Wort auch scheint zu uns gekommen zu seyn.
bron: Dahlerup 1919-1956 Foerste 1938 Richey 1755 (OOD, Foerste, Richey, HID, D-K)
-
▾ Duits
fatzunelk, fatsunlick, fassunlick
(dialect)
[met goede manieren, netjes]
etymologie: Das adj. ist heute den meisten bekannt. (…) Auch anderswo entlehnt, so in Westfalen (Strodtmann, Richey, Schütze, Möller), Richey: Viele sprechen fatsunlick, wie die Holländer fatsoenlyck, von denen dieses Wort auch scheint zu uns gekommen zu seyn.
bron: Foerste 1938 (Foerste, Richey, HID, D-K)
-
▾ Fries
fantsoenlik
[met goede manieren, netjes]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Negerhollands
fatsoenlik
[met goede manieren, netjes]
-
▾ Sranantongo
fatsundru(ku)
[met goede manieren, netjes]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Deens
fasonlig
†verouderd
[met goede manieren, netjes]
-
▾ favoriet
[gunsteling]
-
▾ Indonesisch
favorit
[gunsteling]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
favorit
[gunsteling]
-
▾ februari
[tweede maand]
-
▾ Boeginees
peberuâri
[tweede maand]
bron: Said 1977 (Ide)
-
▾ Indonesisch
Fébruari, Pébruari
[tweede maand]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Madoerees
pebbruwari
[tweede maand]
bron: Safioedin 1977 (ASIS)
-
▾ Makassaars
peberiwâri
[tweede maand]
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Minangkabaus
pebruari
[tweede maand]
bron: Moussay 1995 (Moussay)
-
▾ Negerhollands
februarie
[tweede maand]
-
▾ Nias
feberuari
[tweede maand]
bron: Lafeber 1922 (Lafeber)
-
▾ Papiaments
febrüari
[tweede maand]
bron: (Joubert PN)
-
▾ Sarnami
febrewári
[tweede maand]
bron: Santokhi 2005 (Santokhi)
-
▾ Singalees
pebaravāri
[tweede maand]
-
▾ Soendanees
Pebĕrwari
[tweede maand]
bron: Coolsma 1913 (Cool1913)
-
▾ Sranantongo
februari
[tweede maand]
bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
-
▾ Surinaams-Javaans
Fébruari, Pébruari
[tweede maand]
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Tiriyó
feburari
[tweede maand]
bron: Meira 1999 (Meira)
-
▾ Boeginees
peberuâri
[tweede maand]
-
▾ federatie
[bond]
-
▾ Indonesisch
féderasi
[bond]
afleidingen en samenstellingen: féderal = federaal; féderalisme = federalisme
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
féderasi
[bond]
-
▾ feeën
[sprookjesfiguren]
-
▾ Chinees-Maleis
fèyen
[sprookjesfiguren]
bron: Veldwerk Hoogervorst (Veldwerk T.Hoogervorst 2006)
-
▾ Chinees-Maleis
fèyen
[sprookjesfiguren]
-
▾ feest
[viering]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
pèsta
[viering]
bron: Supusepa 1998 (EDI)
-
▾ Boeginees
pesæta
[viering]
bron: Matthes 1885 (BF)
-
▾ Javaans
pésta
(dialect)
[viering]
bron: Hoogervorst (veldwerk T.Hoogervorst 2006)
-
▾ Keiëes
festa
[viering]
bron: Geurtjens 1921 (Geurtjens)
-
▾ Makassaars
peseta
[viering]
bron: Matthes 1885 (BF)
-
▾ Menadonees
pèsta
[viering]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Negerhollands
feesa
[viering, partijtje]
-
▾ Petjoh
pesta
[viering]
<via Indonesisch>
bron: Cress 1998 (Cress)
-
▾ Sranantongo
fesa
[viering]
datering: 1855 (1851-1900)
afleidingen en samenstellingen: feistidei, fesadei (feestdag)
bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Fo)
-
▾ Surinaams-Javaans
fés
[viering, fuif]
<via Sranantongo>
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Ambons-Maleis
pèsta
[viering]
-
▾ feestbeest
[iemand die van feesten houdt]
-
▾ feil
[(gewestelijk) dweil]
-
▾ Amerikaans-Engels
file
[dweil, vaatdoek]
datering: 1850 (1801-1850)
afleidingen en samenstellingen: Carpenter: ook file-cloth
etymologie: Du. dial. and LG. feil.; CITAAT: 1850 'You never touch your fingers to a file nowadays, - do you?' 'A file!' ... 'Margery calls it a dishcloth, or a floorcloth, or something else.'; 1896 File,... to scrub with a file (hand-mop) ... Albany Co., St. Lawrence Co., N.Y., Tannersville, Pa.
bron: Carpenter 1908-1909 Craigie 1938-1944 Sijs 2009a (Craigie, Neumann, Carpenter; OED2 (U.S. local), Van der Sijs 2009)
-
▾ Duits
Feudel
(dialect)
[dweil]
datering: 1751-1800
afleidingen en samenstellingen: feudeln=dweilen
etymologie: Franz »faille = grober Seidenstoff« entwickelte sich im Niederländischen und Ostfriesischen zur Bedeutung »feil = Scheuertuch«. Duden Universal: auch: Feul < niederl. mundartl. feil < frz. faille= grober Seidenstoff; Mantel (nordd.): Tuch zum Aufwischen; Scheuerlappen. Smet 83: zeemanswoord
bron: Küpper 1987 Smet 2004 (Kuepper, Duden Universal, Smet 83, Smet 04)
-
▾ Amerikaans-Engels
file
[dweil, vaatdoek]
-
▾ feil
[fout]
-
▾ Deens
fejl
[fout]
datering: 1764 (1751-1800)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: fra nedertysk vegen 'rense, feje'
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Noors
feil
[fout, gebrek]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: lty, fra fr. faille; FuT: von mnd. feil (holl. feil).
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Zweeds
fel
[fout]
datering: 1541 (1501-1550)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
afleidingen en samenstellingen: felsökning, motorfel
etymologie: sedan 1541; av lågty. feil, fel med samma bet.; av fornfra. faille, till faillir 'fattas, fela'; av lat. fallere 'svika, bedra'; jfr 2fallera
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Deens
fejl
[fout]
-
▾ feilen
[dweilen]
-
▾ Amerikaans-Engels
file
[dweilen]
bron: Carpenter 1908-1909 (Carpenter)
-
▾ Papiaments
feila (ouder: veila, vyl, vyla)
[dweilen]
-
▾ Amerikaans-Engels
file
[dweilen]
-
▾ feilen
[mistasten]
-
▾ Deens
fejle
[een fout begaan, doel missen; zich ziek voelen]
datering: 1764 (1751-1800)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: fra nedertysk feilen ¯ fransk faillir 'fejle' ¯ latin fallere 'svigte' (jf. falleret)
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Duits
feilen
(dialect)
[ontbreken]
etymologie: FrL: Die südliche Ausbuchtungen am Rhein, Bindungen zwischen England, Köln und Trier, lassen an die Germania Romana denken. Teuchert bringt hierzu wichtige Ergänzungen. Seine Materialen seien in der folgenden Liste gesammelt. Ein * bedeutet, daß die romanische Lehnwörter von Niederländern auch in den Hansebereich getragen wurden, also der niederdeutschen Küste und der binnenländischen Mark gemeinsam sind. (…) Gesondert steht feilen "fehlen", das aus dem Altfranzösischen und Mittelniederländischen kommt. Den gleichen Weg sind gegangen gräner, plene, popelion, sahne, sponde, term.
bron: Frings 1966 (FrL)
-
▾ Noors
feile
[mankeren, schelen; falen, mistasten]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: gj lty fra fr faillir; NROi: mnty., av eldre fr. faillir feile; sm. ord som fallere
bron: NROi (BO; NROi)
-
▾ Zweeds
fela
[fouten begaan]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: före 1520; fornsv. fela; av lågty. feilen, felen 'slå fel'; se 1fel
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Deens
fejle
[een fout begaan, doel missen; zich ziek voelen]
-
▾ feit
[daad, wat werkelijk is]
-
▾ Papiaments
fèit
[daad, wat werkelijk is]
-
▾ Papiaments
fèit
[daad, wat werkelijk is]
-
▾ fel
[hevig, vurig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1220-1240;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Duits
feil, fel
(dialect)
[scherp, bijtachtig; boos]
etymologie: Schlüter, van Twentse: fejl, LübbenW: aus d. Ndl.
bron: Schlüter 1952 (Schlüter, LübbenW)
-
▾ Papiaments
fel
†verouderd
[hevig, vurig]
-
▾ Duits
feil, fel
(dialect)
[scherp, bijtachtig; boos]
-
▾ feliciteren
[gelukwensen]
-
▾ Fries
felisitearje
[gelukwensen]
datering: 1914 (1901-1950)
afleidingen en samenstellingen: felisitaasje (1952)
bron: WFT 1984-2010 (WFT)
-
▾ Sranantongo
fristeri
[gelukwensen]
-
▾ Surinaams-Javaans
félisitir
[gelukwensen]
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Fries
felisitearje
[gelukwensen]
-
▾ femel
[mannelijke hennep]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1401-1500;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Engels
fimble
[mannelijke hennep]
datering: 1484 (1451-1500)
etymologie: a. Du. femel, LG. fimel, a. F. (chanvre) femelle, lit. `female hemp', this name being popularly applied to what modern botanists call the male plant.
bron: Onions 1983 (OED2, ODEE)
-
▾ Engels
fimble
[mannelijke hennep]
-
▾ feminisme
[vrouwenbeweging]
-
▾ Indonesisch
féminisme
[vrouwenbeweging]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
féminisme
[vrouwenbeweging]
-
▾ fenol
[carbolzuur]
-
▾ Indonesisch
fénol
[carbolzuur]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fénol
[carbolzuur]
-
▾ fenologie
[leer van de invloed van het klimaat]
-
▾ Indonesisch
fénologi
[leer van de invloed van het klimaat]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fénologi
[leer van de invloed van het klimaat]
-
▾ fenomeen
[verschijnsel]
-
▾ Indonesisch
fénomén(a)
[verschijnsel]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fénomén(a)
[verschijnsel]
-
▾ fenotype
[de verschijningsvorm van levende wezens zoals hij ontstaat uit samenwerking van erfelijke informatie en het beïnvloedend milieu]
-
▾ Indonesisch
vénotip(e), fénotip(e)
[de verschijningsvorm van levende wezens zoals hij ontstaat uit samenwerking van erfelijke informatie en het beïnvloedend milieu]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
vénotip(e), fénotip(e)
[de verschijningsvorm van levende wezens zoals hij ontstaat uit samenwerking van erfelijke informatie en het beïnvloedend milieu]
-
▾ feodaal
[tot het leenstelsel behorend]
-
▾ Indonesisch
féodal
[tot het leenstelsel behorend]
-
▾ Menadonees
féodal
[tot het leenstelsel behorend]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Indonesisch
féodal
[tot het leenstelsel behorend]
-
▾ ferm
[flink]
-
▾ Deens
ferm
[flink]
datering: 1786 (1751-1800)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: fra nedertysk ferm ¯ fransk ferme ¯ latin firmus egl. 'fast' (jf. firma); derpå 'standhaftig, ihærdig', Saabys: Nederlands of Nederduits
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD, Saabys)
-
▾ Noors
ferm
[flink]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: gj lty fra lat. 'fast'; FuT: ist über nd. holl. ferm , 'keck, männlich"von frz. ferme = lat. firmus, "fest", gekommen.
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Deens
ferm
[flink]
-
▾ ferment
[giststof]
-
▾ Indonesisch
férmén
[giststof]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
férmén
[giststof]
-
▾ fermentatie
[gisting]
-
▾ Indonesisch
férméntasi
[gisting]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
férméntasi
[gisting]
-
▾ feromonen
[insectenlokstoffen]
-
▾ Indonesisch
féromon
[insectenlokstoffen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
féromon
[insectenlokstoffen]
-
▾ festival
[groot (muziek)feest]
-
▾ Indonesisch
féstival
[groot (muziek)feest]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Madoerees
festival
[groot (muziek)feest]
bron: Safioedin 1977 (ASIS)
-
▾ Menadonees
fèstival
[groot (muziek)feest]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Indonesisch
féstival
[groot (muziek)feest]
-
▾ fetisj
[vereerd voorwerp]
-
▾ Indonesisch
fétis
[vereerd voorwerp]
-
▾ Indonesisch
fétis
[vereerd voorwerp]
-
▾ fiasco
[mislukking]
-
▾ Indonesisch
fiasko
[mislukking]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fiasko
[mislukking]
-
▾ fiat
[goedkeuring]
-
▾ Indonesisch
fiat
[goedkeuring]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fiat
[goedkeuring]
-
▾ fibrine
[bloed- of plantenvezelstof]
-
▾ Indonesisch
fibrin
[bloed- of plantenvezelstof]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fibrin
[bloed- of plantenvezelstof]
-
▾ fictie
[niet op werkelijkheid berustende voorstelling]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1566-1568;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fiksi, viksi
[niet op werkelijkheid berustende voorstelling]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fiksi, viksi
[niet op werkelijkheid berustende voorstelling]
-
▾ fictief
[verdicht]
-
▾ Indonesisch
fiktif
[verdicht]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fiktif
[verdicht]
-
▾ fier
[trots]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1220-1240;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Papiaments
fier
†verouderd
[trots]
-
▾ Papiaments
fier
†verouderd
[trots]
-
▾ fiets
[rijwiel]
-
▾ Ambons-Maleis
pits
[rijwiel]
bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
-
▾ Duits
Fiets, Fietse
[rijwiel]
datering: 1939 (1901-1950)
afleidingen en samenstellingen: in de dialecten: Fitz, Fietze
etymologie: Kuepper: Übernommen aus gleichbedeutend ndl »fiets«. Soldatensprachlich. Kremer 75: Grafschaft Bentheim, gebaseerd op een studie van A. Rakers. Schlüter: Wird überall verstanden, doch durchweg als nl. empfunden und tritt nur in einzelnen Grenzstrichen in Wettbewerb mit dem sonsst üblichen Wort, das dem hd. Rad entspricht. Manchmal nur für holl. Fahrräder, die man früher viel im Grenzgebiet sah. Auch in Kreisen Hainsberg, Geldern, Kleve und Rees entlehnt. Hinrichs: bis zur einer Linie Köln-Aachen, hauptsächlich linksrheinisch (…) Folgt man auf dieser Karte dem Grenzverlauf jedoch in nördlichen Richtung, so häufen sich auf deutscher Seite in den Kreisen Meppen und Grafschaft Bentheim wiederum fiets-Belege.
bron: Schlüter 1952 Hinrichs 1993 (Kuepper, Kremer 75, Schlüter, Hinrichs)
-
▾ Indonesisch
pit
[rijwiel]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Javaans
pit
[rijwiel]
afleidingen en samenstellingen: pit mo tor=motorfiets; pit-pitan=rondfietsen
bron: Albada 2007 EH Pigeaud 1989 (EH; Albada, Rob van & Th. Pigeaud (2007), Javaans-Nederlands woordenboek, Leiden: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde.)
-
▾ Menadonees
fits
[rijwiel]
-
▾ Surinaams-Javaans
pit
[rijwiel]
-
▾ Ambons-Maleis
pits
[rijwiel]
-
▾ fietsen
[wielrijden]
-
▾ Duits
fietsen
†verouderd
(dialect)
[wielrijden]
-
▾ Duits
fietsen
†verouderd
(dialect)
[wielrijden]
-
▾ figurant
[acteur met zwijgende rol]
-
▾ Indonesisch
figuran
[acteur met zwijgende rol]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
figuran
[acteur met zwijgende rol]
-
▾ figuur
[gestalte, afbeelding]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
figir
[gestalte, afbeelding]
afleidingen en samenstellingen: kasih figir = het afroepen van de verschillende figuren bij het dansen van de quadrille
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Indonesisch
figur, figura, pigura
[gestalte, afbeelding; persoon; schilderij; fotolijst]
status: Ambigu: Nederlands of Portugees
afleidingen en samenstellingen: berpigura = ingelijst zijn
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Javaans
pigurah
[afbeelding; schilderij]
-
▾ Menadonees
figir
[gestalte, afbeelding]
afleidingen en samenstellingen: kasih figir = het afroepen van de verschillende figuren bij het dansen van de quadrille
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Menadonees
figura
[iemand die zich expres raar kleedt om feestdagen te verlevendigen en een bezienswaardigheid te worden]
-
▾ Negerhollands
figuur
[gestalte]
-
▾ Singalees
pigura, pimbura, pīkura
[ontwerp, afbeelding]
status: Ambigu: Nederlands of Portugees
etymologie: of uit Portugees figura
bron: Sannasgala 1976 (Sannasgala)
-
▾ Soendanees
pigura
[voorstelling van een persoon; schilderij achter glas; wandversiering]
-
▾ Ambons-Maleis
figir
[gestalte, afbeelding]
-
▾ fijn
[niet grof, verfijnd; heerlijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Berbice-Nederlands
fini
[niet grof, verfijnd; heerlijk]
bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:597)
-
▾ Duits
fein
[dun, niet grof, verfijnd]
datering: 12 eeuw (1101-1150)
etymologie: Vlaanderen als doorgeefluik tussen Franse en Duitse (ridder)cultuur in ME
bron: Sijs 2005a (Van der Sijs 2005; Kluge)
-
▾ Fries
fijn
[van uitgezochte hoedanigheid; heerlijk; nauwkeurig, precies]
-
▾ Ga
fing
[niet grof]
-
▾ Negerhollands
fien, fin
[niet grof, verfijnd; heerlijk]
datering: 1776 (1751-1800)
etymologie: fien (old 1776), fin (djdj 1926). old 1776: hou je fijn = hou joe fraai
bron: Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926)
-
▾ Papiaments
fini
[niet grof, verfijnd]
etymologie: hala fini ku un hende (voorzichtig met iemand te werk gaan)
bron: (Joubert PN)
-
▾ Saramakkaans
fínu
[dun, verfijnd]
<via Sranantongo>
bron: Donicie 1963 (Donicie)
-
▾ Sranantongo
feni (ouder: fini)
[dun, slank]
-
▾ Surinaams-Javaans
fini
[fijn, verfijnd]
<via Sranantongo>
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Twi
fing
[niet grof]
-
▾ Berbice-Nederlands
fini
[niet grof, verfijnd; heerlijk]
-
▾ fijntjes
[keurig, precies]
-
▾ Engels
finical
[pietluttig, overdreven precies, kieskeurig]
datering: 1501-1600 (1501-1550)
afleidingen en samenstellingen: Hence finicking xvii, finicky xix.
etymologie: xvi (Nashe). prob.academic sl. in origin, f.FINE+-ICAL; poss.suggested by MDu. fijnkens accurately, neatly, prettily (Kilian).
bron: Onions 1983 (ODEE)
-
▾ Engels
finical
[pietluttig, overdreven precies, kieskeurig]
-
▾ fijt
[ontsteking aan vinger]
-
▾ Papiaments
vijt, fijt
†verouderd
[ontsteking aan vinger]
datering: 1859 (1851-1900)
etymologie: Uit: Putman1859 p. 34 ; Uit Ewijk p.31
bron: Ewijk 1875 Putman 1859 (Putman1859, Ewijk)
-
▾ Papiaments
vijt, fijt
†verouderd
[ontsteking aan vinger]
-
▾ fikfakkerij
[(verouderd) beuzelarij, gepruts, wissewasje]
-
▾ Deens
fiksfakseri
[foefje, onnodige omhaal; snelle bewegingen]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: fra nedertysk fiksfakserie afl. af fikfakken 'bevæge frem og tilbage, drive spas'
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Deens
fiksfakseri
[foefje, onnodige omhaal; snelle bewegingen]
-
▾ filantroop
[liefdadig persoon]
-
▾ Indonesisch
filantrop
[liefdadig persoon]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
filantrop
[liefdadig persoon]
-
▾ filantropie
[menslievendheid]
-
▾ Indonesisch
filantropi
[menslievendheid]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
filantropi
[menslievendheid]
-
▾ filatelist
[postzegelverzamelaar]
-
▾ Indonesisch
filatelis
[postzegelverzamelaar]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
filatelis
[postzegelverzamelaar]
-
▾ fileren
[van bot of graat ontdoen]
-
▾ Petjoh
fileren
[slaan, afranselen, afstraffen]
bron: Cress 1998 (Cress)
-
▾ Petjoh
fileren
[slaan, afranselen, afstraffen]
-
▾ filiaal
[bijkantoor]
-
▾ Indonesisch
filial
[bijkantoor]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
filial
[bijkantoor]
-
▾ film
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Balinees
film
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
bron: Veldwerk (Veldwerk Hinzler 2006)
-
▾ Iban
pilem
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Indonesisch
film, pélem, pilem
[strook met film- of fotobeelden]
bron: Rahardja 1989 ( RCL1989)
-
▾ Jakartaans-Maleis
pèlem, pilem
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Javaans
pèlem
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Madoerees
felēm, filēm
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
bron: Safioedin 1977 (ASIS)
-
▾ Makassaars
pêlleng
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Menadonees
fèlem
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
bron: Warokka 2004 (DJERY)
-
▾ Minangkabaus
pilem
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Sarnami
felam
[strook met film- of fotobeelden]
bron: Santokhi 2005 (Santokhi)
-
▾ Sranantongo
felm
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Surinaams-Javaans
film
[strook met film- of fotobeelden]
<via Sranantongo>
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Balinees
film
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ filologie
[taal- en letterkunde van een volk]
-
▾ Indonesisch
filologi
[taal- en letterkunde van een volk]
-
▾ Indonesisch
filologi
[taal- en letterkunde van een volk]
-
▾ filosofie
[wijsbegeerte]
-
▾ Indonesisch
filosofi
[wijsbegeerte]
-
▾ Indonesisch
filosofi
[wijsbegeerte]
-
▾ filosofisch
[wijsgerig]
-
▾ Sranantongo
filo
[wijsgerig]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Sranantongo
filo
[wijsgerig]
-
▾ filosoof
[wijsgeer]
-
▾ Papiaments
filosoof
†verouderd
[wijsgeer]
-
▾ Papiaments
filosoof
†verouderd
[wijsgeer]
-
▾ filter
[zeef; mondstuk van sigaret]
-
▾ Indonesisch
filter
[zeef; mondstuk van sigaret]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
filter
[zeef; mondstuk van sigaret]
-
▾ finale
[eindstrijd in sport]
-
▾ Indonesisch
final
[eindstrijd in sport]
-
▾ Minangkabaus
pinal
[eindstrijd in sport]
bron: Moussay 1995 (Moussay)
-
▾ Indonesisch
final
[eindstrijd in sport]
-
▾ financieel
[geldzaken betreffend; geldelijk]
-
▾ Fries
finansjeel
[geldzaken betreffend; geldelijk]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Fries
finansjeel
[geldzaken betreffend; geldelijk]
-
▾ financiën
[geldwezen]
-
▾ Fries
finânsjes
[geldwezen]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Sranantongo
financiën
[geldwezen]
bron: Echteld 1961 (Echteld)
-
▾ Fries
finânsjes
[geldwezen]
-
▾ financier
[geldschieter]
-
▾ Indonesisch
finansir
[geldschieter]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
finansir
[geldschieter]
-
▾ fineer
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
-
▾ Indonesisch
finér
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Papiaments
finer
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
bron: (Joubert PN)
-
▾ Russisch
fanér
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
etymologie: F i n e e r , dun gezaagd hout, waarmede men meubels oplegt (Ndl. Wdb. 3, 4492). Russ. fanér, volgens Dal' 4, 1131: tonen'kaja doščečka podeločnago dereva, dlja splošnoj oklejki, oblicovki stoljarnych rabot (dun plankje timmerhout voor dichte belegging, bekleding van meubelwerk). Naast fanér is ook het demin. fanérka gebruikelijk. Deze verklaring van russ. fanér uit ndl. fineer wijkt af van de geijkte die het woord als een ontlening aan hd. furnier met dezelfde betekenis beschouwt (zie Vasmer 3, 201). In vorm staat fanér, dunkt mij, dichter bij fineer dan bij furnier. Wat de overgang van г in a betreft, vergelijke men het in Archangel gebezigde špagát naast het gewone russ. špigát uit ndl. spiegat, spijgat (zie Zee- en Scheepst. 190) alsmede de vorm kanibaksblok uit ouder kinebaksblok d.i. ndl. kinnebaksblok (zie bij Kanefas).
bron: Meulen 1959 (VdMeulen 1959)
-
▾ Zweeds
faner
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
datering: 1779 (1751-1800)
status: Ambigu: Nederlands of Duits
etymologie: NEO; Hist.: sedan 1779; via nederl. el. ty. till fra. fournir 'lämna; förse med'
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Indonesisch
finér
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
-
▾ fineren
[(verouderd) geld bijeenbrengen]
-
▾ finish
[laatste deel van een wedstrijdbaan, eindstreep]
-
▾ Kupang-Maleis
finis, fenis
[laatste deel van een wedstrijdbaan, eindstreep]
bron: Jacob 2003 (J&G)
-
▾ Kupang-Maleis
finis, fenis
[laatste deel van een wedstrijdbaan, eindstreep]
-
▾ firma
[handelsnaam, handelszaak]
-
▾ Boeginees
pîrma
[handelsnaam, handelszaak]
bron: Said 1977 (Ide)
-
▾ Indonesisch
firma
[handelsnaam, handelszaak]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Madoerees
firma
[handelsnaam, handelszaak]
bron: Safioedin 1977 (ASIS)
-
▾ Boeginees
pîrma
[handelsnaam, handelszaak]
-
▾ firmament
[uitspansel]
-
▾ Papiaments
firmament
†verouderd
[uitspansel]
-
▾ Sranantongo
fermamenti
[uitspansel]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Papiaments
firmament
†verouderd
[uitspansel]
-
▾ fiscaal
[rechterlijk ambtenaar die voor de belangen van de soeverein of voor de rechten van de fiscus waakte, openbare aanklager]
-
▾ Amerikaans-Engels
scule, scol
†verouderd
[rechterlijk ambtenaar]
datering: 1675 (1651-1700)
etymologie: verkorting van Ned. fiskaal; CITAAT: Peter Johnson scule, peter Jonson scol
bron: Krapp 1960 Mencken 1937-1948 Sijs 2009a (Krapp I, 159, Neumann, Mencken 110, Van der Sijs 2009)
-
▾ Arowaks
fiscal
[rechterlijk ambtenaar]
bron: Robertson 1983 (Robertson 1983)
-
▾ Engels
fiscal
[rechterlijk ambtenaar; klauwier (Zuid-Afrika)]
datering: 1653 (1651-1700)
etymologie: Hobson-Jobson: Dutch Fiscaal; used in Ceylon for 'Sheriff'; a relic of the Dutch rule in the island. [It was also used in the Dutch settlements in Bengal (see quotation from Hedges, below). "In Malabar the Fiscal was a Dutch Superintendent of Police, Justice of the Peace and Attorney General in criminal cases. The office and title of Fiscal was retained in British Cochin till 1860, when the designation was changed into Tahsildar and SubMagistrate." -- (Logan, Malabar, iii. Gloss. s.v.)] [1684. -- ". . . the late Dutch Fiscall's Budgero. . . ." -- See quotation from Hedges, under DEVIL'S REACH.]
bron: OED2 1989 Yule 1994 (OED2, Hobson-Jobson)
-
▾ Indonesisch
fiskal
[ambtenaar belast met staatsbelangen, openbare aanklager]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Javaans
beskal, biskal
†verouderd
[officier van justitie]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Madoerees
biskal, piskal
[inlandse hoofdofficier van justitie]
bron: Penninga 1936 (PH)
-
▾ Makassaars
pasikâla, pasikâlá
[officier van justitie]
bron: Cense 1979 Matthes 1885 (BF, Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Papiaments
fiskal
[officier van justitie]
bron: Haaren (Van Haaren p.c.)
-
▾ Singalees
piskal
[rechterlijk ambtenaar]
status: Ambigu: Nederlands of Portugees
etymologie: of uit Portugees fiscal
bron: Sannasgala 1976 (Sannasgala)
-
▾ Sranantongo
fiskari
[openbare aanklager]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Tamil
piskkāl
(dialect)
[rechterlijk ambtenaar, hoofd van politie]
bron: Coelho 1996 Thananjayarajasingham 1966 (Thananjayarajasingham, Coelho)
-
▾ Amerikaans-Engels
scule, scol
†verouderd
[rechterlijk ambtenaar]
-
▾ fiscaal
[m.b.t. de belastingen]
-
▾ Boeginees
pasikâla
[m.b.t. de belastingen]
bron: Matthes 1874 (mat)
-
▾ Indonesisch
fiskal
[m.b.t. de belastingen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Boeginees
pasikâla
[m.b.t. de belastingen]
-
▾ fiscalaat
[ambt en bureau van een fiscaal of rechterlijk ambtenaar]
-
▾ Papiaments
piskalat
[gevangenis]
bron: (Joubert PN)
-
▾ Papiaments
piskalat
[gevangenis]
-
▾ fiscus
[staatskas]
-
▾ Indonesisch
fiskus
[staatskas; belastinginspecteur]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fiskus
[staatskas; belastinginspecteur]
-
▾ fistel
[afvoerkanaal van etter]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1301-1400;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fistél
[afvoerkanaal van etter]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Papiaments
fistel
[afvoerkanaal van etter]
-
▾ Indonesisch
fistél
[afvoerkanaal van etter]
-
▾ fit
[gezond]
-
▾ Indonesisch
fit
[gezond]
bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
-
▾ Indonesisch
fit
[gezond]
-
▾ fitting
[deel van lamp dat gloeidraden met stroomdraden verbindt]
-
▾ Indonesisch
fiting, piting
[deel van lamp dat gloeidraden met stroomdraden verbindt]
afleidingen en samenstellingen: memiting = vastgrijpen, iemand vast omklemmen, in de clinch houden
bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
-
▾ Jakartaans-Maleis
piting
[deel van lamp dat gloeidraden met stroomdraden verbindt]
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Menadonees
fètèng
[deel van lamp dat gloeidraden met stroomdraden verbindt]
bron: Warokka 2004 (DJERY)
-
▾ Indonesisch
fiting, piting
[deel van lamp dat gloeidraden met stroomdraden verbindt]
-
▾ fixen
[(drugs) regelen]
-
▾ Sranantongo
feks
[maken, repareren]
-
▾ Sranantongo
feks
[maken, repareren]
-
▾ fixeren
[vastmaken, vastleggen]
-
▾ Javaans
fiksir
[vastleggen (foto)]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Javaans
fiksir
[vastleggen (foto)]
-
▾ fjord
[inham]
-
▾ Indonesisch
fyord
[inham]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fyord
[inham]
-
▾ flab, flabbe
[oude Groningse en Overijsselse munt]
-
▾ Duits
Flapp
(dialect)
[oude Nederlandse munt]
etymologie: ehemalige ndl. Silbermünze, Flabbe im Werte von 32 Pfg., im Volkslied: Den ene (Bettler) kriegt en Fl., den annere en Oərt (ndl. oortje = 1¼ Pfg.)
bron: RhWB 1928-1971 (RhWB)
-
▾ Duits
Flapp
(dialect)
[oude Nederlandse munt]
-
▾ flabberen
[loshangen, klapperen]
-
▾ Sranantongo
flabaflaba, flèbber
[loshangen, klapperen]
bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
-
▾ Sranantongo
flabaflaba, flèbber
[loshangen, klapperen]
-
▾ flacon
[sierlijke fles]
-
▾ Indonesisch
flakon
[sierlijke fles]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Madoerees
palgon
(dialect)
[sierlijke fles]
-
▾ Indonesisch
flakon
[sierlijke fles]
-
▾ fladderen
[vlinderen, wapperen]
-
▾ flambouw
[fakkel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1380-1420;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
flambo
[fakkel om mee op kreeft en krab te vissen]
bron: Valls 1981 (Valls 1981)
-
▾ Negerhollands
vlambee, flambeew
[fakkel]
datering: 1776 (1751-1800)
etymologie: vlambee (old 1776), flambeew (Hesseling 1905)
bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905)
-
▾ Sarnami
flámbo
[fakkel]
bron: Santokhi 2005 (Santokhi)
-
▾ Sranantongo
frambow
[fakkel]
bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
flambo
[fakkel om mee op kreeft en krab te vissen]
-
▾ flamboyant
[stralend]
-
▾ Indonesisch
flamboyan
[pronkerig, opzichtig]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
flamboyan
[pronkerig, opzichtig]
-
▾ flamboyant
[tropische sierboom met vuurrode bloemen]
-
▾ Indonesisch
flamboyan
[tropische sierboom met vuurrode bloemen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Minangkabaus
plamboyan
[tropische sierboom met vuurrode bloemen]
bron: Moussay 1995 (Moussay)
-
▾ Petjoh
flamboyant, vlambojang
[tropische sierboom met vuurrode bloemen]
bron: Cress 1998 (Cress)
-
▾ Indonesisch
flamboyan
[tropische sierboom met vuurrode bloemen]
-
▾ flamingo
[reigerachtige]
-
▾ Sranantongo
flamingo
[rode ibis]
-
▾ Sranantongo
flamingo
[rode ibis]
-
▾ flanel
[geweven stof]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1601-1700;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ewe
flánà
[geweven stof]
-
▾ Indonesisch
flanél, pelanél, pernél, planél
[geweven stof]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
pelanèl, pernèl
[geweven stof]
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Japans
furanneru
[geweven stof]
etymologie: Verouderd: furano. Vaak afgekort tot neru.Zie ook trefwoord 'katoenflanel'.
bron: Vos 1963 (Vos 1963, 1985)
-
▾ Javaans
parnèl, pernèl, pranèl
[geweven stof]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Koreaans
p'ŭllannel
[stof]
<via Japans>
bron: Vos 1963 (Vos 1963)
-
▾ Koreaans
neru
[geweven stof]
<via Japans>
bron: Vos 1963 (Vos 1963)
-
▾ Madoerees
planel
[geweven stof]
bron: Penninga 1936 (PH)
-
▾ Minangkabaus
palanin
[geweven stof]
bron: Moussay 1995 (Moussay)
-
▾ Singalees
panēl
[geweven stof]
bron: Peeters 1975 Sannasgala 1976 (Peeters, Sannasgala 1975)
-
▾ Soendanees
pĕrnel
[geweven stof]
bron: Coolsma 1913 (Cool1913)
-
▾ Ewe
flánà
[geweven stof]
-
▾ flank
[zijkant]
-
▾ Oekraïens
fláng
[zijkant]
<via Russisch>
bron: Beloded 1970 (Beloded)
-
▾ Russisch
fláng
[zijkant]
datering: 1704 (1701-1750)
etymologie: Fljanka über poln. flanka, flank, die andern Formen aus frz. flanc evtl.über ndl. flank f. oder nhd. Flanke. Als Quelle des frz. flanc 'Weiche' gilt ahd. hlanka 'Hüfte. Lende' (s. Gamillscheg EW.422, Kluge-Götze EW.162).
bron: Černych 1993 (Vasmer, Cernych)
-
▾ Wit-Russisch
flang
[zijkant]
<via Russisch>
bron: Černych 1993 (Cernych)
-
▾ Oekraïens
fláng
[zijkant]
<via Russisch>
-
▾ flankeur
[tirailleur die terzijde van de troep marcheert]
-
▾ Javaans
plangkir
[tirailleur die terzijde van de troep marcheert]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Javaans
plangkir
[tirailleur die terzijde van de troep marcheert]
-
▾ flard
[afgescheurde lap]
-
▾ Fries
flarde
[afgescheurde lap]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Fries
flarde
[afgescheurde lap]
-
▾ flat
[gebouw met woningen; appartement]
-
▾ Fries
flat, flet
[gebouw met woningen]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Indonesisch
flat
[appartement in flatgebouw]
-
▾ Sranantongo
flèt
[bungalow]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Fries
flat, flet
[gebouw met woningen]
-
▾ flater
[blunder]
-
▾ Fries
flater
[blunder]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Fries
flater
[blunder]
-
▾ flatsen
[(Vlaams) slaan]
-
▾ Frans
flachi
(dialect)
[slaan]
bron: Wartburg 1928 (FEW)
-
▾ Frans
flachi
(dialect)
[slaan]
-
▾ flatteren
[te fraai voorstellen]
-
▾ Negerhollands
flatteer
[vleien]
-
▾ Papiaments
flakter
[iemand terwille zijn]
bron: Putte 2008 (Putte PN)
-
▾ Negerhollands
flatteer
[vleien]
-
▾ flauw
[niet hartig, niet krachtig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1401-1500;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
flau
[flauwvallen]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Aucaans
faaw
[niet hartig, niet krachtig]
bron: Wakaman 1979 (Wakaman 127)
-
▾ Berbice-Nederlands
flau
[niet hartig, niet krachtig]
bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:598)
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
flau
[niet hartig, niet krachtig]
bron: Avram 2013 Ginneken 1913-1914 (JAC, Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Deens
flov
[verlegen, niet krachtig]
<via Duits>
datering: 1798 (1751-1800)
etymologie: PNOE: fra nedertysk flau egl. 'mat, sløj', Fremmedordbogen: flau er lån fra holl. Jessen en FuT: Duits. OOD: laant i 18. aarh. fra nt. flau ell. holl. flauw. Fremmed2: af platty. flau el. holl. flauw. DDO: fra nederlandsk flauw, af uvis oprindelse, Arnesen: van Nederlands via Duits
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 Hårbøl 2004 Jessen 1883 (PNOE, OOD, EO, Jessen, Fremmed2, DDO, Arnesen)
-
▾ Duits
flau
[misselijk, onwel]
datering: 1651-1700
etymologie: Wort der Seemannssprache, das über das Niederländische und Niederdeutsche aus afrz. flau "sanft" (frz. flou "sanft. weich") entlehnt ist. Dieses wiederum ist aus ahd. *hlao (lau) entlehnt. Partikelableitung abflauen. Duden Universal: [aus dem Niederd. < mniederd. flau= matt, schwach, krank < mniederl. flau, H. u.]:, Bluhme: Nederlands
bron: Duden Universal 2003 Kluge 2002 Küpper 1987 Schönhoff 1908 (Kluge, Kuepper, Duden Universal, Schönhoff, Bluhme)
-
▾ Menadonees
flau
[flauwvallen]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Negerhollands
flaau
[zwak, bewusteloos]
-
▾ Noors
flau
[slap, banaal, pijnlijk, opgelaten]
<via Duits>
etymologie: BO: fra lty; FuT: ist im 18. jahrhundert durch die handelssprache von d. flau < holl. vlouw, flouw, 'matt, schwach, schlaff, lau' übernommen, Arnesen: via Duits van Nederlands
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 Arnesen (BO; FuT, Arnesen)
-
▾ Papiaments
flou
[bewusteloos]
afleidingen en samenstellingen: kai flou (flauwvallen) (ouder: kaï flaauw)
etymologie: Uit Putman1859: "Oen biẽnto flauw: een zacht windje"
bron: (Joubert PN, Putman1859)
-
▾ Sranantongo
flaw (ouder: flau, frau)
[flauwvallen, bezwijmen]
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
flauw, flow
[zwak, uitgeput]
-
▾ Ambons-Maleis
flau
[flauwvallen]
-
▾ flauwachtig
[een beetje flauw]
-
▾ Negerhollands
flaauachtig, flauwachtig
[een beetje flauw]
-
▾ Negerhollands
flaauachtig, flauwachtig
[een beetje flauw]
-
▾ flauwen
[zwakker worden]
-
▾ Deens
flove
[(meestal van de wind) zwakker worden]
status: afleiding
etymologie: (jf. ty. flauen, holl. flauwen; til flov; fra slutn. af 19. aarh.; jf. flovne) Stefan p.c.
bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD)
-
▾ Deens
flove
[(meestal van de wind) zwakker worden]
-
▾ flauwte
[lichte bewusteloosheid]
-
▾ Negerhollands
flaauwte
[zwakheid, bedwelming, lichte bewusteloosheid]
-
▾ Negerhollands
flaauwte
[zwakheid, bedwelming, lichte bewusteloosheid]
-
▾ flegmatisch
[onverstoorbaar kalm]
-
▾ Indonesisch
flégmatis
[onverstoorbaar]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
flégmatis
[onverstoorbaar]
-
▾ flens
[opstaande rand aan uiteinde van buizen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1872;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
flénsa
[opstaande rand aan uiteinde van buizen]
bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
-
▾ Indonesisch
flénsa
[opstaande rand aan uiteinde van buizen]
-
▾ flensen
[krachtige slagen toedienen, aan lappen scheuren]
-
▾ Deens
flense
[spek van de walvis scheuren]
etymologie: Arnesen: er som sådant tatt opp i norsk gjennom de nl. hvalfangere, OOD: zonder etymologie
bron: (Arnesen, OOD, Hammerich 45)
-
▾ Noors
flense
(dialect)
[spek van de walvis scheuren]
etymologie: Arnesen: er som sådant tatt opp i norsk gjennom de nl. hvalfangere
bron: Arnesen (Arnesen)
-
▾ Deens
flense
[spek van de walvis scheuren]
-
▾ flenter, flinter
[lap, reep]
-
▾ Roemeens
fleandură, fleandră
[gescheurd kledingstuk, vod]
afleidingen en samenstellingen: flenderiţă, regionale Bezeichnung für leichtes, dünnes Kleidungsstück. flenduros, flenduroasă, mit zerrissener Kleidung angezogen.
etymologie: Im „Wörterbuch der modernen rumänischen Sprache", 1958 von der rumänischen Akademie herausgegeben, wird auf Seite 308 das Wort „fleandura" bzw. „fleandră" als von sächsischer Herkunft ausgewiesen. Es bedeutet: zerrissenes Kleidungsstück. Aus „fleandura" abgeleitet wurde „flenderiţă", regionale Bezeichnung für leichtes, dünnes Kleidungsstück. Ebenfalls von „fleandura" wurde das Adjektiv „ „flenduros, flenduroasă" abgeleitet, mit der Bedeutung: mit zerrissener Kleidung angezogen. Im Gegensatz dazu bedeutet das Substantiv „felendreş": feiner Stoff aus Flandern.
bron: Transilvania 2004 (Transilvania 2004)
-
▾ Roemeens
fleandură, fleandră
[gescheurd kledingstuk, vod]
-
▾ fles
[glazen vat met nauwe hals]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1351-1400;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
flèsku
[vierkante kelderfles]
-
▾ Boeginees
palêse
[kelderfles]
bron: Matthes 1885 (BF)
-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
flessoe
[glazen vat met nauwe hals]
bron: Avram 2013 Ginneken 1913-1914 (JAC; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Creools-Portugees (Malakka)
fles
[glazen vat met nauwe hals]
bron: Avram 2013 (Hancock; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Fries
flesse
[glazen vat met nauwe hals]
bron: Philippa 2003-2009 (EWN)
-
▾ Indonesisch
pelés, flés
[glazen vat met nauwe hals]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
pelès
[glazen vat met nauwe hals]
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Japans
furesu
†verouderd
[glazen vat met nauwe hals]
etymologie: Rarely found; normal was furasuko or furasoko (P., S. frasco), furasoko may still be heard in Nagasaki. Nowadays bin (S.-J.).
bron: Vos 1963 (Vos 1963)
-
▾ Javaans
plès
[glazen vat met nauwe hals]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Keiëes
fles
[vierkante fles]
bron: Geurtjens 1921 (Geurtjens)
-
▾ Kupang-Maleis
fles, flesko
[vierkante fles]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Letinees
vlèsa
[glazen vat met nauwe hals]
bron: Engelenhoven (veldwerk Van Engelenhoven)
-
▾ Loup
plas
[glazen vat met nauwe hals]
bron: Bakker 1995 (Bakker 1995)
-
▾ Madoerees
ēpples
[vierkante fles, kelderfles]
bron: Penninga 1936 (PH)
-
▾ Mahican
pnàsch
[glazen vat met nauwe hals]
bron: Bakker 1995 (Bakker 1995)
-
▾ Makassaars
palêse, palêsé
[kelderfles, vierkante jeneverfles]
bron: Cense 1979 Matthes 1885 (BF, Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Menadonees
fles, flesko
[vierkante fles]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Minangkabaus
poleh
[glazen vat met nauwe hals]
bron: Moussay 1995 (Moussay)
-
▾ Negerhollands
flessis
[glazen vat met nauwe hals]
-
▾ Papiaments
flèshi, fleishi, fleshi (ouder: fleisji)
[flesje voornamelijk voor medicijnen; flacon]
datering: 1844 (1801-1850)
etymologie: Mat. 26:7 "A bini oen moheer, koe tabatien oen fleisji di alabaster…"
bron: (Joubert PN, Conradi)
-
▾ Sasaks
pĕles
[stopfles]
bron: Goris 1938 (Goris)
-
▾ Savu
wolehè
[vierkante fles]
bron: Wijngaarden 1896 (JK)
-
▾ Schots
flas
†verouderd
[kruithoorn]
datering: 1501-1600 (1501-1550)
etymologie: only Sc; perh f Flem flasch, Du flesch, LowGer fles, flesse
bron: CSD 1985 (CSD)
-
▾ Soendanees
pĕles, ples
[flesje]
bron: Coolsma 1913 (Cool1913)
-
▾ Ternataans-Maleis
fles, flesko
[vierkante fles]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Ambons-Maleis
flèsku
[vierkante kelderfles]
-
▾ flets
[bleek]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1785;
thema: zintuiglijkheden
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Frans
battre à flets
(dialect)
[gezegd van de ogen van iemand die slaap heeft]
bron: Wartburg 1928 (FEW)
-
▾ Frans
battre à flets
(dialect)
[gezegd van de ogen van iemand die slaap heeft]
-
▾ fleurig
[bloeiend; blozend; opgewekt, vrolijk]
-
▾ Fries
fleurich
[bloeiend; blozend; opgewekt, vrolijk]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Fries
fleurich
[bloeiend; blozend; opgewekt, vrolijk]
-
▾ flexibel
[buigzaam]
-
▾ Indonesisch
fléksibel
[buigzaam]
afleidingen en samenstellingen: menfléksibelkan = iets buigzaam maken
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fléksibel
[buigzaam]
-
▾ flexie
[buiging, verbuiging]
-
▾ Indonesisch
fléksi
[buiging, verbuiging]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fléksi
[buiging, verbuiging]
-
▾ flikflooien
[met baatzuchtige bedoelingen vleien]
-
▾ Duits
flikflooien, flikfloien, flickflojen
(dialect)
[met baatzuchtige bedoelingen vleien]
etymologie: Smet 83: Emsländischen, Schlüter: Belege aus Anholt und Gemenkrückling. Auch im Nrdrhn. und im Heisberg. Schönhoff deutet aus nl. Entlehnung. D-K 1 1510. VBrWB 1, 426, Schütze, Mensing. HID: holl., Schönhoff: van het Gronings in Emsland geleend.
bron: Schlüter 1952 Schönhoff 1908 Schuetze 1802 Smet 1983 (Smet 83, Schlüter, HID, Schönhoff)
-
▾ Duits
flikflooien, flikfloien, flickflojen
(dialect)
[met baatzuchtige bedoelingen vleien]
-
▾ flikken
[handig klaarspelen, leveren]
-
▾ Deens
flikke
[iets snel in elkaar zetten]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: fra nedertysk flicken, flecken afl. af flicke (jf. flik); egl. 'lappe'
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Noors
flikke
[lappen, oplappen]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: fra lty; FuT: von mnd. nhd. flicken, NROi: mnty. , nty. ell. ty. flicken, flecken
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 NROi (BO; FuT; NROi)
-
▾ Zweeds
flicka
[oplappen, opkalefateren, verstellen]
datering: 1640 (1601-1650)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: sedan 1640; av lågty. flicken, till fleck 'lapp; fläck'; se fläck; jfr inflicka, skoflickare
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Deens
flikke
[iets snel in elkaar zetten]
-
▾ flikkeren
[met kracht vallen]
-
▾ Sranantongo
fleker
[met kracht vallen]
bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
-
▾ Sranantongo
fleker
[met kracht vallen]
-
▾ flink
[fors, stevig]
-
▾ Surinaams-Javaans
fling
[fors, stevig]
-
▾ Zweeds
flink
[vlug, behendig, vaardig]
datering: 1662 (1651-1700)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: sedan 1662; av lågty. flink med samma bet., eg. 'blank; skimrande'
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Surinaams-Javaans
fling
[fors, stevig]
-
▾ flinken
[(Vlaams) slaan]
-
▾ Frans
flinquer
[gelijke groeven trekken (op edelsmidswerk waar email moet komen)]
datering: 1756 (1751-1800)
etymologie: L: flamand flinke, coup.FEW geeft nog vele dialektvormen, zie trefwoord 'flinke'.
bron: Wartburg 1928 (Larousse, FEW)
-
▾ Frans
flinchî
(dialect)
[slaan, geselen]
bron: Wartburg 1928 (FEW)
-
▾ Frans
flinquer
[gelijke groeven trekken (op edelsmidswerk waar email moet komen)]
-
▾ flint
[keisteen, vuursteen]
-
▾ Duits
Flint, Flinte
[vuursteen]
datering: 1601-1700 (1601-1650)
etymologie: Bach: 17e eeuw, Duden Universal: [mniederl. vlint, urspr.= Steinsplitter]
bron: Bach 1965 Duden Universal 2003 (Bach, Duden Universal)
-
▾ Duits
Fliese
[tegel]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: Bluhme: Lehnwort: nl. nd.
bron: Bluhme 2005 (Bluhme)
-
▾ Frans
flin
†verouderd
[harde delfstof om het lemmet van een zwaard mee te polijsten]
datering: 1564 (1551-1600)
etymologie: Nfr. flin wird gewöhnlich auf e. flint 'feuer- stein' zurückgeführt. Das ist ebenso gut möglich wie die hier vertretene auffassung (das ndl. wort wird gewöhnlich 'vlint' geschrieben). Nur müsste dann das fr. wort vom wallon. getrennt werden, da letzteres aus geogra- phischen gründen kaum vom ndl. getrennt werden kann und da es im ortsnamen so 'lès flins' schon 1544 belegt ist.
bron: Walter 1991 Wartburg 1928 (Walter 2, FEW)
-
▾ Duits
Flint, Flinte
[vuursteen]
-
▾ flintglas
[glassoort voor optische instrumenten]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1847;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche -
▾ flippen
[gek worden]
-
▾ Sranantongo
flep
[gek worden]
-
▾ Sranantongo
flep
[gek worden]
-
▾ flirten
[niet serieus het hof maken]
-
▾ Menadonees
flert
[overspel plegen]
-
▾ Menadonees
flert
[overspel plegen]
-
▾ flit
[insecticide]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1939-1940;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
flit
[insecticide]
afleidingen en samenstellingen: memflit = flitspuiten
etymologie: merknaam
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
flit
[insecticide]
-
▾ flits
[kort schijnsel; (verouderd) pijl, schicht]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1555;
thema: zintuiglijkheden
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Sranantongo
flets
[kort schijnsel]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Sranantongo
flets
[kort schijnsel]
-
▾ flitsen
[kort schijnen; een flitser gebruiken]
-
▾ Duits
flitzen
[(met pijlen) schieten; snellen; stuiven]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: Die ältere Bedeutung (16. Jhd) ist "mit Pfeilen schießen". Abgeleitet von Flitze (flitsche) f. "Pfeil", einer morphologisch unklaren niederdeutschen/niederländischen Ableitung von mndd. fleke, flieke, mndl. vl(i)eke "Pfeil" (evtl. über frz. flèche "Pfeil", das aus einer entsprechenden germanischen Form stammt)., Bluhme: Lehnwort: nl. < frz. < anfränk.;
bron: Bluhme 2005 Kluge 2002 (Kluge, Bluhme)
-
▾ Duits
flitschen
[0]
-
▾ Sranantongo
flets
[kort schijnen; een flitser gebruiken]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Duits
flitzen
[(met pijlen) schieten; snellen; stuiven]
-
▾ floers
[geweven stof; sluier]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1336-1339;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Deens
flor
[geweven stof, de haren op fluweel]
<via Duits>
etymologie: OPRINDELSE: af ty. Flor, måske via holl. floers af fr. fleurs (pl.) blomster, se flor2. DDO: fra tysk Flor 'tyndt stof', vist via nederlandsk floers fra fransk fleurs 'blomster', måske beslægtet med fransk velour, DDO: fra nt. hty. flor; maaske gennem holl. floers laant fra fr. (flt.) fleurs, Duden: lat.-provenzal.-fr.-niederl.; der; -s, -e. Kluge: Entlehnt aus nndl. floers "Samt", das auf mfrz. velours zurückgeht. Pfeifer: Entlehnt aus nl. gleichbedeutend floers. Zugrunde liegt wohl frz. fleuret. Schulz: entlehnung aus gleichbed. niederl. floers
bron: Brüel 1993 Dahlerup 1919-1956 Duden Universal 2003 Duden Fremd 1990 Hårbøl 2004 Kluge 2002 Pfeifer 1989 Schulz 2004 (Fremmedordbog, Fremmed2, DDO, OOD, Duden Fremd, Kytzler, Kluge, Pfeifer, Duden Universal, Schulz)
-
▾ Duits
Flor
[doorzichtig weefsel; rouwband; pool; sluier]
datering: 1551-1600
etymologie: Duden: lat.-provenzal.-fr.-niederl.; der; -s, -e. Kluge: Entlehnt aus nndl. floers "Samt", das auf mfrz. velours zurückgeht. Pfeifer: Entlehnt aus nl. gleichbedeutend floers. Zugrunde liegt wohl frz. fleuret. Schulz: entlehnung aus gleichbed. niederl. floers
bron: Duden Universal 2003 Duden Fremd 1990 Kluge 2002 Pfeifer 1989 Schulz 2004 (Duden Fremd, Kytzler, Kluge, Pfeifer, Duden Universal, Schulz)
-
▾ Hongaars
flór
[doorzichtig weefsel, sluier]
<via Duits>
-
▾ Kroatisch
flor
[fijn doorzichtig weefsel; rouwband]
<via Duits>
bron: Anić 2003 (Anić, Vladimir & Ivo Goldstein (2000), Rječnik stranih riječi, Zagreb, 2de druk.)
-
▾ Lets
flors
[geweven stof]
-
▾ Macedonisch
flor
[fijn doorzichtig weefsel; rouwband]
<via Duits>
bron: Širilova 2001 (Širilova)
-
▾ Noors
flor
[geweven stof]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: gj. lty, ty fra nederl; FuT: von nd. flôr, = nhd. Flor, holl. floers. Zugrunde liegt wohl. frz. velours.
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Oekraïens
flër
[fijn doorzichtig weefsel]
<via Russisch>
bron: Beloded 1970 (Beloded)
-
▾ Russisch
flër
[fijn doorzichtig weefsel]
<via Duits>
datering: 1724 (1701-1750)
etymologie: Wohl aus nhd. Flor, das über ndl. floers, afrz. velous auf lat. villōsus 'haarig' zurück- geführt wird (s.Kluge-Götze EW.166, Franck-Wijk 166).
bron: Vasmer 1953-1958 (Vasmer)
-
▾ Servisch
flor
[fijn doorzichtig weefsel; rouwband]
<via Duits>
bron: Klajn 2006 (Klajn)
-
▾ Sloveens
flor
[fijn doorzichtig weefsel; rouwband]
<via Duits>
bron: Tavzes 2002 (Tavzes)
-
▾ Deens
flor
[geweven stof, de haren op fluweel]
<via Duits>
-
▾ flonkeren
[warm schitteren]
-
▾ Duits
flunkern
[opsnijden, zich schitterend voordoen]
datering: 1751-1800
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: Zu flinken "glitzern" u.ä. zunächst im Norden (ndd. flunkern, nndl. flonkeren). Übertragen gebraucht für "sich glanzvoll darstellen"; dann "aufschneiden".
bron: Kluge 2002 (Kluge)
-
▾ Duits
flunkern
[opsnijden, zich schitterend voordoen]
-
▾ flop
[mislukking]
-
▾ Indonesisch
flop
[mislukking]
-
▾ Indonesisch
flop
[mislukking]
-
▾ flora
[gezamenlijke planten van een streek]
-
▾ Indonesisch
flora
[gezamenlijke planten van een streek]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
flora
[gezamenlijke planten van een streek]
-
▾ floret
[schermdegen]
-
▾ Indonesisch
florét
[schermdegen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Menadonees
florèt
[schermen]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Indonesisch
florét
[schermdegen]
-
▾ florijn
[Nederlandse gulden]
-
▾ Bretons
fleuryn
[Nederlandse gulden]
-
▾ Deens
florin
[Nederlandse gulden]
etymologie: = florijn florin (den hollandske møntenhed gylden (holl. gulden))
bron: DSD 2003 Hårbøl 2004 (Fremmed2, DSD)
-
▾ Duits
Florin
[Nederlandse gulden]
datering: 1351-1400
etymologie: der; -s, -e u. -s. Oorspronkelijk ontleend aan ml. florenus.
bron: Duden Fremd 1990 Kluge 2002 (Duden Fremd, Kluge)
-
▾ Esperanto
floreno
[Nederlandse gulden]
<via Frans>
datering: 1889 (1851-1900)
etymologie: geleend via Fr florin met ondersteunende bronwoorden Du Florin en Eng florin. De klinkerwisseling i > e richt zich op de Fr uitspraak en voorkomt verwarring met de uitgang -ino in nomina van het biologisch vrouwelijk geslacht. De uitgang -o is standaard voor substantieven in Esp.
bron: Cherpillod 2003 Vilborg 1989-2001 (Cherp, Vil 2)
-
▾ Frans
florin
[Nederlandse gulden]
datering: 1748 (1701-1750)
etymologie: PR: 1307 (1993: 1278) it. fiorino, de fiore `fleur'; < it., vervolgens gebruikt voor geldstukken uit Fr. (xiv), Oostenrijk en Nederland (xviii); CITAAT: GRobert: florin hollandais (guilder ou gould, gulden)
bron: Dubois 1979 Robert 1993 (PRobert, Larousse)
-
▾ Koerdisch
florîn
[Nederlandse gulden]
bron: Qilorî 2002 (Qilorî)
-
▾ Litouws
florinas
[Nederlandse gulden]
-
▾ Maltees
fjorin
[Nederlandse gulden]
<via Frans>
bron: Aquilina 2006 (Aquilina)
-
▾ Noors
florin
[Nederlandse gulden]
etymologie: BO: gj fr og eng fra it; NROi: gullmynt som fra 1250-årene ble preget i Firenze, og som ble utgangspunkt for nederl. gylden (gulden), jf. fl.
bron: BO 2005 (BO)
-
▾ Papiaments
florin, florans
[Nederlandse gulden]
bron: (Joubert PN)
-
▾ Pools
gulden
[Nederlandse gulden]
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Portugees
florim
[Nederlandse gulden]
-
▾ Turks
florin
[Nederlandse gulden]
bron: Kiris 2008 (Kiris)
-
▾ Bretons
fleuryn
[Nederlandse gulden]
-
▾ fluctuatie
[het schommelen]
-
▾ Indonesisch
fluktuasi
[het schommelen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fluktuasi
[het schommelen]
-
▾ fluim
[hoeveelheid slijm]
-
▾ Indonesisch
floém
[hoeveelheid slijm]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Kupang-Maleis
falém
[hoeveelheid slijm]
bron: Jacob 2003 (J&G)
-
▾ Papiaments
fleima
†verouderd
[snot]
-
▾ Indonesisch
floém
[hoeveelheid slijm]
-
▾ fluit
[blaasinstrument]
-
▾ Ambons-Maleis
floit
[blaasinstrument]
bron: Prick 1906 (Prick 1906)
-
▾ Arowaks
flauta
[blaasinstrument]
bron: Penard 1926-1927 (Penard)
-
▾ Azeri
fleyta
[blaasinstrument]
<via Russisch>
bron: Mahmud 2004 (Mahmud)
-
▾ Bulgaars
flejta
[blaasinstrument]
<via Russisch>
bron: Sijs 2010 (Van der Sijs)
-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
fluit
[blaasinstrument]
bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Creools-Portugees (Malakka)
floi
[blaasinstrument]
bron: Baxter 2004 (Baxter, Alan N. & Patrick de Silva (2004), A Dictionary of Kristang (Malacca Creole Portuguese) with an English-Kristang finderlist (Pacific Linguistics 564), Canberra.; Hancock; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Deens
fløjte
[blaasinstrument; fluitsignaal]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: OOD: laant gennem mnt. vloite (ty. flöte) fra oldfr. flaüte, PNOE: fra nedertysk vloite ¯ oldfransk flaüte
bron: Sijs 2006a (PNOE, OOD, Fremmed2, Van der Sijs 2006)
-
▾ Deens
gå fløjten
[de mist in gaan]
bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
-
▾ Duits
Flöte
[blaasinstrument]
datering: 1251-1300
etymologie: Entlehnt aus afrz. fleute über mndl. flute, fleute, floyte. Verb: flöten. In de grensstreek met ui-klank, RhWB: Flöte aus ndl. fluit eingelautet: Rhfrk, Mosfrk -ēt, –-; sonst -- [Selfk, Geld, Mörs, Klevld -øy-; -øy- auch da, wo -äu- erhalten bleibt (s. Baum) uAhr, angrenzender Westerw, Köln-Stdt, NBerg, Bluhme: Lehnwort: nl. < afrz. < lm.
bron: Bluhme 2005 Kluge 2002 RhWB 1928-1971 (Kluge, RhWB, Bluhme)
-
▾ Ests
flööt
[blaasinstrument]
<via Duits>
bron: Silvet 1980 (Thonus/Silvet)
-
▾ Indonesisch
peluit
[blaasinstrument; sirene, fluitsignaal]
afleidingen en samenstellingen: peluit lokomotif = fluit van locomotief
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
peluit
[pijp; sirene]
afleidingen en samenstellingen: peluit panjang = scheidsrechtersfluitje (voetbal)
etymologie: panjang = lang
bron: Kähler 1966 (HANS)
-
▾ Javaans
pluwit, pluit
[Europese fluit]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Kupang-Maleis
floit
[dwarsfluit]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Litouws
fleita
[blaasinstrument]
<via Duits>
afleidingen en samenstellingen: fleitininkas = een muzikant die fluit speelt
etymologie: vok. Flöte, it. flàuto
bron: Vaitkevičiūtė 2007 (V. Vaitkevičiūtė)
-
▾ Macedonisch
flejta
[blaasinstrument]
<via Russisch>
bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
-
▾ Makassaars
polôí, palôí
[blaasinstrument, fluitje; stoomfluit van boot]
afleidingen en samenstellingen: appolôí = fluiten (ook op de vingers), poloîki = iemand fluiten, een fluitsignaal geven
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Menadonees
floit
[dwarsfluit]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Muna
fuloi
[blaasinstrument]
bron: Berg 1995 (BKK2005)
-
▾ Noors
fløyte
[blaasinstrument; fluitsignaal]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: gj lty fra gfr; FuT: von mnd. vloite (holl. fluit)
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT:)
-
▾ Noors
gå fløyten
[de mist in gaan]
bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
-
▾ Oekraïens
flejta
[blaasinstrument]
<via Russisch>
bron: Beloded 1970 (Beloded)
-
▾ Papiaments
flùit (ouder: fleit)
[blaasinstrument]
datering: 1844 (1801-1850)
etymologie: pishiporko flùitdó (vissoort: canthidermis sufflamen); pishiporko flùit (schriftvijlvis (Alutera scripta)); toka flùit (fluitspeler) ; tokadó di flùit (fluitspeler). Oudste vindplaats Conradi: Mat 11:17 "Noos a toka fleit i bosonan no a balja…"
bron: (Joubert PN, Conradi, Nagelkerken1980)
-
▾ Russisch
flejta
[blaasinstrument]
datering: 1694 (1651-1700)
etymologie: Das Masc. aus ndl. fluit 'Flöte', die Formen mit -a aus nhd. Flöte von afrz. fläute (s. Gamillscheg EW.427, Kluge-Götze EW.167).
bron: Černych 1993 (Vasmer, Cernych)
-
▾ Sahu
fuluti
[blaasinstrument]
bron: Vruggink 2001 (V&V1983)
-
▾ Saramakkaans
foloíti
[blaasinstrument]
<via Sranantongo>
bron: WOLD (WOLD)
-
▾ Sranantongo
froiti (ouder: floiti en froiti)
[blaasinstrument]
-
▾ Ternataans-Maleis
floit
[dwarsfluit]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Wit-Russisch
fléjta
[blaasinstrument]
<via Russisch>
bron: Černych 1993 (Cernych)
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
fluitjie
[mondharmonica]
<via Afrikaans>
datering: 1913 (1901-1950)
afleidingen en samenstellingen: Afk. fluit, flute, whistle + (J)IE.
bron: Silva 1996 (DSAE)
-
▾ Zweeds
flöjt
[blaasinstrument; fluitsignaal]
datering: 1538 (1501-1550)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
afleidingen en samenstellingen: flöjtblåsare, flöjtkonsert, flöjtsolo, flöjtton, blockflöjt, panflöjt, tvärflöjt
etymologie: sedan 1538; av lågty. fleute; ur fornfra. flahute, flëute med samma bet.; av oklart urspr.
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Ambons-Maleis
floit
[blaasinstrument]
-
▾ fluit
[schip]
-
▾ Bretons
flut
[iets in de vorm van een boot]
<via Frans>
datering: 1633 (1601-1650)
afleidingen en samenstellingen: flutenn (schenktuit)
bron: Deshayes 2003 (DEB)
-
▾ Deens
fløjte, fløjtskib
[driemastschip]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: OOD: gennem nt. fleute fra holl. fluit, Arnesen: Det første skip av denne typen ble bygget i Hoorn i 1595., Kluge: Ursprünglich ein nl. Wort fluit, fluitschip
bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD, Arnesen, Kluge)
-
▾ Duits
Flüte, Fleute
[driemaster uit de 17e en 18e eeuw]
etymologie: niederl.(-fr.); die; -, -n. Kluge: Ursprünglich ein nl. Wort fluit, fluitschip
bron: Duden Fremd 1990 Kluge 2002 (Duden Fremd, Kluge)
-
▾ Engels
flute
[driemaster, lichtbewapend troepentransportschip]
datering: 1567 (1551-1600)
etymologie: a. Fr. flûte, a. Du. fluit (whence the Eng. forms fluyt(e, fluit), perh. a transferred use of fluit = prec.
bron: OED2 1989 (OED2)
-
▾ Fins
flöytti
[bepaald type zeilschip]
bron: Ginneken 1913-1914 Itkonen 1992-2000 (SSA, JvG)
-
▾ Frans
flûte
[oorlogsschip dat voor het transport van materiaal zorgde; groot plat schip (in Nederland)]
datering: 1559 (1551-1600)
etymologie: PR 1993: fluste 1559; p.-ê. néerl. fluit; PR 1990: 1559; néerl. fluit.FEW: Gam und Valkh führen das fr. wort auf ndl. fluit zurück, das die gleiche bed. hat. Diese bei einem schiffsnamen naheliegende auffassung bleibt zweifelhaft, weil ndl. fluit erst seit 1681 belegt ist. Auch d. fleute ist vor dem ndl. wort belegt (1627). Dass die drei wörter zusammengehören, ist nicht zu bezweifeln. Es wäre auch denkbar, dass eine übertragung von flûte 'flöte' vorliegt; nur kann ein sicherer grund dafür nicht angegeben werden.
bron: Dubois 1979 Robert 1993 Walter 1991 Wartburg 1928 (PRobert, Walter 2, Valkhoff, Larousse, FEW)
-
▾ Italiaans
flauto
[bepaald schip]
<via Frans>
bron: Zingarelli 1999 (Zingarelli)
-
▾ Noors
fløyte, fløytskip
[driemaster, koopvaardijschip]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: FuT: von nd. fleute, holl. fluit
bron: Falk 1910-1911 Arnesen (FuT, Arnesen)
-
▾ Oekraïens
flejt
[soort vrachtschip]
<via Russisch>
bron: Beloded 1970 (Beloded)
-
▾ Russisch
flejt
[soort vrachtschip]
etymologie: Aus ndl. fluit dass., s. Meulen 62, Matzenauer 158. VdMeulen:Soort van schip, vroeger meer dan nu gebruikelijk. T. Een transportschip, dat op alle zeeën vaart. v. L. Bij W. komen fluiten voor op blz. 90, 158 — 00, vgl. ook WÏNSCH. RUSS. fte/t, flute. Alleen bij V. en J. , van wie de eerste verklaart: bolšoe sudno, upotreb] jaemoe v Golhiiidü dlja perevoza, gruza (groot vaartuig, in Holland gebruikt voor het transport van lading).
bron: Meulen 1909 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1909)
-
▾ Zweeds
flöjt
[lang, smal schip veelal met platte bodem en drie masten]
afleidingen en samenstellingen: flöjtskepp (idem)
etymologie: SAOB; liksoni d. flöjte o. nt. fleute av holl. fluit; jfr eng. o. fr. flute; av okänt urspr.
bron: SAOB 1898 (SAOB)
-
▾ Bretons
flut
[iets in de vorm van een boot]
<via Frans>
-
▾ fluiten
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
-
▾ Berbice-Nederlands
floiti
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:598)
-
▾ Creools-Portugees (Malakka)
floi
[de fluit spelen]
bron: Baxter 2004 (Baxter, Alan N. & Patrick de Silva (2004), A Dictionary of Kristang (Malacca Creole Portuguese) with an English-Kristang finderlist (Pacific Linguistics 564), Canberra.; Hancock)
-
▾ Deens
gå fløjten
[de mist in gaan, naar de knoppen gaan, verloren gaan]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: gå fløjten=mislukken, Nederlandse uitdrukking volgens PNOE, Nederduits volgens Fremmed2 en Jessen. DDO: fløjten2 adverbium, udtrykket er lånt fra hollandsk gaan fluiten, af uvis oprindelse
bron: Foerste 1938 Sijs 2006a (Van der Sijs 2006, PNOE, Fremmed2, Jessen, DDO, Foerste)
-
▾ Duits
fleiten gaan
(dialect)
[verloren gaan, ontglippen]
datering: 1578 (1551-1600)
etymologie: Auch von andern nd. und fries. Wbb. gebucht.
bron: Foerste 1938 (Foerste)
-
▾ Engels
flout
[(be)spotten, honen]
datering: 1501-1600 (1501-1550)
etymologie: perh. - Du. fluiten 'whistle, play the FLUTE, hiss' (uitfluiten); cf.synon.G.colloq. pfeifen auf 'pipe at'.
bron: Onions 1983 (ODEE)
-
▾ Negerhollands
flöjt
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
datering: 1905 (1901-1950)
status: Ambigu: Nederlands of Deens
bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905: 212)
-
▾ Noors
gå fløyten
[de mist in gaan, naar de knoppen gaan, verloren gaan]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: fra nederl. gaan fluiten; FuT: im ausdruck 'gå fløyten', entlehnt dem nd. fleuten gân, eigentlich ein höchst vulgärer audruck: he schürde sin gat (anus) un gung fleiten, 'er ging seinen weg' (eigentlich 'ging furzend').
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Papiaments
flùit
[de fluit bespelen; met de mond fluiten]
datering: 1859 (1851-1900)
afleidingen en samenstellingen: flùitdó (fluitist); flùitista (fluitist), pishiporko flùitdó (vissoort: canthidermis sufflamen), pishiporko flùit (vissoort : aluthera scripta)
etymologie: Uit: Putman1859 p.59
bron: (Joubert PN, putman1859)
-
▾ Saramakkaans
foloíti
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
<via Sranantongo>
bron: WOLD (WOLD)
-
▾ Sranantongo
froiti
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
-
▾ Berbice-Nederlands
floiti
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
-
▾ fluiter
[fluitspeler]
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
floiter
[fluitspeler]
bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
floiter
[fluitspeler]
-
▾ fluks
[spoedig, dadelijk]
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
flenx
[praatziek]
bron: Avram 2013 Ginneken 1913-1914 (JAC, Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Deens
fluks
[spoedig, dadelijk]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: DDO: fra nedertysk vlug(e)s, genitiv af vlug 'flugt', egentlig 'i flugten'
bron: Falk 1910-1911 (DDO, FuT)
-
▾ Noors
fluks
[dadelijk]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: fra lty, besl m flukt; FuT: von mnd. vluges (vloges), nhd. flugs, adverbialer genitiv von Flug (eigentlich 'in fliegender eile')
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Zweeds
hux flux
[vliegensvlug, als de wiedeweerga]
datering: 1896 (1851-1900)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: sedan 1896; ramsa bildad till lågty. fluckes med samma bet., eg. 'i flygande fart'; besl. med flyga
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
flenx
[praatziek]
-
▾ fluor
[gas]
-
▾ Indonesisch
fluor
[gas]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Japans
furyūoru
†verouderd
[gas]
bron: Vos 1963 (Vos 1963)
-
▾ Koreaans
p'ŭlluorŭ
[gas]
<via Japans>
bron: Vos 1963 (Vos 1963)
-
▾ Indonesisch
fluor
[gas]
-
▾ fluorine
[chemisch element]
-
▾ Japans
furyūorine
†verouderd
[chemisch element]
-
▾ Japans
furyūorine
†verouderd
[chemisch element]
-
▾ fluweel
[geweven stof]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1336-1339;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Deens
fløjl
[geweven stof]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: PNOE: fra nedertysk flöwel ¯ oldfransk veluel 'fløjl', OOD: laant fra mnt. flöwel, flu(w)el, flowel (jf. Saaby.7), holl. fluweel, oldfr. veluel (fr. velours); besl. m. lat. villus, uldhaar. Jessen: Laan af nt. Fluweel. Duits heeft dit ook van het Nederlands geleend.
bron: (PNOE, OOD, EO2, Hammerich 45, Arnesen, Hammerich 48, Öhmann)
-
▾ Duits
Fluwel
†verouderd
[geweven stof]
bron: Öhmann 1974 (Öhmann)
-
▾ Frans
fluwel
†verouderd
(dialect)
[geweven stof]
-
▾ Negerhollands
fluweel, flyweel, flyveel, vlyveel
[geweven stof]
datering: 1776 (1751-1800)
etymologie: fluweel (old 1776), flyweel, flyveel, vlyveel (Hesseling 1905)
bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905)
-
▾ Noors
fløyel
[geweven stof]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: fra lty, besl m flor; FuT: entlehnt dem mnd. flu(w)el, flowel (o = ø), wovon auch spätanord. fluel'Das wort ist über holl. fluweel von afrz. veluel gekommen, das mit lat. villus 'wollenes haar' zusammenhängt.
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 Arnesen (BO; FuT, Arnesen)
-
▾ Deens
fløjl
[geweven stof]
-
▾ fluwijn
[steenmarter]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1451-1500;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche -
▾ fobie
[angstbeklemming]
-
▾ Indonesisch
fobi
[angstbeklemming]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fobi
[angstbeklemming]
-
▾ focus
[brandpunt]
-
▾ Indonesisch
fokus
[brandpunt]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fokus
[brandpunt]
-
▾ foefje
[truc]
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
foefie slide
[kabelbaan (speeltoestel)]
<via Afrikaans>
datering: 1970 (1951-2000)
etymologie: prob. Afk foefie stunt, trick + Eng. slide
bron: Silva 1996 (DSAE)
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
foefie slide
[kabelbaan (speeltoestel)]
<via Afrikaans>
-
▾ foei
[tussenwerpsel: uitroep van afkeuring]
-
▾ Fries
foei, fuoi, fui
[tussenwerpsel: uitroep van afkeuring]
-
▾ Fries
foei, fuoi, fui
[tussenwerpsel: uitroep van afkeuring]
-
▾ foelie
[zaadmantel van de muskaatnoot]
-
▾ Indonesisch
fuli
[zaadmantel van de muskaatnoot]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fuli
[zaadmantel van de muskaatnoot]
-
▾ foerage
[veevoeder; levensmiddelen]
-
▾ Madoerees
prangsi
(dialect)
[veevoeder; levensmiddelen]
-
▾ Madoerees
prangsi
(dialect)
[veevoeder; levensmiddelen]
-
▾ foerier
[bevoorradingsonderofficier]
-
▾ Javaans
polir, poliyer, pulir, puliyer, purir
[bevoorradingsofficier]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Madoerees
bhulir
[bevoorradingsonderofficier]
bron: Kiliaan 1904 (KIL)
-
▾ Nias
fuli
[bevoorradingsonderofficier]
bron: Lafeber 1922 (Lafeber)
-
▾ Javaans
polir, poliyer, pulir, puliyer, purir
[bevoorradingsofficier]
-
▾ foetelen
[(Vlaams) bedriegen]
-
▾ Frans
foudler
(dialect)
[bedriegen]
-
▾ Frans
foudler
(dialect)
[bedriegen]
-
▾ foetsie
[weg]
-
▾ Fries
foetsy
[weg, verdwenen]
-
▾ Fries
foetsy
[weg, verdwenen]
-
▾ foezelolie
[mengsel van hogere alcoholen]
-
▾ Japans
fūzeruyu
[mengsel van hogere alcoholen]
-
▾ Japans
fūzeruyu
[mengsel van hogere alcoholen]
-
▾ fok
[voorzeil]
-
▾ Azeri
fok
[voorste zeil van een schip]
<via Russisch>
bron: Mahmud 2004 (Mahmud)
-
▾ Baskisch
poka
[voorzeil]
<via Frans>
etymologie: Vermeld in Lab-eu in de geciteerde vorm poka, in Barr (Biskaais) met f- in plaats van p-, en wel met varianten als foka, foke, e.a. De overgang f- > p- is vrij algemeen bij leenwoorden in Guipúzcoa en directe omgeving, zodat de variatie foka/poka niet hoeft te verbazen.
bron: Barrutia 2000 Laburu 1992a (Arb, Lab-ba, Barr)
-
▾ Bulgaars
fok
[voorzeil]
bron: Milev 2005 (Milev)
-
▾ Deens
fok
[voorzeil]
datering: 1724 (1701-1750)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
afleidingen en samenstellingen: fokkemast
etymologie: PNOE, ED2, Fremmedordbog: van Nederlandse fok. Fremmed2, FuT en OOD: van Nederlandse fok of Nederduitse vock(e), Jessen: van Nederduits, Bang: (holl)
bron: Becker-Christensen 2005 Brüel 1993 Dahlerup 1919-1956 Falk 1910-1911 Hammerich 1945 Hårbøl 2004 Jessen 1883 Arnesen Bang 1976 (Fremmedordbog, PNOE, ED2, Fremmed2, OOD, Jessen, FuT, Sabys, Hammerich 45, Arnesen, Bang)
-
▾ Duits
Fock
[voorzeil]
datering: 1551-1600
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
afleidingen en samenstellingen: Focksegel
etymologie: Zunächst bezeugt als ndd. fok, nndl. fok, fock (auch ndn., nschw.); dazu ndd. focken "Segel hissen". Die Zusammenhänge sind nicht ausreichend klar. Fr. fok "dreieckiges Stück Land" scheint von der Form des Segels so benannt zu sein, nicht umgekehrt. Nach Sperber übertragen von einer Bezeichnung des (dreieckig dargestellten) weiblichen Geschlechtsteils (ficken). (…) Dem Engl. fremd; die skand. Entsprechungen (schwed. fock, dän. fok) scheinen nd. Entlehnungen zu sein. Das nd.=nl. Wort führt man zurück auf die Verbalwurzel von altnord. fjuka "vom Winde getragen werden" oder man vergleicht mnl. vocken "wehen"(Teutonista) Goedel: Unzweifelhaft ist das Wort niederländisch-niederdeutsch, und an der Nordsee haben wir dem Etymon zu suchen., Bluhme: Focksegel=Nederlands
bron: Goedel 1902 (Kluge, Goedel, Bluhme)
-
▾ Ests
fokk
[voorzeil]
-
▾ Fins
fokki, fokka
[voorzeil]
<via Zweeds>
datering: 1862 (1851-1900)
bron: Nurmi 1998 Stjerncreutz 1862 Bentlin 2008 (Stjerncreutz, NSSK, SKP, TN, Bentlin)
-
▾ Frans
foc
[voorste zeil van een schip]
datering: 1602 (1601-1650)
afleidingen en samenstellingen: verouderd: focquemast; FEW: grand foc 1771, petit foc 1771, etc.
etymologie: PR: néerl.fok.FEW: Die klüver scheinen in Frankreich erst zu beginn des 18.jhs. in gebrauch gekommen zu sein. Aus dem fr. entlehnt vann. foug, kat. petifoc. (Schon 1602 le focquemast. Doch steht das wort in der 'Description du pénible voyage fait par Sr. Olivier du Nort' (Amsterdam 1602). Es handelt sich also nicht um ein wirklich fr. wort).
bron: Dubois 1979 Robert 1993 Valkhoff 1949 Walter 1997 Wartburg 1928 (PRobert, Walter, Valkhoff, Larousse, FEW)
-
▾ Italiaans
fiocco
[kluiver]
etymologie: Come voce marin., oland. medio fok, forse attraverso il fr., avvicinato a fiocco (Continuaz. del lat. floccus 'bioccolo di lana')
bron: Bolelli 1989 (Bolelli)
-
▾ Keiëes
foot
[fokkenzeil]
bron: Geurtjens 1921 (Geurtjens)
-
▾ Litouws
fokas
[zeil aan de voormast van een schip]
- ▾ Noors fokk [voorzeil]
-
▾ Oekraïens
fok
[zeil aan de voormast]
<via Russisch>
bron: Beloded 1970 (Beloded)
-
▾ Pools
fok, bryfok
[voorzeil]
status: Ambigu: Nederlands of Duits
etymologie: nm.Fock "przedni maszt"', "dolny źagiel"
bron: (Wladyslaw Kopalinski; http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Russisch
fok
[zeil aan de voormast]
datering: 1701-1725 (1701-1750)
afleidingen en samenstellingen: fokabrás 'touwen voor het bewegen van de fokkera's' (ouder fokobrasy pl. Ust.Morsk.1720, s.Smirnov 310 ff.), uit ndl. fokkebras; fokvánty pl.'touwen, die de fokkemast steunen', Ust. Morsk.1720, uit fokkewant (Smirnov 311, Meulen 234); fokzejl' 'fokzeil' (Meulen 62); fokmáčta 'fokkemast' (ouder fokmašta, Peter de Gr., s.Smirnov 311, Meulen 133); fokrej 'fokkera, stengen waaraan de zeilen van de voormast hangen' (ouder fokraa, fokraina Ust. Morsk.1720 uit 'fokkera, fokkeree', s. Meulen 158 ff.); fokstagzel' 'fokkestagzeil' (Meulen 198).
etymologie: Aus ndl.ndd. fok dass., s.Meulen 62, Matzenauer 159, Croiset v.d.Kop IORJ.15,4,16. VdMeulen:Fok. Onderste razeil aan den voorsten mast. T. Op groote scheepen is het een seil, dat het onderste is aan de voorste, of naa haar genaamd de fokkemast. WINSCII. , vgl. W. blz. 04 (onder de zeilen): de rock aen de voormast. Russ. fok, voile de misaine. .. geeft ook een oud , ongebruikelijk Russ. fokzejl d. i. Holi. fokzeil. Het Russ. woord heeft op kleine vaartuigen dezelfde beteekenis als in hetzelfde geval in het Holl. : een driehoekig zeil op kleine vaartuigen tusschen den fokkemast en den boegspriet geheschen, v. L., vgl. WiNseií. : op klein vaartuig is het dat strook linden, dat voor van de steeven bij de stag opgeheist werd naa de mast. De Russen zeggen dan : kosoj (driehoekige) fok. Rij Russ. fok een adj. fókovój, dat echter niet beteekent : behoorende tot de fok, maar: behoorende tot den fokkemast, I). \. fókocfe panisd, de zeilen van den fokkemast, le fard de misaine, foresails, z. hetzelfde verschijnsel op Grootzeil, Kruiszeil.
bron: Meulen 1909 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1909)
-
▾ Spaans
foque
[voorzeil, kluiver]
<via Frans>
datering: 1696 (1651-1700)
afleidingen en samenstellingen: petifoque, 1831, del fr. petit foc `foc pequeño'.
etymologie: Del neerl. fok íd., h. 1500, deriv. de fokken `izar (una vela)'; probablemente por conducto del fr. foc.
bron: Corominas 1983 (Corominas)
-
▾ Zweeds
fock
[voorzeil]
datering: 1550 (1501-1550)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
afleidingen en samenstellingen: fockfall, fockskot, fockrå
etymologie: sedan 1550; av nederl. fok eller lågty. fock(e) med samma bet.; av ovisst urspr.
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Azeri
fok
[voorste zeil van een schip]
<via Russisch>
-
▾ fokkenboelijn
[boelijn van de fok]
-
▾ Russisch
fokabulin'
†verouderd
[boelijn van de fok]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokabulin'
†verouderd
[boelijn van de fok]
-
▾ fokkenbras
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ Deens
fokkebras
[bepaald touw aan de fok]
bron: Stefan (Stefan p.c.)
-
▾ Russisch
fokabras
†verouderd
[bepaald touw aan de fok]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Deens
fokkebras
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ fokkengeitouw
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ Russisch
fokagitov
†verouderd
[bepaald touw aan de fok]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokagitov
†verouderd
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ fokkenhals
[hals van de fok]
-
▾ Russisch
fokagals
†verouderd
[hals van de fok]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokagals
†verouderd
[hals van de fok]
-
▾ fokkenhalstalie
[bepaald touw aan de fokkenhals]
-
▾ Russisch
fokagalstali
†verouderd
[bepaald touw aan de fokkenhals]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokagalstali
†verouderd
[bepaald touw aan de fokkenhals]
-
▾ fokkenhanenpoot
[eind touw aan fok met ring die door een ander touw opgehouden wordt]
-
▾ Russisch
fokaganaput'
†verouderd
[eind touw aan fok met ring die door een ander touw opgehouden wordt]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokaganaput'
†verouderd
[eind touw aan fok met ring die door een ander touw opgehouden wordt]
-
▾ fokkenkardeel
[bepaald takel aan de fok]
-
▾ Russisch
fokagardel'
†verouderd
[bepaald takel aan de fok]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokagardel'
†verouderd
[bepaald takel aan de fok]
-
▾ fokkenmarszeil
[bepaald zeil]
-
▾ Pools
fokmarsel
[tweede of derde zeil van onderen aan de fokkenmast]
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Pools
fokmarsel
[tweede of derde zeil van onderen aan de fokkenmast]
-
▾ fokkenmast
[voorste mast op een zeilschip]
-
▾ Bulgaars
fokmačta
[voorste mast op een zeilschip]
<via Russisch>
bron: Milev 2005 (Milev)
-
▾ Deens
fokkemast
[voorste mast op een zeilschip]
bron: Stefan (Stefan p.c.)
-
▾ Fins
fokkamasto
[voorste mast op een zeilschip]
<via Zweeds>
-
▾ Lets
fokmasts
[voorste mast op een zeilschip]
-
▾ Pools
fokmaszt
[voorste mast op een zeilschip]
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Russisch
fokmačta
[voorste mast van een driemastschip]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Zweeds
fockmast
[voorste mast op een zeilschip]
-
▾ Bulgaars
fokmačta
[voorste mast op een zeilschip]
<via Russisch>
-
▾ fokkenra
[ra van de fok]
-
▾ Lets
fokrāja
[ra van de fok]
-
▾ Litouws
fokrėja
[ra van de fok]
-
▾ Pools
fokreja
[ra van de fok]
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Russisch
fokarej
[ra van de fok]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Lets
fokrāja
[ra van de fok]
-
▾ fokkenrust
[balk aan de fokkenmast]
-
▾ Russisch
fokruslen'
†verouderd
[balk aan de fokkenmast]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokruslen'
†verouderd
[balk aan de fokkenmast]
-
▾ fokkenschoot
[schoot waarmee de fok vastgezet wordt]
-
▾ Russisch
fokaškot
†verouderd
[schoot waarmee de fok vastgezet wordt]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokaškot
†verouderd
[schoot waarmee de fok vastgezet wordt]
-
▾ fokkenstag
[touwwerk aan de fok]
-
▾ Pools
fokstenga
[touwwerk aan de fok]
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Russisch
fokaštag
[touwwerk aan de fok]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Pools
fokstenga
[touwwerk aan de fok]
-
▾ fokkenstagzeil
[zeil aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokastaksel', fokstaksel'
†verouderd
[zeil aan de fokkenstag]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokastaksel', fokstaksel'
†verouderd
[zeil aan de fokkenstag]
-
▾ fokkenstagzeilleider
[zeilleider aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokstaksel'leer
†verouderd
[zeilleider aan de fokkenstag]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokstaksel'leer
†verouderd
[zeilleider aan de fokkenstag]
-
▾ fokkenstagzeilneerhaler
[zeilneerhaler aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokstaksel'-niral
†verouderd
[zeilneerhaler aan de fokkenstag]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokstaksel'-niral
†verouderd
[zeilneerhaler aan de fokkenstag]
-
▾ fokkenstagzeilval
[bepaald touw aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokstaksel'fal
†verouderd
[bepaald touw aan de fokkenstag]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokstaksel'fal
†verouderd
[bepaald touw aan de fokkenstag]
-
▾ fokkentoppenant
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ Russisch
fokatopenant
†verouderd
[bepaald touw aan de fok]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokatopenant
†verouderd
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ fokkentopzeil
[bovenste schuine zeil aan de fokkenmast]
-
▾ Pools
foktopsel
[bovenste schuine zeil aan de fokkenmast]
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Pools
foktopsel
[bovenste schuine zeil aan de fokkenmast]
-
▾ fokkenval
[touw waarmee de fok wordt gehesen]
-
▾ Russisch
fokafal
†verouderd
[touw waarmee de fok wordt gehesen]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokafal
†verouderd
[touw waarmee de fok wordt gehesen]
-
▾ fokkenwant
[touwwerk van de fok]
-
▾ Russisch
fokvanty
[touwwerk van de fok]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokvanty
[touwwerk van de fok]
-
▾ fokkenzeil
[bepaald zeil]
-
▾ Russisch
fokzejl
[bepaald zeil]
bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
-
▾ Russisch
fokzejl
[bepaald zeil]
-
▾ Fokker
[vliegtuigmerk]
-
▾ Deens
fokker
[vliegtuig uit de fabriek van Fokker]
etymologie: efter den hollandske flyver og konstruktør Anthony Fokker (1890-1939).
bron: Hårbøl 2004 (Fremmed2)
-
▾ Engels
Fokker
[vliegtuig met trekschroef; vliegtuig gebouwd in de Fokkerfabrieken]
datering: 1913 (1901-1950)
etymologie: Name of A. H. G. Fokker (1890–1939), a Dutch engineer, the inventor.
bron: Sijs 2009a (OED2, Van der Sijs 2009)
-
▾ Deens
fokker
[vliegtuig uit de fabriek van Fokker]
-
▾ fokker
[iemand die fokt]
-
▾ Fries
fokker
[iemand die fokt]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Fries
fokker
[iemand die fokt]
-
▾ folder
[vouwblad]
-
▾ Indonesisch
folder
[vouwblad]
-
▾ Indonesisch
folder
[vouwblad]
-
▾ foliant
[boek in folioformaat]
-
▾ Fries
foliant
[boek in folioformaat]
-
▾ Fries
foliant
[boek in folioformaat]
-
▾ folie
[bladmetaal]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1400-1434;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
foelie
[bladmetaal]
bron: Ginneken 1913-1914 (JAC)
-
▾ Indonesisch
foli
[bladmetaal; dun plastic verpakkingsmateriaal]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
foelie
[bladmetaal]
-
▾ folio
[boekformaat]
-
▾ Indonesisch
folio, polio
[boek-, papierformaat van ongeveer 33x21,5 cm]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Madoerees
fōliyō
[boekformaat]
-
▾ Indonesisch
folio, polio
[boek-, papierformaat van ongeveer 33x21,5 cm]
-
▾ folklore
[volksoverleveringen]
-
▾ Indonesisch
folklor
[volksoverleveringen]
bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
-
▾ Indonesisch
folklor
[volksoverleveringen]
-
▾ follikel
[zakje]
-
▾ Indonesisch
folikel
[zakje]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
folikel
[zakje]
-
▾ fommelen
[(gewestelijk) frommelen]
-
▾ Deens
tasten
[famle]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: OOD: fra nt. fammelen, PNOE: erfwoord: fællesgermansk *faimil@n- 'gøre usikre bvægelser' afl. af *faima- ¯ indoeuropæisk *poim-, *peimi- 'rask, kvik'
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Engels
fumble
[tasten, frunniken, prutsen; stamelen, hakkelen; (uit handen) laten glippen]
datering: 1501-1600 (1501-1550)
etymologie: - LG. fummeln, (also Du.) fommelen, whence Sw. fumla. Cf. famble (xv) 'of faltering utterance' (so Sw. famla, Da. famle).
bron: Onions 1983 (ODEE)
-
▾ Noors
famle
[tasten, hannesen]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: fra lty, besl m fomle; FuT: = nd. fammelen, (…) fummeln, holl. fommelen
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Zweeds
fumla
[tasten]
etymologie: - LG. fummeln, (also Du.) fommelen, whence Sw. fumla. Cf. famble (xv) 'of faltering utterance' (so Sw. famla, Da. famle).
bron: Onions 1983 (ODEE)
-
▾ Deens
tasten
[famle]
-
▾ fonds
[vastgelegd kapitaal]
-
▾ Fries
fons
[vastgelegd kapitaal]
-
▾ Indonesisch
fond(s), fons
[vastgelegd kapitaal]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Menadonees
fonds
[vastgelegd kapitaal]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Papiaments
fonds
†verouderd
[vastgelegd kapitaal]
-
▾ Sranantongo
fonsu
[(zieken)fonds]
bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
-
▾ Fries
fons
[vastgelegd kapitaal]
-
▾ foneem
[klankeenheid]
-
▾ Indonesisch
foném, fonim
[klankeenheid]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
foném, fonim
[klankeenheid]
-
▾ fonetiek
[tak van taalwetenschap betreffende spraakklanken]
-
▾ Indonesisch
fonétik
[tak van taalwetenschap betreffende spraakklanken]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fonétik
[tak van taalwetenschap betreffende spraakklanken]
-
▾ fonograaf
[toestel om geluidstrillingen vast te leggen in wascilinders, voorloper van de grammofoon]
-
▾ Indonesisch
fonograf
[toestel om geluidstrillingen vast te leggen in wascilinders, voorloper van de grammofoon]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fonograf
[toestel om geluidstrillingen vast te leggen in wascilinders, voorloper van de grammofoon]
-
▾ fonogram
[wascilinder voor fonograaf]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1912;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fonogram
[wascilinder voor fonograaf]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Makassaars
pôno
[wascilinder voor fonograaf]
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Indonesisch
fonogram
[wascilinder voor fonograaf]
-
▾ fonologie
[tak van taalwetenschap betreffende fonemen]
-
▾ Indonesisch
fonologi
[tak van taalwetenschap betreffende fonemen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fonologi
[tak van taalwetenschap betreffende fonemen]
-
▾ fontein
[kunstmatige springbron]
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
fontena
[kunstmatige springbron]
-
▾ Deens
fontein
[bron]
-
▾ Indonesisch
fontén, pontén
[kunstmatige springbron]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Javaans
pontèn
[kunstmatige springbron]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Papiaments
fontein
[kunstmatige springbron]
-
▾ Sranantongo
fontèn
[kunstmatige springbron]
bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
fontena
[kunstmatige springbron]
-
▾ fonteinkruid
[waterplant]
-
▾ fooi
[drinkgeld]
-
▾ Duits
Fôtje, Fooi, Foie
(dialect)
[(Oost-Friesland, Westmünsterland) drinkgeld; (Emsland) klein geschenk dat door het nieuwe of vertrekkend personeel aan een wasvrouw van een huis gegeven wordt]
etymologie: Gegenwärtig im Reiderland und auf Borkum als Fôtje ziemlich bekannt; auch alte Schiffer aus den Fehnen gebrauchen es so. Im Emden, teils auch im Reiderland, allgemein angelehnt an Pôte "Pfote" und zu Pôtje umgebildet. Schlüter: Anholt, Emmerich, Kleve, Moers, Geldern. Auch Schönhoff verzeichnet es als nl. Lehnwort im Emsl.
bron: Foerste 1938 (Foerste, Schlüter, Schönhoff)
-
▾ Engels
foy
[afscheidsfeestje of geschenk voor reizigers]
datering: 1496 (1451-1500)
etymologie: a. Du. fooi (in Kilian foye, voye), prob., as Kilian suggests, a. Fr. voie way, journey.
bron: OED2 1989 (OED2)
-
▾ Fries
foai
[drinkgeld]
bron: Århammar 2003 Philippa 2003-2009 (EWN, Arhammar)
-
▾ Indonesisch
foya-foya
[escapades; met geld smijten]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Papiaments
fooi
†verouderd
[drinkgeld]
-
▾ Schots
foy
[afscheidsfeestje; feestje om een bruiloft of speciale gelegenheid te vieren]
datering: 1701-1800 (1701-1750)
afleidingen en samenstellingen: drink (someone's) ~ 'op (iemands) afscheid drinken' 18-e19
etymologie: eModEng; MDu foye, voye 'a celebration of a departure'; OF voie 'a journey'
bron: CSD 1985 (CSD)
-
▾ Duits
Fôtje, Fooi, Foie
(dialect)
[(Oost-Friesland, Westmünsterland) drinkgeld; (Emsland) klein geschenk dat door het nieuwe of vertrekkend personeel aan een wasvrouw van een huis gegeven wordt]
-
▾ foppen
[voor de gek houden]
-
▾ Fries
foppe
[voor de gek houden]
-
▾ Papiaments
fop
†verouderd
[voor de gek houden]
-
▾ Petjoh
fop, foppentjes
[voor de lol, voor de aardigheid, niet om geld spelen]
bron: Cress 1998 (Cress)
-
▾ Fries
foppe
[voor de gek houden]
-
▾ forceren
[met geweld openen]
-
▾ Indonesisch
(mem)forsir, porsir
[met geweld openen; zijn stem geweld aandoen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Kupang-Maleis
forsir
[dwingen]
bron: Teljeur 1978-1980 (Telj 2005)
-
▾ Menadonees
forsèr
[dwingen]
-
▾ Negerhollands
forceer, forscheer
[met geweld openen, inspannen]
datering: 1776 (1751-1800)
etymologie: forceer, forscheer (old 1776), forceer (Hesseling 1905: 257)
bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 257)
-
▾ Sranantongo
forser
[dwingen, met dwang iets voor elkaar proberen te krijgen]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Surinaams-Javaans
forsir
[vermoeiend, zwaar]
<via Sranantongo>
-
▾ Indonesisch
(mem)forsir, porsir
[met geweld openen; zijn stem geweld aandoen]
-
▾ formaat
[grootte]
-
▾ Indonesisch
format
[grootte]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
format
[grootte]
-
▾ formaldehyde
[giftig gas met doordringende geur]
-
▾ Indonesisch
formaldéhid
[giftig gas met doordringende geur]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
formaldéhid
[giftig gas met doordringende geur]
-
▾ formaline
[desinfectiemiddel]
-
▾ Indonesisch
formalin
[desinfectiemiddel]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
formalin
[desinfectiemiddel]
-
▾ formaliseren
[formeel maken]
-
▾ Indonesisch
formalisir
[formeel maken]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
formalisir
[formeel maken]
-
▾ formateur
[samensteller; beoogde premier die een kabinet van ministers moet samenstellen]
-
▾ Indonesisch
formatir
[samensteller; beoogde premier die een kabinet van ministers moet samenstellen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
formatir
[samensteller; beoogde premier die een kabinet van ministers moet samenstellen]
-
▾ formatie
[vorming]
-
▾ Indonesisch
formasi
[vorming]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Menadonees
formasi
[vorming]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Indonesisch
formasi
[vorming]
-
▾ formeel
[naar de vorm]
-
▾ Indonesisch
formil, pormil
[naar de vorm]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Javaans
permèl, permil
[naar de vorm]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Menadonees
formil
[naar de vorm]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Indonesisch
formil, pormil
[naar de vorm]
-
▾ formica
[harde kunststof]
-
▾ Indonesisch
formika
[harde kunststof]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
formika
[harde kunststof]
-
▾ formule
[vast geheel van woorden]
-
▾ Fries
formule
[vast geheel van woorden]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Papiaments
formule
†verouderd
[vast geheel van woorden]
-
▾ Fries
formule
[vast geheel van woorden]
-
▾ formulering
[het onder woorden brengen]
-
▾ Indonesisch
formulasi
[het onder woorden brengen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
formulasi
[het onder woorden brengen]
-
▾ formulier
[in te vullen papier]
-
▾ Indonesisch
formulir, pormulir
[in te vullen papier]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
formulir, pormulir
[in te vullen papier]
-
▾ fornuis
[kookkachel]
-
▾ Ambons-Maleis
fornès
[kookkachel]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Duits
Fenüüs, Fernüüs, Fornuis, Fernuis
(dialect)
[kookkachel]
afleidingen en samenstellingen: Fernüüspott=grote veeketel
etymologie: Kremer 98: Westmünsterland: Fenüüs, Smet 92: Im ganzen Grenzgebiet zwischen Wesel, Kleve und Emden wirkte sich der niederländische Einfluß auf: Niederländische Wörter und Wortformen drangen in den letzten Jahrhunderten, und häufiger besonders im 19. Jahrhunder, als Nahentlehnung (…) dazu gehören … Schlüter: Alteren Leuten bekannt. Die angaben sind nicht einheitlich. Kr. Ahaus
bron: Foerste 1938 Kremer 1998 Schlüter 1952 Smet 1992 (Kremer 98, Smet 92, Foerste, Schlüter)
-
▾ Indonesisch
pornés
[kookkachel]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Menadonees
fornès
[kookkachel]
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Papiaments
fònèshi (ouder: fornys)
†verouderd
[verhoging om op te koken]
-
▾ Surinaams-Javaans
fornès, pornès
[kookkachel]
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Ambons-Maleis
fornès
[kookkachel]
-
▾ fornuispot
[pot voor het koken van veevoer]
-
▾ Duits
Fenüüspott
(dialect)
[pot voor het koken van veevoer]
bron: Kremer 1998 (Kremer 98)
-
▾ Duits
Fenüüspott
(dialect)
[pot voor het koken van veevoer]
-
▾ fort
[vestingwerk]
-
▾ Ambons-Maleis
fort
[vestingwerk]
bron: Manuputty 1972 (Boetje)
-
▾ Arowaks
forto
[de stad, Paramaribo]
<via Sranantongo>
bron: Baarle 1995 Robertson 1983 (Baarle 1995, Penard; Robertson 1983)
-
▾ Karaïbisch
fo'to
[de stad, Paramaribo]
<via Sranantongo>
bron: Aloema 1987 (Aloema, Nardo, M.J. Pierre & C.N. van der Ziel (red.) (1987), Kalihna-Nederlands woordenboek, met index, Instituut voor Taalwetenschap (SIL), proefuitgave. 1987)
-
▾ Negerhollands
fort
[vestingwerk, kasteel]
-
▾ Papiaments
fòrti (ouder: forti)
[vestingwerk; aanduiding van Fort Amsterdam op Curaçao]
datering: 1859 (1851-1900)
bron: (Joubert PN, Putman1859)
-
▾ Sranantongo
foto
[stad; plaats; vestingwerk]
datering: 1783 (1751-1800)
bron: Blanker 2005 Focke 1855 Stichting 1995 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Schu, Fo, SR)
-
▾ Tiriyó
poto
[stad, Paramaribo]
<via Sranantongo>
bron: Meira 1999 (Meira)
-
▾ Ambons-Maleis
fort
[vestingwerk]
-
▾ fortificatie
[versterking]
-
▾ Indonesisch
fortifikasi
[versterking]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fortifikasi
[versterking]
-
▾ fortuynisme
[gedachtegoed van politicus Pim Fortuyn]
-
▾ Engels
fortuynism
[gedachtegoed van politicus Pim Fortuyn]
bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
-
▾ Frans
fortuynisme
[gedachtegoed van politicus Pim Fortuyn]
bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
-
▾ Spaans
fortuynismo
[gedachtegoed van politicus Pim Fortuyn]
bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
-
▾ Engels
fortuynism
[gedachtegoed van politicus Pim Fortuyn]
-
▾ fosfaat
[zout van fosforzuur]
-
▾ Indonesisch
fosfat, pospat
[zout van fosforzuur]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fosfat, pospat
[zout van fosforzuur]
-
▾ fosfor
[chemisch element]
-
▾ Indonesisch
fosfor, pospor
[chemisch element]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Japans
posuperu, posuporu
(dialect)
[chemisch element; lucifers]
etymologie: De vorm posuperu wordt in de betekenis van 'fosfor' gebruikt in het dialekt van Tsushima.De vorm posuporu wordt in de betekenis van 'lucifers' gebruikt in het dialekt van Kumamoto.
bron: Vos 1963 (Vos 1963)
-
▾ Indonesisch
fosfor, pospor
[chemisch element]
-
▾ fossiel
[versteend overblijfsel]
-
▾ Indonesisch
fosil
[versteend overblijfsel]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fosil
[versteend overblijfsel]
-
▾ foto
[fotografische opname]
-
▾ Gimán
foto
[fotografische opname]
afleidingen en samenstellingen: sustel foto = fototoestel; pei nig foto lepsó = neem een foto van mij
bron: Teljeur 1978-1980 (Telj2005)
-
▾ Indonesisch
foto
[fotografische opname]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Madoerees
fōtō
[fotografische opname]
-
▾ Menadonees
foto
[fotografische opname; fotocamera]
-
▾ Minangkabaus
poto
[fotografische opname]
bron: Moussay 1995 (Moussay)
-
▾ Muna
foto
[fotografische opname]
bron: Berg 1995 (BKK2005)
-
▾ Sarnami
foto
[fotografische opname]
bron: Santokhi 2005 (Santokhi)
-
▾ Sranantongo
fowtow
[fotografische opname]
afleidingen en samenstellingen: fotomasyin (kopieerapparaat)
bron: Blanker 2005 Stichting 1995 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, SR)
-
▾ Surinaams-Javaans
foto
[fotografische opname]
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Gimán
foto
[fotografische opname]
-
▾ fotogeniek
[op foto's een voordelige indruk makend]
-
▾ Indonesisch
fotogénik
[op foto's een voordelige indruk makend]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fotogénik
[op foto's een voordelige indruk makend]
-
▾ fotojournalistiek
[verslaggeving door middel van foto's]
-
▾ Indonesisch
fotojurnalistik
[verslaggeving door middel van foto's]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fotojurnalistik
[verslaggeving door middel van foto's]
-
▾ fotokopie
[fotografisch vervaardigde kopie]
-
▾ Indonesisch
fotokopi
[fotografisch vervaardigde kopie]
bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
-
▾ Kupang-Maleis
fotokopi
[fotografisch kopieërapparaat]
bron: Jacob 2003 (J&G)
-
▾ Indonesisch
fotokopi
[fotografisch vervaardigde kopie]
-
▾ fotomodel
[iemand die zijn of haar beroep maakt van het poseren voor een fotograaf]
-
▾ Indonesisch
fotomodél
[iemand die zijn of haar beroep maakt van het poseren voor een fotograaf]
-
▾ Indonesisch
fotomodél
[iemand die zijn of haar beroep maakt van het poseren voor een fotograaf]
-
▾ foton
[lichtquant]
-
▾ Indonesisch
foton
[lichtquant]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
foton
[lichtquant]
-
▾ fototoestel
[fotocamera]
-
▾ Indonesisch
fototustel, tustel
[fotocamera]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Javaans
photo-tustel
[fotocamera]
bron: Albada 2007 Pigeaud 1989 (Albada, Rob van & Th. Pigeaud (2007), Javaans-Nederlands woordenboek, Leiden: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde.)
-
▾ Indonesisch
fototustel, tustel
[fotocamera]
-
▾ fouilleren
[kleren doorzoeken]
-
▾ Fries
fûillearje
[kleren doorzoeken]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Fries
fûillearje
[kleren doorzoeken]
-
▾ fout
[gebrek, misslag]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Duits
faut, fôt, Faut,
(dialect)
[gebrek; onjuist]
etymologie: Foerste: Der alten Generation im Krh. von früher her bekannt. In Weener fôt, Auch sonst enlehnt. Noordhorn: faut (…) Auch in andern Teilen Niederdeutschlands entlehnt. Strodtmann: Ist auch Holländisch. HID: holl. Schlüter: meist von Vieh und Gegenständen im Verkauf. Belege bei den Bauern etwa um Weseke und in Gegemkrückling, wo z.B. im Pferdehandel noch häufiger gesagt wird: Door ist Faut an (bünt Fauten aun).
bron: Foerste 1938 (Foerste, HID, Strodtmann, Schlüter)
-
▾ Negerhollands
faut, fout, vout
[gebrek, misslag, vergissing]
datering: 1776 (1751-1800)
etymologie: faut (old 1776), fout (djdj 1926), vout (Hesseling 1905:201).old 1776: ontkennende vorm = sonder faut, volk no kan vind faut na em (= foutloos)volgens ol 1776 heeft ''faut' ook de betekenis van 'beschudligen'
bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926, Hesseling 1905:201)
-
▾ Papiaments
fout
[gebrek, misslag]
datering: 1859 (1851-1900)
bron: (Joubert PN, Putman1859)
-
▾ Russisch
fáut
[de slechtste soort balken]
etymologie: F o u t , gebrek in het hout. Russ. fáut, zie Zee- en Scheepst. 63. Hierbij zal ook wel behoren de betekenis die Dal' 4, 1134 van dit woord geeft t.w. die van: chudšij sort breven, kotoryja kladut vniz plota (de slechtste soort balken, die men onderaan een vlot legt). In ver van elkaar verwijderde streken van Rusland bekend (Chersoń, Simbirsk). VdMeulen 1909:Fout. Waarschijnlijk een synoniem van wat men ook gebrek noemt, z. T.: gebrek, plaats in een stuk hout, welke, op ziekelijke wijze aangedaan , de waarde van dat hout vermindert, of het voor een of ander doel ongeschikt maakt. Russ. faut, loup; defect, imperfection in timber. De vorm van het Russ. woord doet hier denken aan overname uit Holl. fout, waarvoor ik echter, in de genoemde speciale beteekenis van gebrek in het hout, geen bewijsplaats heb. Toch komt het mij niet onwaarschijnlijk voor, dat hier voor: gebrek, ook het woord fout is gebezigd, terwijl ik verder in de opvatting van den Holl. oorsprong van Russ. fáut word versterkt door het feit, dat de Holl. benaming van een bepaald gebrek in het hout, n. 1. houtvuur, ook in het Russ. heeft bestaan, z. ald. Het Eng. heeft als term voor gebrek in het hout weliswaar fault (vgl. ..: gebrek. F. loup; E. fault, defect, imperfection), doch het Russ. faut komt in uitspraak niet met Eng. fault, maar met Holl. fout overeen (Russ. au uit Holl. ou is geen bezwaar, vgl. Kuss. ha/'/t naast hout uit IToll. bo///, Kuss. ..///erta// uit Moll. ...h.ev'to./. , en/.).
bron: Meulen 1959 (VdMeulen 1959, VdMeulen 1909)
-
▾ Saramakkaans
fóútu
[gebrek, misslag]
<via Sranantongo>
bron: WOLD (WOLD)
-
▾ Sranantongo
fowtu
[gebrek, misslag, vergissing]
bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
-
▾ Duits
faut, fôt, Faut,
(dialect)
[gebrek; onjuist]
-
▾ foutvracht
[de vergoeding die de bevrachter moet betalen wanneer hij de laadruimte die voor hem is gereserveerd niet gebruikt]
-
▾ Duits
Fautfracht
(dialect)
[de vergoeding die de bevrachter moet betalen wanneer hij de laadruimte die voor hem is gereserveerd niet gebruikt ]
etymologie: Das Wort ist nicht nur den ostfries. Schiffern bekannt, sondern an der ganzen Küste geläufig. Schlüter: ferner Fautfracht bei den Schiffern an der ganzen Küste. Letzterer auch Ausdruck in der Rheinschiffahrt wohl unter nl. Einfluss, während bei dem einfachen Wort in der Rheinprovinz z.T. direkte Entlehnung aus dem frz. faut vorliegen kann.
bron: Foerste 1938 (Foerste, Schlüter)
-
▾ Duits
Fautfracht
(dialect)
[de vergoeding die de bevrachter moet betalen wanneer hij de laadruimte die voor hem is gereserveerd niet gebruikt ]
-
▾ fraai
[mooi]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1276-1300;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frai
†verouderd
[goed, mooi]
<via Negerhollands>
datering: 1990 (1951-2000)
afleidingen en samenstellingen: Valls 1990: frai dankie = fine thank you
bron: Valls 1990 (Valls 1990)
-
▾ Creools-Portugees (Malakka)
frai
[mooi]
bron: Avram 2013 (Hancock; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Duits
fraai, frai, frei
†verouderd
(dialect)
[mooi]
-
▾ Negerhollands
fraai,fraej, frāi, fraj
[mooi, goed, oprecht]
datering: 1770 (1751-1800)
etymologie: fraai (old 1776, Hesseling 1905), frāi (djdj 1926), fraj, fraej (Magens 1770, Hesseling 1905). old 1776: ontkennende vorm = no fraai
bron: Hesseling 1905 Magens 1770 (Magens 1770, old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926)
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frai
†verouderd
[goed, mooi]
<via Negerhollands>
-
▾ fractie
[deel van een politieke partij]
-
▾ Indonesisch
fraksi
[alle aanhangers van een politieke partij in een vertegenwoordigend lichaam]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fraksi
[alle aanhangers van een politieke partij in een vertegenwoordigend lichaam]
-
▾ fractionisatie
[het trapsgewijs distilleren]
-
▾ Indonesisch
fraksionisasi
[het trapsgewijs distilleren]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fraksionisasi
[het trapsgewijs distilleren]
-
▾ fractuur
[breuk]
-
▾ Indonesisch
fraktur
[breuk]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fraktur
[breuk]
-
▾ fragment
[gedeelte]
-
▾ Indonesisch
fragmén
[gedeelte]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fragmén
[gedeelte]
-
▾ fragmentarisch
[uit brokstukken bestaand]
-
▾ Indonesisch
fragméntaris
[uit brokstukken bestaand]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fragméntaris
[uit brokstukken bestaand]
-
▾ frakstaart
[de staart ofwel het achterste gedeelte van een frak of jas]
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frakstet
[de staart ofwel het achterste gedeelte van een frak of jas]
<via Negerhollands>
bron: Valls 1990 (Valls)
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frakstet
[de staart ofwel het achterste gedeelte van een frak of jas]
<via Negerhollands>
-
▾ framboesia
[tropische huidziekte]
-
▾ Ambons-Maleis
boba
[tropische huidziekte]
-
▾ Indonesisch
frambosia
[tropische huidziekte]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Ambons-Maleis
boba
[tropische huidziekte]
-
▾ framboos
[vrucht]
-
▾ Duits
Frambôse, Flambose
†verouderd
(dialect)
[vrucht]
etymologie: Schlüter: in Anholt belegt. Auch im Nrh. Ebenso in der Grft. Bentheim (Nordhorn), Früher in Ostfrsl.
bron: Foerste 1938 (Foerste, Schlüter)
-
▾ Indonesisch
frambos, prambos
[vrucht]
-
▾ Duits
Frambôse, Flambose
†verouderd
(dialect)
[vrucht]
-
▾ franco
[portvrij]
-
▾ Boeginees
parângko
[postzegel]
bron: Said 1977 (Ide)
-
▾ Indonesisch
perangko, pranko, prangko
[postzegel; (Bahasa Prokem) tatoeage]
bron: Rahardja 1989 Stevens 2004 (S&S-T2004; RCL1989)
-
▾ Jakartaans-Maleis
perangko
[postzegel]
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Javaans
prangko
[port van een brief]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Madoerees
parangkō, prangko, prangku, frangku
[portvrij, port van een brief, postzegel]
afleidingen en samenstellingen: aparangkō, aprangku = voorzien van postzegel, gefrankeerd, mrangku, mrangkuwi, marangkōwe = een postzegel plakken op iets
etymologie: dialect van Sumēnēp: bhrāngko
bron: Kiliaan 1904 (ASIS, PH, KIL)
-
▾ Makassaars
parângko
[postzegel]
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Minangkabaus
parangko
[portvrij, postzegel]
-
▾ Petjoh
prangko, perangko
[postzegel]
<via Indonesisch>
bron: Cress 1998 (Cress)
-
▾ Soendanees
parangko
[frankeerzegel, postzegel]
-
▾ Surinaams-Javaans
prangko
[postzegel]
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Boeginees
parângko
[postzegel]
-
▾ franje
[overbodige opsiering]
-
▾ Ambons-Maleis
franye
[overbodige opsiering]
bron: Prick 1906 (Prick 1906)
-
▾ Indonesisch
peranye
†verouderd
[overbodige opsiering]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Saramakkaans
faándja
[overbodige opsiering, rafels]
<via Sranantongo>
bron: Donicie 1963 (Donicie)
-
▾ Sranantongo
franya
[overbodige opsiering; (verjaardags)slinger]
datering: 1855 (1851-1900)
bron: Blanker 2005 Focke 1855 Stichting 1995 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Fo, SR)
-
▾ Ambons-Maleis
franye
[overbodige opsiering]
-
▾ Frank
[volksnaam]
-
▾ Arabisch (Egypte)
firank, farank
[munteenheid]
<via Frans>
bron: Hinds 1986 (Hind)
-
▾ Arabisch (Klassiek)
'afrang, 'ifrang
[Franken, (West-)Europeanen]
<via Frans>
afleidingen en samenstellingen: tafarnag 'de gewoonten van de Europeanen aannemen'
bron: Otten (Otten p.c.)
- ▾ Arabisch (Marokko) frank [munteenheid] <via Frans>
-
▾ Arabisch (MSA)
firank, firanka
[munteenheid]
<via Frans>
bron: Wehr 1961 (Wehr)
-
▾ Bretons
frank
[vrij]
<via Frans>
-
▾ Frans
franc, franque
[lid van bepaalde Germaanse stammen; (sinds de kruistochten) Europeaan (uit de havens in het oostelijke Middellandse Zeegebied)]
etymologie: PR: lat. Francus, frq. Frank, nom ethnique, (PR 1993: p.-ê. du germ. *frëka- `avide de combat', cf. friquet)
bron: Robert 1993 (PRobert)
-
▾ Frans
franc, franche
[vrij]
datering: 1080 (1051-1100)
status: frankisch ; afleiding
etymologie: PR: de 1 franc
bron: Robert 1993 (PRobert)
-
▾ Frans
franc
[munt (in Frankrijk, België e.d.)]
datering: 1360 (1351-1400)
status: afleiding
etymologie: PR: probablt de la devise Francorum rex `roi des Francs' sur les premières pièces de ce nom
bron: Robert 1993 (PRobert)
-
▾ Koerdisch
frank
[munteenheid]
<via Frans>
bron: Qilorî 2002 (Qilorî)
-
▾ Maltees
frank
[lid van Germaanse stammen]
<via Frans>
afleidingen en samenstellingen: frankament (adv.) [vrijmoedig], frankizza [besparing, bezuiniging], iffranka [besparen]
bron: Aquilina 2006 (Aquilina)
-
▾ Perzisch
farânk
[oude muntnaam, munteenheid van onder andere Frankrijk en België]
<via Frans>
bron: Lazard 2000 (Lazard)
- ▾ Tamazight (Algerije) fṛank, fṛak [munteenheid] <via Frans>
-
▾ Arabisch (Egypte)
firank, farank
[munteenheid]
<via Frans>
-
▾ frankeren
[porto betalen]
-
▾ Javaans
plangkir, mlangkir
[porto betalen]
-
▾ Zweeds
frankera
[porto betalen]
datering: 1704 (1701-1750)
status: Ambigu: Nederlands of Duits
afleidingen en samenstellingen: frankeringsapparat (apparaat gebruikt voor frankeren van brieven en briefkaarten); frankeringsfrihet (recht op het laten vervoeren van post zonder de kosten betaald te hebben); frankeringsstempel (stempel ter bevestiging van frankeren); frankeringstecken (zichtbaarbewijs dat vervoer van post is betaald); frankeringstvång (plicht de bezorgkosten te betalen bij afleveren van post bij vervoerder)
etymologie: SAOB; efter t. frankieren, holl. frankeeren; till FRANKO
bron: SAOB 1898 (SAOB; NEO)
-
▾ Javaans
plangkir, mlangkir
[porto betalen]
-
▾ Frans
[van Frankrijk]
-
▾ Fins
ranskalainen
[van Frankrijk]
<via Zweeds>
bron: Häkkinen 2004 Kirjoittaja 1999 Nurmi 1998 Sadeniemi 2002 (KH, NSSK, SKP, TN)
-
▾ Japans
Furansu
[van Frankrijk; Frankrijk]
bron: Vos 1963 (Vos 1963, 1985)
-
▾ Javaans
Prancis
[Frans(man)]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Oekraïens
pránci
[syfilis]
etymologie: Als 'französische Krankheit' aus ndl. frans 'französisch', vgl. nhd. Franzbrot, Franzband 'Ledereinband' (Kluge-Götze EW.171), s. Preobr. 2,122. Zu beachten ist ital. malfrancese 'Syphilis', francúskaja bolézn' (s.d.).
bron: Vasmer 1953-1958 (Vasmer)
-
▾ Russisch
pránec, chranéc
(dialect)
[scrofuleuse uitslag]
etymologie: Als 'französische Krankheit' aus ndl. frans 'französisch', vgl. nhd. Franzbrot, Franzband 'Ledereinband' (Kluge-Götze EW.171), s. Preobr. 2,122. Zu beachten ist ital. malfrancese 'Syphilis', francúskaja bolézn' (s.d.). Uit VdMeulen: F r a n s in de betekenis van: de Franse ziekte, morbus gallicus, Syphilis (Ndl. Wdb. 3,.4667). Hieruit verklaart Vasmer 2, 424 en 3, 270 de bij Dal' 3, 997; 4, 1153 en 1230 voorkomende dialectische russ. woorden fránec, pránec, chranéc en chrjánec voor: syphilis en daarnaast ook wel voor: scrofuleuze uitslag. Wat de vorm aangaat is dit mogelijk: de / kan dialectisch in p of ch veranderen en russ. fránec uit ndl. frans zou te vergelijken zijn met russ kránec uit ndl. krans of de plur. škáncy van škánec uit ndl. schans (zie Zee- en Scheepst. op die woorden). Nu worden de russ. woorden voor de genoemde ziekte of ongesteldheid vaak in de pluralisvorm gebruikt: fráncy, práncy, chráncy, vgl. witruss. práncy, klruss. pránci, en hierbij zou men, dunkt mij, evengoed, zo niet beter, aan het hd. plur. tantum franzen, synoniem met franzosen, voor morbus gallicus (Deutsches Wtb. 4, 1, 60 en 62) kunnen denken.
bron: Meulen 1959 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1959)
-
▾ Russisch
francólja, fransólja; ook: franzólja, franzúl'ka
(dialect)
[Frans brood]
afleidingen en samenstellingen: volks: chransól'
etymologie: Neubildungen von ndl. frans 'französisch', nhd. Franz in Franzmann, Franzbrot u.dgl.
bron: Vasmer 1953-1958 (Vasmer)
-
▾ Russisch
chranéc, chránec
[syfilis, de Franse ziekte]
etymologie: Als 'französische Krankheit' von ndl. frans 'französisch', s. oben pránec u. francúz.
bron: Vasmer 1953-1958 (Vasmer)
-
▾ Sranantongo
Frans
[van Frankrijk, van Frans-Guyana]
afleidingen en samenstellingen: fransmadam (zonpapegaai, kraagpapegaai), Franssei (Frans Guyana, letterlijk: Franse zijde)
bron: Blanker 2005 (SR, Prisma S-N 2005)
-
▾ Surinaams-Javaans
Peras
[Frans, Frans-Guyanees]
<via Sranantongo>
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Wit-Russisch
práncy
[syfilis (de Franse ziekte)]
<via Russisch>
etymologie: Als 'französische Krankheit' aus ndl. frans 'französisch', vgl. nhd. Franzbrot, Franzband 'Ledereinband' (Kluge-Götze EW.171), s. Preobr. 2,122. Zu beachten ist ital. malfrancese 'Syphilis', francúskaja bolézn' (s.d.).
bron: Vasmer 1953-1958 (Vasmer)
-
▾ Zweeds
fransk
[van Frankrijk]
datering: 1640 (1601-1650)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: sedan ca 1640; av lågty. fransch, trol. bildat till fra. France 'Frankrike'; till 2frank
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Fins
ranskalainen
[van Frankrijk]
<via Zweeds>
-
▾ Frans
[voornaam]
-
▾ Indonesisch
Pang
[(eigennaam) Frans]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Javindo
Pang
[(eigennaam) Frans]
bron: Gruiter 1990 (VE)
-
▾ Indonesisch
Pang
[(eigennaam) Frans]
-
▾ Frans-Guyana
[land in Zuid-Amerika]
-
▾ Sranantongo
Franskayana
[land in Zuid-Amerika]
bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
-
▾ Sranantongo
Franskayana
[land in Zuid-Amerika]
-
▾ Franse bloem
[plantennaam]
-
▾ Papiaments
franseblum
[oleander (Nerium oleander L.)]
bron: Veeris 1990 (Joubert PN, Veeris1990)
-
▾ Papiaments
franseblum
[oleander (Nerium oleander L.)]
-
▾ Fransman
[iemand met de Franse nationaliteit]
-
▾ Indonesisch
Perasman, prasman
[iemand met de Franse nationaliteit]
afleidingen en samenstellingen: makanan perasmanan = buffet
etymologie: makanan = eten
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
prasman
[Frans]
bron: Kähler 1966 (HANS)
-
▾ Javaans
Prasman
†verouderd
[iemand met de Franse nationaliteit]
-
▾ Madoerees
rasman, parasman
[Frans]
afleidingen en samenstellingen: nagārā parasman = Frankrijk
etymologie: nagārā = land
bron: Penninga 1936 (PH)
-
▾ Munsee-Delaware
pǝlánšǝma:n
[iemand met de Franse nationaliteit]
bron: Bakker 1995 Goddard 1975 (Bakker 1995, Goddard 1975)
-
▾ Sranantongo
Fransman
[iemand met de Franse nationaliteit, iemand uit Frans-Guyana]
bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
-
▾ Surinaams-Javaans
Prasman
[iemand met de Franse nationaliteit, Frans-Guyanees]
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Unami-Delaware
pǝlánšǝma:n
[iemand met de Franse nationaliteit]
bron: Bakker 1995 Goddard 1975 (Bakker 1995, Goddard 1975)
-
▾ Zweeds
fransman
[iemand met de Franse nationaliteit]
datering: 1540 (1501-1550)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: sedan 1540; av lågty. fransmann med samma bet.; till fransk
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Indonesisch
Perasman, prasman
[iemand met de Franse nationaliteit]
-
▾ fransoos
[Fransman (minachtend)]
-
▾ frater
[broeder]
-
▾ Papiaments
frater, fratu
[broeder]
bron: (Joubert PN)
-
▾ Papiaments
frater, fratu
[broeder]
-
▾ fraude
[bedrog]
-
▾ Fries
fraude
[bedrog]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Indonesisch
fraude
[bedrog]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Fries
fraude
[bedrog]
-
▾ free kick
[vrije trap]
-
▾ Indonesisch
perékik, prikik
[vrije trap; tegen de regels, onbehoorlijk handelen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Makassaars
parîkí
[vrije trap; een vrije trap nemen (voetbal)]
status: Ambigu: Nederlands of Engels
afleidingen en samenstellingen: parîkiki = hij maakt een vrije trap
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Sranantongo
frikik
[vrije trap]
-
▾ Indonesisch
perékik, prikik
[vrije trap; tegen de regels, onbehoorlijk handelen]
-
▾ frees
[werktuig]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1860;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
frais
[werktuig]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
frais
[werktuig]
-
▾ freewheelen
[fietsen zonder te trappen]
-
▾ Indonesisch
keriwil, priwil
[fietsen zonder te trappen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Javaans
kriwil, priwil
[fietsen zonder te trappen]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Indonesisch
keriwil, priwil
[fietsen zonder te trappen]
-
▾ fregat
[(oorlogs)schip]
-
▾ Azeri
fregat
[driemastig oorlogsschip]
<via Russisch>
bron: Mahmud 2004 (Mahmud)
-
▾ Boeginees
paragâta
[oorlogsschip]
bron: Matthes 1874 (mat)
-
▾ Indonesisch
fregat, pergat
[(oorlogs)schip]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Oekraïens
fregát
[driemastig oorlogsschip]
<via Russisch>
bron: Beloded 1970 (Beloded)
-
▾ Pools
fregata
[driemastig (oorlogs)schip]
datering: 1776 (1751-1800)
etymologie: nm.fregatte, wł.fregata, hol. fregat "okręt źaglowy"
bron: Bańkowski 2000 (A.Bańkowski)
-
▾ Russisch
fregát
[driemastig oorlogsschip]
datering: 1694 (1651-1700)
etymologie: Fregat über ndl. fregat dass., die Form mit -a über nhd. Fregatte (seit 17 Jhdt., s. Schulz 1,225 ff.) oder direkt aus frz. frégate, s. Meulen 64, Gorjajev EW.393. VdMeulen 1909:Fregat. Dliemastschip ; zoo het een oorlogschip is, met eene enkele overdekte en eene onoverdekte batterij. T. Oorlogsvaartuig met een dek, en meer dan twintig en minder dan vijftig of zestig stukken voerende, die boven op het dek en op de halfdeks verdeeld zijn. v. L. Kuss. fregat, fregate. De Kussen hebben dit woord hoogstwaarschijnlijk uit het Moll. ; het komt ook voor in het Lexicon van nieuwe woorden met de primitieve verklaring: sudno, chodjašcee po vode (schil), dat op het water vaart).
bron: Meulen 1909 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1909)
-
▾ Azeri
fregat
[driemastig oorlogsschip]
<via Russisch>
-
▾ frequent
[veelvuldig]
-
▾ Indonesisch
frékwén
[veelvuldig]
-
▾ Indonesisch
frékwén
[veelvuldig]
-
▾ fret
[marterachtige]
-
▾ Deens
fritte
[marterachtige]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: PNOE: fritt+e ¯ også frette ¯ nedertysk fret ¯ vist af fransk furet 'fritte' ¯ afl. af latin f[r 'tyv'
bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
-
▾ Duits
Frett(chen)
[marterachtige]
datering: 1451-1500
afleidingen en samenstellingen: Frettchen, frettieren
etymologie: Duden: lat.-vulgärlat.-fr.-niederl.; das; -[e]s, -e. Kluge: Über frz. furet und mndl. foret entlehnt aus ml. furet(t)us "Frettchen", einer Ableitung von l. fUro m. "Iltis" (das wohl zu l. fUr m. "Dieb" gehört). DU: [niederl. fret, frz., mniederl. furet, über das Vlat. zu spätlat. furo, eigtl.= Dieb, zu lat. fur= Dieb
bron: Duden Universal 2003 Duden Fremd 1990 Kluge 2002 (Duden Fremd, Kytzler, Kluge, Duden Universal)
-
▾ Pools
fretka
[marterachtige]
<via Duits>
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Deens
fritte
[marterachtige]
-
▾ frictie
[wrijving]
-
▾ Indonesisch
friksi
[wrijving]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
friksi
[wrijving]
-
▾ friemelen
[onrustig met de vingers bewegen]
-
▾ Duits
rimmelen
(dialect)
[onrustig met de vingers bewegen, iemand slaan, een geldspelletje]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
afleidingen en samenstellingen: die Rimmel(er)ei, dat Gerimmel(s)=het gekruimel, resten van hout e.d.
etymologie: rimmeln II das Wort, ein Iterativum zu mndl. wriemeln u. ndl. friemeln, westf. vriemeln, nd. wrîmen ‘reiben’, mit dem rip. frimmeln zu vergleichen ist, ist in drei getrennten Geb. mit derselben Grundbed., doch je nach Geb. in einer besondern Einzelbed. bezeugt, u. zwar α.Simm, Goar, uMos, May, uAhr, Westerw, Siegld; β. Berg; γ.Grevbr, MGladb, Kref, Kemp, u. zwar -ī- Simm, Goar; -ē- Simm-Bub, Goar-NGondershsn, sonst -i-, selten -e- schw.: 1.a. etwas r., zwischen den Fingern zerreiben zu Krümmeln, z. B. Brot, Strangtabak; de Däg (Teig) werd gerimmelt für die Rimmelsuppe; de Floh muss gerimelt were; rimel mol e paar Blire (Blätter) zwische de Finger, da werscht't schunn rieche, war et is; dat Brot is noch so feicht, dat rimelt sich ordelich, wemmer't schneid Simm, Verbr. Geb. α. RA.: Du wollt et och noch jeremmelt un gebrockt han du willst es auch bis ins kleinste wissen Gummb-Nümbrecht (abseits). S. frimmeln (Rip, SNfrk), ribbeln. — b. einen r., schlagen, prügeln Westerw. — 2.a. de Melch rimmelt, — es gerimmelt gerinnt [xərimpəlt Lennep-Dabringhsn]; gerimmelts M. Neuw-Dierd u. Geb. β (Berg). — b. et hot (es) gerīmelt leicht gefroren Trier-Trittenh. — 3. ein Geldspiel; Geldstücke von geringerem Wert werden in den Händen geschüttelt, worauf der Schütteler die Mitspieler fragt: flach (Mönz) odder Krun (Krone)? je nachdem, wie die Geldstücke zur Erde fallen, hat man gewonnen oder verloren Verbr. Geb. γ. — Abl.: die Rimmel(er)ei, dat Gerimmel(s) das lästige Rimmeln, Gekrümel, zerkrümelte wertlose Überreste von Holz, Stroh, Flachs.
bron: RhWB 1928-1971 (RhWB)
-
▾ Fries
frimelje
[onrustig met de vingers bewegen]
-
▾ Duits
rimmelen
(dialect)
[onrustig met de vingers bewegen, iemand slaan, een geldspelletje]
-
▾ Fries
[iemand of iets afkomstig van Friesland; bepaalde wollen stof; Friese taal]
-
▾ Bretons
Frizeg
[Friese taal]
bron: Deshayes 2003 (DEB)
-
▾ Duits
Fries
[wollen stof]
datering: 1651-1700
etymologie: Entlehnt aus frz. frise, das seinerseits aus mndl. frise "krauses Tuch" entlehnt ist. Dieses wohl ursprünglich drape de Frize "friesischer Wollstoff".
bron: Kluge 2002 (Kluge)
-
▾ Engels
frieze
[grove wollen stof]
<via Frans>
datering: 1401-1500 (1401-1450)
etymologie: xv (frese,frise). -F.frise (whence also G. fries)=Sp.,Pg.frisa-medL.*(lāna) frīsia FRISIAN wool (so L. panni frisii Frisian clothes).
bron: Onions 1983 (ODEE)
-
▾ Engels
Frisian
[uit of van Friesland; inwoner van Friesland; Friese taal]
datering: 1598 (1551-1600)
etymologie: f. L. Fr<imac>si-<imac> pl. (ad. the native name: OFris. Frise, Frese, MDu. Vriese (Du. Vries), OHG. Friaso, Frieso, OE. Frísa, Frésa wk. n., a Frisian) + -an.
bron: Onions 1983 (OED2, ODEE)
-
▾ Esperanto
friso
[uit of van Friesland]
datering: 1909 (1901-1950)
etymologie: geleend via Fr frise met ondersteunend bronwoord Du Fries. De uitgang -o is standaard voor substantieven in Esp. Overname van de stemhebbende s uit het Frans was geblokkeerd, doordat de wortel friz- ‘haar doen krullen’ al bestond
bron: Cherpillod 2003 Vilborg 1989-2001 (Cherp, Vil 2)
-
▾ Fins
friisiläinen
[Fries; Friese koe, Fries paard]
bron: Kirjoittaja 1999 Nurmi 1998 Sadeniemi 2002 (NSSK, SKP, TN)
-
▾ Frans
frise
[soort wollen stof]
datering: 1226 (1201-1250)
etymologie: GR: de Frise, n. géographique.FEW: zie trefwoord 'Frisa'.
bron: Wartburg 1928 (GRobert, Valkhoff, FEW)
-
▾ Frans
frison
[uit Friesland, het Fries (taal)]
datering: 1512 (1501-1550)
etymologie: PR: (1993 de Frise,) du lat. Frisius, nom de peuple
bron: Robert 1993 (PRobert)
-
▾ Italiaans
frisone
[iemand of iets afkomstig van Friesland; Fries paard of Friese koe]
bron: Cortelazzo 1979 (Cortelazzo)
-
▾ Litouws
fryzai
[Fries paard]
etymologie: pagal Olandijos istorinės srities Fryzijos (Friesland), esančios prie Šiaurės jūros tarp Maso ir Vėzerio (Weser) upių, pavadinimą
bron: Vaitkevičiūtė 2007 (V. Vaitkevičiūtė)
-
▾ Oekraïens
friz
[wollen stof]
<via Russisch>
bron: Beloded 1970 (Beloded)
-
▾ Pools
fryzyjski język
[Friese taal]
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Pools
fryzyjski koń, fryz
[Fries paard]
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Portugees
frisa
[grof textiel van wol]
datering: 1201-1300 (1201-1250)
afleidingen en samenstellingen: frisar 'krullen, kroezen, de haren overeind zetten' xv
etymologie: Do baixa lat. (tela) frisia, do top. Frísia.
bron: Cunha 1986 (Da Cunha)
-
▾ Russisch
friz
[wollen stof, soort van duffel]
etymologie: F r i e s , zekere wollen stof, soort van duffel (Ndl. Wdb. 3, 4678). Russ. friz, bij Dal' 4, 1154: tolstaja, ves'ma vorsistaja bajka (dikke, zeer ruige baai). De z kan worden verklaard uit de plur. friezen (Friesen of Duffels, Gr. Placaatb. 5, 203a (a°. 1734)), vgl. de analoge russ. vormen kljuz en šljuz uit ndl. kluis en sluis (zie Zee- en Scheepst. op die woorden). Men kan bij fries ook denken aan het afgeleide adj. friezen, russ. frizovyj, b.v. frízovaja šineľ (een friezen mantel) en zie Gončarov 7, 149: I mužčiny, i ženščiny nosjat frizovye kapoty, a zimoj olenij iii nerpičij mech, vyvoročennyj naiznanku (zowel de mannen als de vrouwen (bij de Jakoeten) dragen friezen (duffelse) jassen, maar 's winters rendier- of zeehondenpelzen binnenste buiten gekeerd). Daarom lijkt het mij niet nodig te denken aan hd. fries of fr. frise zoals men in de woordenboeken vindt noch aan eng. frieze; ook baai is uit het ndl. in het russ. gekomen.
bron: Meulen 1959 (VdMeulen 1959)
-
▾ Spaans
frisa
[gewone wollen doek]
datering: 1220-1250 (1201-1250)
afleidingen en samenstellingen: frisar `levantar y rizar los pelillos de algún tejido', 1490, por practicarse esta operación con la frisa, mediante cardas; de donde se pasó a `refregar, rozar', 1609 (`azotar', 3er cuarto S. xvi), y de ahí a `parecerse mucho (una cosa con otra)', h. 1600, o `rivalizar', princ. S. xvii.
etymologie: probablemente del b. lat. tela frisia `tela de Flandes', así llamada porque se importaba en barcos de Frisia.
bron: Corominas 1983 (Corominas)
-
▾ Bretons
Frizeg
[Friese taal]
-
▾ Friese ruiter
[stuk hout of ijzer voorzien van scherpe punten voor verschansingen]
-
▾ Engels
cheval de frise; chevaux de frise
[militair verdedigingsmiddel, afweersysteem; gekartelde rand aan vrouwenkleding uit de 18e eeuw]
<via Frans>
datering: 1688 (1651-1700)
etymologie: Fr.; lit. ‘horse of Friesland’; because first employed by the Frisians in their struggles for freedom during the latter half of the 17th century to supply their want of cavalry; cf. the Du. name Vriesse ruyters (Frisian horsemen). In 17th c. Horse de Freeze occurs.
bron: Onions 1983 (OED2, ODEE chevaux-de-frise)
-
▾ Frans
frise (cheval de)
[stuk hout of ijzer voorzien van scherpe punten voor verschansingen]
datering: 1572 (1551-1600)
etymologie: PR: néerl. friese ruiter, (PR 1990: proprem.) `cavalier de la Frise', province des Pays-Bas (PR 1990: province holl.).FEW: zie trefwoord 'Frisa'.
bron: Dubois 1979 Robert 1993 Valkhoff 1949 Walter 1997 Wartburg 1928 (PRobert, Walter, Valkhoff, Larousse, FEW)
-
▾ Spaans
caballo de frisa
[stuk hout of ijzer voorzien van scherpe punten voor verschansingen]
<via Frans>
datering: 1765-1783 (1751-1800)
afleidingen en samenstellingen: frisar `levantar y rizar los pelillos de algún tejido', 1490, por practicarse esta operación con la frisa, mediante cardas; de donde se pasó a `refregar, rozar', 1609 (`azotar', 3er cuarto S. xvi), y de ahí a `parecerse mucho (una cosa con otra)', h. 1600, o `rivalizar', princ. S. xvii.
etymologie: (del fr. cheval de frise, 1572), así llamado por el empleo de esta obra defensiva en Frisia durante las guerras de Flandes.
bron: Corominas 1983 (Corominas)
-
▾ Engels
cheval de frise; chevaux de frise
[militair verdedigingsmiddel, afweersysteem; gekartelde rand aan vrouwenkleding uit de 18e eeuw]
<via Frans>
-
▾ frigidaire
[koelkast]
-
▾ Indonesisch
frisidér, pirsidér, porsidér, prisidér
[koelkast]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
frisidér, pirsidér, porsidér, prisidér
[koelkast]
-
▾ frigiditeit
[seksuele ongevoeligheid van vrouwen]
-
▾ Indonesisch
frigiditas
[seksuele ongevoeligheid van vrouwen]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
frigiditas
[seksuele ongevoeligheid van vrouwen]
-
▾ frikadel, frikandel
[gehakt vlees]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1599-1607;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
fricadelle
[gehakt vlees]
bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Creools-Portugees (Malakka)
pikadel, frikadel
[bepaald gerecht]
bron: Baxter 2004 (Baxter, Alan N. & Patrick de Silva (2004), A Dictionary of Kristang (Malacca Creole Portuguese) with an English-Kristang finderlist (Pacific Linguistics 564), Canberra.; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Deens
frikadelle
[gehaltbal]
<via Duits>
etymologie: Stefan p.c.: volgens Deense woordenboek van het Duits, maar volgens Kluge heeft Duits dit ook van het Nederlands overnomen. OOD: tysk Frikadelle sammenblandet af italiensk frittatella (afl. af fritto 'stegt') og fransk fricandeau, fricassé
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Duits
Frikadelle
[vleesballetje]
datering: 1751-1800
etymologie: Entlehnt aus nndl. frikadel, dieses aus einem französischen Vorbild, das neben frz. fricandeau "Pastetenfülle" steht (*fricada, das n in fricandeau ist sekundär, zur gleichen Grundlage auch Frikassee), vielleicht gekreuzt mit einer Entlehnung aus it. frittadella "Pfannengebackenes".
bron: Kluge 2002 (Kluge)
-
▾ Engels
frikkadel
[gehaktbal]
<via Afrikaans>
-
▾ Indonesisch
bergedél, pergedél, pérkedél
[bepaald soort worst]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
bergedèl, pergedèl, perkedèl, pèrkedèl
[gehakt vlees]
bron: Chaer 1976 Kähler 1966 (CHAER, HANS)
-
▾ Javaans
bregedèl
[gehakt vlees]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Litouws
frikadelė
[vlees- of visballetje]
<via Duits>
-
▾ Madoerees
bargēddel, bargēdil, bēlgēddel, bargēddīl
[gehakt vlees]
-
▾ Menadonees
berkedèl
[gehakt vlees, vleesballetjes in soep]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Papiaments
frèkèdèl; frèkèndèl, frekedèl
[gehakt in de vorm van een worstje; gehaktbal]
bron: (Joubert PN, PBduizend)
-
▾ Petjoh
frikadel, perkedel
[ovengerecht van onder andere gehakt vlees]
bron: Loen 1994 (Loen)
-
▾ Singalees
pirikidäl
[gerecht van gehakt vlees met saus]
-
▾ Soendanees
pĕrkĕdel
[bepaald soort worst, gehakt]
bron: Coolsma 1913 (Cool1913)
-
▾ Sranantongo
frikaderi
[gehakt vlees, gehakt(bal)]
-
▾ Surinaams-Javaans
bergedhèl, bregedhèl, perkedhèl
[gehakt vlees]
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
frik(k)adel(le)
[gehaktbal]
<via Afrikaans>
-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
fricadelle
[gehakt vlees]
-
▾ fris
[vers; koel]
-
▾ Deens
frisk
[vers, gezond]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: fra nedertysk vrisch
bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
-
▾ Esperanto
friska
[koel]
<via Frans>
etymologie: geleend via Fr frisque(t) met ondersteunende bronwoorden Du frisch, It fresco en Eng fresh. Ter aanvulling op het oudere freŝa (1887) ‘vers, e.d.’, dat volgens War geen rechtstreekse temperatuurgerelateerde betekenis heeft. De klinkerwisseling e > i sluit aan bij Fr en Du en voorkomt verwarring met fresko ‘fresco’. De uitgang -a is standaard voor adjectieven in Esp.
bron: Cherpillod 2003 (Cherp)
-
▾ Frans
frisquet
[schrale kou; beetje koud]
datering: 1827 (1801-1850)
afleidingen en samenstellingen: ook: frisquette, drukkersaam dat gemakkelijk te bewegen is, overgenomen in Spaans als frasqueta (1615)
etymologie: PR: de frisque, dial. du Nord, flam. frisch, v. 1.frais.FEW: zie afzonderlijk record fris/frisque.
bron: Dubois 1979 Robert 1993 Walter 1997 Wartburg 1928 (PRobert, Walter, Larousse, FEW)
-
▾ Frans
frisque
†verouderd
[levendig, elegant, opgeruimd; koud]
datering: 1460 (1451-1500)
afleidingen en samenstellingen: 1.> frisquet 'levendig en luidruchtig klein hondje' 1845; frisquette 'fris en leuk meisje' 1867, etc.; 2.> frisquet 'een beetje koud' (pop.) 1845; frisco 'een beetje koud' (pop.) 1888
etymologie: Frisque usw. fasst spätere entlehnungen aus vertretern des wortes in den neuern germ. sprachen zusammen. Das wort ist entlehnt aus mndl. frisch (< d.frisch). Neben frisch hat das mndl. auch die formen frisc, fris. Mfr. frisque ist nur ganz vereinzelt belegt und hat eine sehr spezielle bed. ('pétillant (du vin)'). Die in der bed. sich deutlich abhebende gruppe 1. findet sich zuerst ungefähr ein jh. lang nur in texten aus Flandern und dem damit eng ver- bundenen burgundischen kulturkreis. Erst im 16.jh. findet sie ihren weg auch in andere gebiete. Bei ihr wie bei 2. sind deutlich zwei lautliche varianten zu unterscheiden, die eine auf -s oder -š auslautend, die andere auf -sk. Sie entsprechen dem schwankenden auslaut der ndl. formen. Das eindringen der formen unter 2. wurde erleichtert durch die bedeutungsverschiebung, welche die dortigen entsprechungen von fr. frais durchgemacht hatten.
bron: Wartburg 1928 (FEW (frisk))
-
▾ Fries
fris
[vers; koel]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Menadonees
frès
[vers, koel]
-
▾ Noors
frisk
[vers, onbedorven, gezond]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: fra lty; FuT: von mnd. frisch
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Zweeds
frisk
[gezond]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
afleidingen en samenstellingen: friskintyg, friskskriva, kärnfrisk, själsfrisk
etymologie: före 1520; fornsv. frisker; av lågty. vrisch med samma bet.; jfr fresk, fräsch, färsk
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Deens
frisk
[vers, gezond]
-
▾ fris
[frisdrank]
-
▾ Sranantongo
fres
[frisdrank, prik]
bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
-
▾ Sranantongo
fres
[frisdrank, prik]
-
▾ frisdrank
[verfrissende, niet-alcoholische drank]
-
▾ Fries
frisdrank
[verfrissende, niet-alcoholische drank]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Fries
frisdrank
[verfrissende, niet-alcoholische drank]
-
▾ friseren
[doen krullen]
-
▾ Duits
frisieren
[het haar kammen of coifferen; bijwerken, bijschaven; een motor opvoeren]
etymologie: über niederl. friseren < frz. friser= kräuseln, frisieren, wohl zu: frise= 2Fries
bron: Kluge 2002 (Kluge)
-
▾ Duits
frisieren
[het haar kammen of coifferen; bijwerken, bijschaven; een motor opvoeren]
-
▾ frit
[halfgesmolten glasmassa]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1847;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
frit
[halfgesmolten glasmassa]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
frit
[halfgesmolten glasmassa]
-
▾ frituur
[in kokend vet gebakken spijs]
-
▾ Sranantongo
frita
[in kokend vet gebakken spijs, gehaktbal]
bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
-
▾ Sranantongo
frita
[in kokend vet gebakken spijs, gehaktbal]
-
▾ fröbelschool
[kleuterschool]
-
▾ Indonesisch
frobel
[kleuterschool]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Javaans
prèbel
[kleuterschool]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Surinaams-Javaans
frébel, prébel
[kleuterschool]
-
▾ Indonesisch
frobel
[kleuterschool]
-
▾ frok
[(verouderd) borstrok van zeelieden]
-
▾ Makassaars
porokî́, bâju-porokî́
[gestreepte trui (zoals matrozenfrok)]
afleidingen en samenstellingen: (jûkú-)pôró-porokî́ = kleine gestreepte rifvisjes
etymologie: bâju = trui
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Makassaars
porokî́, bâju-porokî́
[gestreepte trui (zoals matrozenfrok)]
-
▾ frommelen
[friemelen]
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frumple-up
[rimpelen, kreukelen]
<via Negerhollands>
datering: 1981 (1951-2000)
etymologie: Valls 1981: probably from Dutch 'frommel' trough Dutch Creole
bron: Valls 1981 (Valls 1981)
-
▾ Sranantongo
from(r)u
[friemelen; valse plooi]
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frumple-up
[rimpelen, kreukelen]
<via Negerhollands>
-
▾ frons
[rimpel in het voorhoofd]
-
▾ Sranantongo
fronsu
[rimpel in het voorhoofd]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Sranantongo
fronsu
[rimpel in het voorhoofd]
-
▾ fronsen
[tot rimpels samentrekken (van voorhoofd)]
-
▾ Sranantongo
fronsu
[tot rimpels samentrekken (van voorhoofd)]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Sranantongo
fronsu
[tot rimpels samentrekken (van voorhoofd)]
-
▾ front
[voorzijde]
-
▾ Indonesisch
front
[voorzijde; eerste gelid van een troepenopstelling]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Sranantongo
fronti
[bepaald geveltype]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Indonesisch
front
[voorzijde; eerste gelid van een troepenopstelling]
-
▾ fruit
[vruchten]
-
▾ Berbice-Nederlands
frutu
[vruchten]
bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:601)
-
▾ Berbice-Nederlands
frutu
[vruchten]
-
▾ fruiten
[bruin braden]
-
▾ Petjoh
fruitjes
[gefruite uitjes]
bron: Cress 1998 (Cress)
-
▾ Petjoh
fruitjes
[gefruite uitjes]
-
▾ fruitjager
[schip dat fruit vervoert]
-
▾ Duits
Früütjager
(dialect)
[schip dat fruit vervoert]
etymologie: Den älteren Schiffern noch bekannt. Früher auch in Hamburg gebräuchlich.
bron: Foerste 1938 (Foerste)
-
▾ Duits
Früütjager
(dialect)
[schip dat fruit vervoert]
-
▾ frustratie
[het dwarsbomen, verijdeling]
-
▾ Indonesisch
frustrasi
[het dwarsbomen, verijdeling]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
frustrasi
[het dwarsbomen, verijdeling]
-
▾ frustreren
[dwarsbomen]
-
▾ Sranantongo
frustra
[dwarsbomen]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Sranantongo
frustra
[dwarsbomen]
-
▾ fuchsia
[siergewas]
-
▾ Japans
hokushia
†verouderd
[siergewas, Fuchsia hybrida]
-
▾ Japans
hokushia
†verouderd
[siergewas, Fuchsia hybrida]
-
▾ fuif
[feest]
-
▾ Fries
fuif
[feest]
-
▾ Fries
fuif
[feest]
-
▾ fuik(net)
[langwerpig vistuig]
-
▾ Amerikaans-Engels
fyke (net)
[langwerpig vistuig]
datering: 1848 (1801-1850)
afleidingen en samenstellingen: Bartlett: The large bow-nets in New York harbor, used for catching shad, are called shad-fykes; OED: fyke-fisherman, one who fishes with a fyke (Cent. Dict.).
etymologie: Du. fuik.; CITAAT: 1848 Fyke ... The large bow-nets in New York harbor, used for catching shad, are called shad-fykes; [...] 1903 He stopped up the stream with the exception of one narrow outlet, in which he placed his fyke.
bron: Carpenter 1908-1909 Clapin 1902 Craigie 1938-1944 (Craigie, Bartlett, Neumann, Clapin, Carpenter (ook fike); OED2 (U.S.); Schele de Vere, Van der Sijs 2009)
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
fik
†verouderd
[langwerpig vistuig]
<via Negerhollands>
bron: Valls 1981 (Valls 1981)
-
▾ Frans
fud
†verouderd
(dialect)
[visfuik]
-
▾ Negerhollands
fik
[langwerpig vistuig]
-
▾ Amerikaans-Engels
fyke (net)
[langwerpig vistuig]
-
▾ fuiven
[feestvieren]
-
▾ Fries
fuive
[feestvieren]
-
▾ Fries
fuive
[feestvieren]
-
▾ fumigatie
[beroking]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fumigasi
[beroking]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fumigasi
[beroking]
-
▾ functie
[ambt]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1652;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fungsi
[ambt; bijzondere werking en verrichting]
-
▾ Madoerees
fungsi
[ambt]
bron: Safioedin 1977 (ASIS)
-
▾ Indonesisch
fungsi
[ambt; bijzondere werking en verrichting]
-
▾ functionalisme
[het zoeken naar verbanden, samenwerking]
-
▾ Indonesisch
fungsionalisme
[het zoeken naar onderlinge verbanden tussen sociale instituties]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fungsionalisme
[het zoeken naar onderlinge verbanden tussen sociale instituties]
-
▾ functionaris
[die een functie vervult]
-
▾ Fries
funksjonaris
[die een functie vervult]
bron: Århammar 2003 (Arhammar)
-
▾ Indonesisch
fungsionaris
[die een functie vervult]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Fries
funksjonaris
[die een functie vervult]
-
▾ fundament
[grondslag, fundering]
-
▾ Indonesisch
fondamén, fundamén, pondamén
[fundering]
-
▾ Jakartaans-Maleis
pondamèn
[fundering]
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Javaans
pandhemèn, pundemèn
[fundering]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Madoerees
dhēmmen, pandhēmmen
[fundering]
afleidingen en samenstellingen: apandhēmmen = met fondement (van een huis), mandhēmmene = een huis van fondement voorzien
bron: Kiliaan 1904 (PH, KIL)
-
▾ Negerhollands
fondament
[grondlegging]
-
▾ Papiaments
fondement
†verouderd
[fundering]
-
▾ Soendanees
padĕmen
[grondslag]
afleidingen en samenstellingen: pipadĕmeneun=wat tot grondslag ergens van dienen zal
bron: Coolsma 1913 Prick 1906 (Cool1913, Prick 1906)
-
▾ Sranantongo
fondamènt
[achterwerk, billen]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Surinaams-Javaans
pandhemèn
[grondslag, fundering]
afleidingen en samenstellingen: mandhemèn = funderen, van een fundament voorzien
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Indonesisch
fondamén, fundamén, pondamén
[fundering]
-
▾ fundamenteel
[tot grondslag dienend]
-
▾ Indonesisch
fundaméntil
[tot grondslag dienend]
afleidingen en samenstellingen: tegenwoordig fundaméntal uit Engels
bron: Sijs 2006a (S&S-T2004, Van der Sijs 2006)
-
▾ Indonesisch
fundaméntil
[tot grondslag dienend]
-
▾ fundatie
[stichting; fundering]
-
▾ Deens
fundats
[document voor fonds]
etymologie: fra nederlandsk fundatie ¯ latin fund¤tio afl. af fund¤re (jf. fundere); egl. 'grundlæggelse'
bron: Becker-Christensen 2005 Katlev 2000 (PNOE, EO2)
-
▾ Menadonees
fandasi, fondasi, fundasi
[basis van een huis]
bron: Warokka 2004 (DJERY)
-
▾ Deens
fundats
[document voor fonds]
-
▾ funderen
[grondvesten]
-
▾ Duits
fundieren
[grondvesten]
datering: 1201-1250
etymologie: Schulz: im früheren 13. Jh. wohl über (mittel)niederl. fonderen/frz. fonder "gründen", entlehnt aus lat. fundare
bron: Schulz 2004 (Schulz)
-
▾ Duits
fundieren
[grondvesten]
-
▾ fundering
[grondslag]
-
▾ Sranantongo
fùnderen
[grondslag]
bron: Blanker 2005 (SR)
-
▾ Surinaams-Javaans
fondéring
[grondslag]
<via Sranantongo>
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Sranantongo
fùnderen
[grondslag]
-
▾ furie
[razernij]
-
▾ Negerhollands
furie
[razernij]
datering: 1776 (1751-1800)
status: Ambigu: Nederlands of Engels
afleidingen en samenstellingen: het woord kan een verbastering zijn van het engels woord 'furious' of van het uit het frans geleende nederlandse woord 'furie'/'furieus'
bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
-
▾ Negerhollands
furie
[razernij]
-
▾ fuselier
[soldaat]
-
▾ Javaans
puslir
[soldaat]
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Javaans
puslir
[soldaat]
-
▾ fusie
[het samengaan]
-
▾ Indonesisch
fusi
[het samengaan]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fusi
[het samengaan]
-
▾ fustage
[vat, ton]
-
▾ Deens
fustage
[vat, ton]
etymologie: Saabys: Nederlands of Duits, OOD: Nederlands of Duits, Bang: Nederlands of Duits
bron: Brüel 1993 Dahlerup 1919-1956 Foerste 1938 Hårbøl 2004 Sanders 1860-1865 Bang 1976 (Fremmedordbog, Fremmed2, OOD, Saabys, Sanders, Foerste, Bang)
-
▾ Duits
Fustage
[vat, ton, kist]
etymologie: Bei Kaufleuten gebräuchlich; auch in der nhd. Kaufmannssprache bekannt.
bron: Foerste 1938 (Foerste, Sanders)
-
▾ Noors
fustasje
[vat, ton]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits
etymologie: BO: fra lty, nederl.; FuT: von nhd. fustage, holl. fustage, das wieder afrz. fustaille (frz. futaille) mit verändertem suffix ist.
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Deens
fustage
[vat, ton]
-
▾ fut
[uitroep: mis, weg, niets]
-
▾ Frans
futes
(dialect)
[kaarten zonder plaatjes en dus zonder waarde (bij kaartspel)]
bron: Wartburg 1928 (FEW)
-
▾ Frans
futes
(dialect)
[kaarten zonder plaatjes en dus zonder waarde (bij kaartspel)]
-
▾ futurisme
[kunstrichting]
-
▾ Indonesisch
futurisme
[kunstrichting]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
futurisme
[kunstrichting]
-
▾ futurologie
[toekomstkunde]
-
▾ Indonesisch
futurologi
[toekomstkunde]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
futurologi
[toekomstkunde]
-
▾ fysica
[natuurkunde]
-
▾ Indonesisch
fisika, pisika
[natuurkunde]
-
▾ Indonesisch
fisika, pisika
[natuurkunde]
-
▾ fysiek
[van de natuur; lichamelijk]
-
▾ Indonesisch
fisik, pisik
[lichamelijk]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Menadonees
fisik
[lichamelijk; lichaamskracht]
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Indonesisch
fisik, pisik
[lichamelijk]
-
▾ fysiologie
[verrichtingsleer]
-
▾ Indonesisch
fisiologi
[verrichtingsleer]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fisiologi
[verrichtingsleer]
-
▾ fysiotherapie
[massage of oefeningen om gewrichts- en spierpijn te verhelpen]
-
▾ Indonesisch
fisiotérapi
[massage of oefeningen ter verbetering van de lichaaamsconditie]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fisiotérapi
[massage of oefeningen ter verbetering van de lichaaamsconditie]
-
▾ fysisch
[overeenkomend met de natuur]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1784-1785;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fisis
[overeenkomend met de natuur]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fisis
[overeenkomend met de natuur]
-
▾ fytopathologie
[leer van plantenziekten]
-
▾ Indonesisch
fitopatologi
[leer van plantenziekten]
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fitopatologi
[leer van plantenziekten]