De naam wordt uit het Hebreeuws verklaard als 'de koning (God) is licht'. Hij kan echter ook van Perzische oorsprong zijn. Melchior is een van de drie Wijzen uit het Oosten (Drie Koningen). Zij hebben de namen Caspar, Melchior en Balthazar waarschijnlijk pas in de 6e eeuw gekregen, toen er allerlei legenden over hen ontstonden. Het getal drie heeft men afgeleid van het drietal gaven die genoemd worden: goud, wierook en mirre. Kerkelijke feestdag: 6 januari. In Nederland komt de naam in verschillende vormen al vroeg in de Middeleeuwen voor. Mels = Melchior bijvoorbeeld al in de Bommelerwaard omstreeks 1600 (werd verward met Melis).