Het Meertens Instituut onderzoekt en documenteert taal en cultuur in Nederland en Nederlandse taal en cultuur in de wereld. Centraal staan de verschijnselen die het alledaagse leven in onze samenleving vormgeven.

Nieuws

Grote schenking geboortekaartjes
23-05-2024

Grote schenking geboortekaartjes

Het Meertens Instituut verwierf onlangs een collectie van bijna 400.000 Nederlandse geboortekaartjes van twee privé-verzamelaars. De kaartjes geven in één oogopslag een tijdsbeeld, en vormen daarmee een waardevolle bron voor onderzoek.

(meer…)
Wat zegt ons taalgebruik over onze blik op ouderdom?
22-05-2024

Wat zegt ons taalgebruik over onze blik op ouderdom?

In De Studio van Nemo Science Museum kunnen bezoekers in een speciale media-installatie hun hart luchten over ouder worden. Taalonderzoekers van het Meertens Instituut analyseren het taalgebruik.

(meer…)
Nieuwsbrief mei 2024
06-05-2024

Nieuwsbrief mei 2024

De nieuwsbrief van mei staat in het teken van de Louis Peter Grijp-lezing die plaatsvindt op 14 mei 2024. Spreker Vincent Roozendaal vertelt in een interview meer over Jules de Corte, die vanuit het perspectief van de buitenstaander zingt over inclusiviteit.

(meer…)

In de media

Mei 2024: Communiceren met dieren
20-05-2024

Mei 2024: Communiceren met dieren

Communiceren met mensen is soms al een uitdaging, laat staan met dieren. De communicatie tussen mens en dier is precies waar Marjo van Koppen onderzoek naar doet. Als hoogleraar Variatielinguïstiek richt ze zicht vooral op katten en koeien. In De Nieuws BV legt ze uit waarom het belangrijk is dat we dieren gaan begrijpen.

(meer…)
Mei 2024: Friet vs. patat
17-05-2024

Mei 2024: Friet vs. patat

Het is een discussie waar geen einde aan lijkt te komen: is het friet of patat? “Als je het nuchter bekijkt zijn het gewoon twee woorden voor hetzelfde onderwerp”, legt Jos Swanenberg, hoogleraar diversiteit in taal en cultuur aan de Tilburg University uit bij Omroep Brabant.

(meer…)
Mei 2024: Koeien praten volop!
15-05-2024

Mei 2024: Koeien praten volop!

Een loei is een loei, zou je denken. Maar dat blijkt toch net even anders te zijn. Taalkundige Leonie Cornips doet al zes jaar lang onderzoek naar koeientaal. Wat blijkt? Koeien brengen hun behoeftes duidelijk onder woorden. RTL Nieuws en Omroep Zeeland wijden een artikel aan haar onderzoek.

(meer…)

Uitgelicht

Vanuit het perspectief van de buitenstaander, bezingt Jules de Corte inclusiviteit
26-04-2024

Vanuit het perspectief van de buitenstaander, bezingt Jules de Corte inclusiviteit

In de jaren 50 was hij wekelijks te horen op de nationale radio, waar hij zijn zelfgeschreven nummers ten gehore bracht achter de piano. Jules de Corte (1924-1996) was blind maar zijn liedjes gingen daar niet over, wél over mensen die buiten de norm vallen. Dat zijn liedoeuvre ook niet binnen bestaande kaders valt, laat Vincent Roozendaal zien in de zevende Louis Peter Grijp-lezing.

(meer…)
Kat en mens in 360 graden
10-04-2024

Kat en mens in 360 graden

Een paar jaar geleden ging aan het Meertens Instituut het onderzoek naar kat-mens-interacties van start. Maar hoe pak je zulk onderzoek aan, met proefpersonen die een groot deel van de dag slapen? Marlou Rasenberg is postdoc-onderzoeker en vertelt ons er alles over.

(meer…)
Krentenbollen voor Peter R. de Vries
29-02-2024

Krentenbollen voor Peter R. de Vries

Hoe snel herdenkingsrituelen kunnen ontstaan

De afgelopen maand was er opnieuw veel media-aandacht voor de moord op Peter R. de Vries door de strafzaak tegen de verdachten. Op het Meertens Instituut wordt al langere tijd onderzoek gedaan naar de manier waarop er in Nederland massaal gerouwd werd om zijn dood.

(meer…)
Meertens Nieuwjaarsboekje: Wat schaft de pot?
15-01-2024

Meertens Nieuwjaarsboekje: Wat schaft de pot?

Het traditionele Meertens Nieuwjaarsboekje gaat dit jaar over eetcultuur in Nederland door de jaren heen. Wat schaft de pot? brengt historische, culturele en taalkundige inzichten over dit onderwerp ter tafel. Ook biedt het een kijkje in de ‘collectiekeuken’ van het Meertens Instituut.

(meer…)
Collectie van honderden dagboeken nu beter doorzoekbaar
20-11-2023

Collectie van honderden dagboeken nu beter doorzoekbaar

Van eetgewoonten tot ervaringen in oorlogstijd: de dagboeken in het Nederlands Dagboekarchief bevatten een schat aan informatie over het dagelijks leven van mensen in Nederland. De afgelopen maanden las een groep studenten meer dan 700 dagboeken van kaft tot kaft. Het doel? De collectie beter ontsluiten voor onderzoekers.

(meer…)
Onderzoek zet schijnwerpers op ons reukorgaan
09-10-2023

Onderzoek zet schijnwerpers op ons reukorgaan

In oktober verschijnt NeusWijzer. Geuratlas van de Lage Landen. Het boek brengt inzichten over geuren uit verschillende wetenschapsdisciplines samen. Vanuit het Meertens Instituut werd onderzoek gedaan naar geurwoorden en -ervaringen in Nederland.

(meer…)

Agenda

27 mei 2024: Community-gesprek over Taalrechten en Moedertaalonderwijs

In Eindhoven wordt het steeds belangrijker om meertalige kinderen te ondersteunen en het moedertaalonderwijs te bevorderen. In een paneldiscussie met onder andere Kristel Doreleijers zal gesproken worden over taalrechten en moedertaalonderwijs.

(meer…)

30 mei 2024: Opening tentoonstelling Herdenken en Helen

Op donderdag 30 mei opent de Stopera een tentoonstelling over de betekenissen die gegeven worden aan de erfenissen van het slavernijverleden. Gerealiseerd door Imagine IC met hulp van onder andere antropoloog Markus Balkenhol.

(meer…)

4 juni 2024: Bijeenkomst ‘Diaspora’s and the Quest for Justice’

Ayşenur Korkmaz (Meertens-NIAS Fellow 2023-24) is mede-organisator van een NIAS evenement op 4 juni, over hoe diasporagemeenschappen zich inzetten voor gerechtigheid.

(meer…)