Woord: zwoerd
|
zwoerd , swoerd
, Zwoerd. Bron: J.A.V.H. (18e eeuw), Haagsch Nederduitsch woorden-boekje. Den Haag: Johannes Mensert. Uitgegeven in: Kloeke, G.G. (1938), ‘Haagsche Volkstaal uit de Achttiende eeuw’, in: Tijdschrift voor Nederlandsche Taal- en Letterkunde 57, 15-56. |
|
zwoerd , zwaard , vrouwelijk
, huid van ’t varken. Bron: Panken, P.N. (1850) Kempensch taaleigen, Idioticon I, A-Z, Idioticon II, H-Z, red. Johan Biemans, 2010, Bergeijk. |
|
zwoerd , zwârd , [zelfstandig naamwoord]
, de opperhuid van een varken. Kil. swaerde. In deze bet. ook Fri. Dre. 2) de groene zode, of bovenkorst, van het land. “Nemant sal depen, tochten, intochten, intochtigen, maeren enger bependen, dan die groene swaerde van den walle is.” z. v. Halsema, a.w. 545. Zoo ook Art.24 van ‘t Nijeslooter Zijlvest (Regl. van H.K.H. Anna, op de Schepperijen): “Niemand zal diepen, waateringen, Togten ofte Maeren ergens meerder bependen dan daar die groene swaardenwal is.” De. svær. Angels. sveard. Eng. sward, Hd. Schwarte, , in beide beteekenissen. Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel. |
|
zwoerd , zwaore
, grashuid, de graszode van weideland, zoover de graswortel reikt (Zie: hoed). Gron. zwaord = de groene zode van grasland; Oostfr. sware, swâr, sworde; HD. Schwarte, inzonderheid: dikke huid, bekleeding, enz.; Nederl. zwaard, zwoord = afgeschrapte varkenshuid; Oostfr. grö̂nswâr = grasdek, groene zode, Eng. greensword; Neders. gronswaard; Nederd. swârde, sware, MNederd. swarde, swarte, Kil. swaerde, Oudfr. swarde, Noordfr. swörd, AS. sveard, OEng. swarde, Eng. sward, ONoorsch svördhr, Noorw. svord, Zw. (dial.) svärd, OHD. swarta, MHD. swarte. Waarschijnlijk van: zweren (etteren) in den zin van (op)zwellen, even als het HD. Schwiele van: schwellen. Zie ten Doornk. i.v. sware. Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift |
|
zwoerd , zwaord , onzijdig
, zwäorde , zwaard van het spek. Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak |
|
zwoerd , swoar , swoord
, = spekswoar, (een pleonasme) = zwoord, de huid van spek. Kil. swaerde; Oostfriesch sware, swâr, swôrde = zwijnshuid, dikke huid of bedekking van menschen en dieren; grö̂nswâr = de bovenlaag, de zode van grasland. Nederduitsch swârde, sware, Middel-Nederduitsch swarde, swarte, Oud-Friesch swarde, Noordfriesch swörd, Angel-Saksisch sveard, Oud-Engelsch swarde, Engelsch sward, Oud-Noorsch svördhr, Noorweegsch svord. Oud-Hoogduitsch swarta, Middel-Hoogduitsch swarte, Hoogduitsch Schwarte. Volgens ten Doornk. waarschijnlijk van: zweren (zwoor, gezworen), in den zin van: (op) zwellen, evenals het Hoogduitsch Schwiele van: schwellen. swoord = grashuid, graszode van weiland, zoover de wortel reikt. Oostfriesch grö̂nswâr = grasdek, groene zode, Engelsch greensward, Nedersaksisch gronswaard. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
zwoerd , zwaore , mannelijk, vrouwelijk
, Spekzwoerd. Bron: Draaijer, W. (1896). Woordenboekje van het Deventersch Dialect. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff |
|
zwoerd , zwoerd , zelfstandig naamwoord, onzijdig
, Ook zwoord. Zwaard, in de beide volgende ook elders gewone opvattingen. 1) De huid van het varken. || Wat zit er ’en dik zwoord om de ham. ’En zwoerdje van ’et spek. 2) De bovenkorst van weiland, grasnerf, bovenzooi. Synon. mars. || ’Et zwoord van dat land is zoo broos, dat ’et vee er mit zen pooten deur trapt. Dat de voirsz. Kaede op ’t onderste spit ofte swoord van ’t Landt wesen sal seven voeten breedt, Handv. v. Assend. 144 (a° 1588). – Zwoerd en zwoord komen ook elders in Holl. voor, en worden beschouwd als Holl.-Fri. vormen van Ned. zwaard. Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971) |
|
zwoerd , zwoord*
, Hoogduitsch Schwarte. Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985) |
|
zwoerd , zwaore , mannelijk, vrouwelijk
, Spekzwoerd. Bron: Draaijer, W. (2e druk 1936), Woordenboekje van het Deventersch Dialect, Deventer: Kluwer. |
|
zwoerd , zwaard
, zwoerd. Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo. |
|
zwoerd , zwaore , vrouwelijk
, zwäörtien , zwoerd, bovenste aardlaag van grasland. Hei mäit de zwaore met: hij maait te diep Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
|
zwoerd , zwoare , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, zwoarn , zwùerkn , zwoerd Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
zwoerd , zwoertje , mannelijk
, spekzwoerd. Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
zwoerd , zwoor , zwoore
, spekzwoerd Bron: Steenhuis, F.H. (1978), Stoere en Olderwetse Grunneger Woorden, Wildervank: Dekker & Huisman |
|
zwoerd , swoord , zelfstandig naamwoord
, Zwoerd. Zegswijze zô taai as swoord, zeer taai, (van bv. vlees). Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
zwoerd , zwaasj , vrouwelijk
, zwaasje/sjwaazje , zwaesjke/sjwaesjke , zwoerd; eigenwijs mens. Zie ook: sjwaasj.; sjwaasj zwoerd. Hae krichter op zien sjwaasj: hij krijgt op zijn huid. Zie ook: zwaasj. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
zwoerd , zwaars
, zwoerd (van spek); verkleinvorm zwaarske. Bron: Crompvoets, H. en J. van Schijndel (1991), Mééls Woordeboe:k. Meijel: Medelo. |
|
zwoerd , zwaard
, zwoerd. Bron: Kuipers, Cor e.a. (1993), Zò bót ás en hiëp. Plat Hôrster, Horst. |
|
zwoerd , zwoare
, zwoerd. Bron: Bos-Vlaskamp, G. e.a. (1994), Olster woorden, Olst. |
|
zwoerd , zwoare
, zwoerd; * gin spek zonder zwoare: geen roos zonder doornen. Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte |
|
zwoerd , zwoare
, zode. Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte |
|
zwoerd , zwoor , zwore, zwoord, zwaor, zwaore , 0
, (Zuidoost-Drenthe, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe). Ook zwore (Veenkoloniën, Zuidoost-Drents veengebied, Zuidwest-Drenthe, zuid), zwoord (Midden-Drenthe), zwaor (Zuidoost-Drents zandgebied), zwaore (Zuidwest-Drenthe, Zuidoost-Drents veengebied, Midden-Drenthe) = 1. zwoerd An spek mot zwoor zitten (Eex), Der zit een dikke zwoor an het spek (Bov), Een zwoor vin ik lekker; kuj lekker lang op kauwen (Nam), As het spek good braon is, dan bint de zwaorties lekker knapperig (Bei), Leg de zwaorties mar op de raand van de teller (Oos) 2. zode (Zuid-Drenthe) Old greslaand zit een dikke zwaor op; dat is allemaole olde greswortels, die niet meer uutloopt (Geb), Der zit een taoie zwore op (Klv), Aj die kamp nou ommebouwt, kuj op die zwaore mooi eerpels verbouwen (Noo) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
zwoerd , zwore
, zwoerd Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
zwoerd , zwèerdje , zelfstandig naamwoord
, zwoerd, van spek. Bron: Verschuren, Frans (2000), Tètte-leurs Woordeboek. Zèège n'èn Schrijve meej plotjes, Etten-Leur. |
|
zwoerd , zwaore
, 1. zwoerd. 2. zode. Aj ’n weije scheurt en de zwaore giet an ’t rottn, dan kuj der ’n paer jaor ’n beste oogs ofhaeln. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
zwoerd , zwaore , zwaode , zelfstandig naamwoord
, de 1. zwoerd 2. zode, plag Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
zwoerd , zwaerechie , zwoertie , zelfstandig naamwoord
, zwaerechies, zwoerties , spekzwoerdje We waere gek op de zwaerechies van gebakke spek Ook zwoertie Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal. |
|
zwoerd , zjwaots , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, zjwaotse , zjwëutske , zwoerd , VB: Bewaor mich de zjwaotse vuur de zèg te sjmère. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
zwoerd , zwaard
, zwoerd Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk. |
|
zwoerd , zwordje
, zwoerdje van gebakken spek. Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier. |
|
zwoerd , zwoord , zoerde, zoorde, zwaard, zwaord, zwaore, zweerd, zw
, zwoerd. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
zwoerd , zwaord , zwardje, zwerdje , zelfstandig naamwoord
, zwoerd (Den Bosch en Meierij); zwardje; verkleinwoord; zwoerd (Helmond en Peelland; Land van Cuijk); zwerdje; verkleinwoord; zwoerd (West-Brabant) Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren |
|
zwoerd , zwaard , zwaars, zwaas , zelfstandig naamwoord
, zwaarde , zwaartje , zwoerd (oorspr. betekenis: ‘behaarde huid, varkenshuid’); kaal uëver dae zwaas – een kaalgeschoren hoofd Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
zwoerd , zwaard , zwaars , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, zwaarde/zwaarze , eerste vorm Nederweerts, Ospels; tweede vorm Weerts (stadweerts), Buitenijen (kerkdorpen rondom stadskern); spekzwoerd Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
zwoerd , zwòrdje , zelfstandig naamwoord
, zwoertjes , verkleinwoord; Henk van Rijen - zwoerdje, zwaardje; zwoertjes - verkleinwoord van ‘zwoert’; zwoerdjes; Cees Robben – (19611221) Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |