elektronische Woordenbank van de Nederlandse dialecten (eWND)

Woord: stom 

stom , stom , [bijvoeglijk naamwoord] , bij beest gevoegd, schijnt de beteekenis van weêrloos, onnoozel te hebben. “So wel een Peerdt, Runt ofte ander stom Beest wondet ofte dodet in toorigen moede” enz. H.vi.45. Zoo zegt men nog heden: “dat stom schepsel!” om verontwaardiging of medelijden uittedrukken, wanneer men een dier ruw ziet behandelen. cfr. Schepsel.
Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel.
stom , stom , bijvoeglijk naamwoord , stom, dom.
Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak
stom , stom , bijwoord , zeer: stom mooi; geheel en al; ’k was et stomp vergetten; ’k bün stomp van den bôl af.
Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak
stom , stōm , tot versterking van het begrip in: stōm mooi, lelk, dik, hoog, veul, vet, enz. = zeer mooi, leelijk, enz., waarvoor ook stolte, bōtte, störmse, verdōlde mooi, enz. “hij ’s stōmme ijnvaudig in zien proat”; dat wō’k stōmme geern. – Ook als stoplap, of overtollig in: hij zee gijn stōm woord = hij sprak geen enkel woord; da’s jà ’n stōmme proat (= da’s jà proat as ’n pet) = dat is klare onzin; wel stōm! = wel wel! wel verbaasd! enz.
Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887)
stom , stom , De uitdrukking: Bin ʼk stom! beteekent: inderdaad; alsook: Wat je zegt! Wel verbaasd!
Bron: Draaijer, W. (1896). Woordenboekje van het Deventersch Dialect. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff
stom , stom , De uitdrukking: Bin ʼk stom! beteekent: inderdaad; alsook: Wat je zegt! Wel verbaasd! *Nu breekt mijn klomp; Bink stut.
Bron: Draaijer, W. (2e druk 1936), Woordenboekje van het Deventersch Dialect, Deventer: Kluwer.
stom  , stôm , stom. Zoeë stôm as ein verke, zeer dom zijn. Te stôm um veur den duuvel te danse, reuzestom zijn. Stômmen achtereuver, scheldnaam, iets zeer verkeerd doen.
Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo.
stom , stomme , [bijwoord] , de bijwoordelijke vorm van stom. Zo wat mag ik stomme geern.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen
stom , stom , [bijvoeglijk naamwoord] , 1 stom. Ze was zo stom as n vis = ze liet niets los.; 2 redeloos. Hai is nòg minder as n stom daier. Aal dat stomme goud is ter leventeg bie verbraand = al het vee.; 3 dom. Hai is te stom om veur de Duvel te dansen. Bist nòg stommer as Bileam zien ezel, dij kon teminzen nòg proaten.; 4 zeer. Stomdronken. Ik wil ‘t stom, stomme geern. Wat is dat toch stom mooi! ‘t Is stom maal = heel lelijk; nog erger: stom bot maal.; 5 als uitroep, Wel stom! = wel verbaasd! Ook: wel stom en gain inne! Schertsende uitroep van verbazing: Wel stom, Elemoa, wat gruien joen aindkukens! (Hogeland); 6 dit weer bijvoegelijk gebruikt: n stom bult geld = een grote hoop; Westerkwartier n stomme bult; niet in Stad.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen
stom , stom , mannelijk , dom.
Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk
stom , sjtóm , bijvoeglijk naamwoord , sjtómmer, sjtómste , dom; stom. ẹ Sjtóm sjtök vraete: een dom mens. Sjtóm ambach sjpeele: pantomime spelen; stommetje spelen.
Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam
stom , stom , stomp , helemaal, bv. stom(p) vergeten.
Bron: Bos-Vlaskamp, G. e.a. (1994), Olster woorden, Olst.
stom , stom , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord , stom, dom Hij har in zien opstel een stomme fout maakt (Hoh), Die vent is lang niet stom (Schn), Hoe kuj non zo stom doen! (Sle), Daor hej een stomme zet daon! (Wijs), Wat een stom gedoou! (Gas), Wat stom, de’k daor niet an edacht hebbe (Koe), Stomme hond! (Mep)
Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum
stom , stom , 1. dom. Zo stom as een änte; 2. zielig. Det stomme dier kan ’t ook niet elpen
Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen
stom , stóm , dom , Héij is te stóm um vur d’n duuvel te danse. Hij is te dom om voor de duivel te dansen. Hij is zeer dom.
Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere
stom , stomme , bijwoord , in hoge mate, in stomme graeg heel erg graag, ook wel in vergelijkbare verb., bijv. Wat stomme jammer!
Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte.
stom , stom , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord , 1. stom 2. (van dieren) meelijwekkend 3. vervelend, onaangenaam 4. niet volgens de gangbare mode, niet trendy 5. geheel en al, bijv. in stom toeval
Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte.
stom , sjtom , bijvoeglijk naamwoord , dom , Zw: Zoe sjtom wie e véreke. Zw: Zoe sjtom es e kuke. Zw: Zoe sjtom es 't përd van Slivvenhier (Kristes) en dat wäor 'nnen ëzel. Zw: Zoe sjtom es sjtruu Zw: Nog te sjtom öm vuur d'n duvel te daanse. Zw: Nog te sjtom vuur eleng te loüpe. Zw: Zoe sjtom es 't échterste van e véreke. Zw: Zoe sjtom es doézend maan Zw: Nog te sjtom vuur e véreke z'n koont ién te lore.; aartsdom zoe sjtom wie e véreke; stom sjtom VB: Ömdat 'r neet kênt hure ês 'r e gaans lëve sjtom blève.
Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt
stom , stoem , p dom.
Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier.
stom , stóm , stómmer, stómst , stom, dom , De stómste boere höbbe de dikste aerpele. Doe stómmen achteruuever: jij, ezelskop! Es de stómme neet bestónge, haje de slumme niks te lache! Hae is zoea stóm es ’t echelste van ei verke. Nog te stóm zeen óm vuuer d’n duvel te danse. Stóm geboeare en niks biegelieërdj: werd gezegd van iemand die een stomme streek had uitgehaald. Stóm tuuen oethoeale. Waat eine stómme kal!
Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn
stom , stóm , bijvoeglijk naamwoord , stómme , dom; stómme kal(le) – dom gepraat/praatjes
Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel.
stom , stóm , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord , dom
Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd.
stom , stom , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord , stom; dom; Mandos - Brabantse Spreekwoorden (2003) - zo stom zèèn ast pèrd van O. L. Heer (Pierre van Beek - Tilburgse Taalplastiek 1974); Frans Verbunt - stom ast aachterènd van en vèèrke; WBD III.1.4:33 'stom' = dom; 'stomkop', 'stommerik' = dommerik; WBD III.1.4:36 'stommerik' = ezelachtig persoon; WBD III.1.4:361 'stom werk' = nutteloze arbeid
Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant


<< vorige pagina

Gelieve als bronverwijzing te gebruiken:
Sijs, Nicoline van der (samensteller) (2015-), eWND, op ewnd.ivdnt.org,
gehost door het Instituut voor de Nederlandse Taal