elektronische Woordenbank van de Nederlandse dialecten (eWND)

Woord: opdraaien 

opdraaien , opdraaiën , opbinden = wijs maken.
Bron: Panken, P.N. (1850) Kempensch taaleigen, Idioticon I, A-Z, Idioticon II, H-Z, red. Johan Biemans, 2010, Bergeijk.
opdraaien , opdrâijen voor iets , [werkwoord] , iets dat men begonnen heeft, niet kunnen of durven uitvoeren. 'Ein er veur opdrâijen lâten', hem overlaten aan de onaangename gevolgen van iets, waartoe men hem eerst heeft aangespoord of overgehaald. Eig. eene scheepsterm.
Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel.
opdraaien , opdrèjen , sterk werkwoord , zich wegscheren, opdraaien.
Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak
opdraaien , opdraien , (opdraaien), in: hij is tʼr veur opdraid = hij heeft het niet durven wagen of: hij vreesde dat zijne krachten te kort schoten en heeft daarom zijn plan laten varen. (v. Dale: hij is er voor opgedraaid = hij heeft het niet kunnen gedaan krijgen.)
Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887)
opdraaien , opdraien* , vgl. ’t Nederlandsch “opdraaien”, dat ook “boeten” beteekent.
Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985)
opdraaien  , opdreie , opwinden, ook aansporen.
Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo.
opdraaien , opdraeje ,   , een schip draait op, wanneer het anker is weggeworpen en het met draaiende beweging daarachter komt stil te liggen. Dit werkwoord staat waarsch. overdrachtelijk in de ook Katw. uitdrukking: ergens voor moeten opdraaien.
Bron: Overdiep, G.S. (1949), Woordenboek van de Volkstaal van Katwijk aan Zee, Antwerpen
opdraaien , opdraaien , [werkwoord] , 1 Hai is ter veur opdraaid = 1. hij heeft het niet gewaagd.; 2 ’t werd op zijn rekening geschreven.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen
opdraaien , opdreejn , werkwoord , op stang jagen
Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl.
opdraaien , opdreeë , dreede op, haet of is opgedreet , opdraaien; ophitsen. Laot dich neit opdreeë: laat je niet ophitsen. Eeme ’t sjpeel opdreeë: iemand op stang jagen. Höbste de klok ouch opgedreet: heb je de klok ook opgewonden?
Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam
opdraaien , opdreien , dreien op, op edreid , opdraaien.
Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte
opdraaien , opdrèeien , zwak werkwoord, (on)overgankelijk , 1. opdraaien Het opdreeien van de ophaalbrogge duurde nogal een poosien (Bro), As die moor lus geeit, dan moej der twee opdrèeien (And), Hij hef mooie plannegies, maor as het op ’t wark ankomp, dan lat hij een aander der veur opdreien (Bei), Hie drèeide met de wagen de brugge op (Sle) 2. opwinden Aj vergeet de wekker op te dreien, dan löp e niet of (Hol), (fig.) Hij had zukzölf aordig opdreid (Eri), Laot hum praoten en laot jou niet opdrèeien op de kast jagen (Ndo) 3. aandoen Het locht opdrèeien (Sle), z. ook opdoen
Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum
opdraaien , opdreien , 1. opdraaien, opwinden; 2. ophitsen
Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen
opdraaien , opdri’jen , werkwoord , 1. opwaarts draaien 2. met een zwaai een bep. richting nemen, een bep. richting inslaan 3. in touw opdri’jen tot hoorntouw ineen draaien 4. door aan te trekken of te draaien stevig vastbinden, afknellen, afbinden 5. het licht aandoen door de schakelaar om te draaien 6. ergens voor opdraaien
Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte.
opdraaien , opdrieje , werkwoord , driejde op, opgedriejd , stang , (op stang jagen) opdrieje VB: Laot dich toch neet opdrieje, zuús te neet dat 'r dich wêlt vernuüke?; zich opdrieje opwinden (zich opwinden); zich opdrieje VB: Laot dich toch neet opdrieje doer dè béle.
Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt
opdraaien , opdreien , werkwoord , opdraaien.
Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie
opdraaien , [door draaien opwinden] , opdrejje , 1. opdraaien 2. wijsmaken 3. de schuld krijgen 4. ophitsen , De wèkker opdrejje.
Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn
opdraaien , opdrejje , werkwoord , opdraaien, voor de gek houden, wijsmaken
Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd.
opdraaien , opdraaje , zwak werkwoord , opdraaien; het hoofd op hol jagen; Ik heb ze [haar] heelemaal nie opgedraaid en opgevreje! (Jan Jaansen; ps. v. Piet Heerkens svd; Den Sik van Baozel; feuilleton in 8 afl. in de NTC 25-2-1939 – 18-4-1939)
Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant
opdraaien , opdreie , dreide op – opgedreid , opwinden
Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. +


<< vorige pagina

Gelieve als bronverwijzing te gebruiken:
Sijs, Nicoline van der (samensteller) (2015-), eWND, op ewnd.ivdnt.org,
gehost door het Instituut voor de Nederlandse Taal