Woord: groeien
|
groeien , groeijen
, tusschen groeijen en wassen wordt een groot onderscheid gemaakt: groeijen is in dikte, wassen, in lengte toenemen, zodat men van een 60-jarige hoort zeggen, dat hij in den laatsten tijd zeer gegroeid is. Bron: Ballot, A. (1870), Eigenaardigheden van het Twentsche dialect, uitgegeven in 1968, Hengelo. |
|
groeien , gruijen , [werkwoord]
, groeijen. ONo/IJsl. grôa. Zwe. gro. De. groe. Angels. grovan. Eng. to grow. Grui, wasdom. Eng. growth. Fri. groed. Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel. |
|
groeien , grujen
, (= groeien) = in dikte en breedte toenemen, meer omvang krijgen. Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift |
|
groeien , grö̂jen , zwak werkwoord
, groeien, in dikte toenemen, zie wassen. Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak |
|
groeien , grö̂jen
, Groeien. Argens in grö̂jen, beteekent: er zich in verheugen, met de bijgedachte van: leedvermaak. Nagenoeg ’t zelfde als: Bron: Draaijer, W. (1896). Woordenboekje van het Deventersch Dialect. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff |
|
groeien , groeien , zwak werkwoord
, Zegsw. In eens anders zeer groeien, zich verheugen over andermans leed. Zie Ned. Wdb. V, 805; Mnl. Wdb. II, 2151; en vgl. SOETEBOOM, Ned. Schout. 213: “Het verwoede Grau, dat by soodanige Treurspel als de vliegen in een anders zeer groeyen en sich vermaekt, hadde dit met goeder oogen en open monde aengesien.” Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971) |
|
groeien , grö̂jen
, Groeien. Argens in grö̂jen, beteekent: er zich in verheugen, met de bijgedachte van: leedvermaak. Nagenoeg hetzelfde als: gräolen. Bron: Draaijer, W. (2e druk 1936), Woordenboekje van het Deventersch Dialect, Deventer: Kluwer. |
|
groeien , greuie
, groeien. Dit pak is op de greui gemak, dit costuum is te groot. Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo. |
|
groeien , grööien
, grööide, egrööit , groeien. N.B.: Groeien in de lengte is wassen. Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
|
groeien , gruien , [werkwoord]
, 1 groeien; ook fig. Gruien in n aandermans ongelok. ‘t Gruit mie in de ogen = ik kan ‘t niet langer aanzien. Hai mout nòg gruien en dijen = hij moet nog flink groeien. ‘t Geld gruit mie ook nait op rog. Appels gruien heur zo moar tou = de appels groeien aan haar bomen, zonder dat zij er iets voor doet; 2 vlees en vet krijgen. Zugst ter goud oet, doe gruist. Dan vervoegd met hebben: ‘t Swien het goud gruid. (Langer worden = wazen.) Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
groeien , greujn , zwak werkwoord
, 3e persoon enkelvoud tegenwoordige tijd: grùejt, verleden deelwoord: egrùjd , groeien Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
groeien , gruîje
, groeien van trots, vals genieten (Vianen) Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
groeien , groeie , werkwoord
, in de zegswijze ’n pond groeie, zichtbaar gevleid of trots zijn. – Erges in groeie, ergens leedvermaak om hebben of tonen. – Ze groeie as koeiesteerte (nei beneden), gezegd van kinderen die slecht gedijen. Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
groeien , grujen
, grujen, egruujd , groeien. Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte |
|
groeien , gruien , gruuien, greuien, graaien
, Ook gruuien (Zuidoost-Drents zandgebied), greuien (Zuidwest-Drenthe, Midden-Drenthe), graaien (Zuidoost-Drents veengebied) = groeien Die zwienen wilt best gruien (Wee), IJ bint gruid, jong, eerder hadden ij mor zun klein smal bekkie, en noou ...! (Eex), De jongen greuit mij boven het heufd (Dwi), Hai gruit tegen de klippen op (Vtm), Die gruit tegen de verdrokking in (Hol), Bah, wat is dat vleis taoi, het gruit oe in de mond je kunt het niet kwijt (Noo), ook gezegd van droog brood (Hgv), Hij gruit as kool (Nam), ...as een boeskool (Vtm), ...as grös (Zuidwest-Drenthe, zuid), ...as een zwien (Sle), ...as een beer (Row), Hij gruit under en boven de boks oet (Sle), Het geld greuit mij niet op de rogge ik moet zuinig zijn (Ruw), Hij is uut de kracht egruid (Hol) *Daor lèer ij van, mor ij gruit er niet bij gezegd door een ouder tegen een kind dat iets verkeerd had gedaan (Sle) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
groeien , grùjen
, groeien, meer bepaald: vet worden. Erges in grùjen, leedvermaak hebben. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
groeien , gruuien
, groeien Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
groeien , gruujn
, groeien. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
groeien , gruuien , grujjen, gruien , werkwoord
, 1. groeien inzake mensen, planten en dieren 2. opschieten, uit de grond komen van planten 3. belangrijker worden, zich belangrijker voelen 4. toenemen Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
groeien , greuje , werkwoord
, greujde, gegreujd , groeien , Zw: Wie kênt 't greuje (zoonder wortels): gezegd van een knap meisje. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
groeien , groeje
, groeien Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk. |
|
groeien , gruuie
, groeien. Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier. |
|
groeien , gruuien , werkwoord
, gruuien, egruuid , groeien. Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
groeien , greujen , gruujen
, groeien. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
groeien , grèùje , werkwoord
, groeien (Land van Cuijk) Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren |
|
groeien , gruje
, gruutj, gruudje, gegruudj , groeien , Det gruutj mich boeave de kop. Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
groeien , greuje , werkwoord
, greutj, greutjdje, gegreudj , groeien zie gruje Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
groeien , gruje , werkwoord
, gruujtj, gruutjdje, gegruujdj , groeien; gruje wie hop – ontzettend snel groeien; gruje wie eine koestért – groeien als een koeienstaart (naar beneden groeien, d.w.z. kleiner worden; wordt gezegd van oude mensen) ook greuje Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
groeien , grujje , werkwoord
, groeien Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
groeien , groeje , zwak werkwoord
, groeien; 't [is] on 't groeien gegaon as spurrie. (Kubke Kladder; ps. v. Pierre van Beek; NTC; Uit ‘t klokhuis van Brabant 3; 23-10-1929); De Wijs – (Gehoord van een volkstuinder:) munne rooie kôôl groeit de buurt in, munne spinaozie stao vol ruigt en mun peekes zèn nog nie bekwaom (17-08-1964); Mandos - Brabantse spreekwoorden (2003) - der mar teegenòn gegroejd zèèn (Pierre van Beek – Tilburgse Taalplastiek 197l) - er maar tegenaan gegroeid zijn: er niet voor de volle 100, bijhoren. WBD III.1.1:8 'nie groeien' = slecht groeien; WBD III.4.4:10 'groeien' = betrekken (v.d. lucht); WBD III.4.4:14 'groeiende lucht' = lucht die onweer en regen voorspelt; WBD III.4.4:15 'de lucht groeit' = lucht die onweer en regen voorspelt; Dirk Boutkan (blz. 24) 'grujs' = groeje (geen umlaut wegens volgende j) Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |
|
groeien , gräöje
, gräöjde – gegräöjd , groeien Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. + |