Zoekresultaten: 338 Nederlandse woorden gevonden (beginnend met F)
Gebruikte filters:
A| B| C| D| E| F| G| H| I| J| K| L| M| N| O| P| Q| R| S| T| U| V| W| X| Y| Z| Toon/Verberg alle informatie in de uitklapmenu's
Visualiseer de resultaten
|
Toon op de kaart
één cirkeltje per uitleenwoord
|
Toon op de kaart
één cirkeltje per taal
|
Toon op een tijdslijn
|
-
▾ faam
[reputatie, roem]
-
▾ Sranantongo
fan
[reputatie, roem]
-
▾ Sranantongo
fan
[reputatie, roem]
-
▾ fabel
[vertelling, verzinsel]
-
▾ Indonesisch
fabel
[vertelling, verzinsel]
-
▾ Papiaments
fabel
†verouderd
[vertelling, verzinsel]
datering: 1875 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit: Ewijk p. 30
bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
-
▾ Indonesisch
fabel
[vertelling, verzinsel]
-
▾ fabricage
[het vervaardigen; de productie]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1807;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
pabrikasi
[het vervaardigen; de productie]
-
▾ Indonesisch
pabrikasi
[het vervaardigen; de productie]
-
▾ fabricagechef
[baas over de fabricage]
-
▾ Javaans
fabrikasesèp
(dialect)
[baas over de fabricage]
-
▾ Javaans
fabrikasesèp
(dialect)
[baas over de fabricage]
-
▾ fabriek
[industrieel bedrijf]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1764-1775;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
fábrik
[industrieel bedrijf]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: tuwan fábrik = de Ingenieur van de Waterstaat
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Atjehnees
pabré'
[industrieel bedrijf]
-
▾ Balinees
pabrik
[industrieel bedrijf]
-
▾ Boeginees
pabarế
[industrieel bedrijf]
-
▾ Indonesisch
fabrik, pabrik
[industrieel bedrijf]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: memabrikkan = fabriceren, produceren; kepabrikan = fabriek, fabriekssysteem
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
paberik
[industrieel bedrijf]
-
▾ Javaans
babrik
[industrieel bedrijf]
-
▾ Kupang-Maleis
fábrik
[industrieel bedrijf]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: tuwan fábrik = de Ingenieur van de Waterstaat
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Madoerees
fabbrīk, pabbrīk, fabrīk
[industrieel bedrijf]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: tuwan pabbrī' = Europese fabrikant
etymologie: Bangkalan, Pamēkasan: pabbrī', Sumēnēp: pabbrek, tuwan = heer
bron: Kiliaan 1904 (ASIS, PH, KIL)
-
▾ Makassaars
paberế
[industrieel bedrijf]
status: ontlening onzeker
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Menadonees
fabrik
[industrieel bedrijf]
-
▾ Minangkabaus
pabirik
[industrieel bedrijf]
-
▾ Muna
fabereki, faberiki
[industrieel bedrijf]
-
▾ Noord-Sotho
faporiki
[industrieel bedrijf]
<via Afrikaans>
-
▾ Sarnami
fábrik
[industrieel gebruik]
-
▾ Sasaks
pabrik
[industrieel bedrijf]
-
▾ Soendanees
pabrik
[industrieel bedrijf]
-
▾ Sranantongo
fabriki
[industrieel bedrijf]
-
▾ Surinaams-Javaans
babrik, pabrik
[industrieel bedrijf, pelmolen]
-
▾ Tswana
faboriki
[industrieel bedrijf]
<via Afrikaans>
-
▾ Ambons-Maleis
fábrik
[industrieel bedrijf]
-
▾ fabrikant
[eigenaar van een fabriek]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1782;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
pabrikan
[eigenaar van een fabriek]
-
▾ Indonesisch
pabrikan
[eigenaar van een fabriek]
-
▾ facet
[aspect, kant]
-
▾ Indonesisch
fasét
[aspect, kant]
-
▾ Indonesisch
fasét
[aspect, kant]
-
▾ facet
[geslepen vlak van een edelsteen]
-
▾ Indonesisch
pasét
[soort diamant; facetgeslepen (diamant)]
-
▾ Indonesisch
pasét
[soort diamant; facetgeslepen (diamant)]
-
▾ faciliteit
[hulpmiddel]
-
▾ Indonesisch
fasilitas, fasilitét, pasilitas
[hulpmiddel]
-
▾ Menadonees
fasilitas
[hulpmiddel]
-
▾ Indonesisch
fasilitas, fasilitét, pasilitas
[hulpmiddel]
-
▾ facta
[feiten, daden]
-
▾ Indonesisch
fakta
[feiten, daden]
-
▾ Indonesisch
fakta
[feiten, daden]
-
▾ facteur
[brievenbesteller (ook in het leger)]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1888;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
paktir
[boodschapper]
-
▾ Indonesisch
paktir
[boodschapper]
-
▾ factie
[politieke groep]
-
▾ Indonesisch
faksi
[politieke groep]
-
▾ Russisch
fákcija
[partij, kliek]
datering: 1704 (1701-1750)
status: ontlening onzeker
etymologie: Eher aus ndl. factie als poln. fakcya von lat. factiō 'Partei'. Uit VdMeulen: F a c t i e , partij, kliek, aanhang, roerige staatkundige groep (Ndl. Wdb.3, 4351). Russ. fákcija. Thans weinig of niet meer gebruikelijk. Voor het eerst in Peters tijd sedert 1704 (Christiani 18). Zie nog een citaat bij Smirnov 302 uit het Duch. Regi. 3: Kollegium ne est' nekaja fakcija tainym na interes svoi sojuzom složivšajasja (Het collegium is niet de een of andere factie door een geheim verbond voor haar eigen belang samengesteld). Ndl. factie wordt ook wel gebezigd in de zin van: kuiperij, arglistige bedriegerij, intrige (Koenen8), russ. kovarstvo, pritvorstvo. Aldus ook russ. fakcija bij Smirnov 302 in een aanhaling uit Šafirov 53: Vse ego fakcii i podkupy oproverženy (al zijn facties (kuiperijen) en omkoperijen zijn omvergeworpen).Terecht zegt Vasmer 3, 200: Eher aus ndl. factie als po. fakcya von lat. factio: partei. Vanwaar ook fr. faction (eng. faction), hd. faktion, die hier niet in aanmerking komen.
bron: Meulen 1959 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1959)
-
▾ Indonesisch
faksi
[politieke groep]
-
▾ factor
[element]
-
▾ Menadonees
faktor
[element]
-
▾ Menadonees
faktor
[element]
-
▾ factorij
[filiaal van handelsonderneming in buitenland]
-
▾ Indonesisch
Factorij
[kantoor van de Nederlandse Handelsmaatschappij in Batavia]
-
▾ Indonesisch
Factorij
[kantoor van de Nederlandse Handelsmaatschappij in Batavia]
-
▾ factuur
[rekening voor geleverde goederen]
-
▾ Indonesisch
faktir, faktur, paktur
[rekening voor geleverde goederen]
-
▾ Indonesisch
faktir, faktur, paktur
[rekening voor geleverde goederen]
-
▾ facultatief
[aan eigen verkiezing overlatend]
-
▾ Indonesisch
fakultatif, fakultatip
[aan eigen verkiezing overlatend]
-
▾ Indonesisch
fakultatif, fakultatip
[aan eigen verkiezing overlatend]
-
▾ faculteit
[hoofdafdeling van universiteit]
-
▾ Indonesisch
fakultas
[hoofdafdeling van universiteit]
-
▾ Madoerees
fakultas
[hoofdafdeling van universiteit]
-
▾ Menadonees
fakultas
[hoofdafdeling van universiteit]
-
▾ Indonesisch
fakultas
[hoofdafdeling van universiteit]
-
▾ Fahrenheit
[bepaalde thermometerschaal]
-
▾ Chinees
Huashi
[bepaalde thermometerschaal]
<via Japans>
datering: 1834 (1801-1850)
status: ontlening onzeker ; hybride
etymologie: Via Jap. Kashi. Letterlijk. Dr. Ka.
bron: Kuiper 1993 (Kuiper)
-
▾ Japans
Kashi
[bepaalde thermometerschaal, lett. Heer Ka (Fa)]
-
▾ Chinees
Huashi
[bepaalde thermometerschaal]
<via Japans>
-
▾ failliet
[bankroet]
-
▾ Indonesisch
failit, fayit, pailit
[bankroet]
-
▾ Jakartaans-Maleis
pailit
[bankroet]
-
▾ Javaans
pailit
[bankroet]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: dipailitaké=failliet verklaard
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Madoerees
palet
[bankroet]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: maso' palet = tot armoede vervallen
etymologie: Pamēkasan: falīt, palīt, Bangakalan: palīt, Sumēnēp: palet
bron: Kiliaan 1904 (KIL)
-
▾ Makassaars
palî́
[bankroet]
status: ontlening onzeker
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Papiaments
fayit
[bankroet]
status: ontlening onzeker
bron: (Joubert PN)
-
▾ Indonesisch
failit, fayit, pailit
[bankroet]
-
▾ fair
[jaarmarkt, jaarbeurs]
-
▾ Indonesisch
pér
[jaarmarkt, kermis, jaarbeurs]
-
▾ Indonesisch
pér
[jaarmarkt, kermis, jaarbeurs]
-
▾ fair
[eerlijk]
-
▾ Kupang-Maleis
fer
[eerlijk, sportief]
-
▾ Kupang-Maleis
fer
[eerlijk, sportief]
-
▾ fait accompli
[vaststaand bewezen feit]
-
▾ Indonesisch
fétakompli
[vaststaand bewezen feit]
-
▾ Indonesisch
fétakompli
[vaststaand bewezen feit]
-
▾ fak
[(Vlaams) kluit, plagge; pluk; lui persoon]
-
▾ fakkel
[toorts]
-
▾ Negerhollands
fackel
[toorts, vlam]
-
▾ Negerhollands
fackel
[toorts, vlam]
-
▾ falconet
[stuk licht geschut]
-
▾ Boeginees
palæ̂kko
[soort kanon]
-
▾ Boeginees
palæ̂kko
[soort kanon]
-
▾ falen
[in gebreke blijven, mislukken]
-
▾ Fries
fale
[in gebreke blijven, mislukken]
-
▾ Jakartaans-Maleis
pal
(dialect)
[verliezen (in het spel)]
-
▾ Fries
fale
[in gebreke blijven, mislukken]
-
▾ falie
[sluierdoek]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1201-1250;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Deens
faillie
[sluierdoek; sterke zijden stof]
<via Frans>
status: ontlening onzeker
etymologie: (fr) flamsk hovedklæde for kvinder; en slags nålestrik, stærkt silketøj. Bang zegt niets over Nederlands, maar zie Frans en Duits (Stefan).
bron: Bang 1976 (Bang)
-
▾ Duits
Falgen, Falje
(dialect)
[sluierdoek]
<via Frans>
status: ontlening onzeker
etymologie: PfWB: Falgen m.: 'großes, viereckiges Regentuch aus Seide oder Wolle, von Frauen über den Kopf und den ganzen Körper geschlungen', Falgen [Klein Prov. 105]. — Nach RhWB Rhein. II 258/59 zu frz. faille 'Frauenmantel aus Seidenstoff', dieses aus ndl. falie 'Schleier'. — RhWB Rhein. II 258/59 Falje; Bad. II 9 Falge.
bron: PfWB 1965-1997 (PfWB, RhWB)
-
▾ Engels
fala
[omslagdoek]
datering: 1721 (1701-1750)
status: ontlening onzeker
etymologie: ad. Du. falie.
bron: OED2 1989 (OED2)
-
▾ Frans
faille
[sluier, sjaal]
datering: 1251-1300 (1251-1300)
status: ontlening onzeker
etymologie: L: mot du Nord-Est, d'où taffetas à failles et, par ellipse, faille, étoffe; correspond au néerl. falie, vêtement de femme, d'origine obscure
bron: Dubois 1979 (Larousse, Valkhoff faile)
-
▾ Papiaments
falie
†verouderd
[sluierdoek]
datering: 1875 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit: Ewijk p. 30
bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
-
▾ Deens
faillie
[sluierdoek; sterke zijden stof]
<via Frans>
-
▾ faliekant
[verkeerd, mis]
-
▾ Duits
Faaikant
†verouderd
(dialect)
[gebrek, fout, vergissing; iemand met een twijfelachtig karakter]
status: ontlening onzeker
etymologie: Ist nur noch alten Leuten im Krh. und Reiderl. bekannt (…) Früher scheint das Wort auch im Oldenburgischen bekannt gewesen zu sein.
bron: Foerste 1938 (Foerste)
-
▾ Duits
Faaikant
†verouderd
(dialect)
[gebrek, fout, vergissing; iemand met een twijfelachtig karakter]
-
▾ familiair, familiaar
[gemeenzaam]
-
▾ Indonesisch
familiér
[gemeenzaam, vriendelijk]
-
▾ Sranantongo
famiriari
[gemeenzaam]
-
▾ Indonesisch
familiér
[gemeenzaam, vriendelijk]
-
▾ familie
[gezin, bloedverwanten]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1566-1568;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
famili
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ Berbice-Nederlands
famili
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ Indonesisch
famili, pamili, permili
[gezin, verwanten]
-
▾ Jakartaans-Maleis
pamili, permili
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ Javaans
pamili, permili
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ Kupang-Maleis
famili
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ Menadonees
famili
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ Minangkabaus
pamili
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ Negerhollands
familie, famili
[gezin, bloedverwanten]
datering: 1776 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
etymologie: familie (old 1776, Hesseling 1905), famili (djdj 1926)
bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 (old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926)
-
▾ Petjoh
fermilie
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ Saramakkaans
famíí
[bloedverwanten]
<via Sranantongo>
-
▾ Sranantongo
famiri
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ Surinaams-Javaans
famiri, pamili, pamiri
[gezin, bloedverwanten]
<via Sranantongo>
-
▾ Ternataans-Maleis
famili
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
family
[bloedverwanten]
<via Afrikaans>
datering: 1970 (1951-2000)
status: ontlening onzeker ; betekenisontlening
etymologie: Calque formed on Afk. familie kin.
bron: Silva 1996 (DSAE)
-
▾ Ambons-Maleis
famili
[gezin, bloedverwanten]
-
▾ familieboekje
[(Surinaams-Nederlands) legitimatiepapieren]
-
▾ Aucaans
famii boekoe
[legitimatiepapieren]
-
▾ Negerhollands
familie-buk
[legitimatiepapieren]
-
▾ Surinaams-Javaans
pamilibug
[legitimatiepapieren]
-
▾ Aucaans
famii boekoe
[legitimatiepapieren]
-
▾ familienaam
[(Surinaams-Nederlands) achternaam]
-
▾ Surinaams-Javaans
familinam
[achternaam]
-
▾ Surinaams-Javaans
familinam
[achternaam]
-
▾ fan
[ventilator]
-
▾ Javaans
fèn(s)
[ventilator]
status: ontlening onzeker
bron: Albada 2007 Pigeaud 1989 (Albada, Rob van & Th. Pigeaud (2007), Javaans-Nederlands woordenboek, Leiden: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde.)
-
▾ Petjoh
fen
[ventilator, waaier]
-
▾ Javaans
fèn(s)
[ventilator]
-
▾ fan
[bewonderaar]
-
▾ Sranantongo
fèn
[bewonderaar]
-
▾ Sranantongo
fèn
[bewonderaar]
-
▾ fanatiek
[bezeten]
-
▾ Fries
fanatyk
[bezeten]
-
▾ Indonesisch
fanatik, panatik
[bezeten]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: kefanatikan = bezetenheid; fanatisme = fanatisme
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
panatik
[bezeten]
-
▾ Menadonees
fanatik
[bezeten]
-
▾ Fries
fanatyk
[bezeten]
-
▾ fantaseren
[de verbeelding de vrije loop laten]
-
▾ Petjoh
fantaseren
[liegen]
-
▾ Petjoh
fantaseren
[liegen]
-
▾ fantasie
[verbeeldingskracht]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fantasi, pantasi
[verbeeldingskracht; voor de show]
-
▾ Jakartaans-Maleis
pantasi
[imaginair; versiersel]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: payung pantasi = een parasol die alleen wordt gebruikt om gezien te worden
etymologie: payung = parasol
bron: Chaer 1976 (CHAER)
-
▾ Javaans
pantasi
[verbeeldingskracht; geïmproviseerd musiceren]
-
▾ Menadonees
fantasi
[verbeelding]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: bafantasi = fantaseren
bron: Warouw 1985 (MSW)
-
▾ Negerhollands
fantasi
[verbeeldingskracht]
-
▾ Indonesisch
fantasi, pantasi
[verbeeldingskracht; voor de show]
-
▾ fantast
[iemand met sterke fantasie]
-
▾ Negerhollands
fantast
[iemand met sterke fantasie]
datering: 1776 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fantastisch = gekachtig
bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
-
▾ Negerhollands
fantast
[iemand met sterke fantasie]
-
▾ fantastisch
[niet werkelijk, onwerkelijk goed e.d.]
-
▾ Indonesisch
fantastis
[niet werkelijk, onwerkelijk goed e.d.]
-
▾ Petjoh
fantasties
[formidabel, geweldig]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fantiestas = spottende bedoeld wanneer iemand een ongeloofwaardig verhaal verteld
bron: Loen 1994 (Loen)
-
▾ Indonesisch
fantastis
[niet werkelijk, onwerkelijk goed e.d.]
-
▾ farizeeër
[schijnheilige]
-
▾ Negerhollands
phariseewen
[schijnheiligen]
-
▾ Sranantongo
fariseman
[Joodse priester]
-
▾ Negerhollands
phariseewen
[schijnheiligen]
-
▾ farmacologie
[leer der geneesmiddelen]
-
▾ Indonesisch
farmakologi
[leer der geneesmiddelen]
-
▾ Indonesisch
farmakologi
[leer der geneesmiddelen]
-
▾ faro
[Brussels biersoort]
-
▾ Frans
faro
[Brussels biersoort]
datering: 1839 (1801-1850)
status: ontlening onzeker
etymologie: L: mot wallon, du néerl. faro
bron: Wartburg 1928 (Larousse, FEW, Van der Sijs 1998)
-
▾ Frans
faro
[Brussels biersoort]
-
▾ farynx
[keelholte]
-
▾ Indonesisch
faring
[keelholte]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: faringitis = keelholte-ontsteking
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
faring
[keelholte]
-
▾ fascisme
[politiek systeem]
-
▾ Indonesisch
fasisme
[politiek systeem]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fasistis = fascistisch
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fasisme
[politiek systeem]
-
▾ fascist
[aanhanger van het fascisme]
-
▾ Indonesisch
fasis
[aanhanger van het fascisme]
-
▾ Indonesisch
fasis
[aanhanger van het fascisme]
-
▾ fase
[schijngestalte van planeet; stadium]
-
▾ Indonesisch
fasa
[schijngestalte van planeet; stadium]
-
▾ Indonesisch
fasa
[schijngestalte van planeet; stadium]
-
▾ fataal
[noodlottig]
-
▾ Indonesisch
fatal
[noodlottig]
-
▾ Indonesisch
fatal
[noodlottig]
-
▾ fatalisme
[geloof in noodlot]
-
▾ Indonesisch
fatalisme
[geloof in noodlot]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fatalis = fatalist
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fatalisme
[geloof in noodlot]
-
▾ fatsoen
[welgemanierdheid]
-
▾ Ambons-Maleis
fatsun
[welgemanierd]
-
▾ Duits
Fatsoen, Fatsaun, Fatzuun, Fessuun, Fazuun
(dialect)
[vorm, verschijning; welgemanierdheid]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: Misfazuun=ongemanierdheid
etymologie: Kremer 98: Westmünsterland. Smet 92: Im ganzen Grenzgebiet zwischen Wesel, Kleve und Emden wirkte sich der niederländische Einflluß aus: Niederländische Wörter und Wortformen drangen in den letzten Jahrhunderten, und häufiger besonders im 19. Jahrhunderts, als Nahentlehnungen, d.h. als Folge der unmittelbaren nachbarlichen Beziehungen, in die Volks- und Umgangssprache des westniederdeutschen Randgebietes ein. Dazu gehören ….. Foerste (met veel citaten): Heute in beiden Bedeutungen fast allgemein bekannt. Außerhalb des Reiderlandes assimiliert zu Fessuun. Auch in andere nd. Maa entlehnt. Schlüter: in Gescher, Bocholt und Anholt auch Misfazuun. (…) Auch bei Sch-K als nl. Entlehnung
bron: Foerste 1938 Kremer 1998 Schlüter 1952 Smet 1983 Smet 1992 (Kremer 98, Smet 92, Smet 83, Foerste, Schlüter)
-
▾ Fries
fatsoen
[welgemanierdheid]
-
▾ Indonesisch
fatsoen, fatsun
[welgemanierdheid]
-
▾ Kupang-Maleis
fatsun
[fatsoen; goed staan (kleding)]
-
▾ Menadonees
fatsun
[fatsoen; goed staan (kleding)]
-
▾ Negerhollands
fatsoen
[welgemanierdheid]
datering: 1905 (1901-1950)
status: ontlening onzeker
etymologie: ook als betekenis 'figuur, vorm, gestalte'. geen fatsoen = no fatsoen
bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
-
▾ Petjoh
fatsoen
[welgemanierdheid]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fatsoeneren = netjes aankleden, fatsoenl'k = beschaafd, goed opgevoed
bron: Loen 1994 (Loen)
-
▾ Ternataans-Maleis
fatsun
[welgemanierdheid; goed staan (kleding)]
-
▾ Ambons-Maleis
fatsun
[welgemanierd]
-
▾ fatsoeneren
[zich opfrissen en netjes aankleden]
-
▾ Petjoh
fatsoeneren
[zich opfrissen en netjes aankleden]
-
▾ Petjoh
fatsoeneren
[zich opfrissen en netjes aankleden]
-
▾ fatsoenlijk
[met goede manieren, netjes]
-
▾ Deens
fasonlig
†verouderd
[met goede manieren, netjes]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: OOD: fra nt. fassuunlik ell. holl. fatsoenlijk, ook in vele Noord-Duitse dialecten geleend: , Foerste: Das adj. ist heute den meisten bekannt. (…) Auch anderswo entlehnt, so in Westfalen (Strodtmann, Richey, Schütze, Möller), Richey: Viele sprechen fatsunlick, wie die Holländer fatsoenlyck, von denen dieses Wort auch scheint zu uns gekommen zu seyn.
bron: Dahlerup 1919-1956 Foerste 1938 Richey 1755 (OOD, Foerste, Richey, HID, D-K)
-
▾ Duits
fatzunelk, fatsunlick, fassunlick
(dialect)
[met goede manieren, netjes]
status: ontlening onzeker
etymologie: Das adj. ist heute den meisten bekannt. (…) Auch anderswo entlehnt, so in Westfalen (Strodtmann, Richey, Schütze, Möller), Richey: Viele sprechen fatsunlick, wie die Holländer fatsoenlyck, von denen dieses Wort auch scheint zu uns gekommen zu seyn.
bron: Foerste 1938 (Foerste, Richey, HID, D-K)
-
▾ Fries
fantsoenlik
[met goede manieren, netjes]
-
▾ Negerhollands
fatsoenlik
[met goede manieren, netjes]
-
▾ Sranantongo
fatsundru(ku)
[met goede manieren, netjes]
-
▾ Deens
fasonlig
†verouderd
[met goede manieren, netjes]
-
▾ favoriet
[gunsteling]
-
▾ Indonesisch
favorit
[gunsteling]
-
▾ Indonesisch
favorit
[gunsteling]
-
▾ februari
[tweede maand]
-
▾ Boeginees
peberuâri
[tweede maand]
-
▾ Indonesisch
Fébruari, Pébruari
[tweede maand]
-
▾ Madoerees
pebbruwari
[tweede maand]
-
▾ Makassaars
peberiwâri
[tweede maand]
status: ontlening onzeker
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Minangkabaus
pebruari
[tweede maand]
-
▾ Negerhollands
februarie
[tweede maand]
-
▾ Nias
feberuari
[tweede maand]
-
▾ Papiaments
febrüari
[tweede maand]
status: ontlening onzeker
bron: (Joubert PN)
-
▾ Sarnami
febrewári
[tweede maand]
-
▾ Singalees
pebaravāri
[tweede maand]
-
▾ Soendanees
Pebĕrwari
[tweede maand]
-
▾ Sranantongo
februari
[tweede maand]
-
▾ Surinaams-Javaans
Fébruari, Pébruari
[tweede maand]
-
▾ Tiriyó
feburari
[tweede maand]
-
▾ Boeginees
peberuâri
[tweede maand]
-
▾ federatie
[bond]
-
▾ Indonesisch
féderasi
[bond]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: féderal = federaal; féderalisme = federalisme
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
féderasi
[bond]
-
▾ feeën
[sprookjesfiguren]
-
▾ Chinees-Maleis
fèyen
[sprookjesfiguren]
-
▾ Chinees-Maleis
fèyen
[sprookjesfiguren]
-
▾ feest
[viering]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
pèsta
[viering]
-
▾ Boeginees
pesæta
[viering]
-
▾ Javaans
pésta
(dialect)
[viering]
-
▾ Keiëes
festa
[viering]
-
▾ Makassaars
peseta
[viering]
-
▾ Menadonees
pèsta
[viering]
-
▾ Negerhollands
feesa
[viering, partijtje]
-
▾ Petjoh
pesta
[viering]
<via Indonesisch>
-
▾ Sranantongo
fesa
[viering]
datering: 1855 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: feistidei, fesadei (feestdag)
bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Fo)
-
▾ Surinaams-Javaans
fés
[viering, fuif]
<via Sranantongo>
-
▾ Ambons-Maleis
pèsta
[viering]
-
▾ feestbeest
[iemand die van feesten houdt]
-
▾ Duits
Feierbiest
[iemand die van feesten houdt (bekend dankzij Louis van Gaal)]
-
▾ Duits
Feierbiest
[iemand die van feesten houdt (bekend dankzij Louis van Gaal)]
-
▾ feil
[(gewestelijk) dweil]
-
▾ Amerikaans-Engels
file
[dweil, vaatdoek]
datering: 1850 (1801-1850)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: Carpenter: ook file-cloth
etymologie: Du. dial. and LG. feil.; CITAAT: 1850 'You never touch your fingers to a file nowadays, - do you?' 'A file!' ... 'Margery calls it a dishcloth, or a floorcloth, or something else.'; 1896 File,... to scrub with a file (hand-mop) ... Albany Co., St. Lawrence Co., N.Y., Tannersville, Pa.
bron: Carpenter 1908-1909 Craigie 1938-1944 Sijs 2009a (Craigie, Neumann, Carpenter; OED2 (U.S. local), Van der Sijs 2009)
-
▾ Duits
Feudel
(dialect)
[dweil]
datering: 1751-1800
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: feudeln=dweilen
etymologie: Franz »faille = grober Seidenstoff« entwickelte sich im Niederländischen und Ostfriesischen zur Bedeutung »feil = Scheuertuch«. Duden Universal: auch: Feul < niederl. mundartl. feil < frz. faille= grober Seidenstoff; Mantel (nordd.): Tuch zum Aufwischen; Scheuerlappen. Smet 83: zeemanswoord
bron: Küpper 1987 Smet 2004 (Kuepper, Duden Universal, Smet 83, Smet 04)
-
▾ Amerikaans-Engels
file
[dweil, vaatdoek]
-
▾ feil
[fout]
-
▾ Deens
fejl
[fout]
datering: 1764 (1751-1800)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: fra nedertysk vegen 'rense, feje'
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Noors
feil
[fout, gebrek]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: lty, fra fr. faille; FuT: von mnd. feil (holl. feil).
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Zweeds
fel
[fout]
datering: 1541 (1501-1550)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: felsökning, motorfel
etymologie: sedan 1541; av lågty. feil, fel med samma bet.; av fornfra. faille, till faillir 'fattas, fela'; av lat. fallere 'svika, bedra'; jfr 2fallera
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Deens
fejl
[fout]
-
▾ feilen
[dweilen]
-
▾ Amerikaans-Engels
file
[dweilen]
-
▾ Papiaments
feila (ouder: veila, vyl, vyla)
[dweilen]
datering: 1859 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
bron: Ewijk 1875 Putman 1859 Putte 2008 (PuttePN, Putman1859, Ewijk)
-
▾ Amerikaans-Engels
file
[dweilen]
-
▾ feilen
[mistasten]
-
▾ Deens
fejle
[een fout begaan, doel missen; zich ziek voelen]
datering: 1764 (1751-1800)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: fra nedertysk feilen ¯ fransk faillir 'fejle' ¯ latin fallere 'svigte' (jf. falleret)
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Duits
feilen
(dialect)
[ontbreken]
status: ontlening onzeker
etymologie: FrL: Die südliche Ausbuchtungen am Rhein, Bindungen zwischen England, Köln und Trier, lassen an die Germania Romana denken. Teuchert bringt hierzu wichtige Ergänzungen. Seine Materialen seien in der folgenden Liste gesammelt. Ein * bedeutet, daß die romanische Lehnwörter von Niederländern auch in den Hansebereich getragen wurden, also der niederdeutschen Küste und der binnenländischen Mark gemeinsam sind. (…) Gesondert steht feilen "fehlen", das aus dem Altfranzösischen und Mittelniederländischen kommt. Den gleichen Weg sind gegangen gräner, plene, popelion, sahne, sponde, term.
bron: Frings 1966 (FrL)
-
▾ Noors
feile
[mankeren, schelen; falen, mistasten]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: gj lty fra fr faillir; NROi: mnty., av eldre fr. faillir feile; sm. ord som fallere
bron: NROi (BO; NROi)
-
▾ Zweeds
fela
[fouten begaan]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: före 1520; fornsv. fela; av lågty. feilen, felen 'slå fel'; se 1fel
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Deens
fejle
[een fout begaan, doel missen; zich ziek voelen]
-
▾ feit
[daad, wat werkelijk is]
-
▾ Papiaments
fèit
[daad, wat werkelijk is]
-
▾ Papiaments
fèit
[daad, wat werkelijk is]
-
▾ fel
[hevig, vurig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1220-1240;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Duits
feil, fel
(dialect)
[scherp, bijtachtig; boos]
status: ontlening onzeker
etymologie: Schlüter, van Twentse: fejl, LübbenW: aus d. Ndl.
bron: Schlüter 1952 (Schlüter, LübbenW)
-
▾ Papiaments
fel
†verouderd
[hevig, vurig]
datering: 1875 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit Ewijk p.30
bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
-
▾ Duits
feil, fel
(dialect)
[scherp, bijtachtig; boos]
-
▾ feliciteren
[gelukwensen]
-
▾ Fries
felisitearje
[gelukwensen]
datering: 1914 (1901-1950)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: felisitaasje (1952)
bron: WFT 1984-2010 (WFT)
-
▾ Sranantongo
fristeri
[gelukwensen]
datering: 1855 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Fo)
-
▾ Surinaams-Javaans
félisitir
[gelukwensen]
-
▾ Fries
felisitearje
[gelukwensen]
-
▾ femel
[mannelijke hennep]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1401-1500;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Engels
fimble
[mannelijke hennep]
datering: 1484 (1451-1500)
status: ontlening onzeker
etymologie: a. Du. femel, LG. fimel, a. F. (chanvre) femelle, lit. `female hemp', this name being popularly applied to what modern botanists call the male plant.
bron: Onions 1983 (OED2, ODEE)
-
▾ Engels
fimble
[mannelijke hennep]
-
▾ feminisme
[vrouwenbeweging]
-
▾ Indonesisch
féminisme
[vrouwenbeweging]
-
▾ Indonesisch
féminisme
[vrouwenbeweging]
-
▾ fenol
[carbolzuur]
-
▾ Indonesisch
fénol
[carbolzuur]
-
▾ Indonesisch
fénol
[carbolzuur]
-
▾ fenologie
[leer van de invloed van het klimaat]
-
▾ Indonesisch
fénologi
[leer van de invloed van het klimaat]
-
▾ Indonesisch
fénologi
[leer van de invloed van het klimaat]
-
▾ fenomeen
[verschijnsel]
-
▾ Indonesisch
fénomén(a)
[verschijnsel]
-
▾ Indonesisch
fénomén(a)
[verschijnsel]
-
▾ fenotype
[de verschijningsvorm van levende wezens zoals hij ontstaat uit samenwerking van erfelijke informatie en het beïnvloedend milieu]
-
▾ Indonesisch
vénotip(e), fénotip(e)
[de verschijningsvorm van levende wezens zoals hij ontstaat uit samenwerking van erfelijke informatie en het beïnvloedend milieu]
-
▾ Indonesisch
vénotip(e), fénotip(e)
[de verschijningsvorm van levende wezens zoals hij ontstaat uit samenwerking van erfelijke informatie en het beïnvloedend milieu]
-
▾ feodaal
[tot het leenstelsel behorend]
-
▾ Indonesisch
féodal
[tot het leenstelsel behorend]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: féodalisme, keféodalan = feodalisme
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Menadonees
féodal
[tot het leenstelsel behorend]
-
▾ Indonesisch
féodal
[tot het leenstelsel behorend]
-
▾ ferm
[flink]
-
▾ Deens
ferm
[flink]
datering: 1786 (1751-1800)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: fra nedertysk ferm ¯ fransk ferme ¯ latin firmus egl. 'fast' (jf. firma); derpå 'standhaftig, ihærdig', Saabys: Nederlands of Nederduits
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD, Saabys)
-
▾ Noors
ferm
[flink]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: gj lty fra lat. 'fast'; FuT: ist über nd. holl. ferm , 'keck, männlich"von frz. ferme = lat. firmus, "fest", gekommen.
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Deens
ferm
[flink]
-
▾ ferment
[giststof]
-
▾ Indonesisch
férmén
[giststof]
-
▾ Indonesisch
férmén
[giststof]
-
▾ fermentatie
[gisting]
-
▾ Indonesisch
férméntasi
[gisting]
-
▾ Indonesisch
férméntasi
[gisting]
-
▾ feromonen
[insectenlokstoffen]
-
▾ Indonesisch
féromon
[insectenlokstoffen]
-
▾ Indonesisch
féromon
[insectenlokstoffen]
-
▾ festival
[groot (muziek)feest]
-
▾ Indonesisch
féstival
[groot (muziek)feest]
-
▾ Madoerees
festival
[groot (muziek)feest]
-
▾ Menadonees
fèstival
[groot (muziek)feest]
-
▾ Indonesisch
féstival
[groot (muziek)feest]
-
▾ fetisj
[vereerd voorwerp]
-
▾ Indonesisch
fétis
[vereerd voorwerp]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fétisisme = fetisjisme
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fétis
[vereerd voorwerp]
-
▾ fiasco
[mislukking]
-
▾ Indonesisch
fiasko
[mislukking]
-
▾ Indonesisch
fiasko
[mislukking]
-
▾ fiat
[goedkeuring]
-
▾ Indonesisch
fiat
[goedkeuring]
-
▾ Indonesisch
fiat
[goedkeuring]
-
▾ fibrine
[bloed- of plantenvezelstof]
-
▾ Indonesisch
fibrin
[bloed- of plantenvezelstof]
-
▾ Indonesisch
fibrin
[bloed- of plantenvezelstof]
-
▾ fictie
[niet op werkelijkheid berustende voorstelling]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1566-1568;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fiksi, viksi
[niet op werkelijkheid berustende voorstelling]
-
▾ Indonesisch
fiksi, viksi
[niet op werkelijkheid berustende voorstelling]
-
▾ fictief
[verdicht]
-
▾ Indonesisch
fiktif
[verdicht]
-
▾ Indonesisch
fiktif
[verdicht]
-
▾ fier
[trots]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1220-1240;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Papiaments
fier
†verouderd
[trots]
datering: 1875 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit: Ewijk p.31
bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
-
▾ Papiaments
fier
†verouderd
[trots]
-
▾ fiets
[rijwiel]
-
▾ Ambons-Maleis
pits
[rijwiel]
-
▾ Duits
Fiets, Fietse
[rijwiel]
datering: 1939 (1901-1950)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: in de dialecten: Fitz, Fietze
etymologie: Kuepper: Übernommen aus gleichbedeutend ndl »fiets«. Soldatensprachlich. Kremer 75: Grafschaft Bentheim, gebaseerd op een studie van A. Rakers. Schlüter: Wird überall verstanden, doch durchweg als nl. empfunden und tritt nur in einzelnen Grenzstrichen in Wettbewerb mit dem sonsst üblichen Wort, das dem hd. Rad entspricht. Manchmal nur für holl. Fahrräder, die man früher viel im Grenzgebiet sah. Auch in Kreisen Hainsberg, Geldern, Kleve und Rees entlehnt. Hinrichs: bis zur einer Linie Köln-Aachen, hauptsächlich linksrheinisch (…) Folgt man auf dieser Karte dem Grenzverlauf jedoch in nördlichen Richtung, so häufen sich auf deutscher Seite in den Kreisen Meppen und Grafschaft Bentheim wiederum fiets-Belege.
bron: Schlüter 1952 Hinrichs 1993 (Kuepper, Kremer 75, Schlüter, Hinrichs)
-
▾ Indonesisch
pit
[rijwiel]
-
▾ Javaans
pit
[rijwiel]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: pit mo tor=motorfiets; pit-pitan=rondfietsen
bron: Albada 2007 EH Pigeaud 1989 (EH; Albada, Rob van & Th. Pigeaud (2007), Javaans-Nederlands woordenboek, Leiden: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde.)
-
▾ Menadonees
fits
[rijwiel]
-
▾ Surinaams-Javaans
pit
[rijwiel]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: ngepit = fietsen
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Ambons-Maleis
pits
[rijwiel]
-
▾ fietsen
[wielrijden]
-
▾ Duits
fietsen
†verouderd
(dialect)
[wielrijden]
-
▾ Duits
fietsen
†verouderd
(dialect)
[wielrijden]
-
▾ figurant
[acteur met zwijgende rol]
-
▾ Indonesisch
figuran
[acteur met zwijgende rol]
-
▾ Indonesisch
figuran
[acteur met zwijgende rol]
-
▾ figuur
[gestalte, afbeelding]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
figir
[gestalte, afbeelding]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: kasih figir = het afroepen van de verschillende figuren bij het dansen van de quadrille
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Indonesisch
figur, figura, pigura
[gestalte, afbeelding; persoon; schilderij; fotolijst]
status: Ambigu: Nederlands of Portugees ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: berpigura = ingelijst zijn
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Javaans
pigurah
[afbeelding; schilderij]
-
▾ Menadonees
figir
[gestalte, afbeelding]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: kasih figir = het afroepen van de verschillende figuren bij het dansen van de quadrille
bron: Clercq 1876 (FSA)
-
▾ Menadonees
figura
[iemand die zich expres raar kleedt om feestdagen te verlevendigen en een bezienswaardigheid te worden]
-
▾ Negerhollands
figuur
[gestalte]
-
▾ Singalees
pigura, pimbura, pīkura
[ontwerp, afbeelding]
status: Ambigu: Nederlands of Portugees ; ontlening onzeker
etymologie: of uit Portugees figura
bron: Sannasgala 1976 (Sannasgala)
-
▾ Soendanees
pigura
[voorstelling van een persoon; schilderij achter glas; wandversiering]
-
▾ Ambons-Maleis
figir
[gestalte, afbeelding]
-
▾ fijn
[niet grof, verfijnd; heerlijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Berbice-Nederlands
fini
[niet grof, verfijnd; heerlijk]
-
▾ Duits
fein
[dun, niet grof, verfijnd]
datering: 12 eeuw (1101-1150)
status: ontlening onzeker
etymologie: Vlaanderen als doorgeefluik tussen Franse en Duitse (ridder)cultuur in ME
bron: Sijs 2005a (Van der Sijs 2005; Kluge)
-
▾ Fries
fijn
[van uitgezochte hoedanigheid; heerlijk; nauwkeurig, precies]
-
▾ Ga
fing
[niet grof]
-
▾ Negerhollands
fien, fin
[niet grof, verfijnd; heerlijk]
datering: 1776 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
etymologie: fien (old 1776), fin (djdj 1926). old 1776: hou je fijn = hou joe fraai
bron: Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926)
-
▾ Papiaments
fini
[niet grof, verfijnd]
status: ontlening onzeker
etymologie: hala fini ku un hende (voorzichtig met iemand te werk gaan)
bron: (Joubert PN)
-
▾ Saramakkaans
fínu
[dun, verfijnd]
<via Sranantongo>
-
▾ Sranantongo
feni (ouder: fini)
[dun, slank]
datering: 1783 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Schu, Fo)
-
▾ Surinaams-Javaans
fini
[fijn, verfijnd]
<via Sranantongo>
-
▾ Twi
fing
[niet grof]
-
▾ Berbice-Nederlands
fini
[niet grof, verfijnd; heerlijk]
-
▾ fijntjes
[keurig, precies]
-
▾ Engels
finical
[pietluttig, overdreven precies, kieskeurig]
datering: 1501-1600 (1501-1550)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: Hence finicking xvii, finicky xix.
etymologie: xvi (Nashe). prob.academic sl. in origin, f.FINE+-ICAL; poss.suggested by MDu. fijnkens accurately, neatly, prettily (Kilian).
bron: Onions 1983 (ODEE)
-
▾ Engels
finical
[pietluttig, overdreven precies, kieskeurig]
-
▾ fijt
[ontsteking aan vinger]
-
▾ Papiaments
vijt, fijt
†verouderd
[ontsteking aan vinger]
datering: 1859 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit: Putman1859 p. 34 ; Uit Ewijk p.31
bron: Ewijk 1875 Putman 1859 (Putman1859, Ewijk)
-
▾ Papiaments
vijt, fijt
†verouderd
[ontsteking aan vinger]
-
▾ fikfakkerij
[(verouderd) beuzelarij, gepruts, wissewasje]
-
▾ Deens
fiksfakseri
[foefje, onnodige omhaal; snelle bewegingen]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: fra nedertysk fiksfakserie afl. af fikfakken 'bevæge frem og tilbage, drive spas'
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Deens
fiksfakseri
[foefje, onnodige omhaal; snelle bewegingen]
-
▾ filantroop
[liefdadig persoon]
-
▾ Indonesisch
filantrop
[liefdadig persoon]
-
▾ Indonesisch
filantrop
[liefdadig persoon]
-
▾ filantropie
[menslievendheid]
-
▾ Indonesisch
filantropi
[menslievendheid]
-
▾ Indonesisch
filantropi
[menslievendheid]
-
▾ filatelist
[postzegelverzamelaar]
-
▾ Indonesisch
filatelis
[postzegelverzamelaar]
-
▾ Indonesisch
filatelis
[postzegelverzamelaar]
-
▾ fileren
[van bot of graat ontdoen]
-
▾ Petjoh
fileren
[slaan, afranselen, afstraffen]
-
▾ Petjoh
fileren
[slaan, afranselen, afstraffen]
-
▾ filiaal
[bijkantoor]
-
▾ Indonesisch
filial
[bijkantoor]
-
▾ Indonesisch
filial
[bijkantoor]
-
▾ film
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Balinees
film
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Iban
pilem
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Indonesisch
film, pélem, pilem
[strook met film- of fotobeelden]
-
▾ Jakartaans-Maleis
pèlem, pilem
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Javaans
pèlem
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Madoerees
felēm, filēm
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Makassaars
pêlleng
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
status: ontlening onzeker
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Menadonees
fèlem
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Minangkabaus
pilem
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Sarnami
felam
[strook met film- of fotobeelden]
-
▾ Sranantongo
felm
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ Surinaams-Javaans
film
[strook met film- of fotobeelden]
<via Sranantongo>
-
▾ Balinees
film
[werk, bestaande uit een reeks filmopnamen die bewegend beeld vormen]
-
▾ filologie
[taal- en letterkunde van een volk]
-
▾ Indonesisch
filologi
[taal- en letterkunde van een volk]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: filologis = filologisch
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
filologi
[taal- en letterkunde van een volk]
-
▾ filosofie
[wijsbegeerte]
-
▾ Indonesisch
filosofi
[wijsbegeerte]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: filosof = filosoof
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
filosofi
[wijsbegeerte]
-
▾ filosofisch
[wijsgerig]
-
▾ Sranantongo
filo
[wijsgerig]
-
▾ Sranantongo
filo
[wijsgerig]
-
▾ filosoof
[wijsgeer]
-
▾ Papiaments
filosoof
†verouderd
[wijsgeer]
datering: 1875 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit Ewijk p. 127
bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
-
▾ Papiaments
filosoof
†verouderd
[wijsgeer]
-
▾ filter
[zeef; mondstuk van sigaret]
-
▾ Indonesisch
filter
[zeef; mondstuk van sigaret]
-
▾ Indonesisch
filter
[zeef; mondstuk van sigaret]
-
▾ finale
[eindstrijd in sport]
-
▾ Indonesisch
final
[eindstrijd in sport]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: finalis = finalist
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Minangkabaus
pinal
[eindstrijd in sport]
-
▾ Indonesisch
final
[eindstrijd in sport]
-
▾ financieel
[geldzaken betreffend; geldelijk]
-
▾ Fries
finansjeel
[geldzaken betreffend; geldelijk]
-
▾ Fries
finansjeel
[geldzaken betreffend; geldelijk]
-
▾ financiën
[geldwezen]
-
▾ Fries
finânsjes
[geldwezen]
-
▾ Sranantongo
financiën
[geldwezen]
-
▾ Fries
finânsjes
[geldwezen]
-
▾ financier
[geldschieter]
-
▾ Indonesisch
finansir
[geldschieter]
-
▾ Indonesisch
finansir
[geldschieter]
-
▾ fineer
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
-
▾ Indonesisch
finér
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
-
▾ Papiaments
finer
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
status: ontlening onzeker
bron: (Joubert PN)
-
▾ Russisch
fanér
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
status: ontlening onzeker
etymologie: F i n e e r , dun gezaagd hout, waarmede men meubels oplegt (Ndl. Wdb. 3, 4492). Russ. fanér, volgens Dal' 4, 1131: tonen'kaja doščečka podeločnago dereva, dlja splošnoj oklejki, oblicovki stoljarnych rabot (dun plankje timmerhout voor dichte belegging, bekleding van meubelwerk). Naast fanér is ook het demin. fanérka gebruikelijk. Deze verklaring van russ. fanér uit ndl. fineer wijkt af van de geijkte die het woord als een ontlening aan hd. furnier met dezelfde betekenis beschouwt (zie Vasmer 3, 201). In vorm staat fanér, dunkt mij, dichter bij fineer dan bij furnier. Wat de overgang van г in a betreft, vergelijke men het in Archangel gebezigde špagát naast het gewone russ. špigát uit ndl. spiegat, spijgat (zie Zee- en Scheepst. 190) alsmede de vorm kanibaksblok uit ouder kinebaksblok d.i. ndl. kinnebaksblok (zie bij Kanefas).
bron: Meulen 1959 (VdMeulen 1959)
-
▾ Zweeds
faner
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
datering: 1779 (1751-1800)
status: Ambigu: Nederlands of Duits ; ontlening onzeker
etymologie: NEO; Hist.: sedan 1779; via nederl. el. ty. till fra. fournir 'lämna; förse med'
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Indonesisch
finér
[dunne platen van een mooie houtsoort die op meubels worden bevestigd]
-
▾ fineren
[(verouderd) geld bijeenbrengen]
-
▾ finish
[laatste deel van een wedstrijdbaan, eindstreep]
-
▾ Kupang-Maleis
finis, fenis
[laatste deel van een wedstrijdbaan, eindstreep]
-
▾ Kupang-Maleis
finis, fenis
[laatste deel van een wedstrijdbaan, eindstreep]
-
▾ firma
[handelsnaam, handelszaak]
-
▾ Boeginees
pîrma
[handelsnaam, handelszaak]
-
▾ Indonesisch
firma
[handelsnaam, handelszaak]
-
▾ Madoerees
firma
[handelsnaam, handelszaak]
-
▾ Boeginees
pîrma
[handelsnaam, handelszaak]
-
▾ firmament
[uitspansel]
-
▾ Papiaments
firmament
†verouderd
[uitspansel]
-
▾ Sranantongo
fermamenti
[uitspansel]
-
▾ Papiaments
firmament
†verouderd
[uitspansel]
-
▾ fiscaal
[rechterlijk ambtenaar die voor de belangen van de soeverein of voor de rechten van de fiscus waakte, openbare aanklager]
-
▾ Amerikaans-Engels
scule, scol
†verouderd
[rechterlijk ambtenaar]
datering: 1675 (1651-1700)
status: ontlening onzeker
etymologie: verkorting van Ned. fiskaal; CITAAT: Peter Johnson scule, peter Jonson scol
bron: Krapp 1960 Mencken 1937-1948 Sijs 2009a (Krapp I, 159, Neumann, Mencken 110, Van der Sijs 2009)
-
▾ Arowaks
fiscal
[rechterlijk ambtenaar]
-
▾ Engels
fiscal
[rechterlijk ambtenaar; klauwier (Zuid-Afrika)]
datering: 1653 (1651-1700)
status: ontlening onzeker
etymologie: Hobson-Jobson: Dutch Fiscaal; used in Ceylon for 'Sheriff'; a relic of the Dutch rule in the island. [It was also used in the Dutch settlements in Bengal (see quotation from Hedges, below). "In Malabar the Fiscal was a Dutch Superintendent of Police, Justice of the Peace and Attorney General in criminal cases. The office and title of Fiscal was retained in British Cochin till 1860, when the designation was changed into Tahsildar and SubMagistrate." -- (Logan, Malabar, iii. Gloss. s.v.)] [1684. -- ". . . the late Dutch Fiscall's Budgero. . . ." -- See quotation from Hedges, under DEVIL'S REACH.]
bron: OED2 1989 Yule 1994 (OED2, Hobson-Jobson)
-
▾ Indonesisch
fiskal
[ambtenaar belast met staatsbelangen, openbare aanklager]
-
▾ Javaans
beskal, biskal
†verouderd
[officier van justitie]
-
▾ Madoerees
biskal, piskal
[inlandse hoofdofficier van justitie]
-
▾ Makassaars
pasikâla, pasikâlá
[officier van justitie]
status: ontlening onzeker
bron: Cense 1979 Matthes 1885 (BF, Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Papiaments
fiskal
[officier van justitie]
-
▾ Singalees
piskal
[rechterlijk ambtenaar]
status: Ambigu: Nederlands of Portugees ; ontlening onzeker
etymologie: of uit Portugees fiscal
bron: Sannasgala 1976 (Sannasgala)
-
▾ Sranantongo
fiskari
[openbare aanklager]
-
▾ Tamil
piskkāl
(dialect)
[rechterlijk ambtenaar, hoofd van politie]
status: ontlening onzeker
bron: Coelho 1996 Thananjayarajasingham 1966 (Thananjayarajasingham, Coelho)
-
▾ Amerikaans-Engels
scule, scol
†verouderd
[rechterlijk ambtenaar]
-
▾ fiscaal
[m.b.t. de belastingen]
-
▾ Boeginees
pasikâla
[m.b.t. de belastingen]
-
▾ Indonesisch
fiskal
[m.b.t. de belastingen]
-
▾ Boeginees
pasikâla
[m.b.t. de belastingen]
-
▾ fiscalaat
[ambt en bureau van een fiscaal of rechterlijk ambtenaar]
-
▾ Papiaments
piskalat
[gevangenis]
status: ontlening onzeker
bron: (Joubert PN)
-
▾ Papiaments
piskalat
[gevangenis]
-
▾ fiscus
[staatskas]
-
▾ Indonesisch
fiskus
[staatskas; belastinginspecteur]
-
▾ Indonesisch
fiskus
[staatskas; belastinginspecteur]
-
▾ fistel
[afvoerkanaal van etter]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1301-1400;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fistél
[afvoerkanaal van etter]
-
▾ Papiaments
fistel
[afvoerkanaal van etter]
datering: 1875 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit: Ewijk p. 31
bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
-
▾ Indonesisch
fistél
[afvoerkanaal van etter]
-
▾ fit
[gezond]
-
▾ Indonesisch
fit
[gezond]
-
▾ Indonesisch
fit
[gezond]
-
▾ fitting
[deel van lamp dat gloeidraden met stroomdraden verbindt]
-
▾ Indonesisch
fiting, piting
[deel van lamp dat gloeidraden met stroomdraden verbindt]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: memiting = vastgrijpen, iemand vast omklemmen, in de clinch houden
bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
-
▾ Jakartaans-Maleis
piting
[deel van lamp dat gloeidraden met stroomdraden verbindt]
-
▾ Menadonees
fètèng
[deel van lamp dat gloeidraden met stroomdraden verbindt]
-
▾ Indonesisch
fiting, piting
[deel van lamp dat gloeidraden met stroomdraden verbindt]
-
▾ fixen
[(drugs) regelen]
-
▾ Sranantongo
feks
[maken, repareren]
-
▾ Sranantongo
feks
[maken, repareren]
-
▾ fixeren
[vastmaken, vastleggen]
-
▾ Javaans
fiksir
[vastleggen (foto)]
-
▾ Javaans
fiksir
[vastleggen (foto)]
-
▾ fjord
[inham]
-
▾ Indonesisch
fyord
[inham]
-
▾ Indonesisch
fyord
[inham]
-
▾ flab, flabbe
[oude Groningse en Overijsselse munt]
-
▾ Duits
Flapp
(dialect)
[oude Nederlandse munt]
status: ontlening onzeker
etymologie: ehemalige ndl. Silbermünze, Flabbe im Werte von 32 Pfg., im Volkslied: Den ene (Bettler) kriegt en Fl., den annere en Oərt (ndl. oortje = 1¼ Pfg.)
bron: RhWB 1928-1971 (RhWB)
-
▾ Duits
Flapp
(dialect)
[oude Nederlandse munt]
-
▾ flabberen
[loshangen, klapperen]
-
▾ Sranantongo
flabaflaba, flèbber
[loshangen, klapperen]
-
▾ Sranantongo
flabaflaba, flèbber
[loshangen, klapperen]
-
▾ flacon
[sierlijke fles]
-
▾ Indonesisch
flakon
[sierlijke fles]
-
▾ Madoerees
palgon
(dialect)
[sierlijke fles]
-
▾ Indonesisch
flakon
[sierlijke fles]
-
▾ fladderen
[vlinderen, wapperen]
-
▾ flambouw
[fakkel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1380-1420;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
flambo
[fakkel om mee op kreeft en krab te vissen]
-
▾ Negerhollands
vlambee, flambeew
[fakkel]
datering: 1776 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
etymologie: vlambee (old 1776), flambeew (Hesseling 1905)
bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905)
-
▾ Sarnami
flámbo
[fakkel]
-
▾ Sranantongo
frambow
[fakkel]
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
flambo
[fakkel om mee op kreeft en krab te vissen]
-
▾ flamboyant
[stralend]
-
▾ Indonesisch
flamboyan
[pronkerig, opzichtig]
-
▾ Indonesisch
flamboyan
[pronkerig, opzichtig]
-
▾ flamboyant
[tropische sierboom met vuurrode bloemen]
-
▾ Indonesisch
flamboyan
[tropische sierboom met vuurrode bloemen]
-
▾ Minangkabaus
plamboyan
[tropische sierboom met vuurrode bloemen]
-
▾ Petjoh
flamboyant, vlambojang
[tropische sierboom met vuurrode bloemen]
-
▾ Indonesisch
flamboyan
[tropische sierboom met vuurrode bloemen]
-
▾ flamingo
[reigerachtige]
-
▾ Sranantongo
flamingo
[rode ibis]
-
▾ Sranantongo
flamingo
[rode ibis]
-
▾ flanel
[geweven stof]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1601-1700;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ewe
flánà
[geweven stof]
-
▾ Indonesisch
flanél, pelanél, pernél, planél
[geweven stof]
-
▾ Jakartaans-Maleis
pelanèl, pernèl
[geweven stof]
-
▾ Japans
furanneru
[geweven stof]
status: ontlening onzeker
etymologie: Verouderd: furano. Vaak afgekort tot neru.Zie ook trefwoord 'katoenflanel'.
bron: Vos 1963 (Vos 1963, 1985)
-
▾ Javaans
parnèl, pernèl, pranèl
[geweven stof]
-
▾ Koreaans
p'ŭllannel
[stof]
<via Japans>
-
▾ Koreaans
neru
[geweven stof]
<via Japans>
-
▾ Madoerees
planel
[geweven stof]
-
▾ Minangkabaus
palanin
[geweven stof]
-
▾ Singalees
panēl
[geweven stof]
-
▾ Soendanees
pĕrnel
[geweven stof]
-
▾ Ewe
flánà
[geweven stof]
-
▾ flank
[zijkant]
-
▾ Oekraïens
fláng
[zijkant]
<via Russisch>
-
▾ Russisch
fláng
[zijkant]
datering: 1704 (1701-1750)
status: ontlening onzeker
etymologie: Fljanka über poln. flanka, flank, die andern Formen aus frz. flanc evtl.über ndl. flank f. oder nhd. Flanke. Als Quelle des frz. flanc 'Weiche' gilt ahd. hlanka 'Hüfte. Lende' (s. Gamillscheg EW.422, Kluge-Götze EW.162).
bron: Černych 1993 (Vasmer, Cernych)
-
▾ Wit-Russisch
flang
[zijkant]
<via Russisch>
-
▾ Oekraïens
fláng
[zijkant]
<via Russisch>
-
▾ flankeur
[tirailleur die terzijde van de troep marcheert]
-
▾ Javaans
plangkir
[tirailleur die terzijde van de troep marcheert]
-
▾ Javaans
plangkir
[tirailleur die terzijde van de troep marcheert]
-
▾ flard
[afgescheurde lap]
-
▾ Fries
flarde
[afgescheurde lap]
-
▾ Fries
flarde
[afgescheurde lap]
-
▾ flat
[gebouw met woningen; appartement]
-
▾ Fries
flat, flet
[gebouw met woningen]
-
▾ Indonesisch
flat
[appartement in flatgebouw]
status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
-
▾ Sranantongo
flèt
[bungalow]
-
▾ Fries
flat, flet
[gebouw met woningen]
-
▾ flater
[blunder]
-
▾ Fries
flater
[blunder]
-
▾ Fries
flater
[blunder]
-
▾ flatsen
[(Vlaams) slaan]
-
▾ Frans
flachi
(dialect)
[slaan]
-
▾ Frans
flachi
(dialect)
[slaan]
-
▾ flatteren
[te fraai voorstellen]
-
▾ Negerhollands
flatteer
[vleien]
-
▾ Papiaments
flakter
[iemand terwille zijn]
-
▾ Negerhollands
flatteer
[vleien]
-
▾ flauw
[niet hartig, niet krachtig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1401-1500;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
flau
[flauwvallen]
-
▾ Aucaans
faaw
[niet hartig, niet krachtig]
-
▾ Berbice-Nederlands
flau
[niet hartig, niet krachtig]
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
flau
[niet hartig, niet krachtig]
status: ontlening onzeker
bron: Avram 2013 Ginneken 1913-1914 (JAC, Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Deens
flov
[verlegen, niet krachtig]
<via Duits>
datering: 1798 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
etymologie: PNOE: fra nedertysk flau egl. 'mat, sløj', Fremmedordbogen: flau er lån fra holl. Jessen en FuT: Duits. OOD: laant i 18. aarh. fra nt. flau ell. holl. flauw. Fremmed2: af platty. flau el. holl. flauw. DDO: fra nederlandsk flauw, af uvis oprindelse, Arnesen: van Nederlands via Duits
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 Hårbøl 2004 Jessen 1883 (PNOE, OOD, EO, Jessen, Fremmed2, DDO, Arnesen)
-
▾ Duits
flau
[misselijk, onwel]
datering: 1651-1700
status: ontlening onzeker
etymologie: Wort der Seemannssprache, das über das Niederländische und Niederdeutsche aus afrz. flau "sanft" (frz. flou "sanft. weich") entlehnt ist. Dieses wiederum ist aus ahd. *hlao (lau) entlehnt. Partikelableitung abflauen. Duden Universal: [aus dem Niederd. < mniederd. flau= matt, schwach, krank < mniederl. flau, H. u.]:, Bluhme: Nederlands
bron: Duden Universal 2003 Kluge 2002 Küpper 1987 Schönhoff 1908 (Kluge, Kuepper, Duden Universal, Schönhoff, Bluhme)
-
▾ Menadonees
flau
[flauwvallen]
-
▾ Negerhollands
flaau
[zwak, bewusteloos]
-
▾ Noors
flau
[slap, banaal, pijnlijk, opgelaten]
<via Duits>
status: ontlening onzeker
etymologie: BO: fra lty; FuT: ist im 18. jahrhundert durch die handelssprache von d. flau < holl. vlouw, flouw, 'matt, schwach, schlaff, lau' übernommen, Arnesen: via Duits van Nederlands
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 Arnesen (BO; FuT, Arnesen)
-
▾ Papiaments
flou
[bewusteloos]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: kai flou (flauwvallen) (ouder: kaï flaauw)
etymologie: Uit Putman1859: "Oen biẽnto flauw: een zacht windje"
bron: (Joubert PN, Putman1859)
-
▾ Sranantongo
flaw (ouder: flau, frau)
[flauwvallen, bezwijmen]
datering: 1783 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Schu, Fo)
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
flauw, flow
[zwak, uitgeput]
datering: 1834 (1801-1850)
status: ontlening onzeker
etymologie: Du. (Afk. flou).
bron: Silva 1996 (DSAE)
-
▾ Ambons-Maleis
flau
[flauwvallen]
-
▾ flauwachtig
[een beetje flauw]
-
▾ Negerhollands
flaauachtig, flauwachtig
[een beetje flauw]
-
▾ Negerhollands
flaauachtig, flauwachtig
[een beetje flauw]
-
▾ flauwen
[zwakker worden]
-
▾ Deens
flove
[(meestal van de wind) zwakker worden]
status: ontlening onzeker ; afleiding
etymologie: (jf. ty. flauen, holl. flauwen; til flov; fra slutn. af 19. aarh.; jf. flovne) Stefan p.c.
bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD)
-
▾ Deens
flove
[(meestal van de wind) zwakker worden]
-
▾ flauwte
[lichte bewusteloosheid]
-
▾ Negerhollands
flaauwte
[zwakheid, bedwelming, lichte bewusteloosheid]
-
▾ Negerhollands
flaauwte
[zwakheid, bedwelming, lichte bewusteloosheid]
-
▾ flegmatisch
[onverstoorbaar kalm]
-
▾ Indonesisch
flégmatis
[onverstoorbaar]
-
▾ Indonesisch
flégmatis
[onverstoorbaar]
-
▾ flens
[opstaande rand aan uiteinde van buizen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1872;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
flénsa
[opstaande rand aan uiteinde van buizen]
-
▾ Indonesisch
flénsa
[opstaande rand aan uiteinde van buizen]
-
▾ flensen
[krachtige slagen toedienen, aan lappen scheuren]
-
▾ Deens
flense
[spek van de walvis scheuren]
status: ontlening onzeker
etymologie: Arnesen: er som sådant tatt opp i norsk gjennom de nl. hvalfangere, OOD: zonder etymologie
bron: (Arnesen, OOD, Hammerich 45)
-
▾ Noors
flense
(dialect)
[spek van de walvis scheuren]
status: ontlening onzeker
etymologie: Arnesen: er som sådant tatt opp i norsk gjennom de nl. hvalfangere
bron: Arnesen (Arnesen)
-
▾ Deens
flense
[spek van de walvis scheuren]
-
▾ flenter, flinter
[lap, reep]
-
▾ Roemeens
fleandură, fleandră
[gescheurd kledingstuk, vod]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: flenderiţă, regionale Bezeichnung für leichtes, dünnes Kleidungsstück. flenduros, flenduroasă, mit zerrissener Kleidung angezogen.
etymologie: Im „Wörterbuch der modernen rumänischen Sprache", 1958 von der rumänischen Akademie herausgegeben, wird auf Seite 308 das Wort „fleandura" bzw. „fleandră" als von sächsischer Herkunft ausgewiesen. Es bedeutet: zerrissenes Kleidungsstück. Aus „fleandura" abgeleitet wurde „flenderiţă", regionale Bezeichnung für leichtes, dünnes Kleidungsstück. Ebenfalls von „fleandura" wurde das Adjektiv „ „flenduros, flenduroasă" abgeleitet, mit der Bedeutung: mit zerrissener Kleidung angezogen. Im Gegensatz dazu bedeutet das Substantiv „felendreş": feiner Stoff aus Flandern.
bron: Transilvania 2004 (Transilvania 2004)
-
▾ Roemeens
fleandură, fleandră
[gescheurd kledingstuk, vod]
-
▾ fles
[glazen vat met nauwe hals]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1351-1400;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Ambons-Maleis
flèsku
[vierkante kelderfles]
-
▾ Boeginees
palêse
[kelderfles]
-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
flessoe
[glazen vat met nauwe hals]
status: ontlening onzeker
bron: Avram 2013 Ginneken 1913-1914 (JAC; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Creools-Portugees (Malakka)
fles
[glazen vat met nauwe hals]
status: ontlening onzeker
bron: Avram 2013 (Hancock; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Fries
flesse
[glazen vat met nauwe hals]
-
▾ Indonesisch
pelés, flés
[glazen vat met nauwe hals]
-
▾ Jakartaans-Maleis
pelès
[glazen vat met nauwe hals]
-
▾ Japans
furesu
†verouderd
[glazen vat met nauwe hals]
status: ontlening onzeker
etymologie: Rarely found; normal was furasuko or furasoko (P., S. frasco), furasoko may still be heard in Nagasaki. Nowadays bin (S.-J.).
bron: Vos 1963 (Vos 1963)
-
▾ Javaans
plès
[glazen vat met nauwe hals]
-
▾ Keiëes
fles
[vierkante fles]
-
▾ Kupang-Maleis
fles, flesko
[vierkante fles]
-
▾ Letinees
vlèsa
[glazen vat met nauwe hals]
-
▾ Loup
plas
[glazen vat met nauwe hals]
-
▾ Madoerees
ēpples
[vierkante fles, kelderfles]
-
▾ Mahican
pnàsch
[glazen vat met nauwe hals]
-
▾ Makassaars
palêse, palêsé
[kelderfles, vierkante jeneverfles]
status: ontlening onzeker
bron: Cense 1979 Matthes 1885 (BF, Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Menadonees
fles, flesko
[vierkante fles]
-
▾ Minangkabaus
poleh
[glazen vat met nauwe hals]
-
▾ Negerhollands
flessis
[glazen vat met nauwe hals]
-
▾ Papiaments
flèshi, fleishi, fleshi (ouder: fleisji)
[flesje voornamelijk voor medicijnen; flacon]
datering: 1844 (1801-1850)
status: ontlening onzeker
etymologie: Mat. 26:7 "A bini oen moheer, koe tabatien oen fleisji di alabaster…"
bron: (Joubert PN, Conradi)
-
▾ Sasaks
pĕles
[stopfles]
-
▾ Savu
wolehè
[vierkante fles]
-
▾ Schots
flas
†verouderd
[kruithoorn]
datering: 1501-1600 (1501-1550)
status: ontlening onzeker
etymologie: only Sc; perh f Flem flasch, Du flesch, LowGer fles, flesse
bron: CSD 1985 (CSD)
-
▾ Soendanees
pĕles, ples
[flesje]
-
▾ Ternataans-Maleis
fles, flesko
[vierkante fles]
-
▾ Ambons-Maleis
flèsku
[vierkante kelderfles]
-
▾ flets
[bleek]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1785;
thema: zintuiglijkheden
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Frans
battre à flets
(dialect)
[gezegd van de ogen van iemand die slaap heeft]
-
▾ Frans
battre à flets
(dialect)
[gezegd van de ogen van iemand die slaap heeft]
-
▾ fleurig
[bloeiend; blozend; opgewekt, vrolijk]
-
▾ Fries
fleurich
[bloeiend; blozend; opgewekt, vrolijk]
-
▾ Fries
fleurich
[bloeiend; blozend; opgewekt, vrolijk]
-
▾ flexibel
[buigzaam]
-
▾ Indonesisch
fléksibel
[buigzaam]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: menfléksibelkan = iets buigzaam maken
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fléksibel
[buigzaam]
-
▾ flexie
[buiging, verbuiging]
-
▾ Indonesisch
fléksi
[buiging, verbuiging]
-
▾ Indonesisch
fléksi
[buiging, verbuiging]
-
▾ flikflooien
[met baatzuchtige bedoelingen vleien]
-
▾ Duits
flikflooien, flikfloien, flickflojen
(dialect)
[met baatzuchtige bedoelingen vleien]
status: ontlening onzeker
etymologie: Smet 83: Emsländischen, Schlüter: Belege aus Anholt und Gemenkrückling. Auch im Nrdrhn. und im Heisberg. Schönhoff deutet aus nl. Entlehnung. D-K 1 1510. VBrWB 1, 426, Schütze, Mensing. HID: holl., Schönhoff: van het Gronings in Emsland geleend.
bron: Schlüter 1952 Schönhoff 1908 Schuetze 1802 Smet 1983 (Smet 83, Schlüter, HID, Schönhoff)
-
▾ Duits
flikflooien, flikfloien, flickflojen
(dialect)
[met baatzuchtige bedoelingen vleien]
-
▾ flikken
[handig klaarspelen, leveren]
-
▾ Deens
flikke
[iets snel in elkaar zetten]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: fra nedertysk flicken, flecken afl. af flicke (jf. flik); egl. 'lappe'
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Noors
flikke
[lappen, oplappen]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: fra lty; FuT: von mnd. nhd. flicken, NROi: mnty. , nty. ell. ty. flicken, flecken
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 NROi (BO; FuT; NROi)
-
▾ Zweeds
flicka
[oplappen, opkalefateren, verstellen]
datering: 1640 (1601-1650)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: sedan 1640; av lågty. flicken, till fleck 'lapp; fläck'; se fläck; jfr inflicka, skoflickare
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Deens
flikke
[iets snel in elkaar zetten]
-
▾ flikkeren
[met kracht vallen]
-
▾ Sranantongo
fleker
[met kracht vallen]
-
▾ Sranantongo
fleker
[met kracht vallen]
-
▾ flink
[fors, stevig]
-
▾ Surinaams-Javaans
fling
[fors, stevig]
-
▾ Zweeds
flink
[vlug, behendig, vaardig]
datering: 1662 (1651-1700)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: sedan 1662; av lågty. flink med samma bet., eg. 'blank; skimrande'
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Surinaams-Javaans
fling
[fors, stevig]
-
▾ flinken
[(Vlaams) slaan]
-
▾ Frans
flinquer
[gelijke groeven trekken (op edelsmidswerk waar email moet komen)]
datering: 1756 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
etymologie: L: flamand flinke, coup.FEW geeft nog vele dialektvormen, zie trefwoord 'flinke'.
bron: Wartburg 1928 (Larousse, FEW)
-
▾ Frans
flinchî
(dialect)
[slaan, geselen]
-
▾ Frans
flinquer
[gelijke groeven trekken (op edelsmidswerk waar email moet komen)]
-
▾ flint
[keisteen, vuursteen]
-
▾ Duits
Flint, Flinte
[vuursteen]
datering: 1601-1700 (1601-1650)
status: ontlening onzeker
etymologie: Bach: 17e eeuw, Duden Universal: [mniederl. vlint, urspr.= Steinsplitter]
bron: Bach 1965 Duden Universal 2003 (Bach, Duden Universal)
-
▾ Duits
Fliese
[tegel]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: Bluhme: Lehnwort: nl. nd.
bron: Bluhme 2005 (Bluhme)
-
▾ Frans
flin
†verouderd
[harde delfstof om het lemmet van een zwaard mee te polijsten]
datering: 1564 (1551-1600)
status: ontlening onzeker
etymologie: Nfr. flin wird gewöhnlich auf e. flint 'feuer- stein' zurückgeführt. Das ist ebenso gut möglich wie die hier vertretene auffassung (das ndl. wort wird gewöhnlich 'vlint' geschrieben). Nur müsste dann das fr. wort vom wallon. getrennt werden, da letzteres aus geogra- phischen gründen kaum vom ndl. getrennt werden kann und da es im ortsnamen so 'lès flins' schon 1544 belegt ist.
bron: Walter 1991 Wartburg 1928 (Walter 2, FEW)
-
▾ Duits
Flint, Flinte
[vuursteen]
-
▾ flintglas
[glassoort voor optische instrumenten]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1847;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Japans
furintogarasu
[glassoort voor optische instrumenten]
-
▾ Japans
furintogarasu
[glassoort voor optische instrumenten]
-
▾ flippen
[gek worden]
-
▾ Sranantongo
flep
[gek worden]
-
▾ Sranantongo
flep
[gek worden]
-
▾ flirten
[niet serieus het hof maken]
-
▾ Menadonees
flert
[overspel plegen]
-
▾ Menadonees
flert
[overspel plegen]
-
▾ flit
[insecticide]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1939-1940;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
flit
[insecticide]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: memflit = flitspuiten
etymologie: merknaam
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
flit
[insecticide]
-
▾ flits
[kort schijnsel; (verouderd) pijl, schicht]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1555;
thema: zintuiglijkheden
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Sranantongo
flets
[kort schijnsel]
-
▾ Sranantongo
flets
[kort schijnsel]
-
▾ flitsen
[kort schijnen; een flitser gebruiken]
-
▾ Duits
flitzen
[(met pijlen) schieten; snellen; stuiven]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: Die ältere Bedeutung (16. Jhd) ist "mit Pfeilen schießen". Abgeleitet von Flitze (flitsche) f. "Pfeil", einer morphologisch unklaren niederdeutschen/niederländischen Ableitung von mndd. fleke, flieke, mndl. vl(i)eke "Pfeil" (evtl. über frz. flèche "Pfeil", das aus einer entsprechenden germanischen Form stammt)., Bluhme: Lehnwort: nl. < frz. < anfränk.;
bron: Bluhme 2005 Kluge 2002 (Kluge, Bluhme)
-
▾ Duits
flitschen
[0]
status: ontlening onzeker
etymologie: Bluhme: Lehnwort: nl. < frz. < anfränk.
bron: Bluhme 2005 (Bluhme)
-
▾ Sranantongo
flets
[kort schijnen; een flitser gebruiken]
-
▾ Duits
flitzen
[(met pijlen) schieten; snellen; stuiven]
-
▾ floers
[geweven stof; sluier]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1336-1339;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Deens
flor
[geweven stof, de haren op fluweel]
<via Duits>
status: ontlening onzeker
etymologie: OPRINDELSE: af ty. Flor, måske via holl. floers af fr. fleurs (pl.) blomster, se flor2. DDO: fra tysk Flor 'tyndt stof', vist via nederlandsk floers fra fransk fleurs 'blomster', måske beslægtet med fransk velour, DDO: fra nt. hty. flor; maaske gennem holl. floers laant fra fr. (flt.) fleurs, Duden: lat.-provenzal.-fr.-niederl.; der; -s, -e. Kluge: Entlehnt aus nndl. floers "Samt", das auf mfrz. velours zurückgeht. Pfeifer: Entlehnt aus nl. gleichbedeutend floers. Zugrunde liegt wohl frz. fleuret. Schulz: entlehnung aus gleichbed. niederl. floers
bron: Brüel 1993 Dahlerup 1919-1956 Duden Universal 2003 Duden Fremd 1990 Hårbøl 2004 Kluge 2002 Pfeifer 1989 Schulz 2004 (Fremmedordbog, Fremmed2, DDO, OOD, Duden Fremd, Kytzler, Kluge, Pfeifer, Duden Universal, Schulz)
-
▾ Duits
Flor
[doorzichtig weefsel; rouwband; pool; sluier]
datering: 1551-1600
status: ontlening onzeker
etymologie: Duden: lat.-provenzal.-fr.-niederl.; der; -s, -e. Kluge: Entlehnt aus nndl. floers "Samt", das auf mfrz. velours zurückgeht. Pfeifer: Entlehnt aus nl. gleichbedeutend floers. Zugrunde liegt wohl frz. fleuret. Schulz: entlehnung aus gleichbed. niederl. floers
bron: Duden Universal 2003 Duden Fremd 1990 Kluge 2002 Pfeifer 1989 Schulz 2004 (Duden Fremd, Kytzler, Kluge, Pfeifer, Duden Universal, Schulz)
-
▾ Hongaars
flór
[doorzichtig weefsel, sluier]
<via Duits>
-
▾ Kroatisch
flor
[fijn doorzichtig weefsel; rouwband]
<via Duits>
status: ontlening onzeker
bron: Anić 2003 (Anić, Vladimir & Ivo Goldstein (2000), Rječnik stranih riječi, Zagreb, 2de druk.)
-
▾ Lets
flors
[geweven stof]
-
▾ Macedonisch
flor
[fijn doorzichtig weefsel; rouwband]
<via Duits>
-
▾ Noors
flor
[geweven stof]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: gj. lty, ty fra nederl; FuT: von nd. flôr, = nhd. Flor, holl. floers. Zugrunde liegt wohl. frz. velours.
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Oekraïens
flër
[fijn doorzichtig weefsel]
<via Russisch>
-
▾ Russisch
flër
[fijn doorzichtig weefsel]
<via Duits>
datering: 1724 (1701-1750)
status: ontlening onzeker
etymologie: Wohl aus nhd. Flor, das über ndl. floers, afrz. velous auf lat. villōsus 'haarig' zurück- geführt wird (s.Kluge-Götze EW.166, Franck-Wijk 166).
bron: Vasmer 1953-1958 (Vasmer)
-
▾ Servisch
flor
[fijn doorzichtig weefsel; rouwband]
<via Duits>
-
▾ Sloveens
flor
[fijn doorzichtig weefsel; rouwband]
<via Duits>
-
▾ Deens
flor
[geweven stof, de haren op fluweel]
<via Duits>
-
▾ flonkeren
[warm schitteren]
-
▾ Duits
flunkern
[opsnijden, zich schitterend voordoen]
datering: 1751-1800
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: Zu flinken "glitzern" u.ä. zunächst im Norden (ndd. flunkern, nndl. flonkeren). Übertragen gebraucht für "sich glanzvoll darstellen"; dann "aufschneiden".
bron: Kluge 2002 (Kluge)
-
▾ Duits
flunkern
[opsnijden, zich schitterend voordoen]
-
▾ flop
[mislukking]
-
▾ Indonesisch
flop
[mislukking]
status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
-
▾ Indonesisch
flop
[mislukking]
-
▾ flora
[gezamenlijke planten van een streek]
-
▾ Indonesisch
flora
[gezamenlijke planten van een streek]
-
▾ Indonesisch
flora
[gezamenlijke planten van een streek]
-
▾ floret
[schermdegen]
-
▾ Indonesisch
florét
[schermdegen]
-
▾ Menadonees
florèt
[schermen]
-
▾ Indonesisch
florét
[schermdegen]
-
▾ florijn
[Nederlandse gulden]
-
▾ Bretons
fleuryn
[Nederlandse gulden]
-
▾ Deens
florin
[Nederlandse gulden]
status: ontlening onzeker
etymologie: = florijn florin (den hollandske møntenhed gylden (holl. gulden))
bron: DSD 2003 Hårbøl 2004 (Fremmed2, DSD)
-
▾ Duits
Florin
[Nederlandse gulden]
datering: 1351-1400
status: ontlening onzeker
etymologie: der; -s, -e u. -s. Oorspronkelijk ontleend aan ml. florenus.
bron: Duden Fremd 1990 Kluge 2002 (Duden Fremd, Kluge)
-
▾ Esperanto
floreno
[Nederlandse gulden]
<via Frans>
datering: 1889 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: geleend via Fr florin met ondersteunende bronwoorden Du Florin en Eng florin. De klinkerwisseling i > e richt zich op de Fr uitspraak en voorkomt verwarring met de uitgang -ino in nomina van het biologisch vrouwelijk geslacht. De uitgang -o is standaard voor substantieven in Esp.
bron: Cherpillod 2003 Vilborg 1989-2001 (Cherp, Vil 2)
-
▾ Frans
florin
[Nederlandse gulden]
datering: 1748 (1701-1750)
status: ontlening onzeker
etymologie: PR: 1307 (1993: 1278) it. fiorino, de fiore `fleur'; < it., vervolgens gebruikt voor geldstukken uit Fr. (xiv), Oostenrijk en Nederland (xviii); CITAAT: GRobert: florin hollandais (guilder ou gould, gulden)
bron: Dubois 1979 Robert 1993 (PRobert, Larousse)
-
▾ Koerdisch
florîn
[Nederlandse gulden]
-
▾ Litouws
florinas
[Nederlandse gulden]
-
▾ Maltees
fjorin
[Nederlandse gulden]
<via Frans>
-
▾ Noors
florin
[Nederlandse gulden]
status: ontlening onzeker
etymologie: BO: gj fr og eng fra it; NROi: gullmynt som fra 1250-årene ble preget i Firenze, og som ble utgangspunkt for nederl. gylden (gulden), jf. fl.
bron: BO 2005 (BO)
-
▾ Papiaments
florin, florans
[Nederlandse gulden]
status: ontlening onzeker
bron: (Joubert PN)
-
▾ Pools
gulden
[Nederlandse gulden]
status: ontlening onzeker
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Portugees
florim
[Nederlandse gulden]
datering: 1301-1400 (1301-1350)
status: ontlening onzeker
etymologie: Do it. fiorino.
bron: Cunha 1986 (Da Cunha)
-
▾ Turks
florin
[Nederlandse gulden]
-
▾ Bretons
fleuryn
[Nederlandse gulden]
-
▾ fluctuatie
[het schommelen]
-
▾ Indonesisch
fluktuasi
[het schommelen]
-
▾ Indonesisch
fluktuasi
[het schommelen]
-
▾ fluim
[hoeveelheid slijm]
-
▾ Indonesisch
floém
[hoeveelheid slijm]
-
▾ Kupang-Maleis
falém
[hoeveelheid slijm]
-
▾ Papiaments
fleima
†verouderd
[snot]
datering: 1875 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit Ewijk p. 94
bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
-
▾ Indonesisch
floém
[hoeveelheid slijm]
-
▾ fluit
[blaasinstrument]
-
▾ Ambons-Maleis
floit
[blaasinstrument]
-
▾ Arowaks
flauta
[blaasinstrument]
-
▾ Azeri
fleyta
[blaasinstrument]
<via Russisch>
-
▾ Bulgaars
flejta
[blaasinstrument]
<via Russisch>
-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
fluit
[blaasinstrument]
status: ontlening onzeker
bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Creools-Portugees (Malakka)
floi
[blaasinstrument]
status: ontlening onzeker
bron: Baxter 2004 (Baxter, Alan N. & Patrick de Silva (2004), A Dictionary of Kristang (Malacca Creole Portuguese) with an English-Kristang finderlist (Pacific Linguistics 564), Canberra.; Hancock; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Deens
fløjte
[blaasinstrument; fluitsignaal]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: OOD: laant gennem mnt. vloite (ty. flöte) fra oldfr. flaüte, PNOE: fra nedertysk vloite ¯ oldfransk flaüte
bron: Sijs 2006a (PNOE, OOD, Fremmed2, Van der Sijs 2006)
-
▾ Deens
gå fløjten
[de mist in gaan]
-
▾ Duits
Flöte
[blaasinstrument]
datering: 1251-1300
status: ontlening onzeker
etymologie: Entlehnt aus afrz. fleute über mndl. flute, fleute, floyte. Verb: flöten. In de grensstreek met ui-klank, RhWB: Flöte aus ndl. fluit eingelautet: Rhfrk, Mosfrk -ēt, –-; sonst -- [Selfk, Geld, Mörs, Klevld -øy-; -øy- auch da, wo -äu- erhalten bleibt (s. Baum) uAhr, angrenzender Westerw, Köln-Stdt, NBerg, Bluhme: Lehnwort: nl. < afrz. < lm.
bron: Bluhme 2005 Kluge 2002 RhWB 1928-1971 (Kluge, RhWB, Bluhme)
-
▾ Ests
flööt
[blaasinstrument]
<via Duits>
-
▾ Indonesisch
peluit
[blaasinstrument; sirene, fluitsignaal]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: peluit lokomotif = fluit van locomotief
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
peluit
[pijp; sirene]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: peluit panjang = scheidsrechtersfluitje (voetbal)
etymologie: panjang = lang
bron: Kähler 1966 (HANS)
-
▾ Javaans
pluwit, pluit
[Europese fluit]
-
▾ Kupang-Maleis
floit
[dwarsfluit]
-
▾ Litouws
fleita
[blaasinstrument]
<via Duits>
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fleitininkas = een muzikant die fluit speelt
etymologie: vok. Flöte, it. flàuto
bron: Vaitkevičiūtė 2007 (V. Vaitkevičiūtė)
-
▾ Macedonisch
flejta
[blaasinstrument]
<via Russisch>
-
▾ Makassaars
polôí, palôí
[blaasinstrument, fluitje; stoomfluit van boot]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: appolôí = fluiten (ook op de vingers), poloîki = iemand fluiten, een fluitsignaal geven
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Menadonees
floit
[dwarsfluit]
-
▾ Muna
fuloi
[blaasinstrument]
-
▾ Noors
fløyte
[blaasinstrument; fluitsignaal]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: gj lty fra gfr; FuT: von mnd. vloite (holl. fluit)
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT:)
-
▾ Noors
gå fløyten
[de mist in gaan]
-
▾ Oekraïens
flejta
[blaasinstrument]
<via Russisch>
-
▾ Papiaments
flùit (ouder: fleit)
[blaasinstrument]
datering: 1844 (1801-1850)
status: ontlening onzeker
etymologie: pishiporko flùitdó (vissoort: canthidermis sufflamen); pishiporko flùit (schriftvijlvis (Alutera scripta)); toka flùit (fluitspeler) ; tokadó di flùit (fluitspeler). Oudste vindplaats Conradi: Mat 11:17 "Noos a toka fleit i bosonan no a balja…"
bron: (Joubert PN, Conradi, Nagelkerken1980)
-
▾ Russisch
flejta
[blaasinstrument]
datering: 1694 (1651-1700)
status: ontlening onzeker
etymologie: Das Masc. aus ndl. fluit 'Flöte', die Formen mit -a aus nhd. Flöte von afrz. fläute (s. Gamillscheg EW.427, Kluge-Götze EW.167).
bron: Černych 1993 (Vasmer, Cernych)
-
▾ Sahu
fuluti
[blaasinstrument]
-
▾ Saramakkaans
foloíti
[blaasinstrument]
<via Sranantongo>
-
▾ Sranantongo
froiti (ouder: floiti en froiti)
[blaasinstrument]
datering: 1783 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Fo, Schu)
-
▾ Ternataans-Maleis
floit
[dwarsfluit]
-
▾ Wit-Russisch
fléjta
[blaasinstrument]
<via Russisch>
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
fluitjie
[mondharmonica]
<via Afrikaans>
datering: 1913 (1901-1950)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: Afk. fluit, flute, whistle + (J)IE.
bron: Silva 1996 (DSAE)
-
▾ Zweeds
flöjt
[blaasinstrument; fluitsignaal]
datering: 1538 (1501-1550)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: flöjtblåsare, flöjtkonsert, flöjtsolo, flöjtton, blockflöjt, panflöjt, tvärflöjt
etymologie: sedan 1538; av lågty. fleute; ur fornfra. flahute, flëute med samma bet.; av oklart urspr.
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Ambons-Maleis
floit
[blaasinstrument]
-
▾ fluit
[schip]
-
▾ Bretons
flut
[iets in de vorm van een boot]
<via Frans>
datering: 1633 (1601-1650)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: flutenn (schenktuit)
bron: Deshayes 2003 (DEB)
-
▾ Deens
fløjte, fløjtskib
[driemastschip]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: OOD: gennem nt. fleute fra holl. fluit, Arnesen: Det første skip av denne typen ble bygget i Hoorn i 1595., Kluge: Ursprünglich ein nl. Wort fluit, fluitschip
bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD, Arnesen, Kluge)
-
▾ Duits
Flüte, Fleute
[driemaster uit de 17e en 18e eeuw]
status: ontlening onzeker
etymologie: niederl.(-fr.); die; -, -n. Kluge: Ursprünglich ein nl. Wort fluit, fluitschip
bron: Duden Fremd 1990 Kluge 2002 (Duden Fremd, Kluge)
-
▾ Engels
flute
[driemaster, lichtbewapend troepentransportschip]
datering: 1567 (1551-1600)
status: ontlening onzeker
etymologie: a. Fr. flûte, a. Du. fluit (whence the Eng. forms fluyt(e, fluit), perh. a transferred use of fluit = prec.
bron: OED2 1989 (OED2)
-
▾ Fins
flöytti
[bepaald type zeilschip]
-
▾ Frans
flûte
[oorlogsschip dat voor het transport van materiaal zorgde; groot plat schip (in Nederland)]
datering: 1559 (1551-1600)
status: ontlening onzeker
etymologie: PR 1993: fluste 1559; p.-ê. néerl. fluit; PR 1990: 1559; néerl. fluit.FEW: Gam und Valkh führen das fr. wort auf ndl. fluit zurück, das die gleiche bed. hat. Diese bei einem schiffsnamen naheliegende auffassung bleibt zweifelhaft, weil ndl. fluit erst seit 1681 belegt ist. Auch d. fleute ist vor dem ndl. wort belegt (1627). Dass die drei wörter zusammengehören, ist nicht zu bezweifeln. Es wäre auch denkbar, dass eine übertragung von flûte 'flöte' vorliegt; nur kann ein sicherer grund dafür nicht angegeben werden.
bron: Dubois 1979 Robert 1993 Walter 1991 Wartburg 1928 (PRobert, Walter 2, Valkhoff, Larousse, FEW)
-
▾ Italiaans
flauto
[bepaald schip]
<via Frans>
-
▾ Noors
fløyte, fløytskip
[driemaster, koopvaardijschip]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: FuT: von nd. fleute, holl. fluit
bron: Falk 1910-1911 Arnesen (FuT, Arnesen)
-
▾ Oekraïens
flejt
[soort vrachtschip]
<via Russisch>
-
▾ Russisch
flejt
[soort vrachtschip]
status: ontlening onzeker
etymologie: Aus ndl. fluit dass., s. Meulen 62, Matzenauer 158. VdMeulen:Soort van schip, vroeger meer dan nu gebruikelijk. T. Een transportschip, dat op alle zeeën vaart. v. L. Bij W. komen fluiten voor op blz. 90, 158 — 00, vgl. ook WÏNSCH. RUSS. fte/t, flute. Alleen bij V. en J. , van wie de eerste verklaart: bolšoe sudno, upotreb] jaemoe v Golhiiidü dlja perevoza, gruza (groot vaartuig, in Holland gebruikt voor het transport van lading).
bron: Meulen 1909 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1909)
-
▾ Zweeds
flöjt
[lang, smal schip veelal met platte bodem en drie masten]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: flöjtskepp (idem)
etymologie: SAOB; liksoni d. flöjte o. nt. fleute av holl. fluit; jfr eng. o. fr. flute; av okänt urspr.
bron: SAOB 1898 (SAOB)
-
▾ Bretons
flut
[iets in de vorm van een boot]
<via Frans>
-
▾ fluiten
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
-
▾ Berbice-Nederlands
floiti
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
-
▾ Creools-Portugees (Malakka)
floi
[de fluit spelen]
status: ontlening onzeker
bron: Baxter 2004 (Baxter, Alan N. & Patrick de Silva (2004), A Dictionary of Kristang (Malacca Creole Portuguese) with an English-Kristang finderlist (Pacific Linguistics 564), Canberra.; Hancock)
-
▾ Deens
gå fløjten
[de mist in gaan, naar de knoppen gaan, verloren gaan]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: gå fløjten=mislukken, Nederlandse uitdrukking volgens PNOE, Nederduits volgens Fremmed2 en Jessen. DDO: fløjten2 adverbium, udtrykket er lånt fra hollandsk gaan fluiten, af uvis oprindelse
bron: Foerste 1938 Sijs 2006a (Van der Sijs 2006, PNOE, Fremmed2, Jessen, DDO, Foerste)
-
▾ Duits
fleiten gaan
(dialect)
[verloren gaan, ontglippen]
datering: 1578 (1551-1600)
status: ontlening onzeker
etymologie: Auch von andern nd. und fries. Wbb. gebucht.
bron: Foerste 1938 (Foerste)
-
▾ Engels
flout
[(be)spotten, honen]
datering: 1501-1600 (1501-1550)
status: ontlening onzeker
etymologie: perh. - Du. fluiten 'whistle, play the FLUTE, hiss' (uitfluiten); cf.synon.G.colloq. pfeifen auf 'pipe at'.
bron: Onions 1983 (ODEE)
-
▾ Negerhollands
flöjt
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
datering: 1905 (1901-1950)
status: Ambigu: Nederlands of Deens ; ontlening onzeker
bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905: 212)
-
▾ Noors
gå fløyten
[de mist in gaan, naar de knoppen gaan, verloren gaan]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: fra nederl. gaan fluiten; FuT: im ausdruck 'gå fløyten', entlehnt dem nd. fleuten gân, eigentlich ein höchst vulgärer audruck: he schürde sin gat (anus) un gung fleiten, 'er ging seinen weg' (eigentlich 'ging furzend').
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Papiaments
flùit
[de fluit bespelen; met de mond fluiten]
datering: 1859 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: flùitdó (fluitist); flùitista (fluitist), pishiporko flùitdó (vissoort: canthidermis sufflamen), pishiporko flùit (vissoort : aluthera scripta)
etymologie: Uit: Putman1859 p.59
bron: (Joubert PN, putman1859)
-
▾ Saramakkaans
foloíti
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
<via Sranantongo>
-
▾ Sranantongo
froiti
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
datering: 1783 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Schu, Fo)
-
▾ Berbice-Nederlands
floiti
[de fluit spelen; met de mond fluiten]
-
▾ fluiter
[fluitspeler]
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
floiter
[fluitspeler]
status: ontlening onzeker
bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
floiter
[fluitspeler]
-
▾ fluks
[spoedig, dadelijk]
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
flenx
[praatziek]
status: ontlening onzeker
bron: Avram 2013 Ginneken 1913-1914 (JAC, Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Deens
fluks
[spoedig, dadelijk]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: DDO: fra nedertysk vlug(e)s, genitiv af vlug 'flugt', egentlig 'i flugten'
bron: Falk 1910-1911 (DDO, FuT)
-
▾ Noors
fluks
[dadelijk]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: fra lty, besl m flukt; FuT: von mnd. vluges (vloges), nhd. flugs, adverbialer genitiv von Flug (eigentlich 'in fliegender eile')
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Zweeds
hux flux
[vliegensvlug, als de wiedeweerga]
datering: 1896 (1851-1900)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: sedan 1896; ramsa bildad till lågty. fluckes med samma bet., eg. 'i flygande fart'; besl. med flyga
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
flenx
[praatziek]
-
▾ fluor
[gas]
-
▾ Indonesisch
fluor
[gas]
-
▾ Japans
furyūoru
†verouderd
[gas]
-
▾ Koreaans
p'ŭlluorŭ
[gas]
<via Japans>
-
▾ Indonesisch
fluor
[gas]
-
▾ fluorine
[chemisch element]
-
▾ Japans
furyūorine
†verouderd
[chemisch element]
-
▾ Japans
furyūorine
†verouderd
[chemisch element]
-
▾ fluweel
[geweven stof]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1336-1339;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Deens
fløjl
[geweven stof]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: PNOE: fra nedertysk flöwel ¯ oldfransk veluel 'fløjl', OOD: laant fra mnt. flöwel, flu(w)el, flowel (jf. Saaby.7), holl. fluweel, oldfr. veluel (fr. velours); besl. m. lat. villus, uldhaar. Jessen: Laan af nt. Fluweel. Duits heeft dit ook van het Nederlands geleend.
bron: (PNOE, OOD, EO2, Hammerich 45, Arnesen, Hammerich 48, Öhmann)
-
▾ Duits
Fluwel
†verouderd
[geweven stof]
-
▾ Frans
fluwel
†verouderd
(dialect)
[geweven stof]
-
▾ Negerhollands
fluweel, flyweel, flyveel, vlyveel
[geweven stof]
datering: 1776 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
etymologie: fluweel (old 1776), flyweel, flyveel, vlyveel (Hesseling 1905)
bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905)
-
▾ Noors
fløyel
[geweven stof]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: fra lty, besl m flor; FuT: entlehnt dem mnd. flu(w)el, flowel (o = ø), wovon auch spätanord. fluel'Das wort ist über holl. fluweel von afrz. veluel gekommen, das mit lat. villus 'wollenes haar' zusammenhängt.
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 Arnesen (BO; FuT, Arnesen)
-
▾ Deens
fløjl
[geweven stof]
-
▾ fluwijn
[steenmarter]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1451-1500;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche -
▾ fobie
[angstbeklemming]
-
▾ Indonesisch
fobi
[angstbeklemming]
-
▾ Indonesisch
fobi
[angstbeklemming]
-
▾ focus
[brandpunt]
-
▾ Indonesisch
fokus
[brandpunt]
-
▾ Indonesisch
fokus
[brandpunt]
-
▾ foefje
[truc]
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
foefie slide
[kabelbaan (speeltoestel)]
<via Afrikaans>
datering: 1970 (1951-2000)
status: ontlening onzeker
etymologie: prob. Afk foefie stunt, trick + Eng. slide
bron: Silva 1996 (DSAE)
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
foefie slide
[kabelbaan (speeltoestel)]
<via Afrikaans>
-
▾ foei
[tussenwerpsel: uitroep van afkeuring]
-
▾ Fries
foei, fuoi, fui
[tussenwerpsel: uitroep van afkeuring]
-
▾ Fries
foei, fuoi, fui
[tussenwerpsel: uitroep van afkeuring]
-
▾ foelie
[zaadmantel van de muskaatnoot]
-
▾ Indonesisch
fuli
[zaadmantel van de muskaatnoot]
-
▾ Indonesisch
fuli
[zaadmantel van de muskaatnoot]
-
▾ foerage
[veevoeder; levensmiddelen]
-
▾ Madoerees
prangsi
(dialect)
[veevoeder; levensmiddelen]
status: ontlening onzeker
etymologie: dialect van Sumēnēp, men gebruikt ook: jadhong
bron: Kiliaan 1904 (KIL)
-
▾ Madoerees
prangsi
(dialect)
[veevoeder; levensmiddelen]
-
▾ foerier
[bevoorradingsonderofficier]
-
▾ Javaans
polir, poliyer, pulir, puliyer, purir
[bevoorradingsofficier]
-
▾ Madoerees
bhulir
[bevoorradingsonderofficier]
-
▾ Nias
fuli
[bevoorradingsonderofficier]
-
▾ Javaans
polir, poliyer, pulir, puliyer, purir
[bevoorradingsofficier]
-
▾ foetelen
[(Vlaams) bedriegen]
-
▾ Frans
foudler
(dialect)
[bedriegen]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: f(r)oût'leû
etymologie: Waals
bron: Wartburg 1928 (FEW)
-
▾ Frans
foudler
(dialect)
[bedriegen]
-
▾ foetsie
[weg]
-
▾ Fries
foetsy
[weg, verdwenen]
-
▾ Fries
foetsy
[weg, verdwenen]
-
▾ foezelolie
[mengsel van hogere alcoholen]
-
▾ fok
[voorzeil]
-
▾ Azeri
fok
[voorste zeil van een schip]
<via Russisch>
-
▾ Baskisch
poka
[voorzeil]
<via Frans>
status: ontlening onzeker
etymologie: Vermeld in Lab-eu in de geciteerde vorm poka, in Barr (Biskaais) met f- in plaats van p-, en wel met varianten als foka, foke, e.a. De overgang f- > p- is vrij algemeen bij leenwoorden in Guipúzcoa en directe omgeving, zodat de variatie foka/poka niet hoeft te verbazen.
bron: Barrutia 2000 Laburu 1992a (Arb, Lab-ba, Barr)
-
▾ Bulgaars
fok
[voorzeil]
-
▾ Deens
fok
[voorzeil]
datering: 1724 (1701-1750)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fokkemast
etymologie: PNOE, ED2, Fremmedordbog: van Nederlandse fok. Fremmed2, FuT en OOD: van Nederlandse fok of Nederduitse vock(e), Jessen: van Nederduits, Bang: (holl)
bron: Becker-Christensen 2005 Brüel 1993 Dahlerup 1919-1956 Falk 1910-1911 Hammerich 1945 Hårbøl 2004 Jessen 1883 Arnesen Bang 1976 (Fremmedordbog, PNOE, ED2, Fremmed2, OOD, Jessen, FuT, Sabys, Hammerich 45, Arnesen, Bang)
-
▾ Duits
Fock
[voorzeil]
datering: 1551-1600
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: Focksegel
etymologie: Zunächst bezeugt als ndd. fok, nndl. fok, fock (auch ndn., nschw.); dazu ndd. focken "Segel hissen". Die Zusammenhänge sind nicht ausreichend klar. Fr. fok "dreieckiges Stück Land" scheint von der Form des Segels so benannt zu sein, nicht umgekehrt. Nach Sperber übertragen von einer Bezeichnung des (dreieckig dargestellten) weiblichen Geschlechtsteils (ficken). (…) Dem Engl. fremd; die skand. Entsprechungen (schwed. fock, dän. fok) scheinen nd. Entlehnungen zu sein. Das nd.=nl. Wort führt man zurück auf die Verbalwurzel von altnord. fjuka "vom Winde getragen werden" oder man vergleicht mnl. vocken "wehen"(Teutonista) Goedel: Unzweifelhaft ist das Wort niederländisch-niederdeutsch, und an der Nordsee haben wir dem Etymon zu suchen., Bluhme: Focksegel=Nederlands
bron: Goedel 1902 (Kluge, Goedel, Bluhme)
-
▾ Ests
fokk
[voorzeil]
-
▾ Fins
fokki, fokka
[voorzeil]
<via Zweeds>
datering: 1862 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
bron: Nurmi 1998 Stjerncreutz 1862 Bentlin 2008 (Stjerncreutz, NSSK, SKP, TN, Bentlin)
-
▾ Frans
foc
[voorste zeil van een schip]
datering: 1602 (1601-1650)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: verouderd: focquemast; FEW: grand foc 1771, petit foc 1771, etc.
etymologie: PR: néerl.fok.FEW: Die klüver scheinen in Frankreich erst zu beginn des 18.jhs. in gebrauch gekommen zu sein. Aus dem fr. entlehnt vann. foug, kat. petifoc. (Schon 1602 le focquemast. Doch steht das wort in der 'Description du pénible voyage fait par Sr. Olivier du Nort' (Amsterdam 1602). Es handelt sich also nicht um ein wirklich fr. wort).
bron: Dubois 1979 Robert 1993 Valkhoff 1949 Walter 1997 Wartburg 1928 (PRobert, Walter, Valkhoff, Larousse, FEW)
-
▾ Italiaans
fiocco
[kluiver]
status: ontlening onzeker
etymologie: Come voce marin., oland. medio fok, forse attraverso il fr., avvicinato a fiocco (Continuaz. del lat. floccus 'bioccolo di lana')
bron: Bolelli 1989 (Bolelli)
-
▾ Keiëes
foot
[fokkenzeil]
-
▾ Litouws
fokas
[zeil aan de voormast van een schip]
- ▾ Noors fokk [voorzeil]
-
▾ Oekraïens
fok
[zeil aan de voormast]
<via Russisch>
-
▾ Pools
fok, bryfok
[voorzeil]
status: Ambigu: Nederlands of Duits ; ontlening onzeker
etymologie: nm.Fock "przedni maszt"', "dolny źagiel"
bron: (Wladyslaw Kopalinski; http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Russisch
fok
[zeil aan de voormast]
datering: 1701-1725 (1701-1750)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fokabrás 'touwen voor het bewegen van de fokkera's' (ouder fokobrasy pl. Ust.Morsk.1720, s.Smirnov 310 ff.), uit ndl. fokkebras; fokvánty pl.'touwen, die de fokkemast steunen', Ust. Morsk.1720, uit fokkewant (Smirnov 311, Meulen 234); fokzejl' 'fokzeil' (Meulen 62); fokmáčta 'fokkemast' (ouder fokmašta, Peter de Gr., s.Smirnov 311, Meulen 133); fokrej 'fokkera, stengen waaraan de zeilen van de voormast hangen' (ouder fokraa, fokraina Ust. Morsk.1720 uit 'fokkera, fokkeree', s. Meulen 158 ff.); fokstagzel' 'fokkestagzeil' (Meulen 198).
etymologie: Aus ndl.ndd. fok dass., s.Meulen 62, Matzenauer 159, Croiset v.d.Kop IORJ.15,4,16. VdMeulen:Fok. Onderste razeil aan den voorsten mast. T. Op groote scheepen is het een seil, dat het onderste is aan de voorste, of naa haar genaamd de fokkemast. WINSCII. , vgl. W. blz. 04 (onder de zeilen): de rock aen de voormast. Russ. fok, voile de misaine. .. geeft ook een oud , ongebruikelijk Russ. fokzejl d. i. Holi. fokzeil. Het Russ. woord heeft op kleine vaartuigen dezelfde beteekenis als in hetzelfde geval in het Holl. : een driehoekig zeil op kleine vaartuigen tusschen den fokkemast en den boegspriet geheschen, v. L., vgl. WiNseií. : op klein vaartuig is het dat strook linden, dat voor van de steeven bij de stag opgeheist werd naa de mast. De Russen zeggen dan : kosoj (driehoekige) fok. Rij Russ. fok een adj. fókovój, dat echter niet beteekent : behoorende tot de fok, maar: behoorende tot den fokkemast, I). \. fókocfe panisd, de zeilen van den fokkemast, le fard de misaine, foresails, z. hetzelfde verschijnsel op Grootzeil, Kruiszeil.
bron: Meulen 1909 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1909)
-
▾ Spaans
foque
[voorzeil, kluiver]
<via Frans>
datering: 1696 (1651-1700)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: petifoque, 1831, del fr. petit foc `foc pequeño'.
etymologie: Del neerl. fok íd., h. 1500, deriv. de fokken `izar (una vela)'; probablemente por conducto del fr. foc.
bron: Corominas 1983 (Corominas)
-
▾ Zweeds
fock
[voorzeil]
datering: 1550 (1501-1550)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fockfall, fockskot, fockrå
etymologie: sedan 1550; av nederl. fok eller lågty. fock(e) med samma bet.; av ovisst urspr.
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Azeri
fok
[voorste zeil van een schip]
<via Russisch>
-
▾ fokkenboelijn
[boelijn van de fok]
-
▾ Russisch
fokabulin'
†verouderd
[boelijn van de fok]
-
▾ Russisch
fokabulin'
†verouderd
[boelijn van de fok]
-
▾ fokkenbras
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ Deens
fokkebras
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ Russisch
fokabras
†verouderd
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ Deens
fokkebras
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ fokkengeitouw
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ Russisch
fokagitov
†verouderd
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ Russisch
fokagitov
†verouderd
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ fokkenhals
[hals van de fok]
-
▾ Russisch
fokagals
†verouderd
[hals van de fok]
-
▾ Russisch
fokagals
†verouderd
[hals van de fok]
-
▾ fokkenhalstalie
[bepaald touw aan de fokkenhals]
-
▾ Russisch
fokagalstali
†verouderd
[bepaald touw aan de fokkenhals]
-
▾ Russisch
fokagalstali
†verouderd
[bepaald touw aan de fokkenhals]
-
▾ fokkenhanenpoot
[eind touw aan fok met ring die door een ander touw opgehouden wordt]
-
▾ Russisch
fokaganaput'
†verouderd
[eind touw aan fok met ring die door een ander touw opgehouden wordt]
-
▾ Russisch
fokaganaput'
†verouderd
[eind touw aan fok met ring die door een ander touw opgehouden wordt]
-
▾ fokkenkardeel
[bepaald takel aan de fok]
-
▾ Russisch
fokagardel'
†verouderd
[bepaald takel aan de fok]
-
▾ Russisch
fokagardel'
†verouderd
[bepaald takel aan de fok]
-
▾ fokkenmarszeil
[bepaald zeil]
-
▾ Pools
fokmarsel
[tweede of derde zeil van onderen aan de fokkenmast]
status: ontlening onzeker
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Pools
fokmarsel
[tweede of derde zeil van onderen aan de fokkenmast]
-
▾ fokkenmast
[voorste mast op een zeilschip]
-
▾ Bulgaars
fokmačta
[voorste mast op een zeilschip]
<via Russisch>
-
▾ Deens
fokkemast
[voorste mast op een zeilschip]
-
▾ Fins
fokkamasto
[voorste mast op een zeilschip]
<via Zweeds>
-
▾ Lets
fokmasts
[voorste mast op een zeilschip]
-
▾ Pools
fokmaszt
[voorste mast op een zeilschip]
status: ontlening onzeker
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Russisch
fokmačta
[voorste mast van een driemastschip]
-
▾ Zweeds
fockmast
[voorste mast op een zeilschip]
-
▾ Bulgaars
fokmačta
[voorste mast op een zeilschip]
<via Russisch>
-
▾ fokkenra
[ra van de fok]
-
▾ Lets
fokrāja
[ra van de fok]
-
▾ Litouws
fokrėja
[ra van de fok]
-
▾ Pools
fokreja
[ra van de fok]
status: ontlening onzeker
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Russisch
fokarej
[ra van de fok]
-
▾ Lets
fokrāja
[ra van de fok]
-
▾ fokkenrust
[balk aan de fokkenmast]
-
▾ Russisch
fokruslen'
†verouderd
[balk aan de fokkenmast]
-
▾ Russisch
fokruslen'
†verouderd
[balk aan de fokkenmast]
-
▾ fokkenschoot
[schoot waarmee de fok vastgezet wordt]
-
▾ Russisch
fokaškot
†verouderd
[schoot waarmee de fok vastgezet wordt]
-
▾ Russisch
fokaškot
†verouderd
[schoot waarmee de fok vastgezet wordt]
-
▾ fokkenstag
[touwwerk aan de fok]
-
▾ Pools
fokstenga
[touwwerk aan de fok]
status: ontlening onzeker
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Russisch
fokaštag
[touwwerk aan de fok]
-
▾ Pools
fokstenga
[touwwerk aan de fok]
-
▾ fokkenstagzeil
[zeil aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokastaksel', fokstaksel'
†verouderd
[zeil aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokastaksel', fokstaksel'
†verouderd
[zeil aan de fokkenstag]
-
▾ fokkenstagzeilleider
[zeilleider aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokstaksel'leer
†verouderd
[zeilleider aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokstaksel'leer
†verouderd
[zeilleider aan de fokkenstag]
-
▾ fokkenstagzeilneerhaler
[zeilneerhaler aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokstaksel'-niral
†verouderd
[zeilneerhaler aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokstaksel'-niral
†verouderd
[zeilneerhaler aan de fokkenstag]
-
▾ fokkenstagzeilval
[bepaald touw aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokstaksel'fal
†verouderd
[bepaald touw aan de fokkenstag]
-
▾ Russisch
fokstaksel'fal
†verouderd
[bepaald touw aan de fokkenstag]
-
▾ fokkentoppenant
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ Russisch
fokatopenant
†verouderd
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ Russisch
fokatopenant
†verouderd
[bepaald touw aan de fok]
-
▾ fokkentopzeil
[bovenste schuine zeil aan de fokkenmast]
-
▾ Pools
foktopsel
[bovenste schuine zeil aan de fokkenmast]
status: ontlening onzeker
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Pools
foktopsel
[bovenste schuine zeil aan de fokkenmast]
-
▾ fokkenval
[touw waarmee de fok wordt gehesen]
-
▾ Russisch
fokafal
†verouderd
[touw waarmee de fok wordt gehesen]
-
▾ Russisch
fokafal
†verouderd
[touw waarmee de fok wordt gehesen]
-
▾ fokkenwant
[touwwerk van de fok]
-
▾ Russisch
fokvanty
[touwwerk van de fok]
-
▾ Russisch
fokvanty
[touwwerk van de fok]
-
▾ fokkenzeil
[bepaald zeil]
-
▾ Russisch
fokzejl
[bepaald zeil]
-
▾ Russisch
fokzejl
[bepaald zeil]
-
▾ Fokker
[vliegtuigmerk]
-
▾ Deens
fokker
[vliegtuig uit de fabriek van Fokker]
status: ontlening onzeker
etymologie: efter den hollandske flyver og konstruktør Anthony Fokker (1890-1939).
bron: Hårbøl 2004 (Fremmed2)
-
▾ Engels
Fokker
[vliegtuig met trekschroef; vliegtuig gebouwd in de Fokkerfabrieken]
datering: 1913 (1901-1950)
status: ontlening onzeker
etymologie: Name of A. H. G. Fokker (1890–1939), a Dutch engineer, the inventor.
bron: Sijs 2009a (OED2, Van der Sijs 2009)
-
▾ Deens
fokker
[vliegtuig uit de fabriek van Fokker]
-
▾ fokker
[iemand die fokt]
-
▾ Fries
fokker
[iemand die fokt]
-
▾ Fries
fokker
[iemand die fokt]
-
▾ folder
[vouwblad]
-
▾ Indonesisch
folder
[vouwblad]
status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
-
▾ Indonesisch
folder
[vouwblad]
-
▾ foliant
[boek in folioformaat]
-
▾ Fries
foliant
[boek in folioformaat]
-
▾ Fries
foliant
[boek in folioformaat]
-
▾ folie
[bladmetaal]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1400-1434;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
foelie
[bladmetaal]
-
▾ Indonesisch
foli
[bladmetaal; dun plastic verpakkingsmateriaal]
-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
foelie
[bladmetaal]
-
▾ folio
[boekformaat]
-
▾ Indonesisch
folio, polio
[boek-, papierformaat van ongeveer 33x21,5 cm]
-
▾ Madoerees
fōliyō
[boekformaat]
-
▾ Indonesisch
folio, polio
[boek-, papierformaat van ongeveer 33x21,5 cm]
-
▾ folklore
[volksoverleveringen]
-
▾ Indonesisch
folklor
[volksoverleveringen]
-
▾ Indonesisch
folklor
[volksoverleveringen]
-
▾ follikel
[zakje]
-
▾ Indonesisch
folikel
[zakje]
-
▾ Indonesisch
folikel
[zakje]
-
▾ fommelen
[(gewestelijk) frommelen]
-
▾ Deens
tasten
[famle]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: OOD: fra nt. fammelen, PNOE: erfwoord: fællesgermansk *faimil@n- 'gøre usikre bvægelser' afl. af *faima- ¯ indoeuropæisk *poim-, *peimi- 'rask, kvik'
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Engels
fumble
[tasten, frunniken, prutsen; stamelen, hakkelen; (uit handen) laten glippen]
datering: 1501-1600 (1501-1550)
status: ontlening onzeker
etymologie: - LG. fummeln, (also Du.) fommelen, whence Sw. fumla. Cf. famble (xv) 'of faltering utterance' (so Sw. famla, Da. famle).
bron: Onions 1983 (ODEE)
-
▾ Noors
famle
[tasten, hannesen]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: fra lty, besl m fomle; FuT: = nd. fammelen, (…) fummeln, holl. fommelen
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Zweeds
fumla
[tasten]
status: ontlening onzeker
etymologie: - LG. fummeln, (also Du.) fommelen, whence Sw. fumla. Cf. famble (xv) 'of faltering utterance' (so Sw. famla, Da. famle).
bron: Onions 1983 (ODEE)
-
▾ Deens
tasten
[famle]
-
▾ fonds
[vastgelegd kapitaal]
-
▾ Fries
fons
[vastgelegd kapitaal]
-
▾ Indonesisch
fond(s), fons
[vastgelegd kapitaal]
-
▾ Menadonees
fonds
[vastgelegd kapitaal]
-
▾ Papiaments
fonds
†verouderd
[vastgelegd kapitaal]
-
▾ Sranantongo
fonsu
[(zieken)fonds]
-
▾ Fries
fons
[vastgelegd kapitaal]
-
▾ foneem
[klankeenheid]
-
▾ Indonesisch
foném, fonim
[klankeenheid]
-
▾ Indonesisch
foném, fonim
[klankeenheid]
-
▾ fonetiek
[tak van taalwetenschap betreffende spraakklanken]
-
▾ Indonesisch
fonétik
[tak van taalwetenschap betreffende spraakklanken]
-
▾ Indonesisch
fonétik
[tak van taalwetenschap betreffende spraakklanken]
-
▾ fonograaf
[toestel om geluidstrillingen vast te leggen in wascilinders, voorloper van de grammofoon]
-
▾ Indonesisch
fonograf
[toestel om geluidstrillingen vast te leggen in wascilinders, voorloper van de grammofoon]
-
▾ Indonesisch
fonograf
[toestel om geluidstrillingen vast te leggen in wascilinders, voorloper van de grammofoon]
-
▾ fonogram
[wascilinder voor fonograaf]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1912;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fonogram
[wascilinder voor fonograaf]
-
▾ Makassaars
pôno
[wascilinder voor fonograaf]
status: ontlening onzeker
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Indonesisch
fonogram
[wascilinder voor fonograaf]
-
▾ fonologie
[tak van taalwetenschap betreffende fonemen]
-
▾ Indonesisch
fonologi
[tak van taalwetenschap betreffende fonemen]
-
▾ Indonesisch
fonologi
[tak van taalwetenschap betreffende fonemen]
-
▾ fontein
[kunstmatige springbron]
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
fontena
[kunstmatige springbron]
-
▾ Deens
fontein
[bron]
-
▾ Indonesisch
fontén, pontén
[kunstmatige springbron]
-
▾ Javaans
pontèn
[kunstmatige springbron]
-
▾ Papiaments
fontein
[kunstmatige springbron]
-
▾ Sranantongo
fontèn
[kunstmatige springbron]
-
▾ Creools-Portugees (Ceylon)
fontena
[kunstmatige springbron]
-
▾ fonteinkruid
[waterplant]
-
▾ fooi
[drinkgeld]
-
▾ Duits
Fôtje, Fooi, Foie
(dialect)
[(Oost-Friesland, Westmünsterland) drinkgeld; (Emsland) klein geschenk dat door het nieuwe of vertrekkend personeel aan een wasvrouw van een huis gegeven wordt]
status: ontlening onzeker
etymologie: Gegenwärtig im Reiderland und auf Borkum als Fôtje ziemlich bekannt; auch alte Schiffer aus den Fehnen gebrauchen es so. Im Emden, teils auch im Reiderland, allgemein angelehnt an Pôte "Pfote" und zu Pôtje umgebildet. Schlüter: Anholt, Emmerich, Kleve, Moers, Geldern. Auch Schönhoff verzeichnet es als nl. Lehnwort im Emsl.
bron: Foerste 1938 (Foerste, Schlüter, Schönhoff)
-
▾ Engels
foy
[afscheidsfeestje of geschenk voor reizigers]
datering: 1496 (1451-1500)
status: ontlening onzeker
etymologie: a. Du. fooi (in Kilian foye, voye), prob., as Kilian suggests, a. Fr. voie way, journey.
bron: OED2 1989 (OED2)
-
▾ Fries
foai
[drinkgeld]
-
▾ Indonesisch
foya-foya
[escapades; met geld smijten]
-
▾ Papiaments
fooi
†verouderd
[drinkgeld]
-
▾ Schots
foy
[afscheidsfeestje; feestje om een bruiloft of speciale gelegenheid te vieren]
datering: 1701-1800 (1701-1750)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: drink (someone's) ~ 'op (iemands) afscheid drinken' 18-e19
etymologie: eModEng; MDu foye, voye 'a celebration of a departure'; OF voie 'a journey'
bron: CSD 1985 (CSD)
-
▾ Duits
Fôtje, Fooi, Foie
(dialect)
[(Oost-Friesland, Westmünsterland) drinkgeld; (Emsland) klein geschenk dat door het nieuwe of vertrekkend personeel aan een wasvrouw van een huis gegeven wordt]
-
▾ foppen
[voor de gek houden]
-
▾ Fries
foppe
[voor de gek houden]
-
▾ Papiaments
fop
†verouderd
[voor de gek houden]
-
▾ Petjoh
fop, foppentjes
[voor de lol, voor de aardigheid, niet om geld spelen]
-
▾ Fries
foppe
[voor de gek houden]
-
▾ forceren
[met geweld openen]
-
▾ Indonesisch
(mem)forsir, porsir
[met geweld openen; zijn stem geweld aandoen]
-
▾ Kupang-Maleis
forsir
[dwingen]
-
▾ Menadonees
forsèr
[dwingen]
-
▾ Negerhollands
forceer, forscheer
[met geweld openen, inspannen]
datering: 1776 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
etymologie: forceer, forscheer (old 1776), forceer (Hesseling 1905: 257)
bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 257)
-
▾ Sranantongo
forser
[dwingen, met dwang iets voor elkaar proberen te krijgen]
-
▾ Surinaams-Javaans
forsir
[vermoeiend, zwaar]
<via Sranantongo>
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: morsir = vermoeien met doorzeuren
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Indonesisch
(mem)forsir, porsir
[met geweld openen; zijn stem geweld aandoen]
-
▾ formaat
[grootte]
-
▾ Indonesisch
format
[grootte]
-
▾ Indonesisch
format
[grootte]
-
▾ formaldehyde
[giftig gas met doordringende geur]
-
▾ Indonesisch
formaldéhid
[giftig gas met doordringende geur]
-
▾ Indonesisch
formaldéhid
[giftig gas met doordringende geur]
-
▾ formaline
[desinfectiemiddel]
-
▾ Indonesisch
formalin
[desinfectiemiddel]
-
▾ Indonesisch
formalin
[desinfectiemiddel]
-
▾ formaliseren
[formeel maken]
-
▾ Indonesisch
formalisir
[formeel maken]
-
▾ Indonesisch
formalisir
[formeel maken]
-
▾ formateur
[samensteller; beoogde premier die een kabinet van ministers moet samenstellen]
-
▾ Indonesisch
formatir
[samensteller; beoogde premier die een kabinet van ministers moet samenstellen]
-
▾ Indonesisch
formatir
[samensteller; beoogde premier die een kabinet van ministers moet samenstellen]
-
▾ formatie
[vorming]
-
▾ Indonesisch
formasi
[vorming]
-
▾ Menadonees
formasi
[vorming]
-
▾ Indonesisch
formasi
[vorming]
-
▾ formeel
[naar de vorm]
-
▾ Indonesisch
formil, pormil
[naar de vorm]
-
▾ Javaans
permèl, permil
[naar de vorm]
-
▾ Menadonees
formil
[naar de vorm]
-
▾ Indonesisch
formil, pormil
[naar de vorm]
-
▾ formica
[harde kunststof]
-
▾ Indonesisch
formika
[harde kunststof]
-
▾ Indonesisch
formika
[harde kunststof]
-
▾ formule
[vast geheel van woorden]
-
▾ Fries
formule
[vast geheel van woorden]
-
▾ Papiaments
formule
†verouderd
[vast geheel van woorden]
datering: 1875 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit: Ewijk p. 31
bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
-
▾ Fries
formule
[vast geheel van woorden]
-
▾ formulering
[het onder woorden brengen]
-
▾ Indonesisch
formulasi
[het onder woorden brengen]
-
▾ Indonesisch
formulasi
[het onder woorden brengen]
-
▾ formulier
[in te vullen papier]
-
▾ Indonesisch
formulir, pormulir
[in te vullen papier]
-
▾ Indonesisch
formulir, pormulir
[in te vullen papier]
-
▾ fornuis
[kookkachel]
-
▾ Ambons-Maleis
fornès
[kookkachel]
-
▾ Duits
Fenüüs, Fernüüs, Fornuis, Fernuis
(dialect)
[kookkachel]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: Fernüüspott=grote veeketel
etymologie: Kremer 98: Westmünsterland: Fenüüs, Smet 92: Im ganzen Grenzgebiet zwischen Wesel, Kleve und Emden wirkte sich der niederländische Einfluß auf: Niederländische Wörter und Wortformen drangen in den letzten Jahrhunderten, und häufiger besonders im 19. Jahrhunder, als Nahentlehnung (…) dazu gehören … Schlüter: Alteren Leuten bekannt. Die angaben sind nicht einheitlich. Kr. Ahaus
bron: Foerste 1938 Kremer 1998 Schlüter 1952 Smet 1992 (Kremer 98, Smet 92, Foerste, Schlüter)
-
▾ Indonesisch
pornés
[kookkachel]
-
▾ Menadonees
fornès
[kookkachel]
-
▾ Papiaments
fònèshi (ouder: fornys)
†verouderd
[verhoging om op te koken]
datering: 1875 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit: Ewijk p. 31
bron: Brenneker 1978 (PBduizend, Ewijk)
-
▾ Surinaams-Javaans
fornès, pornès
[kookkachel]
-
▾ Ambons-Maleis
fornès
[kookkachel]
-
▾ fornuispot
[pot voor het koken van veevoer]
-
▾ Duits
Fenüüspott
(dialect)
[pot voor het koken van veevoer]
-
▾ Duits
Fenüüspott
(dialect)
[pot voor het koken van veevoer]
-
▾ fort
[vestingwerk]
-
▾ Ambons-Maleis
fort
[vestingwerk]
-
▾ Arowaks
forto
[de stad, Paramaribo]
<via Sranantongo>
-
▾ Karaïbisch
fo'to
[de stad, Paramaribo]
<via Sranantongo>
status: ontlening onzeker
bron: Aloema 1987 (Aloema, Nardo, M.J. Pierre & C.N. van der Ziel (red.) (1987), Kalihna-Nederlands woordenboek, met index, Instituut voor Taalwetenschap (SIL), proefuitgave. 1987)
-
▾ Negerhollands
fort
[vestingwerk, kasteel]
datering: 1776 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 (old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926)
-
▾ Papiaments
fòrti (ouder: forti)
[vestingwerk; aanduiding van Fort Amsterdam op Curaçao]
datering: 1859 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
bron: (Joubert PN, Putman1859)
-
▾ Sranantongo
foto
[stad; plaats; vestingwerk]
datering: 1783 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
bron: Blanker 2005 Focke 1855 Stichting 1995 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Schu, Fo, SR)
-
▾ Tiriyó
poto
[stad, Paramaribo]
<via Sranantongo>
-
▾ Ambons-Maleis
fort
[vestingwerk]
-
▾ fortificatie
[versterking]
-
▾ Indonesisch
fortifikasi
[versterking]
-
▾ Indonesisch
fortifikasi
[versterking]
-
▾ fortuynisme
[gedachtegoed van politicus Pim Fortuyn]
-
▾ fosfaat
[zout van fosforzuur]
-
▾ Indonesisch
fosfat, pospat
[zout van fosforzuur]
-
▾ Indonesisch
fosfat, pospat
[zout van fosforzuur]
-
▾ fosfor
[chemisch element]
-
▾ Indonesisch
fosfor, pospor
[chemisch element]
-
▾ Japans
posuperu, posuporu
(dialect)
[chemisch element; lucifers]
status: ontlening onzeker
etymologie: De vorm posuperu wordt in de betekenis van 'fosfor' gebruikt in het dialekt van Tsushima.De vorm posuporu wordt in de betekenis van 'lucifers' gebruikt in het dialekt van Kumamoto.
bron: Vos 1963 (Vos 1963)
-
▾ Indonesisch
fosfor, pospor
[chemisch element]
-
▾ fossiel
[versteend overblijfsel]
-
▾ Indonesisch
fosil
[versteend overblijfsel]
-
▾ Indonesisch
fosil
[versteend overblijfsel]
-
▾ foto
[fotografische opname]
-
▾ Gimán
foto
[fotografische opname]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: sustel foto = fototoestel; pei nig foto lepsó = neem een foto van mij
bron: Teljeur 1978-1980 (Telj2005)
-
▾ Indonesisch
foto
[fotografische opname]
-
▾ Madoerees
fōtō
[fotografische opname]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fōtō kōpi = fotokopie
bron: Safioedin 1977 (ASIS)
-
▾ Menadonees
foto
[fotografische opname; fotocamera]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: bafoto = fotograferen
bron: Warokka 2004 (DJERY)
-
▾ Minangkabaus
poto
[fotografische opname]
-
▾ Muna
foto
[fotografische opname]
-
▾ Sarnami
foto
[fotografische opname]
-
▾ Sranantongo
fowtow
[fotografische opname]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fotomasyin (kopieerapparaat)
bron: Blanker 2005 Stichting 1995 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, SR)
-
▾ Surinaams-Javaans
foto
[fotografische opname]
-
▾ Gimán
foto
[fotografische opname]
-
▾ fotogeniek
[op foto's een voordelige indruk makend]
-
▾ Indonesisch
fotogénik
[op foto's een voordelige indruk makend]
-
▾ Indonesisch
fotogénik
[op foto's een voordelige indruk makend]
-
▾ fotojournalistiek
[verslaggeving door middel van foto's]
-
▾ Indonesisch
fotojurnalistik
[verslaggeving door middel van foto's]
-
▾ Indonesisch
fotojurnalistik
[verslaggeving door middel van foto's]
-
▾ fotokopie
[fotografisch vervaardigde kopie]
-
▾ Indonesisch
fotokopi
[fotografisch vervaardigde kopie]
-
▾ Kupang-Maleis
fotokopi
[fotografisch kopieërapparaat]
-
▾ Indonesisch
fotokopi
[fotografisch vervaardigde kopie]
-
▾ fotomodel
[iemand die zijn of haar beroep maakt van het poseren voor een fotograaf]
-
▾ Indonesisch
fotomodél
[iemand die zijn of haar beroep maakt van het poseren voor een fotograaf]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fotomodél kalénder = pin-up girl
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fotomodél
[iemand die zijn of haar beroep maakt van het poseren voor een fotograaf]
-
▾ foton
[lichtquant]
-
▾ Indonesisch
foton
[lichtquant]
-
▾ Indonesisch
foton
[lichtquant]
-
▾ fototoestel
[fotocamera]
-
▾ Indonesisch
fototustel, tustel
[fotocamera]
-
▾ Javaans
photo-tustel
[fotocamera]
status: ontlening onzeker
bron: Albada 2007 Pigeaud 1989 (Albada, Rob van & Th. Pigeaud (2007), Javaans-Nederlands woordenboek, Leiden: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde.)
-
▾ Indonesisch
fototustel, tustel
[fotocamera]
-
▾ fouilleren
[kleren doorzoeken]
-
▾ Fries
fûillearje
[kleren doorzoeken]
-
▾ Fries
fûillearje
[kleren doorzoeken]
-
▾ fout
[gebrek, misslag]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Duits
faut, fôt, Faut,
(dialect)
[gebrek; onjuist]
status: ontlening onzeker
etymologie: Foerste: Der alten Generation im Krh. von früher her bekannt. In Weener fôt, Auch sonst enlehnt. Noordhorn: faut (…) Auch in andern Teilen Niederdeutschlands entlehnt. Strodtmann: Ist auch Holländisch. HID: holl. Schlüter: meist von Vieh und Gegenständen im Verkauf. Belege bei den Bauern etwa um Weseke und in Gegemkrückling, wo z.B. im Pferdehandel noch häufiger gesagt wird: Door ist Faut an (bünt Fauten aun).
bron: Foerste 1938 (Foerste, HID, Strodtmann, Schlüter)
-
▾ Negerhollands
faut, fout, vout
[gebrek, misslag, vergissing]
datering: 1776 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
etymologie: faut (old 1776), fout (djdj 1926), vout (Hesseling 1905:201).old 1776: ontkennende vorm = sonder faut, volk no kan vind faut na em (= foutloos)volgens ol 1776 heeft ''faut' ook de betekenis van 'beschudligen'
bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926, Hesseling 1905:201)
-
▾ Papiaments
fout
[gebrek, misslag]
datering: 1859 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
bron: (Joubert PN, Putman1859)
-
▾ Russisch
fáut
[de slechtste soort balken]
status: ontlening onzeker
etymologie: F o u t , gebrek in het hout. Russ. fáut, zie Zee- en Scheepst. 63. Hierbij zal ook wel behoren de betekenis die Dal' 4, 1134 van dit woord geeft t.w. die van: chudšij sort breven, kotoryja kladut vniz plota (de slechtste soort balken, die men onderaan een vlot legt). In ver van elkaar verwijderde streken van Rusland bekend (Chersoń, Simbirsk). VdMeulen 1909:Fout. Waarschijnlijk een synoniem van wat men ook gebrek noemt, z. T.: gebrek, plaats in een stuk hout, welke, op ziekelijke wijze aangedaan , de waarde van dat hout vermindert, of het voor een of ander doel ongeschikt maakt. Russ. faut, loup; defect, imperfection in timber. De vorm van het Russ. woord doet hier denken aan overname uit Holl. fout, waarvoor ik echter, in de genoemde speciale beteekenis van gebrek in het hout, geen bewijsplaats heb. Toch komt het mij niet onwaarschijnlijk voor, dat hier voor: gebrek, ook het woord fout is gebezigd, terwijl ik verder in de opvatting van den Holl. oorsprong van Russ. fáut word versterkt door het feit, dat de Holl. benaming van een bepaald gebrek in het hout, n. 1. houtvuur, ook in het Russ. heeft bestaan, z. ald. Het Eng. heeft als term voor gebrek in het hout weliswaar fault (vgl. ..: gebrek. F. loup; E. fault, defect, imperfection), doch het Russ. faut komt in uitspraak niet met Eng. fault, maar met Holl. fout overeen (Russ. au uit Holl. ou is geen bezwaar, vgl. Kuss. ha/'/t naast hout uit IToll. bo///, Kuss. ..///erta// uit Moll. ...h.ev'to./. , en/.).
bron: Meulen 1959 (VdMeulen 1959, VdMeulen 1909)
-
▾ Saramakkaans
fóútu
[gebrek, misslag]
<via Sranantongo>
-
▾ Sranantongo
fowtu
[gebrek, misslag, vergissing]
-
▾ Duits
faut, fôt, Faut,
(dialect)
[gebrek; onjuist]
-
▾ foutvracht
[de vergoeding die de bevrachter moet betalen wanneer hij de laadruimte die voor hem is gereserveerd niet gebruikt]
-
▾ Duits
Fautfracht
(dialect)
[de vergoeding die de bevrachter moet betalen wanneer hij de laadruimte die voor hem is gereserveerd niet gebruikt ]
status: ontlening onzeker
etymologie: Das Wort ist nicht nur den ostfries. Schiffern bekannt, sondern an der ganzen Küste geläufig. Schlüter: ferner Fautfracht bei den Schiffern an der ganzen Küste. Letzterer auch Ausdruck in der Rheinschiffahrt wohl unter nl. Einfluss, während bei dem einfachen Wort in der Rheinprovinz z.T. direkte Entlehnung aus dem frz. faut vorliegen kann.
bron: Foerste 1938 (Foerste, Schlüter)
-
▾ Duits
Fautfracht
(dialect)
[de vergoeding die de bevrachter moet betalen wanneer hij de laadruimte die voor hem is gereserveerd niet gebruikt ]
-
▾ fraai
[mooi]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1276-1300;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frai
†verouderd
[goed, mooi]
<via Negerhollands>
datering: 1990 (1951-2000)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: Valls 1990: frai dankie = fine thank you
bron: Valls 1990 (Valls 1990)
-
▾ Creools-Portugees (Malakka)
frai
[mooi]
status: ontlening onzeker
bron: Avram 2013 (Hancock; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Duits
fraai, frai, frei
†verouderd
(dialect)
[mooi]
-
▾ Negerhollands
fraai,fraej, frāi, fraj
[mooi, goed, oprecht]
datering: 1770 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
etymologie: fraai (old 1776, Hesseling 1905), frāi (djdj 1926), fraj, fraej (Magens 1770, Hesseling 1905). old 1776: ontkennende vorm = no fraai
bron: Hesseling 1905 Magens 1770 (Magens 1770, old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926)
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frai
†verouderd
[goed, mooi]
<via Negerhollands>
-
▾ fractie
[deel van een politieke partij]
-
▾ Indonesisch
fraksi
[alle aanhangers van een politieke partij in een vertegenwoordigend lichaam]
-
▾ Indonesisch
fraksi
[alle aanhangers van een politieke partij in een vertegenwoordigend lichaam]
-
▾ fractionisatie
[het trapsgewijs distilleren]
-
▾ Indonesisch
fraksionisasi
[het trapsgewijs distilleren]
-
▾ Indonesisch
fraksionisasi
[het trapsgewijs distilleren]
-
▾ fractuur
[breuk]
-
▾ Indonesisch
fraktur
[breuk]
-
▾ Indonesisch
fraktur
[breuk]
-
▾ fragment
[gedeelte]
-
▾ Indonesisch
fragmén
[gedeelte]
-
▾ Indonesisch
fragmén
[gedeelte]
-
▾ fragmentarisch
[uit brokstukken bestaand]
-
▾ Indonesisch
fragméntaris
[uit brokstukken bestaand]
-
▾ Indonesisch
fragméntaris
[uit brokstukken bestaand]
-
▾ frakstaart
[de staart ofwel het achterste gedeelte van een frak of jas]
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frakstet
[de staart ofwel het achterste gedeelte van een frak of jas]
<via Negerhollands>
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frakstet
[de staart ofwel het achterste gedeelte van een frak of jas]
<via Negerhollands>
-
▾ framboesia
[tropische huidziekte]
-
▾ Ambons-Maleis
boba
[tropische huidziekte]
-
▾ Indonesisch
frambosia
[tropische huidziekte]
-
▾ Ambons-Maleis
boba
[tropische huidziekte]
-
▾ framboos
[vrucht]
-
▾ Duits
Frambôse, Flambose
†verouderd
(dialect)
[vrucht]
status: ontlening onzeker
etymologie: Schlüter: in Anholt belegt. Auch im Nrh. Ebenso in der Grft. Bentheim (Nordhorn), Früher in Ostfrsl.
bron: Foerste 1938 (Foerste, Schlüter)
-
▾ Indonesisch
frambos, prambos
[vrucht]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: strup frambosen = frambozensyroop
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Duits
Frambôse, Flambose
†verouderd
(dialect)
[vrucht]
-
▾ franco
[portvrij]
-
▾ Boeginees
parângko
[postzegel]
-
▾ Indonesisch
perangko, pranko, prangko
[postzegel; (Bahasa Prokem) tatoeage]
-
▾ Jakartaans-Maleis
perangko
[postzegel]
-
▾ Javaans
prangko
[port van een brief]
-
▾ Madoerees
parangkō, prangko, prangku, frangku
[portvrij, port van een brief, postzegel]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: aparangkō, aprangku = voorzien van postzegel, gefrankeerd, mrangku, mrangkuwi, marangkōwe = een postzegel plakken op iets
etymologie: dialect van Sumēnēp: bhrāngko
bron: Kiliaan 1904 (ASIS, PH, KIL)
-
▾ Makassaars
parângko
[postzegel]
status: ontlening onzeker
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Minangkabaus
parangko
[portvrij, postzegel]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: baparangko = voorzien van postzegel
bron: Moussay 1995 (Moussay)
-
▾ Petjoh
prangko, perangko
[postzegel]
<via Indonesisch>
-
▾ Soendanees
parangko
[frankeerzegel, postzegel]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: marangkoan=frankeren
bron: Coolsma 1913 (Coo1913)
-
▾ Surinaams-Javaans
prangko
[postzegel]
-
▾ Boeginees
parângko
[postzegel]
-
▾ franje
[overbodige opsiering]
-
▾ Ambons-Maleis
franye
[overbodige opsiering]
-
▾ Indonesisch
peranye
†verouderd
[overbodige opsiering]
-
▾ Saramakkaans
faándja
[overbodige opsiering, rafels]
<via Sranantongo>
-
▾ Sranantongo
franya
[overbodige opsiering; (verjaardags)slinger]
datering: 1855 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
bron: Blanker 2005 Focke 1855 Stichting 1995 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Fo, SR)
-
▾ Ambons-Maleis
franye
[overbodige opsiering]
-
▾ Frank
[volksnaam]
-
▾ Arabisch (Egypte)
firank, farank
[munteenheid]
<via Frans>
-
▾ Arabisch (Klassiek)
'afrang, 'ifrang
[Franken, (West-)Europeanen]
<via Frans>
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: tafarnag 'de gewoonten van de Europeanen aannemen'
bron: Otten (Otten p.c.)
- ▾ Arabisch (Marokko) frank [munteenheid] <via Frans>
-
▾ Arabisch (MSA)
firank, firanka
[munteenheid]
<via Frans>
-
▾ Bretons
frank
[vrij]
<via Frans>
-
▾ Frans
franc, franque
[lid van bepaalde Germaanse stammen; (sinds de kruistochten) Europeaan (uit de havens in het oostelijke Middellandse Zeegebied)]
status: ontlening onzeker
etymologie: PR: lat. Francus, frq. Frank, nom ethnique, (PR 1993: p.-ê. du germ. *frëka- `avide de combat', cf. friquet)
bron: Robert 1993 (PRobert)
-
▾ Frans
franc, franche
[vrij]
datering: 1080 (1051-1100)
status: frankisch ; ontlening onzeker ; afleiding
etymologie: PR: de 1 franc
bron: Robert 1993 (PRobert)
-
▾ Frans
franc
[munt (in Frankrijk, België e.d.)]
datering: 1360 (1351-1400)
status: ontlening onzeker ; afleiding
etymologie: PR: probablt de la devise Francorum rex `roi des Francs' sur les premières pièces de ce nom
bron: Robert 1993 (PRobert)
-
▾ Koerdisch
frank
[munteenheid]
<via Frans>
-
▾ Maltees
frank
[lid van Germaanse stammen]
<via Frans>
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: frankament (adv.) [vrijmoedig], frankizza [besparing, bezuiniging], iffranka [besparen]
bron: Aquilina 2006 (Aquilina)
-
▾ Perzisch
farânk
[oude muntnaam, munteenheid van onder andere Frankrijk en België]
<via Frans>
- ▾ Tamazight (Algerije) fṛank, fṛak [munteenheid] <via Frans>
-
▾ Arabisch (Egypte)
firank, farank
[munteenheid]
<via Frans>
-
▾ frankeren
[porto betalen]
-
▾ Javaans
plangkir, mlangkir
[porto betalen]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: (di)plankir=gefrankeerd
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Zweeds
frankera
[porto betalen]
datering: 1704 (1701-1750)
status: Ambigu: Nederlands of Duits ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: frankeringsapparat (apparaat gebruikt voor frankeren van brieven en briefkaarten); frankeringsfrihet (recht op het laten vervoeren van post zonder de kosten betaald te hebben); frankeringsstempel (stempel ter bevestiging van frankeren); frankeringstecken (zichtbaarbewijs dat vervoer van post is betaald); frankeringstvång (plicht de bezorgkosten te betalen bij afleveren van post bij vervoerder)
etymologie: SAOB; efter t. frankieren, holl. frankeeren; till FRANKO
bron: SAOB 1898 (SAOB; NEO)
-
▾ Javaans
plangkir, mlangkir
[porto betalen]
-
▾ Frans
[van Frankrijk]
-
▾ Fins
ranskalainen
[van Frankrijk]
<via Zweeds>
status: ontlening onzeker
bron: Häkkinen 2004 Kirjoittaja 1999 Nurmi 1998 Sadeniemi 2002 (KH, NSSK, SKP, TN)
-
▾ Japans
Furansu
[van Frankrijk; Frankrijk]
-
▾ Javaans
Prancis
[Frans(man)]
-
▾ Oekraïens
pránci
[syfilis]
status: ontlening onzeker
etymologie: Als 'französische Krankheit' aus ndl. frans 'französisch', vgl. nhd. Franzbrot, Franzband 'Ledereinband' (Kluge-Götze EW.171), s. Preobr. 2,122. Zu beachten ist ital. malfrancese 'Syphilis', francúskaja bolézn' (s.d.).
bron: Vasmer 1953-1958 (Vasmer)
-
▾ Russisch
pránec, chranéc
(dialect)
[scrofuleuse uitslag]
status: ontlening onzeker
etymologie: Als 'französische Krankheit' aus ndl. frans 'französisch', vgl. nhd. Franzbrot, Franzband 'Ledereinband' (Kluge-Götze EW.171), s. Preobr. 2,122. Zu beachten ist ital. malfrancese 'Syphilis', francúskaja bolézn' (s.d.). Uit VdMeulen: F r a n s in de betekenis van: de Franse ziekte, morbus gallicus, Syphilis (Ndl. Wdb. 3,.4667). Hieruit verklaart Vasmer 2, 424 en 3, 270 de bij Dal' 3, 997; 4, 1153 en 1230 voorkomende dialectische russ. woorden fránec, pránec, chranéc en chrjánec voor: syphilis en daarnaast ook wel voor: scrofuleuze uitslag. Wat de vorm aangaat is dit mogelijk: de / kan dialectisch in p of ch veranderen en russ. fránec uit ndl. frans zou te vergelijken zijn met russ kránec uit ndl. krans of de plur. škáncy van škánec uit ndl. schans (zie Zee- en Scheepst. op die woorden). Nu worden de russ. woorden voor de genoemde ziekte of ongesteldheid vaak in de pluralisvorm gebruikt: fráncy, práncy, chráncy, vgl. witruss. práncy, klruss. pránci, en hierbij zou men, dunkt mij, evengoed, zo niet beter, aan het hd. plur. tantum franzen, synoniem met franzosen, voor morbus gallicus (Deutsches Wtb. 4, 1, 60 en 62) kunnen denken.
bron: Meulen 1959 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1959)
-
▾ Russisch
francólja, fransólja; ook: franzólja, franzúl'ka
(dialect)
[Frans brood]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: volks: chransól'
etymologie: Neubildungen von ndl. frans 'französisch', nhd. Franz in Franzmann, Franzbrot u.dgl.
bron: Vasmer 1953-1958 (Vasmer)
-
▾ Russisch
chranéc, chránec
[syfilis, de Franse ziekte]
status: ontlening onzeker
etymologie: Als 'französische Krankheit' von ndl. frans 'französisch', s. oben pránec u. francúz.
bron: Vasmer 1953-1958 (Vasmer)
-
▾ Sranantongo
Frans
[van Frankrijk, van Frans-Guyana]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fransmadam (zonpapegaai, kraagpapegaai), Franssei (Frans Guyana, letterlijk: Franse zijde)
bron: Blanker 2005 (SR, Prisma S-N 2005)
-
▾ Surinaams-Javaans
Peras
[Frans, Frans-Guyanees]
<via Sranantongo>
-
▾ Wit-Russisch
práncy
[syfilis (de Franse ziekte)]
<via Russisch>
status: ontlening onzeker
etymologie: Als 'französische Krankheit' aus ndl. frans 'französisch', vgl. nhd. Franzbrot, Franzband 'Ledereinband' (Kluge-Götze EW.171), s. Preobr. 2,122. Zu beachten ist ital. malfrancese 'Syphilis', francúskaja bolézn' (s.d.).
bron: Vasmer 1953-1958 (Vasmer)
-
▾ Zweeds
fransk
[van Frankrijk]
datering: 1640 (1601-1650)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: sedan ca 1640; av lågty. fransch, trol. bildat till fra. France 'Frankrike'; till 2frank
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Fins
ranskalainen
[van Frankrijk]
<via Zweeds>
-
▾ Frans
[voornaam]
-
▾ Indonesisch
Pang
[(eigennaam) Frans]
-
▾ Javindo
Pang
[(eigennaam) Frans]
-
▾ Indonesisch
Pang
[(eigennaam) Frans]
-
▾ Frans-Guyana
[land in Zuid-Amerika]
-
▾ Sranantongo
Franskayana
[land in Zuid-Amerika]
-
▾ Sranantongo
Franskayana
[land in Zuid-Amerika]
-
▾ Franse bloem
[plantennaam]
-
▾ Papiaments
franseblum
[oleander (Nerium oleander L.)]
-
▾ Papiaments
franseblum
[oleander (Nerium oleander L.)]
-
▾ Fransman
[iemand met de Franse nationaliteit]
-
▾ Indonesisch
Perasman, prasman
[iemand met de Franse nationaliteit]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: makanan perasmanan = buffet
etymologie: makanan = eten
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
prasman
[Frans]
-
▾ Javaans
Prasman
†verouderd
[iemand met de Franse nationaliteit]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: prasmanan=feestelijke maaltijd
bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
-
▾ Madoerees
rasman, parasman
[Frans]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: nagārā parasman = Frankrijk
etymologie: nagārā = land
bron: Penninga 1936 (PH)
-
▾ Munsee-Delaware
pǝlánšǝma:n
[iemand met de Franse nationaliteit]
-
▾ Sranantongo
Fransman
[iemand met de Franse nationaliteit, iemand uit Frans-Guyana]
-
▾ Surinaams-Javaans
Prasman
[iemand met de Franse nationaliteit, Frans-Guyanees]
-
▾ Unami-Delaware
pǝlánšǝma:n
[iemand met de Franse nationaliteit]
-
▾ Zweeds
fransman
[iemand met de Franse nationaliteit]
datering: 1540 (1501-1550)
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: sedan 1540; av lågty. fransmann med samma bet.; till fransk
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Indonesisch
Perasman, prasman
[iemand met de Franse nationaliteit]
-
▾ fransoos
[Fransman (minachtend)]
-
▾ frater
[broeder]
-
▾ Papiaments
frater, fratu
[broeder]
status: ontlening onzeker
bron: (Joubert PN)
-
▾ Papiaments
frater, fratu
[broeder]
-
▾ fraude
[bedrog]
-
▾ Fries
fraude
[bedrog]
-
▾ Indonesisch
fraude
[bedrog]
-
▾ Fries
fraude
[bedrog]
-
▾ free kick
[vrije trap]
-
▾ Indonesisch
perékik, prikik
[vrije trap; tegen de regels, onbehoorlijk handelen]
-
▾ Makassaars
parîkí
[vrije trap; een vrije trap nemen (voetbal)]
status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: parîkiki = hij maakt een vrije trap
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Sranantongo
frikik
[vrije trap]
-
▾ Indonesisch
perékik, prikik
[vrije trap; tegen de regels, onbehoorlijk handelen]
-
▾ frees
[werktuig]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1860;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
frais
[werktuig]
-
▾ Indonesisch
frais
[werktuig]
-
▾ freewheelen
[fietsen zonder te trappen]
-
▾ Indonesisch
keriwil, priwil
[fietsen zonder te trappen]
-
▾ Javaans
kriwil, priwil
[fietsen zonder te trappen]
-
▾ Indonesisch
keriwil, priwil
[fietsen zonder te trappen]
-
▾ fregat
[(oorlogs)schip]
-
▾ Azeri
fregat
[driemastig oorlogsschip]
<via Russisch>
-
▾ Boeginees
paragâta
[oorlogsschip]
-
▾ Indonesisch
fregat, pergat
[(oorlogs)schip]
-
▾ Oekraïens
fregát
[driemastig oorlogsschip]
<via Russisch>
-
▾ Pools
fregata
[driemastig (oorlogs)schip]
datering: 1776 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
etymologie: nm.fregatte, wł.fregata, hol. fregat "okręt źaglowy"
bron: Bańkowski 2000 (A.Bańkowski)
-
▾ Russisch
fregát
[driemastig oorlogsschip]
datering: 1694 (1651-1700)
status: ontlening onzeker
etymologie: Fregat über ndl. fregat dass., die Form mit -a über nhd. Fregatte (seit 17 Jhdt., s. Schulz 1,225 ff.) oder direkt aus frz. frégate, s. Meulen 64, Gorjajev EW.393. VdMeulen 1909:Fregat. Dliemastschip ; zoo het een oorlogschip is, met eene enkele overdekte en eene onoverdekte batterij. T. Oorlogsvaartuig met een dek, en meer dan twintig en minder dan vijftig of zestig stukken voerende, die boven op het dek en op de halfdeks verdeeld zijn. v. L. Kuss. fregat, fregate. De Kussen hebben dit woord hoogstwaarschijnlijk uit het Moll. ; het komt ook voor in het Lexicon van nieuwe woorden met de primitieve verklaring: sudno, chodjašcee po vode (schil), dat op het water vaart).
bron: Meulen 1909 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1909)
-
▾ Azeri
fregat
[driemastig oorlogsschip]
<via Russisch>
-
▾ frequent
[veelvuldig]
-
▾ Indonesisch
frékwén
[veelvuldig]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: frékwénsi = frequentie
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
frékwén
[veelvuldig]
-
▾ fret
[marterachtige]
-
▾ Deens
fritte
[marterachtige]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: PNOE: fritt+e ¯ også frette ¯ nedertysk fret ¯ vist af fransk furet 'fritte' ¯ afl. af latin f[r 'tyv'
bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
-
▾ Duits
Frett(chen)
[marterachtige]
datering: 1451-1500
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: Frettchen, frettieren
etymologie: Duden: lat.-vulgärlat.-fr.-niederl.; das; -[e]s, -e. Kluge: Über frz. furet und mndl. foret entlehnt aus ml. furet(t)us "Frettchen", einer Ableitung von l. fUro m. "Iltis" (das wohl zu l. fUr m. "Dieb" gehört). DU: [niederl. fret, frz., mniederl. furet, über das Vlat. zu spätlat. furo, eigtl.= Dieb, zu lat. fur= Dieb
bron: Duden Universal 2003 Duden Fremd 1990 Kluge 2002 (Duden Fremd, Kytzler, Kluge, Duden Universal)
-
▾ Pools
fretka
[marterachtige]
<via Duits>
status: ontlening onzeker
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Deens
fritte
[marterachtige]
-
▾ frictie
[wrijving]
-
▾ Indonesisch
friksi
[wrijving]
-
▾ Indonesisch
friksi
[wrijving]
-
▾ friemelen
[onrustig met de vingers bewegen]
-
▾ Duits
rimmelen
(dialect)
[onrustig met de vingers bewegen, iemand slaan, een geldspelletje]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: die Rimmel(er)ei, dat Gerimmel(s)=het gekruimel, resten van hout e.d.
etymologie: rimmeln II das Wort, ein Iterativum zu mndl. wriemeln u. ndl. friemeln, westf. vriemeln, nd. wrîmen ‘reiben’, mit dem rip. frimmeln zu vergleichen ist, ist in drei getrennten Geb. mit derselben Grundbed., doch je nach Geb. in einer besondern Einzelbed. bezeugt, u. zwar α.Simm, Goar, uMos, May, uAhr, Westerw, Siegld; β. Berg; γ.Grevbr, MGladb, Kref, Kemp, u. zwar -ī- Simm, Goar; -ē- Simm-Bub, Goar-NGondershsn, sonst -i-, selten -e- schw.: 1.a. etwas r., zwischen den Fingern zerreiben zu Krümmeln, z. B. Brot, Strangtabak; de Däg (Teig) werd gerimmelt für die Rimmelsuppe; de Floh muss gerimelt were; rimel mol e paar Blire (Blätter) zwische de Finger, da werscht't schunn rieche, war et is; dat Brot is noch so feicht, dat rimelt sich ordelich, wemmer't schneid Simm, Verbr. Geb. α. RA.: Du wollt et och noch jeremmelt un gebrockt han du willst es auch bis ins kleinste wissen Gummb-Nümbrecht (abseits). S. frimmeln (Rip, SNfrk), ribbeln. — b. einen r., schlagen, prügeln Westerw. — 2.a. de Melch rimmelt, — es gerimmelt gerinnt [xərimpəlt Lennep-Dabringhsn]; gerimmelts M. Neuw-Dierd u. Geb. β (Berg). — b. et hot (es) gerīmelt leicht gefroren Trier-Trittenh. — 3. ein Geldspiel; Geldstücke von geringerem Wert werden in den Händen geschüttelt, worauf der Schütteler die Mitspieler fragt: flach (Mönz) odder Krun (Krone)? je nachdem, wie die Geldstücke zur Erde fallen, hat man gewonnen oder verloren Verbr. Geb. γ. — Abl.: die Rimmel(er)ei, dat Gerimmel(s) das lästige Rimmeln, Gekrümel, zerkrümelte wertlose Überreste von Holz, Stroh, Flachs.
bron: RhWB 1928-1971 (RhWB)
-
▾ Fries
frimelje
[onrustig met de vingers bewegen]
-
▾ Duits
rimmelen
(dialect)
[onrustig met de vingers bewegen, iemand slaan, een geldspelletje]
-
▾ Fries
[iemand of iets afkomstig van Friesland; bepaalde wollen stof; Friese taal]
-
▾ Bretons
Frizeg
[Friese taal]
-
▾ Duits
Fries
[wollen stof]
datering: 1651-1700
status: ontlening onzeker
etymologie: Entlehnt aus frz. frise, das seinerseits aus mndl. frise "krauses Tuch" entlehnt ist. Dieses wohl ursprünglich drape de Frize "friesischer Wollstoff".
bron: Kluge 2002 (Kluge)
-
▾ Engels
frieze
[grove wollen stof]
<via Frans>
datering: 1401-1500 (1401-1450)
status: ontlening onzeker
etymologie: xv (frese,frise). -F.frise (whence also G. fries)=Sp.,Pg.frisa-medL.*(lāna) frīsia FRISIAN wool (so L. panni frisii Frisian clothes).
bron: Onions 1983 (ODEE)
-
▾ Engels
Frisian
[uit of van Friesland; inwoner van Friesland; Friese taal]
datering: 1598 (1551-1600)
status: ontlening onzeker
etymologie: f. L. Fr<imac>si-<imac> pl. (ad. the native name: OFris. Frise, Frese, MDu. Vriese (Du. Vries), OHG. Friaso, Frieso, OE. Frísa, Frésa wk. n., a Frisian) + -an.
bron: Onions 1983 (OED2, ODEE)
-
▾ Esperanto
friso
[uit of van Friesland]
datering: 1909 (1901-1950)
status: ontlening onzeker
etymologie: geleend via Fr frise met ondersteunend bronwoord Du Fries. De uitgang -o is standaard voor substantieven in Esp. Overname van de stemhebbende s uit het Frans was geblokkeerd, doordat de wortel friz- ‘haar doen krullen’ al bestond
bron: Cherpillod 2003 Vilborg 1989-2001 (Cherp, Vil 2)
-
▾ Fins
friisiläinen
[Fries; Friese koe, Fries paard]
-
▾ Frans
frise
[soort wollen stof]
datering: 1226 (1201-1250)
status: ontlening onzeker
etymologie: GR: de Frise, n. géographique.FEW: zie trefwoord 'Frisa'.
bron: Wartburg 1928 (GRobert, Valkhoff, FEW)
-
▾ Frans
frison
[uit Friesland, het Fries (taal)]
datering: 1512 (1501-1550)
status: ontlening onzeker
etymologie: PR: (1993 de Frise,) du lat. Frisius, nom de peuple
bron: Robert 1993 (PRobert)
-
▾ Italiaans
frisone
[iemand of iets afkomstig van Friesland; Fries paard of Friese koe]
-
▾ Litouws
fryzai
[Fries paard]
status: ontlening onzeker
etymologie: pagal Olandijos istorinės srities Fryzijos (Friesland), esančios prie Šiaurės jūros tarp Maso ir Vėzerio (Weser) upių, pavadinimą
bron: Vaitkevičiūtė 2007 (V. Vaitkevičiūtė)
-
▾ Oekraïens
friz
[wollen stof]
<via Russisch>
-
▾ Pools
fryzyjski język
[Friese taal]
status: ontlening onzeker
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Pools
fryzyjski koń, fryz
[Fries paard]
status: ontlening onzeker
bron: (http://sjp.pwn.pl/lista.php?)
-
▾ Portugees
frisa
[grof textiel van wol]
datering: 1201-1300 (1201-1250)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: frisar 'krullen, kroezen, de haren overeind zetten' xv
etymologie: Do baixa lat. (tela) frisia, do top. Frísia.
bron: Cunha 1986 (Da Cunha)
-
▾ Russisch
friz
[wollen stof, soort van duffel]
status: ontlening onzeker
etymologie: F r i e s , zekere wollen stof, soort van duffel (Ndl. Wdb. 3, 4678). Russ. friz, bij Dal' 4, 1154: tolstaja, ves'ma vorsistaja bajka (dikke, zeer ruige baai). De z kan worden verklaard uit de plur. friezen (Friesen of Duffels, Gr. Placaatb. 5, 203a (a°. 1734)), vgl. de analoge russ. vormen kljuz en šljuz uit ndl. kluis en sluis (zie Zee- en Scheepst. op die woorden). Men kan bij fries ook denken aan het afgeleide adj. friezen, russ. frizovyj, b.v. frízovaja šineľ (een friezen mantel) en zie Gončarov 7, 149: I mužčiny, i ženščiny nosjat frizovye kapoty, a zimoj olenij iii nerpičij mech, vyvoročennyj naiznanku (zowel de mannen als de vrouwen (bij de Jakoeten) dragen friezen (duffelse) jassen, maar 's winters rendier- of zeehondenpelzen binnenste buiten gekeerd). Daarom lijkt het mij niet nodig te denken aan hd. fries of fr. frise zoals men in de woordenboeken vindt noch aan eng. frieze; ook baai is uit het ndl. in het russ. gekomen.
bron: Meulen 1959 (VdMeulen 1959)
-
▾ Spaans
frisa
[gewone wollen doek]
datering: 1220-1250 (1201-1250)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: frisar `levantar y rizar los pelillos de algún tejido', 1490, por practicarse esta operación con la frisa, mediante cardas; de donde se pasó a `refregar, rozar', 1609 (`azotar', 3er cuarto S. xvi), y de ahí a `parecerse mucho (una cosa con otra)', h. 1600, o `rivalizar', princ. S. xvii.
etymologie: probablemente del b. lat. tela frisia `tela de Flandes', así llamada porque se importaba en barcos de Frisia.
bron: Corominas 1983 (Corominas)
-
▾ Bretons
Frizeg
[Friese taal]
-
▾ Friese ruiter
[stuk hout of ijzer voorzien van scherpe punten voor verschansingen]
-
▾ Engels
cheval de frise; chevaux de frise
[militair verdedigingsmiddel, afweersysteem; gekartelde rand aan vrouwenkleding uit de 18e eeuw]
<via Frans>
datering: 1688 (1651-1700)
status: ontlening onzeker
etymologie: Fr.; lit. ‘horse of Friesland’; because first employed by the Frisians in their struggles for freedom during the latter half of the 17th century to supply their want of cavalry; cf. the Du. name Vriesse ruyters (Frisian horsemen). In 17th c. Horse de Freeze occurs.
bron: Onions 1983 (OED2, ODEE chevaux-de-frise)
-
▾ Frans
frise (cheval de)
[stuk hout of ijzer voorzien van scherpe punten voor verschansingen]
datering: 1572 (1551-1600)
status: ontlening onzeker
etymologie: PR: néerl. friese ruiter, (PR 1990: proprem.) `cavalier de la Frise', province des Pays-Bas (PR 1990: province holl.).FEW: zie trefwoord 'Frisa'.
bron: Dubois 1979 Robert 1993 Valkhoff 1949 Walter 1997 Wartburg 1928 (PRobert, Walter, Valkhoff, Larousse, FEW)
-
▾ Spaans
caballo de frisa
[stuk hout of ijzer voorzien van scherpe punten voor verschansingen]
<via Frans>
datering: 1765-1783 (1751-1800)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: frisar `levantar y rizar los pelillos de algún tejido', 1490, por practicarse esta operación con la frisa, mediante cardas; de donde se pasó a `refregar, rozar', 1609 (`azotar', 3er cuarto S. xvi), y de ahí a `parecerse mucho (una cosa con otra)', h. 1600, o `rivalizar', princ. S. xvii.
etymologie: (del fr. cheval de frise, 1572), así llamado por el empleo de esta obra defensiva en Frisia durante las guerras de Flandes.
bron: Corominas 1983 (Corominas)
-
▾ Engels
cheval de frise; chevaux de frise
[militair verdedigingsmiddel, afweersysteem; gekartelde rand aan vrouwenkleding uit de 18e eeuw]
<via Frans>
-
▾ frigidaire
[koelkast]
-
▾ Indonesisch
frisidér, pirsidér, porsidér, prisidér
[koelkast]
-
▾ Indonesisch
frisidér, pirsidér, porsidér, prisidér
[koelkast]
-
▾ frigiditeit
[seksuele ongevoeligheid van vrouwen]
-
▾ Indonesisch
frigiditas
[seksuele ongevoeligheid van vrouwen]
-
▾ Indonesisch
frigiditas
[seksuele ongevoeligheid van vrouwen]
-
▾ frikadel, frikandel
[gehakt vlees]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1599-1607;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
fricadelle
[gehakt vlees]
status: ontlening onzeker
bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Creools-Portugees (Malakka)
pikadel, frikadel
[bepaald gerecht]
status: ontlening onzeker
bron: Baxter 2004 (Baxter, Alan N. & Patrick de Silva (2004), A Dictionary of Kristang (Malacca Creole Portuguese) with an English-Kristang finderlist (Pacific Linguistics 564), Canberra.; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
-
▾ Deens
frikadelle
[gehaltbal]
<via Duits>
status: ontlening onzeker
etymologie: Stefan p.c.: volgens Deense woordenboek van het Duits, maar volgens Kluge heeft Duits dit ook van het Nederlands overnomen. OOD: tysk Frikadelle sammenblandet af italiensk frittatella (afl. af fritto 'stegt') og fransk fricandeau, fricassé
bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
-
▾ Duits
Frikadelle
[vleesballetje]
datering: 1751-1800
status: ontlening onzeker
etymologie: Entlehnt aus nndl. frikadel, dieses aus einem französischen Vorbild, das neben frz. fricandeau "Pastetenfülle" steht (*fricada, das n in fricandeau ist sekundär, zur gleichen Grundlage auch Frikassee), vielleicht gekreuzt mit einer Entlehnung aus it. frittadella "Pfannengebackenes".
bron: Kluge 2002 (Kluge)
-
▾ Engels
frikkadel
[gehaktbal]
<via Afrikaans>
datering: 1870 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Afrikaans. Cf. fricandel, -elle.
bron: OED2 1989 (OED2)
-
▾ Indonesisch
bergedél, pergedél, pérkedél
[bepaald soort worst]
-
▾ Jakartaans-Maleis
bergedèl, pergedèl, perkedèl, pèrkedèl
[gehakt vlees]
-
▾ Javaans
bregedèl
[gehakt vlees]
-
▾ Litouws
frikadelė
[vlees- of visballetje]
<via Duits>
-
▾ Madoerees
bargēddel, bargēdil, bēlgēddel, bargēddīl
[gehakt vlees]
status: ontlening onzeker
etymologie: Bangkalan: bēlgēddel, Sumēnēp, Pamēkasan: bargēddhel
bron: Kiliaan 1904 (ASIS, PH, KIL)
-
▾ Menadonees
berkedèl
[gehakt vlees, vleesballetjes in soep]
-
▾ Papiaments
frèkèdèl; frèkèndèl, frekedèl
[gehakt in de vorm van een worstje; gehaktbal]
status: ontlening onzeker
bron: (Joubert PN, PBduizend)
-
▾ Petjoh
frikadel, perkedel
[ovengerecht van onder andere gehakt vlees]
-
▾ Singalees
pirikidäl
[gerecht van gehakt vlees met saus]
-
▾ Soendanees
pĕrkĕdel
[bepaald soort worst, gehakt]
-
▾ Sranantongo
frikaderi
[gehakt vlees, gehakt(bal)]
datering: 1855 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Fo)
-
▾ Surinaams-Javaans
bergedhèl, bregedhèl, perkedhèl
[gehakt vlees]
-
▾ Zuid-Afrikaans-Engels
frik(k)adel(le)
[gehaktbal]
<via Afrikaans>
datering: 1870 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Afk, fr. Du. frikadel
bron: Silva 1996 (DSAE)
-
▾ Creools-Portugees (Batavia)
fricadelle
[gehakt vlees]
-
▾ fris
[vers; koel]
-
▾ Deens
frisk
[vers, gezond]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: fra nedertysk vrisch
bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
-
▾ Esperanto
friska
[koel]
<via Frans>
status: ontlening onzeker
etymologie: geleend via Fr frisque(t) met ondersteunende bronwoorden Du frisch, It fresco en Eng fresh. Ter aanvulling op het oudere freŝa (1887) ‘vers, e.d.’, dat volgens War geen rechtstreekse temperatuurgerelateerde betekenis heeft. De klinkerwisseling e > i sluit aan bij Fr en Du en voorkomt verwarring met fresko ‘fresco’. De uitgang -a is standaard voor adjectieven in Esp.
bron: Cherpillod 2003 (Cherp)
-
▾ Frans
frisquet
[schrale kou; beetje koud]
datering: 1827 (1801-1850)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: ook: frisquette, drukkersaam dat gemakkelijk te bewegen is, overgenomen in Spaans als frasqueta (1615)
etymologie: PR: de frisque, dial. du Nord, flam. frisch, v. 1.frais.FEW: zie afzonderlijk record fris/frisque.
bron: Dubois 1979 Robert 1993 Walter 1997 Wartburg 1928 (PRobert, Walter, Larousse, FEW)
-
▾ Frans
frisque
†verouderd
[levendig, elegant, opgeruimd; koud]
datering: 1460 (1451-1500)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: 1.> frisquet 'levendig en luidruchtig klein hondje' 1845; frisquette 'fris en leuk meisje' 1867, etc.; 2.> frisquet 'een beetje koud' (pop.) 1845; frisco 'een beetje koud' (pop.) 1888
etymologie: Frisque usw. fasst spätere entlehnungen aus vertretern des wortes in den neuern germ. sprachen zusammen. Das wort ist entlehnt aus mndl. frisch (< d.frisch). Neben frisch hat das mndl. auch die formen frisc, fris. Mfr. frisque ist nur ganz vereinzelt belegt und hat eine sehr spezielle bed. ('pétillant (du vin)'). Die in der bed. sich deutlich abhebende gruppe 1. findet sich zuerst ungefähr ein jh. lang nur in texten aus Flandern und dem damit eng ver- bundenen burgundischen kulturkreis. Erst im 16.jh. findet sie ihren weg auch in andere gebiete. Bei ihr wie bei 2. sind deutlich zwei lautliche varianten zu unterscheiden, die eine auf -s oder -š auslautend, die andere auf -sk. Sie entsprechen dem schwankenden auslaut der ndl. formen. Das eindringen der formen unter 2. wurde erleichtert durch die bedeutungsverschiebung, welche die dortigen entsprechungen von fr. frais durchgemacht hatten.
bron: Wartburg 1928 (FEW (frisk))
-
▾ Fries
fris
[vers; koel]
-
▾ Menadonees
frès
[vers, koel]
-
▾ Noors
frisk
[vers, onbedorven, gezond]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: fra lty; FuT: von mnd. frisch
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Zweeds
frisk
[gezond]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: friskintyg, friskskriva, kärnfrisk, själsfrisk
etymologie: före 1520; fornsv. frisker; av lågty. vrisch med samma bet.; jfr fresk, fräsch, färsk
bron: NEO 1995 (NEO)
-
▾ Deens
frisk
[vers, gezond]
-
▾ fris
[frisdrank]
-
▾ Sranantongo
fres
[frisdrank, prik]
-
▾ Sranantongo
fres
[frisdrank, prik]
-
▾ frisdrank
[verfrissende, niet-alcoholische drank]
-
▾ Fries
frisdrank
[verfrissende, niet-alcoholische drank]
-
▾ Fries
frisdrank
[verfrissende, niet-alcoholische drank]
-
▾ friseren
[doen krullen]
-
▾ Duits
frisieren
[het haar kammen of coifferen; bijwerken, bijschaven; een motor opvoeren]
status: ontlening onzeker
etymologie: über niederl. friseren < frz. friser= kräuseln, frisieren, wohl zu: frise= 2Fries
bron: Kluge 2002 (Kluge)
-
▾ Duits
frisieren
[het haar kammen of coifferen; bijwerken, bijschaven; een motor opvoeren]
-
▾ frit
[halfgesmolten glasmassa]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1847;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
frit
[halfgesmolten glasmassa]
-
▾ Indonesisch
frit
[halfgesmolten glasmassa]
-
▾ frituur
[in kokend vet gebakken spijs]
-
▾ Sranantongo
frita
[in kokend vet gebakken spijs, gehaktbal]
-
▾ Sranantongo
frita
[in kokend vet gebakken spijs, gehaktbal]
-
▾ fröbelschool
[kleuterschool]
-
▾ Indonesisch
frobel
[kleuterschool]
-
▾ Javaans
prèbel
[kleuterschool]
-
▾ Surinaams-Javaans
frébel, prébel
[kleuterschool]
-
▾ Indonesisch
frobel
[kleuterschool]
-
▾ frok
[(verouderd) borstrok van zeelieden]
-
▾ Makassaars
porokî́, bâju-porokî́
[gestreepte trui (zoals matrozenfrok)]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: (jûkú-)pôró-porokî́ = kleine gestreepte rifvisjes
etymologie: bâju = trui
bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
-
▾ Makassaars
porokî́, bâju-porokî́
[gestreepte trui (zoals matrozenfrok)]
-
▾ frommelen
[friemelen]
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frumple-up
[rimpelen, kreukelen]
<via Negerhollands>
datering: 1981 (1951-2000)
status: ontlening onzeker
etymologie: Valls 1981: probably from Dutch 'frommel' trough Dutch Creole
bron: Valls 1981 (Valls 1981)
-
▾ Sranantongo
from(r)u
[friemelen; valse plooi]
datering: 1855 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Fo)
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
frumple-up
[rimpelen, kreukelen]
<via Negerhollands>
-
▾ frons
[rimpel in het voorhoofd]
-
▾ Sranantongo
fronsu
[rimpel in het voorhoofd]
-
▾ Sranantongo
fronsu
[rimpel in het voorhoofd]
-
▾ fronsen
[tot rimpels samentrekken (van voorhoofd)]
-
▾ Sranantongo
fronsu
[tot rimpels samentrekken (van voorhoofd)]
-
▾ Sranantongo
fronsu
[tot rimpels samentrekken (van voorhoofd)]
-
▾ front
[voorzijde]
-
▾ Indonesisch
front
[voorzijde; eerste gelid van een troepenopstelling]
-
▾ Sranantongo
fronti
[bepaald geveltype]
-
▾ Indonesisch
front
[voorzijde; eerste gelid van een troepenopstelling]
-
▾ fruit
[vruchten]
-
▾ Berbice-Nederlands
frutu
[vruchten]
-
▾ Berbice-Nederlands
frutu
[vruchten]
-
▾ fruiten
[bruin braden]
-
▾ Petjoh
fruitjes
[gefruite uitjes]
-
▾ Petjoh
fruitjes
[gefruite uitjes]
-
▾ fruitjager
[schip dat fruit vervoert]
-
▾ Duits
Früütjager
(dialect)
[schip dat fruit vervoert]
status: ontlening onzeker
etymologie: Den älteren Schiffern noch bekannt. Früher auch in Hamburg gebräuchlich.
bron: Foerste 1938 (Foerste)
-
▾ Duits
Früütjager
(dialect)
[schip dat fruit vervoert]
-
▾ frustratie
[het dwarsbomen, verijdeling]
-
▾ Indonesisch
frustrasi
[het dwarsbomen, verijdeling]
-
▾ Indonesisch
frustrasi
[het dwarsbomen, verijdeling]
-
▾ frustreren
[dwarsbomen]
-
▾ Sranantongo
frustra
[dwarsbomen]
-
▾ Sranantongo
frustra
[dwarsbomen]
-
▾ fuchsia
[siergewas]
-
▾ Japans
hokushia
†verouderd
[siergewas, Fuchsia hybrida]
-
▾ Japans
hokushia
†verouderd
[siergewas, Fuchsia hybrida]
-
▾ fuif
[feest]
-
▾ Fries
fuif
[feest]
-
▾ Fries
fuif
[feest]
-
▾ fuik(net)
[langwerpig vistuig]
-
▾ Amerikaans-Engels
fyke (net)
[langwerpig vistuig]
datering: 1848 (1801-1850)
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: Bartlett: The large bow-nets in New York harbor, used for catching shad, are called shad-fykes; OED: fyke-fisherman, one who fishes with a fyke (Cent. Dict.).
etymologie: Du. fuik.; CITAAT: 1848 Fyke ... The large bow-nets in New York harbor, used for catching shad, are called shad-fykes; [...] 1903 He stopped up the stream with the exception of one narrow outlet, in which he placed his fyke.
bron: Carpenter 1908-1909 Clapin 1902 Craigie 1938-1944 (Craigie, Bartlett, Neumann, Clapin, Carpenter (ook fike); OED2 (U.S.); Schele de Vere, Van der Sijs 2009)
-
▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden
fik
†verouderd
[langwerpig vistuig]
<via Negerhollands>
-
▾ Frans
fud
†verouderd
(dialect)
[visfuik]
datering: 1401-1500 (1401-1450)
status: ontlening onzeker
etymologie: Waals
bron: Wartburg 1928 (FEW)
-
▾ Negerhollands
fik
[langwerpig vistuig]
-
▾ Amerikaans-Engels
fyke (net)
[langwerpig vistuig]
-
▾ fuiven
[feestvieren]
-
▾ Fries
fuive
[feestvieren]
-
▾ Fries
fuive
[feestvieren]
-
▾ fumigatie
[beroking]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fumigasi
[beroking]
-
▾ Indonesisch
fumigasi
[beroking]
-
▾ functie
[ambt]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1652;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fungsi
[ambt; bijzondere werking en verrichting]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: berfungsi = functioneren
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Madoerees
fungsi
[ambt]
-
▾ Indonesisch
fungsi
[ambt; bijzondere werking en verrichting]
-
▾ functionalisme
[het zoeken naar verbanden, samenwerking]
-
▾ Indonesisch
fungsionalisme
[het zoeken naar onderlinge verbanden tussen sociale instituties]
-
▾ Indonesisch
fungsionalisme
[het zoeken naar onderlinge verbanden tussen sociale instituties]
-
▾ functionaris
[die een functie vervult]
-
▾ Fries
funksjonaris
[die een functie vervult]
-
▾ Indonesisch
fungsionaris
[die een functie vervult]
-
▾ Fries
funksjonaris
[die een functie vervult]
-
▾ fundament
[grondslag, fundering]
-
▾ Indonesisch
fondamén, fundamén, pondamén
[fundering]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: pondasi = fundering (van gebouw)
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Jakartaans-Maleis
pondamèn
[fundering]
-
▾ Javaans
pandhemèn, pundemèn
[fundering]
-
▾ Madoerees
dhēmmen, pandhēmmen
[fundering]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: apandhēmmen = met fondement (van een huis), mandhēmmene = een huis van fondement voorzien
bron: Kiliaan 1904 (PH, KIL)
-
▾ Negerhollands
fondament
[grondlegging]
-
▾ Papiaments
fondement
†verouderd
[fundering]
datering: 1875 (1851-1900)
status: ontlening onzeker
etymologie: Uit: Ewijk p. 31
bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
-
▾ Soendanees
padĕmen
[grondslag]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: pipadĕmeneun=wat tot grondslag ergens van dienen zal
bron: Coolsma 1913 Prick 1906 (Cool1913, Prick 1906)
-
▾ Sranantongo
fondamènt
[achterwerk, billen]
-
▾ Surinaams-Javaans
pandhemèn
[grondslag, fundering]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: mandhemèn = funderen, van een fundament voorzien
bron: Vruggink 2001 (Hein)
-
▾ Indonesisch
fondamén, fundamén, pondamén
[fundering]
-
▾ fundamenteel
[tot grondslag dienend]
-
▾ Indonesisch
fundaméntil
[tot grondslag dienend]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: tegenwoordig fundaméntal uit Engels
bron: Sijs 2006a (S&S-T2004, Van der Sijs 2006)
-
▾ Indonesisch
fundaméntil
[tot grondslag dienend]
-
▾ fundatie
[stichting; fundering]
-
▾ Deens
fundats
[document voor fonds]
status: ontlening onzeker
etymologie: fra nederlandsk fundatie ¯ latin fund¤tio afl. af fund¤re (jf. fundere); egl. 'grundlæggelse'
bron: Becker-Christensen 2005 Katlev 2000 (PNOE, EO2)
-
▾ Menadonees
fandasi, fondasi, fundasi
[basis van een huis]
-
▾ Deens
fundats
[document voor fonds]
-
▾ funderen
[grondvesten]
-
▾ Duits
fundieren
[grondvesten]
datering: 1201-1250
status: ontlening onzeker
etymologie: Schulz: im früheren 13. Jh. wohl über (mittel)niederl. fonderen/frz. fonder "gründen", entlehnt aus lat. fundare
bron: Schulz 2004 (Schulz)
-
▾ Duits
fundieren
[grondvesten]
-
▾ fundering
[grondslag]
-
▾ Sranantongo
fùnderen
[grondslag]
-
▾ Surinaams-Javaans
fondéring
[grondslag]
<via Sranantongo>
-
▾ Sranantongo
fùnderen
[grondslag]
-
▾ furie
[razernij]
-
▾ Negerhollands
furie
[razernij]
datering: 1776 (1751-1800)
status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: het woord kan een verbastering zijn van het engels woord 'furious' of van het uit het frans geleende nederlandse woord 'furie'/'furieus'
bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
-
▾ Negerhollands
furie
[razernij]
-
▾ fuselier
[soldaat]
-
▾ Javaans
puslir
[soldaat]
-
▾ Javaans
puslir
[soldaat]
-
▾ fusie
[het samengaan]
-
▾ Indonesisch
fusi
[het samengaan]
-
▾ Indonesisch
fusi
[het samengaan]
-
▾ fustage
[vat, ton]
-
▾ Deens
fustage
[vat, ton]
status: ontlening onzeker
etymologie: Saabys: Nederlands of Duits, OOD: Nederlands of Duits, Bang: Nederlands of Duits
bron: Brüel 1993 Dahlerup 1919-1956 Foerste 1938 Hårbøl 2004 Sanders 1860-1865 Bang 1976 (Fremmedordbog, Fremmed2, OOD, Saabys, Sanders, Foerste, Bang)
-
▾ Duits
Fustage
[vat, ton, kist]
status: ontlening onzeker
etymologie: Bei Kaufleuten gebräuchlich; auch in der nhd. Kaufmannssprache bekannt.
bron: Foerste 1938 (Foerste, Sanders)
-
▾ Noors
fustasje
[vat, ton]
status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
etymologie: BO: fra lty, nederl.; FuT: von nhd. fustage, holl. fustage, das wieder afrz. fustaille (frz. futaille) mit verändertem suffix ist.
bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
-
▾ Deens
fustage
[vat, ton]
-
▾ fut
[uitroep: mis, weg, niets]
-
▾ Frans
futes
(dialect)
[kaarten zonder plaatjes en dus zonder waarde (bij kaartspel)]
-
▾ Frans
futes
(dialect)
[kaarten zonder plaatjes en dus zonder waarde (bij kaartspel)]
-
▾ futurisme
[kunstrichting]
-
▾ Indonesisch
futurisme
[kunstrichting]
-
▾ Indonesisch
futurisme
[kunstrichting]
-
▾ futurologie
[toekomstkunde]
-
▾ Indonesisch
futurologi
[toekomstkunde]
-
▾ Indonesisch
futurologi
[toekomstkunde]
-
▾ fysica
[natuurkunde]
-
▾ Indonesisch
fisika, pisika
[natuurkunde]
status: ontlening onzeker
afleidingen en samenstellingen: fisikawi = lichamelijk
bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
-
▾ Indonesisch
fisika, pisika
[natuurkunde]
-
▾ fysiek
[van de natuur; lichamelijk]
-
▾ Indonesisch
fisik, pisik
[lichamelijk]
-
▾ Menadonees
fisik
[lichamelijk; lichaamskracht]
-
▾ Indonesisch
fisik, pisik
[lichamelijk]
-
▾ fysiologie
[verrichtingsleer]
-
▾ Indonesisch
fisiologi
[verrichtingsleer]
-
▾ Indonesisch
fisiologi
[verrichtingsleer]
-
▾ fysiotherapie
[massage of oefeningen om gewrichts- en spierpijn te verhelpen]
-
▾ Indonesisch
fisiotérapi
[massage of oefeningen ter verbetering van de lichaaamsconditie]
-
▾ Indonesisch
fisiotérapi
[massage of oefeningen ter verbetering van de lichaaamsconditie]
-
▾ fysisch
[overeenkomend met de natuur]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1784-1785;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche-
▾ Indonesisch
fisis
[overeenkomend met de natuur]
-
▾ Indonesisch
fisis
[overeenkomend met de natuur]
-
▾ fytopathologie
[leer van plantenziekten]
-
▾ Indonesisch
fitopatologi
[leer van plantenziekten]
-
▾ Indonesisch
fitopatologi
[leer van plantenziekten]