De oude Nederlandse maten en gewichten: literatuur

Anoniem / 'Hoffer'. Onderrigting aangaande de nieuwe maten en gewigten met de vergelijkende tafelen tusschen de oude maten en gewigten, in de onderscheidene gemeenten, uitmakende het Departement der Bouches du Rhin in gebruik, en die van het nieuwe metrieke stelsel, welke dezelve moeten vervangen. Uitgegeven door de Commissie tot de maten en gewigten in het departement der Bouches du Rhin. Den Bosch: J.P. Hoffers, 1812. 143 pp., 21 x 24,5 cm. Inhoudsopgave op pp. 111 - 138 (en 143). Heel veel verschillende opgaven, b.v. Nijmeegsche, Bommelsche, Graafsche en Heusdensche ellen, Geldersche en Bredasche voeten, Heusdensche en Woudrichemsche kannen, Nijmeegsch en Woudrichemsch gewicht. Tafels hiervan op pp. 41 - 125. Op bijvoegsel op pp. 136 - 138 wordt een binaire verdeling opgegeven van maten en gewichten, de laatste zelfs tot het 1/8 grein (0,007 gram). Hierbij is het half groot [gros?] gelijk gesteld aan 36 greinen. De term 'système métrique usuel' of een Nederlandse vertaling ervan wordt niet genoemd.

B. Dubbe. 'Het tinnegietersambacht te Deventer'. In: Verslagen en mededelingen Overijsselsch regt en geschiedenis, 77, pp. 37-148. Deventer: Jan de Lange, 1962. pp. 47-49 inhoudsmaten. M.A. Holtman. Meten en wegen in Groningen. Uithuizen: Bakker, 1986. 112 pp. + 6 pp. kleurenfoto's ingevouwen. M.A. Holtman. Meten en wegen in Friesland. Uithuizen: Bakker, 1994. 4 + 202 pp., 25 cm, ill.

M.A. Holtman. Meten en wegen in Drente. Uithuizen: Bakker, 1988. Brochure. 36 pp., afb. Bevat herdruk van artikel van Bieleman en Brood: Zeventiende-eeuwse Drentse landmaten en hun gebruik.

'Meten & Wegen'. Mededelingen (1973 - 1977) / Meten & Wegen (1978 - heden). Amsterdam: Gewichten en Maten Verzamelaars Vereniging, 1973-... Tijdschrift.

G.J.C. Nipper. 18 eeuwen meten en wegen in de Lage Landen. Zutphen: Walburg Pers, 2004. 376 p. ISBN 90-5730-280-2. Korte inleiding over maat- en gewichtsstelsels vanaf de antieke wereld tot en met de middeleeuwen. De handel, stad, gilden en waag, toezicht op maten en gewichten. Per provincie overzicht van de ijkers en de gebruikte eenheden. Korte lijst met gegevens van België.

J. ter Pelkwijk. Handleiding tot het herleiden der oude in de provincie Overijssel gebruikelijke maten en gewigten tot metrieke de nieuwe Nederlandsche en omgekeerd door middel van vergelijking in geheele getallen. Zwolle, 1822.

R. Rentenaar (Wageningen, 1971). Van Swindens Vergelijkingstafels van Lengtematen en Landmaten. Wageningen: Centrum voor landbouwpublikaties en landbouwdocumentatie (PUDOC), 1971. 2 delen; 178 + 157 pp. ISBN 90-220-0352-3.

J.H. van Swinden. Naamen van Maaten en gewigten naar het Alphabet. 300 p.

J.H. van Swinden. Précis des opérations qui ont servi à déterminer les bases du nouveau système métrique. Lors de la presentation des etalons prototypes du metre et du kilogramme. Seance du 4 messidor an7. 16 p., 4°. Bound together with other publications being a collection on Weight and Mesures. - Interesting publications for the determination of the basis of the new universal metrical system (meters, kilograms) Poids et Mesures, - collection de publications interessantes faites pour determiner les bases du nouveau systeme metrique universal (metres, kg.), reliees ens. Ce volume comprend les publications suivantes:- Discours prononce a la barre des deux conseils du corps legislatif, au nom de l'Institut national des sciences et des arts, lors de la presentation des etalons prototypes du metre et du kilogramme, et du rapport sur le travail de la commission des poids et des mesures.Paris, Baudouin, Messidor an VII (1799), in-4to, titre + 64 p. comprenant "Rapport fait ... le 29 prairial an 7, au nom de la classe des sciences mathematiques et physiques, sur la mesure de la meridienne de France, et les resultats qui en ont ete deduits pour determiner les bases du nouveau systeme metrique (1)" (p. 1-57, suivies de 2 Reponses faites au Seance du 4 messidor an 7:) "Reponse du C.en Genissieu". (2 p.), et "Reponse de P.C.I. Baudin (des Ardennes)". Suivi de:- Tableau des anciennes mesures du departement de la Seine, comparees aux mesures republicaines.Paris, Imprimerie de la Republique, an 7 (1799), in4to, 12 S. Suivi de:- VAN SWINDEN, J.H., citoyen Batave: Precis des operations qui ont servi a determiner les bases du nouveau systeme metrique, ... lu a la seance publique de l'Institut national des sciences et des arts le 15 messidor an 7. (Paris), Baudouin, (1799), in-4to, 1 f. (relie avant le "Tableau ..." precedant) + 18 S. Suivi de:- Discours prononce a la barre des deux conseils du corps legislatif, au nom de l'Institut national des sciences et des arts, lors de la presentation des etalons prototypes du metre et du kilogramme. Seance du 4 messidor an 7. 16 p.- 6 p. de "Le Redacteur", 4e et 5e Messidor an 7.- 3 pages ms. (en italien, francais et allemand).

J.H. van Swinden. Précis des opérations qui ont servi à déterminer les bases du nouveau système métrique. Lu à la séance publique de l'Institut des Sciences et des Arts le 15 messidor an 7. Parijs, 1800.

J.H. van Swinden. Verhandeling over volmaakte maaten en gewigten. Amsterdam: Den Hengst, 1802. 2 delen; 762 p. Pleidooi voor het invoeren van het metrieke stelsel.

J.H. van Swinden. Bedenkingen over de ware grootte van den Rhynlandschen voet. Amsterdam, 1808, 29 p.

J.H. van Swinden. Vergelijkings tafel tusschen het Fransch gewigt, of kilogramme, en het Amsterdamsch gewigt = Table de comparaison du kilogramme et du poids d'Amsterdam. Amsterdam: P. den Hengst en zoon, 1810 (2e dr. ca. 1811/1812). 40 p.

J.H. van Swinden. Onderrigt over het gewigt, de gehalte en den prijs van goud en zilver, naar de Fransche en Hollandsche wetten en gebruiken, met de nodige vergelijkings-tafels voor het troisch- en het karaatgewigt met de kilogramme, voor de gehalte, en voor de prijzen in guldens en francs. Amsterdam: P. den Hengst en zoon, 1811. 186 p. Bevat ook tafels voor Trooisch en karaatgewicht.

J.H. van Swinden. Vergelijkingstafels tusschen de elle-maat en den mètre, mitsgaders derzelver prijzen zoo in guldens als in francs. Amsterdam, 1811.

J.H. van Swinden. Vergelijkings-tafels tusschen de Hollandsche koorn-maten en de hectolitre; met het nodige onderrigt over dezelve maten. Amsterdam: P. den Hengst en zoon, 1812. 180 p.

J.H. van Swinden. Vergelijkings-tafels tusschen de Hollandsche land-maten en de hectare; met het nodige onderrigt over dezelve maten / Table de Comparaison entre les Mesures Agraires Hollandaises et l'Hectare avec l'Instruction Necessaire sur ces Mesures. Amsterdam: Den Hengst, 1812. 164 p. In exemplaar in universiteitsbibliotheek te Leiden handschriftelijke aantekeningen van Van Swinden zelf.

J.H. van Swinden. Vergelijkings-tafels tusschen de Hollandsche lengte-maten en den mètre; met het nodige onderrigt over dezelve maten = Tables de comparaison entre les mesures Hollandaises de longueur et le mètre. Amsterdam: P. den Hengst en zoon, 1812. 296 p.

J.H. van Swinden. Vergelijkings-tafels tusschen de Hollandsche vochtmaten en de Fransche, genoemd litre en hectolitre; met het nodige onderrigt over dezelve = Table de comparaison entre les mesures Hollandaises pour les liquides et le litre et l'hectolitre. Amsterdam: P. den Hengst et Fils, 1812. 148 p. In het Nederlands en Frans.

J.H. van Swinden. Inlichtingen over het invoeren en het gebruik van de Nederlandsche el, en uitlegging eener tafel bevattende de vergelijking van de Nederlandsche en Amsterdamsche Ellen. Amsterdam: P. den Hengst en zoon, 1821. 18 p.

J.H. van Swinden. Inlichtingen over het invoeren en het gebruik van het Nederlandsch pond, en uitlegging eener tafel bevattende de vergelijking van de Nederlandsche en Amsterdamsche Ponden. Amsterdam: P. den Hengst en zoon, 1826. 28 p.

J.H. van Swinden. Aanteekeningen over maten en gewichten, statistiek, enz. Ms. zie Catalogus, bibliotheca academia Lugduno-Batavae, dl. 14, Inventaris van de handschriften, eerste afd., XXII Codices Latini bibliothecae publica (B.P.L.), p. 128, no. 758. 1932.

J.H. van Swinden. Vergelykingstafels van maaten en gewigten. S.l., 180X. 8°, 21,5 cm.

J.M. Verhoeff. De oude Nederlandse maten en gewichten. Amsterdam: P.J. Meertens-Instituut, 1982.

J. Westers. 'Tinnen inhoudsmaten in Groningen'. In: Meten & Wegen, nr. 135, september 2006, pp. 3208 - 3213.

K.M.C. Zevenboom. Theorie over de ontwikkeling van de Nederlandse voet- en ellematen. Verhandelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, afd. Letterkunde, Nieuwe reeks, deel 70, nr. 3 Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 1964. 150 blz. + 4 pp. uitslaande platen / tabellen.