Geschiedenis van de taalkunde
ATW/Universiteit Leiden/voorjaar 2004
Docenten: Riny Huijbregts en Marc van Oostendorp
Donderdag 11.00-13.00, 1167/003B
week #01 algemene inleiding: de "cognitieve revolutie"
Docent: RH/MvO
Datum: 05.02.04
Korte beschrijving. overeenkomsten/verschillen van de cognitieve revoluties van de 17e en 18e eeuw (Cartesianisme) en de generatieve benadering van taal (Chomsky), verschuiving I van externe naar interne mechanismen (biolinguistiek), universalisme en rationalisme (i.e. generatieve, mentalistische kijk) vs. taxonomisme en empirisme (i.e. structuralisme, behaviorisme)
Literatuur. Hier is de handout van het college van 5 februari 2004. De volgende literatuur is relevant als achtergrond:
Noam Chomsky, 1966, Cartesian linguistics
Noam Chomsky, 1968, Language and Mind Chapter 1: Linguistic contributions to the study of mind: past
Noam Chomsky, 1984, Modular Approaches to the Study of the Mind Chapter 1: Modular approaches to the study of the mind
Noam Chomsky, 1993, Language and Thought
Noam Chomsky, 2002, On Nature and Language Chapter 2: Perspectives on language and mind Chapter 3: Language and the brain
week #02 Junggrammatiker en grammatische theorie
week #03 Europees structuralisme
Docent: MvO
Datum: 12.02.04, 19.02.04
Korte beschrijving. de invloed van theorieën van Junggrammatiker op later werk, de "laryngaaltheorie" van de Saussure, ideeën over de fonologische basis van klankverandering;
deugden en ondeugden van het structuralisme, niveaus van representatie en de discussie over de "biuniqueness"-conditie en Halles argument hiertegen.
Literatuur. Hier is de handout van het college van 12 februari 2004. De literatuur voor dit college was: Kiparsky, Paul, 2003, 'The Phonological Basis of Sound Change'. In: Brian Joseph and Richard Janda (eds.) The Handbook of Historical Linguistics. Blackwell, 313-343. [Dit artikel is een herdruk van John Goldsmith (ed., 1995). The Handbook of Phonological Theory. Blackwell; `with minor changes', maar mét enkele van de storende tiepfouten].
Voor donderdag 19.02.04 zou je kunnen kijken naar het artikel `Kindersprache, Aphasie und allgemeine Lautgesetze' van Roman Jakobson (te vinden in de UB, maar als het goed is ook in de `oude' map. Dit is een zeer uitgebreid artikel en we gaan het ook niet helemaal behandelen. Van belang is vooral deel II, `Schichtenbau des Sprachlautsystems'. Claartje Levelt heeft een Engelse vertaling van dit artikel. Hier is de college-handout die het belangrijkste samenvat.
week #04 klassieke generatieve syntaxis I
week #05 klassieke generatieve syntaxis II
Docent: RH
Datum: 26.02.04, 04.03.04
Korte beschrijving. mentalisme, discrete infinity, recursieve systemen, language hierarchy, zwakke en sterke generatieve kracht, "phrase structure" and transformaties, de ontwikkeling van het standaard model, nivo’s van adekwaatheid, nivo’s van linguistische representatie, derivationele vs. representationele aspecten van linguistische computatie, evaluatieprocedure en leerbaarheidsaspecten van taal
Literatuur. De volgende literatuur is relevant voor deze twee colleges: Noam Chomsky, 1957, Syntactic Structures (i.p. chpters 1, 6, 8)
Noam Chomsky, 1964, Current Issues in Linguistic Theory (i.p. chapters 1, 2.2, 4.1)
Noam Chomsky, 1965, Aspects of the Theory of Syntax (i.p. chapter 1.4, 1.6, 1.7, 1.8, 1.9)
De college-handout (verbeterde versie van wat tijdens college is uitgereikt)
week #06 klassieke generatieve fonologie I
week #07 klassieke generatieve fonologie II
Docent: MvO
Datum: 11.03.04, 18.03.04
Korte beschrijving. de vroege generatieve fonologie: het idee van derivaties en de oorsprong ervan; het voordeel van 'mixing levels';
Abstractie: de betekenis van hoofdstuk 9 van de SPE, de alternantieconditie van Kiparsky, en de natuurlijke generatieve fonologie van Hooper.
Hier is de college-handout voor 11 maart en hier is de handout voor 18 maart. Overige literatuur: Noam Chomsky en Morris Halle, The Sound Pattern of English; hoofdstuk 9. Paul Kiparsky, 'How abstract is phonology', verschenen in Paul Kiparsky, Explanation in phonology, Foris, 1983. Joan Hooper, An introduction to Natural Generative Phonology, Academic Press, 1976; met name de hoofdstukken 1-3.
week #08 principles & parameters in syntax I
week #09 principles & parameters in syntax II
Docent: RH
Datum: 25.03.04, 01.04.04
Korte beschrijving. het biolinguistisch perspectief, I-language vs. E-language, verschuiving II van taalspecifieke en constructiespecifieke regels naar een modulair systeem van invariante principes en parameters, derivatie vs. representatie, taalverwerving als een proces van selectieve stabilisatie van parameterzetting (cf. "cue-based learning")
Hier is de college-handout voor 25 maart en 1 april.
week #10 Labov en de studie van E-Language
week #11 Klinkerharmonie
Docent: MvO
Datum: 08.04.04, 15.04.04
Korte beschrijving. de ontwikkeling van de sociolinguïstiek als een voortzetting van tradities uit de historische grammatica; successen en problemen van de Laboviaanse methode.
In het laatste 'fonologische college nemen we een casus -- het verschijnsel klinkerharmonie -- en bekijken hoe de ideeën hierover in de loop van de tijd ontwikkeld zijn. Wat zijn de voor- en de nadelen geweest van verschillende denkwijzen voor het begrip van dit fenomeen?
Hier zijn de handouts voor 8 april 2004 en 15 april 2004.
week #12 het minimalistische programma I
week #13 het minimalistische programma II
Docent: RH
Datum: 22.04.04, 29.04.04
Korte beschrijving. het minimalistische programma als een natuurlijke ontwikkeling van het biolinguistisch perspectief, radicaal derivationalisme, "narrow syntax" (recursieve systemen) bepaald door algemene zuinigheidscondities en "externe" interface condities op derivaties, taal als een "perfect systeem" en de "No dead End" hypothese van taalverwerving.
Literatuur: Hier is de college-handout voor de laatste twee colleges. De (verbeterde versie van wat tijdens college is uitgereikt)
Hier is de tekst van het meeneemtentamen.
© 2000-2007 KNAW/Meertens Instituut