Tekst overtikken per artikel
Ieder artikel is rood gemarkeerd. De regel die ingevoerd moet worden, is blauw gemarkeerd. Rechtsboven staat in rood aangegegeven hoeveel procent van het totale aantal regels van het artikel heeft ingetikt. Aan het einde van het artikel hoort dat op 100% te staan.

Kop
Tik de tekst die op de afbeelding gekleurd is weergegeven, over in de rechter tekstkolom. Begin met de kop (ook als die per ongeluk niet is gemarkeerd). Als de kop is ingesprongen of gecentreerd is gezet, begin dan met één tab (zie de leesoefening). Tik aan het einde van de kop een enter. Zet alle koppen vet (ongeacht hoe ze in het origineel staan).

Tekst
Tik vervolgens de tekst over precies zoals hij in het orgineel staat: als de tekst is ingesprongen, zet dan een tab. Tik aan het einde van iedere regel een enter. Als er in het orgineel een witregel staat, neem die dan over, dus twee keer enter.
Tik in afgebroken woorden aan het einde als afbreekstreepje het teken = (zoals ook in het Gotische orgineel staat), dus:
 
................ Hol=
lantsche .........
 
Tik een liggend streepje als er sprake is van een koppelstreepje, bijvoorbeeld:
 
............... secretaris-
generaal ................
 
Volg in kranten die in romeins schrift zijn gezet, dezelfde regel: afbreekstreepjes worden overgenomen als = (in het origineel staat dan -), koppelstreepjes worden weergegeven door -.

Kleur van de afbeelding
Iedere keer als je een enter intikt, verspringt de blauwe kleur op de afbeelding een regel naar beneden. Soms echter gebeurt dat niet en blijft de regel op de afbeelding rood. In die gevallen moet je de tekst van de afbeelding overtikken en het vierkante blokje dat rechts naast de bewuste regel staat, aanklikken; dit wordt dan oranje en is een signaal dat de overgetypte te tekst hoort bij een ongemarkeerde regel op de afbeelding. Soms blijven er slechts één of enkele woorden ongekleurd. Als de rest van de regel wel meekleurt met de ingetikte tekst, hoef je het blokje rechts niet aan te klikken.

Er zijn artikelen waarin niets blauw wordt gemarkeerd. Dan moet je maar bij alle regels het vierkante blokje aanvinken. Waarschijnlijk kom je dan ook niet uit op 100%, maar daar is niets aan te doen. In gevallen dat je boven de 100% uitkomt, kun je even kijken of er niet per ongeluk aan het eind van de tekst een of meer enters staat; als je die weghaalt, kan het percentage teruglopen.

Gotisch schrift omzetten naar romein
In de tabellen hieronder kunt u vinden hoe de gotische letters moeten worden omgezet in het Latijnse schrift. Let op de tekens met een tilde: de tilde geeft aan dat het gaat om een verkorting - in plaats van de tilde tikken we de niet-verkorte vorm, dus eñ wordt ende, Spaẽsche wordt Spaensche.
De letters worden één op één overgenomen, en spellingvariatie van het origineel wordt intact gelaten. In 17e-eeuwse kranten worden u en v, i en j, y en ij door elkaar gebruikt, en zo nemen we ook over. De w wordt ook gespeld als vv, dus naast elkaar komen voor vvt en wt (allebei voor: uit). Het gotische schrift maakt geen verschil tussen de hoofdletters I en J, en dat houden wij aan, dus we spellen Iunij voor de maandnaam juni. Evenmin wordt een verschil gemaakt tussen U en V: alleen de letter V komt voor, dus Vnie (voor modern Unie).
Het gebruik van hoofdletters en kleine letters uit het origineel wordt precies overgenomen; in de 17e eeuw werden zelfstandige naamwoorden veel vaker dan nu met hoofdletters geschreven, zoals nu nog steeds in het Duits gebeurt. Ook wanneer het eerste woord in een tekst gezet is met twee hoofdletters, wordt dat overgenomen, bijvoorbeeld: VVt Venetien, DEs Graeven.

(Bovenstaande tabellen zijn ook te downloaden als PDF-bestand.)

Romeins schrift in origineel
Soms is binnen het gotische schrift in het origineel een enkel woord in romeins schrift gezet. Dat was in de 17e eeuw de manier om een woord te benadrukken of aan te geven dat er sprake is van een vreemd woord. Dergelijke woorden worden in de transcriptie gecursiveerd. Dat geldt echter niet voor in romeins schrift gezette getallen of de eveneens romeins gezette koppen. koppen (die moeten vet gezet worden). [NB. Het blijkt dat niet iedereen tekst kan cursiveren. Dat ligt aan de browser. Het beste is dan over te stappen naar een andere browser, bijvoorbeeld Firefox; voor hoe dat moet staan instructies op het Forum.]

Kranten die volledig in Romeins schrift zijn gezet
Als kranten of krantenberichten volledig in Romeins schrift staan, dan nemen we ze Romeins over en cursiveren we de tekst niet. Binnen de tekst worden soms woorden gecursiveerd - die worden als cursief overgenomen. Zoals hierboven vermeld: in Romeinse tekst wordt in het origineel als afbreekstreepje een liggend streepje gebruikt en geen =-teken. In de transcriptie tikken we echter = als het gaat om een afbreekstreepje (huys=deur), en - als het gaat om een koppelstreepje (secretaris-generaal).

Leestekens en spaties
Neem de gotische komma (/) over als gewone komma (,), en plaats voor de komma géén spatie, en erna wel, precies zoals we dat tegenwoordig doen. Dus neem [...] worden / ende [...] over als: [...] worden, ende [...]. Ook voor andere leestekens, zoals een punt, zetten we geen spaties (ongeacht wat er in het origineel staat). Voor Romeins gezette tekst geldt hetzelfde: zet wel een spatie na een leesteken maar niet ervoor, precies zals we nu doen, dus:
     Courantier , in het Legher .
wordt:
     Courantier, in het Legher.

 
Soms heeft de zetter meerdere spaties geplaatst in een tekst om de regel netjes uit te vullen. In de transcriptie gebruiken we echter nooit meer dan één spatie. Volg in alle andere gevallen wél het spatiegebruik van het origineel. De spatiering week in de 17e eeuw af van die van nu; we nemen de spatiering uit de 17e eeuw over, met spellingen als: heeftmen, salmen, aenden, vande, datse, synse, de selve, aen geslagen, Landt Officiers, Borch Grave, Religions Crijch, bevel hebbers.

Apostrofs en spaties
In het orgineel worden lidwoorden vaak verkort door een apostrof die wordt vastgeschreven aan voorgaande woord, en dat nemen we als volgt over: in’t, d’een, d’ander, d’edele. Vaak komen zogenaamde halve spaties voor, dus kleine spaties, waarbij niet duidelijk is of er wel of geen spatie ervoor of (meestal) erna moet worden geplaatst: t’ Averschoot, d’ Officieren, d’ een of d’ ander, t’ Arnhem, t’ Aenschijn, om ’t. De regel is: volg het origineel, waarbij een halve spatie telt als een hele spatie; sls er in de tekst bijna altijd een spatie staat, zet dan gewoon altijd een spatie ook als je een keer twijfelt: staat hij er nu of niet? Ook andersom: als er nooit een spatie staat, en je twijfelt een keer, kies dan voor het kennelijk regelmatige nooit.

Gespatieerde tekst
Soms zijn namen of woorden om ze nadruk te geven gespatieerd gezet, dus met spaties tussen alle letters. Die spaties nemen we niet over, dus P i e t e r ’t H o e n wordt overgenomen als Pieter ’t Hoen (zonder spaties).

Afkortingen>Akortingen als Keyserl. Majest. nemen we letterlijk over.

Kolommen
Als tekst in kolommen is gezet, worden de twee kolommen gescheiden door de code {tab}:
Jaartal{tab}Datum
1666{tab}1667

Voetregels
Aan het einde van een krant staat vaak over twee kolommen en gecentreerd een voetregel, in een wat grotere letter. Zo’n voetregel bevat informatie over de drukker en het jaar van verschijnen en dergelijke, het is een soort colofon (bijvoorbeeld: Ghedruckt by Broer Iansz. out Courantier in’t Legher van sijn Princel. Excellentie.) De tekst wordt soms apart aangeboden, en wordt dan op de normale manier overgetikt. Soms echter wordt de tekst door het computerprogramma's niet aangeboden, en dus ook niet blauw gemarkeerd. In die gevallen moet je de tekst niet achter het artikel overtikken, maar even een notitie maken dat er een colofon is dat je niet hebt overgetikt. De correctoren zullen de tekst later invoeren in een apart veld.

Zetfouten
Zetfouten worden overgenomen zoals in het origineel, ook bijvoorbeeld als er staat “de de” in plaats van “de”, dus corrigeer dit niet. Wanneer echter in het 17e-eeuwse zetsel per ongeluk de n, u, m of w op hun kop zijn gezet, zetten we ze recht: dus wanneer er in het origineel staat “wachteu”, dan veranderen we dat in “wachten”. Het is over het algemeen in het zetsel goed te zien dat dergelijke letters per ongeluk op hun kop staan.

Onleesbare tekst
Als tekst onleesbaar is, omdat bijvoorbeeld op het origineel een deel van de pagina is afgesneden, of omdat er een gat in de pagina zit, geef dan de onleesbare tekst weer door [...].

Twijfel
Kijk bij twijfel wat er is bedoeld, altijd naar de omgeving: vaak wordt een woord meerdere malen in de tekst gebruikt, zodat uit de context de correcte oplossing is te vinden. Als er woorden in de tekst voorkomen die u niet kent, kunt u die opzoeken in het Woordenboek der Nederlandsche Taal, waarin het Nederlands vanaf 1500 is beschreven.

Eigennamen
Een apart probleem doet zich voor bij eigennamen; de namen die in de 17e eeuw voorkwamen, zijn vaak minder bekend, en daardoor is het soms moeilijk om de spelling van de eigennamen, met name de beginletter (een gotische hoofdletter) goed te interpreteren. Als hulpmiddel kan men proberen de verschillende spellingen van een naam te googelen - inmiddels staan er op internet zoveel oude teksten dat dat vaak een antwoord oplevert. Zie verder ook de paragraaf Gotisch schrift, waar van alle gotische letters de hoofdletters zijn opgenomen.

Problemen signaleren
Bij problemen kan men een vraag stellen op het forum, zodat ook andere mensen ervan kunnen leren. Ook kan men een e-mailbericht sturen naar teamleider Nicoline van der Sijs ([javascript protected email address] ). Tot slot is er in de werkomgeving een veld: Opmerking. Daarin kan men ook een opmerking maken van het gesignaleerde probleem en de gekozen oplossing. Probeer problemen zoveel mogelijk op te lossen in overleg met teamleiding en/of de andere vrijwilligers op het forum.