Woord: wij
|
wij , we , wulli, haddeme?
, Wy; wulli, Wy Lieden; haddeme?, Hadden wy? Bron: J.A.V.H. (18e eeuw), Haagsch Nederduitsch woorden-boekje. Den Haag: Johannes Mensert. Uitgegeven in: Kloeke, G.G. (1938), ‘Haagsche Volkstaal uit de Achttiende eeuw’, in: Tijdschrift voor Nederlandsche Taal- en Letterkunde 57, 15-56. |
|
wij , wie
, wij; achter een werkwoord slijt het tot: ve of fe, bv.: moutve = mouwe, kenve, duurve, zelve of zewwe, loopfe, drinkfe, voor: mout wie (moeten wij); ken wie (kunnen, en: kennen wij), duur wie (durven wij); zel wie (zullen wij); heur wie (hooren wij); loop wie (loopen wij), enz. Stad-Groningsch moufe, of mouve; in ʼt Westerkwartier mouwe, zelwe, of: zeʼwe, enz. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
wij , wij , wullie , persoonlijk voornaamwoord
, zie ik. Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971) |
|
wij , wie , ve, fe
, wij: de w in dit woord wordt in den regel verscherpt tot v of f, wanneer het achter een werkwoord staat, vooral in het Stad-Groningsch, en de ie wordt dan een toonlooze e: bvb. moutʼ ve, moutʼ fe, mouʼ ve of mouʼ fe = moeten wij, zoo ook zelʼ ve, enz. voor: zullen wij; zoo zal de Stad-Groninger, die het woord roeg * te plat vindt, spreken van ruuf inplaats van “ruw”, zoo ook nief voor “nieuw” en zelfs woarschufen voor “waarschuwen”; vooral bij ʼt voorlezen merkt men dit verschijnsel op, alsmede in de joodsche volkstaal. Merkwaardig is het omgekeerde in ’t Nederlandsch in de nog niet zoo zeer lang afgeschafte spelling “verw” en “verwen” voor “verf” en “verven.” In andere streken der provincie, bijvoorbeeld in ’t Westerkwartier, behoudt men de w, maar de t of l valt meestal weg: mou’ we, ze’ we, enz. Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985) |
|
wij , wej
, wij. Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo. |
|
wij , wi , persoonlijk voornaamwoord
, wij Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
|
wij , wai , [voornaamwoord]
, wie, wij. || waais; waaisk; waie; wijsk , (Stad) Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
wij , wie binnen
, wij zijn. Zo ook ie en zai binnen. Vragend binwie, bìnve? bin ie? binnen zai? Ook wie bin der weer, enz. Westerkwartier steeds wie bennen. Binnen ons vòlk der nòg nait weer? Zijn vader en moeder.... Bin meer hondjes dij Bloum haiten = er is meer gelijk dan eigen. || bin Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
wij , wie laggen
, wie lagen (Hogeland) = wij lagen; zie liggen. In Hunzingo en ‘t Westerkwartier: hounder laggen goud = legden goed. Maar: ze hebben goud legd. Z || leggen Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
wij , viej , persoonlijk voornaamwoord, 1e persoon, meervoud
, wij Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
wij , wéj
, wij. Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
wij , wáái , persoonlijk voornaamwoord
, Geaccentueerde vorm van wij. | As húllie gane, gane wáái ok. Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
wij , veer
, wij. Veer tweets: wij beiden. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
wij , wij , wi’j, weej, wie, wai , persoonlijk voornaamwoord
, (Zuidoost-Drenthe, Zuidwest-Drenthe, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe) (Samenvattende spelling voor gebruikte uitspraakvarianten als wi’j, weej, wij). Ook wie (Zuidoost-Drents veengebied, Veenkoloniën), wai (Kop van Drenthe) = wij Wij hebt het er drok met (Gro), Wij waiten daor niks van (Eel), Wij kriegen dat niet veur mekaar (Klv) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
wij , wi’j , wij , persoonlijk voornaamwoord
, wij. Ook: wij (Kampen) Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
wij , wie
, wij. In Heerde zegge wie veule meer ‘wie’ as ‘wieluu’. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
wij , wéij
, wij , Ónze vôdder hi liest dé wéij ammel saome óp zun'ne verjaordag komme. Mijn pa heeft het liefste dat wij allemaal samen op zijn verjaardag komen. Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere |
|
wij , wi’j , persoonlijk voornaamwoord
, 1. wij, eerste naamval van de 1e pers. mv. 2. (aanmanend of bestraffend tegen kinderen) jullie Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
wij , me , persoonlijk voornaamwoord
, we Gaome naer huis? Gaan we naar huis? Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal. |
|
wij , vuur, v'r
, wij , vuur VB: vuur goën eker däog mêt ôs twieje 'n eurke waandele.; v'r Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
wij , wi’j , persoonlijk voornaamwoord, meervoud
, wij. Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
wij , wèij , wèllie
, wij , Wèij loope dur de wèèj. Wij lopen door de wei. Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen |
|
wij , wie , wiej, wiele, wieleu, wielie, wi-j, wulie, wule, wu , persoonlijk voornaamwoord
, wij. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
wij , [plagende uitroep van kinderen] , wae
, plagende uitroep van kinderen , Wae ... doe kriegs mich toch neet! Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
wij , wae
, wij , Wae ouch. Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
wij , waê , wae
, wij Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
wij , vae , wae, ve , voornaamwoord
, wij Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
wij , wöllie , wuillie, wèllie , persoonlijk voornaamwoord
, wij, wijlieden; Interview met de heer De Kok (1978) – “En tèùn han wöllie èn die moete dan netuurlek omspitte! (transcriptie Hans Hessels 2014); WTT 2012: de uitspraak van deze oude vorm van 'wij' is tot nu toe niet duidelijk. In de gedrukte bronnen overheerst: wuillie - eerste persoon meervoud: wij; wijlieden; Vergelijk 'gullie' = gijlieden; 'ullie' = 'u-lieden'; O, dè doen wuilie noot nie baos. (Naarus; ps. v. Bernard de Pont; in: Groot Tilburg 1941; CuBra) (Naarus; ps. v. Bernard de Pont; in: Groot Tilburg 1941; CuBra); Daor waor wuili wonden was ’t nie onplesaant... (Naarus; ps. v. Bernard de Pont; in: Groot Tilburg 1941; CuBra); Naa zèn die Bossenaerkes wel in bietje lawaaieriger as wuilie en ze praoten wè grutsiger... (Naarus; ps. v. Bernard de Pont; in: Groot Tilburg 1941; CuBra); wèllie - 1e persoon meervoud: wij; WNT XXVI:248 - (r.7 v.o.) 'Uit wijlie(den) ontwikkelden zich vormen als wellie, welle, wielie, wijle; Cees Robben – Dur de mert zeggen wellie.. ’t is wir naatje... (19580315) ; Cees Robben – [een pastoor spreekt] Aon die snorrepèèperijen daor doen wellie nie aon meej... (19600116); Vural die gaasten öt èèrme laande mènde we hier hard nôodeg te hèbbe. Zullie kossen et wèèrk doen waor wèllie vort onze snufferd vur ophòlde. (G. Steijns; Grôot Dikteej van de Tilburgse Taol 2000); GD 2000 '...waor wèllie vort onze snufferd vur ophaole'; Bosch wèllie - wij (wij lieden); A.P. de Bont - Dialekt van Kempenland - 1958 e.v. - voornaamwoord 'wijlie' – wij; Leo Goemans - Leuvens taaleigen (1936) - WIJ, WIJLIE Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |
|
wij , weej
, wij; we Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. + |