INT Dialectwoordenboeken

Woord: kwaad

kwaad , kwaad hebben , (het, 't) = lastig, te zwaar iets moeten doen. Ook zegt men voor iemand die hoogmoedig is.
Bron: Panken, P.N. (1850) Kempensch taaleigen, Idioticon I, A-Z, Idioticon II, H-Z, red. Johan Biemans, 2010, Bergeijk.

kwaad , kwaod , ‘t kwaod , ’t kwaod = de kanker. Als bvnw.: kwaod as ’n spin = nijdig, boos; ook Gron.
Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift

kwaad , kwaod , bijvoeglijk naamwoord , kwaad. Het kwaod, de kanker.
Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak

kwaad , kwoad , voor: gebrek; dat peerd is zunder kwoad = dat paard heeft geene gebreken; – geld te kwoade hollen = schuldig blijven, in navolging en tegenstelling van: te goede houden; doar is gijn kwoad bie = dat komt stellig in orde. Vergelijking: kwoad as de nacht, wordt vooral van kinderen en kleine personen gezegd; voor enkele gevallen echter: kwoad as ’n spin, ook Drentsch. Spreekwoord: Kwoad wor’n is mensêlk, moar hoaten is duvels (boos worden is menschelijk, maar haten is duivelsch), zooveel als: men moet kunnen vergeven en vergeten, althans het eerste. Gewoonlijk wordt het aangevoerd als reden waarom men na een ernstigen twist weder op vriendschappelijken voet is gekomen.
Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887)

kwaad , kwaad , kweed , bijvoeglijk naamwoord, zelfstandig naamwoord , Daarnaast soms nog kweed. Zie de wdbb. || Wet (wat) was ze kweed. – Vgl. duivelskwaad.
Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971)

kwaad , kwaod , bijvoeglijk naamwoord , Kwaad, slecht.
Bron: Draaijer, W. (2e druk 1936), Woordenboekje van het Deventersch Dialect, Deventer: Kluwer.

kwaad , kwaod , kwaad. Kwaojen hoos, kinkhoest.
Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo.

kwaad , kwaod , kwaad
Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen

kwaad , kwae , kwaed , , kwaad: Van twie kwaeje-n-’t beste kieze.
Bron: Overdiep, G.S. (1949), Woordenboek van de Volkstaal van Katwijk aan Zee, Antwerpen

kwaad , kwoad worden , [bijvoeglijk naamwoord] , zich driftig maken. Kwoad wòrden is mìnselk, moar hoaten is duvels = men mag geen wrok koesteren.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

kwaad , kwoaie , [bijvoeglijk naamwoord] , verbogen vorm van kwoad.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

kwaad , kwoad , zelfstandig naamwoord onzijdig , 1 ‘t kwaad. Van twij kwoaden ‘t beste kaizen. Doar is gain kwoad bie = ‘t is (komt) in orde. Kwoad steukeln = kwaad stoken. De draank is n hail groot kwoad. Dat is groot kwoad = dat is zonde. Elke dag het genog aan zien aigen kwoad. Dij man doar zit niks gain kwoad in = hij heeft een goed karakter. Kwoad mit kwoad vergelden.; 2 gebrek. n Peerd zunder kwoad.; 3 zie kwoad zain. || kwoad zain
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

kwaad , kwoad , [bijvoeglijk naamwoord] , 1 kwaad. Verbogen vorm: n kwoaie hond; trappen van vergelijking: kwoader - kwoadst. Kwoad wòrren is mìnselk, moar kwoad blieven (hoaten) is duvels. Hai is zo kwoad as de nacht, as rout = hij is kwaad van natuur. Hai is zo kwoad as n spin, as n iegel = hij is heel erg boos. Ik bin ‘t kwoaie baist weer = a. ik krijg weer de schuld; b. ik moet de kat de bel weer aanbinden. Kwoad wezen = boos zijn. Hai het n kwoaie bek = hij is ontzettend brutaal in ‘t zeggen; 2 verkeerd. n Kwoaie Moandag, zie Moandag. Goud geld noa kwoad geld smieten = nog meer geld besteden aan een verloren zaak. Doar is kwoad geld bie = dat is te duur. Is ter ook kwoad geld bie? = kan het ook voor minder? Kwoaie grond = moeilijk te bewerken land. Kwoaie drous = kwade droes, gevaarlijke besmettelijke verkoudheid bij paarden. Beter n kwoaie loop As n kwoaie koop. || moandag
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

kwaad , kwoad , zelfstandig naamwoord, onzijdig , slechte
Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl.

kwaad , kwaod , kwoi, kwojjer, kwoist , kwaad, kwader, kwaadst; kwoi zin boos zijn; kwoi kleêr (oude) werkkleren; kwojje kop boos gezicht Héj löpt rond mit ’ne kwojje kop Hij loopt rond met een boos gezicht; ’t Gùt me mar kwoi het gaat me beroerd; ’t kwoi t
Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk

kwaad , kwoi , Dè’s ’n kwoi! dat is geen gemakkelijke vrouw.
Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk

kwaad , kwojje , mannelijk , ’ne kwojje boosaardig iemand.
Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk

kwaad , kwaad , bijvoeglijk naamwoord , in de zegswijze zô kwaad as vuur, zeer kwaad. –’n Boel te kwaad weze, veel schulden hebben.
Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer

kwaad , kwaad , zelfstandig naamwoord , 1. Onkosten. | Wat komt deer nag ’n kwaad bai. 2. Onkruid. | D’r komt puur kwaad tussen de wortele. Zie de opmerking bij kwat.
Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer

kwaad , kaot , kaoer, kaotste , kwaad. Ich ben ’t zoo muich wie gėt kaots: ik ben het meer dan zat. Als iemand kwaad is wordt gezegd: “Pis mer op ’ne blaue sjtein”: plas maar op een blauwe steen (dorpel), dat koelt af. Sinterklaos zien aezelke, dat haet ’ne kaoe vout; dao
Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam

kwaad , kwoj , kwoad; slaecht.
Bron: Kuipers, Cor e.a. (1989), È maes inne taes. Plat Hôrster, Horst.

kwaad , kò , boos, kwaad ten gevolge van een belediging; kò maake, iemand kwaad maken; kò weer, slecht weer.
Bron: Crompvoets, H. en J. van Schijndel (1991), Mééls Woordeboe:k. Meijel: Medelo.

kwaad , kaod , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord , kwaad, slecht, boos. 1. ’t Is kaoj weer (slecht weer). 2. ’k Hè m’n kaoj kleer aon (werkdaagse kleren). 3. De mister waar zò kaod as ’ne riek (hels kwaad). 4. Ik zeg oe dè nie in ’t kaoje (ik ben niet boos). 5. Wie kaod is hè tweej keere wèèrek (hij moet namelijk na het boos worden weer goed worden). 6. In Bèls hèn ze nog veul kaoj weejge (slechte wegen). Het zelfst. naamw. dat hier bijhoort is kottighèd - kwaadheid. De kottighèd moet eröt zegt men van iemand die uitslag of zweren heeft.
Bron: Naaijkens, J. (1992), Dè’s Biks – Verklarende Dialectwoordenlijst, Hilvarenbeek

kwaad , kwaod , kwao , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord , Ook kwao (tl) = 1. boos, nijdig, kwaad Je moeten je niet zo kwaod maoken man (Row), De iemker die moet wel de kappe der bij op hebben, want de iemen bint kwaod (Klv), Ik kan mij der niet kwaod um maken het laat mij onverschillig (Bui), Hij is altied de kwaoie hond (Ruw), ...het kwaoie biest (Val), ...het kwaod, ...slim baist degene die de schuld krijgt (Eev), Kwao lu heksenvolk (tl), Hij met zien kwaoie kop gung vort driftigheid (Pdh), Zo kwaod as ’n spinne (Wsv), ...as een zwien (Dal), ...as de bliksem (Eex), ...as de duvel (Nam), ...de nacht (Eel), ...een gek (Mep) 2. flink, pittig, hard werkend Dat is een kwaoie koopman, die Klaos (Eev), Hij is kwaod in de handel goed, maar ook betrouwbaar, moet je wel voor oppassen (Gro), Het is een kwaoie in het wark (Sle), ...een kwaoie waarker (Eel) 3. slecht, verkeerd, kwaadaardig Bentetoppen die zint nog veul kwaoder as ruschentoppen zijn slechter voor de grond (Sle), Dat is ’n stukkie kwaod, ...min veen dat is haost nich te verlossen, zo hard en vlokkig is het (Bco), Aj daor langs gaot, dan hej ’n kwaoie weg moeilijk begaanbaar (Sle), Kwaod geld is niet eerlijk verdiend (Ass), ...is zwaart geld (Rol), Er zal wel wat kwaod geld bai wezen zegt men als de vraagprijs te hoog is (Row), Hie hef ’n kwaoie boer een niet gemakkelijke boer als baas (Sle), Dat is jandorie een kwaod wief heur! (Hgv), Het wuur van kwaod tot arger (Man), Die hef ’n kwaoie drank an zuk (Emm), Noordenwind is ’n kwaoie wind veur olde meinsen; gao der maar niet uut (Mep), Het bint kwaoie nachten met die vroege nachtvorsten (Scho). Hie hef ’n kwaod gebrek (Sle), ...een kwaod zeer kanker (N:be:Zuidwest-Drenthe) 4. erg moeilijk, lastig Dat is kwaod um het veur mekaar te kriegen (Bov), Dat zie ik kwaod ankomen dat wordt nog lastig (Coe), Hij krig het der nog aordig kwaod met om het vol te houden (Pdh), Het zal kwaod worden um der tussen te kommen (And), Het is een kwaoie wind een lastige, ver het huis binnendringende wind (Sle), Hie hef het kwaod veur de snee hij heeft een moeilijk karwei (N:Sle), Hie krig het er kwaod met emotioneel moeilijk (Gas) *Kwaod worden is menselijk, kwaod blieven duvels (Pdh)
Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum

kwaad , kwaod , 0 , 1. kwaad, slechtheid Der is heil wat kwaod in de wereld (Bov), Het kwaod zat er diep in (Dal), Je mag gien kwaod met kwaod vergelden (Klv), Die is zuk van gien kwaod bewust (Odo), ’n Beetie meer iever kun gien kwaod zou niet schaden (Die), Noou is der niks meer an te dooun, het kwaod is al gebeurd (Eex), Men mot het kwaod met wortel en tak oetroeien (Gas) 2. kanker (Zuidoost-Drents zandgebied) Die hef kwaod (Sle) *’t Kwaod is een kleveklasse, ie bint het zomar niet kwiet (Hgv); Het kwaod komp gauwer naor buten as het goed (Ruw); Het kwaod zit in ieder meinse (Hijk)
Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum

kwaad , kwao , 0 , (Zuidwest-Drenthe, zuid, N) = het kwade, de duivel Een poeier tegen de kwao en de kwaolen (tl) *Ieder het ziende, dan hef de kwao niks (Ruw)
Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum

kwaad , kood , kwaad, slecht, ’t kos koier, het kon slechter. da’s een kooi vrouw, dat is een slechte vrouw. doet oe kooi dingen aon, doe je oude kleren aan. hij hè kooi zin, hij is boos.
Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden.

kwaad , kwaod , kwaad
Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen

kwaad , kwaoi , bijvoeglijk naamwoord , slecht, Z’oopoetje aar’n kwaoi woog.
Bron: Verschuren, Frans (2000), Tètte-leurs Woordeboek. Zèège n'èn Schrijve meej plotjes, Etten-Leur.

kwaad , kwaod zèn , bijwoord , spr: IJ is zwoo kwaod as ne riek. Hij is heel erg boos.
Bron: Verschuren, Frans (2000), Tètte-leurs Woordeboek. Zèège n'èn Schrijve meej plotjes, Etten-Leur.

kwaad , kwaod , 1. kwaad. 2. slecht. ’t Is ’n kwaod geval, hie hef ’m zelf met zien brutaole mond in muujlekheedn ebrach.
Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde.

kwaad , kaod , kwaad, moeilijk , Zó kaod és ne riek. Zo kwaad als een riek. Erg kwaad.
Ge kun'net óót te kaod kriige van ellénde, mér't kan ók bè intènse vreugde. Je kunt het ooit moeilijk krijgen van verdriet, maar het kan ook bij intense vreugde.
Overtreffende trap kaojste. Dieje kèèrel is de kaojste nie, héij is nie zó kaod és'sie'jer ûtzie, héij vèlt wél meej. Die kerel is de kwaadste niet, hij is niet zo slecht als hij er uitziet, hij valt wel mee.
Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere

kwaad , kaoj , slecht , D’n dieje kan niks és van goej bróód kaoj maoke. Hij kan niets dan van goed brood slecht maken. Hij is nergens goed in, behalve in goed eten.
Bèèter ne kaoje lóóp és ne kaoje kóóp. Beter een kwade loop dan een kwade koop. Beter een vergeefse reis dan een slechte koop.
Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere

kwaad , kwaod , zelfstandig naamwoord , et 1. het slechte, het verdorven, zedelijk zeer onjuist zijn, i.t.t. het goede 2. nadeel, ongunstig verloop; Smildiger kwaod knopkruid 3. feit dat of mening die een negatief beeld van iemand geeft
Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte.

kwaad , kwaod , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord , 1. boos, chagrijnig 2. boosaardig, lastig om mee om te gaan 3. gevaarlijk, wellicht met ongunstige gevolgen 4. in et d’r te kwaod mit kriegen of et te kwaod kriegen: z’n emoties niet de baas kunnen, huilen van ontroering of boosheid 5. ongunstig bedoeld, negatief 6. niet goed, niet zoals iets zou moeten zijn 7. verdorven, geheel verkeerd 8. moeilijk om te doen, lastig 9. pittig en actief, bijdehand en schrander, erg flink werkend; een kwaoie haene man die seksueel zeer actief is
Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte.

kwaad , kwaod , zelfstandig naamwoord , aardappelziekte Waaineg kwaod in de errepels dut jaer, maor nou hemme weer gêên errepels voor de verrekes
Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal.

kwaad , kwaoie , uitdrukking , Die ‘t kwaoie nied eert ist goeie nie weert Een slecht mens kan van iemand anders geen goeds verwachten; De kwaoien hand oplegge Betoveren Hij kon je deur je op je schoer te slaon de kwaoien hand oplegge Hij kon je door je op je schouder te slaan betoveren
Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal.

kwaad , koed , zelfstandig naamwoord, onzijdig , - , - , kwade , (het kwade) 't koed
Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt

kwaad , koed , bijvoeglijk naamwoord , koejer, 't koedste , boos , VB: De môs neet koed zién, 'r mejnden 't neet zoe. Zw: 'r Ês bekênd wie de koejen hoond: hij is overal bekend. Zw: De koejen hoond zién: overal de schuld van krijgen. Zw: Dao koëme koej kuke van: dat draait op ruzie uit. Zw: Van de koej haand geräok zién: bezeten zijn. Zw: De neet koed kênt zién, kênt oüch neet good zién. Zw: Zich koed blood mäoke: zijn gezondheid benadelen door ongeduld of boosheid.; kwaad koed (koejer, 't koedste) (attr. m. koeje, vr. koej, o. koed, mv. koej. pred. koed); koej haand geräok bezeten (bezeten zijn) van de koej haand geräok zién VB: Es te zuús wie dat menneke zich gedreug, 't liék waol of 't van de koej haand geräok ês.; van de koej haand geräok behekst van de koej haand geräok VB: Boerderyje dy ién de Fraansen Tiéd doer de de Fraanse gesjtoële wäore van de kërke, wäore volges de lûi van de koej haand geräok.; koej zên hebbe bokkenpruik (de bokkenpruik op hebben) koej zên hebbe.
Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt

kwaad , kood , koo, kooje , 1. kwaad; 2. slecht; 3. verbolgen
Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk.

kwaad , koi-je durhenne , de kwaaien door ( het slechte door)
Bron: Peels-Mollen, J. met werkgroep Weerderheem in Valkenswaard (Ed.) (2007), M’n Moederstaol. Zôô gezeed, zôô geschreeve. Almere/Enschede: Van de Berg.

kwaad , kaoi-j jaor , slecht jaar
Bron: Peels-Mollen, J. met werkgroep Weerderheem in Valkenswaard (Ed.) (2007), M’n Moederstaol. Zôô gezeed, zôô geschreeve. Almere/Enschede: Van de Berg.

kwaad , kwaoje , “da’s ‘n kwaoje”, “dat is een kwaad iemand”. bij het uitzoeken van fruit moeten de “kwaoje”, “de rotte”, eruitgehaald worden.
Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier.

kwaad , kwaod , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord , kwaad. Zie ook: ellig, lillijk, mieterig, niedig, nieds.
Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie

kwaad , kwaod , kwaoj , kwaad
Bron: Melis, A. van (2011) Bikse Praot. Prinsenbeeks Dialectwoordenboek. Prinsenbeek: Heemkundekring ‘Op de Beek’

kwaad , kôj , kôd , kojjer kojst , 1. slecht, onvoldoende; 2. boos, kwaad , Mi de kérst hajk ’n kôj report. Met Kerstmis had ik een slecht rapport.
Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen

kwaad , kao , kó , bijvoeglijk naamwoord , kwaad (Helmond en Peelland)
Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren

kwaad , kwaod , kwaojer, kwaodst , 1. kwaad 2. niet gezond , Det mót toch kwaod blood zette. Eine kwaoje kop. Eine kwaoje man en ein kwaoj vrouw. Zoea good en zoea kwaod es ’t geit.
Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn

kwaad , [het slechte] , kwaod , onzijdig , kwaad , Hae duit of wètj d’r vanne prins gei kwaod. ’t Kan gei kwaod.
Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn

kwaad , kwaod , bijvoeglijk naamwoord , kwaoj, kwaoje , kwaad ook giftig
Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel.

kwaad , kwaod , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord , kwaoj(e); kwaojer, kwaodst , boos, moeilijk, slecht
Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd.

kwaad , kaod , kaot , bijvoeglijk naamwoord , kaod - kaojer - kaojst , "1. bijvoeglijk naamwoord; D. Boutkan (1996): (blz. 50) kaod - kaojer - kaojst - kwaad, kwade, slecht, slechte; Meej zón kaoj weer zódde kaod wòrre. - Met zo' n slecht weer zou je kwaad worden. MP gez. (m.b.t. vrouwen:) Ge hèt kaoj èn verrèkte kaoj. (Die nèkhaor hèbbe, zèn kaoj, mar die krullekeshaor hèbbe, zèn verrèkte kaoj.); R.J. ze wier kaod; Van Delft - - Sterft iemand aan een ziekte met een snel verloop, dan ""sterft hij aon een kaoi ziekte"".(Nwe. Tilb. Courant; Van Vroeger Dagen afl. 110; 20-04-1929); ""Hij is kaod"", zee den postbooi. ""Veur mijn part"", zee den winkelier. (Jan Jaansen; ps. v. Piet Heerkens svd; De nuuwe kapelaon van Baozel, afl. 1; NTC 1-10-1938); ...mar ik maok me mar kaot, en ’t helpt me niks. (Naarus; ps. v. Bernard de Pont; in: Groot Tilburg 1941; CuBra); Nou is 't vergeetmenieke/ vergeten en vergaon;/ da hee ons dikke Mieke,/ die kaoje koei gedaon. (Leo Heerkens; uit De knaorrie (Piet Heerkens), ‘Vergeetmenieke’, 1949); De Wijs – Ik wil bist wete dè’k ’n kaoi boor ben mar zij is ôk nie prut (23-09-1970); Cees Robben – En kaoi bier hier meej karneval... (19730316); Cees Robben – [vrouw spreekt:] Ik wil bist weten dek ’n kaoi boor zèè... Mar gij bent ôôk nie prut... (19761008); Cees Robben – ..Kaoije snevel smaokt me toch aaltij nog beter dan goei wèèrk... (19700329); Assie zô kaod waar, maokte wij wel dè we öt de buurt blééve. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 1, Tilburg 2006); Godverdomme, wè waar ik kaod… (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 2, Tilburg 2007); Hij stampte dan net as un kaoi pèrd, meej zen voeten op de grond. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 1, Tilburg 2006); Onze vadder vertrok wè laoter, die reej ons mistal halfweg veurbij, op zen kaoj fiets. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 1, Tilburg 2006); Op zonne zondag asset regende, han wij flink kaoie zin. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 1, Tilburg 2006); …leider speule over un groep van zon twintig jongens, in de ‘kaoje’ lèèftèèd zôas ze hier zegge. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 2, Tilburg 2007); Mandos & Van de Pol, De Brabantse spreekwoorden: ge hèt kaoj èn verrèkte kaoj; - die meej krullekes in dere nèk, dè zèn verrèkte kaoj ('65); Verhoeven (1978): KWAAD (uitgespr. als 'kaot' in onverbogen vorm, en 'kaoj' in verb. vorm) bijvoeglijk naamwoord : 'n kaoj mènneke - een slecht persoon, een kinderlokker; heeft dikwijls de bet. van: zwak, ziek: m'ne kaoje knie, rèècht in m'n kaoj oo:g. Z.a. A.A. Weijnen; Onderzoek dialectgrenzen in Noord-Brabant (1937) - kaod, zonder w (krt.54); Mandos & Van de Pol, De Brabantse spreekwoorden: zó gaa as ge kaod genóg gedaon hèd, lot O.L.H. oe trouwe (Daamen - Handschrift 1916: ) - Na het huwelijk krijgt men minder kans voor 't vrije leven; Mandos & Van de Pol, De Brabantse spreekwoorden: zó kaod ast aachterste ènd van den duuvel ('64); H. van Rijen (1988): wènne kaojen hond; H. van Rijen (1988): kaoj pronoosies - slechte bedoelingen; Karel de Beer, Tilburgs bijnamenboek (2000): kaoje Jan = J. de Beer (blz. 23); Karel de Beer, Tilburgs bijnamenboek (2000): kaoj Anna = Anna Houben-Janssens (blz. 44); WBD (III.1.2:190) 'in kwaaien doen' = ziekelijk; Bont ko.t, bijvoeglijk naamwoord en bijwoord 'kood' (d.i. 'kaad', voor welke vorm zonder w men zie o.a. Franck v. Wijk s.v. kwaad) - kwaad, slecht, boos, kwaadaardig. Antw. KAAD bvw. - kwaad (...) Hij is kaad op mij. Jan Naaijkens, Dè's Biks (1988): kaod bw, bijvoeglijk naamwoord - kwaad, slecht, boos; WBD III.4.4:43 'kwaad weer' = slecht weer; kaojer; vergrotende trap van 'kaod'; kwader = slechter; Cees Robben – ’t Kos kaoier... (1860829); H. van Rijen (1988): kwader, bozer, slechter"
Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant

kwaad , kaot , zelfstandig naamwoord, onzijdig , kwaad; het kwaad, de kwade(n), slechterikken; MP gez. Ieder et zèène èn de kaoj ervan dêele. V en kaoj - een ongemakkelijke, eigengereide, onwillige vrouw; CiT (114): 'Hijst kaoi deur!'; Ons taante Zus, die moppert dan/ Want dès 'n echte kaoi. (Gieleke – wsch. ps. van Michel van de Ven (Lechim) – ongedateerd knipsel uit onbekende bron; ca. 1960-1980); Cees Robben – Na is ie ’t kaoi wir deur... (19870320); Cees Robben – Bij de goeie... Bij de kaoie... (19580426); In de grond ist ginne koije... (Hein Quinten, Tilburgse spreuken; ca. 1990); H. van Rijen (1988): hij ist kaoj deur - hij heeft het ergste gehad; ...en liet Adam ôk enne keer bèète. Dè hasse dus nie moeten doen. Naa waar Adam effe schuldig en han ze saomen kaod gedaon. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 1, Tilburg 2006); Verhoeven (1978): KWAAD (uitgespr. als 'kaot' in onverbogen vorm, en 'kaoj' in verb. vorm) (...) Zelfst. geb.: 'ne kaoje - een slechterik, geducht tegenstander: dan hebbe ze on men 'ne kaoje. Z.a. WBD III.3.1:369 'kwade (kaaie)' = galgenaas; WBD (III.1.4:116) 'kwatong' = vrouw die graag kwaadspreekt; 227 'kwaad' = boos; Goem. KWAAD - ku:t, zelfstandig naamwoord. o. Antw. KAAD zelfstandig naamwoord. o. en bvw. - kwaad. Gij doet daar kaad mee; Cees Robben – Wie heej nog niemand kaot gedaon... (19570615)
Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant

kwaad , kwaod , kwaojer – kwaojs , kwaad
Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. +

<< vorige pagina