INT Dialectwoordenboeken

Woord: wrat

wrat , wate , wrat; Gron. woat, woart, Friesch wart, Oostfr. wârte, wârt, HD. Warze, Nederd. waarte, MNederd. warte, MNederl. warte, wert, worte, wratte, Oudfr. warte, wort, wârt, Wangeroog wôrt; AS. vearte, veart, Oud Eng. warte, werte, wrete, Eng. wart, ONoorsch varta, Noorw. vorta, Zw. värta, Deensch vorte, OHD. warza, MHD. warze, werze. Zou met wortel, HD. Wurzel, Oostfr. wurtel van een Germ. thema vart = wenden, draaien, winden, slingeren, enz. inzonderheid = zich krommen, buigen. enz. komen, daar de wrat een uit een verwarden draadbundel bestaand uitwas is, welks wortels zich naar alle kanten in het vleesch verliezen.
Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift

wrat , waore , vrouwelijk , wrat.
Bron: Gallée, J.H. (1895), Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect, aanhangsel Twents

wrat , waorde , vrouwelijk , wrat.
Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak

wrat , woat , woate, wood, woart , wrat; Drentsch wate, Friesch wort, wárt, Kil. waertte, werte, wartte, worte, warte, West-Vlaamsch worte, warte, wortel = wrat. (De Bo). Oostfriesch wârte, wârt, Nedersaksisch waarte, Middel-Nederduitsch warte, wartte, Hoogduitsch Warze, Oud-Friesch warte, worte, Wangeroog wôrt, Noorfriesch wòrt, wart, Angel-Saksisch weart, veart, Oud-Engelsch warte, werte, wrete, Engelsch wart, IJslandsch varte, Deensch vorte, Oud-Noorsch varta, Noorweegsch vorta, Zweedsch värta, Oud-Hoogduitsch warza, Middel-Hoogduitsch warze, werze. – Zou met: wortel, Oostfriesch wurtel, Hoogduitsch Wurzel van een Germaansch thema: vart = wenden, draaien, winden, slingeren, enz. inzonderheid = zich krommen, buigen, enz. komen, daar de wrat een uitwas is van een verwarden draadbundel, welks wortels zich naar alle kanten in het vleesch verliezen;
woart (Marne) = wrat.
Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887)

wrat , woert , woort , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk , Wrat. || Je handen zitten vol woerten. Hij heb ’en woort op zen neus. – De vorm woort komt ook elders in N.-Holl. voor (Hs. Kool). – Woert en woort zijn bijvormen van wrat; vgl. Fri. wort, wart, Vla. worte, warte, enz.
Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971)

wrat , vratte , vrouwelijk , wrat
Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen

wrat , vrat , [zelfstandig naamwoord] , nevenvorm van woat. Zo ook vrattenbieter. , (Veenkoloniën)
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

wrat , woat , woade; woarte; woart , [zelfstandig naamwoord] , ook: woart (Westerkwartier, Oldambt, Westerwolde) =wrat. Om ze kwijt te raken, begraaft men een touwtje met knopen onder de drempel; ook wel een aardappel met zoveel steken, als men wratten heeft. Men kan ze ook insmeren met de ingewanden van een muis of met stroop of mit dòppen van Waalske bonen, mit nöchtern spij, mit bòdderpekel (Hogeland), mit n deursneden siepel, mit hoeslook òf mit pòt-aaske. Ook kan men de wratten langs een lijk strijken of langs een hollend paard of langs een slak. Verder is handen wassen bij ‘t licht van de afnemende maan heel goed of men kan een aardappel doorsnijden, met de ene helft strijken en die dan weggooien. || woart; woatenbieter
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

wrat , vrotte , verotte , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk , vrotn , vrùtjen , wrat
Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl.

wrat , frat , vrouwelijk , wrat Strieken ôver ’n liek lót ’n frat verdwiene. Strijken over een lijk doet de wrat verdwijnen.
Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk

wrat , woat , woarte , wrat
Bron: Steenhuis, F.H. (1978), Stoere en Olderwetse Grunneger Woorden, Wildervank: Dekker & Huisman

wrat , woort , zelfstandig naamwoord , Verouderd voor wrat. Verkleinvorm: woortje.
Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer

wrat , frattel , vrouwelijk , frattele , frėttelke , wrat. Ės ’t loet veur einen doo in ’t graaf, wėsj dich dan dien frattelen aaf: een oud volksgeloof leerde, dat men om wratten kwijt te raken, ze onder het luiden van de doodsklokken in stromend water moest wassen en daarbij drie Onzevaders bidden
Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam

wrat , frat , zelfstandig naamwoord , wrat. ’n Frat kan weggehaald worden door er mee over ’ne dooje mins (man) of ’n dooj mins (vrouw) te wrijven. Je kunt ook ’ne jùin (ui) doorsnijden en er mee over de wrat wrijven.
Bron: Naaijkens, J. (1992), Dè’s Biks – Verklarende Dialectwoordenlijst, Hilvarenbeek

wrat , vratte , wrat.
Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte

wrat , waort , woort, wrat, wratte, vratte, wradde, wate , 0 , waorten , (Zuidoost-Drents zandgebied, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe). Ook woort (Midden-Drenthe, Kop van Drenthe), wrat (Midden-Drenthe, Zuidoost-Drents zandgebied, Kop van Drenthe), wratte of vratte (Zuidwest-Drenthe, Midden-Drenthe, veengebieden Zuidoost-Drenthe), wradde (Veenkoloniën), wate (dva) = 1. wrat Hij hef een waort op zien haand (Gie), ...an de kop (Eel), Pis mar over die dikke waorten hen, dan bin ie ze zo kwiet (Geb), Nuchtern spei moej op woorten strieken (Gie), Hie is aaltied kenbaor an die dikke wrat (Bal), Mien va kun vratten bezetten (Bov) 2. uitwas op een plant of vrucht Een eerappel met wratten was veur oetvoer verboden; um ze zölf te eten gaf het niet veul (Wed)
Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum

wrat , vrat , wrat. as ge mè de schèl van ’n flodderbòn ovver die vrat vrijft dan gettie uweg, als je met de schil van een tuinboon over een wrat wrijft, dat verdwijnt deze.
Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden.

wrat , vratte , wrat
Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen

wrat , vratte , wrat. Wie kenn vrogger Jan met de vratte niet?
Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde.

wrat , vratte , wratten , Sómmege mènse hébbe veul laast van vratte én dé's verveelend én 'n lullek geziecht. Sommige mensen hebben veel last van wratten en dat is vervelend en een vies gezicht.
Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere

wrat , wratte , vratte , zelfstandig naamwoord , de; wrat
Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte.

wrat , vrat , zelfstandig naamwoord , vratte , vratjie , wrat Hij doch nog ‘nou ja, een vratjie’, maor ’t was net offet vratjie grôôter wier Hij dacht nog ‘nou ja, een wratje’, maar het leek net of het wratje groter werd (naar Toon Hermans)
Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal.

wrat , vrattel , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk , vrattele , vrettelke , wrat , VB: 'n vrattel oonder d'nne voot, dao zuús te van aof. Zw: 'n vrattel ién de kèl hebbe: veel dorst hebben.
Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt

wrat , frat , wrat
Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk.

wrat , vrat , wrat.
Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier.

wrat , vratte , zelfstandig naamwoord , vrättien , wrat.
Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie

wrat , frat , wrat
Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen

wrat , vrat , vratte , wrat.
Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere.

wrat , wart , Gelderse Vallei); warteling, wrat.
Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere.

wrat , wratte , galappel.
Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere.

wrat , vrat , vrouwelijk , vratte , vretje , wrat , Mienen opa kós vratte aafbaeje.
Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn

wrat , vrat , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk , vratte , vretje , wrat
Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd.

wrat , frat , zelfstandig naamwoord , Henk van Rijen: wrat; Jan Naaijkens - Dè's Biks - 1992 – frat - wrat; Mar as ge unne stinpöst op oewen dèrriejèère had, èn as bidde nie hielep, dan moeste bij ’t feitvrouwke van Van Hees zèèn. Die mòkte d’r èège zallefkes. Vur pöste, èkseem, fratte, padscheete, èn alles. (Ed Schilders; Wè zeetie?; website Brabants Dagblad Tilburg Plus 2009)
Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant

<< vorige pagina