Woord: wijze
|
wijze , wieze
, een bekwaam, knap man; “’n soortig boerendokter, dat’n wiezen is.” Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift |
|
wijze , wieze
, wijs, wijze; gijn wieze op stellen = eene zaak niet behoorlijk regelen, bv. om met een traktement rond te komen; dou as ʼn wieze is = schik u naar het gebruik; op zooʼn wieze!? = is het zóó gelegen of toegegaan, bedoelt gij het zóó, dan begrijp ik de zaak! (Nederlandsch: op die manier!?); op zien wieze, op zien wies (op zijne wijs) = naar zijne mening; op zien wieze het’e ’t hijl mooi doan (zegd, enz.) = hij verkeert in den waan dat hij het voortreffelijk (bv.) heeft voorgedragen. Ook: zij slijp op heur wies = zij hield zich of zij sliep; hij har ’t hijl drok op zien wies. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
wijze , wieze*
, “op zoo’n wieze!?” komt overeen met het in het Nederlandsch in de spreektaal gebruikelijke: o! op die (zoo’n) manier!? Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985) |
|
wijze , wiize , vrouwelijk
, wijs. Op dei wiize, op dei aord en wiize: op die manier Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
|
wijze , wieze , [zelfstandig naamwoord]
, wijze, manier. || wies Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
wijze , wieze , [zelfstandig naamwoord]
, wijze, een wijze man. Ain gek kin meer vroagen as zeuven wiezen beantwoorden kinnen. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
wijze , wies , wieze
, 1 wijze, manier. Op zo’n wieze = op die wijze. Hai stelt naarns gain wieze op = hij heeft zijn zaken nooit goed geregeld; ook: hai moakt ter nooit gain wieze van. Boden doun wat ze willen; most ter wies op stellen. - Dou as (de) wieze is = schik je naar ‘t gebruik. Der is gain slag of wies aan. Ook: doar is gain schik òf wieze aan = ‘t ziet er lomp, lelijk, wanstaltig uit. Zunder woord zunder wies = zonder iets te zeggen. Hai gong vot zunder woord zunder wies; Westerwolde zunder woord òf wieze.; 2 wieze moaken van = een gewoonte maken van. Aal mörns ‘t eerste zien piep aan, doar muik e wieze van. Ook fig.n beetje regen is wel goud, as ‘t ter nou moar gain wieze van moakt.; 3 wijze, melodie. Zai binnen van de wies. Doar gaait n stoere wieze op = dat zal moeilijk gaan. Hai kin gain wiezehòllen = hij raakt van de wijs.; 4 Voader mos op zien wies sikken vouern = deed alsof hij de geiten moest voeren. Op heur wieze sluip ze = ze hield zich slapend. Hai het ‘t drok op zien wieze.; 5 Op zien wies het e ‘t hail mooi doan = naar zijn mening.; 6 van de wies, fig. = van streek. Klòk is van de wies. Schertsend, als iemand in de war is. (Hogeland) Dij is ook al van de wies, net as ‘t wief mit euliekouken; dij raip aal van rondinkjes. || slag Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
wijze , wies , mannelijk
, wijze, gewoonte, gebruik. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
wijze , wieze
, wijze; * met weinig kump de wieze wied, met völle mut de domme opziet: met wijsheid kom je ver. Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte |
|
wijze , wîêze
, wijze, manier. Gunninks woordenlijst van 1908: Op zien wîêze ‘naar hij meent’ Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
wijze , wieze , zelfstandig naamwoord
, de 1. manier, wijze 2. gewoonte, gebruik 3. melodie, wijs 4. in d’r wieze op stellen er prijs op stellen 5. in D’r gong een zwaore wieze op het ging erg zwaar Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
wijze , wieze
, wijze, manier. Op die wieze giet ’t goed. Zie ook: meniere. Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
wijze , wieze
, 1. betweter; 2. opschepper; 3. iemand met een vergroeide rug (die daardoor meer kon dan anderen). Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
wijze , wieze
, wijze; naor de wieze der vrouwen gaon, ongesteld (wezen). Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
wijze , [wijs persoon] , wieze , mannelijk
, iemand die wijs is , De drie wieze kwoeame oet ’t oeaste. Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
wijze , wieze , zelfstandig naamwoord, mannelijk
, wies , persoon, wijs Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |