Woord: tokken
|
tokken , [dralen] , tukken
, [trekken] freq. tukkeren, talmen, dralen. Pl. d. tukken. Eng. tug, trekken, slepen. Dus eig. rekken. Bron: Halbertsma, J.H. (1835), ‘Woordenboekje van het Overijselsch’, in: Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren 1836, Deventer: J. de Lange. |
|
tokken , [talmen] , tukken , werkwoord
, talmen, vertoeven, verwijlen, blijven. , Het tukt lang, eer het er toe komt. Gij tukte nog al. Zij moesten niet tukken en seffens maar vertrekken. Bron: Panken, P.N. (1850) Kempensch taaleigen, Idioticon I, A-Z, Idioticon II, H-Z, red. Johan Biemans, 2010, Bergeijk. |
|
tokken , tokken , tokkeln
, lokken, uitlokken, verlokken; “Tokt ze mit hen ê belt.” = lokt ze (de kiekens) mede naar den mesthoop. Gron. tokken = lokken, verlokken, uitlokken; Kil. tocken = aanlokken; Oostfr. tokken = trekken, lokken; Westf. tocken = lokken; Teuthon. tocken = lokken, aanhalen; Neders. tokken = lokken. Hooft: aantokken = aanhalen, lokken, bij Bild. tokkelen, aantokkelen. Het Nederl. tokkelen = gedurig aanraken, ook = aanzetten, aansporen (v. Dale) is een freq. van het veroud. tokken, volgens ten Doornk. van een Nederd. tok, MHD. zoc, van teiën, OHD. ziohan = trekken. Gron. mittokken = medetroonen. Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift |
|
tokken , toeken , tjoeken
, voor: naaien; an mekander toeken = dicht naaien, zonder dat men daarbij zorgvuldig en net te werk gaat, ruw naaien; wanten breien door te strikken of strikknoopen te maken; Oostfriesch tuken, tûken = netten en kousen breien of strikken. aal vangen, nl. prikken of steken met de toek, oaltoek, een lange steel met vier ijzeren punten die van weerhaken zijn voorzien; toekoal = aal of paling, die aldus gevangen wordt. De huid wordt natuurlijk beschadigd, en daardoor vermindert de waarde. Oostfriesch tuken, tûken = met de tuke, âltuke of tûke aal vangen; heutuke = tephoak; zie: teppen. Vgl. ’t Engelsche took (onvoltooid verleden tijd van: to take, in de beteekenis van: vangen, grijpen, vatten), en het Oud-Engelsch tuken. tjoeken voor: naaien, stoppen, enz.; dichte tjoeken = oude kleeren herstellen. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
tokken , toeken , tukken, tuksêln
, een weinig hinken, met één been trekken. Oostfriesch tukken = trekking in de leden gevoelen, stootende of kloppende beweging van lichaamsdeelen; Hoogduitsch zucken, zücken, Oud-Hoogduitsch zucchen, zukken, zuchen, Middel-Hoogduitsch zucken, zücken = zich hortend, stootend en schuddend bewegen; Nederduitsch, Middel-Nederduitsch Kil. tucken, Angel-Saksisch tucjan, Oud-Engelsch tuken = stooten, bonzen, enz.; Middel-Hoogduitsch zuc, zug, zoc = trek, ruk, van het Oud-Hoogduitsch ziohan, Gothisch tiuhan. Vgl. Noord-Brabantsch met tukken = met horten en stooten. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
tokken , tokken
, lokken, verlokken, uitlokken, medelokken, inzonderh.: hij het mie mitlokt = hij heeft mij medegetroond; hij het mie ’t oftokt = hij heeft het mij afgetroond; hounder tokken = de kippen lokken door voedsel of door het roepen van: tuk tuk! Kil. tocken (Sax. Fris. Sic.) = aenlocken = verleiden, verlokken; Teuth. tocken, locken = aanhalen; v. Dale: tokken (verouderd) = lokken, aanlokken; Hooft: aantokken = aanhalen, lokken, bij Bild. tokkelen, aantokkelen. Drentsch tokken, tokkeln = lokken, uitlokken, verlokken; tokt ze mit hen ê belt = lokt ze (de kiekens) mede naar den mesthoop, ook Geldersch; Oostfriesch tokken = trekken, lokken; hê tokt hum mit fük, of: aferall mit hen; Nedersaksisch, Middel-Nederduitsch tokken = lokken, enz.; Oud-Hoogduitsch zocchôn, Middel-Hoogduitsch zocken, volgens ten Doornk. van een Nederduitsch tok = Middel-Hoogduitsch zoc, Hoogduitsch Zug, dat tot: tijgen, Oostfriesch têen, têjen, tîen, Oud-Hoogduitsch ziohan (trekken) behoort. Vgl. ook: mittokken, en: oftokken. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
tokken , tükken
, Dralen, talmen. Tük nu n(i)eet lange, of î komt nòg te late. Ook Ned. Bet. O. V. II. p. 109. Mnl. tucken – langzaam, met horten en stooten gaan, wachten. Bron: Draaijer, W. (1896). Woordenboekje van het Deventersch Dialect. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff |
|
tokken , toeken*
, 1, vergel. Engelsch to take = nemen, grijpen, en vooral daarvan den verleden tijd “took” (spreek uit: toek.) Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985) |
|
tokken , toeken*
, 3: Hoogduitsch zucken; vergelijk: tippen . Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985) |
|
tokken , tòkken
, Lokken. Tòkdûve, lokduif, die vreemde duiven naar haar hok lokt. òftòkken, òftròggelen, afhandig maken. Bron: Draaijer, W. (2e druk 1936), Woordenboekje van het Deventersch Dialect, Deventer: Kluwer. |
|
tokken , tükken
, Dralen, talmen. Tük nu n(i)eet lange, of î komt nòg te late. Ook: even bijten (van visch gezegd). Ook Ned. Bet. O. V. II, p. 109. Mnl. tucken – langzaam, met horten en stooten gaan, wachten. Bron: Draaijer, W. (2e druk 1936), Woordenboekje van het Deventersch Dialect, Deventer: Kluwer. |
|
tokken , toksen , [toksen]
, met een mooi praatje afhandig maken Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
|
tokken , tokken , [werkwoord]
, 1 Hij tokt met ‘t bijn = hij is mank.; 2 tukken (van haan en klok.) || toeken , (Westerwolde) Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
tokken , tòkken , [werkwoord]
, 1 lokken, nl. de kippen, door tòk, tòk, tòk! te roepen; hounder tòkken; Westerwolde tökken.; 2 an ain tòkken (Westerkwartier) = iemand geld aftroggelen met mooie praatjes. || mittokken; òftòkken Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
tokken , tukken , tokken , [werkwoord]
, ‘t geluid van de haan, als hij de kippen waarschuwt; ook van de klok voor de kuikens. Hoan tukt as e n kòrreltje vint. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
tokken , tukken , [werkwoord]
, toeken, een weinig mank gaan. Niet in Stad en Westerkwartier Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
tokken , tokng , zwak werkwoord
, lokgeluid maken, van haan Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
tokken , toksn , zwak werkwoord
, grappen maken Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
tokken , toeken
, 1. blijven haken. 2. slordig naaien Bron: Steenhuis, F.H. (1978), Stoere en Olderwetse Grunneger Woorden, Wildervank: Dekker & Huisman |
|
tokken , tokken
, lokken Bron: Steenhuis, F.H. (1978), Stoere en Olderwetse Grunneger Woorden, Wildervank: Dekker & Huisman |
|
tokken , tokke , werkwoord
, Kakelen (van kippen). Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
tokken , tókke
, tókde, haet of is getók/toekde, haet of is getoek/tónkde, haet getónk , tikken Tók ’m ein: geef hem een tik.; toeke stompen, geniepig stoten of slaan, porren.; tónke tokkelen op snaarinstrument. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
tokken , tòkke , werkwoord
, tokken. Kinderspel dat gespeeld wordt met bikkebolle, forse stalen kogels (zie aldaar). Op een steen heeft elke speler een of meer centen gelegd met het kruis (oppers) boven. Vanaf een meet (streep) probeert men de bikkebol zo dicht mogelijk bij de steen te gooien. Wie er het dichtst bij is mag het eerst tòkke. Door zijn bikkebol op de rand van een cent te laten stuiteren probeert hij hem om te wippen.Als dat lukt is de cent van hem. Hij mag doorgaan tot alle centen op zijn of tot hij mis tòkt. In dat geval komt de volgende aan de beurt etc. Bron: Naaijkens, J. (1992), Dè’s Biks – Verklarende Dialectwoordenlijst, Hilvarenbeek |
|
tokken , toeksen
, iets slordig in elkaar naaien. Bron: Bos-Vlaskamp, G. e.a. (1994), Olster woorden, Olst. |
|
tokken , toksen , zwak werkwoord, onovergankelijk
, (Zuidoost-Drents zandgebied, Zuidwest-Drenthe, zuid) = hevig verlangen naar iem. Die jong tokst naor dat wicht (Sle), z. ook tokkeln Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
tokken , tukken , tokken , zwak werkwoord, onovergankelijk
, (Zuidoost-Drents zandgebied, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe). Ook tokken (Zuidwest-Drenthe) = 1. mank gaan Hij tukt wat mit het rechterbien hij trekt met zijn rechterbeen (Hijk), IJ kunt het haost niet zien, mar hie tukt wal wat (Oos) 2. rukken (Zuidwest-Drenthe, zuid, Midden-Drenthe) Hej al wat vangen? Nee, maor ik heb beet; der zit ene bij te tukken (Bei) 3. kloppen Het tukt mij in de vinger (Sle), z. ook tukkern Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
tokken , tukkern , tukken, tukkeln, tokkeln, tokkern, tokken , zwak werkwoord, onovergankelijk
, (Zuidoost-Drents zandgebied, Zuidwest-Drenthe, zuid). Ook tukken (Zuidwest-Drenthe, zuid, Zuidoost-Drents zandgebied), tukkeln (Zuidwest-Drenthe, zuid), tokkeln (Zuidoost-Drents veengebied, Midden-Drenthe), tokkern (Zuidwest-Drenthe, zuid), tokken (Zuid-Drenthe, Noord-Drenthe) = 1. kloppen Die blaor, die tukkert, ...tukt, ...tokt zo (Sle), Wat tokt mie dai vinger (Vtm), De vinger tokt mie het uut (Hav), Het tukkert mij in de vinger (Bro), De bloodvinne tokt zo (Die) 2. geluid van een haan (N:Pei) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
tokken , tukken
, even ophouden, aarzelen. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
tokken , toeksen
, zie foksen Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
tokken , tokkn
, lokken. Laot oe toch niet altied mee tokkn. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
tokken , tukkn
, wachten, treuzelen. Tuk noe mâr niet langer, gaot noe mâr, anders is ’t te laete. Ook: dutten, slapen. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
tokken , toekeren , toekelen, tokkeren, tokkelen, tokken , werkwoord
, sterk tintelen, prikkelen: van kou of pijn Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
tokken , tokken , werkwoord
, 1. tokken: van een vis aan een dobber bij beet 2. het geluid ’tok’ maken door kippen Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
tokken , toéke , werkwoord
, toékde, getoék , slaan , (geniepig slaan) toéke (mnl. 'token': stoten) VB: Die koppel versjtèit zich van gèine kaant, dy zién zich allezelëve aon 't toéke. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
tokken , tukke
, aarzelen Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk. |
|
tokken , toeksen , werkwoord
, toeksen, etoekst , slordig naaien. Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
tokken , toeken , toeksen
, slecht of slordig naaien; toeke, 1. slordige kleermaker of naaister; 2. plek in kleding die slecht hersteld is; 3. oude vrouw (O.-Veluwe). Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
tokken , tukken
, 1. sabbelen, zuigen; 2. talmen, dralen, wachten. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
tokken , tukke , werkwoord
, aarzelen (Den Bosch en Meierij; Land van Cuijk); tukke; pauzeren (Tilburg en Midden-Brabant) Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren |
|
tokken , [porren] , toeke , tókke
, toektj, toekdje, getoektj, tóktj, tókdje , porren, geniepig stompen Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
tokken , [mond snoeren] , tukke
, tuktj, tukdje, getuktj , iemand lichtjes de mond snoeren , Dae zal ich ins tukke: ik zal hem een toontje lager laten zingen. Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
tokken , tökke , werkwoord
, töktj, tökdje, getöktj , pauzeren, stoppen Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
tokken , tukke , zwak werkwoord
, WBD III.4.4:200 'tukken' = machten’ (ongeveer: aarzelen) Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |