Woord: schaarde
|
schaarde , scheure
, scherf. Bron: Halbertsma, J.H. (1835), ‘Woordenboekje van het Overijselsch’, in: Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren 1836, Deventer: J. de Lange. |
|
schaarde , schar , [zelfstandig naamwoord]
, in Westerwolde eene koeweide; b.v. iemand heeft op de gemeene weide vijf schar, d.i. het regt om dáár vijf koeijen te weiden. In 't Fri. scher. In 't Holst. is scheren, het eten van gras, door koeijen en paarden (ook in 't Fri. zegt men van zeer afgeweid land: ''t is koart oafscheerd'. Angels. scéran, sciran. Eng. to shear, scheren, afknagen), en upscheren, het vee in de weide brengen. Angels. scir, aandeel. Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel. |
|
schaarde , schart , [zelfstandig naamwoord]
, mv. en , gewoonlijk gebruikt voor de ledige plaats, door het uitbreken van een gedeelte van het staal uit de schede van een mes gemaakt. Fri. in dezelfde bet. schurd, Angels. sceard, Eng. sheard, een stuk, brok. Scho. scart, scheur, wonde. ONo/IJsl. skard. Zwe. skåra, De. skaar, stuk uit een mes? Fri. skurd. Nd. schaard. Hd. Scharte, voor scheur, breuk in 't algemeen. Zoo noemt het volk in Minden de zoogen: porta Westphalica (waar de Weser tusschen den Wittekinds-berg en den Jakobsberg doorstroomt) die Weserscharte. Schardig, wat scharten heeft. Ook Nd. - Hd. schartig. Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel. |
|
schaarde , schaord , schaarte, schaore
, scherfje van aardewerk dat er uitgebroken wordt. Bij v. Dale: schaard = kerf of breuk in het scherp van een of ander snijtuig, welke bepaling hier van toepassing is op aardewerk. Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift |
|
schaarde , schäord , schäore , mannelijk
, schäoren , scherf. Bron: Gallée, J.H. (1895), Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect, aanhangsel Twents |
|
schaarde , schäorde , schäore , mannelijk
, schäorden, schäoren , scherf. Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak |
|
schaarde , schar , schart, scharte
, (verkleinwoord: scharke), schaard, eene kerf of breuk in een snijwerktuig; Friesch scharde, Kil. schaerde, Oostfriesch scharde, schârde, schârte; Nederduitsch schaard, schaerd, Oud-Friesch skerd, Friesch schird, Angel-Saksisch sceard, Oud-Engelsch scheard, Engelsch shard, sherd (keep, inkerving, enz); Oud-Noorsch skardh, Noorweegsch skard, Oud-Hoogduitsch scarti, Middel-Hoogduitsch scharte. Van een Oud-Hoogduitsch scëran, ons: scheren, afsijden, enz. (Zie ten Doornk. art. scharde). – Ook fig.: is al ’n hijle scharte of = er is al een groot gedeelte af, van verbruikt of verloren gegaan. Zie ook: scharte. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
schaarde , schar , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, Schaard, uitgebrokkeld stuk in het scherp van een snijdend werktuig. || Er is ’en schar uit me schaats. Dat mes zit vol scharren. – Het woord heeft ook in andere Germ. dialecten de korte klinker; vgl. FRANCK op schaard. Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971) |
|
schaarde , scharte
, zie schar *. Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985) |
|
schaarde , schaort , [sxōrt] , mannelijk
, schäöre [sxǿerә] , schäortien , scherf. Pot en schaort ein aort: de appel valt niet ver van de stam Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
|
schaarde , schaar , schaart; schaarde; schare , [zelfstandig naamwoord]
, hak uit een mes enz., schaarde. n Schaar in ‘t scheermes. Fig. Is al n haile schaar òf = er is al heel veel weg, verloren, op. ‘t Verkleinvoud ‘t schattje heeft ook de vorm schat (Hl.) veroorzaakt: Der is n schat oet de baaidel.. Zie schat Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
schaarde , schat , [zelfstandig naamwoord]
, ook: schart (Hogeland en Westerkwartier); schaarte (Oldambt) =Mv. schatten, scharten. Ook van aardewerk: is n schat te kòp oet. n Schat ien baaidel. Westerkwartier ook schaart. || schaar; schaarde; schattje Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
schaarde , schattje , [zelfstandig naamwoord]
, kleine schaarde. || schat Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
schaarde , skar , zelfstandig naamwoord
, 1. Schaarde, hak of kerf in het scherp van een mes, een bijl, een zeis e.d. 2. Stagnatie, oponthoud, pauze (verouderd). Verkleinvorm skartje, in de zegswijze ’n skartje make (bakke), spijbelen. Waarschijnlijk is skartje hier de verkleinvorm van skar = oponthoud, pauze, in de zin van: pauze die men zich ‘illegaal’ toemeet. Doordat men zich deze betekenis niet meer bewust was, heeft men skartje kennelijk opgevat als scharretje (vis), zodat de variant ’n skartje bakke kon ontstaan. – Ientje ’n skartje bakke, iemand beetnemen, bedotten. Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
schaarde , skaartel , zelfstandig naamwoord
, Schaarde, kerf of breuk in het scherp van een of ander snijdend gereedschap. Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
schaarde , sjaart
, snijdende punt voor aan de rister. Bron: Crompvoets, H. en J. van Schijndel (1991), Mééls Woordeboe:k. Meijel: Medelo. |
|
schaarde , schaorte , 0
, schaorten , (Zuidwest-Drenthe, Midden-Drenthe) = scherf Eerder gunge wij altied hoesie speulen met schaorten (Hijk), Schaorten haj in een schaortebuul an een lint um de nekke (Wsv), Schaortien gooien kinderspel, waarbij de spelers om beurten vijf scherven in de hand namen, schudden en dan op de grond gooiden. Van te voren was bepaald, welke (gekleurde) bovenkant winst opleverde. Na 10 keer werd geteld, wie de meeste diggels had (Ruw), Vrogger gungen wij blukpikken met schaorten. De mooiste schaorten waren die met bloempies er op (Bei), Op een blök gooien nuumden wij as kiender schaortie gooien (Koe), Schaortie gooien is op een ofstaand van een strepe gaon staon en dan proberen, zoveule meugelijk schaorten in een vakkie te gooien. Wie de meeste punten had, die had ewunnen (Hol), z. ook diggel(-), scheurtien Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
schaarde , schaort
, gat. mv. schaorden, uitgebroken stuk, inkerving in een mes, opening in een heg. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
schaarde , sköre , skaore
, zie skärve Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
schaarde , schordn
, verwilderde duiven. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
schaarde , schaorte , schaote , zelfstandig naamwoord
, de; grote scherf Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
schaarde , schaor , schaord, sjaord
, scherf; schaortjen, scherfje gebruikt als hinkeblokje bij het hinkelen. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
schaarde , schaar , zelfstandig naamwoord
, kerf of breuk in het scherp van een mes; Cornelissen & Vervliet - Idioticon van het Antwerpsch dialect - 1899 - SCHAAR zelfstandig naamwoord v.- breuk of kerf in de snede van een mes of ' ander snijtuig. WNT SCHAAR (VIII = SCHAARDE 2) Kerf in het scherp van een snijdend gereedschap of werktuig. Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |