Woord: pluis
pluis , pluis , mestpluis
, pluis, mestpluis (’t wordt op veluwe met een lange u uitgesproken), een toebereide mesthoop die ten dele uit koe- of paardsmest, ten deele uit de opperkorst van de heide met de planten die daar aan vast zitten bestaat, en die onder malkander ligt te broeien of te rotten, om vervolgens op het land gebragt te worden. Bron: Berg, A. van den en H.J. Folmer (1774-1776), ‘Veluws en Drents uit de 18e eeuw’, uitgegeven door K. Heeroma in: Driemaandelijkse bladen 12 (1960), 65-83, 97-116. |
pluis , pluus , vrouwelijk
, pluize, vr. hoop aarde met mest gemengd voor weilanden inzonderheid. Van pluizen; eig. wat door elkander geplozen en geward is. Pl. d. plüstern, verwarren. Plüserye, allerlei vodderij door elkander. Kil. pluyserye, scruta. Gr. pluister, [voor bluister,] windig en regenachtig weder, hoort hier niet, maar bij ’t D. plustre, snuiven als een paard. Bron: Halbertsma, J.H. (1835), ‘Woordenboekje van het Overijselsch’, in: Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren 1836, Deventer: J. de Lange. |
pluis , pluus
, (Fivelgoo) = de uitgedorschte aren met einden der halmen die er aan blijven, als veevoeder. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
pluis , [mesthoop] , pluis , mannelijk
, Mestvaalt, mesthoop. Bron: Draaijer, W. (1896). Woordenboekje van het Deventersch Dialect. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff |
pluis , pluis , mannelijk
, Mestvaalt, mesthoop. Bron: Draaijer, W. (2e druk 1936), Woordenboekje van het Deventersch Dialect, Deventer: Kluwer. |
pluis , pluus
, plüske , pluis. Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo. |
pluis , plüs , mannelijk
, plüüze , plüssien , pluis Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
pluis , plůs , mannelijk
, klokhuis van een appel e.d. met iets vruchtvlees eraan Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
pluis , ploes , [zelfstandig naamwoord]
, 1 pluus, als veevoer; 2 ze komen om in loes en ploes = in ongedierte en vuil. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
pluis , pluus , [zelfstandig naamwoord]
, pluis. ‘t Is hier nait pluus. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
pluis , pluuster , [zelfstandig naamwoord]
, 1 pluis. Zitst onder de pluusters!; 2 ‘t pluustern. Hounder bin aan de pluuster = aan de rui; 3 onstuimig weer. Wie hebben van ‘t haarst veul pluuster had (Hogeland) Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
pluis , pluus , zelfstandig naamwoord onzijdig
, 1 ‘t grove kaf. Pluus van waait en hoaver is best vouer. Bie ‘t schonen mit de waaier krieg ie: ‘t swoare koorn, ‘t oetschoonsel, ‘t kòrtgoud en ‘t pluus. Bij de stoomdorsmachine is n pluuszeef; 2 ‘t korte stro, dat sloekt wordt uit het lange. Vaak heet pluus = mòt, Mòtbult.; 3 luus en pluus, zie loes en ploes. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
pluis , pluus , zelfstandig naamwoord, onzijdig
, pluuze , pluusken , pluis Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
pluis , pluuske , vrouwelijk
, pluisje, pluimpje. Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
pluis , pluusies , zelfstandig naamwoord, meervoud
, Variant van pluisjes. Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
pluis , pluus , vrouwelijk
, pluuze , pluuske , pluis. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
pluis , pluus , ploes, pluis , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord
, Ook ploes (Zuidoost-Drents veengebied), pluis (Zuidwest-Drenthe, zuid, Zuidoost-Drents zandgebied, Midden-Drenthe) = in orde Het is daor niet pluus, de dokter hef er al twee keer ewest (Dwi) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
pluis , pluus , 0
, pluzen , 1. pluis Elke morgen lig er weer een laoge pluus onder het bedde (Die), Koom ies hier, der hangt een pluus an oen jasse (Hgv), Waor hej inzeten, ij zit vol pluzen (Sle), Der waait allemaol pluus van de populier (Row) 2. wollegras of windhalm (Zuidoost-Drents zandgebied, Midden-Drenthe), ook witte pluus (Kop van Drenthe) As kinder gungen wij hen ’t veentien um pluzen te plukken (Zwe), Het was gien beste rogge, het was allemaol pluzen (Anl), z. ook pluuster, pluusgres Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
pluis , pluus , 0
, soort stootband, vingerbreed naaiband met een rafeltje Onder aan die olderwetse lange rokken neiden ze pluus tegen het slieten (Noo), Eerder hadden ze an de baovenrok een baand mit pluus er an (Ruw), Het pluus mot een ietsje onder de rokken wegkieken (Eco), z. ook pluusbaand Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
pluis , ploes
, (Zuidoost-Drents veengebied, Veenkoloniën, Midden-Drenthe), in loes en ploes smerigheid Hij komp in loes en ploes um (Bco), Ze zit under loes en ploes (Bal) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
pluis , pluus , plûze
, pluis. Ook: Gunninks woordenlijst van 1908: plûze Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
pluis , ploeskes , zelfstandig naamwoord
, pluisjes, De deeke zaat vol ploeskes. ww - pluizen, * Dr. F.P.H. Prick van Wely, Kramer’s Frans woordenboek: éplucheur: uitpluizer. Bron: Verschuren, Frans (2000), Tètte-leurs Woordeboek. Zèège n'èn Schrijve meej plotjes, Etten-Leur. |
pluis , pluus
, pluis. ’t Is der niet pluus, zie heurt ’s nachns zukke naere geluudn. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
pluis , pluusien
, pluisje. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
pluis , pluus , bijvoeglijk naamwoord
, pluis bn.; in niet pluus niet in de haak, niet in orde Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
pluis , pluus , zelfstandig naamwoord
, et 1. pluche 2. pluis: rafels, vlokjes e.d. Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
pluis , pluus , zelfstandig naamwoord
, de 1. pluis: vlokje, rafeltje, haartje e.d. 2. zaadpluisje, zaadpluimpje 3. wollegras 4. bloeiwijze van wollegras Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
pluis , fluis , zelfstandig naamwoord
, fluize , fluisie , pluis De zwingelaers zatte onder ’t stof en ‘t fluis Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal. |
pluis , ploésj , zelfstandig naamwoord, mannelijk
, - , - , luchtige , (luchtige substantie) ploésj VB: Nèi, neet zoe 'n dikke mik, dat ês mer ploésj. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
pluis , plûis , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, plûize , plûiske , pluis , VB: 'r Trok zich e plûiske van de wolle dêkke en begôs demêt te fiémele. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
pluis , plöske
, pluisje. Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier. |
pluis , pluus , zelfstandig naamwoord
, plusien , pluis. Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
pluis , pluus , pluusjes, pluzen, pluzies
, wilgenkatjes, de vruchtpluizen van wilgen. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
pluis , pluus
, hoop afval, dierlijke mest, bladeren, modder (uit sloten); pluusmest, gemengde mest, compost; pluushoop, pluishoop, mesthoop, mestbult, mestvaalt; pluzen, 1. de mest vermengen; 2. de mest uitstrooien, uitrijden. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
pluis , ploeske , zelfstandig naamwoord
, pluisje (Helmond en Peelland; West-Brabant) Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren |
pluis , ploeskes , zelfstandig naamwoord, meervoud
, wollegras (Helmond en Peelland) Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren |
pluis , pluus , vrouwelijk
, pluze , pluuske , pluis Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
pluis , pluus , zelfstandig naamwoord
, pluze , pluuske , pluis Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
pluis , pluus , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, pluûze , pluuske , pluis, vlokken (ook van planten) Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
pluis , plèùs , zelfstandig naamwoord
, plöske , pluis; WBD III.4.4:267 'pluis' = dot; A.P. de Bont – zelfstandig naamwoord vr. - pluis, vlokje, rafeltje, haartje.; plöske; verkleinwoord; pluisje; R.J. 'ik zie de plùskes witte wol'; WBD plöskes (II:1254) - pluisjes (slijtsel van kleding); WBD III.4.1:41 'pluiskes', ook 'duivelshaar' - dons of nestveren; WBD III.4.4:267 'pluisje' = dot; verkleinwoord van 'plèùs', met vocaalkrimping Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |