INT Dialectwoordenboeken

Woord: kont

kont , kont , gat. Onwelvoegelijke uitdrukking voor billen of het achterdeel.
Bron: Panken, P.N. (1850) Kempensch taaleigen, Idioticon I, A-Z, Idioticon II, H-Z, red. Johan Biemans, 2010, Bergeijk.

kont , kont , vrouwelijk , konten , gat, achterste. Het paard achter zijn kont zitten: drijven. De koe het kalf uit haar kont kijken: verlangend naar de geboorte uitzien.
Bron: Bouman, J. (1871), De Volkstaal in Noordholland, Purmerend.

kont , kōnd , (meervoud kōnten) = podex, en ook: cunnus; ’t is niks as kop en kōnd, zegt men van een buitengewoon klein en dik mannetje; hij kreeg hōm bie kop en kōnd en gooide hōm de deur oet, zooveel als: hij greep hem bij de kraag en de broek, enz.; dat krigt hij an zien kōnd = dat verliest hij, ook: moet hij schade lijden; iemand de kōnd vōl geven = hem zooveel geven dat hij dronken wordt; iemand wat an de kōnd zetten = van hem geld leenen (of goederen koopen) zonder terug te betalen, enz.; ’t veur de kōnd kriegen = het spel verliezen; hij ken mie de kōnd kussen = ik ben niet bang voor hem, want hij kan mij geen kwaad doen; iemand in de kōnd zitten = hem steeds vleien. Zegswijs: de kōnd slacht hōm achtentachentîg = hij is in groote benauwdheid, angstig, verschrikt. Spreekwoord: Zoo mōnd zoo kōnd. (v. Dale: kont (gemeen) = achterste, aars, gat.) Vgl. lullebruir, en zie ten Doornk. art. kunte. Westvlaamsch konte = cunnus.
Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887)

kont , kont , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk , zie zegsw. op kop, en vgl bentelkonten, bofkonten. – Zie ook een zegsw. op kop en vgl. sluufkont.
Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971)

kont , kond* , zie ook lullebruier * [bldz. 540.] Ook als versterkend bijwoord in ongunstigen zin: kond dronkend, kond vervelend; vgl. kondsbietje * [bldz. 536.] Bij v. Dale: kont.
Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985)

kont , kont , Iemand op zijn kont komen, hem een afstraffing toedienen. - Ajje ’t weer doet, zekkie mitte herrekesteel opie kont komme!
Bron: Beets, A. (1927), ‘Utrechtsche Volkswoorden en Volksgezegden’, in: Driemaandelijksche bladen 22, 1, 1-30, 73-84. Groningen

kont , kônt , Hae wit neet waat um aan zien kônt is, hij weet niet hoe hij het heeft, verbaasd zijn.
Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo.

kont , kont , , , achterdeel van het schip.
Bron: Overdiep, G.S. (1949), Woordenboek van de Volkstaal van Katwijk aan Zee, Antwerpen

kont , kont , konde , [zelfstandig naamwoord] , 1 ‘t ondeftige woord voor ‘t achterste, Ain wat veur de kont geven. Hai greep hom bie kòp en kont. ‘t Is niks as kòp en kont = ‘t is een klein gedrongen mannetje, Hai kin mie de kont kuzzen (uit het Holl.) = ik geef niets om hem. Ain in de kont kroepen, zitten (plat) = op ergerlijke wijze iem, naar de mond praten; der n kont aan lullen (zeer plat) = om de zaak heen praten. Hai zet de kont tegen de krubbe = hij is onhandelbaar; 2 cunnus, Kòp mout kont verkopen = ‘t meisje moet door haar mooie gezichtje aan een man komen; 3 ....kont vormt talrijke samenstellingen, die in minachtende zin een persoon aanduiden op de wijze van -gat, -scheet en -koar: n tjaauwelkont, revelkont, knovvelkont; Westerkwartier ook leugenkont; Westerwolde ook leuter-, zoep-, luug-, lasterkonte; 4 ‘t gehele lichaam, Dat het e doan mit n doene kont; 5 ‘t achtereind. De kont van n schip, van n schoof. n Klipper mit n peerdekont.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

kont , kontje , [zelfstandig naamwoord] , 1 ‘t verkleinw, van kont; 2 duwtje voor ‘t achterste; zie ook koantje; 3 een zetje, om iem, op te tillen. Ik zel die wel n kontje geven. || koantje
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

kont , kont , hij kijkt uit zijn ogen als een koe uit zijn kont.
Bron: Beets, A. (1954), ‘Leidse woorden en uitdrukkingen’, in: Bicker Caarten, A. (red.), Leids Volksleven, Leiden: Sijthoff

kont , koonte , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk , koontn , kuentjen , achterste
Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl.

kont , kont , kônt , vrouwelijk , kônte , kuntje, kûntje, keuntje , achterwerk, zitvlak; kont De kont toekére de kont toekeren (= omdraaien.); kiek d’n dieje mit zien hog kont! kijk hem met zijn lange benen!; Ze valt mit ’r kuntje in de bótter Ze treft het heel goed met die relatie; kûntje kon
Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk

kont , kont , zelfstandig naamwoord , 1. Kont, achterste. 2. In ruimere zin: de achterkant van iets. | De kont van de auto, van ’t skip. Zegswijze haal je kont nei je toe, pak aan, schiet op. – Je ziene je kont maar te redden, je ziet jezelf maar te redden. – Z’n kont bloôt lègge, zijn hele hebben en houden mededelen. – ’n Stuk (stik) in z’n kont hewwe. een stuk in zijn kraag hebben, dronken zijn. – ’t Is ’n ons kont en ’n pond broek, gezegd van een tenger persoontje dat een veel te lange of te wijde broek draagt. – De kont teugen de krub (krib) gooie. 1. Tegenstribbelen, tegenwerken. Eigenlijk gezegd van een paard. 2. De verkering of verloving verbreken. – Je konne d’r je kont niet kere, het was er veel te klein, het was er stampvol. – Dat zel moin an m’n kont roeste, dat zal mij een zorg zijn. – Mit z’n dronken kont, met zijn dronken lichaam. | Hai bedaarde mit z’n dronken kont te water. – ’n Kont metskulde hewwe, zeer veel schulden hebben. – Je kont op ’n hort (den kè je raaie dat ’t snort!), loop naar de pomp; dat zou je wel willen! – Je kenne van moin je kont (je broek) strooie! hoepel maar op! – Je kenne van moin je kont strooie op ’n hard padje, den kè jè ’m hore valle!, zie de vorige zegswijze – Je kenne d’r mee op je kont nei Keulen raaie, gezegd van een zeer stomp mes. Opmerking: In allerlei formaties heeft ‘kont’ het karakter van een achtervoegsel met een ongunstige gevoelswaarde, bv. bentelkont, flortkont, klamkont enz. enz. Vgl. soortgelijke formaties met als tweede element -gat. Verkleinvorm kontje. Kontvormig laatste stukje. | Mag ik ’t kontje van de worst hewwe? Zegswijze ’n kontje geve, iemand bij zijn zitvlak vastpakken en even optillen. | Ik ken d’r net niet bai, geef effies ’n kontje. – Erges ’n kontje an lulle, zwammen, er omheen praten, er zich op een stomme manier uitpraten.
Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer

kont , kónjt , vrouwelijk , kónjte , kunjtje , kont; vervelend mannetje. Los in de mónjt en vas in de kónjt: anders praten dan zich gedragen. Geine naagel om zien kónjt te kratse: arme donder. Dat is ẹ kunjtje: dat is een vervelend en lastig manneke.
Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam

kont , kònt , zelfstandig naamwoord , kont. Zegswijzen: 1. De kònt teejge de krib gooje. Dwarsliggen. 2. Iemes in z’n kònt krùipe. Vlijen, flemen. Wie dat doet is ‘ne kòntkrùiper. 3. Hij zò z’n kònt wèggeejve en zèlf dur z’n ribbe schèète. Dat doet iemand die te goed is voor deze wereld. 4. Op oew kònt! Je kunt de pot op! 5. Sjaak hè ’n gròòte broek mar ’n klèèn kuntje. Sjaak heeft ’t te hoog in z’n bol. 6. Hij liep meej z’n zatte kònt ’t kenaol in. Zo poepzat was ie. 7. De kop moet de kònt verkòòpe. Een knap gezicht geeft ’n meisje ’n voorsprong om aan de man te geraken. 8. Iemand met kop en kònt opvatte. In z’n volle lengte en grootte. 9. Dè zal oe kuntje vaore. Dat zal je tegenvallen. 10. Hij hètter z’n kuntje schòòn ingedraaid. Hij is heel handig goed terecht gekomen.
Bron: Naaijkens, J. (1992), Dè’s Biks – Verklarende Dialectwoordenlijst, Hilvarenbeek

kont , koont , vot; stek ut ma in ów koont: ik hóf ut ni, hal zelf má; veul ánne koont hebbe hange: zörg, druk hebbe; de koont noa drage: alles vur iemes doon; zich óppe koont kunne klatse: d’r good vánâf kome; en koont wie en toeptaffel: en dikke koont; wát ie inne kop haed, haed ie nag ni inne koont: da’s ennen eigewîeze.
Bron: Kuipers, Cor e.a. (1993), Zò bót ás en hiëp. Plat Hôrster, Horst.

kont , konte , kont.
Bron: Bos-Vlaskamp, G. e.a. (1994), Olster woorden, Olst.

kont , konte , köntie, kuntie , kont; * den hef de konte d’r mooi in edreid: die is er mooi ingerold; ’t is niks dan kop en konte: die heeft een gedrongen figuur; die twee det is kop en konte: twee handen op een buik; met de kop veur de konte liggen: ziek zij
Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte

kont , kont , konte , 0 , konten , Ook konte (Zuidwest-Drenthe) = 1. kont, achterwerk En noou ophoepeln, aans kriej een schup in de kont (Eex), Hie kreeg wat veur de kont slaag (Exl), Hij kreeg ’n dik stuk wark an de kont (Hijk), Heb toch niet zo’n lef an de kont branie (Coe), Met zien dronkende kont kwam hij in de sloot terecht (Pei), De kindern meut niet zoveel koffie drinken, dan kriegt ze rode haore en een zwarte kont (Bco), Hij blif altied op de kont zitten doet niets (Klv), Die is mit de kont op de loop van een ‘heet’ meisje (Hol), Die lupen aaid al veul deur mekaar, dat hef aaid al kop en kont west twee handen op één buik (Sti), Ik heb de kommiezen achter de kont had achter me aan gehad (Bov), De zaak zit op zien kont muurvast, komt niet verder (Wei), In de konte kroepen vleien (Mep), Hij kreeg stoete met de blode kont droge boterham (Schn), Wij hebt het an de konte kregen verloren, bij sport en spel (Hgv), Hij hef de ketel an de kont kregen ontslag gekregen (Eco), Wat kan mij det an de konte roesten wat kan mij dat schelen (Ruw), Hie is kört veur de kont gauw kwaad (Emm), Dat mes is zo stomp, ie kunt er wel mit de konte op naor Keulen rieden (Hol), Hie zet de kont veur het hek ligt dwars (Sle), ...veur de krubbe eet niet (Gro), Hie trekt de kont veur de toen doet het toch maar niet (Zwin), Dei hef de harsens in de kont zitten is dom (Vri), Dat mèensk hef ’n kont as een keuterse kaarn (Oos) 2. achtereind, ondereind De kont van een gebouw het achterste deel (Hijk), Aw de gaasten non even ummetrekt, dan kunt de konten nog wat dreugen ondereind van garven (Ruw), IJ moet er niet zukke lange konten an wellen (Sle) 3. verdikking (Zuidoost-Drents zandgebied, Zuidwest-Drenthe, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe) De konte van de hekkeboom mus zoveule tegenwicht geven, daj het hekke makkelijk kunden oplichten en dreien (Hgv), Ik heb nog een boompien met ’n dikke kont neudig veur het landhek (Pdh) *Achternao kiek ie een aop in de kont achteraf is het goed praten (Eev)
Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum

kont , kont , achterwerk. ze kijken oe mè de kont niet aon, ze negeren je helemaal.
Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden.

kont , konte , (plat) kont. ’t Zal oe in de konte niet roesten (Kampen) ‘het zal niet van lange duur zijn’, IJ sköf zien konte der òf, IJ sköf zien köntien der mooi òf ‘hij laat anderen ervoor opdraaien’, ’t an de konte krîêgen ‘verliezen’
Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen

kont , koont , koontje, koont afveege , zelfstandig naamwoord , achterwerk, bips. De koont mot nor Berdao. Arme boeren moesten het beste van het varken verkopen. spr: Niks vur de koont te binne (binden) n’ebbe. Arm zijn. Niets uit te geven hebben. IJ veeg t’r z’n koont aon af. Hij lapt ’t aan z’n laars. Hij distantieert er zich van. Gao d’is èrreges aanders zitte mee oew koontje! Ga eens ergens anders zitten! spr: Oew koontje zal kerremis ouwe. Je zult er nog flink van langs krijgen. spr: ’T zal oew koontje wèl vaore. Je zult er nog wel terug naar verlangen.
Bron: Verschuren, Frans (2000), Tètte-leurs Woordeboek. Zèège n'èn Schrijve meej plotjes, Etten-Leur.

kont , konte , kont. Hie zettn de konte teegn de tuun (omheining).
Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde.

kont , kont , konte , zelfstandig naamwoord , de; 1. achterwerk, bibs 2. deel uit een kledingstuk dat voor het achterste van de drager zit 3. iemands lichaam 4. ondereind van een garve, bos stro e.d. 5. achterkant van een huis, gebouw, voertuig 6. verdikking, zwaarder deel aan het achtereind van een boom over een hek, een slagboom e.d.; kontien, et 1. kleine kont, in diverse betekenissen 2. ondereind van een rietstengel op een rieten dak 3. kapje van een brood
Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte.

kont , kont , uitdrukking , ’k Wou dasse d’r kont verloore was Ik wilde dat ik het haar nooit gevraagd had; ’t Is meer kont dan broek Gezegd van een magere man; ’t Is op z’n kont of Het is op het nippertje; Daer veeg ik m’n kont mee of Daar trek ik mij niets van aan; Dat mes is zôô bot, dajje der mejje kont op naer Keule ken rije Dat mes is erg bot; De kont tege de krib zette Dwarsliggen, tegenwerken Ook kop; Hij hessen kont d’r aerdeg iñgedraoid Hij heeft zich op handige wijze een betere positie verschaft; Hij hessen kont nie gedraoid of … Hij is nauwelijks weg of …; Hij ken nog gêên veer van z’n kont blaeze 1. Hij heeft niets in handen om een bepaald voornemen te realiseren 2. Hij is machteloos Ook lippe; Iemend in z’n kont kruipe Onderdanig zijn om iets van een ander te krijgen of gedaan te krijgen; Wattie in z’n kop het, hettie nie in z’n kont Een eigenwijs persoon; Wie ken m’n kont in Keule Ik hoef me niet in te houden, want niemand kent me hier (weggevallen sociale controle); Ze is los in der mond, maor vast in der kont Ze doet wel schuine praat, maar doet geen gekke dingen en is eigenlijk zedig; Ze mottem êêuweg achter z’n kont añlôôpe Zij moet hem altijd met alles helpen; Ze smeere ‘t an der kont Gezegd van koeien die teveel voer krijgen, maar toch niet meer melk geven en daardoor vetter worden; Zôô scheete de eksters in Cannedao toeñ ze nog gêên konte hadde Zo scheten de eksters in Canada toen ze nog geen konten hadden (gezegd van een overgevend kind)
Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal.

kont , koont , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk , koonte , keunsje/keuntsje , achterste , (zitvlak) koont; achterwerk (een dik achterwerk) 'n koont wie 'n kaofmaandel; kont koon) Zw: 'n koont wie 'n kaofmaandel, wie'n waan, wie 'n hoemês, wie 'n käorttaaofel; broek (een pak op de broek geven) op de koont (vot) klatse VB: Es te dich neet rûijig hêls klats ich dich dalik 'ns fleenk op d'n vot.;e sjtök ien z'n koont hebbe dronken (dronken zijn) e sjtök ién z'n koont hebbe; 't gelök aon z'n koont hebbe hange geluk (veel geluk hebben) 't gelök aon z'n koont hebbe hange
Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt

kont , kônt , achterwerk, bips
Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk.

kont , kont , gewoon kont
Bron: Peels-Mollen, J. met werkgroep Weerderheem in Valkenswaard (Ed.) (2007), M’n Moederstaol. Zôô gezeed, zôô geschreeve. Almere/Enschede: Van de Berg.

kont , kôônt , kont. in de uitdrukking “ij ziet meej z’n kôônt dur z’n broek”, “hij heeft een gat, achter in z’n broek”.
Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier.

kont , konte , zelfstandig naamwoord , kuntien , kont, zitvlak. Uitdr.: Ie mut oppassen anders krie-j ‘t veur de konte ‘Je moet kalmer aan doen, anders gebeurt er nog iets.’ Zie ook: achterende, achterwärk.
Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie

kont , kónt , kuntje , 1. -kont; 2. kontje; 3. korstje van een brood; , Kónt wordt veel gebruikt als tweede deel van een samenstelling, zoals in leuterkónt, klètskónt, rakkónt. Zij duidt dan een onaangename eigenschap van een persoon aan. , Ik héb m’n kónt strak. Ik heb ruim genoeg gegeten. Plat gezegde., ’t Zal d’r kuntje voore. Het (nieuwe) zal haar tegenvallen., ’n Kuntje geeve. Zetje tegen de kont omhoog geven., Bloot kuntje. Een kadetje met een diepe snede., Bloote kuntjes in ’t gras. Groente van witte bonen met snijbonen.; Ik wul gèèr ’t kuntje. Ik wil graag het korstje van het brood.
Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen

kont , konte , koente , 1. kont, achterwerk; 2. boomstronk, stobbe (ook ko(e)nteind); 3. wortel die boven de grond uitkomt; het vaak veur de konte hebben, ziekelijk zijn; het an de konte kriegen, (de wedstijd) verliezen. ’t is koenten, het is niks gedaan (W.-Veluwe); voor samenstellingen zie ook kont-.
Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere.

kont , kóntj , vrouwelijk , kóntje , kuntje , kont , ’t Kuntje vanne wèk: de voor- en achterkant van het brood. Mètte kóntj vuuer ’t sjaermets: kantje boord, gevaarlijk spel spelen.: kantje boord, gevaarlijk spel spelen.
Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn

kont , kónjtj , zelfstandig naamwoord , kunj/kónjtje , kunjtje , kont ook achteroêt, baom, batterie, cent, fibberwari, gaât, kisse, reêt, stuver, vot, wanne
Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel.

kont , kôntj , koont , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk , kôntje/koonte , kûntje , eerste vorm Nederweerts, Ospels; tweede vorm Weerts (stadweerts), Buitenijen (kerkdorpen rondom stadskern); achterwerk, kont
Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd.

kont , kont , ’t is één moers kont, het is hetzelfde; het komt op hetzelfde neer
Bron: Grauw, Sibrand de en Gerard Gast (2014), ABC Dordt. Dordtse woorden en uitdrukkingen, dialect, verhalen en versjes, gedichten en straattypes, Asaprint Uitgeverij, Dordrecht.

kont , kont , zelfstandig naamwoord , kuntje , "kont; R Van een doorzetter: As die wè in zene kop heej, dan heetie et nie in zen kóntEt zal oew kuntje vaore - het zal tegenvallen; Mandos - Brabantse spreekwoorden (2003) - èn ze klètse mar vur zen kónt (Daamen - Handschrift 1916) - zonder dat hij luistert; De Wijs – Dès mieke-muîk – werk (knoeiwerk). Ge gooit ut veur z’n kont. (10-01-1970); Triske heej en hansjupke aon/ geborduurd meej en hundje/ dè is zo hullie moeder zeej/ «Fèèn wèèrm òn dur kuntje... (Lechim; ps. v. Michel van de Ven; ongedateerd knipsel 1960-1980; uit: Slaop); Wim van Boxtel - Mar gaode ons dörpke vergeleeke,/ bij wegger vruger al nie vond./ Dan valde van de alteratie,/ gewoon op oew moderne kont. (uit: ‘Toen en naaw’, Brabants Bont, 1979); Wim van Boxtel - Hij gong nor de kapper,/ omdettie wel moest/ van z'n vrouw, Josefien/ die zigget hum pront/ Tontje, oew haor, hangt/ bekaant op oew kont. (uit: ‘Tontje-de kapper - en z’n fiets’, Brabants Bont Sprokkels, 1981); Piet Brock - ""Ik zèè benuut of z't nog holt""./ zi Kees en schupte pront/ meej de teuten van zunne klomp/ 't vèèreke tegen d'r kont. (uit: ‘’t Vèèreke’, Vuurstintjes kètse, 1990); Henk van Rijen - Tis mar goed dè oew kont vastzit, aanders waarde die ok nòg kwèèt; Piet van Beers - Wè zaate meej ons kont op zonne kaawen harde stêen. (uit: ‘Tilburg zingt...’, www.CuBra, ca. 2004); Piet van Beers - Ik neem 'm [de hond] nòr de Volkstèùn meej, hij graoft nòr mèùs òf mòl./ Hij zit dan, binne kòrte tèèd, van kòp tòt kont int hòl. (uit: ‘Unne klèene grèèzen hond’, www.cubra, ca. 2004); Piet van Beers - Ons Kee die hee unnen Hèrniea, / ze kan der kont nie keere. (uit: ‘Ons Kee’, www.cubra, ca. 2004); Piet van Beers - As ge wè aawer wort, zò rond de sisteg/ Dan krèède mistal bèùk èn ok 'n bietje kont. (uit: ‘Lèkker fietse’, www.cubra, ca. 2004); Piet van Beers - Ma Flodder draogt steeds lange rokke/ of leggings, hêel strak òn der kont. (uit: ‘Ma Flodder’, www.cubra, ca. 2004); Gerard Steijns - Die han dikkels gin rôome in der bèkske leut, jao zogezeej gineens ene naogel om òn der kont te krabbe! (Grôot Diktee Tilbörges Taol, 2005); Frans Verbunt - meense van aadel hèbbe gin voor in der kont (Het 'zeuvende perbeersel' van het 'Woordeboek van de Tilburgse Taol', 1996); Frans Verbunt - int jaor blok toen de eksters nòg gin kont han èn deur der ribbe scheete (Het 'zeuvende perbeersel' van het 'Woordeboek van de Tilburgse Taol', 1996); Jan Naaijkens - Jos was de goedheid zelf, zo iemand waarvan men zei: ""Hij zo z’n kont weggeve en zelf dur z’n ribbe schèète"". (Het dorp van onze jeugd, 1999); Frans Verbunt - oew klêed zit zo verfrommeld, et lèèkent wèl òf et in den hond zen kont; heej gezeete (Het 'zeuvende perbeersel' van het 'Woordeboek van de Tilburgse Taol', 1996); Frans Verbunt - de klèènmanne zèn nie geboore om de grôote in der kont te kèèke (Het 'zeuvende perbeersel' van het 'Woordeboek van de Tilburgse Taol', 1996); Frans Verbunt - hij heej zen kont dichtgeneepe (de man is overleden) (Het 'zeuvende perbeersel' van het 'Woordeboek van de Tilburgse Taol', 1996); Frans Verbunt - hij pròt nèt òffie en vèl vur zen kont heej (Het 'zeuvende perbeersel' van het 'Woordeboek van de Tilburgse Taol', 1996); Frans Verbunt - ene kontkrèuper hòlt enen brèùnen èèrm (Het 'zeuvende perbeersel' van het 'Woordeboek van de Tilburgse Taol', 1996); Frans Verbunt - paas mar op dè oewe mond nie eer versleeten is as oew kont (gezegd tegen een praatziek persoon) (Het 'zeuvende perbeersel' van het 'Woordeboek van de Tilburgse Taol', 1996); Frans Verbunt - stèèrk, dès en lèère broek meej en èèzere kont (Het 'zeuvende perbeersel' van het 'Woordeboek van de Tilburgse Taol', 1996); Frans Verbunt - gin zit in et kont (kind dat niet stil blijft zitten) (Het 'zeuvende perbeersel' van het 'Woordeboek van de Tilburgse Taol', 1996); Ge moest ok zörge dègge nie in opspraok kwaamt, vural ginne praot aachter oew kont kréége, want dè waar wel et ergste dètter bestond. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 2, Tilburg 2007); Der waren nog aander zusters zat, mar die waare daor te fèèn vur gebouwd en wiese zôo as dè zôo schôon hiet ‘der kont der vanaf te draaie’. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 2, Tilburg 2007); Wè zij in dere kop ha, hasse nie in der kont. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 2, Tilburg 2007); In allerlei organisaties hasse der kont ingedraaid… (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 2, Tilburg 2007); …ik kos verstaandig meej der praote. Et waar gin giechelkont. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 2, Tilburg 2007); Biks 'kònt' zn - kont; Mandos - Brabantse spreekwoorden (2003) - òn oew kónt gebòrduurd ('60) - je kunt de pot op.' Dat kun je net denken; Mandos - Brabantse spreekwoorden (2003) - pròt mar teege men kónt, mene kòp is ziek ('87); WBD III.1.1. lemma achterwerk - kont frequent in de provincie Noord-Brabant; WBD III.1.1. lemma bil c.q. dij – kont, noordelijk Tilburg; WBD hangkónt - hangkont (koe met niet mooi vlak, maar hellend kruis); WBD slèèchte kónt - slecht paard, ook 'stolper' genoemd; WBD III.1.3:122 'kont' = zitvlak v.e. broek; WBD III.1.4.399 'geen zittende kont hebben' = geen rust hebben; WBD III.2.5:258 'een stuk in zijn kont hebben' = dronken zijn; Antw. KONT znw.v. - Komt, in de platte taal, veel in zegswijzen voorkiepekónt - figuur in de nek bij jongenskapsel; kuntje; verkleind; kontje, gatje; Jan Naaijkens, Dè's Biks - 1992 - kuntje; Bosch kuntje; Lechim - Triske hee 'n hansjupke aon/ Geborduurd mee 'n hundje/ Dè is zó hullie moeder zee/ ""Fèn wèrm aan dur kuntje"". (Michel van de Ven; ongedateerd knipsel uit de Tilburgse Koerier, circa 1970); Piet van Beers - ""'t Heej op z'n kuntje, 'n paor grôote zwèère."" (CuBra; 2008); Piet van Beers - As de daoge korter worre/ èn der is wèènig licht/ dènke kiepe bij der èège/ “Ik haaw m´n kuntje dicht” (Uit: 'n Verse aai; Cubra, 2008); Elie van Schilt - Op één van die fabrieken zaag ik ""Toosje"" ze werkte in de stopperij, ik viel subiet vur Toosje, vergaat de'k al un medje had. Toosje was blond, niks gin verftroep, natuurblond van dur éégen, wangen om zó in te bééten, vuur rooie lipkus, néé, ok hier hasse gin lipstift vur nóódig, un paor borsjes, die ondeugend hun nuske vuréut stóóken, un schóón strak kuntje en un onderstel, daor niks op af viel te keuren. (Cubra; 2009); Uitdrukkingen; Et zal oew kuntje vaore/et zal oew gatje vaore - Het zal je tegenvallen; Cees Robben – Toen ie weg was zin ze ammol/ Det z’n kuntje vaoren zô...(19670623); Henk van Rijen - dan zal oew kuntje kèrmes viere - dan zul je ervan langs krijgen; WBD III.1.4:194 'met uw kontje in de boter vallen' = geluksvogel; verkleinde vorm van 'kónt', met umlaut; Uiteinde van een brood - als laatste afgesneden, meer korst dan brood; Dan sneej ze irst de witte mik/ ènt kuntje daorvan dè kreeg ik/ De smaok daorvan vergeet ik nôot/ nao alle daoge roggebrôod. (Lechim; ps. v. Michel van de Ven; ongedateerd knipsel 1960-1980; uit: Kèrsmes vruuger...); Bijnamen; Anron van de Wiel - Maar een kroeghoudster aan de Koemarkt (dat was bij het slachthuis aan de Enschotsestraat) had een, wat A. Jacobs noemde, ""partos posteriorus"" dat zowat 15 cm te hoog stond. Dus heette zij Kuntje Reijnen... (Transcriptie in website HET GEHEUGEN VAN TILBURG; 2007; Bijnamen vóór 100 jaar; tekst uit manuscript van 'Postscriptum' - op basis van een manuscript in Regionaal Archief Tilburg ca. 1920, coll 370, nr. 75). Bijnamenboek Karel de Beer - kuntje kèlder = eigenares klein snoepwinkeltje (Blz. 92); Bijnamenboek Karel de Beer - et kuntje = A.S.H. Martin, conmoderator van het Odulphuslyceum (blz. 103) [zijn kin had de vorm van een achterwerk(je)]"
Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant

kont , kónt , kuntje , kont; achterwerk
Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. +

<< vorige pagina