Woord: aks
|
aks , ekse , vrouwelijk
, de zware bijl, met blad van den vorm der oude strijdbijlen, bij het scherp breeder uitloopende; dient om zwaar hout te hakken, en met een’ hamer tot kloven. Holl. akse. Bron: Halbertsma, J.H. (1835), ‘Woordenboekje van het Overijselsch’, in: Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren 1836, Deventer: J. de Lange. |
|
aks , axe , [zelfstandig naamwoord]
, een groote bijl. H.vii.34. Gr. AKSINE. Lat. ascia. Got. aqizi. Angels. æx, ex. Eng. ax. Zwe. yxa. De. öxe. Nd. exe, ext. Hd. Axt. Fri. heksebile. Sagelt. àcse. RADLOF HL?? Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel. |
|
aks , akse , ekse , vrouwelijk
, korte bijl. Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak |
|
aks , aks
, houweel. Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo. |
|
aks , äkse , vrouwelijk
, aks, grote bijl voor ruw behakken Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
|
aks , akse , aksebiele; ekse; heksebiele; heksebiel; eksebiel , [zelfstandig naamwoord]
, grote zware bijl; Hij was beloaden mit akse, schovvel en haue. Zeer grote bijl; ‘t oude woord ekse werd niet meer begrepen, dat ook bijl betekende. Der mit heksebiel op in haauwgen = van dik hout planken zagen; grote uitgaven doen. Zai het n bek as n heksebiel. , (Westerwolde) Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
aks , aks , hiêp , vrouwelijk
, aks Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
aks , haaksj , vrouwelijk
, haaksje , aks. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
aks , aks
, hak om turf los te hakken, in de Peel gebruikt om hout kapot te hakken. Bron: Crompvoets, H. en J. van Schijndel (1991), Mééls Woordeboe:k. Meijel: Medelo. |
|
aks , aks , akse, ekse, hakse
, (Zuidoost-Drents zandgebied). Ook akse (Zuid-Drenthe, Veenkoloniën), ekse (Veenkoloniën, Zuidwest-Drenthe, zuid), hakse (Zuidoost-Drents zandgebied) = aks, grote bijl Haal mij de grote akse even op (Exl), ...ik wil een gat in het ies hauwen (Bov), zie ook aksebiel Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
aks , aks
, grote bijl. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
aks , akse , zelfstandig naamwoord
, de; bijl Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
aks , äoks , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, äokse , - , aks , VB: 'n äoks ês e zjoer biél mêt 'nne lange sjtiël, oonder aandere gebruk vuur hoüt te kleve.; bijl (zware bijl) äoks VB: 'n äoks ês e zjoer biél vuur bûim mêt öm te hoûwe. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
aks , aks
, grote bijl Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk. |
|
aks , akse , zelfstandig naamwoord
, grote bijl. Zie ook: akbiele, biele. Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
aks , aks , akse
, (grote) bijl. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
aks , haaks , aaks , vrouwelijk
, haakse , haekske , aks, hakbijl Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
aks , haâks , haaks , zelfstandig naamwoord
, haakse , haekske , aks, grote bijl (contaminatie van ‘hak’- houweel en ‘aaks’) ook aâks Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
aks , áks
, ákse , aks Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. + |