Woord: maan
|
maan , maone , vrouwelijk
, maan. Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak |
|
maan , moan
, voor: lichte maan; ʼt is gijn moan = ʼt is duuster moan = de maan schijnt niet; “’t was moan, mooi weer, moar koltig;” dei vergoadêrns hol we altied bie moan. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
maan , mane , zelfstandig naamwoord, onzijdig
, Maanzaad. || Hoeveul blauw mane leit er nog in ’t pakhuis? Ik heb allienig maar mane voor je te koop. Moet je gien mane van me kopen? – Evenzo hogerop in N.-Holl. Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971) |
|
maan , maan , meen , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, Daarnaast meen. Zie de wdbb. || De meen skijnt helder. – Vgl. maanstuk. – Ook als naam van een stuk land onder Westzaan, in de Middel. || De Maan. – Evenzo vindt men onder Landsmeer stukken land die zo heten en sloten die Maansloot zijn genaamd. || De Maensloot, van Stemans tot het Oost-Ent van Aeltje Tuyns-moer toe. De Wester-Maen sloot, tot de Zuyd-zy van Heerooms-maen toe … De Voormaan sloot, van de Keernsloot, tot de Maensloot toe (alles gelegen in de Kerkepolder), Keuren v. Waterl. (a° 1685). De Manne hebben (d.i. omvatten) 54 Deymt, ald. 63 (a° 1635). Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971) |
|
maan , moan
, ’t is moan of moanschien weer = de maan schijnt: vergel. het Nederlandsch ’t is volle maan enz. er is weinig zon (= zonneschijn.) Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985) |
|
maan , maon
, möönke , maan. Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo. |
|
maan , moane , moan , [zelfstandig naamwoord]
, 1 maan. ‘t Is moan, moanschienweer = de maan schijnt. Moan ontzit al weer = komt later op. ‘t Is helder (licht) moan, ‘t is lichte moan, duuster moan. Loop noa de moan! Voorspellingen: n Kring om de moan Kin nog goan; n Kring om de zun Bringt wotter in de tun. Uit het Holl.: As de moan voart in n schuut, Din vaalt ter voak veul wottel uut. Anders: n Liggende moan moakt stoande metrozen; n stoande moan geft dreugte. De moan baaiert, ligt op rog = ‘t is laatste kwartier.; 2 n haalve moan = n snit.; 3 grote gasbel onder ‘t ijs. || hof Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
maan , moane , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, moann , mùentjen , maan Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
maan , moane , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, moann , mùentjen , papaver Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
maan , maon , mannelijk
, maone , maontje , maan, manen, maantje. Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
maan , maan , zelfstandig naamwoord
, in de zegswijze die bekoikt de maan voor ’n koektrommel, gezegd van slecht ziende of bijziende mensen, met name als ze een voorwerp verkeerd identificeren. | Opoe vroeg: ‘Wat moet die broek deer an de loin?’ … Ik zee: ’Dat is gien broek, opoe, dat is ’n vlag, je bekoike de maan voor ’n koektrommel.’ – Om de maan niet, om de dooie dood niet. – Ankommende maan, wassende maan. – Ofgaande maan, afnemende maan. – ’n Ring om de maan die ken verslaan, ’n ring om de zon die is niet bon, deer huile vrouw en kindere om, oude weerspreuk die aangeeft dat een kring om de maan gemakkelijk kan verdwijnen, oplossen, maar dat een kring om de zon niet bon of goed is en regen of storm voorspelt, zodat vrouw en kinderen van de schippers en zeelieden zich bezorgd maken. Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
maan , maon , vrouwelijk
, mäönke , maan. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
maan , moane
, maan. Bron: Bos-Vlaskamp, G. e.a. (1994), Olster woorden, Olst. |
|
maan , moane
, möantie , maan. Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte |
|
maan , maon , maone , 0
, maonen , (Zuidoost-Drents zandgebied, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe). Ook maone (Zuidwest-Drenthe, Midden-Drenthe, Veenkoloniën, Zuidoost-Drents veengebied) = 1. maan Het kan der wal ies goed inbakken vannacht, want de maon zit er zo helder (Sti), Wij kent een volle maon, neie maon, donker maon resp. lichte maon ongeveer ten tijde van het eerste resp. het laatste kwartier, opgaonde maon wassende maan, ofgaonde maon, afnemende maan, halve maon (Sle), Wij kriegt slaag, ...règen, ...storm, want de maone hef een balke in de bek gezegd van een wolkenband voor de maan (Eli), As de maone komp, die verjag de wolken (Ker), De maon zit in het water er zit een rode gloed ’s morgens om de maan (Klv), Hie wil de maon met de handen griepen het onmogelijke (Scho), Loop naor de maone (Eri), ...en gao sterren plukken (Hijk), Alles is naor de maon verloren of kapot (Bro), Vrogger zeden ze van bloedworst dat er lochte maone in mus zitten er moesten stukjes buikspek inzitten (Zdw) 2. maanlicht Bie de maone is vrouger ook veul waark verzet (Twe), Warken bij de maone is half wark (Ker) 3. ziekte Ons peerd hef de maone in het oge is maanblind (Noo) 4. betekenissen naar het model van de maan, zoals Volle maon a. kaal hoofd De maone komp der deur (Bco) of: Die krig ook al aordig lochte maon begint kaal te worden (Wap) b. pannenkoekendag Het is bij oes volle maon (oz:Zwe), of Halve maon a. het ijzer, waarop bij een boerenwagen de schamel draait (Zuid-Drenthe) b. sikkel (Kop van Drenthe) De halve maon was een sniewaarktuug, waor ze kribbels en zo met opsnieden (Row) c. spie (Kop van Drenthe) Wai kent wel halve maon veur een spie (Eev) d. soort unster Een halve maene was (...) een soort uunster, waor ie wat zwaors mit kunden wegen, een pakkie heui of een klein keugie (Dwi) *As de maone op de rugge lig, komp er regen (Hijk); As de maone vol is, schient hij overal wie overvloed heeft, deelt licht wat uit (Zwin); Kring um de maon zal wal gaon / kring um de zun maakt modder dun (Sle), of ...door schreit vrouw en kinder um (Anl), of ...mak de schippers de zeilen en de touwen dunne (Hav), of ...geit deur dik en dun (Zey); Een kring um de maon, komt er regen vandaon, ...zal in water en störm vergaon (Exl); De liggende maone holdt het water vaste (Zdw); As de maone is in het nust, is de boer niet gerust (Dwij) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
maan , moon
, maan. Half moon: raam in de vorm van een halve cirkel. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
maan , maone
, maan Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
maan , maone
, meuntien , maan. De volle maone stiet ’s winters hoge en ’s zomers lege an de luch. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
maan , maon
, maan , És de maon drie toote hi dan gèf’tie 'n fist, mér dan zal't nog lang duure. Als de maan drie punten heeft dan geeft hij een feest, maar dan zal 't nog lang duren. Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere |
|
maan , maone , maene , zelfstandig naamwoord
, de; maan Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
maan , maon , uitdrukking
, Bij wassende maon en hôôg waoter worre de kinderties geboore Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal. |
|
maan , maon , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, maone , mëunsje/mëuneke , maan , VB: Sommige boere hawe vuur 't zieje rëkening mêt de sjtaand van de maon. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
maan , moan
, maan Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk. |
|
maan , montje
, maantje. Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier. |
|
maan , maone , zelfstandig naamwoord
, mööntien , 1. maan; 2. slaapbol/papaver (somniferum) (plant). Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
maan , môn
, maan , Dè krédde ás de môn driej toote hi. Dat krijg je als de maan drie tuiten heeft. Nooit dus. Dit antwoord krijgt een kind als het alsmaar zeurt om iets te krijgen., Vólmôn. volle maan. Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen |
|
maan , maone
, maan; kommende maone, opkomende maan; opgaonde maone, opkomende maan (Heerde); donkere maon, duustere maone, nieuwe maan; gaonde maone, late maone, ofgaonde maone, zakkende maone, afnemende maan; lichte maone, volle maan. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
maan , maon , vrouwelijk
, maone , mäönke , maan , Dae bril is nao de maon. ’t Is volle maon. Loup nao de maon. Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
maan , maon , zelfstandig naamwoord
, maone , mäönke , maan Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
maan , maon , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, maone , mäönke , maan Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
maan , maon , zelfstandig naamwoord
, mòntje , maan; WBD halve maon - half-cirkelvormig raam, (vaak toegepast in stalruimten); Cees Robben - èn de zón èn de maon èn de stèrre die schèène dan niemer; Cees Robben - bescheene dur de vólle maon: dan gaode nòr de maon:; mòntje; verkleinde vorm; maantje; WBD III.1.1:160 'maantje' = idem (op de nagel); ook 'half maantje'; - verkleinde vorm van 'maon', met vocaalkrimping Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |
|
maan , maon
, mäönke , maan Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. + |