INT Dialectwoordenboeken

Woord: lijk

lijk , liik , liek , zelfstandig naamwoord , het touw waarmede de zeilen van een molen of schip omzoomd worden. Vandaar: 'uet de liiken slân', 'In 't liik brengen, of komen.'
Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel.

lijk , lîk , onzijdig , lijk.
Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak

lijk , lieken , in: ik bin hijlmaol uut de lieken (van Ankum) = door en door ziek. (Nederlandsch: uit de lijken geslagen = bedremmeld, verlegen.)
Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887)

lijk , liek , lijk. Ter liek gaon, met de begrafenis gaan.
Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo.

lijk , liek , recht, gelijk. Liek zetten: recht zetten. Liek um liek: gelijk op. Wi zeent liek: zijn gelijk, hebben niets meer van elkaar te vorderen. Niet um liek willen: ongezeglijk zijn
Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen

lijk , liek , zelfstandig naamwoord, onzijdig , lijk
Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen

lijk , lijk , , , omlijsting van touwwerk, van de zeilen; geteerd drie-strengs hennep. Deze beteekenis gaat waarschijnlijk terug op de oudste van lijk, nl. gedaante, vorm. Uit-te lijke waeje, ’t zeil is geheel en al kapot; ook overdrachtelijk van kleeding: Je hâele kieltje lâat uit-te-lijke. Nieuwe woorden zijn: lijke, van lijken voorzien; lijketuig, lijkentouw; lijkegaerent, dun garen, om zeilen te lijke; lijkenaelt.
Bron: Overdiep, G.S. (1949), Woordenboek van de Volkstaal van Katwijk aan Zee, Antwerpen

lijk , liek , [zelfstandig naamwoord] , ‘t geen iem. toekomt. Ik heb mien liek = mijn deel. Elk zien liek geven = ieder ‘t zijne geven; ook elk zien liek doun. Ik speul mien liek, ik speul mie liek = ikwin niet en ik verlies niet. Hai kin n aander zien liek en recht nait geven = hij is (als koopman) oneerlijk. Dat is heur liek nait, die is haar te min; ook: dij kin heur nait liek doun.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

lijk , om liek , om 't liek , [zelfstandig naamwoord] , in de uitdrukking: hai wil nait om liek = hij wil niet zo als hij moet; hai zel om ‘t liek! = hij zal gehoorzamen.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

lijk , liek , zelfstandig naamwoord onzijdig , ‘t lijk. Spr.: ‘t Liek en de broed Mouten de baander oet. Zie ook broed.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

lijk , liek , zelfstandig naamwoord onzijdig , ‘t lijk, het touw in de rand van een zeil. ‘t Zaail is bie störm oet de lieken sloagen.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

lijk , om 't liek , 1 zie om liek.; 2 zonder winst. Ik zel ‘t om ‘t liek doun, om ‘t liek verkopen.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

lijk , liek , [bijvoeglijk naamwoord] , 1 recht. Zo liek as n keers. Streep is liek = de lijn is recht. Hai vol liek deel = hij viel recht naar beneden. Liek omhoog = recht naar boven. Liek veur die = vlak vóór je. Wie goan liek deur = recht op ‘t doel af. Hai woont liek tegen ons over. Dat gaait ter liek op aan. Duurst mie wel liek in ‘t gezicht kieken? Hai zee hom ‘t liek in zien gezicht. Liek in de wind op. Ik kin mien vingers nòg wel liek hòllen! = ik heb geen kromme vingers. Liek hòlt gooien, smieten = evenveel uitgeven aan kosten als men verdient. Ontleend aan ‘t kegelen. Als twee spelers evenveel kegels omwerpen, din gooien ze liek hòlt. Fig. ook: Ik kin gain liek hòlt mit hom smieten = ik kan ‘t niet met hem vinden. Dat spon door gain liek goaren (Westerkwartier) = zij kregen ongenoegen. Hai kin ‘t waark mit lieke rog wel doun = hij maakt zich er niet moe bij. Rog even liek moaken = even uitblazen. Zie ook om liek; 2 gelijk. Schoalen hangen liek. Dat is mie net liek, net geliek = om ‘t even. Ain liek doun = iem. evenaren. Doe kìnst mie oareg nuver liek doun (M.) = je kunt het haast even goed als ik. Ie mouten elk (zien) liek en recht doun = men moet ieder geven wat hem toekomt. Zai kin n aander gain liek doun = zij is zo hebzuchtig, dat ze een ander te kort doet. Zai kin hom wel liek doun = zij heeft even veel geld als hij (te wachten). Liek zòcht liek En riek zòcht riek (Westerkwartier), d.i. jongelui die trouwen moeten ongeveer evenveel geld hebben. Al is ‘t nait liek, din wòrdt ‘t wel liek = al denken beide (echtgenoten) niet gelijk, dat went wel. Dat komt nait liek oet mit dij baaident = zij zijn het niet eens. ‘t Mout aaltied liek mit hom oetkomen = hij moet steeds zijn zin hebben. Dat kwam op slag al nait liek oet = dat was hun dadelijk al lang niet naar de zin. ‘t Komt in ‘t lieke = ‘t komt in orde. In ‘t lieke bringen = vereffenen. De klòk liek zetten = gelijk zetten. ‘t Hallozie is liek = geeft de juiste tijd aan. Hai kon zok nait liek proaten = niet bewijzen, dat hij gelijk had. Ze hebben ‘t liek proat = zij hebben de moeilijkheid opgelost. Liek om liek buten = zonder toegift ruilen. Liek schaiten = in orde zijn. As ‘t liek schut, mout ik nòg drij gullen hebben = als ik krijg wat mij toekomt.... Ze konnen ‘t lang nait liek vienen (Westerkwartier) = ze speulden gain liek laai (Westerkwartier) = ze kregen ongenoegen; 3 niets meer te vorderen hebbende; F. quitte; Ned. effen. Wie binnen liek. Ik bin mit ale mìnsken liek = ik heb geen schulden. Spr. n Liek mìnsk Is n riek mìnskn Liek man Is n riek man Liek is riek. Doch ook: Liek is riek, Mor riek is nait aaltied liek, wie zijn schuld betaalt is rijk; maar niet iedere rijke betaalt op tijd. Wie zellen ‘t moar liek reken = wij zullen maar rekenen, dat alles vereffend is. Wie hebben ‘t liek moakt = wij hebben elkaar over en weer betaald Zèvve ‘t even liek moaken? vraag van iem. die komt om zijn rekening te betalen. Fig. ‘t Mit ain liek moaken, liek laai moaken = met iem. afrekenen, nl. hem afstraffen. ‘t Gaait liek mit liek op = de wederzijdse schulden zijn even groot. Hai wil hier liek vandoan = hij wil vertrekken zonder schuld. Wie binnen liek wòrren = a. wij hebben niets meer van elkaar te vorderen; b. wij zijn het eens geworden. Woordspeling: Nou bìnve liek. - Was ‘t moar woar! zee de aander, want hai haar n boggel. Dubbeld òf liek! voorstel om te dobbelen of een schuld afbetaald zal zijn of dubbel betaald moet worden; 4 waterpas. Hòl dien bòrd liek!; 5 effen. Grond is hier nait liek. Sloden stonnen mit de graiden liek = ‘t water in de sloten stond even hoog als ‘t grasland; 6 liek! of lieks! Zie bailiek en ook liekzet.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

lijk , liek , zelfstandig naamwoord, onzijdig , liekn , lieksken , lijk
Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl.

lijk , loik , zelfstandig naamwoord , Lijk, in de zegswijze je moete niet mit ’n loik op skoôt zitte gaan, je moet niet iets gaan ondernemen dat al bij voorbaat tot mislukken is gedoemd, niet gaan samenwerken met een onbekwame of niet kapitaalkrachtige compagnon.
Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer

lijk , liek , onzijdig , lieke , liekske , begrafenis; lijk. Ter liek gaon: aan de lijkdienst deelnemen. Dat waar ein groote liek: dat was ’n drukke begrafenis.
Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam

lijk , liek , dode lichaam van een mens.
Bron: Crompvoets, H. en J. van Schijndel (1991), Mééls Woordeboe:k. Meijel: Medelo.

lijk , liek , lijk.
Bron: Bos-Vlaskamp, G. e.a. (1994), Olster woorden, Olst.

lijk , lieke , gelijk, egaal.
Bron: Bos-Vlaskamp, G. e.a. (1994), Olster woorden, Olst.

lijk , liek , lijk.
Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte

lijk , liek , 0 , lieken , lijk Ze hebben het liek nog niet vonden (Row), Het liek stiet nog baoven de eerde (Hgv), Hie was zo wit as een liek (And), Het is net een lopend liek (Sle), Zij hebt oes het liek anzegd leed aangezegd (Odoornerveen), zie ook leed
Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum

lijk , liek , bijvoeglijk naamwoord, bijwoord , 1. precies Die kan goed liek schieten (Geb), De ket mut een endtien verhangen wörden, want de kettel hangt der niet liek meer boven (Pdh), De gasten staot er mooi liek op in een rechte lijn (Sle), Liek liek kreet, waarmee landmeters, die tijdens hun leven oneerlijk waren, volgens het bijgeloof, hun kettingen voortslepen (dva) 2. recht Ik kan nich liek schrieven met de letters rechtop (Bov), Daor wil ik een lieke sloot an langes hebben (Klv), Dat muj liek tegen mekaar leggen (Flu), Die zaodbult mus e wat lieker optrekken (Pdh), Hij houwde mie liek in het gezicht (Bov) 3. vlak, egaal Veur de winter mussen wie altied de weg mooi liek maken. As het dan vreur, dan kunden ze der mooi over veuren (Bco), Aj lieke grond wilt holden, muj der kiepen en zwienen laoten lopen (Hgv), Aj de tuun inzèeit met de liende, kuj liek wark maken (Zwin), De tummerman hef mooi liek waark emèuken (Dwi), Hij gaait recht en liek deur het leven (Erf) 4. quitte, eens Hie is liek, hie hef zien leste schuld betaold (Eex), Laow het mor liek reken, wij praot er niet weer over (Sle), Ie mut eerst meer bien, dan kome wij misschien wel liek worden wij het eens (Ruw), Dat kan oes wal liek kommen goed van pas komen (Emm), Wij doet liek um liek, dan hebbe wij evenveule (Geb), Hie kreeg liek um liek evenveel slaag als hij gegeven had (Sle), Dat is mie liek om liek om het even (Klv), Wij hebt liek um liek espeuld niets gewonnen maar ook niets verloren (Hgv) of Wij hebt liek speuld (Gie), Wai ruilen liek om (Nor), Wij hebt liek wark maakt alles afgerekend (Wee), Zo jong nou biw weer liek quitte (Hgv), Dat is hum net liek zijn verdiende loon (Sle), Ze hadden met knikkern liek speuld gelijk gespeeld (Row), Wij kwamen liek uut tot dezelfde uitkomst (Die), As het eventies kan, moej zien daj lieke trouwt met partners van gelijke komaf (Die), Aj liek oet mekaar komt, hef ieder zien deel kregen (Odo), Aj elk liek en recht doet, is je geweten rustig geeft wat hem toekomt (Bal), Bij een aarfenisse geet het neet altied liek en recht toe (Die), (zelfst.) Liek en onliek deelden samen een koeke en der bleef niks over (Hgv), zie ook bij geliek(-) *Liek man is riek man van iemand zonder schulden (Hijk)
Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum

lijk , liek , zelfstandig naamwoord , lijk
Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen

lijk , liek , zelfstandig naamwoord , touw aan de rand van een zeil
Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen

lijk , lijk , bijwoord , gelijk.
Bron: Verschuren, Frans (2000), Tètte-leurs Woordeboek. Zèège n'èn Schrijve meej plotjes, Etten-Leur.

lijk , lijk ziênke , te lijk gaon , zelfstandig naamwoord , begraven, vanwege een kerkelijke feestdag bv. Kerstmis, Pasen of Pinksteren werd de overledene alvast begraven, omdat die anders te lang, max. 3 dagen, boven aarde zou staan. Op een later tijdstip volgde dan de uitvaartdienst. Te lijk gaon. Naar een begrafenis gaan.
Bron: Verschuren, Frans (2000), Tètte-leurs Woordeboek. Zèège n'èn Schrijve meej plotjes, Etten-Leur.

lijk , liek , lijk.
Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde.

lijk , lék , als , Ut zie'ter ût lék 'n hôntje, mér ik dènk toch dé't 'n hènneke is. Het ziet er uit als een haantje, maar ik denk toch dat het een hennetje is.
Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere

lijk , liek , zelfstandig naamwoord , et; lijk, dood lichaam
Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte.

lijk , liék , zelfstandig naamwoord, onzijdig , liéker , liékske , lijk , VB: Ze hebbe bié Köbbes e liék oét de Maos opgevêsj.; bleek (zo bleek als een doek) zoe wit wie e liék; lijkbaar liék VB: Aachter de liék leep de femiélie; sterfgeval (een triest liék) 'n dreuvige liék; es e liék wit (zo wit als ….); es e liék
Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt

lijk , lèèk , lijk. in de uitdrukking, “te lèèk gaon”, “naar de begrafenis gaan”. “ut lèèk rondzegge” en “ut lèèk verzoeke”. wanneer er iemand gestorven was, moest dat aan de fa milie, buren en vrienden worden bekend gemaakt. het gebruik van rouwbrieven bestond nog niet in het begin van de 20e eeuw. een vrouw uit de gemeente had deze taak op zich genomen. men beschouwde dit als een edel werk. te voet ging deze vrouw de hele gemeente door en vertelde telkens opnieuw aan familieleden, buren en vrienden wanneer en hoe laat de overledene was “gepasseerd”. ook zei ze wan neer en hoe laat de dienst in de kerk was en nodigde hen uit deze bij te wonen. tot slot werden de naaste familieleden en enkele anderen na de uitvaart aan tafel verzocht.
Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier.

lijk , liek , zelfstandig naamwoord , lijk. Der is een liek evunnen.
Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie

lijk , lèijk , lijk , Lèijkestrùtje. Lijkenstraatje. De lijkstoet ging door dit straatje vanuit de Beekstraat naar het oude kerkhof in ’t Dèkker. In de volksmond zo genoemd.
Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen

lijk , liek , lijk.
Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere.

lijk , lèk , bijwoord, voegwoord , als, zoals (Eindhoven en Kempenland; Helmond en Peelland)
Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren

lijk , liek , onzijdig , lieke , liekske , lijk, dode , Ei sóndigsliek maaktj ’t kirkhof riek: als een dode op zondag nog niet begraven is, zal er vlak daarna nog iemand sterven (gezegde).
Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn

lijk , liêk , liek , zelfstandig naamwoord , lieke , liekske , lijk; ter liek baeje – de buurt mondeling op de hoogte brengen van het overlijden van een buurtgenoot en uitnodigen voor de begrafenis (een naoberplicht, zie aldaar)
Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel.

lijk , liêk , zelfstandig naamwoord, onzijdig , liêke , liêkske , dode, lijk, t'r - gaon, condoleren, begrafenis bijwonen, t'r - nuuëje, aanzeggen van 'n dode
Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd.

lijk , lèèk , zelfstandig naamwoord , zelfstandig naamwoord; lijk, dode; Cees Robben [over begrafenisondernemer]: den zoon van et lèèk komt zegge dè we der êenen op kunne vatte; [ES 2012 - de humoristische dubbelzinnigheid is een subtiel verschil in nadruk; als de nadruk op 'op' ligt, wordt het lijk door de begrafenisondernemer opgepakt, opgehaald; ligt de nadruk op 'vatte', dan betekent de uitspraak dat de begrafenisondernemer een borrel te wachten staat. In de praktijk vielen beide mogelijkheden samen.]; Pierre van Beek – en gezónke lèèk - lijk dat niet langer thuis mocht blijven (b.v. in geval v. besmettelijke ziekte) en dus naar het lijkenhuisje moest); Interview Van den Aker (1978), transcriptie door Hans Hessels (2014) - “Dan wier zon zandkar meej pèèrd èn waoge, wier zon lèèk op zon zandkar geleeje…gezèt…èn dan ginge der ènkele femielieleeje, ginge der rondom op zon kar zitte èn dan brènge ze oe van öt de haaj èùt, zak zègge, dèsse oe nòr et dörp toe brènge!” Klik hier om dit bestand te beluisteren; WBD III.4.2:32 'lijk', ook: kadaver, kreng, dood beest of dode; WBD III.3.3:102) lèêkenhöske = lijkenhuisje; - en schaojlek lèèk - waarvan niets te plukken valt, eerder het tegengestelde?;
Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant

lijk , lijken , uit de lijken; doodmoe (een lijk is een touw dat ter versterking in de rand van een zeil wordt vastgenaaid)
Bron: Oudenaarden, Jan (2015), Wat zeggie? Azzie val dan leggie! Aspecten van het dialect van Rotterdam, Rotterdam.

lijk , lie~k , lie~ke , lijk
Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. +

<< vorige pagina