Woord: proberen
|
proberen , perbijêrn , pebijêrn, perbaiêrn, perbeiêrn
, enz. (probeeren) = beproeven, de proef er mede nemen; eerappels perbijêrn = den smaak, enz. onderzoeken. Ook: een uit den pot nemen om te zien of zij gaar zijn. Spreekwoord: Perbijêrn is ʼt noaste recht = neem de proef er van (of: mee) dan weet gij of ze u bevallen (of: het u bevalt), er gaat niets boven eigen onderzoek, dat is de beste rechter. In het laatste geval zooveel als: ondervinding is de beste leermeesteres zie ook: bezuiken. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
proberen , prĕbierĕn
, probeeren. Bron: Ebbinge Wubben, C.H. (1907), ‘Staphorster Woordenlijst’, in: Driemaandelijkse Bladen 6, 61-94 |
|
proberen , prebeere
, probeeren. Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo. |
|
proberen , pebaaiern , [werkwoord]
, ook: peberen (Westerkwartier); perberen (Westerkwartier) =proberen. Pebaaiern is ‘t noaste recht = wat men niet beproefd heeft, weet men niet. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
proberen , perbeëre , perbiêre
, proberen; perbiêre [Hap] Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
proberen , pebaaiern
, proberen Bron: Steenhuis, F.H. (1978), Stoere en Olderwetse Grunneger Woorden, Wildervank: Dekker & Huisman |
|
proberen , perbére , werkwoord
, Dialectische variant van proberen. In talrijke ontleende woorden beginnend met pro- en gevolgd door een lettergreep met hoofdaccent, wordt dit pro- gereduceerd tot pre- of omgezet in per, bv. perfeet, perfessor, perposie, persés, pervinsie. Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
proberen , probeiere , perbeiere
, probeierde, haet of is geprobeiert/perbeierde, haet of is geperbeiert , proberen, zie ook: perbeiere. Van ’t probeiere kómme de jónkvrouen oet de welt: men moet zeker weten hoe in bepaalde gevallen te handelen.; perbeiere proberen. Van perbeiere waere de jónkvroue raar: hier is bedoeld, dat men in bepaald Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
proberen , perberen , preberen, proberen, perbaiern, perbaaiern, perbeie , zwak werkwoord, overgankelijk
, (Zuidoost-Drents zandgebied, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe). Ook preberen (Noord-Drenthe, Zuid-Drenthe), proberen (Zuidoost-Drents veengebied, Midden-Drenthe), perbaiern, perbaaiern (Veenkoloniën), perbeiern (Kop van Drenthe, Zuidoost-Drents veengebied) = 1. proberen Ik zal ies preberen, o’k die fietse weer klaor kan kriegen (Koe), Za’k dat ies proberen? Antw. Proberen döt een hond (Hol) 2. (Zuidoost-Drents zandgebied, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe, Zuidwest-Drenthe, noord), in het ertegen perberen het erop wagen, eens zien Dat zuw der nog ies tegen preberen, wel of de mieste rechten hef (Oos), Ik weet niet hoe het valt, mor ik prebeer het er wal tegen (Sle) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
proberen , perberen
, proberen. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
proberen , preberen
, proberen Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
proberen , keberen , werkwoord
, proberen (schertsend) Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
proberen , perberen , preberen , werkwoord
, 1. proberen 2. beproeven 3. op de proef stellen, uitproberen Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
proberen , perbeere , werkwoord
, perbeer, perbeerde, geperbeerd , proberen We zellen’t perbeere, maor ik glôôf t’r nied an We zullen het proberen, maar ik geloof er niet in Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal. |
|
proberen , perbere , werkwoord
, perbeerde, geperbeerd , proberen , VB: Perbeer dat 'ns es te dörfs! Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
proberen , perbeere , prebeere
, proberen Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk. |
|
proberen , prebèère
, proberen Bron: Peels-Mollen, J. met werkgroep Weerderheem in Valkenswaard (Ed.) (2007), M’n Moederstaol. Zôô gezeed, zôô geschreeve. Almere/Enschede: Van de Berg. |
|
proberen , prebêêre
, proberen. ook “purbêêre”. Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier. |
|
proberen , preberen , werkwoord
, preberen, eprebeerd , proberen. Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
proberen , perbeere , prebeere
, proberen , Dè moete nie perbeere! Dat moet je niet proberen! Uitdaging. Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen |
|
proberen , perbere , prebere
, perbeertj, perbeerdje, geperbeerdj, preb , proberen Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
proberen , perbére , werkwoord
, perbeertj, perbeerdje, geperbeerdj , proberen; good geperbeerdj! – goed geprobeerd! (kreet uit het voetbalpubliek als een fraaie poging van een speler om te scoren zonder resultaat bleef) Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
proberen , perbeêre , prebeêre, perbieëre, prebieëre , werkwoord
, perbeertj/prebeertj, perbeerdje/prebeerdje, geperbeerdj/geprebeerdj , eerst en tweede vorm Buitenijen (kerkdorpen rondom stadskern), Nederweerts, Ospels; derde en vierde vorm Weerts (stadweerts); proberen Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
proberen , perbeere , prombeere , zwak werkwoord
, perbeere - perbeerde - geperbeerd , "proberen; – geen vocaalkrimping; Miep Mandos, Aantekeningen Brab. Spreekw.: Perbeeren is et nòste (proberen ligt het meest voor de hand); Kees & Bart (krantenrubriek - 1922-193?): perbeere; prebeere; perbeere (passim); Witte naa wir nie, wèttè ies? Wel dan legde op nen steen 'n paor centen en die staon obberus of mis (dè ies zo veul as kruis of munt) en die moette dan perberen om te mikke. (A.J.A.C. van Delft, uit: ‘Toen Tilburg nog dorps was: Een heel typisch dialect’; Nieuwe Tilburgsche Courant, 17 juli 1956); Cees Robben – Perbeert is unnen haon... (19670922); Cees Robben – [Vader van drie kinderen spreekt:] Praot me nie van perbeere, Filippus.. Van perbeere hekker drie overgehaauwe... (19720107); As ik naa laoter toch nog van dè gelôof af zô willen, zôgenaomd afvallige zô willen worre, dan kosse de peetouders perbere, mèn daarvan af te brengen, van dè afvallige willen worre. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 1, Tilburg 2006); In et zwembad perbeerden wij gewoon wie er et langste kos drèève. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 1, Tilburg 2006); Wij fietsten aaltij over de stoep, dus hoe et vuulde om over hobbelkaaie te rijen, daor wiese wij toen nog niks van en dè perbeerde we ok mar nie. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 1, Tilburg 2006); Grôot Diktee-07 ge zogget nie hèbbe moete perbeere; Ik hèb et naa zon veefentwinteg keere geperbeerd. (Henriëtte Vunderink; Deezèmber 2006 Den Heuvel; k Zal van oe blèève haawe, 2007); èn as mene vriend dè wir perbeerde,/ zègt dan: ""Haawt oew haande tèùs"". (Henriëtte Vunderink; Mene listen biecht; k Zal van oe blèève haawe, 2007); gewôon es ötperbeere... (Henriëtte Vunderink; Et naojmesjien; k Zal van oe blèève haawe, 2007); Ik dòcht bij men èege: dè gaok perbeere. (Ed Schilders; Wè zeetie?; Website Brabants Dagblad Tilburg Plus; 2009); Stadsnieuws: Dè kunde naa wèl perbeere, mar dè lukt oe tòch nie. (111109); Wörrom zok et nie es perbeere? (Tillie B.: pseudoniem van Nicole van Wagenberg; uit een column van haar website ‘Tilburgs Taolbuuroo’, 2012); De Bont, Dialect v. Kempenland (1958): zw.ww.tr. 'perberen' - proberen; C.J. verhoeven, Haorese woorde (2007): PREBEERE - proberen; prombeere; proberen; nog geen Tilburgse bewijsplaats; mogelijk ook prambeere; Noord en Zuid, jrg. 10, 1887, p. 11 – ‘Diverse Meijerrijse woorden’ - Zoo spreken de Meierijers en schrijven ook van (...) geprombeerd…" Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |
|
proberen , perbaere
, perbaerde – geperbaerd , proberen Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. + |