Woord: praten
|
praten , prâten , [werkwoord]
, pruit, prât , spreken. Prâterig, babbelachtig. Prâtjemâker, babbelaar. Prât, gerucht, gesprek, b.v. 'dâr mot gein prât van komen', het moet niet openbaar worden. Zwe. De. prat, van Zwe. prata, De. Eng. prate, babbelen, onbeduidende gesprekken voeren. Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel. |
|
praten , proten
, praten; ook Gron. (Old. WW.); proot ender nog wat to = blijf nog wat praten. Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift |
|
praten , praoten , zwak werkwoord
, praten. Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak |
|
praten , proten
, (Oldampt, Westerwolde) = proaten (Ommelanden) = spreken, praten; Drentsch proten, praten, Oostfriesch proten. “Mien voader hijt Hans Vogelnust, Was boer in Bennewolde; Hij har weleer oet raizen west, En prootte veul van Rolde.” – “’t Was goud dat ie der as’n beetje mit heur over pruiten.” ien stad prouten ze d’r van dat de keunegin trouen zōl = Groningen liep het gerucht dat de koningin zou trouwen. Zegswijs: proten (of: proaten) en braiden! zie braiden. Vervoeging: prootte, (het) proot; proatte, pruit, prout, (het) proat. – De oorspronkelijke beteekenis zou zijn: alarm, gedruisch maken. Zie: ten Doornk. art. proten. Zie ook: proaten. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
praten , praten , zwak werkwoord
, Verl. deelw. dikwijls ’epraten. Zie de wdbb. – Zegsw. Het zo dra te zuivel als te brood praten, er maar wat van maken. Thans ongebruikelijk. || De Jonge Dochters … praten ’t soo dra te suvel als te broodt, als men zegt, SOETEBOOM, S. Arc. 412. – Zie nog een zegsw. op mond en vgl. aanpraten. Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971) |
|
praten , proten
, zie proat *. Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985) |
|
praten , praote
, praten. Dômme praot, onzinnige praat. Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo. |
|
praten , praete , ,
, Jij ken mooie praete, as je allien praet. Da’s goeie praet; ook in B. 1790. Bron: Overdiep, G.S. (1949), Woordenboek van de Volkstaal van Katwijk aan Zee, Antwerpen |
|
praten , gebroken proaten , [werkwoord]
, met een vreemde tongval spreken. Ze proaten nòg wat gebroken. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
praten , proaten , [werkwoord]
, Ik proat, doe proatst, hai proat. Hogeland, Old. en Westerwolde ook doe prats(t), hai prat. Verl. tijd: ik pruit, Hogeland ik prout; W.K. altijd ik proatte; ik heb proat. , 1 praten. Ain noa de mond proaten. Oet proaten goan (Westerwolde) = op avondbezoek gaan. Zai kin proaten en braaien. Zai proat ter in om, ook deur hìn = zij ijlt. Proat mie der over hìn! = hoe kom je er bij? Doe proatst, noa dast verstand heste, noa dast wies bist = je weet niet beter. Ook: doe proatst mit de mond, doar n aander brij mit et. Hai kin n vis oet ‘t wotter proaten. Proaten as n avvekoat, as n kwakzaalver. Elk proat zien schoonste = ieder stelt zijn zaak mooi voor. Hai proat ter om tou = hij komt niet tot de zaak. Hai proat, of e brij in de mond het = zeer onduidelijk. Zie ook brij. Mit ain mitproaten = iem. gelijk geven; met iem. instemmen.; 2 zeggen. Ze proaten, dat ter hier n spoorweg komen zel; 3 ‘t geluid van kippen, ook kroaken. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
praten , proten , [werkwoord]
, proaten. Ook in ‘t O. van ‘t Oldambt , (Westerwolde) Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
praten , plattaejn
, plattaejn oet, bw. met zoveel woorden, met naam en toenaam Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
praten , praote
, wartaal D’r néve praote wartaal uitkramen. Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
praten , proten
, praten Bron: Steenhuis, F.H. (1978), Stoere en Olderwetse Grunneger Woorden, Wildervank: Dekker & Huisman |
|
praten , prate , werkwoord
, in de zegswijze de voering uit z’n strot prate, zeer luid. zeer langdurig of zeer fanatiek praten. – Op ofbetaling prate, 1. zeer lijzig of langzaam praten. 2. hakkelen, stotteren. – Prate op ’t rommelen van de pels of, zie onder pels. – Wie veul praat, moet veul wete of veul liege, wie veel praat, moet deskundig zijn, zeker van zijn zaak zijn of geen moeite hebben met liegen. – Jij prate nei je verstand hewwe, jij zwamt, denkt niet na bij wat je zegt. Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
praten , proaten
, preut, eproat , praten. Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte |
|
praten , proten , praoten , sterk werkwoord, zwak werkwoord, (on)overgankelijk
, (Noord-Drenthe, Zuid-Drenthe, vooral in Zuidoost-Drenthe). Ook praoten (Noord-Drenthe, Zuid-Drenthe, maar vooral Zuidwest-Drenthe, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe) = praten Hij prat net zo lange tot hij zien zin hef (Hol), Ze hebt er wel een half ure aover eproot (Ruw), Aj er over pruiten, wör ze altied muilijk schoot haar het gemoed vol (Pei), Het is de muite niet weerd um der over te proten (Sti), Laot hum maor proten (Exl), Een papegaai kan vaak praoten (Nije), Wij praot daor niet verder over (Anl), As ze maor oet kan gaon, dan prat ze nargens over heeft ze geen problemen (Bei), Kom maor ies een aovend te proten op visite (Emm), Zie praoten neit meer met mekaor hebben geen omgang meer (Erf), Ach, proot wieze dingen verwijt: klets niet (Erm), Hij prat as een kiepe zonder kop (Ruw), Hij prat iene van de stoel en giet er zölf op zitten (Klv), Ik wol hum der niet optegen praoten afkerig van maken (Bui), Hie prat elk naor de bek, ...mond, ij wit nooit waj der an hebt (Sle), Hij prat as een kruudkremer (Die), ...as een advokaot (Wei), ...as Brogman (Hgv), ...as een kwakzalver (Row), Dei proot elk naor de mond (Bov), Hij prat een vissie uut het waeter (Dwi), ...iene de gaeten in de sokken (Die), ....iene de oren van de kop of hij kan geweldig goed praten (Bor), Hie prat deur linnen en wollen hen praat veel (Eke), Hie prat met de mond, waor een ander met et praat teveel (Gas), Ik heb hum dat oet het heufd praot (Gie), Hij prat je van de sokken (Nam), Zie pröt Aken en Keulen an mekaar praat veel (Oos), ...Keulen en Hamburg in ’t ronde is wijdlopig (Wtv), Hij prat veur zien gat weg kletst (Pes), Proten as een metworst, woor het vet oet is (Hijk), ...woor het vet oetlopen is kletsen (And), Hie hef mooi praoten (Bor), (zelfst.) Je kunt an het praoten wal heuren dat het een Knaolster is (Bor) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
praten , proten
, praten. (proot, praotte, gepraot). Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
praten , praoten
, praten Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
praten , praote , werkwoord
, spr: Ik wor oe praote. Ik ben het met je eens. Bron: Verschuren, Frans (2000), Tètte-leurs Woordeboek. Zèège n'èn Schrijve meej plotjes, Etten-Leur. |
|
praten , praotn
, ik praote / praotn (preute), ie praot / praotn (preutn); hie pröt / praotn (preut); wie praot / prao , praten. Zie praot mien veuls te veule. Hie preut ’n hele tied met ons. Ik heb epraot. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
praten , praote
, spreken , Ik zéij nouw beezeg meej m'n aojge taol, mér't schriive is moejleker és't praote. Ik ben nu bezig met m'n eigen taal, maar het schrijven is moeilijker dan het spreken. Héij prôt of’fie gin vél vur z'n kónt hi. Hij praat alsof hij geen vel voor zijn kont heeft. Hij praat, maar hij weet van toeten nog blazen. Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere |
|
praten , praoten , werkwoord
, 1. spreken 2. een gesprek voeren, converseren 3. zeggen, zich uitdrukken 4. zo praten dat de ander in een andere toestand geraakt Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
praten , proote
, praten Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk. |
|
praten , praote
, praten, spreken. “praote en braaie”, “niet alleen kletsen, maar tegelijkertijd ook werken”. Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier. |
|
praten , praoten , werkwoord
, pröt, praoten, epraot , praten. Uitdr.: IJ kan praoten as Brugman ‘hij kan goed praten.’ Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
praten , prôte
, prot protte geprot , praten , Ernéffe prôte. Wartaal spreken. Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen |
|
praten , praote , zwak werkwoord
, praote - pròtte - gepròt , praten; Vader tot zoon: Is dè praot, die gij pròt; pròt praot nèt as ik praot, dan pròtte pas praot!; MP gez. Dè zèn daor zón lêege höskes dègge wèl plat mót praote; aanders kunde nie binne. - met vocaalkrimping; — ook in tegenwoordige tijd vocaalkrimping: gij/hij pròt; B: praote - praotte - gepraot; ook in tegenwoordige tijd geen vocaalkrimping; MP gez. Pròt of lòt en scheet, dèk iets weet. Cees Robben – Ze drinke bier en praote plat; hoe vónde gij mènne tónpraot?; Cees Robben – nie praote mar braaje; Dialectenquête 1876 - Ze waandelden aal proatende tot oan de staad; Dialectenquête 1876 - loan m 'is 'n lutske proate - laten wij eens keuvelen; WBD III.3.1:281 'plat praten', 'dialect praten' = plat praten; 282 'deftig,hoog, uit de hoogte, Haags praten' = bekakt praten; WBD III.1:270 'praten' = beraadslagen; 244 'praten' = uitspreken; A.P. de Bont – zw.ww.intr. 'proten' - praten Bosch praote - praten; pròt(te); praat; Cees Robben – veul geklèts, mar et pròtte wèl; Cees Robben – mene meens pròt snaachs in zene slaop; Henk van Rijen – is dè praot die gè pròt; pròt praot nèt as ik praot; dan pròtte pas praot; 2e + 3e pers.enk. tegenwoordige tijd resp. verleden tijd van 'praote' met vocaalkrimping Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |
|
praten , praote
, praotde – gepraot , praten Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. + |