INT Dialectwoordenboeken

Woord: ja

ja , jaô , behalve ter bevestiging wordt het ook midden in den zin gebruikt en zeer kort uitgesproken, bijna als jo! Het is even onvertaalbaar als het Duitsche ja! (toch, immers).
Bron: Ballot, A. (1870), Eigenaardigheden van het Twentsche dialect, uitgegeven in 1968, Hengelo.

ja , jâ , [tussenwerpsel] , toch, immers. O.iii.22. Ook Zwe. De. Zweedsch- ook ju. Dre. Hd.
Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel.

ja , jao , jè , zooveel als: ja, immers, waarlijk, zooals: ja bij v. Dale in: hij is ja geen kind meer, die het als een Germanisme veroordeelt; daor heb ie jè de meister ook! wij hebt jè nog wel an tied = wij hebben immers den tijd wel; die komp alles dan jao toe. Gron. jà = immers, toch; doar lopt hij jà; ’t is jà goud dat wie komen?
Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift

ja , jao , ja , bijwoord , ja (jao); zoo, immers (ja).
Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak

ja , joa of nee jonktje! , zeg dan ja, of: neen, ik verlang uitsluitsel.
Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887)

ja , jà , joa, jè , (de a als in: dag), voor: immers, toch, ’k heb’t jà al zegd = ik heb het u immers reeds vooruit gezegd; ’t is zoo jà goud = zóó is het toch goed, of: voldoende; da’s jà mooi, goud, fiks, enz. = dat is waarlijk mooi, enz. naar ’t geen gij mij vertelt; da’s jà woar. ’k mōt nog ’n bosschōp doun = ’t is waar ook, ik moet nog eene boodschap doen, ’t schiet mij nog tijdig te binnen; doar lopt hij jà = kijk, daar loopt hij, of: daar loopt hij immers (en is dus niet ziek, of op reis); wat rookt dat hier jà! = hoe rookt het hier! zij bin veur mie jà (of: jà veur mie) = zij zijn voor mij bestemd, niet waar? ik zee die ’t jà (3e vóór den 4e naamval) = ik zei het u immers. Ook: hij het ziek west jà; zij het ’n dikke mond had jà; doar wijt ik niks van jà. Komt overeen met: hij is ja geen kind meer, bij v. Dale, die het als Germanisme veroordeelt. Hoogduitsch es regnet ja; sagen Sie es ja nicht; “Ihre geehrte Name (die van W.A. Scholten) ist ja bekannt in ganz Deutschland.” – Om te kennen te geven dat men geen geloof slaat aan iets wat ons verteld wordt, zegt men met eene eigenaardige verandering van toon: jà! zooveel als: ’t mocht wat! gekheid is ’t! (Hetzelfde geldt ten opzichte van: jàwel, bv. in: ik wōl hom kriegen, moar jàwel! flaipiepen! hij naide d’r oet. Aan ’t begin van een zin: weljà, zoo mout ie moar begunnen! wel jà, ’t is nog nijt mooi genōg! spottend voor: gij legt het geheel verkeerd aan, enz. – Als eenvoudige bevestiging; bin ie noa stad west? is het antwoord: jà guster, (gister); jà ’t is wat te zeggen, as men zoo lieden mout, as men old en arm is. De open a wordt daarentegen in het woord gehoord bij eene hartelijke, volmondige instemming; joa, ’t is zoo as ie zeggen; joa, mens! zoo bestait ’t mensdōm = ja, zóó zijn de menschen; hij zee gijn joa of gijn nee = gaf geene toestemming maar sloeg het ook niet af. Zoo ook steeds: joabruir (= jabroer), en: joawel, bv. in: wil ie mie ’n pelzijr doun? – joawel, woarom nijt as ’k ’t boeten mien schoa doun ken, enz. – Ook met nagenoeg denzelfden klank als in ’t Nederlandsch; ja? zoo? Hiervoor schijnt zeer in gebruik te komen: o ja? = zoo? waarlijk? och kom! evenals: o nee? – Nog voor: wat belieft u? wat wilt gij? als antwoord wanneer men geroepen wordt; Hinderk! waarop deze zegt: jà? Van jongen tegen ouden wordt het echter als eene grove onbeleefdheid aangemerkt. – Drentsch jà, jao, Geldersch jè = immers, toch.
o ja? =zoo? och kom, is dat waar?
jè (Stad-Groningsch) = jà; jè jè = ja ja; “Hei Jan, wat lopst jè hard!” – “da’s jè ’n meroakel!”
Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887)

ja , ja , bijwoord , Zegsw. ja dan nee, ja of nee, ternauwernood, krap aan. || Hij is er ja dan nee bovenop ’ekommen. De schipper maakte zen touw zo veer los, dat ze er onder deur konne, ja of nee. Sch. t. W. 279.
Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971)

ja , ja* , vergelijk het zwakkere wis * en het nog zwakkere vast *. Verder valt op te merken, dat “jawel” ook elders hier te lande in de beteekenis van: wel zeker! dat kun je begrijpen! ʼt mocht wat! ik geloof er niets van! gebruikelijk is, terwijl meer bepaald als gewestlijk Groningsch kan worden aangemerkt de uitroep weljah!, die echter alleen op zich zelf staand of aan ’t begin van een zin woort gebruikt: de l wordt bijna niet gehoord en de klemtoon valt zeer sterk op de e; vergelijk ook nou ja en ʼt Nederlandsch: wel neen!
Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985)

ja , jao , ja.
Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo.

ja , jao , ja, immers. Zoo is et jao goud.
Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen

ja , joo , joo zoo goud: nog wel zo goed
Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen

ja , jae , , , ja, versterkt: Heb je je gròòtfaeder noch ekent? Bè jae-d-ek (d verzachting van Bè-jae-t).
Bron: Overdiep, G.S. (1949), Woordenboek van de Volkstaal van Katwijk aan Zee, Antwerpen

ja , ja , [bijwoord] , immers. Hai dut ja zien best. Zeer veel gebruikt, waar een Hollander er geen reden voor aanwezig acht: dat is ja vanzulf. Ik heb joe ‘t ja zegd. Dat ‘s ja mooi. Wat bist ja vroug.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

ja , ja , [bijwoord] , 1 met lang aangehouden j en korte a, ja! juist geraden; 2 Op bedenkelijke toon = dat weet ik nog niet; 3 vragend: ja? = waarlijk?
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

ja , ja , [tussenwerpsel] , 1 uitroep, ongeveer = dat zal wel zo wezen. Ja, dat kìnje begriepen! (‘t Ned. Ja = joa.); 2 Vragende uitroep: o ja?; 3 bevestigende uitroep: o ja! Ook in jawel = dat denkje maar. Ik heb heur ‘t verboden, mor jawel, ze dee wat ze in heur kòp haar. (Bij bevestiging zegt men: joawel. Wilt dat wel lieden? - Joawel.) In Westerwolde jawol, doch in Vlachtwedde en omgeving jawal; 4 spottend in wel ja! wè ja! Bv. Wel ja, zo mout ie net begunnen! Zie ook jè.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

ja , jee! , ojee!; o jeminee , [tussenwerpsel] , zie: jai.
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

ja , joa , [tussenwerpsel] , 1 ja. Hai zee gain joa en gain nee. Joa en oamen zeggen.; 2 nu ja. Derk gaf twintig gullen. - Joa, dij is riek!
Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen

ja , joa , bijwoord , immers
Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl.

ja , joa , uitroep , ja. Ba joa!, Jazeker!
Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl.

ja , já , (korte a), 1. immers, zelfs in een ontkenning : dat kin j
Bron: Steenhuis, F.H. (1978), Stoere en Olderwetse Grunneger Woorden, Wildervank: Dekker & Huisman

ja , jo , (lange o), ik heb het begrepen, ’t komt in orde
Bron: Steenhuis, F.H. (1978), Stoere en Olderwetse Grunneger Woorden, Wildervank: Dekker & Huisman

ja , jò , (korte o), ja
Bron: Steenhuis, F.H. (1978), Stoere en Olderwetse Grunneger Woorden, Wildervank: Dekker & Huisman

ja , ja , in de zegswijze in toid van ja en nei, in een mum van tijd. – Te ja of te nei, ja of nee. | Sleipt Gert nou bai heur te ja of te nei. (Dorpspraat, 48).
Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer

ja , ijao , jao, jėh, jouw , ja.
Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam

ja , jè , bijwoord , ja. Jènèt bevestigt sterker dan jè wat een vorige spreker heeft beweerd. A: Peerke P. is ’n vùil plöddeke (zie aldaar). B: Jènèt! Krèk wègge zeejt. (Precies wat je zegt.)
Bron: Naaijkens, J. (1992), Dè’s Biks – Verklarende Dialectwoordenlijst, Hilvarenbeek

ja , jao , ja , bijwoord , (Zuidoost-Drenthe, Noord-Drenthe, vooral in bet. 1., in samenstellingen meestal ja-). Ook ja (Noord-Drenthe, Zuid-Drenthe) = 1. ja Jao hie döt met (Wes), Doej het jao of nee (Emm), Nou wee’k nog niet wat of ik mutte mij antrekken ja ofte nee (Hgv), ...ja of nee (Koe), Zie zeden der gien jao of nee op (Anl) 2. immers Door kun hij ja niks an doun (Bov), Eet mor an der is ja genog veur elk (Eex), Het kun niet aans het mus ja (Eel), Ik heb het jao wal zegd (Hoh)
Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum

ja , jao , jè , ja.
Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden.

ja , ja , ja. Ja net! ‘juist!’
Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen

ja , jot , bijwoord , ja hoor.
Bron: Verschuren, Frans (2000), Tètte-leurs Woordeboek. Zèège n'èn Schrijve meej plotjes, Etten-Leur.

ja , jao , tussenwerpsel , 1. gezegd als voorzichtige instemming of bevestiging ‘alsof’, ook: instemming op twijfelende wijze gegeven 2. jawel, hetz. als ja
Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte.

ja , ja , jao , bijwoord , 1. ja 2. immers 3. waarachtig
Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte.

ja , jao , jôh, joû , tussenwerpsel , ja , jao Zw: Nèi hebs te, jao kêns te kriége.; (ja natuurlijk); jôh! VB: Gèis te mêt waandele? Jôh; joû!; wel (zeg dat wel) jao, weréchtig! VB: 't Ês es of vuur oét de loch vêlt. Jao, weréchtig.
Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt

ja , jao , ja.
Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier.

ja , jot , ja hoor.
Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier.

ja , jao , bijwoord , ja.
Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie

ja , jot , ja
Bron: Melis, A. van (2011) Bikse Praot. Prinsenbeeks Dialectwoordenboek. Prinsenbeek: Heemkundekring ‘Op de Beek’

ja , jao , ijao , ja , Jao, nae!: nee, zeg!
Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn

ja , jeh , ja, maar , Jeh, dao zaes se mich get. Jeh, jeh, det haet mich toch get te zègke.
Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn

ja , joh , ja? , Moog ich mèt, joh?
Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn

ja , ïejaô , zie jaô
Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel.

ja , jaô , jao , 1. ja; jao'lla (samenstelling van jao alla) – ach ja (tussenwerpsel zonder betekenis, vaak gebruikt om een stilte op te vullen) ook ïejaô 2. toch, immers: het is jao zoeë – het is toch/immers zo
Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel.

ja , jao , bijwoord , ja
Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd.

ja , jeh , tussenwerpsel , tja
Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd.

ja , jao , jè , tussenwerpsel , Komde? Jao, ik koom. Cees Robben: òch jao ...; oo jao? jao meneer Lewie; Cees Robben: Vènde gij naa dè ze schôon zinge? om naa te zègge jao ... nèè. Hees bèjoa (II:67); Bont jä, bijw. 'jè' - ja Z.a. Cornelissen & Vervliet - Idioticon van het Antwerpsch - 1899 - JA (uitspr. 'jao') telwoord Toestemmend: ja/ jao; verwonderend, goedkeurend: ja (zuivere a) jao, jè; jè; ja; Jè jè!; Cees Robben: Wès óns Mietje tòch plat war; jè ze heej niks gin prisentaosie. Cees Robben: Ik zó ók wèl is óp vekaansie wille, mar jè ...; mar jè, ge hèt ...; Henk van Rijen jè, dè zik - ja, dat zei ik; Henk van Rijen jè jè, tis ammòl wè - ja ja, het is allemaal wat; Frans Verbunt – jè nèt - ja, dat is zo; Dirk Boutkan (1996) - (blz. 20) jè; Bont ja, bijw. 'jè' - ja Z.a. Jan Naaijkens - Dè's Biks - 1992 – jè - ja
Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant

<< vorige pagina