Woord: hitsen
|
hitsen , hissen
, voor hitsen, ophitsen, aanzetten, aanjagen, aanhitsen. Bron: Panken, P.N. (1850) Kempensch taaleigen, Idioticon I, A-Z, Idioticon II, H-Z, red. Johan Biemans, 2010, Bergeijk. |
|
hitsen , hessen , [werkwoord]
, hissen, aanhitzen. H.vii.11,12. ONo/IJsl. etja. Fri. hiisje, oonhiisje. Nd. hissen, Hd. hetzen. Zwi. hitzgen. Kil. hisschen, hitschen, hetsen. Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel. |
|
hitsen , hissen
, het his! roepen, (zie aldaar); anhissen, ophissen, fig. voor: opstoken, opruien = aanhitsen, ophitsen. Kil. hisschen, hussen, hetzen = aandrijven; Old. Landr. V, 67: Die een beest met voorsate hesset tot enigen misdaet, weerdt niet anders geholden, als of hij ’t selven gedaen hadde; Ommel. Landr. VII, 11, 12: hiss = his! Zuid-Limburg hisse = ophitsen; Oostfriesch hissen = aanhitsen van honden tegen elkander; Westfaalsch hissen, Middel-Nederduitsch hissen, hitsen, hessen, van het Oud-Hoogduitsche hazjan, hezzan, Hoogduitsch Middel-Hoogduitsch hetzen, en dit van het Oud-Hoogduitsche, haz = haat. – Oudtijds hissen, voor: hitsen; ook bij Hooft komt: aanhissen, voor. Zie ook ten Doornk. art. hissen. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
hitsen , -hassen , zwak werkwoord
, vgl. ophassen. Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971) |
|
hitsen , hissen
, hitsen. Met ‘his hoond’ trachten jongens een hond te sarren. Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
|
hitsen , hitse
, hitsde, haet gehits , heet stoken. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
hitsen , hissen , zwak werkwoord, overgankelijk
, (Zuidoost-Drenthe, Zuidwest-Drenthe, zuid, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe) = aanhitsen, ophitsen, vooral van een hond Dei hond is niet gauw kwaod dan mot e his worden (Bco), Die jonges bint weer met de hond an het hissen (Dro), Hie lig aaid te hissen die vervelende kerel (Sle) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
hitsen , hissen
, 1) ophitsen (b.v. een hond); 2) opjagen; 3) op hopen drijven (b.v. van sneeuw). de weind hè de sneùw aolling ovver de heg hèn gehist, de heg ligt bedolven onder de opgehoopte sneeuw. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
hitsen , issen
, (Gunninks woordenlijst van 1908) hitsen Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
hitsen , hissn
, ophitsen. Onze GaitJan zal oe de hond wel is an hissn. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
hitsen , hisse
, ophitsen , És'se mén'nen hond nie hisse, is't wiidût de gemaksten hond ût de buurt. Als ze mijn hond niet ophitsen, is het veruit de liefste hond uit de buurt. Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere |
|
hitsen , hissen , werkwoord
, aanhitsen, ophitsen (van een hond) Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
hitsen , hisse , werkwoord
, hisde, gehis , ophitsen , aanzetten tot; hisse VB: Ze hisden d'n hoond tiëngen 'm op. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
hitsen , hisse
, opjagen Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk. |
|
hitsen , [tekeergaan] , hiesen
, 1. tekeergaan; 2. opjutten; 3. snel doen. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
hitsen , hisse , werkwoord
, ophitsen (Eindhoven en Kempenland) Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren |
|
hitsen , hètse , werkwoord
, hètsjtj, hètsjdje, gehètjsdj , aansporen om iets te doen: es se kinjer get verbuts, den hèts se het häôr – als je kinderen iets verbiedt, spoor je ze juist aan om het verbodene te doen (Duits: hetzen) Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
hitsen , hitse , werkwoord
, warmte geven Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
hitsen , hisse , zwak werkwoord
, hisse - histe - gehist , ophitsen; C. Verhoeven: HISSEN overgankelijk werkwoord - ophitsen, vooral v.e. hond gezegd; de hissende kreet is 'hieskies’. De Bont: hisse(n) zw.ww.tr. - (aan)hitsen; Cornelissen & Vervliet, Idioticon van het Antwerpsch (1899): ; HISSEN, HUSSEN - hitsen, te Cornelissen & Vervliet, Idioticon van het Antwerpsch (1899): 'kissen'. Hij huste zijnen hond op mij. WNT HISSEN = hitsen Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |