Woord: bij
|
bij , byen
, Bijen, wordt in een overdrachtigen zin, niet oneigenaardig gezegd van de sneeuwvlokken: de witte byen vliegen. Bron: Buser, T.H. (1856-1861), ‘Geldersch Taaleigen’, in: De Nederlandsche Taal 1856, 1: 13-17, 163-188; 1857, 2: 194-217; 1858, 3: 271-278; 1859, 4: 186-197; 1861, 6: 61-68. |
|
bij , bij
, links! uitroep om de paarden links te doen gaan. Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift |
|
bij , bij
, in: er rijkelijk bij zijn = vermogend, welgesteld zijn; bij (een meisje) wezen = met dat meisje vrijen; dit ook in Gron. Bron: Molema, H. (1889), Proeve van een woordenboek der Drentsche volkstaal in de 19e eeuw, handschrift |
|
bij , bie
, Stad-Groningsch bij (met den klank tusschen ei en ai); doar bin ’k zulm bie = doar wi’k zulm bie wezen, of: doar wi’k bie wezen (met den klemtoon op: bie), zooveel als: ik laat mij niet foppen, laten ze dat maar eens beproeven; doar bin ’k zulf bie = ik zie goed uit mijne oogen, geloof dat maar; doar heb ’k niks bie = dat bevalt mij niet, en ook: daar is niets bij van mijne gading; bie heur is niks bie, en nog sterker door toevoeging van: godsterwereld niks! = men heeft in ’t geheel niets aan haar, er zit geest noch leven in; hij ’s t’r bie = hij moet betalen, zooveel als: hij is bij de verliezende partij; dei is t’r altied bie = die persoon lijdt bij elke gemeenschappelijke onderneming schade; doar bin ’k goud bie wegkomen = daar ben ik goed afgekomen, ik heb zelfs meer gekregen dan mij toekwam; as hij d’r bie komt (klemtoon op: bie) = als hij er eenmaal den smaak van heeft weet hij zich niet te matigen: ’k wōl wel even bie joe wezen = ik zou u wel even willen spreken. Gothisch bi, Oud-Hoogduitsch pî, bi, Middel-Nederduitsch bi, Angel-Saksisch bë, bi, big, Oud-Saksisch bî, be. (Verdam). bie - ōm; bie Helpen ōm = in de omstreken van Helpman; hier bie om is gijn vlas, bin gijn bouldoagen, enz. Zoo ook: doar bie om = in den omtrek van. Dit ook zooveel als: ongeveer zooveel. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
bij , bei
, (Ommelanden) = bij (zelfstandig naamwoord); ook = korf met bijen, ook Drentsch. Vergelijking: vlug as ’n bei (Ommelanden) = vlōgge as ’n iem (Oldampt, Westerwolde) = volkomen gezond en tevens opgeruimd. Zie: iem. Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
bij , bij , voorzetsel
, vgl. kortbij; zie een zegsw. op kijken. Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971) |
|
bij , bie*
, 1, zie ook bie’ nander * (bl. 503.) Bron: Ganderheyden, A.A. (1897), Groningana – Supplement op H. Molema’s Woordenboek der Groningsche Volkstaal, Groningen (reprint 1985) |
|
bij , bie
, bij Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
|
bij , bieje , [bīә] , vrouwelijk
, biejen [blĭn] , honingbij. Niäärig as ne bieje: ijverig als een bij. Bron: Jonker, L. & H.G. van Grol (z.j., ca 1940), Woordenboek dialect van Vriezenveen |
|
bij , bij , ,
, 1. voorz.: We zâalde bij Haesburrǝch in Engeland, tot bij. Met een eigennaam duidt bij den schipper of den reeder aan, op wiens schip men vaart: Jae, hij was bij Jaep Antjies al etorpedeert, daer was hij ov-ekomme (gered). Bij auwe Kees fan Sakke haelde-we altijd booskoppe bij Pietje Skedeen (de eigenlijke naam is Schaddee). 2. bijw.: Hauw bij!, dichter aan den wind houden. Dat wier me bij ebrocht, die gedachte viel mij toen bij inspiratie in. Bijdraaie, hooger in den wind draaien. Bijgooie, bijdraaien, speciaal na hard zeilen bij slecht weer, waardoor de windkracht op de zeilen mindert; niet verder doorzeilen. Ook B. 1790. Bron: Overdiep, G.S. (1949), Woordenboek van de Volkstaal van Katwijk aan Zee, Antwerpen |
|
bij , bie , bai; bij , [bijwoord]
, 1 bij, bijwoord. Doar bin ik zulf (mit) bie = doar wil ik bie wezen! = ik laat mij niet bedriegen. Doar heb ik niks bie = daar is niets van mijn gading. Bie heur is niks bie = er zit geen geest of leven in haar. ‘t Staait ter roar bie = ‘t ziet er gek uit. Hai is ter bie = hij is gesnapt. Ik kin der nait bie= ik kan ‘t niet begrijpen. Doar bin ik goud bie weg komen = daar ben ik goed afgekomen.; 2 bij, bij bewustzijn. Ain biebringen, biemoaken, het tegengestelde van: ain wegmoaken. Hai is al weer bie. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
bij , bie , [voorzetsel]
, .... in. Ze wonen bie heur òllen in = Vormen één gezin. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
bij , bij , [zelfstandig naamwoord]
, ook: bije (Stad) =1 iem(e). Zo vlug as n bij = zo opgewekt als ‘t maar wezen kan.; 2 korf met bijen. Houveul bijen heb ie? , (Hogeland en Westerkwartier) Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
bij , bie , [voorzetsel]
, ook: bai (Stad); bij (West-Westerkwartier) =1 bij. Bie hoes, bie nacht, bie ongelok. Bie nander = bij elkaar. Bie de trappen, bie de ledder oplopen = tegen de trap enz. Hai klom bie de ledder deel = bij de ladder neer. ‘t Is nòg bie ‘t òlle hìn = bij ‘t oude. Hai is goud bie zien verstand. Ain bie oren trekken = aan de oren. Bie leven en welwezen. Verkopen bie ‘t pond. Zok verhuren bie ‘t joar = voor een jaar. Bie tieds. Dat is bie zien onderschaaid = mit zien onderschaaid = dat is lang niet gelijk. ‘t Gaait bie gevuil = op ‘t gevoel, Westerkwartier bie ‘t gevuil; zo ook: bie ‘t geheur = op ‘t geheur. Bie.... om, zie daar. Bie ain opzain = tegen iem. opzien. Bie tieden = soms. Bie steden = hier en daar. Ik kin ze ain bie aander = de een èn de ander; ik ken ze allemaal. Ain bie aander binnen ze gelieke aarm in dij streek = allemaal.; 2 volgens. Dat heurt zo nait bie mie. Doar is niks aan, bie mie = daar hou ik niet van. Bie mie mos dat zo wezen. Dat is bie mie gain behandeln!; 3 Hai is bie ‘t sniedern = hij leert het kleermakersvak.; 4 gepaard met. Jan is bie Graitje.; 5 vergeleken met. Dat scheelt wat bie guster. Ze schelen nòg al wat, ain bie aander. Hai is groot bie zien voader.; 6 ain bie! || biedoun Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
bij , biej , voorzetsel
, bij. Dr biej hen, meer dan erg; noars wat biej hebm, zich nergens wat van aantrekken; weat’r biej, pas op je tellen; biej da’j, biej o’j, vergeleken met, als je Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
bij , bieje , zelfstandig naamwoord
, biejn , biejken , bij Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
bij , béj
, erbij horen (lid van een vereniging); D’r béj zien gesnapt zijn, (op heterdaad). Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
bij , béj
, béj d’n tied zien Bij de tijd zijn; bijdehand, modisch, pienter. Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
bij , bieke , biejke
, bij De stéêk van zó’n kliên bie(j)ke. is nie niks! De steek van zo’n klein bijtje is niets niks! Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
bij , bai , bijwoord, voorzetsel
, Bij. Zegswijze Deer zit niet veul bai, gezegd van iemand die weinig begaafd is, verstandelijk beperkt is. Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
bij , bie , mannelijk
, ’n bie, een bijenvolk. De bie is ent sjwerme: het bijenvolk zwermt; een bevalling staat op het punt te gebeuren. Eesj mótte de bieë droet zeen: eerst moet het ergste gevaar voorbij zijn. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
bij , bie
, bij; kort bie: dichtbij. Gout bie zeen: verstandig of op de hoogte zijn. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
bij , bie , vrouwelijk
, bieë , bieke , een bij. Hae is zoo flot wie ’n bie: hij is vlug, bijdehand; hij loopt snel. Hae haet bieën in de kop: hij is gek.; tippel de bie, bargoens: weg wezen. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
bij , bééj
, bij in het algemeen. Bron: Crompvoets, H. en J. van Schijndel (1991), Mééls Woordeboe:k. Meijel: Medelo. |
|
bij , bè , voorzetsel
, bij. Wordt vaak gebruikt in samenstellingen. Bè jòns (bij ons) wordt bòns. Bè jullie of bè ullie wordt bullie. Bè alleman wordt balleman. Als bè gevolgd wordt door een eigennaam krijgt deze een achtervoegsel. Waor ist te doen? Bè Janne. Bè Piete. Bè Driekskes. Bè Toone. Bè Jaonekes. Hetzelfde verschijnsel doet zich voor als de naam wordt voorafgegaan door de voorzetsels van en voor. Van Sjefkes. Vur Dreeje. Bron: Naaijkens, J. (1992), Dè’s Biks – Verklarende Dialectwoordenlijst, Hilvarenbeek |
|
bij , bieën
, bijen. Bron: Bos-Vlaskamp, G. e.a. (1994), Olster woorden, Olst. |
|
bij , bie
, bij; * doar hè’k niks bie: daar heb ik geen problemen mee; dat doe ik gewoon. Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte |
|
bij , bieje
, biejgie , bij; * de witte biejen vliegt: het sneeuwt. Bron: Werkgroep Dialekt van het Cultuur Historisch Genootschap Raalte (1995), Nieuw Sallands Woordenboek, Raalte |
|
bij , bij , bie
, (Zuid-Drenthe, Midden-Drenthe, Kop van Drenthe). Ook bie (Zuidoost-Drents veengebied, Veenkoloniën), bai (Kop van Drenthe) = 1. bij Wij hebt 12 biggen bij de mot liggen (Bor), Hij is der bai er bij aanwezig of: gesnapt (Row), Het laand lig der roeg bij (Hoh), Wat hew der bie als groente bij het eten of versnapering bij de koffie (Bov), Hij möt ongeveer bij de tachtig ween (Pdh), Het is bij twaalf ongeveer 12 uur (Die), Ik neem der nog een arbeider bie tou extra arbeider (Eco), Wij hebt het koren bij binnen (And), Hie löp der bij an vijfde rad aan de wagen (Hgv), Ie mut bèter mikken; ie gooit alle eerpels bij de maande an ernaast (Bro), Hie lop bij de fiets an (Oos), Ze schoeft de glassies nog ies bie (Bco), Hij is ter bij in woont er bij in huis, ook: hij heeft niets te vertellen (Bro), Hij is goed bij de tied (Ruw), Bij aander steden hebt wij hier gien waoter had vergeleken met (Eex), Ik musse vrogger bij lochten weer in huus wezen (Stu), Het pèerd bij de hingst doen (Sle), Hij dut er wel wat bij overdrijft (Hijk), Hij zit er goud bie is rijk (Erf) 2. als uitroep om een dier opzij te laten gaan Bij! Het peerd of de ko kreeg dan een schup tegen de poten (Hijk) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
bij , bij , bije, baai, bai
, bijen , (Zuidoost-Drents veengebied, Kop van Drenthe, Midden-Drenthe, Zuidwest-Drenthe). Ook bije (Zuidwest-Drenthe, Zuidoost-Drents veengebied), baai, bai (Kop van Drenthe) = 1. bij Daor hef mij een bije stèuken (Ruw), De baaien winnen goud, wij kriegen een goud nust hönnig (Een), Een dorre bai dar (N: Rod) 2. korf met bijen Ik heb iene bije (Hol), zie ook iem Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
bij , bè
, bij. bè wie bende gewist?, bij wie ben je geweest? Bè, bè d’n Dries, wel, bij Driessen. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
bij , bè , bij
, wel. Bè ja, wel ja. Bè foei toch èvvel!; goed. de klok stè nie bij, de klok staat niet goed op tijd. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
bij , biy
, bij. mv. biyen. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
bij , bi’j , voorzetsel
, bij Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
bij , bi’je , bije , zelfstandig naamwoord
, bij. Ook: bije Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
bij , bie
, bij (voorz.). Blief iej bie huus? ’t Deerntien is meraekel bie de hand. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
bij , bieje
, biejchien , bij (insect). Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
bij , bieje
, bijen , És de bieje vliege moet'tes bè nen biejkörf gôn kiike, dan zie’de hoe druk ze't hébbe. Als de bijen vliegen moet je eens bij 'n bijenkorf gaan kijken dan zie je hoe druk ze het hebben. Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere |
|
bij , bi’je , zelfstandig naamwoord
, de; bij, honingbij Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
bij , bi’j , bijwoord, voorzetsel
, 1. bij 2. in de ogen van, naar de mening van 3. aan (een lichaamsdeel, een kledingstuk: dat men vastpakt), bijv. Hi’j pakte heur bi’j de neuze 4. gedurende, tijdens 5. op een bep. tijd 6. gelijktijdig met 7.In geval van, met betrekking tot 8. wegens 9. door, bijv. in Dat wee’k bi’j onderviening 10. door middel van 11. onder een bep. omstandigheid, bijv. bi’j de gek voor de grap 12. per, volgens de genoemde eenheid 13. langs (gaand; ook wel m.b.t. een vaste toestand) Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
bij , bi’j , bijwoord
, 1. dichtbij 2. op het punt waar men had horen te zijn 3. bij bewustzijn 4. pienter, scherp van geest 5. in te naoste bi’j ten naaste bij, ongeveer Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
bij , bie , zelfstandig naamwoord
, biee , biechie , 1. bij ’t Kind is deur een bie gestooke Het kind is door een bij gestoken 2. wesp Opte Noord is een ‘bie’ een ‘bij’ en een ‘weps’ een ‘bie’ Op Heinenoord is een ‘bie’ een ‘bij’ en een ‘wesp’ een ‘bie’ Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal. |
|
bij , bij , uitdrukking
, Hij heb niks om bij te zette Hij heeft geen kracht om het vol te houden Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal. |
|
bij , bié , voorzetsel
, bij , bié VB: 'r Ês dizze muerge bié de kefëur gewès.; bié mich, bié dich, bié hëum, bié hëur, bié ôs, bié uch, bié hön thuis bié mich; bié dich VB: Oe käort v'r dizzen aovend, bié mich of bié dich?; bié hëum; bié hëur; bié ôs; bié uch; bié hön Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
bij , bié , voorzetsel
, bij , bié Zw: Dao hebs te geliék bié: daar heb je gelijk in. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
bij , bié
, ondanks , (ondanks het feit dat) bié Zw: bié dat vreug vertrokke wäore, kaome v'r toch nog te läot. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
bij , by , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, byje , byke , bij , (insect) by VB: bye hawe wäor altiéd z'n groete leefhebbery. Zw: Nog loüpe wie 'n by: nog goed uit de voeten kunnen. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
bij , bié , bijwoord
, bij , bié Zw: 'r Ês weer bié: bij bewustzijn.; gek (gek zijn) neet good bié kop zién; pienter (pienter zijn) good bié zién (zie 'zijn') VB: Dè ês good bié, op sjaol wäor 'r 'r altiéd èi van de bêste.; bië bij Zw: Good bié zién: geletterd zijn (bij kinderen: pienter); bewustzijn (bij bewustzijn) bié d'r diéne; bié d'r hëure VB: Naodat ze gevalle wäor wäor ze nao e päor menute al weer bié d'r hëure.; bié d'r miéne; bié d'r ziéne Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
bij , bèìj
, bij (insect) Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk. |
|
bij , bè
, bij Bron: Bergh, N. van den, e.a. (2007), Um nie te vergeete. Schaijks dialectboekje, Schaijk. |
|
bij , bè , b’ons
, bij, bij ons Bron: Peels-Mollen, J. met werkgroep Weerderheem in Valkenswaard (Ed.) (2007), M’n Moederstaol. Zôô gezeed, zôô geschreeve. Almere/Enschede: Van de Berg. |
|
bij , baaj
, bij (voorzetsel). in de uit drukking, “ij iest’r gèère baaj”, “hij is een echt feestvarken”. Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier. |
|
bij , biej
, bij (insect). Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier. |
|
bij , biejke
, bijtje. Bron: Luysterburg, J. e.a. (2007), Dialecten in het Zuidkwartier. Hoogerheide, Ossendrecht, Putte, Woensdrecht, Heemkundekring Het Zuidkwartier. |
|
bij , bi’j , bijwoord, voorzetsel
, bij. Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
bij , bi’je , zelfstandig naamwoord
, bij. De bi’jen zitten op de bloemen. Uitdr.: De witte bi’jen vliegen ‘het sneeuwt’. Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
bij , biej
, bij , d’n dieje hou bieje = hij houdt bijen- Bron: Melis, A. van (2011) Bikse Praot. Prinsenbeeks Dialectwoordenboek. Prinsenbeek: Heemkundekring ‘Op de Beek’ |
|
bij , beij , biej
, bij, honingbij Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen |
|
bij , bèij
, 1. bij, nabij; 2. bij, gelijk , D’r wâr ’n beij bèij. Er was een bij bij.; Nie goewd bèij (oew verstand) zén , dom zijn; Och, ge bént nie goewd bèij gèij. Och, jij bent wel heel erg dom. Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen |
|
bij , bie , biej, bieje, bi-j , zelfstandig naamwoord
, bij; biejeboer, imker; biejenschoer, bijenvolk; witte biejen, sneeuwvlokken; biemeze, biemieze, koolmees; bi-jmees, pimpelmees (Hattem); biejevreter(tje), 1. koolmees; 2. pimpelmees. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
bij , bie , zelfstandig naamwoord
, bij (Den Bosch en Meierij; Tilburg en Midden-Brabant; Eindhoven en Kempenland; Helmond en Peelland) Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren |
|
bij , bie , (bie\) , vrouwelijk
, bieje , bieke , bij , Dao haet mich ein bie gestoeake. Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
bij , bie , (bie~)
, bij , Bie d’n tied zeen. Bie ós = thoes: thuis. Good bie zeen: intelligent zijn. Dao kóm ich mèt mie verstandj neet bie. Det kós t’r nog waal bie!: intelligent zijn. Dao kóm ich mèt mie verstandj neet bie. Det kós t’r nog waal bie! Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
bij , biê , bie, biej(e)
, bij (voorzetsel); biej bij (voorzetsel) zie bie Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
bij , biej , zelfstandig naamwoord
, bieje , biejke , honingbij (Apis mellifera) Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
bij , sjammetere , werkwoord
, sjammeteertj, sjammeteerdje, gesjammeteerdj , bij elkaar scharrelen ook sjrammetere Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
bij , bi-j , zelfstandig naamwoord, vrouwelijk
, bi-jje , bi-jke , bij (insect) Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
bij , bî-j , voorzetsel
, (Nederweerts, Ospels) bij Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
bij , beej , bijwoord, voorzetsel
, (Weerts (stadweerts), Buitenijen (kerkdorpen rondom stadskern)) bij Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
bij , bi-j , zelfstandig naamwoord, mannelijk
, bi-jje , (Nederweerts, Ospels) bijenvolk Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
bij , bè , bij , bijwoord, voorzetsel
, bij; Toe teej toe haj bèm. - Zelfs thee had hij bij zich .CiT (71) 'Kem bemme'; Met vocaalreductie ontstaat 'bè' uit 'bij' in o.a. bèdehaand en werkwoorden als bèhaawe, bèlappe, bèpèère, bèschiete (cfr. Dirk Boutkan: 41); Jan Naaijkens, Dès Biks (1992): BÈ vz: bij; Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |
|
bij , bie , zelfstandig naamwoord
, bieke , "bij; R.J. 'er kwaam 'n bieke brommen'; Kees & Bart (krantenrubriek 1922-193?): biejekörf; Al is zo'n bieke nog zo klein, 'z is krek as d' auwe biekes zijn. (H.A. Sterneberg s.j., Een Busselke Braobaansch, uit: ‘De bie zit op de blom’, 1932); M'n biekes zie ik geere gaon; van blom toe blom, en aaf en aon; toezjoer en toepartoe en vlug; de blumkes aaf en weer terug; van zoeme zom; weerom; van blom toe blom .(Piet Heerkens; uit: D’n örgel, ‘Iemker-lieke’, 1938); ...en den boer wees naor den bieënstal mee z'n pijpke. ""Daor heb ik nog veul plezier aon, aon m'n bieje. 't Is zoo gezellig om in et zunneke neffen den biejenstal te gaon zitte en te luisteren naor al dè gezoem en 't ruukt er zoo lekker rondom de körve.” (Jan Jaansen; ps. v. Piet Heerkens svd; ’Boere-Profeet’; feuilleton in 5 afl. in de NTC 1-7-1939 –29-7-1939); Aon die blommen / hong die bie (Piet Heerkens; uit: De Kinkenduut, ‘De bie’, 1941); A. Weijnen, Etymologisch dialectwoordenboek (1995) - bie - bij (insect); A.P. de Bont, Dialect v. Kempenland (1958): bie, zelfst. nw. vr. - bij; Goemans, Leuvens taaleigen (1936): BIJ - bi, zelfst. nw. vr, mv: bie, verkleinwoord: bi:ke; J. Cornelissen & J.B. Vervliet, Idioticon van het Antwerpsch dialect (1899): BIE zelfst. nw. v. bij, Hgd. Biene, Fr. abeille. in samenstellingen gebruikt men altijd 'bie', nooit 'bieën': bieboer, biehal, biekaar, biekorf, -man .WNT BIJ, daarnaast 'bie'" Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |
|
bij , beej
, beje , bij (insect) Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. + |
|
bij , bee~j
, bij (bw) Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. + |