Woord: bidden
|
bidden , bidden
, 1) voor noodigen is hier in onbruik, uitgezonderd bij het noodigen ter begrafenisse. 2) voor bedelen. Alzoo werd het eertijds ook gebruikt. Bron: Panken, P.N. (1850) Kempensch taaleigen, Idioticon I, A-Z, Idioticon II, H-Z, red. Johan Biemans, 2010, Bergeijk. |
|
bidden , bidden
, bedelen, vandaar een bidder, biddeman, een bedelaar, en een bidwief, een bedelares. Bron: Ballot, A. (1870), Eigenaardigheden van het Twentsche dialect, uitgegeven in 1968, Hengelo. |
|
bidden , beden , werkwoord
, bidden. Zoo ook de Teuth, Got. bidjan. ONo/IJsl. bi∂ja. Zwe. bedja. De. bede. Angels. biddan. Eng. to bid. Fri. bidde. Sagelt. bedia. Hd. beten. Ook Dre. Nd. Bede, verzoek. H.iv.21, 28, 58. Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel. |
|
bidden , bèden , bèjen , sterk werkwoord, reflexief
, ik hebbe mij al gebèden, ik heb al gebeden (Terborgh). Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak |
|
bidden , bidden , sterk werkwoord
, bidden, bedelen. Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak |
|
bidden , beden
, bidden, Hoogduitsch beten; Middel-Hoogduitsch bêten, Middel-Nederduitsch beden, Middel-Nederlandsch beden = een gebed doen, bidden. (Zie Verdam art. beden). tautologie: beden en smeeken = ernstig, aanhoudend en met sterken aandrang iets verzoeken; ’k wil d’r nijt om beden en smeeken = er niet om bedelen; ’k heb hōm d’r al zoo voak om bidt (of: beden) en smeekt dat hij ’t zoepen zōl loaten = ’k heb hem er al zoo dikwijls om gesmeekt om met drinken op te houden; ook Oostfriesch en Friesch; ’k beed hōm de ijne god om d’ander, om, enz. = ’k smeek er hem zoo vaak om, de weeskinder zellen wel veur ons beden, zegt men als verontschuldiging wanneer men niet bidt vóór men begint te eten. (Eene uitzondering is: Nood leert bidden.) Bron: Molema, H. (1895), Woordenboek der Groningsche Volkstaal in de 19e eeuw (handschrift met aanvullingen op gedrukte editie uit 1887) |
|
bidden , bidden , sterk werkwoord
, zie een zegsw. op wees. Bron: Boekenoogen, G.J. (1897), De Zaanse Volkstaal. Deel II: Zaans Idioticon - Aanvullingen. Zaandijk (herdruk 1971) |
|
bidden , baeie
, baei, baeis, baeit, baeide, gebaeid , bidden. Bron: Daelen-Meuter, Jos. van (ca. 1937), Venloos waordebook, ongepubliceerd typoscript, Venlo. |
|
bidden , bêen , ,
, uitnoodigen door den doodbidder. Bron: Overdiep, G.S. (1949), Woordenboek van de Volkstaal van Katwijk aan Zee, Antwerpen |
|
bidden , beden , [werkwoord]
, Ik bee, beedde, heb beden. , bidden. || daarsk beden Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
bidden , bidden , [werkwoord]
, nevenvorm van beden, in: Hai bidt en smeekt, ‘t is aal bidden en smeken. , (Westerkwartier) Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
bidden , bidn , zwak werkwoord
, bidden Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
bidden , bidde
, bâd, gebid/gebeje , bidden, bad, gebeden [Ove]; ’k héb ok vör ow gebeje menneke! Ik heb ook voor jou gebeden mannetje!; gebeden. ’k heb ok vör ow gebid. Ik heb ook voor jou gebeden.. Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
bidden , gebid
, gebeden Bron: Spek, J. van der (1981), Zoetermeers woordenboek, Zoetermeer. |
|
bidden , bidde , werkwoord
, Bidden. De vervoeging luidt: bidde – bad/bidde – beden/bid. Zegswijze ’t is te bidden, het is te wensen. – Bidde en danke is twei, bidden is niet uitsluitend om iets vragen. – Te bidden gaan, het rozenkransgebed gaan bidden ter gelegenheid van iemands overlijden of op speciale dagen naar de kerk gaan om te bidden. Bron: Pannekeet, J. (1984), Westfries Woordenboek, Wormerveer |
|
bidden , baeë
, baede, haet of is gebaet , bidden. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
bidden , bidden , beden
, Ook beden (Veenkoloniën, Zuidoost-Drents veengebied) = bidden Den man kun bidden as een domnee (Pdh), Wij gaot bidden veur het eten (Dwi), (zelfst.) Mit bidden en smeken kreeg hij zien va zo wied (Hgv) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
bidden , bidden
, bidden. (bidde, gebid). d’r wier vruuger veul méér gebid as tiggewòrrig, er werd vroeger veel meer gebeden dan tegenwoordig. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
bidden , bidden
, bidt, bad, baden, ebeden / ebid (Kampen) , bidden Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
bidden , bidde
, uitnodigen , Vur de ûtvôrt moesse ze nog veul mènse bidde wan ze hôn veul ônhang. Voor de uitvaart moesten ze nog veel mensen uitnodigen wan ze hadden veel kennissen. Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere |
|
bidden , bidden , werkwoord
, 1. bidden (tot God) 2. smeken 3. een bep. vliegbeweging maken van bijen Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
bidden , gebid , werkwoord
, bid, bad, gebeden/gebid , 1. bidden Hij at al voor ze gebid hadde, net aste verrekes 2. uitgenodigd Ik bin deur d'n dôôdbidder gebid voor de begraefenis van de buurman Ik ben door de aanzegger uitgenodigd voor de begrafenis van de buurman Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal. |
|
bidden , bèje , werkwoord
, bèjde, gebèjd, bèjenterre , bidden , VB: 'r Bèjt zich altiéd vuur 't ëte. Zw: Slivvenhier van 't kruús bèje: veel bidden. Zw: Dao huelp gèi bèje aon: de zaak is hopeloos. Zw: Laot dich mer doed bèje: spottende opmerking wanneer iemand iets gemakkelijks niet weet of kan. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
bidden , bidde
, bidde, gebid , bidden , Sjorske bidde nie meej. Sjors bad niet mee. Bron: Laat, G. de (2011), Zoo prôte wèij in Nuejne mi mekaâr, Nuenen |
|
bidden , bidde , werkwoord
, op de begrafenis uitnodigen (Tilburg en Midden-Brabant) Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren |
|
bidden , baeje
, baetj, baedje, gebaedj , bidden , Baed mer det ’t good geit. De stoeatkop hingtj te baeje inne loch(t): de sperwer hangt te bidden in de lucht. Hae zitj te baeje of haet d’r Ooslevenhieër oppe slup getroeaje: hij zit heel vroom te bidden. Noe sjei oet mèt det gezanik, doe bès t’r dich óm aan ’t baeje: hou op met dat gezeur, dadelijk krijg je een pak slaag. Ooslevenhieër van ’t kruuts aaf baeje: overdreven godsdienstig zijn. Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
bidden , baeje , werkwoord
, baetj, baetjdje, gebaedj , bidden; Oze Levenhiër van het kruuts aaf baeje – veel en intens bidden; ter liek baeje – de buurt op de hoogte brengen van het overlijden van een buurtgenoot en uitnodigen voor de begrafenis (een naoberplicht, zie aldaar); baeje, zich bidden: baet dich, baetj uch (gebiedende wijs); ich höb mich suf gebaedj – ik heb zoveel gebeden, dat ik er tureluurs van werd; zich teróm baeje – door zijn gedrag erom vragen (bijv. om een pak slaag): doe baets tich teróm(me) – je vraagt erom (om straf of een pak slaag) Bron: Janssen, L. (2013), Limburgs Woordenboek Heels-Nederlands, Heel. |
|
bidden , baeje , werkwoord
, bidden Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
bidden , bidde , zwak werkwoord
, Dirk Boutkan: bidde - baad - gebeeje (ook zwak); WTT 2012: ook de verleden tijd 'bidde' komt voor: En aaw vrouwke in et zwart,/ dè dè van bèùte kos,/ die bidde veur, tien weesgegroeten... (Henriëtte Vunderink; Zoas ik et as kèènd beleefde; k Zal van oe blèève haawe, 2007); zie baad; Goemans, Leuvens taaleigen (1936): BIDDEN - bide, wkw (bide, gebit); 1. bidden - een gebed doen, smeken; Waor bij daag den boer gebeeën/ heej om zegen op den zaoi... (H.A. Sterneberg s.j., Een Busselke Braobaansch, uit: ‘Maonnaacht’, 1932; En as ik m'n aovondgebed nie gebejen ha en m'n drie kruiskes nie gemaokt ha veur ik te bed gong, dan ha'k et er nie leevend afgebraocht. (Jan Jaansen; ps. v. Piet Heerkens svd; ’’t Spook’; NTC 3-1-1940); Audioregistratie 1978 - En as dan gewoon et rôozenhuuke afgelôope was, dan wèrd de littanie gebid èn dan moeste op oew knieje, dan zaate zôo op, op oew knieje op de bank teege de muur òn te kèèke… (Interview met Heikanters - Transcriptie door Hans Hessels); Daor wier wel elke dag veur de school begon gebid. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 1, Tilburg 2006); Allêen bij ons moeder ha dè bidde niks geholpe, ze waar toch dôod gegaon, dus òn de wèèrde van dè gebid twèffelde ik sindsdien allang. Ons moeder ha nie dôod meuge gaon. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 2, Tilburg 2007); …en waarde gij wir van die dôodzonde aaf, agge de penitentie, mistal drie Onze Vaders en drie Weesgegroeten gebid hadt. (Lodewijk van den Bredevoort – ps. v. Jo van Tilborg, Kosset den brèùne eigeluk wel trekken? Dl. 2, Tilburg 2007); A.P. de Bont, Dialect v. Kempenland (1958): bidde(n) - bidde - gebid 1) een gebed doen tot God; 2) verzoeken, uitnodigen enz. Z.a .Miep Mandos-v.d. Pol - Aantekeningen Brabantse spreekwoorden: gez. Dè zèn maleure, dòr moete vur bidde .2. op de uitvaart uitnodigen; Cees Robben: Ze was tòch kaod dè zij nie gebid was; óp de kèès gebid (kaas = de maaltijd na de begrafenisplechtigheid); WBD (III.3.3:318) 'het aanzeggen' = rouwbrief; WBD (III.3.3:323) 'bidden' = op de begrafenis uitnodigen; ook 'aanzeggen'; A.P. de Bont, Dialect v. Kempenland (1958): BIDDE - op de uitvaart verzoeken. Z.a .WNT II II. kol 2528, 4) 'ter begraaffenisse te bidden'; J. Cornelissen & J.B. Vervliet, Idioticon van het Antwerpsch dialect (1899): BIDDEN fr. prier, bidden; de lieden mondeling op eenen lijkdienst uitnoodigen; ook: te lijk bidden .3. opzitten; WBD (III.2.1:486) bidde = opzitten v.e. hond; ook: schôoje, opzitten, mooi zitten, schoon zitten; baad; enkelvoud van verleden tijd van 'bidde': bad; Cees Robben: zis keer den 'paoternoster' baad ze in de liste mis; Cees Robben – En ik baad meej... (19601111); zie bidde; gebeeje; van bidden (naast 'gebid'); zelfstandig naamwoord meervoud van gebèd, gebed; 'k hè veul geleeje; ok veul gebeeje; ik zee tevreeje (Piet Heerkens; uit: D’n örgel, ‘Ouwe man’, 1938); gebeden; Cees Robben – we hebben nie gebid... (19670428); Cees Robben – Daor wier gevrukt, gezwit, gebid... (19610915); Cees Robben – Ik ben sjuust op de kèèès gebid... (19590328); Cees Robben – Zèède gij ôôk op de kèès gebid.. (19700814); Henk van Rijen – gebeden, aangezegd; MTW 'K-zèè nie gebid' - Ik heb geen bericht gekregen van het overlijden Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |
|
bidden , baeje
, baejde – gebaejd , bidden Bron: Arts, Jan (2015), Brónsgreun Bukske, Editie Veldes dialek, Velden. + |