Woord: aarden
|
aarden , [aansteken] , oaren
, [aarden] aansteken; eig. aard hebben, d. i. tier. De ziekte oart, de ziekte is besmettelijk. L. F. ik mei net yn de sted aerdje, de stad is mijn leven niet. Bron: Halbertsma, J.H. (1835), ‘Woordenboekje van het Overijselsch’, in: Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren 1836, Deventer: J. de Lange. |
|
aarden , aârden , ârd hebben , [werkwoord]
, zich ergens wel bevinden, welig tieren. Fri. aardje. Angels. eardian, woonen, blijven; van eard, aarde, geboortegrond. Hd. arten. Nâ ein ârden, met iemand, vooral van de familie, veel overeenkomst hebben. Oet-ârden, ontaarden, verbasteren. Fri. uetschaaije. De. utarte. Oetârder, die niet naar zijne stam of soort gelijkt. Fri. uetschaaijer. Bron: Boeles, P. (ca. 1875), Idioticon Groninganum. Vergelijkend woordenboek van den Groningschen tongval, uitgegeven door Siemon Reker, 1977, Egbert Forsten & Profiel. |
|
aarden , [een plek vinden, besmetten] , aorden , aoren , zwak werkwoord
, aarden. Bron: Gallée, J.H. (1895), Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect, aanhangsel Twents |
|
aarden , aarden , zwak werkwoord
, besmetten. Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak |
|
aarden , aorden , aoren , zwak werkwoord
, zich ergens schikken; aarden (van ziekte bv. mazelen), voortwoekeren. Bron: Gallée, J.H. (1895). Woordenboek van het Geldersch-Overijselsch Dialect. Deventer: H.P. Ter Braak |
|
aarden , aoren
, Aarden (van besmettelijke ziekten). Bron: Draaijer, W. (1896). Woordenboekje van het Deventersch Dialect. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff |
|
aarden , aordĕn
, aarden. Bron: Ebbinge Wubben, C.H. (1907), ‘Staphorster Woordenlijst’, in: Driemaandelijkse Bladen 6, 61-94 |
|
aarden , aoren
, Aarden (van besmettelijke ziekten). Bron: Draaijer, W. (2e druk 1936), Woordenboekje van het Deventersch Dialect, Deventer: Kluwer. |
|
aarden , eren , [bijvoeglijk naamwoord]
, van aarde, in ‘t woord eren deel (Hogeland) = lemen vloer. Westerkwartier één woord erendeel, ook herendeel. Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
aarden , oaren , [werkwoord]
, 1 aarden. n Goud kind, dat noa zien voader oart. Noa noam oaren = dezelfde eigenschappen hebben als degene, naar wie men genoemd is. Ik wait nait, woar dat kind noa oart; ‘t is n oetoarder.; 2 tieren, welig groeien. Eerappels oaren best in de Veenkelonies.; 3 ‘t naar de zin hebben. Hai kon op Drìnt nait oaren; hai haar der gain oard. || genoamd; oard Bron: K. Ter Laan (1952), Nieuw Groninger woordenboek, 2e druk (herdruk 1989), Groningen |
|
aarden , oardn , zwak werkwoord
, aarden. t Oart of t roazet, ’t valt heel goed of helemaal verkeerd Bron: Schönfeld Wichers, K.D. (1959), Woordenboek van het Rijssens dialect, herdruk 1996, z.pl. |
|
aarden , aorde nor
, gelijken Ze aordt nor d’r moêder Ze lijkt op haar moeder. Bron: Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk |
|
aarden , aare
, aarde: wennen; gelijken; aarden. Bron: Schelberg, P.J.G. (1986), Woordenboek van het Sittards dialect, Amsterdam |
|
aarden , aare
, zich op een andere plaats waar men zich gevestigd heeft, thuis gaan voelen; héj koos dór nie goe aare “hij kon daar niet goed aarden”. Bron: Crompvoets, H. en J. van Schijndel (1991), Mééls Woordeboe:k. Meijel: Medelo. |
|
aarden , aorden , oorden
, Ook oorden (Zuidoost-Drents veengebied, Veenkoloniën) = 1. aarden naar Hij aordt naor gien vrumde hij heeft dezelfde aard als zijn ouders (Eli), Die aordt ok naor zien vaar (Geb), Het aordt meer dan ’t spröt gezegd van een besmettelijke ziekte (ov), van een karaktereigenschap of trekken in het gezicht (Hijk), of: hij mag er wel zijn, maar het gaat hem toch niet zo goed (Man) 2. aarden, zich thuisvoelen, gedijen Den neikommer kun hier toch niet oorden (Bco), De haan van de naobers kun niet bij oeze kippen aorden en gung dood (Pdh), Witte haver aordt hier niet (Zdw) Bron: Kocks, G.H. (1996-1997), Woordenboek van de Drentse Dialecten (WDD), Assen: Van Gorcum |
|
aarden , aorden
, den aort krijgen: hij is er goet geaort, hij voelt er zich goed thuis. Bron: Zegers, A. (1999), Het dialect van het land van Ravenstein, in het bijzonder van Uden en Zeeland, Uden. |
|
aarden , aoren
, (Gunninks woordenlijst van 1908) aarden Bron: Fien, A., Ph.C.G.M. Bloemhoff-de Bruijn en J. Gunnink (2000), Woordenboek van de Kamper Taal, Kampen |
|
aarden , aore , werkwoord
, spr: Aord’ al? Ben je al gewend? b.v. na verhuizing. ww - scherpen, het haarfijn platslaan van een sikkel of zeis, {p. 32} met haarhamer en spit. * J. Verdam, Middelnederlandsch handwoordenboek: haren: scherp zijn, “De wind haart”. wetten. * Dr. P.A.F. van Veen, Etymologisch woordenboek, de herkomst van onze woorden: haren: scherpen, oud dui: herb: scherp. * Nederlands woordenboek van Koenen / Van Dale: haren: scherpen door er met een hamertje op te slaan. ww - aarden, wennen. Bron: Verschuren, Frans (2000), Tètte-leurs Woordeboek. Zèège n'èn Schrijve meej plotjes, Etten-Leur. |
|
aarden , aerdn
, 1. wennen, aarden. Hie kon in die streek mâr niet aerdn, ’t is ’m altied vremp ebleevm. 2. (aerdn nao), het karakter hebben van. Hie aerdt nao zien moeder. 3. aern: besmetten. Daor bint veule ziektn, die aerdt. Bron: Dialectwârkgroep Heerde/Waopmvelde (2004), Nieje Heerder Woordnboek, Heerde. |
|
aarden , aord
, thuis voelen , Un kat aord nie vur ze gejóngd hi. Een kat voelt zich niet thuis voordat ze jongen gehad heeft. Men voelt zich pas thuis als men de omgeving kent. Bron: Hendriks, W. (2005), Nittersels Wóórdenbuukske. Dialect van de Acht Zaligheden, Almere |
|
aarden , eerden , eren , bijvoeglijk naamwoord
, aarden Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
aarden , aorden , aoren , werkwoord
, 1. de aard of gewoonten hebben van, passen bij 2. zich thuis gaan voelen, wennen aan 3. groeien, gedijen 4. afstammen, z’n afkomst hebben 5. lijken op, de eigenschappen hebben 6. erfelijk zijn, in nao aorden Bron: Bloemhoff, H., J. Withaar, A. Bloemhoff en T. Bontekoe (2005), Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek (SNVH), Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. |
|
aarden , aerde , werkwoord
, aarden, wennen, gewennen , Ze komme weer hier weune want ze kenne gunter nied aerde Ze komen weer hier wonen want ze kunnen ginds niet aarden Bron: Werkgroep Dialecten Hoeksche Waard (2006), Hoekschewaards woordenboek, Klaaswaal. |
|
aarden , aore , werkwoord
, aorde, geaord , aarden , VB: Dat keend aort nao ze groetvajjer. Zw: 't Ês e good keend wat aort: gezegd als blijkt dat een kind de karaktereigenschappen van vader of moeder blijkt te bezitten.; lijken op (uiterlijk, karakter) aore VB: Dat keend aort nao ze groetvajjer. Bron: Jaspars, G. en H. Fiévez (2006-2008), Woordenboek van het Gronsvelds, Gronsveld/Ryckholt |
|
aarden , aerden , werkwoord
, aerden, e-aerd , 1. aarden, gewennen. Döör kan-k wel aerden; 2. lijken op. IJ aerdt naor zien va. Bron: Kraijer, M., H. Mulder, D. Visscher en Ph. Bloemhoff (2009), Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse Taal, Kampen: IJsselacademie |
|
aarden , aorde
, aarden , kan jullieje Sus (Frans) daor al ’n bietje aorde? = is Frans daar al een beetje gewend?- Bron: Melis, A. van (2011) Bikse Praot. Prinsenbeeks Dialectwoordenboek. Prinsenbeek: Heemkundekring ‘Op de Beek’ |
|
aarden , aerden , aarden
, besmetten; zie anaorden. Bron: Scholtmeijer, H. (2011), Veluws handwoordenboek, Almere. |
|
aarden , aarde , aorde, aore , werkwoord
, zich thuis voelen (Den Bosch en Meierij); aorde; zich thuis voelen (Eindhoven en Kempenland); aore; zich thuis voelen (West-Brabant) Bron: Swanenberg, A.P.C. (2011), Brabants-Nederlands: Nederlands-Brabants: Handwoordenboek, Someren |
|
aarden , aarde , are
, aartj, aardje, geaardj , 1. aarden, zich thuisvoelen, ergens wennen 2. lijken op , Hae is good geaardj in Thoear. Ich kós dao neet are. Bron: Tonnaer, M. en Har Sniekers (eindred.), (2012), Thoears Woeardebook, Thorn |
|
aarden , aarde , werkwoord
, lijken op (karakter), wennen Bron: Feijen, Jan (2013), Zoeë Kalle Vae - Weertlands woordenboek, Weerd. |
|
aarden , èèrde , bijvoeglijk naamwoord
, aarden; A.A. Weijnen, Dialectatlas van Noord-Brabant; Antwerpen 1952 – èèrde pòtte zèn nie veul wèrd Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |
|
aarden , aore , zwak werkwoord
, aore - aorde - geaord , aarden; - aore - aorde - geaord (geen vocaalkrimping); De 'd' van 'aord' is gesyncopeerd.(in A.A. Weijnen; Onderzoek dialectgrenzen in Noord-Brabant (1937): geen verklaring); Cees Robben – ’t Zèn goei die naor d’aauw aore... (19851108); Ut zen goei jong die nor de aauw aorde. (Hein Quinten , Tilburgse spreuken; ca. 1985); WBD III.4.3:27 'niet aarden' c.q. niet tieren of verèèrmoejen voor het begrip 'niet gedijen'; 277 'niet aarden' = heimwee hebben; CiT (43) ''t Zen goei die nor d'aaw oare'; A.P. de Bont, Dialect v. Kempenland (1958): zw.ww.intr. aarden, ergens de aard hebben of krijgen .J. Cornelissen & J.B. Vervliet, Idioticon van het Antwerpsch dialect (1899): AARDEN - zich ergens schikken Bron: Sterenborg, W. en E. Schilders (2014), Woordenboek van de Tilburgse Taal (WTT), Tilburg: Stichting Cultureel Brabant |