INT Dialectwoordenboeken

Kerkhoff, Chris (1970 ev), Dialectwoordenlijst van het Land van Cuijk, Cuijk

'n, ’n, ’n of een (en dus niet: un); en niet enne of un voor ‘een’, dus: een (’n) man en een (’n) vrouw = ‘ne kél en ’n vrommes

aafs, aus, aws, ’n aus antwoord een antwoord waar je alle kanten mee op kunt. [Wes]; aws andersom. [Wes]

aafs aan, aus án, verkeerd-om aangedaan (b.v. klompen).

aafs om, aus um, binnenstebuiten Ge hét ow sök aus um án b.v. je kousen.

aaien, èêje, aaien; èêj poes! aai poes! (gezegde als je de poes aait.)

aaipoes, èêjpoes, vrouwelijk, aaipoes (Een meisje dat graag aait of streelt.)

aal, aol, mannelijk, aal, alen aol is/zien duk dikker as polling aal, alen is/ zijn vaak dikker dan paling(en).

aambeeld, ambild, onzijdig, aambeeld D’n ambildpolka heurt lekker. De aambeeldpolka klinkt lekker.

aan-, án-, aan-. de á wordt uitgesproken als in banjo

aanberen, ánbéêre, de soep, de koffie ánbéêre te dikke soep, te sterke koffie aanlengen. [Oef]

aanbesteden, ánbesteje, aanbesteden.

aanbieden, ánbieje, booj án, ángeboje, aanbieden ’n Bekske koffie ánbieje, booj án, ángeboje? Een kopje koffie aanbieden.

aanbinden, ánbiene, aanbinden Za’k ’t ’r éfkes goêd vâst ánbiene? Zal ik het er even goed vast aanbinden?

aanblazen, ánblaoze, aanblazen Ik mot ’t vuur ’n bietje ánblaoze Ik moet het vuur wat aanblazen.

aanbraden, ánbraôje, aanbraden Ze deej ’t gehak urst ánbraôje Zij braadde het gehakt eerst aan.

aanbrieven, ánbriêve, ter sprake brengen Dè motte op die vergaodering ’s ánbriêve Dat moet je op die vergadering eens ter sprake brengen.

aandenken, ándinke, onzijdig, aandenken. Dè briefke is ’n moi ándinke. án hum. Dat briefje is een mooi aandenken. aan hem.

aandoen, ándoên, dejen án, ángedaon, voortmaken; opstappen We doen mar wér ’s án. We stappen weer eens op; Zuwwe’s ándoên béj dè kafé? Zullen we eens naar dat café gaan?

aandraaien, ándrèêje, aandraaien, aanschroeven; aan doen ’t Licht ándrèêje De lamp aan doen d.m.v. draaischakelaars.

aanduiden, ánduîje, aanduiden

aanduwen, ándoûwe, aanduwen kiek, die heund zien mekaor án ’t ándoûwe komisch bedoeld.

aaneen, ánén, aan elkaar plakken Ge mot nie alles zò ánén plekke! Je moet niet alles zo aan elkaar plakken.

aanfietsen, ánfietse, wegfietsen Zuwwe onderhând nie ’s ánfietse Zullen we nu eens wegfietsen?

aanfloepen, ánfloepe, aangaan De lamp floepte zo mar án. De lamp ging zomaar aan; aanschieten Ik zal gauw ’n par oûw schoên ánfloepe Ik zal vlug een paar oude schoenen aanschieten.

aangaan, angaon, betreffen Wa det ángùt angaon hédde’t nie vör ’t zégge Wat dat betreft heb je het niet voor het zeggen.

aangaan, ángaon, onzijdig, onderneming ’t Is ’n hél ángaon Het is een hele onderneming.

aangebrand, ángebrând, boos, gepikeerd Gaûw ángebrând. zien. Snel boos zijn; De die is ángebrând Dat is een ongetrouwd meisje in verwachting.

aangekleed, ángekleejd gùt uut!, keurig gekleed zijn om uit te gaan.

aangestoken, ángestoake, wormstekig D’n appel is smérrig ángestoake De appel is erg wormstekig.

aangetrokken, ángetrokke, gekleed Z’ is moi ángetrokke Ze is mooi gekleed.

aangetrouwd, ángetrouwd, aangehuwd ángetrouwd is ángeschete telt niet zo mee in een familie.

aangeven, ángéêve, gaoven án, ángegéêve, Goei wéér ángéêve! Het weerbericht voorspelt goed weer.

aangewaaid, ángewèêjd, vanzelf gekomen ’t Is ’r béj ow ok nie ángewèêjd, is ’t wel? Het vet is er bij jou ook niet aangewaaid, is ’t wel?) sarcastische opmerking.

aangewen, ángewén, onzijdig, aanwensel Dè smoeletrékken is ok mar ’n léllek ángewén, is ’t nie? Dat gezichtentrekken is ook maar een lelijk aanwensel, is het niet?

aangooien, ángojje, (aan)gooien

aanhaal, ánhaol, ’t Is ’ne lélleken ánhaol. het is moeilijk om een begin te krijgen. [Oef]

aanhaken, ánhöke, aanhaken.

aanharken, ánhèrreke, aanharken grind motte a/ griesele en ’ne zândpad b/ ánhèrreke Grind moet je griezelen en ’n zandpad aanharken. Er is verschil tussen a/ en b/!

aanhitsen, ánhisse, ophitsen Dieje stökert deej niks as de boel ánhisse. Die onruststoker ophitsen de boel steeds op.

aanhitsen, ánhitse, ophitsen.

aanhoren, ánheûre, aanhoren ’t Gejank van dè kiend is nie um án te.heûre Het gehuil van dat kind is niet om aanhoren.

aanhouden, ánhoûwe, hiewen án, ángehoûwe, aanhouden.

aanhoudend, ánhoûwend, aanhoudend, voortdurend Tot diêp in mért waar ’t d’n héllen tied mar ánhoûwend kwoi wéér. Tot ver in maart was het aanhoudend slecht weer.

aanhouder, ánhoûwer, mannelijk, aanhouder “D’n ánhoûwer wint!”, zén ie en héj ging mi zien kleër án nor béd. “De aanhouder wint!” zei hij en hij ging met zijn kleren aan naar bed.bed.

aankakken, ánkakke, sloom naderen Daor kumt ie op zien dooie gemak ánkakke Daar komt hij op zijn gemak aanslenteren.

aankeren, ánkérre, uitvegen D’n herd wier proper ánkérre De kamer werd keurig uitvegen.

aankijken, ánkiêke, aankijken Z’is ’t ánkiêke nog nie wérd! Ze is het aankijken nog niet waard!; aanzien, afwachten ’k Zal ’t nog ’s éfkes ánkiêke Ik zal het nog even aanzien.

aankleden, ánkleje, aankleden Zien/hûr éêgen ánkleje Zichzelf aankleden.

aanklooien, ánklojje, aanrommelen.

aankloten, ánklote, ánkloeëte, klótte án, ángeklót, aanmodderen; ánkloeëte aanmodderen, laten komen wat komt. [Ove]

aanknopen, ánkneupe, ánknöppe, knupte án/knöpte án, ángeknupt/ángeknöpt, aanknopen, vastknopen, ánkneupe béj inhaken op.

aankomen, ánkomme, aankomen, op visite komen Mèênvörmiddag kom ik wel éfkes án morgen v.m. enz.

aankuieren, ánkéûre, aankuieren, langzaam aanlopen.

aanlenglimonade, anlénglimenaoj, mannelijk, aanmaaklimonade.

aanlopen, ánlope, aanlopen We zulle mar wér’s ánlope We gaan maar weer eens.

aannaaien, ánnèêje, aannaaien, bedriegen. Ge zult mien gén oor ánnèêje, menneke!

aanpassen, ánpâsse, passen Pâs ’t nééj kleedje nou urst mar ’s án. Pas het nieuwe jurkje eerst maar eens aan.

aanpielen, ánpiele, aanmodderen Vör de rest zate ze mar wa án te ánpiele.

aanpoten, ánpote, haast maken Dè wördt nog ánpote um op tied klaor te zien. Haast maken het op tijd te klaren.

aanpresenteren, ánprezenteëre, aanbevelen, aanprijzen (presenteren).

aanraden, ánraôje, aanraden ánraôje is duk afraôje aanraden is vaak afraden.

aanrecht, ánrêcht, mannelijk, aanrecht D’n ánrêcht De of het aanrecht.

aanrijden, ánréêje, wegrijden As g’op tied wilt zien motte nou ánréêje Als je op tijd wilt zijn moet je nu wegrijden.

aanroepen, ánroêpe, ophalen Komde me ánroêpe as ge mit de fiets gót? Kom je me ophalen als je met de fiets gaat?

aanroeren, ánrure, aanroeren. ter sprake brengen Ge mot dè prebleëm béj hum op’t juuste mement ánrure Je moet dat probleem bij hem op het juiste moment ter sprake brengen.

aansmeren, ánsméêre, slinks verkopen Dieje sjacheraor perbeert me det ánsméêre.

aansnijden, ánsnéêje, aansnijden ’ne Mik en ’n onderwèrp, die kund’ béêj ánsnéêje. Een brood en een onderwerp kun je beide aansnijden.

aanspitsen, ánspitse, aanpunten ’n Potlood ánspitse Een potlood aanpunten.

aanspochten, ánspochte, op hoge poten aan komen lopen Daor kwâm ie ánspochte gekrenkt.

aanspoelen, ánspule, aanspoelen D’r spule veul dooi vissen án in de Maos Er spoelen vele dode vissen aan enz.

aanstaande, ánstaonde, mannelijk, aanstaande, verloofde Hùrren ánstaonde is mölder. Haar verloofde is molenaar.

aansteken, ánstéêke, aangaan ánstéêke béj de kefé van D’n Dolle aangaan bij het café van de Dolle; een café bezoeken Onderwég urreste ánstoake Onderweg ergens een café bezoeken.

aansteken, ánstéêke, opsteken (van rookwaar, sigaartje, pijpje.) Ik zal mar ’s ’n sigarke, piepke ánstéêke; Doe de lamp eens aan. Sték ’t licht ’s án!) vroeger: Gaslamp aansteken; ánstoake mit ’n verkéldheid met verkoudheid aansteken, besmetten; aansticht

aantaal, ántaol, vrouwelijk, aanspraak.

aantaffen, ántaffe, opstaan en naar huis gaan. [Mill]

aantasten, ántâsse, aanraken Paoske ántâsse buut vrij, kinderspel. [Ove]

aantekenboek, ántékenbuukske, onzijdig, aantekenboekje, agenda

aantourlejouren, ántoerlèzjoure, hun gang laten gaan Lót ze mar ántoerlèzjoure. [Mill]

aantrappen, ántrappe, met de fiets vertrekken Zuwwe wér ’s ántrappe? Zullen we weer met de fiets vertrekken?

aantrekken, ántrékke, aandoen Wa kleer ántrékke Kleren aandoen.

aantuieren, ántuîere, aan een stalen pen vas tzetten De geit ántuîere De geit aan een stalen pen vas tzetten.

aanvangen, ánvange, beginnen Wa mot ik mit ow toch ánvange? Wat moet ik toch met jou beginnen?

aanvat, ánvat, mannelijk, Vör d’n ánvat voor het grijpen/pakken.

aanvatten, ánvatte, mee aanpakken Héj hiel van meej ánvatte ook: meteen mee aanpakken; aannemen

aanvoelen, ánvule, aanvoelen Zoiets motte ánvule! Zoiets moet je aanvoelen.

aanwaaien, ánwèêje, gemakkelijk krijgen

aanwensel, ánwénsel, onzijdig, gewoonte ’n Slêcht ánwénsel zie ook: ángewén Een slechte gewoonte.

aanwerk, ánwêrk, onzijdig, aanvang van werk Mak mar ’s wat ánwêrk. Begin nu maar eens.

aanzeg, ánzégge, onzijdig, overlijdensbericht, opdracht We krigge ’t ánzégge gister urst gisteren pas.

aanzeggen, ánzégge, zén án, ángezét, melden in de buurt dat er een dode is.

aanzetten, ánzétte, aanwerk Flink ánzétte Flink aanwerk maken.

aanzoek, ánzuuk, mannelijk, aanzoek.

aard, aord, mannelijk, karakter Héj hét de goeien aord van zien vát. Hij heeft het goede karakter van zijn vader; gewenning Daor hét ie goeien aord gevonde. Daar is hij goed gewend geraakt.

aard, aord, vrouwelijk, aardigheid Dè kiend zong, dè ’t ’nen aord haj. Het kind zong, dat het een aardigheid was.

aardappel, érrepel, élleper, érpel, érrepel/piepers uutdoên aardappel(en) rooien; aardappel(en) Énnen élleper en veul élleper. Een aardappel en veel aardappelen; aardappel(en) énnen érpel en veul érpel.; érrepels in de pan gebakken aardappelen.

aardappelkuil, élleperkuul, érrepelkuul, érpelkuul, vrouwelijk, aardappelkuil.

aardappelloof, élleperloof, onzijdig, aardappelloof.

aardappelmoes, érrepelmoes, onzijdig, aardappelpuree. [Lan]

aardappelschil, élleperschél, vrouwelijk, aardappelschil.

aardappelschil, érrepelschél, mannelijk, aardappelschil.

aardappelschilmand, érrepelschélmèndje, vrouwelijk, aardappelschilmandje.

aardappelschilmesje, élleperschélmeske, érrepelschélmeske, onzijdig, aardappelschilmesje.

aardbei, érdsbéêre, vrouwelijk, meervoud, aardbeien. [Ove]

aardbeienvlaai, asbéêreflaaj, mannelijk, aardbeienvlaai. [Hap]

aardeduister, érdeduuster, aardedonker.

aarden, aorde nor, gelijken Ze aordt nor d’r moêder Ze lijkt op haar moeder.

aardig, aorig, aordig, ârig, (eigen)aardig, raar, vreemd, tamelijk, leuk; beroerd, draaierig Ik vuul me aorig Ik voel me beroerd; raar Ik vuul me zò ârig Ik voel me zo raar; behoorlijk Ik zie al ’n aor(d)ig énd op scheut! Ik ben al een behoorlijk eind op weg!

aardige, aorig, aorige, raar, rare ’nen aorig(e) een rare snoeshaan.

aardigheid, aorigheid, aordigheid, vrouwelijk, aardigheid ’t Is ’n aor(d)igheid ; D’r is gén aor(d)igheid án. Het is ’n aardigheid ; Er is niets aan!

accorderen, akkediêre, accorderen, ’t akkediêre nie zò goêd mi hullie béêje. Die twee kunnen niet zo goed met elkaar overweg.

acht, âcht, (spreek uit: aagt.) acht.

acht dagen, âchdaag, meervoud, acht dagen Zótterdag âchdaag geleje verleden week zaterdag.

achtentachtig, aggentaggetig, achtentachtig Ge zâgt d’ aggentaggetig jaor nie án ’m af! Je zag aan hem niet, dat hij al achtentachtig-..- oud was.

achter, âchter, onzijdig, wc Ik goi, mot éfkes nor âchter Ik ga, moet even naar het toilet.

achter, âchter, gewiekst! [neg.] Géj ziet’r wel âchter, géj!

achter elkaar, âchter mekaor, achter elkaar Lop mar moi âchter mekaor. ovver ’t pedje. Loop maar netjes achter elkaar over ’t paadje.

achteraf, âchteraf, achteraf Ze wone nogal wiêd âchteraf Ze wonen nogal ver weg van het dorp; later, nadien. âchteraf ha’k ’r veul spiet af. later had ik er veel spijt van.

achterboks, achterboks, vrouwelijk, achterbroek (van een(trek)paardentuig).

achtereen, âchterén, achter elkaar D’ éndjes kùîerden âchterén. de wég ôver De eendjes waggelden enz.; meteen Vör ow doe ’k dè toch zeker âchterén! Voor jou doe ik dat toch zeker meteen.

achterelkaar, âchtermekaor, âchtermekaores, direct, meteen Dè maok ik âchtermekaor(es) vör ow. Dat maak ik meteen voor jou.

achteren, âchtere, achterkant Ik héb ’t ’s éfkes goêd van âchtere bekeke Ik heb de achterkant even goed bekeken; w.c. Ik mot éfkes nor âchtere In het achterhuis of buiten.

achterom, âchterum, mannelijk, achterom âchterum is ’t kérremis! langs de achteringang [Dit was een gezegde in Brabant wanneer er aan de voordeur werd geklopt.]

achterover, stommen âchterôver!, mannelijk, scheldwoord.

achteruitboeren, âchteruutboêre, achteruitgaan Héj boert allénnig mar âchteruut. Hij boert/gaat alleen maar achteruit.

achterwaarts, âchterwérts, achterwaarts Héj spaoit âchterwérts en kumt toch vöruut! achterwaarts en komt toch vooruit.

achterwege, âchterwéges, achterwege Dè kunde mar béter âchterwéges laote! Dat kun je maar beter achterwege laten.

achtig, èêchtig, -achtig als achtervoegsel Doe’s nie zò kienderèêchtig.

achtste, achst, achste, onzijdig, achtste We stonne ’t achst(e) mit ’t tournooi. We stonden het achtste met het tournooi.

adem, ojjem, mannelijk, adem ’ne Kwojjen ojjem Een slechte adem, Een slechte conditie; adem Béj, op ojjem komme Op adem komen; adem Héj is zienen ojjem vort kwiet! Hij is zijn adem voorgoed kwijt. (Hij is dood); buten ojjem buiten adem, amechtig.

ademen, ójjeme, ademen.

ader, ojjer, ojjers, ader(en).

advocaatje, advecaotje, onzijdig, advocaatje ’n advecaotje smékt wel. advocaatje smaakt wel. Drankje van brandewijn met eigeel.

af, af, Dè karwéj is ok wér af! Dat karwei is gedaan.

af, af, af, van Wa wétte géj daor nou toch af? Wat weet jij daar nou toch van?; van Z’ is ’r ’n zuster af, kunde dè nie ziên? Zij is er een zuster van, kun je dat niet zien?; niet oplettend ’k Zie d’r af Ik ben er af, niet bij d

af en dan, af-en-dan, soms af-en-dan goi ik béj hum op bezuuk. Soms ga ik bij hem op bezoek.

afbellen, afbelle, opbellen. Ze belt iedre wéêk d’r hél femilie af! Ze belt iedere week haar hele familie.

afbladeren, afblaoje, afblaojere, ontdoen (van (buiten)bladeren.)

afbladeren, afblaojere, afbladderen, ontvellen Ow vel zal wel afblaojere nou ge zò verbrând ziet! van verf of van zonver-brande huid.

afblaffen, afblaffe, afsnauwen Ik laot me nie afblaffe; ’k zie ouwen hond nie! Ik laat me niet afsnauwen; ik ben je hond niet!

afbuten, afbûte, aftikken We dinne bute duk afbûte We deden buiten vaak tikkertje.

afbuurten, afbuurte, buurten D’r wier hél wat afgebuurt! Er werd heel wat gebuurt, afgekletst.

afdalliën, afdállieje, afslaan Ze hán ’m flink staon afdállieje. Ze hadden hem hard geslagen.

afdraaien, afdrèêje, afspelen ’n Plátje afdrèêje tot ’t vort gries is een single of LP steeds weer draaien.

afdrogen, afdreuge, afdrogen Ik mos âltied afdreuge nao ’t éête. Ik moest na het eten altijd afdrogen; afranselen Ze hán ’m ’s flink afgedreugd. Ze hadden hem flink afgeranseld.

afeten, aféête, aat af, afgegéête, maaltijd voltooien Gauw éfkes aféête, aat af, afgegéête en dan kom’k. Gauw even eten en dan kom ik.

afflikkeren, afflikkere, afvallen Kiek mar uut, dè ge nie van ’t dak afflikkere Kijk maar uit, dat je niet van het dak af valt.

afgaan, afgaon, bezoeken De hél femilie afgaon. De hele familie bezoeken.

afgaan, afgaon, scheiden Hédde ’t al geheurd? Ze gón van mekaor af! Heb je het al gehoord? Ze gaan scheiden.

afgebladderd, afgeblöt, afgebladderd (afgebladderde verf). [Mill]

afgeladen, afgelaoje vol zien, afgelaoje vol zitte, stomdronken zijn (of: Teveel gegeten hebben.)

afgelebberd, afgelebberd, afgelikt afgelebberd ding Meisje dat teveel vrijers heeft gehad.

afgeven, afgéêve, afgéve, bekritiseren op iemes afgéêve Iemand bekritiseren; kijven Op iemes afgéve Kijven op iemand.

afgewennen, afgewénne, afwennen, afleren Ik mot dè roke gaûw afgewénne! Ik moet het roken vlug afwennen.

afgieten, afgiête, afgieten D’ erpel, d’ élleper, de piepers afgiête De aardappelen afgieten; Ik goi éfkes de piepers afgiête Ik ga even plassen.

afgletsen, afgletse, afstrijken ’ne Wând afgletse lukt me nog wel. Een muur stucadoren lukt mij wel.

afhoren, afheure, afluisteren Stiekem hai ik ons vaoder afgeheurd. Stiekem had ik vader afgeluisterd; overhoren De káttegissemus afheure. De kathechismus overhoren.

afhouden, afhoûwe, afhouden Ge mot d’n boot mar afhoûwe agge kunt Je moet de boot maar afhouden als je kunt.

afhouwen, afhouwe, afslaan Mi drie man hán ze’m afgehouwe. Met drie mannen hadden ze hem afgeslagen.

afjakkeren, afjakkere, met kracht (een traject) afleggen, snel verslijten Ge mot dieje fiets nie zò afjakkere!

afjatten, afjatte, afvatte, afpakken, afnemen.

afjoekelen, afjoekele, afjoekeren, afbeulen, verslijten D’n oûwe fiets waor héllemól afgejoekeld De oude fiets was totaal versleten; afjoekeren afbeulen, afjakkeren, verslijten, vernielen Ze hán d’n auto héllemól afgejoekerd.

afjutteren, afjuttere, afracen, afmatten D’n trainer haj de speulers flink afgejutterd De trainer had de spelers afgemat.

afkarren, afkarre, verslijten Ge mot de fiets nie zò afkarre! Dè’s zeund! Zonde om zo je fiets te verslijten.

afkijken, afkiêke, spieken Ge meugt nie afkiêke Je mag niet spieken; Ze keek d’n héllen diek af of ie ’r meschien al ánkwâm. Ze keek over de dijklengte heen om te zien of hij er misschien al aankwam.

afknoepen, afknoepe, afbreken ’t Oor van ’t köpke waar finaol afgeknoept ’t Oor van ’t kopje was helemaal afgebroken.

afkukelen, afkeukele, afrollen ’t Kiend waar van ’t benkske afkeukele Het kind was van het bankje afgevallen.

aflaat, aflaote haole, aflaten verdienen Mit Allerziele mosse wéj vroeger aflaote haole [r.k.] zie Van Dale bij: aflaat.

aflappen, aflappe, kwijtspelen Kwoi kaorte motte aflappe. Slechte kaarten moet je kwijtspelen.

aflebberen, aflèbbere, aflikken Héj hai d’n bord klaor afgelebberd. Hij had het bord helemaal schoongelikt.

aflezen, afléêze, afkondigen van de kansel in de kerkmis In de H. Mis wier ie afléêze. Dus héj is dood! r.k. rite.

aflikken, aflèkke, kussen Ze stonne mekaor as lóllies af te aflèkke Ze stonden elkaar als lollies te kussen. [Oef]

aflullen, aflulle, kletspraat verkopen D’r wördt duk hél wat afgeluld in ’t kefee Er wordt vaak heel wat afgekletst in het café.

afmaken, afmaoke, afrasteren ’n Weî afmaoke mi pikdraod. Een weide afrasteren met prikdraad.

afmikken, afmikke, afpassen Dè’s krek afgemikt. Dat is precies gepast.

afnokken, afnokke, vertrekken Dan zuwwe nou mar wér ’s afnokke Dan zullen we maar weer eens vertrekken.

afpalen, afpaole, afpalen, afrasteren D’n boêr mos de plak nog afpaole De boer moest ’t grondstuk nog afpaeln.

afpeigeren, afpeigere, afmatten, uitputten ’s Aoves waar ie vort gâns afgepeigerd ’s Avonds was hij totaal afgemat.

afpikken, afpikke, afnemen, afpakken Héj liêt zien néêfs z’n látste cênten ok nog afpikke. Hij liet zijn laatste geld ook nog door zijn neefs afpakken; Ge zót ’t bekant afpikke mi die hétst! Het niet afkunnen met zo’n hitte.

afpingelen, afpingele, afdingen Béj Turreke motte âltied wa van de pries afpingele want ânders betálde vulsteveul. Bij Turken moet je altijd iets van de prijs afding-en, want anders betaal je veel teveel.

afplakken, afplekke, afplakken Ge zót ’m ziene grote smoel hóst afplekke. Je zou zijn grote mond bijna afplakken.

afplukken, afgeploëke, afgeplukt ’k Héb vijf moi appels afgeploëke Ik heb vijf mooie appels afgeplukt. [Kat]

afpraten, afpraote, afspreken Zuwwe vâst vör dè vollegende kér afpraote? Zullen we alvast de volgende keer afspreken?; kletsen D’r wördt wa afgeprót! Daar wordt (te) veel gekletst!

afpriegelen, afprûgele, afranselen. D. prügeln

afrabbelen, afrebbele, Gaûw éfkes de rózzekrâns afrebbele en dan... bédtoe! heel snel het Rozenkransgebed zeggen.... en dan naar bed!

aframmelen, aframmele, afranselen Ze mosse dë jong ’s ’ne kér flink aframmele. Ze moesten die jongen eens een keer flink afranselen; heel snel bidden ’t Rozenuudje aframmele het Rozenkransgebed (rozenhoedje) bidden.

afroep, afroêp kriege, mannelijk, Vör ’t troûwe d’n 1e, 2e, 3e, 4e afroêp kriege aankondiging in de kerk bij een r.k. huwelijk in vier weken.

afruimen, afrume, afdekken De toffel afrume De tafel dekken.

afscheiden, afschéêje, afscheid nemen [Mill]

afschieten, afschiête, betalen Héj schiet mar slècht af. Hij betaalt maar slecht.

afschoffelen, afschoefele, schoffelen Ik mot d’n bocht nog afschoefele Ik moet het onkruid nog schoffelen.

afschoppen, afschupe, afschuimen Alle kérremisse afschupe Overal voor de lol naar toe gaan.

afschudden, afschudde, afgieten D’ érrepel, de piepers afschudde De aardappelen afgieten. Ook bedoeld: plassen.

afschuimen, afschume, afschuimen, afstropen Die straotjong schume alle kermisse af Alle kermissen afschuimen.

afslaan, afslaon, Niks afslaon as vliêge Niets afslaan dan vliegen (elk aanbod aannemen); goedkopere prijs bepalen; afranselen Ik goi ’m nog ’ne kér goêd afslaon Ik ga hem nog een keertje afranselen; goedkopere prijs bepalen.

afslappen, afslappe, verminderen, minder worden Zienen animo is daonig afgeslapt.

afsmeren, afsméêre, afsmeren De stukedoor kumt de muur afsméêre De stucadoor komt de muur afsmeren; afslaan Héj lùt zien éêge te hendig afsméêre Hij laat zich te gemakkelijk afslaan.

afsnede, afsnéj, mannelijk, krediet Op d’n afsnéj kope Op de pof kopen.

afsnotteren, afsnottere, huilen Ze hét hél wat afgesnotterd in d’r léêve Ze heeft in haar leven heel wat gehuilen.

afsoppen, afsoppe, de wasketel schoonmaken met sop. Ge mot de soppot ’s ’ne kér goêd afsoppe.

afstapje, afstepke, onzijdig, afstapje Kiek uut vör ’t afstepke! En val mar nie! Pas op bij het afstapje En val maar niet!

afsteken, afstoâke, stokte af, afgestokt, afbranden, in brand steken Héj hét zien éêge keet afgestokt, wördt ’r gezét. Hij heeft zijn eigen huis in brand gestoken, wordt gezegd.

afstrijden, afstréêje, streej af, afgestreje, tegenspreken Ik zal ’t oe nie afstréêje, streej af, afgestreje Ik zal je niet tegenspreken.

afstropen, afstréûpe, strùpte af, afgestrùpt, afschuimen, afstruinen De Kuukse mért afstréûpe, strùpte af, afgestrùpt De Cuijkse markt afstruinen.

aftands, aftâns, aftands ’t Waar ’n aftâns oûw wiêfke. Het was een aftands oud vrouwtje.

aftellen, aftélle, aftellen Doede gêj dizze kér aftélle ? Wil jij deze keer aftellen? [bij een kinderspel].

aftikken, aftikke, uittikken Ze woi mien gér ied’re kér aftikke Ze wilde mij graag telkens uittikken [kinderspel].

aftreden, aftréêje, traoj af, afgetraoje, lopend afmeten.

aftrekken, aftrékke, verschonen De bédden aftrékke De bedden verschonen; onaneren. Zien éêge aftrékke

aftroffelen, aftroefele, afhandig maken, ontfutselen, aftroggelen. Ze hán ’m al zien cênten afgetroefeld

afvatten, afvatte, viêt af, afgevat, afnemen, afpakken

afvellen, afvelle, ontvellen Ziene verbrânde rug waar léllek afgeveld Zijn verbrande rug was lelijk ontvellen.

afweg, avverwég, danig. [Wes]

afwemelen, afwiemele, afslaan, een pak slaag geven [Mill]

afwinnen, afwinne, Néjjaor afwinne als 1e iemand een goed nieuwjaar toewensen

afzeiken, afzéîke, zeek af, afgezékt, beledigen, neerhalen (fig.); tegenvallen Dè zeikt me gruwelek af! Dat valt me heel erg tegen! [Mill]

afzetten, afzétte, thuisbrengen Mo ’k oe thuus afzétte ? Moet ik je naar huis brengen?; teveel laten betalen, laten oplichten Héj hét zien ége fiês laoten afzétte.; urineren (mannen). Ik goj éfkes afzétte [Mill]; afruimen De toffel afzétte De taf

afzien, afziên, doormaken Dieje ziêke mot gruwelek afziên Die zieke moet heel wat doormaken.

afzijgen, afzèêje, afgieten. D’ érrepel afzèêje [Mill]

afzolen, afzoâle, een pak slaag geven. [Oef]

ajuin, juin, juûn, mannelijk, ui, sjalot zò gek, zat as ’ne juin a/ krankjorem b/stomdronken.

ajuinpijpje, juunpiepke, juunpiepkes, juûnpiepkes, onzijdig, bieslook.

akelig, akelek, akelig, naar akelek kéltje akelig mannetje.

akkoord, accoord, onzijdig, afspraak Iets vör accoord hébbe Iets afgesproken hebben.

aks, aks, hiêp, vrouwelijk, aks

al daarom, aldùrrum, daarom, om die reden Wùrrum? Nou, aldùrrum! Waarom? Nou, daarom!

al zijn leven, alzeléêve, altijd.

aling, ólling, [Gr.: olos] helemaal.

aling, éngel, heel ’nen éngele weg/mik zie: ólling (Een heel brood), intact, werkend, niet kapot. [Ove]; èngele hele, volle ’nen éngele zak vol Een hele zak vol. [Mill]

alle keren, allekérres, alle keren, telkens.

alledag, aldaag, elke dag, telkens Dè doe ’k aldaag Dat doe ik elke dag.

allejezus, allejézzus, zeer, buitengewoon allejézzus de pest án iemes hébbe Een heel erge hekel aan enz.; allejézzussen vreselijke ’nen allejézzussen hékel án iemest hébbe Een enorme vreselijke hekel aan iemand hebben.

allemaal, ammól, allemaal ’t Is toch ammól. een pot nat! Het is toch allemaal een pot nat!

allengs, alléngs, alléngskes, langzamerhand. [Mill]

allenig, allénnig, alleen maar ’k Doej ’t allénnig mar as géj mi doet! Ik doe het alleen maar als jij meedoet.

allerhande, alderhânde, allerhande, allerlei.

allervlotst, allervlotste, allersnelste.

als, as, als as d’ as brékt, dan vélt de kar! als de as breekt, dan valt de kar; as de nondeju, de sodemieter heel erg snel.

alstublieft, asteblief, astemblief, alstublieft.

altijd, âltied, âltiedig, âlt, altijd Och, zéj is toch âltied(ig) te laot! Och, zij is toch altijd te laat!; âlt altijd Dè hé ’k oe ummes âlt al gezét. Dat heb ik je immers altijd al gezegd. [Oef]

alweer, awwér, alweer.

Amerika, Mirrika, Amerika in Mirrika In Amerika.

ami, ammie, mannelijk, viespeuk Fiezen ammie dè ge daor ziet! Viespeuk dat je bent!

ami, fiezen àmmie, fieze àmmie, vies persoon.

ammenooitniet, ammenoitnie!, nooit of te nimmer.

ander, ânder, volgende D’ ânder mónd De volgende maand; volgende D’ ânder wéék De volgende week; D’ ânder daag een van de volgende dagen; op ’n ânder bij anderen. op ’n ânder is ie âltied aordig! Bij bij anderen. is hij altijd aardig!

ander, ânderste, beurtelings Um d’n ânderste Om de andere.

anderdaags, ’s ânderdaogs, (op) de volgende dag.

andere week, d’ânderwéêk, volgende week Dè doe’k wel ’d’ânderwéêk Dat doe ik volgende week wel.

andersom, anderzum, andersom, omgekeerd; anderzum ántrekke omgekeerd aantrekken (van een kledingstuk)

andijvie, andiêvie, mannelijk, andijvie.

andijviemoes, andiêviemoes, onzijdig, andijviemoes. [Ove]

andijviestamp, andîêviestamp, mannelijk, andijvie stamppot.

anschluss, ánsloes, mannelijk, contact, sjans Zuukte wat ánsloes? Ben je op zoek naar wat contacct? (Ansluss D.) [Oef]

appelboom, appelembom, mannelijk, appelebeum, appelbömke, appelboom.

appelflap, appelflap, mannelijk, appelflappe, appelflepke, appelflap(je).

appelkroet, appelekroet, mannelijk, appelstroop.

appelkroos, appelekroôs, mannelijk, appelekroze, appelekreuske, klokhuis(je) van een appel.

appelmoes, appelemoes, onzijdig, appelemoeske, appelmoes(je).

appelsien, appelesien, mannelijk, appelsientje, sinaasappel(tje).

appelvlaai, appelflaoi, appeleflaoi, mannelijk, appelflaoje, appelflaoike, appelvlaai.

apprensie, apperentie, vrouwelijk, haast mak ’s ’n bietje apperentie! Maak eens een beetje haast! [Mill]

arbeider, èrbéêjer, mannelijk, arbeider.

arm, èrrem, arm, berooid; èrrem/èrm zin hébbe kwade zin hebben, ongenoegen hebben; boos zijn.

arm, èrrem, lichaamsarm(en).

arme, èrreme, mannelijk, arme, berooide. D’n èrreme hai mar énnen èrrem De arme had maar één arm.

armenbank, èrremebenkske, vrouwelijk, èrremebenkskes, gratis banken (Achter in de kerk, niet verpacht.)

armenzin, èrremezin, vrouwelijk, droefheid, neergeslagenheid.

armoede, èrremoei, ’t is daor èrremoei troef. het is daar enkel en alleen maar armoede; verwachting Op èrremoei staon In verwachting zijn.

armoeden, èrremoeie, moeilijk doen Wa ligde daor toch te èrremoeie Wat ben je toch moeilijk aan het doen.

armoedzaaier, èrremoeizèêjer, mannelijk, armoedzaaier.

armvol, ervel, elver, ellever, mannelijk, handvol dè’s ’nen hieëlen ervel zie ook ’haffel’. [Ove]; elver, ellever volle arm ? [Ove]; ’nen ellever [klös] hale hoeveelheid [hout] die op een arm te dragen was. [Ove]

Arnout, Nöl, mannelijk, Arnoldus.

as, âsse, mannelijk, as.

asbak, âssembak, mannelijk, asbak.

askruis, âssekruus, onzijdig, âssekruûs, âssekruuske, askruisje.

asvarken en veger, asvèrreke en véêger, onzijdig, stoffer en blik.

Aswoensdag, Assewoensdag, Asselewoensdag, mannelijk, Aswoensdag.

autoband, autobând, mannelijk, autobênd, autoband en autobanden

autorijschool, autoréjschól, vrouwelijk, autorijschool.

Ave Maria, Ave Meria, Ave Maria.

avond, ’s aôves, ’s avonds.

avond, ’t aovend, onzijdig, ’s avonds We komme nie thuus vör ’t aovend Wij komen niet thuis voor ’s avonds.

avond, aovend, mannelijk, avond D’n aovend is gevalle. De avond is begonnen.

avond, aovend!, Goede avond! (groet)

avondkleed, aovendkleed, onzijdig, avondkleedje, avondjapon (-jurkje)

azijnpotage, azienpetazzie, mannelijk, stamppot van boerenkool (met veel azijn). [Ove]

aziken, aozeke, onrustig drentelen [Via]

baal, baol, IJs waaronder het water is weggezakt.

baalijs, baolies, IJs waaronder het water is weggezakt.

baalschort, baolscholk, mannelijk, werkschort (of slob) gemaakt van een jute baalzak.

baalschort, baolschort, mannelijk, Een schort, gemaakt van een jute zak (baal).

baalschortel, baolschottel, mannelijk, Voorschoot van een jute zak.

baalsloop, baolslop, mannelijk, jutenschort.

baalzak, baolzak, mannelijk, jutezak.

baar, baor, egaal, vlak Dè ’s ’n moj baor vêld Dat is een mooi vlak terrein; baor maoke. egaliseren.

baar, baor, nagenoeg ’t Is baor ’t eigeste. Het is nagenoeg hetzelfde.

baas, baos, bazig persoon; hoofd van het gezin Kiek ’s of d’n/de baos thuus is. man of vrouw.

babbelaar, babbelaor, mannelijk, babbelaar, zuigsnoepje.

babbelen, babbele, babbelen, kletsen, kouten.

babbeltje, babbelke, mannelijk, zuigsnoepje Ik kos lang hin mi ’n babbelke Ik kon lang doen met mijn zuigsnoepje.

baden, baoje, baden Peutje baoje Pootje baden.

baggeren, baggere, banjeren D’ dörhin baggere Er doorheen banjeren.

bak, bak, mannelijk, gevangenis In d’n bak zitte In de gevangenis zitten; kop ’nen bak koffie Een kop koffie.

bak, bak, mannelijk, mop ’ne schunen bak Een schuine mop.

bak, schunen bak, mannelijk, schuine mop.

bakaars, bèk-érs, vrouwelijk, billen, achterwerk, kont. (Backsite en aars?) [Ove]

bakbodem, bakbojjum, mannelijk, bakblik.

bakhuis, bakhuus, onzijdig, bakhuûs, bakruimte. Dit was de ruimte (in de boerenwoning) waar vroeger het brood werd gebakken.

bakje, bekske, onzijdig, bakje ’n bekske koffie ’n Kopje/bakkie koffie.

bakker, bekker, mannelijk, bakker. De wèrremen bekker en de koûwe smid De warme bakker en de koude smid.

bakkerij, bekkeréj, vrouwelijk, bakkerij.

bakkes, bakkes, mannelijk, kingedeelte, gezicht.

bakkeskei, bakkeskéî, mannelijk, baksteen.

bakkestand, bakkestând, mannelijk, bakkestând, kies en tevens mv: kiezen.

baktand, baktând, bakstând, mannelijk, baktând, kies en tevens mv: kiezen.

bal, gén bal, niets.

balduinen, balduine, ravotten, donderjagen.

balein, beleintje, vrouwelijk, beleintjes, balein(en).

balie, bóllie, bállie, vrouwelijk, onstuimig meisje, luidruchtig meisje.

baliën, bóllieje, bállieje, druk praten, druk zijn; lawaai maken; Ergens (onbehouden) doorheen lopen. Urrent dörhin bállieje

balk, balleke, vrouwelijk, De balleke hooizolder, balken in de schuur boven de stallen, belegd met “sliêten” en daarop het hooi.

balkementen, ballekemente, donderjagen, herrie schoppen.

balkenbrij, ballekenbréêj, mannelijk, balkenbrij, hoofdkaas.

balkhaas, ballekhaos, mannelijk, vrouwelijk, kat, poes.

ballen, balle, schelen ’t Kamme nie balle Het kan me niet schelen.

ballengooien, ballegojje, donderjagen Lig daor nie zò te ballegojje, vlégels! [Oef]

ballentent, balletent, vrouwelijk, rommeltje, rotzooi.

bandel, bandel, mannelijk, ring van ijzer (met ringstaaf om te duwen.)

bandelen, bandele, bandelen. (met een drijfstangetje om een grote ijzeren ring.)

bandenplak, bândeplek, mannelijk, solution Nim d’n bândeplek mar mit as we wiêd gón fietse! Neem de solution maar mee als we ver gaan fietsen.

bangen, bange, bang zijn Daor hoefde nie um te bange Daar hoef je niet bang zijn voor te zijn.

bangmaker, bangmaoker, mannelijk, vogelverschrikker Dieje bangmaoker in’t vêld liekt krek op ow. Die vogelverschrikker in het veld lijkt sprekend op jou!. [Mill]

banjeren, bánjere, ijsberen, met grote stappen lopen, struinen. D’r dör bánjere

bar, bar, erg.

barm, bèrrem, mannelijk, barbeel (Stevige zoetwatervis.)

barrevoets, berrevoets, blootsvoets.

barst, gén barst, niets.

barsten, barst!, barst! nou toch gaûw! krijg nou (toch gauw) wat!

batraaf, batraaf, mannelijk, batrave, 1. schoolgaand(e) kind(eren) 2. rakker, deugniet.

bats, bats, vrouwelijk, achterwerk ’n Breej, dikke bats Flink damesachterwerk

bats, bats, nonchalant of sexy mi blote beën lope stùt bats Blote benen staat sexy. [Mill]

bats, bats, vrouwelijk, grote schepschop met rand (vroeger van hout).

batsig, batzig, dikdoenerig.

batteren, battere, druk hardlopen [battre Fr.] Op klompen ’slaan’ op straat.

batterij, batteréj, vrouwelijk, achterwerk, kont, batterij [elektr.]

beblaakt, beblùkt, grijsgrauw geblaakt (van rook of walm.) De muur is beblùkt

bed, béd, Te béd gaon Naar bed gaan.

bedeinde, béd-énd, onzijdig, bed-einde.

bedevaart, bejevaort, vrouwelijk, bedevaart.

bedienen, bediêne, voorzien van het sacrament van de zieken; [r.k.] De pestoor hét ’m bediend.

bedje, bédje, onzijdig, kinderledikantje, perkje (in de moestuin.)

bedoening, bedoening, vrouwelijk, bedoeningske, zaak (kleine) of keuterboerderij(tje).

bedstee, bédstee, vrouwelijk, bedstee (bed in een soort kastkamertje.)

bedstuk, bédstuk, onzijdig, matras.

beduiden, beduîje, betekenen Dè beduîje nie zò veul. Dat betekenen niet zo veel.

beduimeld, bedumeld, beduimeld, besmeurd. Wa ’n bedumeld jeske hédde toch án! Wat een besmeurd jasje enz.

beduvelen, beduvele, bedriegen.

Beek, Béék, Vierlingsbeek.

been, beën, Flink beën maoke. keihard lopen, zich uit de voeten maken; Op de beën overeind, staande.

beer, béêr, mannelijk, aalt, gier.

beerput, béêrput, gierput

Beers, Béêrs, Beers.

beest, beëste, meervoud, koeien De beëste stón op stal De koeien staan op stal.

beestig, beëstig, heel erg ’t Ging ’r beëstig op in ’t kefé. Het ging er hard aan toe in het café; bieëstig erg, heel [Ove]

beetje, bietje, beetje 'n bietje meer aorigheid meug wel! Een beetje meer aardigheid mag wel!; beetje 'n bietje rap war! Graag een beetje snel ja?

befietsen, befietse, ’t Is nie te befietse Het is te ver om erheen te fietsen.

begaaien, begaoje, verprutsen De boel smérrig begaoje De boel lelijk verprutsen; begaaid verprutst Ge hét ’t wér léllek begaaid Je hebt het weer lelijk verprutst. [Ove]; begaaid hébbe verbruid hebben; begaaie te goed doen, profiteren, volp

begankenis, begènkenis, vrouwelijk, gedoe Wa ’n begènkenis! Wat een gedoe!; ’t Is ’n hél begènkenis Werk of feest waar veel bij komt kijken. [Lan]

begeren, begéêre, begeren, graag hebben, graag lusten.

beginnen, begosse, begonnen As ze nou toch mar ’s begosse Als ze nu toch maar eens begonnen.

begrafenis, begreffenis, vrouwelijk, begrafenis.

beide, béêje, Mi z’n béêje met z’n beiden, tweetjes, samen.

bek, bek, mannelijk, mond Houde géj oewe groten bek mar ’s! Houd jij je grote mond maar eens! (neg.)

bekant, bekânt, bijna, ongeveer, zowat.

beklemming, beklémming, mannelijk, hartaanval ?

bekomst, bekomst, vrouwelijk, genoeg Ik heb ’r mien bekomst af! Ik heb er genoeg van, ik ben het beu!.

bekonkelen, bekonkele, beramen (listig).

belatafeld, belaaitaofeld, belatafeld, getikt, mesjoche.

belatafelen, belaoitoffele, bedriegen Waog ’t nie um me te belaoitoffele! Probeer me niet te bedriegen.

belazerd, belaozerd, belatafeld Ziede nou toch vort héllemaol belaozerd Ben je nou toch helemaal belatafeld.

Belg, Bels, mannelijk, ’nen Bels Belgische man.

Belg, Bels, mannelijk, d’n Bels radiozender.

Belgisch, belse, Belgische ’nen belse knol Een Belgische knol, zwaar werkpaard; belgische ’nen belse mop Een belgische grap.

Belgisch, Bels, Belgisch(e) “Zeker en vast” is orzjineel Bels “Zeker en vast” is orgineel Belgisch; ’nen Bels, zwaar Belgisch trekpaard.

Belgische, Belse, vrouwelijk, ’n Belse Belgische vrouw.

bellesten, belléêste, voor de schoolbel nog gauw aftikken Tikkertje spelen net voor de schoolbel gaat. [Hap]

beloken Pasen, Bloake Pósse, Beloken Pasen (de zondag na Pasen).

belopen, belope, ’t Is hendig te belope Het is gemakkelijk lopend te bereiken, te doen.

bemieterd, bemieterd, bedonderd, belazerd Ik vuul me zwaor bemieterd Ik voel me zwaar belazerd.

benauwd, benauwd, gierig, pinnig Héj is nog te benauwd det ie schiet. Hij is nog te gierig dat hij schijt.

bendel, bendel, lang verhaal (?), kousenophouder. [Ove]

beneden, beneje, beneden, onder.

benemen, beneme, benaom, benomme, zich gedragen Benimt oe toch ’s! Gedraag je toch eens!

bengel, bemmel, mannelijk, afhangend stukje (grondmaat?)

bengel, bengel, bengels, kousenband(en).

bengelen, bemmele, bengelen Mit de bintjes bemmele Met de beentjes bengelen; Langs de straot bemmele slenteren Langs de straot bemmele. [Mill]

benieuwen, benéêje, benieuwen ’t Zal mien ’s benéêje Het zal mij eens benieuwen.

berappen, berappe, aankunnen, bewerkstelligen, kunnen betalen.

beren, béêre, meervoud, beren. [Ove]

berig, bérrig, bronstig, ritsig. ons vèrreken is bérrig en mot nor d’n béêr Onze zeug is bronstig en moet naar de beer.

berookt, berökt, berookt De mure zien berökt De muren zijn vuil van de rook.

berrie, bùrrie, bùrries, vrouwelijk, trekstang(en) aan een kar.

bes, béêre, meervoud, bessen rooi en zwarte béêre rode en zwarte bessen.

bescheid, beschèjd, beschéjd, mannelijk, uitslag, resultaat Van beschèjd wete Weten waaraan toe te zijn; beschéjd zegge. Op de hoogte stellen van een beslissing e.d.

bescheiden, beschéêje, afspreken Dè hé’k ’r béj beschéêje Dat heb ik er bij afgesproken.

bescheiden, beschéêje, bescheiden ’t Is toch zó’n beschéêje. ding Het is toch zo’n bescheiden meisje, kind.

bescheten, beschete, belabberd Wa kiekte toch beschete Wat zie je er toch belabberd uit.

beschieten, beschiête, beschieten. ontgelden [Gra]

beschijten, beschiete, beschijten, er lak aan hebben jè, dè beschiet ik! ja, dat beschijt ik!; dat houdt niet over Dè beschiete d’r nog nie án! Dat is lang niet genoeg!

beschimmeld, beschiemeld, beschumeld, beschimmeld De kaos waar gans beschiemeld De kaas was helemaal beschimmeld.

beschuit, beschuut, beschuute, vrouwelijk, beschuute, beschuteke, beschuit(en), beschuitje.

beschuitpap, beschutepap, vrouwelijk, beschutepepke, beschuitenpap; pap(je) met beschuit.

beslag, beslag, onzijdig, hersenbloeding, beroerte.

bespreken, bespréêke, Wèrk bespréêke Werk bespreken. Overleg plegen; vastleggen. De slachter bespréêke De slager vastleggen..

bespreken, bespréêke, bezweren Vratte bespréêke Wratten bezweren.

bessen rissen, béêre risse, bessen van steeltjes ontdoen. [Ove]

bessennat, béêrenat, bessenjenever. [Ove]

best, bést, heftig Z’n bést ojjeme heftig ademhalen; hevig ’t Régent z’n bést Het regent hevig; z’n béêjst/z’n béîst/z’n bêst heel erg, flink ’t Régent z’n béêjst Het regent heel erg; volop Ze zien z’n bêst án de gang

beste kamer, béste kaomer, vrouwelijk, pronkkamer, zitkamer.

bestellen, bestelle, bestellen Pôst bestelle Post bestellen.

bestellen, bestélle, ’n Kiend bestélle een kind maken; Niks te bestélle hébbe geen overwicht of zeggenschap hebben.

bestuiten, bestute, bestuiten, prijzen.

beter, béters, beter Nie béters te wete as Niet beter te weten dan.

betijen, betéêje, zijn beslag krijgen, op z’n beloop laten Lót ’t mar ’s ’n tiedje betéêje; van plan zijn; betéêjd hébbe van plan zijn Dè hé’k echt nie betéêjd hébbe Dat ben ik echt niet van plan zijn.

betoepen, betoepe, bedriegen, belazeren Ik laot mie echt nie dör ow betoepe! Ik laat me niet door jou belazeren.

Beugen, Beûge, Beugen.

Beugens, Buggese, Beugense Haart, kerktôre Haard, kerktoren.

beuk, bèûk, oprisping, boer ’nen bèûk laote. Een boer laten.

beuken, böke, neersmakken D’r nér böke; vallen Ôver d’n dörrepel böke Over de drempel vallen.

beuken, bèûke, böke, boeren, een boer laten; böke boeren, een boer laten, braakneigingen hebben

beuken, bèûke, böke, huilen, janken. [Ove]; böke huilen, janken ’t Kiend deej niks as böke Het kind deed niets dan huilen. [Ove]

beuker, bökerd, mannelijk, boertig grof gebouwde man.

beuling, bulling, mannelijk, ingewanden. D’n bulling hong uut de koeiepêns. De ingewanden. hingen buiten de koe. [Box]

beuling, bûllik, mannelijk, D’n bûllik van de koffieromme. Het velletje room op de warme melk. [Via]

beuren, beure, beuren, ontvangen Gêld beure Geld ontvangen; krijgen Ze flink beure Een flink lijfstraf krijgen.

beurt, bùrte, vrouwelijk, Um bùrte beurtelings, om de beurt.

bevertjes, beverkes, meervoud, trilgras. [gra]

bewaarschool, bewaorschòl, kleuterschool (nu; onderbouw)

bezeiken, bezeike, bezékte, bezeke, bedriegen, bezeiken.

bezeikt, bezékt, bedonderd, bedrogen, belazerd.

bezem, bèssem, mannelijk, bezem. Dizzen bèssem kéêrt goêd! Deze bezem. veegt goed!

bezemen, besseme, haastig lopen Dör ’t huus hin besseme haastig door het huis lopen; hardhandig verwijderen ’t Huus uut besseme Uit het huis hardhandig verwijderen.

bezetting, bezétting, vrouwelijk, longontsteking.

bezijden, bezéje ’t huus, bezéjes ’t huus, op zij van het huis.

bezwijmd, bezwiemd, in zwijm.

bibberpudding, bibbelpudding, mannelijk, gelatinepudding [Mill]

bibbervalk, bibbervalk, mannelijk, torenvalk. [Mil]

bid voor ons, bidf’rons, mannelijk, [bid vör ons] rozenkrans, Wánnen bidf’rons! Wat een kwezel!

bidden, bidde, bâd, gebid/gebeje, bidden, bad, gebeden [Ove]; ’k héb ok vör ow gebeje menneke! Ik heb ook voor jou gebeden mannetje!; gebeden. ’k heb ok vör ow gebid. Ik heb ook voor jou gebeden..

bidmens, bidmins, vrouwelijk, kwezel Wa’n bidmins! Wat een vroom vrouwtje!

bietensnijder, bietesnéêjer, mannelijk, bietensnijmachine. zie mangel.

bietsen, bietse, stelen (en niet bedelen zoals in S.N. bij van Dale).

bietser, bietser, bietsert, mannelijk, iemand, die stiekem iets wegpakt.

biezen, bitse, Wild hollen van vee om de vliegen te verjagen De koei bitse um de vliêge te verjaoge.

big, bag, bagge, big(gen). d’n bag(ge) waor(en) án de spel van de fiets. De big(gen) was (waren) aan de diarree t.g.v. eten van afgeroomde melk.

biggen, bagge, biggen werpen.

biggenmand, baggemând, vrouwelijk, Een korf voor het vervoer van biggen.

bij, béj, erbij horen (lid van een vereniging); D’r béj zien gesnapt zijn, (op heterdaad).

bij, béj, béj d’n tied zien Bij de tijd zijn; bijdehand, modisch, pienter.

bij, bieke, biejke, bij De stéêk van zó’n kliên bie(j)ke. is nie niks! De steek van zo’n klein bijtje is niets niks!

bijbel, biêbel, mannelijk, bijbel

bijeen, béjén, bijeen, samen Alles béjén waar ’t nie veul soeps. Alles bij elkaar was het niet veel goeds.

bijeenrapen, béjéngerapt zootje, bijeengeraapt zooitje.

bijenkerel, béêje-kél, mannelijk, imker.

bijenkorf, biejekörf, mannelijk, biejekörreve, biejekörfke, bijenkorf. (korven, korfje)

bijenmees, béjméske, pimpelmeesje. [Ove]

bijennest, biejenéêst, mannelijk, biejenéêste, biejenésje, bijennest.

bijl, biel, vrouwelijk, biele, bieleke, bijl(tje)

bijlichten, béjluchte, helpen door met een lamp te schijnen.

bijspringen, béjspringe, bijspringen, meehelpen.

bijster, beist, béjst, heel erg Z’n beist z’n bêst doên. heel erg zijn best doen; heel erg ’t Régent z’n béjst Het regent heel erg.

bijster, beister, ’t Is hier nie beister gezéllig in grote mate (heel erg) niet gezellig.

bijten, biete, beet, gebeëte, bijten, beet, gebeten.

bijtijds, betieds, bijtijds, op tijd.

bijvegen, béj-véêge, bijvegen, Iemes gruwelek béj-véêge Iemand hard zeggen waar ’t op staat.

bik, bik, mannelijk, eten Án d’n bik zien te komme Voor eten proberen te zorgen; middageten A’k d’n bik. op héb za’k wel komme Als ik het middageten op heb kom ik.

bikaars, bik-èrs, vrouwelijk, schrale kont (van het fietsen.) [Ove]

bikkel, bikkel, mannelijk, bikkels, grote glazen stuiter(s), knikker; hard persoon.

bikkelaar, bikkelaor, mannelijk, grote stuiter, knikker. [Box]

bikkelen, bikkele, knikkeren (met glazen knikkers.)

bikken, bikke, eten Niks te bikke hébbe Niets te eten hebben.

billekusie, billekusie, veel werk ’t is ’n hieël billekusie ? Het is ’n heel werk. [Ove]

billentikker, billetikker, mannelijk, slipjas Héj droeg ’nen hogge zéêje mi billetikker Hij droeg een hoge hoed met slipjas.

bimmelen, bimmele, schommelen Mit de bintjes bimmele met de beentjes heen en weerschommelen.

binden, biene, binden af-, án-, op-, vâst-, ver- enz. Af-, aan-, op-, vast-, ver- enz.

binnentas, binnetès, vrouwelijk, binnenzak.

binnenvallen, binnevalle, Erreges binnevalle Een huis onbehouwen binnengaan.

bisschop, biskop, mannelijk, bisschop.

bitsen, bitse, uitlokken Ge mot ’t nie bitse Je moet ’t niet uitlokken.

blaag, blaog, blaog(e), D’n blaog, de blaog(e) klein kind, de kinderen.

blaaien, blaoje, rondvertellen. [Ove]

blaaien, blaoie, Het draven met de (achter)poten naar buiten. [Ove]

blaak, blaok, rook D’n blaok slùt ’r af De rook komt er af; walm

blaar, blaor, bleûre, blaar, bladeren (blaren).

blaar, blaor, blaore, blaar, blaren.

blaar, blèûr, (klem)blaren.

blaas, blaos, vrouwelijk, de blaas vèrrekesblaos = pisblaos (van een varken).

blaas, blaos, vrouwelijk, Een domme vrouw.

blaaspijp, blaospiêp, vrouwelijk, blaaspijp, vuuraanjager; domme vrouw.

blad, blaojer, bladen De blaojer van ’n buukske. bladen van een boek.

blad, blaojer, bledjes, bladeren (blaadjes) van een boom.

bladeren, blaojere, bladeren. In ’n buukske blaojere In een boekje bladeren..

bladeren, blaore, bladeren Dör ’n boek hin blaore Door een boek bladeren.

blaffer, blaffert, mannelijk, Iemand met een “grote mond”.

blak, blakke, vroeg op zijn(?). ten blakke [Mill]

blaken, blaoke, walmen, smoken.

blasiuskop, blaosiuskop, Groot hoofd met dikke nek (H. Blasius). Wánnen blaosiuskop! [Oe]

blauw, blaûw, onzijdig, ’n Pupke blaûw Een zakje blauwsel.

blauwmannetje, blaûwmenneke, mannelijk, heggenmus (prunella modularis)

blauwsel, blaûwsel, onzijdig, blauwsel (vroeger in gebruik als waswit).

blauwselen, blauwsele, Blauw verven De stalrömkes blauwsele De stalraampjes Blauw verven. [minder licht = minder vliegen?]

blazen, blaos, blaos ’m toch op! Krijg toch wat! verwensing.

bleek, bléêk, vrouwelijk, bleek De bléêk lâg vol mi witte was Het grasveld lag vol witte was.

bleek, bléjk, vrouwelijk, grasveldje om de was te bleken [Box]

bleekselderie, bléêkselderie, bléjkselderie, mannelijk, bleekselderie; bléjkselderie bleekselderie [Box]

blèren, bléêre, huilen (aanhoudend); huilen van een kind, blaten van schaap

blèrheks, bléêrheks, vrouwelijk, schreeuwende vrouw

blèrjong, bléêrjong, huilkind(eren)

blèrmuil, bléêrmoel, mannelijk, huilebalk

blèrpot, bléêrpot, huilebalk

bleu, bleuj, bleu, blode, schuw, verlegen.

bliek, bliêk, mannelijk, witvis ’nen bliêk. van ’n half pond vergelijkbaar met brasem.

bliek, bliêk, vrouwelijk, ’n lélleke bliêk een lelijke vrouw.

blik, blék, onzijdig, blik handvéêger en blék stoffer en blik.

blikbakkes, bliêkbakkes, mannelijk, carnavalsmasker. [Mill]; een lelijke man Wa mot ze toch mit zó ’nen bliêkbakkes Wat moet je met zo’n lelijke man? [Esc]

blikken, blékke, blikken In de blékke bus zitte de kuukskes. In de blikken bus zitten de koekjes; blékken bord (m.) een aluminium of geëmailleerde bord (meestal); blékke brulluft (v.) 6 jaren getrouwd

blikken, bliêke, kijken met geknepen oogleden Tégge de zon in bliêke Tegen de zon in; lelijk gezicht trekken, lelijk kijken, gluren, loeren.

blikker, bliêker, bliêkert, mannelijk, lelijkerd.

bliksem, bliksem, mannelijk, ’ne luien bliksem lui iemand; heten bliksem appelpuree; ’nen heten bliksem seksmaniak.

bliksems, bliksemse boel, vrouwelijk, De hele bliksemse boel alles.

blindaas, bliendaos, onzijdig, daas, steekvlieg (Als een daas. zich vastzoog om bloed te zuigen was hij makkelijk dood te slaan. Men dacht daarom, dat het beest blind was.)

blinde koe, bliendekoe, vrouwelijk, runderhorzel (ook een kinderspel.)

bloeden, bloeie, bloeide, gebloeid, bloeden, bloedde, gebloed.

bloedje, bluujke, onzijdig, bluudjes, bloedje (troetelnaam voor een klein kind); bluudjes van kiender koosnaam voor kinderen.

bloedpeer, bloêdpérke, vrouwelijk, bloêdpérkes, bloedpeertje(s). [Oef]

bloedworst, bloeiwôrst, mannelijk, bloedworst.

bloei, blèûi, D’n éwwigen blèûi hébbe. De eeuwige jeugd (bloei) hebben.

bloeien, blöje, bluîje, bloeien.

bloemkool, bloemkól, mannelijk, bloemkólle, bloemkölleke, bloemkool, -kolen, -kooltje.

bloempje, bluumke, vrouwelijk, bluumkes, bloempje(s).

blok, blök, mannelijk, meervoud, blokken.

blok, blokke, blök, meervoud, klompen.

bloot, bloot, naakt bloot zitte kaartterm.

bobbel, boebel, mannelijk, buts, bobbel.

bobbelen, boebele, een bobbel vertonen, opbollen.

bocht, bocht, mannelijk, in d’n bocht springe de helpende hand bieden. [Mill]

bocht, bocht, mannelijk, onkruid d’n bocht schoeffele onkruid wieden; nageboorte van vee. [Via]

bode, booi, mannelijk, bode d’n Geméntenbooi, postbooi Gemeentebode, postbode.

bodem, bojjem, mannelijk, bodem Nou, ’n bojjemke dan! Nou vooruit, een klein borreltje dan!

bodemen, bojjeme, Vör z’uutgaon, gón de jong ûrst flink. Goed indrinken, vóóraf aan een avondje stappen. [Ove]

boebes, boebes, mannelijk, dom persoon, leeghoofd, oen.

boebeskop, boebeskop, mannelijk, groot dik hoofd.

boek, buûk, boeken. [Ove]

boekenschap, boekeschap, vrouwelijk, boekenplank.

boekerel, boe-kél, mannelijk, boeman, vogelverschrikker. [Ove]

boekje, buukske, onzijdig, boekje.

boeksen, boekse, pompen, ruw/grof werk doen.

boekweitepap, boekendepap, vrouwelijk, pap van boekweitmeel.

boekweitkaf, bongende kaf, boekweitkaf (veevoer). [Ove]

boel, boel, vrouwelijk, boedel, hoeveelheid (heel veel.) ’n Hél(le) boel; De hélle boel verzameling, alles.

boelen, boele, gezicht wassen.

boeltje, boeltje, onzijdig, spullen, have, goed.

boender, boender, mannelijk, schrobber.

boenderen, boendere, boenen.

boeren, boêre, boeren, ’s ’ne kér flink boêre, dè lucht op! Een flinke boer laten, dat lucht op!

boerenjongens, boêrejonges, Boerenjongens. (rozijntjes op brandewijn.)

boerenkermis, boêrekérremis, mannelijk, bontekraam Wá ’nen boêrekérremis Wat een bontekraam.

boerenknuppel, boêreknuppel, mannelijk, scheldnaam.

boerenkool, boêrekól, boerkól, mannelijk, boerenmoes.

boerenleenbank, boêreleenbânk, vrouwelijk, voorloper van de Rabobank.

boerenlul, boêrelul, mannelijk, scheldnaam.

boerenmoes, boeremoes, onzijdig, boerenmoes, stamppot; boerenkool-stampot

boerenpummel, boêrepummel, mannelijk, scheldnaam.

boerentrien, boêretrien, vrouwelijk, lomp meisje.

boerenzwaluw, boêrezwellef, vrouwelijk, huismus of kikker (spottend).

boesten, boeste, hard werken, grof (tuin)werk doen. [Ove]

boet, boet, boetje, vrouwelijk, boeteke, boterham(metje) kindertaal.

boezeroen, boezeroen, boezeloen, mannelijk, [le bourgeron Fr.] overhemd, kiel; boezeroen, overhemd. [Lan]

bogerd, boggerd, mannelijk, boomgaard Gót ’s wa eppelkes raopen in d’n boggerd Raap eens wat appeltjes in de boomgaard.

bokkenboer, bokkenboêr, mannelijk, Boer die een bok had om geiten te dekken.

bokkenkar, bokkekar, vrouwelijk, bokkenwagen.

bokkenpoot, bokkepote, mannelijk, schoeisel verkeerd om aan hebben (bij kinderen). bokkepote hebbe

bokking, bukkem, mannelijk, bokking; mager manspersoon. Wa ’ne schieren bukkem! Wat een mager manspersoon..

boks, boks, vrouwelijk, bokse, bukske, broek, broeken, broekje; Âchter de boks zitte opjagen; broek Gén boks ân de kont straatarm; ’t In de boks doên In de broek doen (bang zijn); Vör de boks gève, kriêge slaag (geven, krijgen); lochte boks wuft meisje.

boksband, boksenbând, mannelijk, boksebânde, boksebêndje, broekriem(pje).

boksen, bokse, boksen.

bokser, bokser, mannelijk, ’nen urste bokser kind uit de luier en voor ’t eerst in een broekje.

bokslopen, boks-lope, broeklopen Iemes laote boks-lope Iemand laten broeklopen

bokspijp, boksepiêp, boksepiêpe, vrouwelijk, broekspijp(en).

bokstas, boksetès, vrouwelijk, broekzak Hált die hând ’s uut die boksetès! Haal die handen eens uit die broekzak.

bokszolder, boksezolder, mannelijk, boksezolders, boksezölderke, zitvlak van de broek.

bol, bol, gek worden ’t Is ’m in zienen bol geslaoge Hij is gek geworden; In d’n bol slaon gek, krankzinnig worden.

bol, böl, borsten Ze haj me toch ’n par böl Ze had een paar grote borsten.

bolderkar, bolderkar, bólderwaoge, mannelijk, vierwielige kinderwagen (getrokken met ’n stang).

bolletje, bölleke, onzijdig, bolletje, hoofdje.

bom, bom, mannelijk, bomme, een bom; mv bomme = bommen.

bon, bon, vrouwelijk, bon Alles was in d’n orlog op de bon Alles was in de oorlog op de bon.

Bond, Bônd, mannelijk, d’n Bônd Boerenbondwinkel.

bonenstaak, bónstaok, mannelijk, bonenstaak; mager persoon. Héj ziet ’r uut as ’nen bónstaok! hij is een mager persoon.

bonje, bónje, vrouwelijk, trammelant.

bonjouren, bonzjoere, Lót ’m toch gaûw bonzjoere Laat hem toch gauw barsten! [Ove]

bonnefooi, bonnefooi, vrouwelijk, geluk Op de bonnefooi Op goed geluk.

boodschap, bótschepke, bódschepke, vrouwelijk, berichtje; boodschapje.

boodschappentas, bótschappetas, bódschappetas, vrouwelijk, bootschappentas

boom, bòm, mannelijk, beum, böm, bùm, een boom; mv beum, böm of bùm = bomen.

boon, bón, vrouwelijk, bónne, böntjes, boon, bonen, boontjes.

boordevol, bördevol, beurdevol, boordevol (helemaal vol).

boos, beûs, beûzer, beûst, boos, bozer, boost.

bord, brét, schot brit achtersluitplank op een paardenkar.

borstel, borsel, mannelijk, borstel.

borstelen, borsele, borstelen D’n hond borsele De hond borstelen.

borstplaat, borsplaot, bortstplaat ’n Hart van borsplaot, lekker zuut man! hart van suikerwerk met Sinterklaas.

borstrok, borsrok, mannelijk, borstrok.

bos, bos, bös, bos; mv bös = bossen.

bos, bus, bussel, mannelijk, buske, busselke, bos Ik hai ’nen bus(sel) hout béjen gesprokkeld. Ik had een bos hout bijeen gesprokkeld; buske, busselke bosje, busseltje; buske boeketje. Ik gâf haor ’n schón buske bluumkes. Ik gaf haar een mooi boeketje. Bloemetjes.

bosduivel, bosduvel, mannelijk, onaantrekkelijk persoon (lange onverzorgde haren).

Bossche Baan, Bossche Baon, Rijksweg Grave - ’s Bosch.

bot, bot, onzijdig, böt, but, butje, bot, mv = botten, beenderen.

boter, botter, Mit de kont in de botter valle boter (Het heel goed treffen); botter án de kont sméêre boter (strooplikken); ; goei bótter (v.) roomboter goei bótter án de kônt sméêre, dè’s zund! uitdrukking

boterbloem, bótterbluumke, onzijdig, boterbloempje.

boterbrief, bótterbriefke, onzijdig, wettelijk bewijs van een gesloten huwelijk.

boteren, bóttere, boter maken, karnen. [Ove]

boterham, bótteram, vrouwelijk, boterham; dîchte bótteram twee sneetjes brood op elkaar (dubbele boterham); afgelekte bótteram; Daor stùt die afgelekte bótteram! Daar staat dat meisje dat veel vrijers heeft gehad.

boterhamworst, bótterammewôrst, mannelijk, boterhamworst.

boterpot, bótterpot, vrouwelijk, bótterpötje, botervlo(otje).

botersaus, bóttersaus, vrouwelijk, botersaus, gemaakt met wat water en boter.

boterspaan, bótterspaon, vrouwelijk, boterspaan.

botervloot, bóttervleuike, vrouwelijk, botervlootje.

botsen, boetse, botsen, stoten Hédde ow köpke geboetst, prulleke? Heb je je hoofdje gestoten, liefje?

bottine, bottines, meervoud, hoge damesschoenen.

bouwen, boûwe, [bauen B.] ploegen.

bouwschoen, boûwschoên, mannelijk, smerige werkschoenen.

bovenlicht, bovvelucht, onzijdig, Raam boven voordeur (soms met ijzeren levensboom of andere sierlijke vormen).

bovenmeester, bovveméster, mannelijk, hoofdonderwijzer.

bovenrivierse, bovve-rivierse, mannelijk, vrouwelijk, een Hollander, Hollandse (van boven de rivieren de Maas, Waal en Rijn).

Boxmeer, Boxméêr, Boxmeer.

bozerik, beuzerik, mannelijk, boos iemand.

braadpan, braoipan, bròôipan, vrouwelijk, braoipanne, braoipenneke, braadpan, braadpannen, braadpannetje; bròôipan braadpan

braadsel, braoisel, onzijdig, braadstuk.

braadvlees, bròôivleis, onzijdig, braadvlees.

braaf, braof, bijna, nagenoeg Dè’s braof ’t eigest Dat is bijna hetzelfde.

braai, braoi, brôj, vrouwelijk, rommel, slecht werk. [Ove]; Dikke braoi Dikke vrouw; Dè’s me toch ’n dikke brôj! Dat is toch een dikke vrouw!

braak, braok, mannelijk, bouwval, bouwpuin. wá ’nen braok!

braambes, brombéêre, brombéêze, bramen. broméêze bramen. [Mill]

Brabantse koffietafel, Braobanse koffietoffel, vroeger werd na een begrafenismis aan de kerkgangers koffie met een broodje aangeboden. Want velen moesten van ver komen. En men moest nuchter blijven tot na de uitvaart-dienst, wanneer men ter Communie wilde gaan. ’t Eten werd later steeds uitgebreider e

braden, brôje, iets aaneen braden (lassen), in elkaar flansen Iets án mekaor brôje

braden, braoje, brôje, braojde, gebraoje, braden; kwalitatief inferieur werk afleveren.

braden, gebraoje, gebakken gebraoje élleper, érrepel, piepers lus ik gér. gebakken aardappelen lust ik graag; gebraoje spek stuk gebraden spekvlees.

brader, braojert, brôjer, brôjert, mannelijk, prutser (iemand met twee linkse handen).

brasem, bressem, mannelijk, brasem.

brat, brats, ongeduldig brats zien ongeduldig zijn. [Wes]

breed, breje, brede Ik heb ’nen breje rug. Ik heb een brede rug; kan veel verdragen.

breekboon, bréêkbóntje, bréêkbóntjes, sperzieboon(en).

breekwaar, bréêkwaor, onzijdig, aarden serviesgoed.

brem, brem, mannelijk, brem Zó zoer as brem Zo zuur als brem.

brengen, brénge, brôcht, gebrocht, brengen, bracht, gebracht.

breuken, bruëke, haasten, opjagen Lig dor nie zò te bruëke Je moet mij niet zo opjagen! [Ove]

briesen, brienze, briense, briesen van een paard. [Ove]; grimassen maken, gezichten trekken

brillen, brille, lelijk kijken Motte’m ’s zien brille! Moet je hem eens lelijk zien kijken.

brits, brits, britske, bank(je).

broche, bröske, vrouwelijk, broche.

broeden, bruje, broeden. De kiep zât op d’r èîer te bruje De kip zat op haar eieren te broeden..

broeds, bruuds, broeds. Béj ons hénne zien d’r ’n par bruuds Bij onze kippen zijn er een paar broeds..

Broek, Broek, vrouwelijk, ’t Broek ’t Broek gemeensch. grond in uiterwaarden [Oef]

broekhoest, broekhoest, vrouwelijk, winderigheid. Hédde broekhoest van d’uîe, menneke? Ben je winderig van de uien, jongen?

broekje, bruukske, mannelijk, klein mannetje, jongeling (ironisch gezegd).

broeklopen, broeklope, Een grotere, sterkere jongen trok van achteren bij de band de broeknaad in ’t kruis en zo moest de kleinere op zijn tenen lopen. Dat was redelijk pijnlijk. Dat is te begrijpen.

broekrijden, broekréêje, Een grotere, sterkere jongen trok van achteren bij de band de broeknaad in ’t kruis en zo moest de kleinere op zijn tenen lopen. Dat was redelijk pijnlijk. Dat is te begrijpen.

broel, broelie, mannelijk, wanorde. [Mill]

broelpap, broeliepap, vrouwelijk, melkpap met broodresten.

broelpot, broeliepot, Pot eten dat er niet smakelijk uitziet.

broer, bruur, mannelijk, broer.

broes, broés, mannelijk, schuim D’n broés stùt ’m op ziene smoel. Het schuim staat bij hem op de mond.

brok, brok, mannelijk, brokke, brökskes, brok(ken) koeie brok koeienkoeken.

brokkenpap, brokkepap, mannelijk, melkpap met witbroodbrokken.

brommen, bromme, inwendig boos zijn, ingehouden mopperen God heurt ’m bromme.

bronolie, bromóllie, mannelijk, petroleum (bron-olie).

broodje, breudje, onzijdig, broodje ’n Wit en ’n bruun breudje Een wit en een bruin broodje.

bruien, gebréûjd, Daor ziede ok moj mi gebréûjd. Daar zit je mee opgescheept. [Hub]

bruier, breûjes, mannelijk, iemand met streken Dè’s echt ’nen breûjes, d’n dieje Dat is echt iemand met streken.

bruiloft, brùlleft, vrouwelijk, bruiloft.

bruiloftskost, brullufskôst, vrouwelijk, lekker eten, bruiloftseten De’s nog ’s brullufskôst Dat is heerlijk eten! [Ove]

bruinachtig, bruunêchtig, bruinachtig.

bruine boon, bruun bónne, bruine bonen bruun bónne zörrege vör lucht in de dêrm bruine bonen zorgen voor lucht in de darmen.

bruispot, bruspot, mannelijk, kopere pot (Ø ± 120 cm) met vuurplaats eronder. [Ove]

bruispot, brus-pot, bruts-pot, mannelijk, ketel voor varkensvoer (of was?)

brulaap, brulaop, mannelijk, huilende, jankende jongen.

Brussels lof, Brussels lof, onzijdig, witlof.

buffelen, buffele, schranzen, schrokkig eten.

buik, buuk, mannelijk, buke, buukske, buik (buukske is ook boekje).

buikband, buukbând, mannelijk, broeksriem, gordel.

buikje, buukske, onzijdig, buikje.

buiknagel, buuknaogel, mannelijk, buiknavel.

buikpijn, buukpien, vrouwelijk, buikpijn. ’k vergoi hóst van de buukpien Ik verga bijna van de buikpijn.

buikvulling, buukvulling, hapje vooraf [bordje soep]. [Mill]

buikvulsel, buukvulsel, hapje vooraf [bordje soep]. [Mill]

buikziek, buukziêk, onzijdig, binnenrot, beurs, overrijp.

buikzoet, buukzuut, beurs Dizzen appel hét ’t buukzuut Deze appel is beurs.

buil, buul, mannelijk, buil Wa hédde géj daor vör ’nen raoren buul op oewe kop? Wat heb jij daar voor een rare buil op je hoofd?

buil, buul, mannelijk, papieren zakje.

buiten, bute, ’t Is nou moi wéér bute gistere vergeleken bij gisteren is het nu mooi weer; bute wone is lekker wone. wonen op het platteland is lekker wonen.

bulk, bölk, mannelijk, keiharde schreeuw ’nen bölk géêve Een keiharde schreeuw geven.

bulken, bùlleke, bölleke, loeien De koej staon te bùlleke De koeien staan te loeien; schreeuwend tekeer gaan bùlleke van de pien schreeuwend tekeer gaanvan de pijn; bölleke schreeuwen Van de pien bölleke schreeuwen van de pijn; loeien (v. e. koe).

bult, bultje, mannelijk, bultjes, builtje(s), puistje(s), pukkeltje(s).

bunder, buunder, mannelijk, bunder, hectare.

bups, bups, vrouwelijk, De hélle bups allemaal, iedereen, boel.

burgemeester, bùrregemeister, mannelijk, burgemeester.

burger, bùrger, mannelijk, burgemeester D’n bùrger De burgemeester.

burger, bùrger, mannelijk, In ’t bùrger gezagsdrager die niet in ambtskleding is.

bus, bus, vrouwelijk, buske, bus De blékke bus De blikken bus; buske blikje.

busje, buske, busje. ’t buske kumt zo! Het busje komt zo! (Dit is een gezegde tegen iemand gezegd, die vreemd of gek doet.)

buts, butse, deuken, kneuzen.

butsen, butse, slaan D’r op butse Erop slaan.

buurman, naósten buurman, mannelijk, naaste buurman; d’n aonsten buurman. naaste buurman. [Mill]; d’aónsten buurman naaste buurman. (Die het meest ’aan’ woont.) [Ove]

buurmoeder, buurmoet, vrouwelijk, buurvrouw Ik vraog buurmoet op de koffie. Ik vraag de buurvrouw op de koffie.

buurt, buurt, vrouwelijk, naaste omwonenden; naoste buurt directe buren. Ik kén de naoste buurt op m’n duumke Ik ken mijn directe buren uitstekend.

cache-nez, kazeneej, mannelijk, [F. : le cache-nez] korte brede das.

cachot, kesjot, onzijdig, gevangenis.

canada, kannedas, mannelijk, kannedasse, Canadese populier(en) (klompenboom?)

canaille, kanallie, kenajje, vrouwelijk, ba(zi)ge vrouw (canaille); [F.: la canaille] canaille (gemeen, min vrouwspersoon).

carbid, kerbiet, vrouwelijk, carbid.

carbidlamp, carbiedlâmp, c’rbietlamp, kerbietlamp, vrouwelijk, carbiedlampe, carbiedlemke, carbidlamp

casueel, kasjewelig, mooi. [Bee]

catechismus, káttegissemus, mannelijk, catechismus.

cent, cènt, mannelijk, cent ’ne cènt wille géve Hem een cent willen geven; cent ’m vör vijf cènt géve Hem flink straffen; cent ’t is echt waor génne rooje rot cènt wérd ! Het is echtwaar geen rooje rotcent waard!

centenbak, cèntebèkske, onzijdig, centenbakje (een vooruitstekende onderkin.)

centje duppen, cêntje dùppe, ’n Kienderspelleke waarbij men probeerde om met een knikker de rand van en cent te raken zodat deze een slag omsprong. Aan de beschadigingen aan de rand van veel centen kon je vroeger zien, dat men dit spel ermee had gespeeld? Dit spel werd ook door volwa

chocolade, sjokkelaai, mannelijk, chocolade.

chocolatie, sukulaosie, vrouwelijk, chocolademelk Luste ’n kumke sukulaosie? Lust je een bekertje chocolademelk? [Lan]

chose, sjoos, mannelijk, [F. chose] kwestie de hélle sjoos is, dè enz. De hele kwestieis, dat enz. [Oef]

cichorei, sukeréêj, mannelijk, cichorei (surrogaat koffie.)

Clapp's, klaps, vrouwelijk, soort lekkere zoete handpeer.

commando, commando, Onder commando kriêge, neme. in bezit of onder contrôle krijgen of nemen; Ze hébbe d’r jong nie onder commando Ze hebben geen overwicht over de kinderen.

communie, kemunie, vrouwelijk, communie Héj deej zien urste kemunie Hij deed zijn Eerste H.Communie.

compagnie, kompenie, mannelijk, gezelschap, vrienden [Wes]

compleet, kompleet, volslagen Dè’s kompleten onzin! Dat is volslagen onzin

compliment, komplemènte, meervoud, groeten Mit de komplemènte van Met de groeten van.

consistentvetbus, consistentvet-bus, consistentvet-buske, consistentvet-blik(je).

content, kontent, tevreden. De kontent mins De tevreden mens.

creatuur, creatuur, schepsel Wá ’n creatuur is ’t toch! Wat een schepsel is het toch! verzuchting.

Cuijk, Kuuk, Cuijk, Cuijk.

Cuijks, Kuuks, Qx, Cuijks; Kuuks Di’s Qx Dit is Kuuks (GSM-taal)

cultivator, kullefaoter, cullefaoter, cultefaoter, mannelijk, cultivator.

daags, daogs, daogs d’r nao, daogs d’r op de dag erna; daogs teveur de dag ervoor; dagelijks; daogs naoderhând, daogs naodien de dag daarna; daogs van tevörre de dag tevoren.

daar, dér, dér dan, zie daar (dan!) Asjeblieft!

daar aan toe, daorentoe, tot daar aan toe Dè’s tot daorentoe Dat is tot daar aan toe.

daar op aan, daor op án, daar naar toe.

daarmee uit, daormit uut!, En daormit uut! afgelopen uit! Basta!

daarom, dörrum, daarom Wörrum? Al dörrum! Waarom? daarom!

dabben, dabbe, dabbere, Dör ’t sliek hin dabbe(re) moeizaam door het slijk heen lopen; dabberen(?) dör de modder dabbe moeizaam door de modder lopen; wroeten erpel dabbe aardappelen handmatig uitgraven. [Ove]

dada, dada!, dag! kindertaal.

dadelijk, dâlek, dadelijk, straks, zo meteen

dag, dag, mannelijk, daag, daog, dagje, dag, dagen, dagje; daog dagen Dor he’k veul daog plezier mit. Daar heb ik veel dagen plezier van. [Ove]

dahlia, dalias, vrouwelijk, daliasse, dahlia(’s).

dalliën, gedállied, gemeten Ze gedállied kriége. Ze gemeten = slaag krijgen.

dalveren, dalvere, luidruchtig zijn, donderjagen. [Mill]

dampig, dempig, kortademig. [Box]

darm, dèrrem, mannelijk, dèrreme, darm(en).

dat, dè, det, dette, dat.

dauwpier, daûwpier, mannelijk, dauwworm, regenworm.

dazen, daoze, in de war zijn; wartaal uitkramen.

deddelen, dèddele, knoeien Zit nie zò mit ow éte te dèddele knoei niet zo met je eten! [Mill]

deel, deël, vrouwelijk, deel, gedeelte

deel, déêl, vrouwelijk, ruimte tussen voorhuis en stal

deel, dél, mannelijk, veel ’n Hél dél Een grote hoop.

deem, deem, mannelijk, speen, tepel, koeienuier

deern, dér, vrouwelijk, dérre, dérke, dérkes, meid, meisje; mv = meiden, meisjes.

deesweegs, disweegs, hiernaartoe.

deger, deger, 1 degelijk, stevig, terdege 2 helemaal, totaal. [Ove]

deken, Déêke, mannelijk, Deken [r.k.] D’n Déêke kwâm um ons te zegene. De deken kwam ons zegenen.

deken, déêke, vrouwelijk, deken

dekhengst, dékhéngst, mannelijk, dekpaard, ook: scheldwoord voor erg sensuele man

del, dèl, mannelijk, viespeuk ’ne Smérdèl; vulen del viespeuk.

del, dèl, vrouwelijk, dèlle, dèlleke, meisje dat zich min of meer als ’slet’ gedraagt.

denderen, dèndere, dansen.

denken, dinke, dénke, dâcht/docht, gedâcht/gedocht, denken.

derde, derd, het derde (b.v. team van een sportclub). Onze Jan spult in ’t derd

derde, dardes, ten derde. [Kat]

dertien, dartien, dertien. [Kat]

dertig, dartig, dertig. [Kat]

deur, deur, vrouwelijk, deure, dùrke, deur(en), deurtje; deur en dölleper deur en dorpel, Tusse deur en dölleper dör in de gauwigheid, tussendoor.

deurgebint, dörgebont, deurgebont, dùrgebont, onzijdig, deuropening, deurkozijn In ’t dörgebont staon In de deuropening staan.

deze, deez’, deze (+ meervoudsvorm)

deze, dizze, deze.

die, die, vrouwelijk, vrouw De die en d’n dieje Die vrouw en die man; de die daor en d’n dieje zij en hij daar; d’n dieje en de die die man en die vrouw.

die, dieje, man Dn dieje en de die Die man en die vrouw; de die daor en d’n dieje zij en hij daar; geld Héj hét nog al wa van d’n dieje geldbeweging met de vingers makend.

die weg, diewég, Daar naar toe Héj is diewég in. Hij is die kant op gegaan.

diender, dojen diender, mannelijk, traag iemand ’t Is mar ’nen dojen diender Het is maar een traag iemand.

dienen, diêne, moeten Det zoj wel diêne Zo zou dat wel moeten zijn.

dienstmeid, dienstmeid, vrouwelijk, meid, dienstbode.

diepvries, diepfries, mannelijk, diepvriezer D’n diepfries zit goêd volgelaoje. De diepvriezer zit goed volgeladen.

dik, dik, goed Héj hé dik verdiend béj dieje verkoop. Hij heeft goed verdiend aan die verkoop; prima Dè kumt dik vör mekaor! Dat komt helemaal goed.

dik, duk, dukker, dukst, vaak, vaker, vaakst; dikwijls

dikkop, dikkop, mannelijk, dikkoppe, dikköp, dikköpke, dikköpkes, kikkervisje(s); dikkop! Scheldwoord

dikstentijd, dukstentied, dukstentieds, meestal, meestentijds

dikzat, dukzat, vaak genoeg

ding, ding, onzijdig, ding Dé’s ’n aardig ding.; meisje wá’n lekker ding war! ’n hél hèl ding. Wat een lekker meisje he, ’n kranig meisje.

dingsigheid, dingsigheid, vrouwelijk, kleinigheid. [Via]

dinsdagavond, dinsdaggenaovend, mannelijk, dinsdagavond.

dinsdagmiddag, dinsdaggemiddeg, mannelijk, dinsdagmiddag.

dinsdagmorgen, dinsdaggemèrrege, mannelijk, dinsdagmorgen.

dinsdagnacht, dinsdaggenâcht, mannelijk, dinsdagnacht.

direct, drek, drekt, direct, zometeen.

dirk, dirk, mannelijk, d’n dirk de directeur.

dist, dist, naar hier, deze kant op.

dit op, dist op, naar hier kom mar dist op Kom maar naar hier.

doebes, doebes, mannelijk, goedzak. [Mill]

doekje, duukske, onzijdig, doekje (voor het bloeden, appeltje voor de dorst); Hier hédde ’n duukske vör ’t bloeie Hier heb je iets ter compensatie.

doeleke, doeleke, vrouwelijk, naief meisje, lekker ding, lief meisje.

doen, doên, zie hieronder bij DOEN. din, deej deed Héj din Hij deed; uut ’ren doên uit hun doen, niet zichzelf; Daor wi ’k niks mi van doên hébbe! Daar wil ik niets mee te maken hebben; doet’r mi hin war! het ga je goed (afsc

doerak, doerak, mannelijk, vlegel.

doetje, doetje, vrouwelijk, naief meisje

doffen, doffe, stompen (Ned.: opdoffer=vuistslag) d’r op doffe

doktersgang, doktersgang, mannelijk, Héj löpt mit ’nen doktersgang Hij loopt heel deftig.

dokus, dokus, mannelijk, sloom persoon, oen, sul

dol, dol, gestoord, gek Z’ ís ’n bietje dol in de kop Ze is een beetje gek; duizelig Zò dol as ’n kuke wankel op de benen.

dolen, dölle, rondlopen, (dolen?), slenteren. dölle in’t rond [Ove]

dolle, dolle, mannelijk, vrouwelijk, ’n dolle, ’nen dolle een gek meisje, een gekke man.

donder, donder, vrouwelijk, gén donder niets; lijf Hél zien donder deej pien Heel zijn lijf deed pijn; Op zien donder kriêge op zijn donder krijgen.

donderdagavond, donderdaggenaovend, mannelijk, donderdagavond.

donderdagmiddag, donderdaggemiddeg, mannelijk, donderdagmiddag.

donderdagmorgen, donderdaggemèrrege, mannelijk, donderdagmorgen.

donderdagnacht, donderdaggenâcht, mannelijk, donderdagnacht.

donderschoer, donderschoer, vrouwelijk, onweersbui.

donderstraal, donderstraol, mannelijk, vervelende klier Wa ziede toch ’n en donderstraol Wat ben je toch een vervelende klier.

donderstralen, donderstraole, vervelend doen.

donker, donkere, donkerte, mannelijk, donker In d’n donker(t)e In het donker.

donna, dóna, vrouwelijk, langzame, domme vrouw [Gra]

dood, dojen dood, mannelijk, Um d’n dojen dood nie! helemaal niet

doodgoed, doodgoei, doodgoeie, door en door goed(e).

doodsprentje, dódspréntje, onzijdig, bid (gedachtenis)prentje.

dooie, doje, mannelijk, dode Bij ’t ongeluk waar énnen doje Bij het ongeluk was een dode te betreuren; een sloom iemand Wa is ’t toch ’nen doje Wat is hij toch een een sloom iemand!

dooie, dojjer, mannelijk, slomerik. (iemand zonder ruggegraat).

dooier, dojjer, mannelijk, dooier. (eidooier)

doop, deup, mannelijk, doop d’n deup de doop.

doopfeest, deupfést, onzijdig, doopfeest.

doopkleed, deupkleedje, onzijdig, doopjurkje.

doopvont, deupfont, mannelijk, doopvont.

door de war, dördewar, in de war ’t Zit geliek dördewar Alles zit in de war.

doorbladeren, dörblaojere, doorbladeren

doordeweeks, dördewééks, dördewéékse, doordeweeks.

doordrijven, dördriêve, doordrijven.

doordroog, dördreug, indroog.

doorgoed, deurgoej mins, mannelijk, vrouwelijk, doodgoed mens.

doorhalen, dörhaole, Iemes d’r dörhaole Iemand voor de gek houden.

doorkomen, dörkomme, doorkomen D’r is gén dörkomme án er is niet doorheen te komen; overleven D’r is veul gevaor van dörkomme Er is grote kans van beter worden.

doorluchten, dörluchte, luchten (zorgen voor frisse lucht in een vertrek.)

doormelken, dörmelleke, doordrammen.

doorn, döôr, vrouwelijk, doornen De döôr pikke gruwelek, woeiend! De doornen prikken heel erg! [Box]

doorn, dörres, doornen.

doornhaag, dörrehég, vrouwelijk, doornenhaag, meidoornheg.

doornstruik, dörrestruuk, dörrestroek, mannelijk, doornenstruik(en) meidoorn.

doorslaan, dörslaon, overdrijven; verklikken, verraden.

doorslag, dörslag, mannelijk, vergiet. [Ove]

doortrapper, dörtrapper, mannelijk, doortrapper (fiets zonder freewheel).

doorzeiken, dörzeike, doordrammen.

doos, doos, vrouwelijk, sloom meisje, slome vrouw.

doosje, deuske, vrouwelijk, doosje ’t zât ingepakt in ’n deuske het was ingepakt in een doosje; dom meisje. ’t waor me toch ’n deuske war! Het was toch een dom meisje!

dop, döpke, mannelijk, bolhoed(je)

dopen, deupe, döpte, gedöpt, dopen, doopte, gedoopt.

dopje, döpke, onzijdig, dopje

doppen, döp, meervoud, ogen Kiek uut ow döp Kijk uit je ogen.

dorpel, dölleper, mannelijk, dorpel

dorpel, dörrepel, mannelijk, drempel Héj droeg hùr ôver d’n dörrepel Hij droeg haar naar binnen.

dorpel, döllepert, mannelijk, brokkenmaker

dorpels, döllepes, mannelijk, goedzak, stuntelaar

dorsmolen, dors-meule, mannelijk, dorsmolen.

dorsvlegel, dorsvléêgel, mannelijk, dorsvlegel.

dra, dréi, gauw, vlug, snel Ik môt méj dréi spoeje Ik moet opschieten. [Ove]

draad, draod, mannelijk, drèûj, dröj, waslijn Hang de was mar ôver d’n draod Hang de was maar aan de waslijn; gladden draod gladde (weideafrasterings)draad; drèûj, dröj draden. Tillefoondrèûj ziede nie mér bovvegrons névve de dörpswége. Telefoondraden zie je niet m

draai, drèêj, drèêi, mannelijk, draai, bocht; Zienen drèêj nie kunne viene z’n draai niet kunnen vinden, niet kunnen wennen; drèêi ’t Án d’n drèêi hoûwe het gaande kunnen houden.

draaien, drèêje, drèêjde, gedrèêjd, draaien, draaide, gedraaid.

draaien, gedrèèjd, Daor komde nie mi gedrèèjd. Dat zal je niet lukken.

draaikloot, drèjkloôt, mannelijk, draaier, onberekenbaar persoon.

draaikont, drèêjkont, mannelijk, vrouwelijk, drèêjkonte, drèêjk(e)untje, onrustig persoon; draaikont ’t Is ’n echte drèêjkont Zij is een draaikont (onrustig iemand).

draaimolen, drèêjmeule, mannelijk, draaimolen.

draaitol, drèêjtol, mannelijk, ongedurig kind (op een stoel.)

drafje, drefke, onzijdig, drafje Op ’n drefke lope Op een drafje lopen.

drats, drats, drets, mannelijk, drab koffie drats koffiedrab, vieze nattigheid; drets vieze nattigheid

dreeg, dréêg, ondiep dréêg boûwe ondiep ploegen.

dreet, driêt, mannelijk, smurrie, drek, vies spul (ook bij eten). [Box]

drek, drek, drab, onkruid, rotzooi, vuil, slijk, vuilnis.

drekbak, dreksbák, mannelijk, vuilnisemmer, asemmer. [Ove]; persoon die alle restjes opeet [Ove]

drel, drel, mannelijk, natte, sladderige viezigheid

drel, drelle, ingewanden De drelle honge d’r uut. De ingewanden hingen er uit. [Box]

drenknoest, drânknoest, mannelijk, schep voor nat diervoeder.

drenkschep, drânkschep, schep voor nat diervoeder.

drieërlei, darderléêj, drieërlei. [Kat]

driepoot, driepoot, mannelijk, melkkrukje.

drieschaar, drie-scheer, vrouwelijk, drieschaar. (een ploeg met drie scharen.)

drijftol, driêftol, mannelijk, drijftol (Draaitol met een zweepje.) [Gra]

drijven, driêve, ijsberen [Box]

drijver, driêvert, mannelijk, opdrijver, (haastig persoon).

drikus, driekus, mannelijk, sukkel. Wa ziede toch ’nen driekus!

droelie, droelie, mannelijk, brijachtig vloeibaar iets.

droeliepap, droeliepap, vrouwelijk, slechtsmakende pap

droge, dreuge, mannelijk, gortdroog iemand wá ’nen dreuge

drogen, dreûge, drogen

drollenvanger, drollevanger, mannelijk, plusfour.

droog, dreug, droog

droogkloot, dreugkloot, mannelijk, droogkloot, -pruim, -stoppel,

droognaaier, dreugnèêjer, mannelijk, droogkloot

droogte, drögt, drögte, vrouwelijk, droogte.

druilen, drölle, rollen (met een bal of knikkers); rollen Van d’n diek af drölle Van de dijk af rollen.

druipert, drupert, mannelijk, druipert (scheldwoord.)

druivenvijger, druveviêger, mannelijk, druivenwingerd [Gra]

drup, druup, mannelijk, drup Onder d’n druup staon Onder de drup van het dak staan.

dubbel, dobbel, döbbel, dobbelt, dubbel ’t Is bekant dobbel zò èrrig Het is bijna dubbel zo erg; döbbel dubbel; dobbelt dubbel dobbelt zò veul dubbel zo veel.

dubbeltje, döbbeltje, dùbbeltje, onzijdig, dubbeltje ’t Is ’n döbbeltje op ziene kânt het is nipt; dùbbeltje dubbeltje ’n Dùbbeltje op ziene kânt Een dubbeltje op zijn kant.

dubbes, döbbes, mannelijk, domoor, oen, sul. ’t Is me toch ’nen döbbes war! Het is toch zo’n oen. [Ove]

duchtig, duchtig, flink, stevig [Oe]

duffel, duffel, dikke gevoerde winterjas

duim, duum, mannelijk, duumke, duim(pje) duum(ke) zuge duimzuigen.

duister, duuster, onzijdig, donker In ’t duuster In het donker.

duivenkot, duvekot, onzijdig, duiventil [Gra]

dun, dunne, mannelijk, Ân d’n dunne zien Aan de dunne zijn (diarree hebben).

dunken, dunkt, Wa dunkt oe? Wat denk je ervan?

durske, dùrske, vrouwelijk, meisje

duts, duts, mannelijk, deuk

duts, duts, mannelijk, slome man; dooie diender, droogkloot Wánnen duts Wat een droogkloot!

dutselachtig, dutselêchtig, geestelijk minder goed, suf, vergeetachtig.

dutselen, dutsele, soezen, suffen

dutsen, dutse, kneuzen

dutsen, gedutst, gedeukt Dieje waogen is flink gedutst Die auto is flink gedeukt.

dutskop, dutskop, dooie diender, droogkloot Wánnen dutskop Wat een droogkloot!

dutskop, dutskop, mannelijk, doodshoofd

duur, van duur, op den duur. Héj leert ’t van duur wel! Hij leert het op den duur wel!

duveltje, duvelke, mannelijk, klein kacheltje

duw, doûwke, vrouwelijk, duwtje.

duwen, douwe, doûwde, gedoûwd/gedoûwe, duwen, duwde, geduwd.

dweil, dweile, straatband die wandelend muziek maakt.

eau de cologne, ónjeklónje, eau de cologne.

eb, éb, mannelijk, ebbenboom D’n éb waor umgewèêjd De ebbenboom was omgewaaid.

echel, èchel, scherp vlieje van graag (?)

eek, éêk, mannelijk, azijn

eekhorn, éêkhorn, mannelijk, eekhoorn [Oef]

eekpoes, inkpoês, vrouwelijk, eekhoorn.

een, ’n, Ik kom ’n zondag of ’n móndag wel Ik kom zondag of maandag wel. [Oef]

een, ’ne, een ’ne mojjen óllifânt een mooie olifant (en dus niet: unne.)

eender, énder, hetzelfde Dè’s krek énder Dat is precies hetzelfde.

eenmaal, émmól, eenmaal émmól vernùkt worren is zat! Eenmaal belazerd worden is genoeg!

eenmaal, émmól, uiteindelijk Toen ’k émmól goêd zât viel ik in slaop Toen ik uiteindelijk goed zat viel ik in slaap.

eens, éns, een keer Dé woar éns mar nou ok noit mér! Dat was een keer maar nu ook nooit meer!

eer, érdè, eer, voordat érdè ’k dè nog ’s éns doej! eer ik dat nog eens opnieuw doe!

eerst, ùrst, eerst.

eerstdaags, ùrsdaogs, binnenkort, eerdaags.

eerstens, ùrstes, ten eerste, op de eerste plaats.

eet, éêt, eten Vroag ze mar op d’n éêt. Ge hét d’n éêt ver-diend. Nodig ze maar uit voor het eten. Je hebt het eten verdiend.

eeuwig, éwwig, eeuwig, reuze ’t Is éwwig zund) het is reuzejammer.

effe, éffe, even, een moment éffe wâchte, ik kom d’r án! even wachten, ik kom eraan!

effen, éffe, vrouwelijk, vlak, glad Wá ’n moi éffe weike! Wat een mooi vlak gazon; uitdrukkingsloos Wá’n éffe snuut trékte toch! Wat heb je toch een uitdrukkingsloos gezicht!

effenaf, éffenaf, uitgestreken, vlakweg, uitdrukkingsloos Héj kiekt zò éffenaf; héj zén éffenaf.

efkes, éffekes, éfkes, ékkes, iekes, iêfkes, even(tjes); even ’s éfkes kiêke Eens even zien; even(tjes) ékkes kiêke even kijken; iekes even snel. [Mill]

egaal, gans égaol, gánzégaol, om het even Dè’s me gans égaol! Dat is me om het even!; ’t is gánzégaol het is om het even.

egaal, egaol, om het even Dè’s me krek egaol Dat is me om het even.

eghaak, ég-haok, mannelijk, eg-tand.

ei, eî, Wá’n eî war! Wa ’ne sôfte! Wat een ei hè! Wat een zacht, slap figuur!

eierwezel, eîerwezel, mannelijk, eîerwezels, eierwezel(s); pastoorsmeid(en), die met Pasen eieren ophaalden.

eigen, éges, éiges, eiges, eigen, zelf Dè doe’k wel éfkes é(i)ges Dat doe ik wel even zelf; eiges zelf Dè duut ie eiges Dat doet hij zelf; vanzelf Dè gùt van eiges Dat gaat vanzelf.

eigen, eîge, flauwvallen Ze viel van d’r eîgen af Zij viel flauw.

eigen zelf, eigezellevers, zelf. [Mil]

eigengereid, égegeréêjd, eigenwijs Wá ’nen égegeréêjd kél is me dè! Wat is dat een eigenwijs man!

eigenheimer, Eigenheimer, mannelijk, eenzelvig raar persoon, Wa ’nen Eigenheimer! Wat een Einzelganger.

eigenst, eigest, égeste, éigeste, 't eigeste, onzijdig, ’t eigest hetzelfde; hetzelfde ’t Is toch ámmól é(i)geste! Het is toch allemaal hetzelfde!

eigenteelt, égetult, mannelijk, eigenteelt (zelfgekweekte en gemaakte tabak.)

eik, éêk, mannelijk, eik

eikenhouten, eîkenhôltere, mannelijk, eikenhouten Wa ’nen eîkenhôltere! Wat een stijve hark

einde, énd, onzijdig, lang stuk weg, ver of een lange mens Wá ’n énd; stuk ’n énd hout Een stuk hout; lang énd een lang persoon.

einde, énd, eînd, onzijdig, Iemand doen of laten sterven Iemes án zien énd brénge (begeleiden); Iemes án zien eînd brénge. Iemand tot aan de dood toe verzorgen.

eindelijk, éngsele, eindelijk.

eindelijk, ingsele, uiteindelijk En ingsele ging ie dör de knejes. En uiteindelijk ging hij door de knieën.

elastiek, illestiek, mannelijk, illestiekske, elastiek(je).

elastieken, illestieke, stieke, elastische illestieke sök mot ze draoge. elastische kousen moet ze dragen; stieke sök m. elastische kousen.

elektrisch, lektries, vrouwelijk, electriciteit. We kôke téggeworrig vort lektries We koken nu op elektriciteit.

elk, ielek, elk

elke keer, èllekérs, telkens èllekérs op néêjt telkens opnieuw

ellende, elènd, vrouwelijk, ellende, narigheid. ’t Is een en al elènd daor. Het is daar alleen maar ellende.

embouchure, ammezuur, mannelijk, de ’blaas’-methode bij een blaasinstrument. Héj hét goejen ammezuur (embouchure F) veel lucht.

emmeren, émmere, drammen Lig daor nie zò te émmere, klótjong! Zit niet zo te drammen,vervelende jongen!.

en passant, impesânt, [F. en passant] tegelijkertijd.

en passant, meejpesânt, tegelijkertijd. [Mill]

enerlei, énnerléêj, hetzelfde (van één soort).

enkel, énkelt, alleen maar; inkelt en allénnig mar enkel en alleen maar. [Lan]

enkel, gâr inkele, meervoud, kapotte enkels. [Via]]

entelen, entele, plagen, pesten ?

environs, ánveronses, omstreken de Graaf en ánveronses Grave en omstreken. [Gra]

erf, èrf, erf ’t Is nie op zien èrf gewâsse Het is niet zijn eigendom.

erg, èrg, êrg, êrgt, vrouwelijk, Zonder èrg onbewust; erg Daor ha’k gén êrg(t) in! Daar had ik geen erg in!

ergens, érgent, érrente, ùrrent, ergens.

ergens anders, ùrrentânders, ergens anders ’t Lit ùrrentânders Het ligt ergens anders.

erwtenrijs, èrteriês, onzijdig, erwtenrijs.

Escharen, Éstere, Escharen.

etalagebenen, etelaogebeën, etalagebenen zie béj: stalpeut Dikke benen van het staan.

eten, éte, aat, ge(g)éte, [é als in there E.] eten, at, gegeten; éte dör mekaor doên/rure eten door elkaar roeren; éte kort maoke prakken; gegéten en gedronke hébbe Het meer dan zat zijn.

eten, mit ’t éête, tijdens de maaltijd.

etenspot, étespot, mannelijk, kookpan.

etterbal, étterbal, mannelijk, etterbal, klierig iemand (scheldwoord).

etterbuil, étterbuul!, mannelijk, etterbuil (scheldwoord).

etteren, éttere, vervelend doen.

evenveel, éveveul, ongeïnteresseerd, onverschillig, zomaar; D’r vör éveveul bej zitte Er onverschillig bijzitten.

evenwel, évvel, eigenlijk, evenwel, warempel, echter Dè ’s nou toch évvel ok wa!.

fabriek, febriek, onzijdig, fabriek ’t febriek de fabriek.

fabrieken, febrieke, maken Dè za’k wel ’s éfkes vör oe febrieke! Dat zal ik wel even voor je maken!

falie, fállie, faolie, vrouwelijk, zwarte mouwloze doek als schouderomslag; falie of rouwsluier; lijf Héj krig op zien faolie Hij kreeg op z’n donder.

faliekant, fálliekânt, faliekant, volkomen.

familie, naóste femilie, vrouwelijk, bloedverwanten.

fannie, fánnie, vrouwelijk, vieze vrouw. Wá’n fiês fánnie Wat een vieze vrouw. [Mill]

fats, fats, vrouwelijk, (rik)kaart van 13 [Bee]

fatsoenlijk, fesoenlek, fatsoenlijk.

februari, fibbrewaori, februari.

fel, fel, fèl, menens ’t Is bar fel mit die tweej. Het is goed menens met dat paar; gek D’r fèl op/mit zien Er gek op/mee zijn; fèl doên hartstochtelijk liefkozen.

femel, femel, vrouwelijk, huichelaarster.

femelen, fiemele, peuteren,prutsen, treuzelen Midd. Ned. fiemelen = hennep pluizen.

femelkont, fiemelkont, vrouwelijk, kwezelaar, prutserige vrouw.

femeltje, fiemelke, onzijdig, Klein stukje van iets.

femelwerk, fiemelwèrk, heel fijn werk fiemelwèrk van de loziepik b.vheel fijn werk van de horlogemaker.

fermetiet, fèrme-tèt, vrouwelijk, flinke meid. [Box]

fiducie, fedusie, fiducie, vertrouwen Daor hé’k gaor gén fedusie mér in! Daar heb ik absoluut geen vertrouwen meer in!

fiedeltas, fiedeltes, vrouwelijk, een vrouw die spreekt met hoge schelle stem.

fiep, fiêp, vrouwelijk, meervoud, bazelaarster ’n Oûw fiêp een kletsmadam; oûw fiêp kletsmajoor. Wa binde toch ’n oûw fiêp! Wat ben je toch een kletsmajoor! [Oef]

fiepen, fiêpe, kletskoek verkopen Zit daor nie zò te fiêpe.

fieselefacie, fiezelefaosie, vrouwelijk, gezicht, tronie.

fiets, fiets, vrouwelijk, ondermelk, wei van de melk De bagge zien án de spel van de fiets De biggen zijn aan de diarree van de ondermelk.

fietsbinder, fietsenbiener, mannelijk, snelbinder.

fietsenrek, fietserék, onzijdig, fietsenrek fig. gebit met gaten van verdwenen tanden.

fietslamp, fietselemke, vrouwelijk, fietslampje.

fietslicht, fietselucht, vrouwelijk, fietslamp. [Box]

fietspin, fietspinneke, mannelijk, opstappin aan achteras van een doortrap-fiets.

fietsplaatje, fietsplátje, onzijdig, Het belastingplaatje op de fiets (in de oorlog).

fietsspaak, fietsespeek, vrouwelijk, fietsspaak.

figuur, figuur, ’n Goei figuur slaon succes hebben.

fikfak, fikfak, mannelijk, treuzelaar. [Gra]

fikken, fikkes, vingers Fiêze smerrige vuul fikkes Vieze smerige vuile vingers.

filippine, fielepien, fillepien, vrouwelijk, filepiene, lupine.

filou, fieloe, mannelijk, onbetrouwbaar persoon. [Gra]

fineerachtig, feniërêchtig, ijverig (b.v. om bij te verdienen). [Mill]

flap, flap, mannelijk, bankbiljet ’ne flap van honderd Een bankbiljet van 100 gulden.

flapdrol, flapdrol, mannelijk, flapdrol! Slapjanus (scheldwoord)

flapjanus, flapjanus, mannelijk, slapjanus (scheldwoord)

flappen, flappe, iets eruit flappen D’r uut flappe Zich laten ontvallen.

flapuit, flapuut, mannelijk, vrouwelijk, flapuit Wánne, wá ’n flapuut Wat een flapuit.

flats, flats, koeienflater Héj traoj in ’ne vorse koejeflatsHij trapte in een verse koeienflater; natte plak; oorvijg Ik zal ’m ’s ’n goei flats verkope. Ik geef hem een flinke oorvijg. [klap met de vlakke hand]

flatsen, flatse, vallen D’r nér flatse Slap neervallen; zakken flatse voor een examen; flater slaan; ondiep ploegen; onverschillig lopen. [Wes]

fleemkont, fleemkont, mannelijk, vrouwelijk, vleier, flemer (m/vr).

fleer, fléêr, klap, slag, oplawaai ’n Goei fléêr án d’ore verkope..

fleer, fléêr, snelle, maar niet al te secure vrouw ’t Is ’n hel fléêr!; vrouw die zich beter voordoet dan ze is. [Lan]

fleren, fléêre, slaan, meppen D’r op fléêre; slaan An zien ore fléêre een oorvijg geven; (neer)gooien, neersmijten D’r nér fléêre; ewég fléêre weggooien, wegsmijten.

flierefluiter, flierefluiter, flirter. [Ove]

flikflooien, flikflojje, vleien, geslachtsgemeenschap hebben.

flikker, flikker, lijf. Op zien flikker géêve. straffen dan wel slaan; niets. ’k Vien d’r gén flikker án! Ik vind er niets. aan!; scheldwoord voor lijf, lichaam en homo.

flikkeren, flikkere, gooien Wegflikkere, d’r af of nérflikkere. Weggooien, er af neergooien, vertrekken; weggaan Héj mot as de mieter opflikkere Hij moet meteen vertrekken [neg.]

flip, flip, vrijer Ze hét al duk ’ne néêje flip gehad. Ze heeft al vaak een andere vrijer gehad!

flirt, fliert, flierts, vrouwelijk, meisje of vrouw met flirtachtig gedrag. [Ove]

flodder, flodder, vrouwelijk, Án de flodder zien diarrhee hebben.

flodder, flodder, vrouwelijk, slonzige vrouw Wá’n flodder!.

flodderboks, flodderboks, vrouwelijk, wijde, vormloze broek.

flodderboon, flodderbón, vrouwelijk, flodderbónne, tuinboon. [Ove]

flodderen, floddere, uitgieten (zoals b.v. met modder).

flodderjen, flodderjèn, vrouwelijk, knoeister.

flodderroets, flodderroets, vrouwelijk, slonzige vrouw (die veel van huis is). [Ove]

floepen, floepe, floepere, glijdend schuiven D’r mekkelek in floepe(re) Er gemakkelijk in glijdend schuiven.

floeperen, floepere, zwabberen (heen en weer). [Kat]

floerendoeske, floerendoêske, vrouwelijk, koosnaampje.

flort, floerts, vrouwelijk, scheldwoord voor feeks (vrouw).

fluim, fluum, mannelijk, fluim ’ne flinke fluum Een grote fluim.

fluimen, flume, een fluim spugen.

fluit, fluit, vrouwelijk, vr. schaamdeel; nare wulpse vrouw; niets. 'k vien d’r gén fluit án. Ik vind er niets aan.

fluitje, flötje, onzijdig, kleine penis.

fluitje, flötje, vrouwelijk, fluitje ’t Is ’n flötje van ’ne cênt! Het is een fluitje van een cent.) iets van niks!

fluwijn, flewiën, mannelijk, steenmarter. [Gra]

foekepot, foekepot, foekerpot, mannelijk, foekepot (instrument van een varkensblaas); ’trom’ van gedroogde varkensblaas met wrijfstok.

foeksen, foekse, bargoens: foekeren = hard slaan, stompen. D’r op foekse bargoens: foekeren = Er flink op slaan = pijnigen.

foep, foep, vrouwelijk, dikke vrouw met bepaalde loop (juffrouw Foep) [Oef]

foep, foep, foepe, onrijpe ronde dennenappel(s)? (lang van lengte)

foep, foeks, meervoud, foekse, dennenappel(s) [Mill]

foetelen, foêtele, vals spelen.

foetelhannes, foêtelhannes, mannelijk, valsspeler.

foetsie, foetsie, verdwenen, weg Veni, vidi, foetsie! Veni, vidi, foetsie! woordgrapje

foezelen, foêzele, valsspelen

foezelhannes, foêzelhannes, mannelijk, valsspeler

fommelen, foemele, verstoppen Iets weg foemele Iets verstoppen.

fomp, foemp, vrouwelijk, plompe vrouw Wá’n dikke foemp Wat een dikke plompe vrouw!

fompen, foempe, meppen D’r op foempe Er op meppen.

fonds, fons, onzijdig, fonds de ziekefons het ziekenfonds.

fonkelnagelnieuw, fonkelnaogelnéêjd, hagelnieuw.

fornuis, fernuus, onzijdig, fornuis.

fots, fots, mannelijk, zuigdoekje (met suiker en brandewijn voor huilerige baby’s. Logisch dat ze dan slaap kregen! )

fout, fouts, verkeerds Hé ’k wa fouts gezét? Heb ik iets verkeerdsgezegd?

Franciscus, Frènske, Fransje.

frank, frengske, onzijdig, frank ’n Bêls frengske Een Belgische frank.

frech, vreg, vrek, [D.: frech] brutaal, onbeschoft Dè’s echt ’n vreg jong! Dat is een brutale jongen! [Box]; Doe ’s nie zò vrek! Doe niet zo brutaal! [Oef]

friemel, friemelke, onzijdig, een klein beetje.

friemelen, friemele, strelen en aaien.

friemelkont, friemelkont, mannelijk, vrouwelijk, flikflooier, behaagziek meisje.

fröbelschool, fröbelschól, vrouwelijk, kleuterschool (onderbouw)

frommelen, froemele, frommelen wég froemele stiekem wegstoppen; frunniken, kreukelen, verfrommelen

front, fruntje, onzijdig, voorstukje onder het vest

frot, frot, mannelijk, frötje, onontwarbare knoop ’t Zât geliek op ’ne frot Alles zat in een onontwarbare knoop; 't Is mar 'ne kliêne frot. Het is maar een onooglijk mannetje; frötje onbeduidend ding, propje.

frotding, frotding, vrouwelijk, klungelaarster ’t Is mar ’ne kliêne frot.

frotgerei, frotgréêj, onzijdig, prullaria.

frothannes, frothannes, mannelijk, klungelaar

frotjanus, frotjanus, mannelijk, klungelaar.

frotten, frotte, klungelen, friemelen.

frotter, frottert, mannelijk, treuzelaar, klungelaar.

frotzooi, frotzooi, mannelijk, klungelwerk, rommel.

frutje, frutje, onzijdig, Een (te) klein mensje; Een in elkaar gefrommeld iets.

futsel, fiesper, mannelijk, secuur iemand. [Mill]

futselwerk, fiesperwèrk, onzijdig, priegelwerk De lózziepik hét âlt fiesperwèrk De horlogemaker heeft altijd priegelwerk. [Mill]

gaaf, géêf, gaaf Dè’s ’n moi géêf kèêsje daor in d’n hoek! Dast is een mooi gaaf kastje daar in de hoek.

gaaien, gaaie, bevallen, in de smaak vallen Dè zal ons wel gaaie Dat zal ons wel bevallen. [Ove]

gaan, gaons, góns, Wa is d’r toch gaons? Wat is er toch aan de hand?; Wá ’s ’r toch góns? Wat is er toch gaande?; gaande, lopen ’t Is ’n uur gaons Het is een uur lopen; ’t Is twee ures góns Het is twee uren reizen.

gaan, gùgget?, gaat het? Hoe gùgget?, Och ’t gù! Hoe gaat het?, Och, het gaat wel!

gaan, ônder gaon, ergens bij gaan, lid worden Ik goj ônder de gild Ik word lid van het Gilde.

gaande, gaond, gaonde, gónde, Wa’s daor gaond(e)? Wat is daar gaande?; Wá’s d’r gónde? Wat is er gaande? (aan het gebeuren).

gaandeweg, góndewég, gaandeweg.

gaap, gaap!, gaop, vrouwelijk, nieuwsgierige of slome, domme vrouw Stomme gaap dè ge daor ziet!; Stomme gaop domme vrouw.

gaapmuil, gaapmoel, mannelijk, nieuwsgierig (dom) persoon; leeuwenbekje. grappig bedoeld.

gaapsmoel, gaapsmoel, mannelijk, nieuwsgierig (dom) persoon; leeuwenbekje. grappig bedoeld.

gaapsteel, gaapsteel, mannelijk, slaperig iemand.

gaapstek, gaapstiek, mannelijk, slaperig iemand.

gaar, gaar, helemaal gaar niks helemaal niets. [D: gar nichts].

gaar, gaar nie, helemaal niet.

gaarne, géêr, gér, géêrder/gérder, ’t géêrste/’t gérst, graag, liever, liefst. géêr hébbe graag hebben

gaaruit niet, gaaruut nie, in het geheel niet.

gading, gajing, vrouwelijk, gading Daor zulde niks van ow gajing viene! Daar zul je niets van je gading vinden!

gaffel, gaffel, gavel, mannelijk, tweetandsriek, gaffel. [Wes]; hooivork.

gal, gal, mannelijk, furie, gal, pit In d’n dieje, daor zit gal in. In hem daar zit pit in.

galg, gallege, bretels.

gamasche, kamasse, mannelijk, meervoud, lederen beenkappen. [Ove]

gang, gang, vrouwelijk, An de gang gaon. aan de slag gaan; gaande Wá’s hier án de gang ? Wat is er hier gaande?

gangig, genkig, begaanbaar, te gebruiken.

gans en gaar, gâns en gaor, helemaal, totaal gâns en gaor nie! helemaal niet.

gansrijden, gânsréêje, gans rijden, gentrijden; Gansrijden: bij een dode gans werd de nek versterkt met een aantal touwtjes en dan ingesmeerd met groene zeep of vet. Zo werd de gans ondersteboven aan een stellage met de poten op kop aan een touw boven een zandweg opgehangen.

gapen, gaope, niks doen, niksen Stót daor nie zò te gaope Sta daar niet zo te niksen.

gaper, gaopert, mannelijk, Stomme gaopert dommerik.

gard, gért, vrouwelijk, hengel. De vis gért waar gestoale. De vishengel. was gestolen. [Box]

garf, gèêrf, mannelijk, garve.

garstig, gâst spek, garstig, ranzig spek (het witte spek wat al wat gelig wordt).

gasconnade, katsgenaode, onzijdig, het hele hebben en houden. [Lan]

Gassel, Gâssel, Gassel.

gast, gaast, mannelijk, hoop schoven.

gast, gâst, aantal ’ne gâst éîer Een aantal eieren.

gat, gat, onzijdig, gater, getje, gétje, gat, gaten, gaatje; gehucht, klein dorp.

gat, gat, vrouwelijk, gètje, gétje, kont Héj hét gén zit in’t gat Hij heeft geen zit in de kont. Hij is ongedurig; gètje gaatje Mit ’t gètje drèje Met het gaatje draaien. = (niets doen) of ook wel: hooghartig of verwaand lopen; Mit ’t gètje in de bótter valle Met

gataap, gataop, mannelijk, bijdehante snotneus. [Ove]

gatvlieg, gatvliêg, vrouwelijk, te klein kind voor zijn/haar leeftijd. [Lan]

gauw, gaûw, Kom nou toch gaûw! Maak het nou een beetje!; gauw, gemakkelek, snel, vlug Nie gaûw vergéte Niet gauw vergeten.

gauwachtig, gaûwèchtig, binnenkort, snel, vrij snel. Ik zuuk oe gaûwèchtig ’s op! Ik bezoek je binnenkort.

gauwigheid, gauwigheid, gauwigheid, vlugheid In de gauwigheid jatte héj ’ne kwatta. In de gauwigheid stal hij een reep chocolade; behendigheid Vliêgevangen is ’n gauwigheid Vliegenvangen is een behendigheid.

gearremoei, geèrremoei, onzijdig, gehaspel ’t Is ’n hél geèrremoei um dè kerwei te klaore. Het is een heel gehaspel om dat karwei te klaren.

gebed, gebeje, gebeden De gebeje stonne in ’t buukske. De gebeden stonden in het boekje.

gebedel, gebéddel, onzijdig, gebedel, bedelarij.

gebint, gebont, onzijdig, kozijn ’t Dùrgebont deurkozijn.

gebod, gebooj, vingers Blief d’r af mit ow vijf, tien gebooj (mv). Blijf er met je vingers af!

geboortig, gebortig af, geboorteplaats Waor ziede géj gebortig af? Waar is jouw geboorteplaats?

gebraad, gebraoj, onzijdig, gebraad ’t gebraoj Het gebraad; slecht laswerk Wa ’n gebraoj béj dieje smid! Wat een slecht laswerk bij die smid!

gebroeders, gebruurs, meervoud, broers, gebroeders.

gebulk, gebölk, onzijdig, geloei.

gedaan, gedaon, gedaan Dè’s gaar niks gedaon Dat is niks gedaan (Dat is niet goed!)

gedaan, gedaon, gedaan Héj hé gedaon gekrigge Hij heeft gedaan gekregen. Hij is ontslagen.

gedoe, gedoetje, onzijdig, bedoeninkje.

gedurig, gedurig, g’ndurig, aanhoudend, telkens; telkens weer. g’ndurig liêp ’t jong de straot op. telkens weer liep het kind de straat op.

geel, géêl, geel.

geen een, génnen énne, niet een. [Lan]

geeneens, génnéns, niet eens.

gefrot, gefrot, onzijdig, gepruts ’t Waar ’n hél gefrot mi dè krèêgske. Het was een heel gepruts met dat kraagje.

gegek, gegèk, onzijdig, gekdoenerij, gespot.

gehaaid, gehaaid, gehaaide, slim ’t Is ’n gehaaid(e) ding! Het is een slimme meid; Kiek ’r vör uut, want dè’s ’ne gehaaide! Kijk voor hem uit, want dat is een geslepen man.

gehaffel, geháffel, onzijdig, geflikflooi.

geheibel, geheibel, onzijdig, geruzie, geherrie. D’r waar flink geheibel in de hut. Er was flink geruzie in het huis.

geheng, geheng, onzijdig, hangwerk van deur of kozijn.

geholfer, gehollever, onzijdig, gestoethaspel

gehoor, geheûr, onzijdig, gehoor Ze hét ’n geheûr as ’n koei Ze heeft een gehoor als een koe. (a-muzikaal)

geitenpoot, geitepote, mannelijk, schoeisel verkeerd om aan hebben (bij kinderen). geitepote hebbe

gek, gek, mannelijk, grap, niet serieus Héj makt alles mit ’ne gek af. Hij maakt alles met een grap af.

gekijk, gekéêk, onzijdig, geherrie.

geklier, gekliêr, onzijdig, getreiter, gerommel.

geklooi, gekloj, onzijdig, gepruts.

gekloot, gekloët, onzijdig, gedoe ’n Hél gekloët ’n Heel gedoe.

gekriemel, gekriemel, onzijdig, priegelschrift Ik kan dè gekriemel bekant nie léêze. Ik kan dat priegelschrift bijna niet lezen.

geleden, geleeje, verleden tijd Dè’s al lang geleeje Dat is al lang verleden tijd.

geleg, gelég, onzijdig, gelegenheid Bij gelég za’k ’r ’s ôver dénke. Bij gelegenheid zal ik er eens over denken.

gelijk, geliek, allemaal We zien d’r geliek We zijn er allemaal; allen geliek béj mekaor genomme waar ’t moi! Allen bijeen genomen was het mooi!; alles, iedereen ’t Waar d’r geliek iedereen was er.

gelijk, geliek, even Die twee zien geliek in rang Die twee zijn even hoog in rang; evenwijdig De pad liêp geliek án d’n harde weg Het pad liep evenwijdig aan de straat.

gelijk, geliek, gelijk geliek kriêge is nie âltied hendig. gelijk krijgen is niet altijd gemakkelijk.

gelijk, geliek, meteen Ik doej ’t geliek Ik doe het meteen, ik doe alles.

gelijk, gelieks, effen, egaal ’t Vêld is lang nie gelieks Het veld is bij lange na niet egaal.

gelijk, gelieks, tegelijk We doen’t gelieks We doen het tegelijk.

geloven, gleuf héllig in, Daor gleuf ik héllig in. Daar ben ik stellig van overtuigd.

gemaakt, gemakt, confectiegoed Dè hé’k gemakt gekôcht vörrege wéêk. Vorige week als confectiegoed gekocht.

gemainteneerd, gementeneerd, welgemanierde Ons vádder was ’ne gementeneerd mins Vader was een welgemanierde mens.

gemakkelijk, gemekkelek, gemakkelijk. zie: mekkelek zie: makkelijk.

gemeente, gemént, onzijdig, gemeente ’t gemént de gemeente.

gemeentebode, geméntembooj, mannelijk, gemeentebode.

gemeentehuis, geméntehuus, onzijdig, gemeentehuis.

gemeentesecretaris, geméntesik, mannelijk, gemeentesecretaris. [Ove]

gemeentestort, geméntestort, mannelijk, gemeentelijke vuilnisbelt.

gemier, gemierik, onzijdig, gepeuter, gezeur.

gemodder, gemójjik, onzijdig, gestuntel

gemokt, gemokt, mistig ’t Is gemokt vanmerrege Het is mistig vanmorgen.

gemuil, gemoel, onzijdig, geschreeuw.

genade, genaaj, vrouwelijk, genade. [Lan]

gene kant, gunne kânt, mannelijk, overzijde.

geneuk, geneuk, onzijdig, gedoe gedonderjaag, geklooi.

geneul, genöl, onzijdig, gezanik.

gentrijden, gêntrêéje, gentrijden (zie gânsréêje).

geraden, geraôje, geraden Dè’s oe geraôje ok! Dat is je geraden ook!

Gerard, Grád, Grádje, Gerard.

Gerardoom, Grádome, oom Gerard.

geregeld, geregeld, regelmatig.

gerei, gréêj, onzijdig, kleren Trékt ow goei gréêj mar uut en doet ow swerkendags gréêj mar án!. Trek je goede kleren maar uit en doe je werkkleding maar aan!; goej gréêj zondagse kleren; het mindere volk Wa ge daor op dè kamp allemól vör gréêj ziet rondlopen i

gerempel, gerempel, onzijdig, geruzie

gesjochten, gesjochte, de dupe gesjochte zien de dupe zijn

gesjochten, besjochte, mesjogge, gek.

geslons, gesluns, onzijdig, slachtafval, vettige rommel

gesodemieter, gesoudemieter, onzijdig, gedonder, geruzie, gekrakeel, gelazer enz. En daor begos ’t gesoudemieter. opnéêjd! En daar begon het gedonder opnieuw!

gestiefel, gestiefel, onzijdig, Duitse laars gebanjer, geloop.

gestreept, gestriept, gestreept. Héj droeg ’n moi gestriept hemd. Hij droeg een mooi gestreept. hemd.

gesuis, gesoês, onzijdig, geruis gesoês in d’ ore is gruwele vervéêlend geruis in de oren is heel erg vervelend.

getikt, getikt, geestelijk gestoord.

getuig, getuug, onzijdig, gerei. (paardenwereld?)

gevaarlijk, gevörlek, gevaarlijk Dè gejakker waor gevörlek zat! Dat gerace was gevaarlijk genoeg.

geven, géêves, ’t is vör géêves. gratis.

gevil, gevil, onzijdig, gevil. Ik vien dè gevil mi die kniênd nie kan. Ik vind dat dat gevil met die konijnen niet kan.

gewauwel, gewawwel, gezwam.

geweer, gewêér, onzijdig, geweer In ’t gewêér komme In het geweer komen. = in actie komen.

geweld, gewéld, onzijdig, Mi duvels gewéld. per se, met grote kracht; Mit alle gewéld. per se.

geworden, geworre, gewérre, Laot ’t mar geworre. Laat het z’n gang maar gaan; Laot mien mar gewérre. Laat mij m’n gang maar gaan.

gezeik, gezéîk, onzijdig, gedoe.

gezenuw, gezénnuw, onzijdig, onrustig gedoe.

gezien, geziên, gewaardeerd Ze is in’t dorp goed geziên Ze is in het dorp een geziene vrouw.

gezwets, gezuts, onzijdig, gedoe, getreuzel Wa ’n gezuts! Wat een gedoe!

giebelgeit, giebelgeît, vrouwelijk, lachebek.

giebelkont, giebelkônt, vrouwelijk, lachebek.

gierpont, gierpont, vrouwelijk, gierpontje, gierpont(je).

gieter, giêter, mannelijk, gieter

gij, géj, ge, ge, gij, je, jij, u.

gilde, Gild, vrouwelijk, Gilde De Gild trekt dör de dörpsstraot. Het Gilde trekt door de dorpsstraat.

ginder, gunder, ginds.

ginderheen, gunderhin, ginds heen.

ginderwijd, gunderwiêd, gindswijd.

ginds, guns, ginds.

gindse weg, gunnewég, die kant in.

gindseinde, gun-end, gun-eind, onzijdig, het einde daar ginds án gun-e(i)nd. Aan het einde daar ginds.

gindsop, gunsop, naar die kant Gót mar gunsop Ga maar naar die kant.

gindswijd, gunswiêd, geunswiêd, gindswijd; ginds ver weg; geunswiêd daarginds, daarginder, verder weg. [Hap]

giroffel, snuffelkes, meervoud, anjelieren (dianthus), kleine anjer.

gisteravond, gisteraovend, gisterenaovend, gisteravond.

gistermorgen, giestermèêr, gistermorgen.

glad, glad, helemaal Dè zie’k glad vergète Dat ben ik helemaal vergeten.

glad, glad, wiedes Da’s nogal glad! Dat is nogal wiedes (overduidelijk).

gladjakker, gladjakker, mannelijk, gehaaid persoon, slimmerik.

glazen, glaozere, glazen, van glas.

glazensnijder, glaozesnéêjer, vrouwelijk, waterjuffer, waterlibel.

glibberen, glibbere, vettig glijden Dör de hând glibbere Door de handen vettig glijden.

glijder, gléêjer, mannelijk, misrekening ’ne gléêjer maoke Een misrekening maken; schuiver ’ne gléêjer maoke Een schuiver maken.

glint, glînt, gelient, onzijdig, afrastering, omheining; gelient afrastering, leidsel. [Ove]

glinten, gelînte, glînte, afrasteren (De wei afrasteren). [Ove]

glintpaal, glîntpaol, mannelijk, afrasteringspaal.

godallemachtig, godsallemachtig nog ’s nie án toe zeg!, godsallemachtig nog 's nie án toe zeg, asjemenou!, diepe verzuchting.

godgans, godgânsen dag, godgânseleken dag, godgânsendag, godganselijk, gehele dag; godgânsendag gehele dag De godgânsendag dör De gehele dag door.

godgeklaagd, godgeklaogd, ergerlijk ’t Is godgeklaogd Het is heel erg.

godsamme, godsamme, Tussenwerpsel (God zal me!)

godsbegenadigd, Godsbegenaodigde, met veel talent ’t Is ’ne Godsbegenaodigde voetballer Hij is een voetballer met veel talent.

godsblok, godsblok, mannelijk, goedzak, een verdraagzaam iemand.

godsgruwellijk, godsgruwelek, heel erg. [Mill]

godsnaam, Godsnaom, Godsnaam Doe dè nou’s in Godsnaom Doe dat nou eens in Godsnaam (verzuchting)

godverdulleme, gordulleme, verbasterde krachtterm

godveren, godfere, vloeken.

goed, goêd, onzijdig, kleren Mien sondags goêd hé’k nie zò duk án. Mijn zondagse kleren heb ik niet zo vaak aan.

goed, goêd, goei, béêter, bést, goed. beter, best. goei, béêter, bést kleren en minse zowel zaken als personen; de beste kleren ’t goei goêd (spul) hong in de klérkâst het nette pak of nette jurk enz.; Dè hédde goêd. Daar heb je gelijk in!; goejen doên hébbe.

goede kamer, goej kamer, vrouwelijk, woonkamer (vroeger alleen in gebruik bij bezoek en dergelijke op het platteland, de pronkkamer.)

goedemorgen, goeiemèrrige, goede morgen.

goedenavond, goeienaovend, goede avond.

goedkoop, goeiekoop, alledaags.

goeie, goeje!, goedendag!

goeie genade, goeiegenaode!, uitroep van verbazing of schrik.

gofferd, goffert, mannelijk, stevige kerel.

goot, geût, vrouwelijk, geûtje, goot(je), afvoersleuf, afvoerslootje; bijkeuken D’n afwas stond op de geût De afwas stond in de bijkeuken.

gootgat, gutgat, onzijdig, schrobgat geutgat in bijkeuken), afvoerputje.

gootsteen, gutsteen, mannelijk, aanrecht(blad) vroeger van granito.

gort, gort, mannelijk, In de gort lope. defect raken; In de gort drèêje. kapot maken.

gort, gort, gort mi romme. verbasterde vloek; gort vör de nonne ju perd! verbasterde vloek.

gortjan, gortjen, gortjen nog án toe! verdorie nog an toe!

gortju, gortju, krachtterm.

gossiemijne, gosjiemeine, potverdorie.

graaf, graaf, vrouwelijk, sloot.

graag, greeg, happig, gretig.

grabbelen, groebele, graaien, grabbelen.

grabbelton, groebelton, grabbelton met ingepakte kleine kindercadeautjes

grap, grap, mannelijk, grappe, grepke(s), grap(pen), grapje(s)

Grave, Graaf, de Graaf Grave.

grep, grep, grip, grùp, vrouwelijk, greppe, grepke, grip, greppel(s), greppeltje; grip greppel (in stal), mestgoot. [Oef]; mestgoot De grip uutdoên De mestgoot in de koeienstal schoonmaken; grùp mestgreppel, mestsleuf.

griezel, griesel, mannelijk, hark.

griezelen, griesele, harken (in grint of zand) hêrreke = in het hooi (zie hèrreke)

grijnskloot, grienskloot, mannelijk, mopperkont. [Mill]

grijnzen, grinze, grienze, grijnzen.

grijnzen, grinze, gréînze, klagen, grommen, gezeur van kinderen; zaniken.

grijnzen, grinze, Het begin van het slijten van textiel. [Box]

grijp, grùp, mannelijk, hebberig iemand.

grijpen, griepe, grijpen, pakken ’t Lit ’r vör ’t griepe Het ligt zomaar voor het grijpen

grijperig, grùppig, schraperig/inhalig zijn. grùppig zien.

grilgrauw, grielgraûw, onzijdig, schemerdonker

gripgrauw, griepgraûw, griebelegraûw?, mannelijk, vroeg in de morgen; schemering, tussen licht en donker. [Via]

groeien, gruîje, groeien van trots, vals genieten (Vianen)

groen, gruun, groen Nog gruun âchter d’ ore Nog groen achter de oren = nog onvolwassen.

groen, gruun, onzijdig, groen, bladloof ’t gruun Het bladloof.

groene, grune, mannelijk, ’ne grune fluim; de grune milieuwachter Cuijk vanwege zijn groene uniform. [Box]

Groeningen, Gruninge, Groeningen.

groente, gruuntes, vrouwelijk, meervoud, groente Héj tulde zien éêge gruuntes Hij teelde zijn eigen groente.

groep, groep, grip, grùp, vrouwelijk, mestgoot.

groep, gruupke, onzijdig, groepje

groeze, groês, vrouwelijk, grasveld.

grof, grof, erg ’t Is grof Het is erg.

grommes, grommes, meervoud, grommes kriege Een standje krijgen.

grondel, gröndje, gruundje, onzijdig, grondel (visje).

groot doen, groot doên, zich voordoen als belangrijk of vermogend.

grootje, grötje, vrouwelijk, grootmoeder, oma.

grootmoeder, grötmoet, vrouwelijk, grootmoeder.

grootmuil, grötmoel, mannelijk, praatjesmaker.

groots, gröts, verwaand, trots; gröts praote (overdreven) Nederlands spreken; grötse trut verwaande vrouw Wa ’n grötse trut! Wat een verwaande vrouw.

grootsigheid, grötsigheid, vrouwelijk, valse trots, verbeelding.

grootte, grótte, mannelijk, grootte.

grootvader, grötfát, grötvat, mannelijk, grootvader.

gruisjes plukken, gruuskes plukke, onkruid wieden met de hand.

gruwelijk, gruwelek, heel erg. [Mill]

gulp, gùllep, vrouwelijk, gulp Boksegùllep Broeksgulp.

gummi, goemi, mannelijk, elastiek, gummi.

gummigalg, gummigallege, bretels Ha van gummigallege! Ha, je naam weet ik niet!

guts, guts, vrouwelijk, plens

guts, guts, vrouwelijk, gutsbeitel

haagschool houden, hégschól hoûwe, spijbelen.

haak, hèûk, hèûke, a/haken b/(een haak, twee haken) D’r zaote zat hèûk(e) in de muur.

haalijzer, haoliêzer, onzijdig, zaag in de haard voor ophang van de waterketel.

haan, haon, mannelijk, haone, hántje, haan, hanen, haantje.

haar, hèûr, onzijdig, haar alsook: haren.

haard, hêrd, mannelijk, stookruimte, haardkachel, het huis (thuis).

haareender, haor-énder, precies gelijkend, exact hetzelfde (tweeling). Die twee zien haor-énder

haarenkelen, hùrrinkele, struikelen over de eigen benen.

haarhamer, haorhammer, mannelijk, haarhamer. (t.b.v.het scherpen van de zeis.)

haarijzer, haoriêzer, onzijdig, haaraambeeld.

haarpin, haorpin, haaraambeeld, de pen waarmee het haaraambeeldje werd vastgezet in de grond.

haast, hóst, mannelijk, haast, spoed in d’n hóst inderhaast.

haast, hóst, bijna, nagenoeg.

haasten, haoste, Zien ége haoste Zich haasten.

haastig, hóstige, mannelijk, ’nen hóstige gehaast iemand.

haffelen, haffele, háffele, aanhalig zijn, vertroetelen; onhandig doen.

hagedis, éêktès, mannelijk, vrouwelijk, hagedis; bijdehante vrouw, loeder

hagelnieuw, haogelnéêj, haogelnéêjt, splinternieuw ’k Heb ’nen haogelnéêj(t) kleedje án. Ik héb ’ne splinternieuw jurkje aan.

hak, hakke, mannelijk, hakken Jao, amm’n hakke! Ja aan mijn hakken! Nou, je kunt me wat! [Box]

hak, hakke, vrouwelijk, hurken Op m’n hakke zitte Op mijn hurken zitten.

haken, hèûke, haken Haoke = met garen b.v. ergens achter blijven haken.

hakkelen, hakkele, hakkelen, stotteren.

haksel, haksel, onzijdig, fijngehakt stro.

hakselbak, hakselbak, vrouwelijk, voederkist (voor het paard).

hakselblok, hakselblok, hakselblok.

hakselbok, hakselbok, mannelijk, hakselbok.

hakselmachine, haksel-mesien, mannelijk, hakselmachine.

hakselmes, hakselmes, onzijdig, hakselmes.

half om, half um, vrouwelijk, ’nen Bótteram half um twee halve sneden brood op elkaar

half om, half um, (half uut) dat was zo vroeger bij dansen half uit. de 1ste van twee (vaak betaalde) dansen was dan voorbij.

halfwat, wà en halfwà, Daor löpt wà en halfwà Een paar, een stel met verschillende lichaamslengte

hals, hâls, mannelijk, stumperd Wá ’nen hâls Wat een stumperd.

halve, halleve, mannelijk, ’k Zie mar ’nen halleve vandaog. Ik voel me vandaag niet lekker.

halve tijd, halleventied, halleventieds, vaak, veelvuldig, om de haverklap

halvemaan, hallevemaon, mannelijk, halve maan (iemand met een kalend hoofd); sikkel, grasmes

hampelman, hampelman, mannelijk, iemand met twee linkse handen, een sukkel.

hand, hând, vrouwelijk, hând, hèndje, hand(en) een hând, twee hând, hèndje(s) een hand, twee handen, handje(s); Iets án ’t hèndje hébbe Iets aan het handje hebben, verkering hebben.

handig, hèndig, hèndeger, hendigstst, gemakkelijk, gemakkelijker, gemakkelijkst; behendig, handig.

handjeklap, hèndjeklap, handjeklap. Onderhandelen met handjeklap.

handjevol, hèndjevol, vrouwelijk, handjevol, een beetje, weinig

handpeer, hândpéêr, vrouwelijk, hândpéêre, handpeer(en); een draai aan de oren.

handvol, haffel, vrouwelijk, haffels, heffelke, handvol, handenvol, handjevol.

hanenpoot, haonepoot, mannelijk, haonepote/haonepeut, haonepeutje, hanenpoot(en); slecht geschreven letter(s).

hanenschree, haoneschréêj, binnen korte tijd/afstand, ± 5 min. lopen (de afstand waarbinnen men de haan nog kan horen kraaien.)

hangen, hange, Héj hét ’t ’r nie zò op hange. Hij heeft er niet veel zin in.

hanghout, hankhôlt, onzijdig, hanghout (om matten te kloppen); hanghout bij varkensslacht. Vaak ’n houten ladder.

hangkast, hangkâst, vrouwelijk, kast voor lange kleren o.a. mantels, trouwpak enz.; een grote hangende boezem Wá’n hangkâst hét de die!

hangmem, hangmem, vrouwelijk, hangmemme, hangborst(en)

hangoor, hangore, meervoud, kinderen Urst grote minse en dan hangore. Eerst volwassenen en dan kinderen.

hansopboks, hansopboks, jongensbroek met een klep aan de achterzijde

Haps, Hops, Haps

hard, hard, met spoed Héj is hard op weg um enz. Hij is met spoed bezig om enz.

haren, haore, scherpen, wetten De zeis, de zicht haore De zeis, de sikkel wetten.

haring, hérring, mannelijk, a/haring, b/mager persoon.

hark, hèrk, hèrrek, mannelijk, hark.

harken, hèrreke, harken (gras of hooi. zie: griesele

harkmachine, hèrk-mesjien, mannelijk, harkmachine (Voor het omzetten van het hooi.)

harmonica, mónnika, monika, vrouwelijk, (mond)harmonica, (ook wel bedoeld als accordeon); harmonica monikaspeuler harmonicaspeler.

harten, hartes, mannelijk, hartes is troef! speule De harten kaart is troef, uitspelen.

hartenjagen, hartejaoge, hartenjagen (kaartspel).

hauw, hauwkes, vrouwelijk, peultjes.

haverklap, haoverklap, veelvuldig, telkens weer Um d’n h haoverklap zonder aanleiding.

havermoutpap, haovermoute pap, haovermoutse pap, vrouwelijk, pap van havermout.

hè, hé?, wat zegt u?

heb, héb, mannelijk, hebben Vör d’n héb Om het hebben op zich.

heb, héb, hép, vrouwelijk, hebzuchtige, inhalige vrouw Dè’s ’n echte héb/hép Dat ie een echte inhalige vrouw.

hebben, hán, hadden Wéj hán Wij hadden. [Mill]

hebberd, hébberd, mannelijk, hebzuchtig iemand, vrek ’t Is ’nen echten hébberd. Hij is een vrek.

heendoen, hin doên, aanmodderen, doorgaan Doet ’r mar mi hin war! Het ga je goed!

heenkloten, hinklote, aanrommelen Klót ’r mar mi hin war! Doe er maar mee heen.

heenkomen, hinkomme, komen van hinkomme van afstamming.

heeroom, héroom, mannelijk, priesteroom zaoliger gestorven.

heet, hétst, onzijdig, Op ’t hétst van d’n dag rond het middaguur (in de zomer).

heggenschaar, hégscheër, héggescheër, vrouwelijk, heggenschaar.

heibel, heibel, mannelijk, herrie, ruzie Daor kumt heibel af! Daar komt ruzie van!

heibelen, heibele, herrie schoppen, ruzie maken.

heibezem, héjbessem, mannelijk, bezem van heidetakken.

heiboender, héjbiender, mannelijk, heibezemmaker.

heikneuter, héjkneuter, mannelijk, heikneuter (boer die boert op slechte grond.) [Via]

heilig, héllig, heilig D’n hélligen óllie het Heilig Oliesel; ’t is héllig aovend zaterdagavond voor Pasen; heilig D’r héllig van ovvertuugd zien Er heilig = helemaal van overtuigd zijn; heilig Op ’t héllig oog Op het heilig oog zonder goed te

heilige, héllige, heilige(n).

heiligenhuisje, heiligehuuske, mannelijk, heiligenhuisje Héj zit wér in ’t heiligehuuske Hij zit weer in het café.

heiligenwerk, hélligewèrk, helligewêrk, onzijdig, heel precies werk. ook: monnikewêrk monnikenwerk. [Ove]; tekens van opgezwollen klieren op de hals.

heimauwerik, héjmouwerik, mannelijk, kneu. (soort vinkje).

hek, hékke, onzijdig, hékkes, hek(ken).

hekel, hékel, mannelijk, hekel ’ne Gloeienden hékel hébben án Een vreselijke hekel hebben aan. [Wan]

hekgat, hékkegat, onzijdig, ingang in een wei met een hek ervoor.

hekslag, hékkeslag, mannelijk, doorgang. afgemaakte wei, inrit.

hel, hèl, hèlle, bijdehand, vlug [hell D.] ’n hèl ding Een bijdehand en vlug meisje, vrouw; niet versleten Héj is nog hèl zat Hij is nog niet versleten; heel actief Die vrouw is nog hèl vör d’re léêftied. Die vrouw is nog heel actiefvoor haar leeftijd

helemaal, héllemaol, héllemól, mannelijk, helemaal, totaal

helen, heële, helen, genezen Dè heëlt mar slêcht. Dat geneest maar slecht.

hellezweep, hèllezweep, mannelijk, rozenkrans.

hem, hum, hem.

hemdrok, hemsrok, borstrok

hemdsknoop, hemdeknöpke, mannelijk, boordenknoopje; kleine margriet.

hemel, himmel, mannelijk, hemel.

hemelen, himmele, Héj is gaon himmele. hij is gaan hemelen. nu gestorven; gehimmeld gehemeld Ze zien bèêj gehimmeld Ze zijn beiden gehemeld (dood gegaan).

hemels, himmelse, Oe gènnen himmelse raod weëte. je geen hemelse raad weten. radeloos zijn.

hemelsnaam, ’s himmelsnaom, ’s hemelsnaam Doe dè nou in ’s himmelsnaom! Doe dat nu in ’s hemelsnaam! (verzuchting).

hemelzaad, himmelzaod, onzijdig, hemelzaad (Zwarte luis op tuinbonen.)

hengst, hengst, mannelijk, klap ’nen flinken hengst vör de kop kriêge Een flinke klap tegen het hoofd krijgen.

hengsten, héngste, hard zwoegen.

hennengat, hénnegat, onzijdig, Het gat waardoor de kippen in/uit de kooi kunnen.

hennenkooi, hénnekoi, vrouwelijk, kippenkooi, kippenren

herejezusschoen, HereJezusschoên, mannelijk, sandalen.

heremijntijd, hérremetied!, heremetijd! uitroep van verbazing.

herfstdraad, herfsdraod, mannelijk, herfsdröj, herfsdrèûdje(s), spinnendraden in de herfst.

herfstkatje, herfsketje, vrouwelijk, herfstkatje (niet volgroeide kat).

herrieschoppen, hérrie schuppe, herrie schoppen, ruzie maken.

hersenen, hérses, meervoud, hersens.

hete bliksem, heten bliksem, mannelijk, stamppot van aardappelen met appelen.

heten, hiete, héke, heten. Ik hiet Piet. En géj? Ik heet Piet. En jij?; héke heten Ik héêk Jan. Ik heet Jan. [Wan]

heugen, heûge, in herinnering blijven, eraan herinnerd worden Dè zal ’m nog lang heûge.

heul, hôle, mannelijk, slap figuur Wa ’nen hôle! Wat een slap figuur!

hiep, hiêp, hiepke, vrouwelijk, korte hakbijl(en), hakbijltje.

hies, hiês, mannelijk, snee ’nen hiês mik Een snee brood.

hik, hippik, hik.

hinken, hînke, hinkele, hinkelen.

hispel, hispel, wesp

hit, hit, bazig meisje. (hittepetit.) [Box]

hit, hit, jong paard

hitte, heit, heitst, hétst, vrouwelijk, hitte. Ge pikt ’t af van de heit vandaog. Je pikt het af met de hitte vandaag; hitte De hétst waar hòst nie te draoge De hitte was bijna niet te dragen; hitte. Ge gót hóst kepot hier van de heitst! Je gaat hier bijna dood van de hitte

hobbel, hoebel, mannelijk, hobbel.

hobbelen, hoebele, hobbelen, schudden (hobbelen op een landweg).

hobbelig, hoebelig, hobbelig.

hobbezak, hobbezak, hobbelzak, scheldwoord. [Box]

hoe, hoe-eer, hoe liever!, hoe eerder, hoe liever!

hoe een, hoe’n, hoene, wat voor een hoe’n, hoene. kleur jas waor ’t wat voor een kleur jas was ’t?; wat voor soort hoe’n schoên hédde án? wat voor soort schoenen heb je aan?

hoed, huuj, hoeden (mv. van hoed.)

hoeden, hûje, hoeden Daor mot te ow ége goed vör hûje! Daar moet je jezelf goed voor hoeden! [Hub]

hoeneer, hoeneer?, wanneer?

hoepel, hoepel, ronde ijzeren ring + drijfstokje.

hoepelen, hoepele, hoepelen zie bandele

hoeveel, hoevel, hoeveel.

hoeveelste, hoevelste, D’n hoevelste kumt ie? Op welke datum komt hij?

hof, hof, mannelijk, (moes)tuin.

hoflint, hof-lient, onzijdig, richttouw voor de moestuin.

hoi, hoi, hallo.

hoi, hojje, dag, tot ziens.

hokken, hokke, hokken (zonder contract samenwonen).

hol, hoal, hol Diejen bomstam is hoal Die boomstam is hol.

hol, hol, onzijdig, kont ’n Schup onder ow hol kunde kriêge! Een trap onder je kont kun je krijgen!

hol kijken, hoâl kiêke, er slecht (met holle ogen ) uitzien.

holferen, holvere, overhoop halen, op bed springen enz.

hollewaai, hollewaaj, vrouwelijk, hollewaai (drukke (slonzige) vrouw).

holstander, holstènder, mannelijk, doordraver.

hommel, hoemel, hommel, honingbij.

hommel, hommel, corpulente vrouw Die dikke hommel.

hommelen, hommele, onweren.

hommeles, hommeles, trammelant. [Box]

homp, hoemp, Die hoemp vrouwelijk persoon die mank loopt.

homp, hoemp, homp, homp ’nen hoemp mik, vleis Een homp brood, vlees; flink stuk homp vleis flink stuk vlees

hompelen, hoempe, hoempele, hortend lopen (met houten been).

hompelpoot, hoempepoot, hoempelpoot, mannelijk, manke. (scheldwoord).

hompen, hoempe, hortend, mank lopen (b.v. met een houten been.)

homper, hoempert, mannelijk, mankepoot D’n hoempert De mankepoot.

hond, hônd, hond, mannelijk, heund, heûnd, hundje, heûndje, hond, honden, hondje; dojen hônd dode hònd. ook als scheldwoord gebruikt; huujt oe ége vör d’n hond! hoed je voor de hond!; hundje hondje. [Cui]

hondenkar, hons-kar, vrouwelijk, hondenkar.

hondenkont, honskonte, Jao, honskonte! Och, het heeft niks te betekenen! uitroep

honderd, nummer honderd, vrouwelijk, wc

hondsgezeik, honsgezèik, onzijdig, kleinigheid Bij ieder honsgezèik Bij elke kleinigheid, om de haverklap.

honing, hönning, hunning, mannelijk, honing Héj hét zeker hönning án zien kont Hij heeft veel vrienden.

honingdauw, hunningdauw, mannelijk, luizenpoep (van lindebomen).

hoofd, heut, onzijdig, án ’t heut staon. aan het hoofd, top, aan de leiding staan van.

hoofdstel, hùtsel, mannelijk, halster.

hoogdag, Hogdaag, De Hogdaag Het Hoogfeest van Pasen.

Hooghollands, hoëg hollans, hoghollans, onzijdig, Nederlandse taal; Standaard Nederlands.

hoogkar, hogkar, vrouwelijk, hoge kar met twee manshoge wielen.

hoogmis, hoëgmis, vrouwelijk, hoogmis (r.k. rite).

hoogte, högt, vrouwelijk, de hoogte.

hoogte-af, högtaf is hendig zat, mar höchtop!, omlaag is gemakkelijk, maar bergop!

hoogte-op, högtop is nie zò hendig as högtaf!, omhoog is niet zo gemakkelijk als bergaf!

hooien, hojje, hooien.

hooigaffel, hoi-gavel, mannelijk, hooigaffel.

hooihark, hoihèêrk, mannelijk, hooihark.

hooikar, hoikar, vrouwelijk, hooiwagen.

hooimachine, hoi-mesjien, vrouwelijk, hooimachine.

hooimijt, hoimiet, mannelijk, hooimijt.

hooiriek, hoiriêk, mannelijk, hooihark.

hooivork, hoivörk, mannelijk, hooivork.

hooiwagen, hoiwaoge, mannelijk, langpootspin.

hoop, hoop, mannelijk, hoop ’nen hoop Een hoop, grote hoeveelheid.

hoorn, horn, mannelijk, hörres, ’nen horn groot blaasinstrument b.v. tuba; hörres (mv) hoorns De var haj al flinke hörres De vaars had al flinke hoorns. [Box]

hoosbinder, hoosbienders, broekophouders. (bretels ?)

hopzakken, hopzakke, hopzakken (ravotten met kinderen.)

horde, hortje, onzijdig, rekje ’n hortje éêjer Een rekje eieren.

horen, heûre, heurde, gehörd, horen, hoorde, gehoord.

horloge, lozie, lózzie, mannelijk, horloge.

horlogemaker, loziemaoker, lózziemaoker, mannelijk, horlogemaker.

horlogepik, loziepik, lozziepik, mannelijk, horlogemaker. Merie van de lo(z)ziepik Marie van de horlogemaker. [Oef]

hort, hort, vrouwelijk, Héj is de hort op hij is naar bed, hij is uitgegaan; Ge kunt me de hort op! Je kunt me wat! Uitroep

hortig, hortig, haastig.

hortje, hortje, onzijdig, poosje, tijdje Een hortje eerder. Zo dadelijk. [Box]

hotsen, hotse, hobbelen.

hotten, hotte, verzuren, schiften. De mellek hot De melk schift.

houden, hoûwe, haûwe, volgen De weg hoûwe De weg volgen; verkering hebben Héj hoûwe ’t mit eën uut ’t ânder dörp hoûwe Hij heeft verkering met een meisje uit het nabije dorp; spannen ’t Zal d’r um haûwe Het zal er om spannen; ’t Zal ’r um hoûwe het

houden, haûwes, houden ’t Is nie vör haûwes. Het is niet om te houden.

houdoe, houdoe!, hâldoe, tot ziens! (Houd je goed!) de bekendste Brabantse groet; houdoe, hou je goed, tot ziens; houdoe wá dag, tot ziens hè.

hout, holt, hout.

hout kloven, hôlt kleûve, houthakken. [Lan]

houtduif, hôltdoêf, vrouwelijk, houtduif; houtduuf [Box]

houten, holtere, houten.

houten, houtere, houten.

houterig, hèûlterig, houterig, (klank als in nurse E.) houterig stijf; houterig lopen stram lopen

houtje, hèûltje, onzijdig, houtje.

houtmijt, hôltmiet, houtmijt.

houwen, houwe, D’r op los houwe Erop los slaan.

houwklos, hoûwklos, mannelijk, klos om hout op te kloven.

houwmouw, hoûwmoûw, haûwmaûw, vrouwelijk, hevige onweersbui; wervelwind, windhoos, zwaarder dan onweer?

hoven, höve, hèûve, tuinieren; hovenieren; hèûve tuinieren in de moestuin, hovenieren. [Via]

hu, hu, huuj, ho (uitroep als een paard moet stoppen).

hucht, hucht, mannelijk, verhoging boven kelder (opkamer?). D’n hucht

huifkar, huufkar, huifkar (hoge kar met een huif.) [Via]

huishouden, huushoûwe, huishouden, te keer gaan.

huishouden, huushoûwe, onzijdig, huishouden.

huishouding, huushoûwing, vrouwelijk, huishouden.

huisje, huuske, onzijdig, huisje, plee (de wc; vroeger buiten). ’t huuske

huismus, huusmus, vrouwelijk, huismus (vrouw, die bijna altijd thuis is.)

huizen, huze, wonen Nie saome kunne huze Niet met elkaar overweg kunnen.

hullie, hullie, zij, hen, hun. pvnw. en bez.vnw. [Box]

hummelen, hummele, binnensmonds praten

hun, hunnie, Dè’s van hunnie. Dat is van hen.

hurken, huke, meervoud, hurken Op de huke zitte Op de hurken zitten.

husselen, hussele, hutselen, mengen, schudden Dör én hussele Door elkaar hutselen.

hut, hut, onzijdig, hutje, huis(je).

hutjemutje, hutje mutje béj mekaor, hutje mutje op-én, dicht opeen.

hutspot, hutspot, hutspot, gestampt eten. [Wes]; geschonken deel (pastoor) van ’n geslacht varken.

hutstorm, hutstörm, koude drukte.

huttenkerel, huttekél, hutbewoner.

iedere keer, iederskér, iedere keer (Telkens weer.)

iedereen, iederéns, ieder iederéns op z’n bûrt of; umstebùrt ieder op de beurt

ieltjes, ielekes, dun, magertjes, ijl Wa ielekes uutgevalle zien Wat dun zijn uitgevallen. [Cui]

iemand, iemend, iemes, iemest, mannelijk, vrouwelijk, iemand.

iemand vreemd, iemes vréms, mannelijk, vrouwelijk, onbekende, een vreemdeling.

iepertje, ieperke, onzijdig, nippertje Op ’t ieperke Op ’t nippertje.

iets, iets of wa, ietwat, (nou nou! als uitroep van bewondering.)

ietsje, ietskes, onzijdig, een ogenblik, even ietskes te laot Een ogenblik te laat.

IJ, IJ, ’t IJ het IJ

ijdelheid, ijdelheid, vrouwelijk, ijdelheid.

ijdeltuit, ijdeltuut, vrouwelijk, ijdeltuit.

ijken, ijke, ijken.

ijkmaat, ijkmaot, mannelijk, ijkmaat.

ijkmeester, ijkméster, mannelijk, ijkmeester

ijkmerk, ijkmèrk, onzijdig, ijmerk.

ijkpunt, ijkpunt, onzijdig, ijkpunt.

ijkwezen, ijkweze, onzijdig, ijkwezen.

ijl, ijl, ijl iele locht ijle lucht.

ijlings, ijlings, ijlings.

ijsco, ijsco, mannelijk, ijsco.

ijscoman, ijscoman, ijscoman.

ijsheiligen, ieshéllige, meervoud, De ijsheiligen (Pancratius, Servatius en Bonefatius 12, 13 en 14 mei = de laatste dagen met mogelijk nog echt winters weer.) [Mill]

ijskerel, ieskél, ijscoman.

IJsland, IJsland, IJsland.

ijspin, iespin, mannelijk, ijspegel.

IJssel, IJssel, IJssel.

IJsselmeer, IJsselmeer, IJsselmeer.

ik, ikke ikke, en de rest kan stikke!, gezegde als iemand zich egoïstisch gedraagt.

immers, ummers, ummes, immers, niet dan?

in, ien, in Ik woon in Kuuk en zéj ien Boxméêr. in Boxmeer wordt dit dus uitgesproken als ien.

inhalen, inhaole, verwelkomen Sinterklaos, néêjen bùrreger, pestoor inhaole Aan het begin van het dorp vroeger.

inhibsen, inhibse, de knikker in het kuiltje doen met duim en wijsviger.

inmaak, inmaok, mannelijk, D’n inmaok stùt in de kêlder. De ingemaakte etenswaar staat in de kelder. [Ove]

inmaak, inmaok, inmaak Ik bén án d’n inmaok Ik ben groente aan het inmaken enz.

inmaakelastiek, inmaokstiek, mannelijk, weckring van rubber.

inmaakpot, inmaokpot, mannelijk, inmaakketel.

inmaaksel, inmaksel, onzijdig, de ingemaakte dingen.

inpijpen, inpiêpe, armen in de mouwen steken. [kindertaal] Kom dan inpiêpe; moi inpiêpe!

inschudden, inschudde, ienschudde, inschenken Za ’k oe ’n tas koffie i(e)nschudde? Zal ik je een kop koffie inschenken?

inschudden, inschudde, inschenken Za’k de koffie inschudde? Zal ik de koffie inschenken?

introuwen, introûwe, inwonen na het trouwen bij de (schoon)ouders.

inwijden, inwéêje, inwijden, inzegenen.

jaarhonderd, jaorhonderd, onzijdig, eeuw.

jagen, jaoge, hard rijden Ge mot nie zò jaoge mit ow kar! Je moet niet zo hard rijden met je auto!

jagen, jaoge, opjagen Lig me toch nie zò te jaoge Jaag me toch niet zo op!

jakkes, jakkes!, ajakkes! (uitroep van afkeer.)

jakkes, jekkes, Allejezus! jekkes (merante) verbasterd Jezus (Maria)!; jékkes noch án toe zeg! allemachtig! krachtterm.

jammer, jommer, vrouwelijk, medelijden D’r jommer mi hébbe Er medelijden mee hebben. [Box]

janken, janken, janke, schreeuwen janken of dè de kop d’r af mot, as ’n speënvêrreke. schreeuwen of de kop eraf moet. (als een speenvarken); janke huilen Gaoten in de grond janke Gaten in de grond huilen, overdreven gehuil.

janken, joenke, erg hard janken (van een hond).

jankklep, jankklép!, vrouwelijk, huilebalk!

janklaassen, janklaos, mannelijk, rare vent.

jankmuil, jankmoel, mannelijk, huilebalk.

januari, jannewaori, vrouwelijk, januari.

jarig, jùrrig, jarig.

jarretel, sjarretèl, mannelijk, jarretel.

jarretelgordel, sjarretèlgördelke, jarretelgordeltje.

jassen, jasse, schillen Piepers jasse Aardappelen schillen.

jassen, jasse, voortmaken D’r flink ovverhin jasse Flink voortmaken.

jasses marante, jasses merante!, verbasterd: Jezus Maria!

jat, jatte, meervoud, handen Vule jatte Smerige handen.

jatten, jatte, stelen.

jatter, jatter, jatterd, mannelijk, dief.

jen, vör de jen, voor de gein, zomaar.

jengelding, jengelding, onzijdig, huilebalk; gitaar.

jenzen, jenze, D’r op jenze. krachtig slaan; D’r flink ovverhin jenze. heel hard rijden.

jepper, jepper, jeppert, kanjer. ’ne Flinke jepper(t) ook snee in het gezicht of lijf.

joden, judde, handelen, afdingen. Héj stond flink te judde op de mert. Hij stond te handelen op de markt.

jodenlijm, juddeliem, mannelijk, fluim, taai speeksel.

jodenspek, juddespek, onzijdig, suikerspek.

jodenvet, juddevet, onzijdig, druivensuiker.

joekel, joekel, mannelijk, kanjer [Oef]; magere slecht onderhouden hond (barg.)

joekelen, joenkele, joenkere, aanhoudend gejank van een hond.

joepie, youpy!, joepie! (GSM-taal)

joertsen, joertse, japen (In de vinger joertse, snijden.)

Johannes, Janes, Janus, mannelijk, Jan, Johan(nes).

joks, joeks, flauwe kul Vör de joeks Voor de flauwe kul.

jokskapel, joekskepèl, vrouwelijk, straatband, -kapel.

jong, jong, mannelijk, jong, jungske, jongen(s) ’n jong, de jong Een jongen, de jongens; jungske jongetje.

jong, jong, meervoud, kinderen Klien jong, ons jong Kleine kinderen, onze kinderen.

jong, kliên jong, meervoud, jeugd, kleine kinderen.

jood, jud, mannelijk, jood; ’ne jud gehaaide, slimme onderhandelaar of verkoper

ju, ju, mannelijk, aftuigen Op zien ju slaon Op zijn donder slaan; pee, pest de ju inhébbe. De pest inhebben.

ju, ju, vrouwelijk, snars, niets Gén ju snap ik d’rvan Geen snars snap ik daarvan.

judassen, judasse, pesten. [Oef]

juffertje, jufferkes in’t gruun, snij- met witte bonen.

juinen, juine, D’r op juine; flink d’r òver juine. a/ slaan b/ hard rijden.

juist, juust, net, pas, zoëven, zo is het!

juist, sjuust!, [F.: justement] juist, krek, precies!

juistement, sjuustement!, [F.: justement] juist, krek, precies!

juk, jùks, mannelijk, jeuk.

jukken, jùkse, jeuken ’t Jùkst zò. Het jeukt zo.

jullie, óllie, gullie, jullie óllie vatte jullie te pakken nemen.

jullie, óllie, jullie, uw; je Óllieje vàt jullie vader.

jullie, óllie, úllie, vrouwelijk, D’óllie Je vrouw; d’ úllie en d’ons jouw vrouw en de mijne.

jullie, óllieje, ullieje, mannelijk, d’n ullieje je man; Hoe gugget mit d’n óllieje téggeworrig? Hoe gaat het tegenwoordig met je je man?

jus, sûi, mannelijk, jus.

jusmoes, suimoes, onzijdig, wortelstamppot. [?]

jut, jutje, mannelijk, jutje (klein visje, grondel ?).

jut en jen, jut en jen, die twee, det is ok jut en jen. die twee onnozelen.

jutten, jutte, spugen.

jutteren, juttere, haast maken Op juttere ophitsen.

kaal, kaol, helemaal kaol verslete, verwend helemaal versleten, verwend.

kaalbatser, kaolbatser, kalebatsers, Nesteling zonder veren. [Mill]

kaan, kaoje, kòôje, meervoud, kaantjes.

kaars, kers, kars, kaors, vrouwelijk, kerske, kaars(je); kérske opstéêke kaarsje opsteken als ritueel r.k.gebruik.

kaarsenkandelaar, kers-kandelaor, mannelijk, kaarsenkandelaar.

kaart, kaort, vrouwelijk, kaart, kaarten ’k Héb mar kwoi kaort dizze kér Ik heb nu maar slechte kaarten.

kaas, kéês, mannelijk, kéêske, kaas(je); Op de kéês gaon naar (de koffietafel van) een begrafenis gaan; als men in vroeger tijd een katholieke begrafenismis bijwoonde en dan ter communie wilde gaan, dan moest men (ook als men van ver kwam) nuchter blijven (ook wat betreft drinke

kaaskop, kéêskop, kaaskop (scheldwoord).

kaatsbal, kátsenbal, mannelijk, kaats.

kaatsen, kátse, kaatseballen, kaatsen.

kabuis, kappes, kappese, witte kool.

kabuisblad, kappesblad, onzijdig, koolblad.

kabuiskop, kappeskop, mannelijk, hoofd (scheldwoord).

kabuismes, kappesmes, onzijdig, koolsnijmes.

kabuismoes, kappesemoes, onzijdig, rooi/wit kappesemoes rode/witte kool

kadul, kedöl, dronken, gek.

kaduuk, keduuk, kapot, stuk [Oef]

kaffen bed, kaffebéd, onzijdig, bedzak met korenkaf.

kaffenbedden, kaffe-bédde, meervoud, nieuw kaf in de bedzak doen.

kafkussen, kafkusse, onzijdig, kussen gevuld met korenkaf.

kafzak, kafzak, mannelijk, kafzak tijken zak met kaf gebruikt als matras.

kak, kak, vrouwelijk, kak, verbeelding Wá ’ne koûwe kak! Wat een kak om niets!

kakhiel, kakhiel, mannelijk, kakker, opschepper, pocher.

kakker, kakkert, mannelijk, iemand met veel verbeelding.

kakklomp, kakklompe, klompen voor de zondag.

kakmadam, kakmedam, vrouwelijk, kakmadam.

kakschool, kakschól, vrouwelijk, kleuterschool

kakvrouwmens, kakvrommes, vrouwelijk, opschepster.

kakzooi, kakzooi, vrouwelijk, opschepperige familie (groep.)

kale kak, kaole kak, vrouwelijk, Van lage komaf met veel verbeelding.

kale kikker, kaole kekker, mannelijk, nesteling (kaal jong vogeltje). [Cui]

kalender, klender, mannelijk, kalender.

kalf, kalf!, onzijdig, stommeling Stom kalf! dè ge daor ziet! stommeling dat je bent!

kalkpoeper, kallekepoeper, mannelijk, kalkpoepers, eigengemaakte knikkers (meestal van leem).

kalot, klut, vrouwelijk, mus [Ove]

kamer, kaomer, vrouwelijk, kaomers, kemmerke(s), kamer(s), kamertje(s).

kameraad, kammereuî, mannelijk, meervoud, kameraden.

kamizool, kammezoal, vrouwelijk, vrouwenhemd, onderrok.

kammeleuter, kammeleuter, mannelijk, kanjer, iets groots [Box en Mill]; grote penis. [Wes]

Kamp, Kêmp, d’ Oeffelse, Buggese Kêmp percelen weiden door Maasheggen gescheiden.

kan me niet verotten, kammenieverrotte, kan me niet schelen.

kanen, kaoje, vreten, schranzen.

kanis, kanes, mannelijk, hoofd, kanis, kop.

kanonzat, knonzat, stomdronken.

kant, kânt, vrouwelijk, kânte, Van dieje kânt bekeke Van die zijde bekeken; de koude kant D koûwe kânt aangetrouwde familie; opzij Got’s án de kânt! ga eens opzij!; Het deugt van geen kanten ’t Dùgt van gén kânte helemaal niet.

kapelaan, keplaon, mannelijk, kapelaan Héj wónt mit de meid op de kaplenie Hij woont met de dienstbode op de kapelaan

kapelanie, kaplenie, vrouwelijk, kaplanie (Een woning speciaal voor de kaplaan.)

kapitoor, kappetunie, mannelijk, kappetuneke, kaft; (capere in unum = bijeenhouden) kaft van een schrift of boek.

kapje, kepke, vrouwelijk, kapje van het brood

kapmantel, kapmântel, lange mantel met een kap eraan vast.

kapmuts, kapmuts, gebreide muts voor schoolmeisjes

kapoeres, kapoedewiets, [D: kaput] kapot, vernield, stuk. [Oef]

kapot, kepot, a/kapot, stuk, defect b/dood, afgedaan.

kaps, képs, keps, blut, platzak; doodop zijn keps zien nao ’t wèrk doodop zijn na het werk; verloren keps zien bej ’t knikkere. verspeeld hebben bij het knikkerspel. [Mill]

kar, kar, vrouwelijk, veel te groot De jas is me ’n kar te groot! De jas is me veel te groot!; korte kar paardenkar met twee manshoge karwielen; korte kar vol aardige hoeveelheid ’t Waar ’n korte kar vol! Het was een aardige hoeveelheid!

karbonade, kermenèêj, kármenèêj, mannelijk, karbonade; kerremenèèj en ballekenbréêj, mmmmm! karbonade en hoofdkaas, mmmmmm!

karhengst, karhéngst, mannelijk, scheldwoord (lomp iemand).

karnen, kérre, karnen Bótter kérre Boter karnen.

karnhond, kérhond, hond, die rondjes liep om karnton te laten draaien.

karnton, kéêrton, vrouwelijk, karnton.

karnton, kérton, kérnton, vrouwelijk, karnton.

karrad, karrad, Zò gek as ’n karrad Zo gek als een karrad (hartstikke gek, manziek)

karren, karre, winden laten Wie zit ’r hier zò te karre? Wie zit hier zo te stinken?

karren, karre, rôndkarre Rondfietsen op een oude fiets.

karrenbord, karrebrét, onzijdig, schot op de kar

karrenschob, kàrschop, onzijdig, schuur voor de karren en landbouwmachines Héj knoepte mit de kar téggen ’t kàrschop

karrenspoor, karspoor, karrespoor, onzijdig, karrenspoor; veldweg.

kastje, kèêske, késke, vrouwelijk, kastje; Késke ope, késke toe (in het Frans?) Qu’estque open, qu’esque tous!

kat en kogel, kat en kogel, alles kat en kogel verzuipe aan de drank besteden.

katapult, katteprul, mannelijk, katapult. (Kindertaal).

katholiek, kátteliek, katholiek Héj is kátteliek van huus uut. Hij is een katholiek van huis uit.

katholiek, kátteliek, mannelijk, katholiek Héj is ’nen dör en dör kátteliek Hij is door en door katholiek.

katje, kétje, mannelijk, vrouwelijk, kétjes, a/katje(s), poesje(s), b/wilgebloesem, wilgenkatjes, c/krengetje(s), kattig meisje. ’t Is echt ’n kétje(s) die kliên van ons!

katrieke, katrieke, jongensspel (met 1 lang en 2 korte ronde stokjes.)

kats, kats, blut, een kater hebben Ik bén, bin, zie kats Ik heb een kater. [Box]

kats, kats, totaal, helemaal.

kattenpis, kattepis, vrouwelijk, a/kattenurine, b/slappe thee of koffie, c/kleinigheid Dè’s gén kattepis Dat is geen kleinigheid.

katvis, katviske, mannelijk, stekelbaarsje

keer, koër, te koër gaon te keer gaan. [Ove]

keerbezem, kéêrbessem, mannelijk, veegbezem ’nen Harden kéêrbessem véêgt ’t bést. Een harde veegbezem veegt het beste.

kei, kéêj, mannelijk, kéêje(s), kéêjer, kéîke, kei Mit ’ne grote kéêj gojje Met een grote kei gooien; kèêjes, kéêjer keien, (straat)stenen.

kei-, kéêj-, voorvoegsel bedoeld als: heel erg. kéêjbezope, kéêjgek, kéêjgoêd, kéêjmuuj, kéêjzat, enz.

keiken, kéêke, opspelen, lelijk doen.

keizat, kêjzat, stomdronken.

keldergat, kèldergat, onzijdig, ruimte in grond voor het kelderraam

kelderzeug, kelderzeug, kelderzog, vrouwelijk, pissebed.

kerel, kél, mannelijk, kéls, kéltje, man, mannen, mannetje; man(nen), kerel(s), klein mannetje.

kerelsgerei, kélsgreej, vrouwelijk, mannenkleren.

keren, kéêre, uutkéêre, [D.: kehren] (uit)vegen De kaomer uutkéêre De kamer uitvegen, de keuken vegen.

keren, kére, De kont kére omdraaien, omkeren.

kerkkauw, kérrekaûw, mannelijk, torenkraai.

kermis houden, kérremis hoûwe, kermis vieren.

kers, kers, vrouwelijk, kerske, kers(je); Ujese kérse (mv) donkerrode zoete (Udense) kers.

kersenpikker, kersepikker, mannelijk, tuinfluiter.

kersenrijf, kérseriêf, kersenpannenkoek.

kersenrijfkoek, kérseriêfkoek, mannelijk, kersenpannenkoek.

kerstboom, kérsbom, kérstbom, mannelijk, kérs(t)beûm, kérs(t)bömke, kerstboom(pje).

ketser, ketser, mannelijk, ketsers, knikkersoort.

ketsknie, kétsknejer, kétsknejes, x-benen. [Ove]

ketteren, kèttere, kettere, duikelen, kopjeduikelen [Ove]; rennen, racen, jagen, jakkeren (naar huis). Héj ketterde op huus an [Ove]

kettingpol, kéttingspol, vrouwelijk, kéttingspolle, paardebloem(en). [Bee]

keu, keûje, vrouwelijk, varkenszeug.

keu, keutje, mannelijk, big.

keukenlade, keukelaaj, vrouwelijk, lade van de keukentafel

Keulse pot, Kölse pot, mannelijk, Keulse pot.

keus, kuus, mannelijk, varken Lompe kuus! Lomp varken (scheldwoord).

keuterboer, keuterboerke, mannelijk, onvermogend boertje.

keuterij, keuteréêjke, vrouwelijk, klein boerenbedrijf.

keutermens, keutermins, mannelijk, boer met maar 1 koe.

kiel, kiel, boerekiel, kiele, boerenkiel(en).

kielekiele, kielekielekiel!, kielekielekiel (wordt wel tijdens ’t kietelen gezegd).

kielen, kiele, kietelen.

kiep, kiêp kiepkiepekiepkiepkiep!, kippen bijeen roepen om ze te kunnen voeren.

kiep, kieps, pet. [Wes]

kiepauto, kiepauto, mannelijk, kiepwagen (vrachtwagen met kantelbare laadbak).

kieperen, kiepere, a/gooien of smijten Weg kiepere Weg gooien of smijten, b/gooien of vallen D’r af kiepere Eraf gooien of vallen, c/kippen Umkiepere Omkippen, omgooien.

kiepkar, kiepkar, vrouwelijk, kipkar (kantelkar om aan de achterkant te lossen).

kiepwagen, kiepwaoge, kiepwagen (vrachtwagen met kantelbare laadbak).

kierewiet, kierewiet, kiezewiet, gek; kierewiet, tureluurs.

kietelkei, kietelkéêjke, mannelijk, gladde steen om mee te kietelen. [Ove]

kietelsteen, kietelsteen, mannelijk, (komt van kiezelsteen?) gladde kiezelsteen (om te kietelen).

kiew, kiew, mannelijk, (?) vleessoort.

kift, kif, mannelijk, afgunst, jaloersheid Det zal van de kif zien! Dat zal van jaloersheid zijn.

kift, kift, De kift hebbe kwaad zijn.

kiften, kifte, bekvechten.

kijkbuis, kiêkbuus, mannelijk, televisie.

kijken, kiêke, kijken.Kiek ze kiêke!

kijker, kiekert, mannelijk, kijker Héj perbeerde zich in de kiekert te speule. Hij probeerde zich in de kijker te spelen.

kikbil, kikbil, mannelijk, kikvors.

kikvors, kikvors, mannelijk, kikvorse, kikvörske, kikker(s), kikkertje.

kind, kiend, onzijdig, kiender, kind(eren).

kind, kiens-áf-án, kinds af aan Van kiens-áf-án is ie al ziêk gewést Van kinds af aan is hij al ziek geweest.

kinderkopje, kienderkop, mannelijk, kienderkoppe, kienderköpke, kinderkopje (soort basaltsteen in bestrating).

kinderstoel, kienderstuleke, kinderstoeltje.

kindje, néêj kiendje, onzijdig, pasgeboren baby; kléên kiendje baby

kindjeskoffie, kiendjeskoffie, mannelijk, kraamvisite Op de kiendjeskoffie gaon Op kraamvisite gaan

kinds, kiens, dement, kinds.

kindskind, kienskiender, meervoud, kleinkinderen.

kip, kiep, vrouwelijk, kiepe, kiepkes, kip(pen).

kippenei, kiepeneî, onzijdig, kippenei.

kippenkooi, kiepekoi, vrouwelijk, kippenkooi.

kippenkramer, kiepekrémmer, mannelijk, kippenkoopman, kippenhandelaar

kippenloop, kiepeloop, vrouwelijk, kippenren.

kippenvaak, kiepevéke, vrouwelijk, kiepevéke, roest in kippenhok.

kippenvlees, kiepevleis, onzijdig, kippenvlees.

kippig, kiepig, verziend Ze begint wa kiepig te worre. Ze begint een beetje verziend te worden.

kist, kiest, vrouwelijk, kiesje, kist, kistje.

kisten, kisten, overdonderen Zien ége nie laote kisten Zich niet laten overdonderen.

kistjeskerel, kiesjeskél, kisjeskél, mannelijk, marskramer (Of varkenshandelaar?) [Box]

kits, kits, mannelijk, ’t Is kits (soms erbij gezegd: achter de rits) Het is in orde.

kits, kits, mannelijk, spuug.

kitsch, kits, mannelijk, namaak. Wá ’ne kits! Wat een namaak!

kitsen, kitse, braken, spugen.

klaar, klaor, duidelijk, helder, klaar, zuiver; niets dan ’t Waor klaor modder Het was niets dan modder, louter Ze was mi klaor goud behange Ze had veel gouden sieraden aan.

klaarheid, klaorheid, vrouwelijk, duidelijkheid.

klaasmannetje, klaosmenneke, speculaasje.

klaasmop, klaosmop, mannelijk, moppe, möpke, speculaas(je).

klabetteren, klabattere, [Fr.: battre ?] hoorbaar hard lopen, b.v. op klompen.

kladje, kledje, mannelijk, beetje, kliekje, restje, restant eten.

klagen, klâges, vrouwelijk, klagen ’k Hé gén klâges Ik heb niets te klagen.

klamp, klam, mannelijk, klamme, klemke, kram(men) en klampen.

klapekster, klapekster, vrouwelijk, roddelaarster.

klassineren, klasinere, klazinere, a/diepgaand gesprek voeren, b/ druk praten, (foeteren, klagen?)

klauw, klauw, mannelijk, klauwe, hand(en) ’t Löpt gruwelek uut de klauw(e) Het loopt vreselijk uit de hand.

klauwen, klauwe, [D.: klauen] gappen, stelen [Oef]

klaver, kléver, mannelijk, klaver.

klaveren, klévere, kléveren, klevvere, klevveres, mannelijk, klaveren acht, koning (kaartspel) klévere(n) aagt, klévere(n)kunning; ’k Héb klevvere(s) rute Ik heb klaveren en ruiten (= kaartspel.) [Ove]

kleed, kleed, onzijdig, kleedje, jurk(je).

klein, kliên, kléên, kliender, klienst, klein, kleiner, kleinst.

kleine, kliêne, kléêne, mannelijk, baby Daor kumt ’ne kliêne Er is een baby op komst; D’r kumt ’ne kléêne Daar komt een baby.

klem, klém, vrouwelijk, nekkramp.

klep, klép, mannelijk, mond Houd ow klép! Houd je mond!

klep, klép, vrouwelijk, Op de klép valle thuis komen; ’t is krek van de klép! het is precies van pas!

klep, klép, vrouwelijk, Wá’n klép is dè toch! wat een kletsvrouw is ze toch.

klepboks, klépboks, vrouwelijk, klépbokse, klépbukske, broek met klepsluiting (In Brab. aan de voorkant en in Limb. aan de achterzijde); Óvvermásse klépboks scheldwoord voor de mensen van over de Maas. [Oef]; Ovvermásse klépboks (m) Overmaasse klepbroek (scheldwoord).

kleppen, kléppe, a/kletsen, b/verklikken Alles ád de méister verkléppe Alles aan de schoolmeester verklikken.

klepschuw, klepschouw, klepschoûw, bang, schuw, verlegen. [Ove]

klepstaart, klépstart, mannelijk, klikspaan.

klepsteek, klepstiek, klikspaan.

kleren, kleër, meervoud, kleren De kleër De kleren (garderobe); zondagse kleér nette kleren.

klessebessen, klessebesse, kletsen, kissebissen.

klets, klets, vrouwelijk, a/praat Án de klets hoûwe Aan de praat houden, b/onzin klets verkope onzin vertellen; flauwe kul Wá ’ne klets wördt daor verkôcht! Wat een flauwe kul wordt daar verteld!

klets, klets, mannelijk, oorvijg.klets án d’óre

klets, klets, vrouwelijk, ’n Flinke klets kriêge ziek worden, een flinke verkouwdheid oplopen.

kletsen, kletse, D’r nér kletse er neer vallen.

kletsen, kletse, a/zinloos praten, roddelen, b/klikken Ge hét gekletst Je hebt geklikt.

kletskont, kletskont, vrouwelijk, klikspaan, roddelaar(ster).

kletskop, kletskop, mannelijk, a/ kaal hoofd, b/ klikspaan c/ soort koekje.

kletsmeier, kletsmeier, mannelijk, veelprater.

kletswijf, kletswief, vrouwelijk, roddelaarster.

kletteren, klettere, a/druk lopen, b/druk praten.

kliek, kliek, mannelijk, fluim ’ne Flinke kliek Een grote fluim

klieken, klieke, spugen (met een fluim).

klieren, kliêre, jennen, plagen Mekaor kliêre Elkaar jennen; vervelen, treiteren Lig daor nie zò te kliêre, klotjong! Zit niet zo te vervelen vlegel(s)!

klimschaats, klimscháts, mannelijk, klimschaats, klimschoen (voor houten palen electr.)

klingel, klingel, mannelijk, winkelbel.

klingelbuil, klingelbuul, mannelijk, collectezak in kerk met belletje aan een lange stok.

klinkrijmen, klinkriême, donderjagen Lig daor nie zô te klinkriême! Zit daar niet zo te donderjagen! [Mill]

klip, kléppe, vrouwelijk, zeer intensief Tégge de kléppe van de hel op Tegen de kleppen van de hel enz.

kloerts, kloerts, vrouwelijk, a/nesteling (kaal jong vogeltje) [Oef], b/opschepster Och, die kaol kloerts Och, die opschepster.

kloertsje, kloertske, vrouwelijk, bodempje drank in fles of glas.Kiek, daor zit nog moi ’n kloertske in!

kloeter, kloéter, mannelijk, kloéters, klit(ten), klonter(s).

kloeteren, kloêtere, klitten (aan elkaar, ook van hoofdharen.)

Kloetergat, Kloêtergat, onzijdig, gevangenis (in de oude toren) [Cui]

klok, klok, vrouwelijk, klök, klökske, klok, klokken, klokje (horloge); klökske zakhorloge.

klokken, kloeke, D’r énne âchterôver kloeke een borrel in een teug leegdrinken.

klomp, klômp, mannelijk, kleûmp, kleump, klump, klumke(s), klomp, klompen, klompje(s); kleump schoêre klompen schoonschuren.

klompenpin, klompepinneke, onzijdig, houten (klomp)nageltje.

klomppunt, klomppuntje, onzijdig, (houten)klomp ’nageltje’.

klontjesmik, kluntjesmik, kleuntjesmik, mannelijk, kandijbrood (suikerbrood).

klontjeswegge, kleuntjesweg, mannelijk, kandijbrood. [Ove]

kloof, kleuf, kleuve, kleufke, groef, groeven, kleuf in de hând groef in de hand.

kloofbeitel, kleufbeitel, mannelijk, kloofbeitel.

klooien, klojje, klójje, klooien, klungelen, klunzen, prutsen; aanmodderen Wá ánklójje Een beetje aanmodderen; klojt ’r mi hin war! doet er mee heen!

klooster, klaoster, klóster, onzijdig, bejaardenhuis, klooster.

kloot, kloeët, mannelijk, ’ne Goeie kloeët goedzak, sociaal voelend en niet moeilijke man. [Ove]

kloot, kloot, mannelijk, man ’ne Goeje kloot Een goedzak; ’t Helpt génnen énne kloot het helpt hellemaal niet(s).

kloot, klote, meervoud, teelballen

kloot, gén klote, niets.

klootmannetje, klootmenneke, mannelijk, mannetje (iel, schraal.)

klootveger, klötvégerke, mannelijk, klötvégerkes, scheldwoord vooer kwajongen(s). [Ove]

kloppen, kloppen, kloppen Ik méên wel det ’t kloppen! Ik geloof wel, dat het in orde is.

klopper, klöpper, klöppert, mannelijk, flinke kerel.

klos, klos, vrouwelijk, klös, klöske(s), klos, klossen, klosje(s); gesnapt De klos zien gesnapt zijn.

klos, klös, meervoud, (ook kleump) klompen; houtere klös klompen.

klos, vuul klös, smerige schoeisel. Blief mit die vuul klös ’s bute! Blijf met dat smerige schoeisel buiten!

klosbeer, klosbéêr, mannelijk, iemand, die stampt bij het lopen.

kloskloven, klös kleuve, houthakken, houtkloven.

klossen, klosse, banjeren Rond klosse komt van de klompen heen rond banjeren ), rondklossen.

klot, klot, klotte, klót, mannelijk, harde, donkere turf [Ove]; klót turf klótstéke turfsteken. [Wes]

kloten, kloeëte, knutselen, prutsen. Wa zitte daor toch te kloeëte! Wat zit je daar toch te prutsen.. [Ove]

kloterij, kloteréj, vrouwelijk, a/gedoe, geklungel, heibel, b/ kleinigheid Vör zó’n kloteréj doe’k gén moeite. Vor zo ’n kleinigheid doe ik geen moeite, c/heibel, pech of ruzie Zörg, dè ge gén kloteréj kriegt Zorg, dat je geen ruzie krijgt.

kloven, kleûve, kloven hôlt, hout kleûve hout kloven.

klucht, klocht, vrouwelijk, groep ’n Hélle klocht blaoge, jong, musse Een grote groep kinderen, mussen.

kluis, kluus, vrouwelijk, kluis.

kluit, klötje, hoopje Op ’n klötje staon op een hoopje dicht bij elkaar staan.

kluit, kluut, mannelijk, klute, kluutje, kluit(en), kluitje; hoop Alles op ’ne kluut Alles op een hoop; D’n hélle kluut alles bijeen.

kluit, klötje, klötjes, jongetje(s) Kliên klötje(s) Kleine jongetje(s).

kluitenpap, klutepap, vrouwelijk, pap met hompen brood erin. [Mill]

kluitjong, klótjong, mannelijk, kwajongen(s).

klungel, klungel, sukkel Ge ziet mar ’ne grote klungel! Je bent maar een grote sukkel!

klungel, klungels, meervoud, slechte kleren Héj haj niks as klungels án. Hij droeg slechte kleren; Op zien klungels kriêge slaag krijgen.

kluns, kluns, mannelijk, Wa ziede me toch ’ne kluns! Wat ben je toch een sukkel!

knaas, knaos, daas, steekvlieg.

knap, knap, nogal knap lâstig, muuj nogal lastig, moe.

knappen, knappe, breken Wa knapte dè wa! Wat knapte dat hè! (met hard geluid.)

knapper, knapper, mannelijk, knapper (= Een rolletje munten) = ’n Rölleke kliêngèld

knapperig, knoesperig, knapperig

knapzak, knapzak, lelijk iemand Wá’ne knapzak waor dè toch war! Wat een lelijk iemand was dat, niet? (ironisch)

knasteren, knâstere, prakken. [Box]

knauwen, knaûwe, kauwen. Zit toch nie d’n héllen tied zò te knaûwe man! Zit toch niet steeds zo te kauwen, man!

knazenpis, knaozepis, onzijdig, motregen.

knecht, knèêcht, mannelijk, knecht.

kneden, knèêje, kneden; zwoegen Tègge de wiend inknèêje Tegen de wind in zwoegen.

knepper, knepper, kneppert, mannelijk, een oude man (knar). ’nen oûwe knepper(t)

knerpen, knierpe, knarsen, knirpen. Mit de tând knierpe Met de tanden knarsen..

knetter, knaoter, razend Daor is ie knaoter op Daar is hij razend gek op.

knetter, knater, volslagen gek.

knetteren, knettere, a/knetteren, b/winden laten. Wie zit daor zò te knettere? Wie laat daar winden?

knettergek, knatergek, volslagen gek.

kneut, kneût, mannelijk, rommeltje, zooitje D’n hélle kneût Het hele zooitje.

kneuter, kneuter, mannelijk, kneu (acantis cannabina = zangvogeltje)

knibbelbijter, knibbelenbieter, iemand die snel geraakt is, betweter. [Ove]

knie, knéj, mannelijk, knéjes, knie(ën)

knieboks, knieboks, vrouwelijk, korte jongensbroek

kniekous, kneejkouwske, onzijdig, kneejkouwskes, kniekousje(s).

kniepoten, knéêjpote, knièjpote, kop en poten binden (beest kan dan niet weglopen); een dier op de knieën brengen; de vrijer intomen.

knijp, kniep, vrouwelijk, zuinige vrouw ’t Is me toch ’n kniep war! Het is een erg zuinige vrouw

knijp zitten, kneip zitte, in de problemen zitten.

knijpen, kniepe, (k)nijpen; D’r tussenuut kniepe stiekem weggaan, dood gaan; bang ’m Gruwelek kniepe Heel erg bang zijn.

knijper, kniepert, mannelijk, benauwd persoon, gierigaard.

knijpkat, kniepkat, vrouwelijk, knijpkat, zaklantaarn met dynamo.

knijptang, knieptang, vrouwelijk, nijptang.

knikker, knikker, mannelijk, hoofd Kaole knikker Kaal hoofd.

knikkeren, knikkere, gooien, vallen. Op of tégge de grond knikkere

knikkerkuiltje, knikkerkuleke, onzijdig, knikkerkuiltje.

knikkerpotje, knikkerpötje, mannelijk, knikkerkuiltje.

knip, kniep, mannelijk, knipmes, zakmes.

knip, knip, vrouwelijk, portemonnee; ’n Oûw knip bouwvallig oud huis.

knipmes, kniepmes, onzijdig, knipmes.

knippen, knippe, knupte/knoop, geknöpt/geknope, knippen, knipte, geknipt.

knisperen, kniespere, knisperen (geluid van het lopen op droge sneeuw).

knobbel, knoebel, mannelijk, knobbel, puist.

knobbelbes, knoebelbéêre, meervoud, kruisbessen.

knobbelen, knoebele, dobbelen, knabbelen, vuisten.

knobelrit, knoebelrit, knobbelrit, mannelijk, auto-oriëntatierit met een wedstrijdelement.

knoei, knoei, mannelijk, onkruid knoei plukke onkruid wieden.

knoeiboks, knoeiboks, mannelijk, knoeier (met eten of drinken).

knoeivot, knoeivot, mannelijk, knoeier [Ove]

knoep, knoep, mannelijk, groot iets Wá’ne knoep, diejen ólliefânt! Wat een kolos, die olifant!

knoepen, knoepe, breken, kraken, botsen ’t Töwke is geknoept! Het touwtje is gebroken; hard stoten.érges téggenán knoepe

knoeper, knoeper, knoepert, mannelijk, kanjer, grote brok ’ne Flinke knoeper(t) Een flinke jongen.

knoeperen, knoepere, knapperen, knisperen.

knoeperhard, knoephard, keihard, spijkerhard.

knoersen, knoerse, knarsen. Mi de tând knoerse Met de tanden knarsen.

knoerst, knoersel, knoerzel, knoerel, mannelijk, kraakbeen.

knoerten, knoêre, hard lawaaierig rijden. Héj kwâm d’r langs knoêre

knoerthard, knoêrhard, oerend hard [jeugdtaal]. knoerend knoêrhard

knoest, knoest, mannelijk, lomp, onverschillig iemand.

knol, knol, mannelijk, knöl, knolle, knölleke, zwaar werkpaard (Belgisch). Belgiese, Belse knol; knöl knollen; knolle gaten Ik heb duk knolle in de sök Ik heb vaak gaten in de sokken, kousen; knölleke knolletje.

knolraap, knolderaop, mannelijk, knolraap.

knolselderie, knolselderie, mannelijk, knolselderij.

knooien, knòôje, grijnzen, zeuren, foeteren, kankeren, mopperen.

knooier, knòôjert, mannelijk, mopperaar.

knooikont, knòôjkont, mannelijk, mopperaar.

knooipot, knòôjpot, mopperaar.

knooizak, knòôjzak, mopperaar.

knook, knèûk, knöôk, meervoud, a/botten, b/knoken, handen Blief d’r mit ow lompe knèûk vanaf! Blijf er met je grote handen af!; handen, knoken, knokkels.

knoop, kneûp, mannelijk, kneûp, knoop, knopen.

knoop, knup, knöp, mannelijk, kneup, knöpke, knoop, knopen, knoopje. ’ne knup d’r in, d’r op légge Een knoop erin, er-op leggen. (b.v. bij touw); In de knup zitte In de war zitten, in de problemen zitten; ’ne Stevige knöp Een hechte knoop à in een touw.

knoop, knoep, mannelijk, buil of bult op de huid.

knoopsgat, knöpsgat, onzijdig, knoopsgat.

knoot, knoët, knoot, mannelijk, knotwilg.

knop, knöp, knoppe, meervoud, knoppen De beûm stón moi in de knöp De bomen staan mooi in bloei; knoppen, stuk, kapot ’t Gùt nor de knoppe, ’t Gùt nor de knöp Het gaat naar de knoppen; kapot ’t Is finaol nor de nor de knoppe Het is helemaal kapot.

knopen, knuppe, knöppe, knope, knupte/knöpte, geknupt/geknöpt, knopen, knoopte, geknoopt.

knot, knut, vrouwelijk, knutje, knötje, haarknot (knotje); knotje ’n knötje garen, een haorknötje Een knotje garen, een haarknotje.

knotenboom, knoëtenbom, mannelijk, knotwilgenboom.

knotenhout, knoëtehout, (knot)wilgenhout.

knots, knats, totaal knats vergéête totaal vergeten.

knots, knots, gek Héj is hartstikke knots! Hij is helemaal gek!

knotsen, geknutst, beurs ’ne geknutst en appel appel met beurse plekken.

knotsen, knatse, prakken Dör mekaor knatse

knotsen, knoetse, geslachtsgemeenschap hebben.

knotsen, knotse, hevig botsen.

knotsgek, knotsgek, verliefd Z’ is knotsgek op ’m Ze is helemaal verliefd op hem.

knotskop, knotskop, mannelijk, onvriendelijk, lelijk hoofd. scheldwoord.

knuffelen, knoefele, knoevele, knuffelen; knoevele [Box]

knurft, knùrft, mannelijk, eigenwijs (hard) persoon (Komt van knorf, knurf = verharding)

knut, knut, vrouwelijk, knutje, soort mugje (Diptera)

knutsen, knutse, kapot tikken ’n Ei knutse De schaal van een ei kapot tikken; beurs maken ’nen Appel knutse [knutschen D.] Een appel beurs maken.

koe, koei, vrouwelijk, meervoud, koe, koeien. De koei stùt/staon op stal De koe/koeien stann op de stal.

koeienmem, koeiemem, vrouwelijk, uier.

koeioneren, koejenêre, [F.: couillonner] plagen, sarren, treiteren.

koek, koek, mannelijk, koek; van een ander kaliber Dè waar nog ’s àndere koek Dat was van een ander kaliber.

koekeloeren, koekeloere, werkeloos zitten kijken.

koekje, kuukske, mannelijk, kuukskes, koekje, koekjes.

koekoek, koekoek, verspringbare deuk in een blikken bus. D’r zit ’ne koekoek in die blikke bus; Dank je de koekoek! Dank je feestelijk!

koekoeksbloem, koekoeksbloem, vrouwelijk, veldplant, Coronaria

koer, kierke, onzijdig, kierkes, varken [Wes]; biggetje(s) [Ove]

koer, koerke, onzijdig, varken. [Wes]

koer, koerkes, mannelijk, vrouwelijk, pasgeboren biggetjes.

koerduif, koêrduuf, koerkduuf, vrouwelijk, koêrduufke, tortelduif(je).

koerelen, koerele, (op)borrelen.

koerelig, koerelig, humeurig. [Hap]

koeren, koereke, gerommel in de buik, koeren van een duif Mienen buuk en de duuf koereke allebéj

koestal, koeiestal, mannelijk, koestal.

koeutelen, koêtele, vals spelen.

koeveren, koêvere, kleumen. [Ove]

koffiedrab, koffiedrap, mannelijk, koffiedik.

koffiedras, koffiedrats, mannelijk, koffiedik.

koffiedrinken, koffiedrinke, onzijdig, broodmaaltijd. We gaon koffiedrinke of ’t Is koffiedrinke We gaan brood eten.

koffiedrinktijd, koffiedrinkestied, broodmaaltijd.

koffieleut, koffieleut, vrouwelijk, koffieleut (veel koffie drinkende vrouw.)

koffiewijf, koffiewief, vrouwelijk, koffiewijf (vrouw, die veel buurt en kletst.)

koken, kèûke, köke, (klinkerklank als in Köln) a/boeren, oprispen, b/kotsen De zatlap stond te kèûke as ’nen uul De zatlap stond te braken als een uil.

kolenkit, kòôlekit, mannelijk, kolenkit.

kolere, keleëre, kolere Krieg toch de keleëre Krijg toch de kolere! (verwensing).

kom, kumke, vrouwelijk, kumkes, kommetje, kopje; kumkes kopjes De kumkes afwâsse De kopjes afwassen.

komende week, kommende wéêk, vrouwelijk, aankomende week.

komiek, kemiek, komiek, grappenmaker ’t Is me ’ne kemiek Hij is een grappenmaker.

komiek, kemiek, komisch, komiek ’t Is kemiek Het is komisch.

komijnekaas, keméjnekéês, kenéjnekéês, geméêne kéês, mannelijk, komijnekaas; kenéjnekéês verbastering van komijnekaas; geméêne kéês verbastering in kindertaal vanwege de sterke smaak?

kommerlijk, kummelek, kieskeurig, kommervol.

konijn, kniênd, onzijdig, kniênd, konijn(en).

konijnenkeutel, kniêndekeutel, mannelijk, konijnenkeutel.

kont, kont, kônt, vrouwelijk, kônte, kuntje, kûntje, keuntje, achterwerk, zitvlak; kont De kont toekére de kont toekeren (= omdraaien.); kiek d’n dieje mit zien hog kont! kijk hem met zijn lange benen!; Ze valt mit ’r kuntje in de bótter Ze treft het heel goed met die relatie; kûntje kon

konteinde, kont-énd, onzijdig, voeteneinde van het bed.

kontkruiper, kontekruuper, mannelijk, kontkruiper (slijmerd, vleier.)

kontlikker, kontelèkker, mannelijk, kontlikker (slijmerd, vleier.)

konttas, konttes, vrouwelijk, achterzak in broek voor portemonnee.

kooksel, kòksel, onzijdig, kooksel ’n kòksel bònne Een kooksel bonen.

kool, kól, mannelijk, kool (groente).

koolduif, kólduuf, vrouwelijk, bosduif, houtduif, koolduif.

koorts, korts, mannelijk, koorts.

kopeind, kopénd, kop-éind, koppenénd, onzijdig, hoofdeinde van een bed.

kopje, köpke, mannelijk, köpkes, kopje Doe mien mar ’n hallef köpke Doe mij maar een halfvol kopje koffie; kopje koffie Lust’ok ’n köpke koffie? Lust je ook een kopje koffie? Zie: bekske troost!; köpkes kopjes köpkes en schuttelkes kopjes en schoteltjes

kopkeukelen, köpke keukele, kopje (over) duikelen.

koppijn, koppien, vrouwelijk, hoofdpijn.

korf, körf, mannelijk, mand, korf, bed Ik duik miene körf ien Ik duik mijn bed in.) [Ove]

korset, kursjet, onzijdig, korset.

korst, kôrst, vrouwelijk, körske, kapje van het brood Ok ’t körske opéte war! Ook het kapje van het brood opeten, ja!; körske(s) korstje(s) Ik wil mik zonder körske(s) Ik wil brood zonder korstje(s).

kortademig, kortaojemig, aamborstig, kortademig.

kortmaken, kortmake, kort maoke, prakken ’t éte kortmake Het eten prakken.; fijn, los maken, Ik doei âltied dé’rrepel kort maoke Ik prak altijd het eten; €100 kortmake € 100,-- à papieren geld wisselen.

kortste keren, kortstekere, korstekérres, In de kortstekere heel snel.

korzelig, koertelig, korzelig, kregel.

kost, kôst, mannelijk, eten, levensonderhoud; kost De kôst verdiene De kost verdienen (in het levensonderhoud voorzien); kôst nor mien hart dat is ’iets’ naar mijn zin.

kosten, kôste, meervoud, Dè zien ammaol kôste op niks! vergeefse uitgaven, weggegooid geld.

kot, kötje, onzijdig, gevangenis, cel In ’t kötje In de gevangenis. Zie: www.kroetegat Cuijk

kots, kots, mannelijk, braaksel Daor krieg ik de kots af! Dat staat me erg tegen.

kotsmoe, kotsmuuj, beu, helemaal zat Ik zie ’t vort kotsmuuj Ik ben het nou helemaal zat

koud, kâld, meervoud, koud kâlde vuut koude voeten. [Ove]

koude kant, koûwe kânt, koude kant (de aangetrouwde partij.)

koude schotel, kâldeschòttel, koûweschóttel, mannelijk, huzarensalade. [Ove]; koûweschóttel dè’s koûw érrepel mi wa slaoi der spul d’r béj! huzarensalade, dat is koude aardappelen met een ei en nog wat andere ingrediënten erbij!

kous, koûs, mannelijk, koûse, kùwske, kous, kousen, kousje; kùwske kousje. Vroeger kridde licht mit ’t gaskùwske Vroeger kreeg men licht met een gaskousje.

kraai, krèêj, mannelijk, kraai.

kraaien, krèêje, kraaien krèêje van plezier kraaien van plezier.

kraal, kral, vrouwelijk, kralle, krellekes, kraal, kralen, kraaltjes.

kraalzwart, kralzwart, gitzwart.

kraam, kraom, mannelijk, krùmke, a/kraam, ’ne mertkraom! Een marktkraam, b/kraam, rommel Wá ’ne kraom! Wat een rotzooi!

krabber, krebber, mannelijk, haaks omgebogen riek.

krakelen, kraokele, half ziek zijn, zich niet lekker voelen (langere tijd.) [Ove]

krammer, krémmer, mannelijk, spit krémmer in de rug spit in de rug. [Mill]

krankjorum, krânkjorum, gek.

kratsen, kratse, krabben, krassen.

krek, krèk, [F.: correct] precies, juist.

krek zat, krek-zat, precies genoeg.

krekelkont, krékelkont, ruziezoeker. [Mill]

krel, krel, vrouwelijk, vinnig meisje (vrouw)

krel, krèl, vrouwelijk, pit D’r zit wel krèl in die krel. Er zit wel pit in die hittepetit!

kremmen, kremme, dwingend schreeuwen van een kind [Mill]

krent, krént, vrouwelijk, achterste Op zien krént zitte Op zijn achterste zitten.

krent, krint, vrouwelijk, gierig iemand, krent.

krentenbaard, krintenbaord, mannelijk, [impetigo] zweren op de kin (bacteriebesmetting.)

krentenkerel, krintekél, mannelijk, krentenpop (Die kreeg je vroeger met Sinterklaas.)

krentenmik, krintemik, mannelijk, krentenbrood, rozijnenbrood

krentensik, krintesik, mannelijk, zweren rond de mond (door vitaminentekort: oorlog)

krets, krèts, mannelijk, schurft.

kribbig, krebbig, bitter, sterk De koffie smakt krebbig De koffie smaakt bitter. [Ove]

kriebelen, kriebele, jeuken Ik vuul ’t kriebele Ik voel het jeuken (= een drang.)

kriek, kriêk, kriêke, mannelijk, kleine kers.

krieken, kriêke, ’t krieken van de dag.

kriel, kriel, mannelijk, klein persoontje Wá ’ne kriel! Wat een klein persoontje!

krielhen, krielhénneke, vrouwelijk, krielhénnekes, krielkip(pen).

kriemel, kriemel, mannelijk, jeuk, kriebel Ik kriêg ’r de kriemels van! Ik krijg er jeuk van!

kriemelen, kriemele, kriebelen.

kriemelnest, kriemelnést, mannelijk, druk gedoe (als in een mierennest)

kriemelwerk, kriemelwèrk, onzijdig, friemelwerk, petieterig werk.

krijgen, kriêge, krijgen Gej zult ze geschoêrd kriêge! Jij zult ze gemeten krijgen! (flink straf)

krijgertje, kriegerke speule, krijgertje, tikkertje spelen. (kinderspelletje.)

krijten, kréjte, bekvechten. [Via]

krimpen, krimpe, blauwbekken. Ik stoi te krimpe van de koû Ik sta te blauwbekken, te koukleumen.

krimper, krimpert, mannelijk, koukleum.

kringelen, krengele, wringen, wurmen D’r dör krengele Zich erdoor wurmen.

krip, krepke, mannelijk, krasje krepke smiete krasje gooien (kinderspelletje)

kroet, kroêt, kruut, mannelijk, stroop. appelekroêt appelstroop; kruut appelstroop [Box]

kroezel, kroezel, mannelijk, kroezels, knoerels, knoerzels, kruisbes(sen); knoerzels [Wes]

krom haar, krom héúr, krulhaar.

kroos, kroos, mannelijk, klokhuis (van een appel) appelekroos

kroot, kroot, mannelijk, rode biet.

kroot, krötje, krutje, onzijdig, dennenappeltje.

krot, krot, vrouwelijk, bouwval, ruïne

kruid, kruud, onzijdig, kruid.

kruidmoes, kruudmoes, onzijdig, kruidenstamppot.

kruidnagel, kruînaogel, mannelijk, sering (pinksterbloem).

kruien, gekrooje, gekruid (met een kruiwagen).

kruier, kruîjer, mannelijk, woonwagenbewoner. [Ove]

kruik, wèrrem kruuk, vrouwelijk, warme kruik.

kruim, kruum, mannelijk, binnenste van brood (?)

kruimel, krumel, klein kind kliêne krumel

kruipaar, kruupaor, mannelijk, roggenaar (in de jasmouw omhoog te brengen door op-en-neergaande armbeweging), kinderspelletje.

kruis, kruus, onzijdig, kruuske, kruis(je).

kruk, kruk, mannelijk, kruk (scheldwoord voor onhandig iemand). Wa ziede me toch ’n kruk; niks kunde! Wat ben je toch een onhandig persoon; niets kun je!

krullen, krùlle, er erg aan toe gaan ’t Kult ’r stevig! Het gaat er op.

krulstaart, krùlstart, mannelijk, varken.

krut, krot, mannelijk, een onooglijk persoon (dwerg).

kuieren, kèûre, kuieren.

kuiltje, kuleke, mannelijk, kuiltje kuleke pisse kuiltje plassen (kwajongensspelletje).

kuilvoer, kuulvoejer, onzijdig, kuilvoeder.

kuimelig, kummelig, chagrijnig, kortaf.

kuimen, kume, klagen, kreunen.

kuis, kuuske, jonge koe, kalf.

kuisen, kûse, kuisen, reinigen, schoonmaken. [Ove]

kuitenbijter, kutenbieter, mannelijk, kuitenbijter, kleine hond. [Lan]

kukelen, keukele, duikelen Köpke keukele Kopje duikelen.

kukelen, kukele, hanengekraai.

kul, kólse, meervoud, gele korstjes in de ogen.

kulken, kölleke, kùlleke, (klankschilderend woord) kokhalzen; braakneigingen hebben.

kullen, gekuld, beetgenomen Daor ziede moi mi gekuld! Daar ben je lelijk mee beetgenomen.

kullen, kulle, a/voor de gek houden, belazeren. Hulde án de Gekulde!, b/verrassen Werreke, ânders kult ons d’n aovend! Werken, anders verrassen ons de avond.

kulmannetje, kulmenneke, mannelijk, iemand, die graag een ander fopt.

kunnen, kán’k dè as ...?, Kan ik dat dragen/tillen als …

kunstmoederkachel, kunstmoêderkachel, vrouwelijk, kuikenkachel.

kut, kut, ’t Is kut Het is helemaal niet goed.

kut, kut, vagina

kuttenkop, kuttekop, mannelijk, scheldwoord.

kutzooi, kutzooi, vrouwelijk, rommel.

kwaad, kwaod, kwoi, kwojjer, kwoist, kwaad, kwader, kwaadst; kwoi zin boos zijn; kwoi kleêr (oude) werkkleren; kwojje kop boos gezicht Héj löpt rond mit ’ne kwojje kop Hij loopt rond met een boos gezicht; ’t Gùt me mar kwoi het gaat me beroerd; ’t kwoi t

kwaad, kwoi, Dè’s ’n kwoi! dat is geen gemakkelijke vrouw.

kwaad, kwojje, mannelijk, ’ne kwojje boosaardig iemand.

kwabaal, kwabaol, mannelijk, kabeljauwachtige zoetwatervis met voeldraden (Lota lota)

kwajongenswerk, kwojjongeswèrk, onzijdig, kwajongensstreken.

kwak, kwak, mannelijk, kwekske, kooksel ’ne kwak bònne een kooksel bonen; ’nen Hélle kwak groot aantal, onbepaalde hoeveelheid; kwekske beetje, kwakje.

kwakken, kwakke, d’r nèr kwakke er neer gooien, smakken of vallen.

kwalijk, kwellek, kwalijk Nim me nie kwellek! Neem me niet kwalijk; nauwelijks ’t Is mar kwellek zat vör ons bèêje. Het is maar nauwelijks genoeg voor ons tweeën.

kwartier, ketier, onzijdig, ketierke, kwartier(tje); ’n Stief ketier(ke) ruim een kwartier; ’t Brabants, Kuuks ketierke een kwartier te laat.

kwartjesheer, kwartjesheer, mannelijk, iemand die denkt meer te zijn dan ’n ander. [Gra]

kwartjesvolk, kwartjesvolk, onzijdig, sociaal laag gewaardeerde groep mensen.

kwatta, Kwatta, mannelijk, ’k Lus wel ’ne Kwatta! Ik lust wel een reep chocolade.

kwattaroom, kwattaromme, vrouwelijk, chocolademelk. (kindertaal) [Lan]

kwattasoldaat, kwattasoldùtjes, mannelijk, chocoladereep (soldaatjes op wikkel sparen.)

kwebbelen, kwebbele, keuvelen, kletsen.

kwebs, kwebs, kweps, melig en wee gevoel in de maag; flauw, beroerd kwebs zien beroerd zijn; flauw Van dè zuut grej worde héllemaol kweps Van die zoetigheid word je helemaal flauw; flauw Ik vuul me kweps Ik voel me flauw. [Ove]

kween, kween, vrouwelijk, tweeslachtige koe.

kwek, kwéêk, vrouwelijk, schreeuwlelijk (vrouwelijk); hardroepende vrouw/meisje, mond. Heur daor di kwéêk ’s

kwekken, kwekke, kletsen, loze (vrouwen)praat.

kwekken, kwéêke, kwiêke, hard schreeuwen; kwiêke krijsen (van varkens). [Ove]

kwekker, kwéêkert, mannelijk, schreeuwlelijk.

kweren, gekweierd, gedutst, gekneusd. [Mill]

kwibus, kniêbeske, kindje (troetelnaam). aaah.. mien kliên kniêbeske [Ove]

kwibus, kwiebes, vreemd persoon ’t Is mar ’ne raore kwiebes Het is maar een vreemd persoon.

kwikken, kwikke, (kind) optillen om gewicht te bepalen.

kwikstaart, kwikstart, vrouwelijk, koket meisje. [Mill]

laag, laog, vrouwelijk, laag D’r lâg smèrreges ’n flinke laog snùw Er lag ’s morgens een flink pak sneeuw; Héj krig de volle laog Hij kreeg de volle laag

laag, laog, laag.

laag, léêg, laag ’t léêg huuske stond léêg Het lage huisje stond leeg.

laagte, légt, vrouwelijk, laagte.

laars, léêrs, mannelijk, léêrze, léêrske, laars, laarzen, laarsje.

laat maar, lommar, laat maar lommar komme! laat maar komen!

laatste mis, léêste Mis, vrouwelijk, Hoogmis.

labboon, labbón, vrouwelijk, labbónne, labbóntjes, tuinbonen.

labes, labes, labus, mannelijk, (mannelijk geslachtsdeel) lummel, ’lullig’ figuur; kwajongen (in negatieve zin.)

lachwerk, lacheswèrk, onzijdig, om te lachen Dè’s gén lacheswèrk Dat is niet om om te lachen.

lade, laai, vrouwelijk, lade toffellaai tafellade.

lade, laoj, vrouwelijk, lade.

laden, laâje, laoje, laden Ge zót ’m op ’n kenon laâje Hij is een waardeloze vent; laâjen en losse vreten en schijten; Dit werd ook wel gezegd van een gezin, waar het ene na het andere kind kwam.

lagere school, léggere schól, vrouwelijk, lagere school, basisschool.

lamenteren, lamentere, [Lat.: lamentare] jammeren, klagen.

lamlul, lamlul, mannelijk, lammeling (scheldwoord)

lamoor, lamoor, mannelijk, lui iemand [Lan]

lamp, lempke, lemke, vrouwelijk, lampje.

lampenglas, lampeglas, onzijdig, glas van een petroleumlamp.

lampenpeer, lâmpepéêr, vrouwelijk, electrische lamp.

lampenpoetser, lampepoetser, mannelijk, a/lisdodde, b/petroleumlampreiniger.

lampenveger, lampevêger, mannelijk, petroleumlampenreiniger.

lamzak, lamzak, mannelijk, lammeling (scheldwoord)

land, lând, onzijdig, veld, bouwland Ons vat is nor ’t lând Vader is naar het veld; hekel ’t lând hébben án Een hekel hebben aan.

Landhorst, Lândhôrst, Landhorst (Peeldorp, gesticht in 1959).

langbeen, langbiender, (langbeender?) langpootmug.

Langenboom, Langenbom, Langenboom. D’n Langenbom Long tree city! (komisch bedoeld).

langskomen, langskomme, bezoeken lichtelek, dè we wel efkes langskomme waarschijnlijk komen we even op bezoek

lappen, lappe, bijlappen Béjlappe Gezamenlijk geld inleggen voor drank.

lappen, lappe, leveren ’m ’n streek lappe Hem een streek leveren; klaarspelen ’t ’m lappe klaarkrijgen (klaarspelen); lap ’t ’m ok’s Probeer het ook eens klaar te krijgen, te presteren.

lapzwans, lapswâns, mannelijk, [D. Schlappswanz] slappeling, zuiplap (scheldwoord = slappe lul).

lawaaisaus, lawaoisaus, lewaoisaus, vrouwelijk, saus gemaakt met water en boter als ingrediënten; heel dunne saus of jus (saus van water met boter.)

lazerement, laozerement, vrouwelijk, lazerij, lichaam Op zien laozerement kriêge Op zijn lazerij krijgen.

lebberen, lèbbere, likken Uutlèbbere Uit likken tot het laatste restje.

leeg, léêg, leeg ’t léêg huuske stond léêg Het lage huisje stond leeg.

leemkneder, leëmknéêjer, mannelijk, stenenbakker De Leemknéêjers van leem), steenfabrieksarbeider. De naam van de Oeffeltse carnavalsvereniging. [Oef]

leer, leer, mannelijk, opleiding In de leer gaon In opleiding gaan.

leer, leer, vrouwelijk, lérke, ladder. Ik breng u de leer van Christus. Bedankt, zet ze mar âchter ’t huud nér! (begripsverwisseling); lérke laddertje ’t lérke stond téggen ’t schop Het laddertje stond tegen het schuurtje aan.

leer, léêr, onzijdig, leder, leer (grondstof). Ze hai ’n moi jeske van léêr án. Ze droeg een lederen jasje.

leertje, lérke, leertje ’t lérke van de kraon was kepot het kraan leertje was stuk

leest, leëst, leest Schoester, blief béj oewe leëst Schoenmaker, blijf bij je leest!

leeuw, löw, mannelijk, leeuw.

lefdoekje, lefduukske, mannelijk, pochet.

lekken, lekke, leken ’t dak lékt det ’t verrékt! Het dak lekt heel erg.

lel, lel, klap, trap ’m ’n lel verkoôpe Hem een klap geven.

lelijk, léllek, léllekst, erg. Dè’s léllek verslete!; léllekst lelijkst ’t léllekst van geliek Het lelijkst van allemaal alles; léllek doén opspelen; lawaai maken. Wa duut oewen auto toch léllek doén? Wat maakt je auto toch een lawaai?

lelijkigheid, léllekigheid, vrouwelijk, gemeenheid Uut léllekigheid Uit gemeenheid.

lellen, lelle, d’r Téggenán lelle In de wildeweg trappen.

lellepoten, lellepote, stuiptrekken. Daor lâg d’n ángerejen hônd te lellepote Daar lag de aangereden hond te stuiptrekken.

lemmet, lémment, limment, kousje van spirituslamp. [Ove]

leplazarus, laplazerus, onzijdig, stomdronken.

leppen, lèppe, zuipen, slempen Ge mot nie zò veul lèppe Je moet niet zoveel zuipen. [wan]

lest, lést, léêst, látst, laatst. Wie ’t léêst lacht gùt ok dood! Wie ’t laatst lacht gaat ook dood; einde léêst augustus, op ’t léêst van einde augustus, op het eind van de maand; Van ’t látst kort geleden; van’t léêst laatst. van’t léêst hé’k ’m no

lesten, léêste, léste, tikkertje spelen; ’n soort tikkertje; een kinderspel op school.

leut, leut, vrouwelijk, koffie ’n Bekske leut Een kopje koffie.

leven, léêve, onzijdig, leven ’t léêve hebben Het ongeboren kind voelen bewegen; lawaai, herrie Wa maoke ze toch wér ’nen hoop léêve. Wat maken ze toch weer veel lawaai!

leven, léêve, onzijdig, leven Lang léêve de lol! Lang leve de lol.

levendig, lévvendig, levend(ig).

licht, licht, Doe ’t licht ’s án! Doe de lamp eens aan; Gó’s opzéj, ge stót in de licht Ga eens opzij want je staat voor het licht, de lamp.

licht, licht, wellicht, waarschijnlijk; grote mate, veel licht kâns dè ’t lukt veel kans dat het lukt; ’t Gùt licht goêd gemakkelijk, zonder moeite.

licht, locht, vrij in opvatting.

lichtelijk, lichtelek, nogal gemakkelijk.

lichtje, luchje, onzijdig, zakluchje zaklampje [Box]

liederig, liederig, lui, liederlijk. [Box]

liefje, liefke, onzijdig, liefje (koosnaampje).

liegbank, liégbèngske, vrouwelijk, ’leugenaars’-bankje (Bankje in Cuijk a.d. Maas.) Die oûw kéls zaote duk op ’t liégbèngske [Cui]

liemes, liemeske, onzijdig, lammetje. [Wes]

lievermannetje, liêvemènneke, mannelijk, duizendschoon. [Mill]

liggen, ligge, daor kan ’t nie án ligge dat kan niet de orzaak zijn; Hej hét veul lând ligge in de Kêmp Hij heeft veel grond in de Kemp; Méster, héj lit wér te kliêre! Meester, hij is weer aan het pesten; Wa ligde toch wer te liêge! Wat zit j

lijden, geleeje, geleden, ouder geworden Héj hét veul geleeje Hij heeft veel geleden, is ouder geworden.

lijden, léêje, lijden ’t is te léêje De pijn is dragelijk, te dragen; verdragen Och, ik léêje ’t mar Och, ik verdragen het maar; houden ’t Ies léêjt Het ijs houdt.

lijden, geleeje, graag Héj is goed geleeje Hij is een graag gezien persoon.

lijfje, lief en léeje, lijf en leden Héj kwâm d’r vör op mi lief en léeje Hij kwam er helemaal voor op.

lijfje, liefke, onzijdig, lijfje; kousengordeltje, jarretelhemdje.

lijkmis, liekmis, vrouwelijk, begrafenismis (-dienst.)

lijnolie, lienóllie, mannelijk, lijnolie.

lijnzaadpap, lienzendpap, vrouwelijk, pap van lijnzaadmeel [Hap]

lijst, liest, mannelijk, a/ lijst b/schap rond de schoorsteenmantel.

likken, lekke, likken Lek me de klote!, kont, reet enz Je kunt me wat!

likmuil, lèkmoel, mannelijk, fijnproever. Wa ziede toch ’ne lèkmoel! Wat ben je toch een kieskeurige eter!

likstok, lekstok, mannelijk, kaneelstok.

link, link, link, gevaarlijk Dè’s linke soep! Dat is link!

linnenkast, lienekâst, vrouwelijk, linnenkast.

lint, lient, onzijdig, lijn, koord, touw.

liter, liter, mannelijk, Nimt de liter mar mi nor ’t werk. Blauwe geëmailleerde kan voor 1 liter drank.

literfles, lietersefles, vrouwelijk, literfles fles met een inhoud van één liter.

loden, lôje, mannelijk, ’ne lôje stalen knikker.

loeren, loêre, stiekem kijken.

loerie, loerie, mannelijk, slappe koffie (’n Slap bekske.)

loerijzer, loeriêzer, mannelijk, bril (komisch gezegd).

lof, Lof, onzijdig, r.k.-eredienst op zondagmiddag. sondags mosse we ’s middags nor ’t Lof

lombok, lombok, mannelijk, brok gebrande suiker met kokosvulling.

lomp, lompe, veel gebruikt in scheldwoordcombinatie lompen hônd, lompe knuppel, zak enz. [es.]

lood, lood, onzijdig, ’t Höltere lood binnenraamkozijn; houten kruis in een raamwerk. [Cui]

loodje, leudje, onzijdig, loodje ’t leudje légge Het loodje leggen.

look, look, onzijdig, ui.

lookpijp, lookpiepke, mannelijk, uitschot van de ui in de grond.

looksaus, looksaus, vrouwelijk, uiensaus.

Loon, Loën, Overloon.

loops, löps, lùps, loops; Dieje teef is lùps, dus houdt ’r binne! Die teef is loops, dus houd haar binnen.

loos, loos, gaande Daor is wâ loos Daar is iets gaande, iets aan de hand.

lopen, löpt, ’t löpt spaok Het gaat fout.

lopen, lopes, lopen ’t Is dik ’n uur lopes Het is ruim een uur lopen; te voet Ik goj, zie lopes Ik ga te voet , ben te voet.

loperij, loperéj, mannelijk, Án de loperéj zien diarree hebben.

lorrekloot, lortskloot, mannelijk, slordig iemand, prutser (scheldwoord.)

lorren, lortse, nietsnutten verlortse tijd verdoen

los, los, open, vrij, ongebonden; los doên, maoke, zétte open maken, zetten (raam, deur, winkel.) los doên, maoke, zétte

loslaten, loslaote, De kiender loslaote kinderen hun eigen leven gaan laten leiden.

losmaken, losmaoke, openen De raom, ’n blikske gruunte losmaoke Het raam, een blik groente openen.

losstoten, losstote, openhalen, verwonden Zien peut losstote Zijn handen openhalen.

lostrekken, lostrékke, opendoen, openen De gerdiene lostrékke, ’n fles lostrékke De gordijnen opendoen , een fles openen.

loszetten, loszétte, openzetten ’t Raom, de deur loszétte Het raam, de deur openzetten.

louw, lauw loene!, louw-loene, vrouwelijk, [D. für lau Löhne] niks pro deo, zonder betaling; tevergeefs, voor niets.

louw, louw, mannelijk, zeelt.

louwman, louwman, mannelijk, nietsnut. scheldwoord

lucht, locht, luchtig ’n locht bloeske Een luchtig bloesje.

lucht, locht, vrouwelijk, lucht; groûw locht grijze lucht.

lui, luî, loom Ik vien ’t mar luî wéêr! Ik vind het loom weer. [Oef]

luiden, geluîd, ’t Hét geluîd Het (de kerkklok) heeft geluid; dit betekent dat de klok (om … uur) geluid heeft wat aangeeft dat er iemand is overleden.

luien, luîe, D’r onder luîe Een schop verkopen, trap geven.

luievrouwenknoop, luî-vróllie-knuëp, mannelijk, In elkaar te steken knopen met stof ertussen [Wan]

luievrouwenpap, luî vròlliepap, vrouwelijk, beschuitenpap.

luiewijvenpap, luîwiêvepap, luî wievepap, vrouwelijk, luie-vrouwen-pap (pap met wittebroodbrokken erin)

luipoor, luupoor, onbetrouwbaar iemand.

luis, luus, vrouwelijk, luis, luizen.

luizenbos, luzenbos, wilde haardos Gao mi diejen luzenbos ’s nor de kapper. Ga met die wilde haardos eens naar de kapper.

luizenkam, luzekam, luizenkam.

luizenmelker, luzemellekert, mier.

luizenpaadje, lûzepedje, mannelijk, luizenpaadje (scheiding in het hoofdhaar.)

lukken, lukke, ’t Mag naûw lukke det Het is niet te verwachten dat enz.

lul, wá ’ne lul!, Wat een kletspraat, lariekoek!

lulboks, lulbôks, mannelijk, kletser, kletsmajoor, prater.

lulkoek, lulkoek, mannelijk, lariekoek, onzin Dè’s klaore lulkoek! Dat is pure lariekoek!

lulkraam, lulkraom, mannelijk, kletskoek, lariekoek

lullen, lulle, kletsen, praten Ze stùt d’n héllen dag dör te lulle Ze staat de hele dag door te kletsen).

lullificatie, lullificatie, onzin Dè’s klaore lullificatie wa ge daor vertelt! Dat is pure onzin die je daar vertelt!

lulpeer, lulpeer, kletsmajoor.

lulpijp, lulpiêp, telefoon (komisch; oude telefoons leken op pijpen.)

lummelen, lummele, rondhangen, lanterfanten.

lurken, lurreke, loereke, zuigen Opa zit ân zien piep te lurreke Opa zit aan zijn pijp te zuigen; loereke drinken [Ove]

lussen, lusse, lussen (Een lus maken)

lusten, lusse, lusten.

lustre, luutse, [van het Engelse ’lustre’] Dunne, sterke zeer fijne, matglanzende wollen stof. [Ove]

lutje, lutske, mannelijk, beetje ’n lutske Braobans Een beetje Brabants; een tijdje. Ik doei nog ’n lutske hin! Ik ga nog een tijdje door.

maagd, mátje, vrouwelijk, meisje. [Wes]

maai, maoi, vrouwelijk, made ’n Dikke maoi Een dikke gezette vrouw.

maaimachine, mèêjmesjien, mèêjmesien, onzijdig, maaimachine.

maaksel, maksel, onzijdig, maaksel. Dieje jurk waar van éêge maksel Die jurk was eigen maaksel , zelfgemaakt.

maakuit, makuut, mannelijk, smoesje Welleke makuut hédde nou wér bedocht? Welk smoesje heb je nu weer bedacht?

maal, maol, onzijdig, halfwas-koe die voor de 1e keer kalft.

maalkalf, moalkallef, halfwas-koe die voor de 1e keer kalft.

maan, maon, mannelijk, maone, maontje, maan, manen, maantje.

maand, mónd, maond, vrouwelijk, (o-klank als in klok) maand; fleje mónd vorige maand.

maandagavond, móndagaovend, móndaggenaovend, mannelijk, maandagavond.

maandagmiddag, móndagmiddeg, móndaggemiddeg, mannelijk, maandagmiddag.

maandagmorgen, móndagmèrrege, móndaggemèrrege, mannelijk, maandagmorgen.

maandagnacht, móndagnâcht, móndaggenâcht, mannelijk, maandagnacht.

maandstond, mónstond, mannelijk, H. Mis, een maand na het overlijden van iemand; de maandelijkse menstruatie.

maar ja, marjao, tja marjao , wà zoj’t! tja , wat geeft ’t!

maar maar, mar-mar, och och.

Maas, Maos, vrouwelijk, Maas.

machine, mesjien, mannelijk, machine ’t mesjien de machine.

maken, maoke, gemakt, Ik zal ’t goêd maoke Ik zal je goed netjes behandelen; Wa makte me nou toch klaor! Wat heb je nu weer uitgespookt?; Dè kunde toch nie maoke! Dat kun je toch niet maken!; gemakt geslaagd D’n dieje hét ’t gemakt in zien léve

maleier, maleier, mannelijk, stomdronken Zò zat as ’nemaleier kwâm ie binnevalle stomdronken kwam hij binnenvallen.

mallemoer, mallemoer, vrouwelijk, knoppen Nor zien mallemoer hellepe Naar de knoppen helpen.

mallemolen, mallemeule, mannelijk, draaimolen.

manchester, meséêsters, manchester ’n meséêsterse boks een manchester broek.(ribfluwelen)

mand, mèêndje, mandje.

manege, manege, vrouwelijk, rondte (tredmolen voor een paard, os of ezel.)

mangel, mangel, mangels, voederbiet(en).

mangelenplek, mangeleplak, mannelijk, veld met voederbieten. [Ove]

mangelkrabben, mangele krabbe, mangels van grond ontdoen.

mangelmachine, mangelmesien, mannelijk, mangelmachine, -pers. Mangele snéêje in de mangelmesien

mangelmolen, mangelemeûle, mannelijk, bietenmolen, bietensnijder.

mangels uitdunnen, mangels uutdunne, planten van (voeder)bieten uitdunnen.

mankeren, mangkere, mankeren, ziek zijn Héj zoj ’s niks mangkere! Hij zou eens niets mankeren! (cynisch)

mannenkant, mannekânt, mannelijk, mannenkant Dè mannekânt wâr âltiedig rechs in de kérk. De mannenkant was altijd rechts in de kerk.

mannenkraam, mannekraom, mannelijk, mannenzaak ’t Was âltied ’ne mannekraom in de kroeg. Het was altijd een mannenzaak in het café.

mannetje, mènneke, mannelijk, mannetje, jongetje.

markt, mèrt, mèrret, mannelijk, markt. (In Cuijk en verre omgeving is vroeger vooral de Cuijkse varkensmarkt bekend geweest.) In Kuuk en vérren umtrék is vöral bekénd gewést de z.g. Kuukse vèrrekesmèrt.

markten, merte, marktinkopen Ik zie gistere d’n héllen dag wezze merte Ik ben gisteren de hele dag marktinkopen gaan doen.

marsepein, marsepien, mannelijk, marsepein (korte ei en toch ie-klank; ook bij klein)

mauwen, maûwe, zaniken, zeuren.

mauwer, mauwerd, mannelijk, zaniker.

mauwerik, mauwrik, mauwerik, mannelijk, kneu.

mauwtas, maûwtès, vrouwelijk, zanikende vrouw.

medaille, medállie, vrouwelijk, medaille.

medicijn, middesien, onzijdig, middesiene, medicijn(en).

mee, meej, meteen Dè doe ’k nou meej Dat doe ik nu meteen

mee, méêj, zo nu en dan, af en toe méêj gebeurt ’r dan zòiets! af en toe gebeurt er dan zoiets!

mee, van meejaf án, meteen.

meel, méêl, onzijdig, meel.

meelbak, méêlbak, mannelijk, meelbak. méêlbakkiest meelbak, meelkist

meelmietertje, méêlmieterke, mannelijk, Mariekoekje, meelkoekje

meelmop, méêlmöpke, mannelijk, Mariekoekje.

meerkat, mérkat, mannelijk, modderkruiper (vis.) Niet bedoeld de makako!

meerkol, mérkolf, martkolf, mannelijk, Vlaamse gaai; martkolf [Ove]

meester, meister, mannelijk, meester. In de kortste kérres waor ie det leske meister Heel snel was hij dat lesje de baas.

meid, meid, vrouwelijk, meidje, meisje; meid, dienstbode; meid, meisje, vrouw Da’s echt ’n mojje meid! Dat is echt een mooie meid!; ’n Schón meid ’n Mooi meisje; verloofde Zien meid waor van rieke komaf. Zijn verloofde was van rijke afkomst.

meisje, méske, vrouwelijk, meisje. [Lan]

meizoentje, meizoentje, onzijdig, madeliefje.

mekken, méêke, mekkeren. [Mill]

mekkeren, mèkkere, mèkkeren, zeuren. Zullie mèkkere(n) as ’n géît Ze mekkeren als een geit.

melken, mèlleke, zaniken, zeuren Lig nie zò te mèlleke man! Je moet niet zo zanike man!

melker, mellekert, mannelijk, zaniker, zeurder, ’t Is ’nen echte mellekert Hij is een echte zaniker.

melkfloep, mèllekefloep, vrouwelijk, melkpap. [Mill]

melkpap, melke-pap, melkse-pap, vrouwelijk, melkpap, karnemelkpap.

mem, mem, vrouwelijk, memme, memkes, tepel(s), borst(en), uier(s), tepeltjes enz.

meneer, meneer, mannelijk, meneer meneer pestoor, d’n bùrregeméster, de notaoris meneer pastoor, de burgemeester de notaris.

menens, ménes, menens ’t Is vör ménes ’t Is ernst!

mens, méêns, mannelijk, méênse/minse, man, mens; ’ne mins mens, man; echtgenoot Miene mins Mijn echtgenoot; ùrre mins haar man; minse, hâld ôw goêd! mensen, blijf gezond! [Ove]

mens, mins, vrouwelijk, ’n Flink mins Een flinke vrouw.

mensenschuw, minseschoûw, mensenschuw Dè kiend is gruwelek minseschoûw Dat kind is erg mensenschuw.

merel, mél, mannelijk, vrouwelijk, merel.

merel, melder, malder, mannelijk, merel; malder [Mill]

merel, mérling, mannelijk, merel. [Ove]

merkaton, mèrreketon, mannelijk, mèrreketons, [F.: mirecouton] merketon. soort grote gele perzik in z.Nederl.bekend.

mesjepik, mèskepik, landjepik.

mesjogge, besjokke, mesjogge, gek.

mestbreken, mist bréke, mest over het land verdelen.

mestkar, mist-kar, vrouwelijk, mestkar.

mestmulder, mistmùlder, mannelijk, mestkever. [Ove]

mestvaalt, misvált, mannelijk, mestvaalt

mestvaren, mistvaore, mest uitrijden.

met, mit, direct, meteen ’k Zal ’t mit doên, dè motte mit doên Ik zal het direct doen.

meteen, mit-én, met elkaar, samen.

metgezel, mitgezél, mannelijk, metgezel.

metselaar, metselder, mannelijk, metselaar [Mill]

meug, meug, mannelijk, lust, zin Ieder ziene meug Ieder zijn lust.

meuk, moek, vrouwelijk, mist. [Ove]

meuren, meure, slapen.

meutel, meutel, mannelijk, rotzooi.

middag, smiddes, ’s middags. Smèês zie’k duk thuus. Mar smiddes en saoves zie’k duk weg. En snaags af en toe. ’s morgens ben ik vaak thuis. Maar ’s middags vaak weg. En ’s nachts soms.

middageten, middagéête, onzijdig, warme maaltijd

miemelen, miemele, treuzelen, draaien.

miemelkont, miemelkont, vrouwelijk, draaikont.

miereken, miereke, zeuren.

miereker, miérekert, mannelijk, zeurpiet. scheldwoord.

mieren, miere, zeuren, vervelen. Lig nie zò te miere Zit niet zo te vervelen. [Ove]

mieren, miere, uitpuzzelen.

mierenneuker, miereneukert, mannelijk, Pietje precies [neg.]

mierentiet, miêretietjes, meervoud, de puntjes op de huid bij kippenvel.

mieter, mieter, mannelijk, lichaam, lijf Héj kriegt op zien mieter Hij krijgt op zijn donder (’n pak slaag.)

mieteren, mietere, neersmijten Héj mietere ’t gréj in d’n hoek Hij smijt het spul in de hoek neer; vallen D’r nèr mietere Er neer vallen; plagen, ruzie zoeken Lig nie zò te mietere Lig niet zo te plagen.

mieteren, mietere, opmietere, opsodemietere opdonderen, vertrekken, wegwezen.

miezelen, miêzele, miézere, miezeren, motregenen; ’t miêzelt Het motregent.

mijmeren, miêmere, prakkeseren, prakkiseren.

mijn eigen, mienéêge, mezelf.

mijt, miet, mannelijk, mijt/hooimijt. De hooiopper is kleiner. hoimiet. D’n hoiöpper is kliender.

mijter, mieter, mannelijk, mijter De mieter van Sinterklaos. De mijter van Sint Nicolaas.

mik, mik, mannelijk, groot ongesneden brood. ’n Sneej(ke) mik. Een snee(tje) brood; vorse mik vers brood; mik. ’t Is dikke mik Het is dikke mik! Het is in helemaal in orde.

mik, mik, mannelijk, kont, billen. ’k héb juks án miene mik. Ik heb jeuk aan mijn kont.

mis, mis, vrouwelijk, zingende (stille) mis gezongen (stille) mis.

misdienaar, misdiender, misdiener, mannelijk, misdienaar.

misse, misse, vrouwelijk, het erf. [Mill]

misselijk, misselek, misselijk ik vuul mien éêge ’n bietje misselek. Ik voel me een beetje misselijk; misselijkmakend Wa’ne misseleken hond ziede toch! Een onuitstaanbaar iemand; naar Dè vien ik mar bar misselek van ow! Dat vind ik erg naar van jou!

moddermuilen, moddermoele, kussen, tongzoenen. [Mill]

mode, mòdde, vrouwelijk, mode ’t Is vort uut de mòdde Het is geen mode meer.

moe, muuj, muug, moe; muug [Ove]

moeder, moêder de vrouw, vrouwelijk, echtgenote. moêder de vrouw zit binne. Mijn echtgenote is in huis.

moeder, moen, vrouwelijk, moeder. Ons moen; moeder Oûw moen Oude moeder (scheldwoord)

moeder, moet, moeder Ons moet is ziêk Moeder is ziek.

moederziel, moejerziel, vrouwelijk, moederziel (alleen) moejerziel alleën, allénnig.

moei, muî, vrouwelijk, vrouw ’n Dikke muî Een dikke vrouw. [Box]; aûw mèûj oude vrouw. [Ove]

moeien, meuje, moeje, zeuren, zanikken; moeje bemoeien, inmengen Daor motte oe nie mì moeje Daar moet je je niet mee bemoeien

moer, moer, mannelijk, kapot ’t Is nor z’n moer Het is kapot; niets ’k Vien d’r gén moer án! Ik vind er niets aan!

moer, moer, mannelijk, modder Héj zât flink onder de moer Hij was flink besmeurd met modder.

moeren, moêre, mure, modder maken; moeren In de stront mure In de stront roeren.

moerig, murig, troebel; murige soep (v) te lang gekookte soep.

moeriken, moereke, moerikke, moeren moereke/moerikke in d’n blub. moeren in de modder.

moes, moes, onzijdig, stamppot.

moeten, moste, moest je.

moetje, moetje, motje, mótje, onzijdig, gedwongen huwelijk (door ongewilde zwangerschap.)

mof, Mof, Duitser (scheldwoord in/na de 2e wereldoorlog.)

mogelijk, muggelek, misschien.

mogen, meugde?, mag je?; mudde mit? mag je mee?

mok, mök, mannelijk, mökke, mökske, jonge koe of koekalf, kalveren, kalfje; lompe lélleke, lompe, stomme mök! lompe jongen! (scheldwoord); verdoriese mök! verduiveld stom kalf!

mokken, mökke, dollen Zit nie zò te mökke Doe niet zo dol. [Ove]

molenpaard, meulepéêrd, vrouwelijk, manwijf.

mombakkes, bombakkes, mombakkes, onzijdig, masker, mombakkes; carnavalsmasker.

mond, mônd, mannelijk, mond.

mondfiat, mondfiat, goedgebekt.

monnik, munnik, kolos. [Oef]

mooi, moi, moj, mooi Dè’s moi ook wel: dat is niet mooi!; helemaal Dè bin ik moi vergéête Dat ben ik helemaal vergeten; moi nie! Absoluut niet!; lelijk, falikant Ge hét ’t moj mis! Je hebt het falikant mis!

mooiiken, mojjeke, frotten, klungelen.

Mookseberg, Moksembêrg, Mokerheide De Moksembêrg De Mokerheide.

moor, moor, moer, mannelijk, moorke, moor, waterketel(tje). de (’t) mook(ke) op ’t vuur De waterketel boven het vuur

mop, möpke, anekdote, mopje. Vertél nog ’s ’n moi möpke. Vertel nog eens een mooi anekdote.

mop, möpke, liedje Hé, zing nog ’s ’n möpke Hé, zing nog eens een liedje!

mop, möpke, koekje Luste ok ’n lekker möpke, menneke? Lust je ook een lekker koekje , jongetje?

mop, möpke, mopje Géj ziet mien lekker möpke! Jij bent mijn lekker mopje! (koosnaampje).

moppentrommel, moppetrommel, vrouwelijk, moppetrömmelke, koektrommel(tje).

morel, merèl, mannelijk, merèlle, morel(len). Dè’s’n verrekt zoere kérs. Dat is een heel zure kers.

morgen, mèrrege, mèên, mèêr, morgen; mèrrege saome! goede morgen samen!; mèên in âcht daag morgen over acht dagen; morgen tot mèên! tot morgen!; Tot mèêr! Tot morgen!

morgen, mèrrege, morgen (een oude m²-maat.) ’t Vèld war 2 mèrrege groot

morgen, moi!, goedemorgen!

morgen, smèrreges, smèêr’s, smèê’s, ’s morgens.

mormel, mormel, onzijdig, ondier.

mot, mot, ruzie mot hébbe ruzie hebben.

mot, mot, mannelijk, mist.

mouwenhouder, moûwe-hoûwer, mannelijk, moûwe-hoûwers, mouwenhouder(s).

mouwspijp, mouwspiêp, mannelijk, mouwspiêpe, mouw(en).

muggentiet, muggetietjes, meervoud, de puntjes op de huid bij kippenvel.

muil, moel, mannelijk, bek, mond, muil Houd’ oewe moel! Houd je mond!

muil-op-muilbeademing, moel-op-moel-beojjeming, vrouwelijk, mond-op-mond-beademing.

muilen, moele, een grote mond opzetten, tekeer gaan, bekvechten.

muilfiat, moelfiat, onzijdig, adrem Héj is moelfiat zat Hij is adrem genoeg.

muilsmid, moelsmid, mannelijk, tandarts. (komisch bedoeld.)

muiltje, muleke, mondje, kusje.

muiltrom, moeltrom, vrouwelijk, mondharmonica. (komisch bedoeld.)

muilwerk, moelewèrrek, onzijdig, onfrisse, ruige praat.

muiteren, muitere, kaal maken, tekeer gaan.

mulder, mölder, mùlder, a/ molenaar, b/ meikever; mannelijk geslachtsdeel. Héj lit as ’ne luîe mùlder tégge z’n zakke. Hij ligt als een luie … tegen zijn zakken aan. [Ove]

mummelen, moemele, mummelen. met de mond ’n maalbeweging maken.

mummelkont, moemelkont, mannelijk, vrouwelijk, mummelaar(ster).

munitie, menusie, mannelijk, munitie.

muts, muts, zwarte muts muts voor ongehuwde meisjes, versierd met zwarte linten en zwarte kralen; muts! scheldwoord voor een (domme) vrouw.

mutsaard, mutsert, takkenbos. [Box]

muur, mure, Âchter de vier mure in huis.

naaien, genèêjd, beetgenomen Héj vuulde zien ége gruwelek genèêjd.. Hij voelde zich vreselijk beetgenomen.

naaien, nèêje, naaien, neuken. Iemes nèêje Iemand naaien; op stang jagen. Ik héb ’m éfkes flink opnèêje Ik heb hem even flink op stang gejaagd; beetnemen Iemes nèêje Iemand beetnemen [negatief]; slaan D’r op nèêje Erop slaan; d’r uut nèêje

naakt, naks, bloot, naakt. naks is niks za’k mar zégge! naakt. is niets zal ik maar zeggen.

naburen, naobere, tot de buurt behoren.

nabuur, naober, mannelijk, buur, buurman.

nabuurplicht, naoberplicht, vrouwelijk, burenplicht. Vroeger hádde nog naoberplicht Vroeger was er nog burenplicht.

nacht, snaags, ’s nachts.

nagelnieuw, naogelnéêjt, fonkelnieuw.

najaar, naojaor, onzijdig, najaar, herfst.

nakachelen, naokachele, napraten (b.v na een vergadering of feest.)

nakend, nakend, naakt.

naknauwer, naoknaûwer, mannelijk, naoknaûwers, treuzelaar(s) met het eten. [Mill]

narrig, narrig, kwaad. Wùrrum zitte daor toch zònarrig te kiêke! Waarom zit je daar toch zo kwaad. te kijken

natnek, natnek, mannelijk, drinkebroer.

natspiersen, natspiertse, natspuiten.

nauw, naûw, [D: genau] juist, precies, serieus; precies ’t Kumt nie zó naûw! Het komt niet zo precies!; toevallig ’t Mot naûw heure det … Het moet toevallig zo zijn dat …; letterlijk Te naûw neme Te letterlijk nemen.

nauw, naûw, penarie Gruwelek in ’t naûw zitte. Lelijk in de penarie zitten

nauwen, naûwe, dringend zijn ’t naûwt ’r! Het is dringend!; ’t Naûwt ’r niks. Het heeft geen haast.

navenant, nóvvenânt, naovenânt, venant, navenant, naar verhouding, naargelang; al naar gelang; in verhouding tot.

nazitten, naozitte, achtervolgen.

neerflikkeren, nérflikkere, neergooien. Ik héb miene fiets d’r knoerhard nérgeflikkerd. Ik heb mijn fiets er keihard neergegooid; neervallen. Ik bin mit miene fiets d’r knoerhard nérgeflikkerd Ik ben met mijn fiets keihard gevallen.

neerkletsen, nérkletse, hard vallen.

neerkwakken, nérkwakke, neergooien; neervallen

neernaaien, nérnèèje, neergooien ’t D’r nérnèèje Het er neergooien; neervallen D’r nérnèêje Er neervallen.

neerstoppen, nérstoppe, weg stoppen Gaûw érreges wa nérstoppe. Vlug ergens iets wegstoppen.

negende, niggende, negende.

negentien, niggetien, negentien.

negentig, niggetig, negentig.

negentigste, niggetigste, negentigste.

negeren, negere, negeren, pesten. Ge meugt ’m nie negere mar ok nie negere Je mag hem niet negeren maar ook niet negeren!

negorij, negeréêj, vrouwelijk, negorij.

nekken, nekke, kapotmaken, vernielen Dè ongeval hét ’m fiês genekt! Dat ongeval heeft hem kapotgemaakt

nergens, nérrente, nörrent, nùrrent, nergens; nùrrent [Box]

nest, néêst, mannelijk, nest Kwoi jong hán ’t zwellevenéêst uutgeháld Kwajongens hadden het zwaluwnest leeggehaald.

net, ja net!, juist ja! ja net! Dè hádde gedocht! Dat had je gedacht!

nets, nets, vrouwelijk, plaagster.

netsen, netse, plagerig slaan.

netser, netser, mannelijk, klierig persoon, plager, uitlokker.

neuken, neuke, neuken (geslachtsgemeenschap hebben); Dé nùkt d’r nie án! Dat is niet belangrijk, dat speelt geen rol. [Ove]

neukzooi, neukzooi, vrouwelijk, rotzooi.

neulen, nöle, zaniken, zwammen. [Cui]

neuler, nöler, nölerd, mannelijk, zaniker

Neulers, Nölers, De Nölers De Nölers van Kuuk carnavalsvereniging in Cuijk.

neusdoek, nuzzik, mannelijk, wollen omslagdoek.

neutelig, neutelig, kriegel.

nevenaf, néêvenaf, langs ’t Ging d’r raokelings néêvenaf Het ging er rakelings langs

neveneen, névvenén, naast elkaar. Ze fietsten mi z’n drieë névvenén Ze fietsten met z’n drieën naast elkaar..

nevenop, néêvenop, langs Ze kwâm néêvenop fietse Ze kwam langs fietsen.

nevens, néêve, naast néêve de schól lâg ’n sportvèld naast de school lag een sportveld; D’r néêve zinge vals zingen; D’r néêve praote onzin praten, raaskallen.

nevens, néffes, naast Ik woon vlak néffes hum. Ik woon kort naast hem; daarenboven. En néffes det hé’k nog wa te melde. daarenboven heb ik nog wat te zeggen.

niemand, niemes, mannelijk, vrouwelijk, niemand.

nieuw, néêj, néêjt, onzijdig, Ze waor héllemól in’t néêj Ze had compleet nieuwe kleren aan; néêjt nieuwe kleren Z’is moi in ’t néêjt gestoake. Ze heeft mooie nieuwe kleren gekregen.

nieuw, néêj, néjt, nieuw; néêj wéêk (v) week Kommende néêj wéêk doe’k dè wel. Komende, volgende week doe ik dat wel.

nieuwerwets, néêjverwétst, nieuwerwets.

Nieuwjaar, Néjjaor, onzijdig, Nieuwjaar Néjjaor afwinne als eerste de nieuwjaarswens doen.

nieuwmodisch, néêjmóddes, modern.

nieuws, néêjs, onzijdig, nieuws Dè’s gén néêjs mér! Dat is geen nieuws meer

nieuws, néêjs, benieuwd néêjs zien nor benieuwd zijn naar; Gruwelek néêjs zien! Erg benieuwd zijn.

nieuwtje, néêjke, onzijdig, nieuwtje.

Nijmeegs, Nimwégs, Nijmeegs.

Nijmegen, Nimwéêge, Nijmegen.

niks, niks, totaal niets Dè ’s drie kérres niks Dat is totaal niets; niks hébben op bang zijn van Ik héb ’t ’r niks op! Ik ben er bang van; niks op hébbe mit niet houden van Ik héb gaar niks mit hùr op! Ik houd helemaal niet van haa

niks, um ’ne niks, kleinigheid, zonder reden Ze jankt um ’ne niks Ze huilt om een kleinigheid.

niks niet, niksnie nee!, helemaal niets.

niksen, nikse, niets doen. Zit daor nie zò te nikse en doe wa! Zit niet niets te doen en doe wat!

nirken, niereke, nerreke, met lange tanden (tegenzin) eten, herkauwen; nerreke hoorbaar eten nerreke as ’n vèrreke. smakken als een varken.

node, noi, nojjer, noist, node, liever niet, ’t minst graag; met tegenzin noi doên. met tegenzin doen; niet graag noi hebbe niet graag hebben.

nodelijk, neûtelek, kort aangebonden, met kromme zin, korzelig, kortaf [Ove]

noden, nuîje, genèûjd/genuîd, (uit)nodigen; genèûjd uitgenodigd. De hél femilie waar genèûjd De hele familie was uitgenodigd.

nodigen, nuddigge, uitnodigen We zien genuddigd We zijn uitgenodigd.

noest, noest, mannelijk, pollepel (om varkensvoer mee te scheppen.) [Ove]

nondeju, nondeju, verdomme, potverdorie

nondejuke, nondejuuke, onzijdig, vlinderdasje.

nonnenfortje, nonnevodde, (nonnenfortje?) rond schuimgebakje of oliebol met jam (?)

noodgang, noodgang, mannelijk, Mit ’ne noodgang ijlings

nooit van zijn leven, noitvanzienléve, nooit ofte nimmer.

nummer, noemer, onzijdig, nummer.

nut, nut, lelijk nut doên lelijk doen (kwaad zijn, opspelen). [Ove]

o toch, oê-tog!, [geijkte uitroep van mijn moeder, C.K.] maar toch!

ocharme, ochèrm, ocharm, helaas.

Oeffelts, Oeffels, Oeffelts.

oei, oewe!, oei!

oelewapper, oelewapper, mannelijk, domoor

oelewapper, ulewapper, mannelijk, losbol, gekheid maker.

Oelewappers, Oelewappers, Ulewappers, mannelijk, De Oelewappers de Oelewappers carnavalsvereniging in St Agatha.

oepen, foepe, foepere, op en neer schokken of wippen.

of niet, ummenie?, niet dan?

ogenbegoochelarij, ogebekeukeleréj, vrouwelijk, ogendienarij, schijnheiligheid.

olie, óllie, mannelijk, a/ olie b/ petroleum. D’n óllie is op De olie is op; D’n heiligen Óllie Het Heilig Oliesel.

oliekerel, ólliekél, mannelijk, a/ olieman, b/ petroleumventer.

olielamp, óllielamp, vrouwelijk, óllielampe, óllielemke, olielamp(en), olielampje(s).

olienoot, óllienoot, vrouwelijk, óllienötje(s), pinda, aardnoot olienootje(s).

oliepit, ólliepitje, vrouwelijk, kookpit op petroleum.

oliepot, ólliepötje, mannelijk, oliepotje.

olievat, óllievat, onzijdig, olieton.

om, um, Hum um hébbe dronken zijn.

om, um, om. um hoe laot komde? Hoe laat kom je?

om daarom, umdùrrum, daarom.

om en nabij, um en naobéj, bijna, rakelings.

om en om, um en um, beurtelings, bijna, circa, ongeveer.

ombladeren, umblaoje, omslaan ’n Bladzéj umblaoje Een leesblad omslaan.

omdat, umdèt, umdè, omdat.

omduwen, umdoûwe, omduwen.

omflikkeren, umflikkere, omvallen.

omgaan, umgaon mit, a/ omgaan met, b/ hanteren.

omgang, umgang hébbe, verkering hebben.

omheen, umhén, D’r umhén er om heen.

omkiepen, umkiepe, umkiepere, omgooien; omvallen.

omkijken, umkiêke, omkijken Daor hédde gén umkiêke mér nao! Daar heb je geen omkijken meer naar!

omkukelen, umkeukele, umkukele, omvallen (komisch)

omlazeren, umlazere, omvallen, met geweld en geraas omvallen.

ommieteren, ummietere, omvallen.

omspaden, umspaoje, omspitten.

omstaan, umstaon, omzet D’r gùt hél wa umstaon per jaor Er wordt per jaar heel wat omzet gemaakt.

omstebeurt, umstebùrt, om de beurt, beurtelings.

omstulpen, umstöllepe, omstoten (pudding uit vorm omkeren.)

omtrekken, umtrekke, omkleden Zien égen umtrekke. Zich omkleden.

omtrent, umtrént, bijna, ongeveer.

omtuimelen, umtumele, omvallen.

omtuisen, umtuse, [D.: umtauschen] omruilen.

omzomen, umzeume, omzomen. [Oef]

omzonst, umzonst, vergeefs. [Oef]

onbehoedst, onbehuutst, onbehouwen, lomp Héj kan onbehuutst uut d’n hoek komme Hij kan lomp uit de hoek komen.

onder mekaar, onder mekaor, onder elkaar.

onderduwen, onderdoûwe, onderduwen, onderdompelen.

ondereen, onderén, onder elkaar Ze waoren ’t onderén goêd éns. Ze waren het onder elkaar goed eens.

onderhand, onderhând, intussen, inmiddels.

onderlaatst, onderléêst, laatst.

ondersoppen, ondersoppe, onderdompelen.

onderuit, onderuut, D’r onderuut gaon Het lidmaatschap opzeggen, opstappen als lid.

onderweg, onderweges, a/ onderweg, b/ in de tussentijd.

ondeugend, onduggend, buitengewoon, heel erg Héj is onduggend geleërd. Hij is buitengewoon geleerd.

ongans, ongâns, misselijk, ziek Héj ét zienégen ongâns Hij eet zich ziek.

ongedoopt, ongedöpte, mannelijk, onbehouwen persoon Zò ’nen ongedöpte ziede nie duk Zo’n onbehouwen persoon zie je niet vaak; ongedöpte pote twee linkerhanden.

ongedurig, ongedurig, a/ onrustig, b/ zenuwachtig.

ongedurige, ongedurigge, mannelijk, rusteloze Wà ’nen ongedurigge toch! wat een rusteloze

ongemakkelijk, ongemekkelek, onzijdig, lastig, ongemakkelijk ’n ongemekkelek kiend Een lastig kind

ongepermitteerd, ongepermeteerd, [F.: permitter] onbehoorlijk (’t Is toch niet toegestaan.)

ongeregeld, ongeregeld, ongeregeld ’t Is daor echt ’n ongeregeld zooitje. Het is daar echt een huishouden van Jan Steen.

onmondig, onmundig, ummundig, enorm, onbehouwen. Wat ben je toch Wa ziede toch onmundig lomp! Wat ben je toch enorm lomp!; Dè’s ummundig groot! Dat is enorm. groot.

onnozel, onneuzel, naïef, dom Ís echt ’n onneuzel ding Ze is echt een naïef meisje.

onnut, onnut, onnutte, onnodig(e); ondeugend, stout onnut ding, kéltje stout meisje, jongetje; enorm, heel erg ’t Is onnut groët gegroeid Het is enorm groot gegroeid.

onrein, onrens, oneerlijk.

ons, ons, mijn mam, moet, moêder; vrouw; vád, Merie moeder; echtgenote, vader, Marie.

ontaard, ontaard, heel erg ontaard lekker heel erg lekker.

ontiegelijk, ontiegelek, heel erg ontiegelek lekker heel erg lekker

onzalig, oêzelig, verpieterd [Via]

onzelen, oêzele, kou/armoe lijden. [Via]; rillen van de kou. [Via]

oog, oog, onzijdig, ogen Zien oog zien grótter as zienen buuk! Zijn ogen zijn groter dan zijn maag!

oogstappel, óstappel, mannelijk, óstappels, óstèppelke, appels die rijp waren in augustus.

ook, ok, ook Dè’s me nou tog ok wâ! Dat is me toch ook wat! (tussenvoegsel)

oor, orre, meervoud, oren An ow orre Aan je oren.

oorlogs, orlogs, vörorlogs vooroorlogs betekende: degelijk.

oorwarmer, orwèrremers, onzijdig, meervoud, oorwarmers.

oorwurm, oorwörm, mannelijk, oorworm.

oosten, óste, oosten.

oostenwind, óstewiend, mannelijk, oostenwind.

op, op, in Héj wónt op de Hei, de Milsbéêk Hij woont in de Hei, Milsbeek; over Ge fietst, lopt, réjd ’r ’n uur op Je doet er een uur over.

op aan, opán, op án, naar toe, heen Lopt ’r mar vast opán Ga er maar alvast naartoe; Waor doed’op án? Waar ga je naar toe?

opbeuken, opböke, opboeren.

opbreken, opbrêéke, tegenvallen. Dè kos oe nog wel ’s bar opbrêéke Dat kon je nog wel eens erg tegenvallen.

opdoffen, opdoffe, opmaken. Ze ston d’r éêge op te opdoffe vör ’t fést. Ze stond zich opmaken. voor het feest.

opdoffer, opdoffer, mannelijk, vuistslag Héj krig ’ne flinken opdoffer op zien kin Hij kreeg een flinke vuistslag op zijn kin.

opdonder, opdonder, mannelijk, klap ’n Goei opdonder verkope. Een harde klap geven.

opdonderen, opdondere, opkrassen.

opdonderstralen, opdonderstraole, ophoepelen, opkrassen.

opdondertje, opdonderke, mannelijk, mannetje Wá ’n kliên opdonderke Wat een klein mannetje.

opduvelen, opduvele, oprotten, opkrassen.

opeens, opéns, opeens, plotseling.

opfietsen, opfietse, ergens naar toe fietsen oplope, opreije, opwandele (lopen, rijden, wandelen).

opflikkeren, opflikkere, opkrassen, oprotten.

opgeraapt, opgerapt, opgerapt zooitje iets van weinig waarde.

opgeven, opgéêve, hog opgéve, overdrijven hog opgéêve van iets Iets overdrijven; spugen Bloêd opgéêve Bloed spugen.

ophebben, ophebben met, houden van Ik heb veul mit hùr op. Ik houden van veel van haar.

ophitsen, ophisse, ophitsen.

ophoepelen, ophoepele, opkrassen.

ophogen, opheuge, ophogen.

opjennen, opjenne, opjutteren.

opjuinen, opjuine, ophitsen, opstangen.

opjutteren, opjuttere, opjutten.

opkamer, opkaomer, vrouwelijk, opkaomers, opkemmerke, opkamer(s) slaapkamer(tje) boven het keldergewelf

opkiepen, opkiepe, kiepte op, opgekiept, opslaan, omslaan ’n Kar opkiepe Een kar achterover kantelen.

opknobbelen, opknoebelen, iets hards oppeuzelen.

opknopen, opknuppe, D’r opknuppe vloeken.

oplazeren, oplaozere, opkrassen; vertrekken En nou oplaozere, ânders doe’k oe wa! En nu vertrekken , anders doe ik je wat!

Oploo, Ploë, Oploo.

opmieter, opmieter, òpmieter, mannelijk, dreun, oplawaai; stroomstoot.

opmieteren, opmietere, opdonderen, vertrekken, wegwezen; opkrassen; ophoepelen.

opmietertje, opmieterke, mannelijk, dwerg, klein persoon.

opnaaien, opnèêje, aanhitsen, opjagen, opjutten; op stang jagen. Ik héb ’m éfkes flink opnèêje Ik heb hem even flink op stang gejaagd; D’r opnèêje a/opstangen b/er opslaan.

opnaaier, opnèêjerd, mannelijk, ophitser.

opnaaierij, opnèêjeréj, vrouwelijk, jennerij.

opneuker, opneukert, mannelijk, òpneukerke, klein ventje, jongetje.

opneuker, opneukert, òpneuker, mannelijk, opdoffer, optater, stomp.

opnieuw, òppernéjt, opnieuw [Ove]

opper, öpper, mannelijk, ’ne visöpper drijver om te vissen.

opper, öpper, opper, mannelijk, (hooi)opper. ’nen Hoiöpper is kliender as ’nen hoimiet. Een hooiopper is kleiner dan een hooimijt; stapel ’nen opper was Een stapel wasgoed.

opperen, upere, opperen.

opperman, uperman, mannelijk, opperman (manusje van alles in de bouw)

oppoffen, oppoffe, De rekening laten oplopen. Op de pof kope. Op de pof kopen.

oppoken, oppoke, oprakelen.

oprakelen, opraokele, oprakelen.

opruimen, oprume, opruimen Ruum de toffel ’s netjes op! Ruim de tafel eens netjes af!

opscheppen, opschéppe, op de bord scheppen Éte(n) opschéppe Eten op de bord scheppen.

opschoteling, opschutteling, mannelijk, Opgroeiend kind.

opschrijven, opschriêve, òpschri?ve, noteren, opschrijven Een bericht opschriêve Een bericht noteren; verbaliseren. De plisie duut ’t liefst iemes opschriêve De politie verbaliseert het liefst iemand; sex bedrijven. Héj haj ze opgeschrivve Hij had seks met haar gehad; zw

opslag, opslag, mannelijk, miskraam.

opsodemieter, opsodemieter, mannelijk, harde klap ’n opsodemieter gève Een flinke harde klap geven.

opsodemieteren, opsodemietere, opsoudemietere!, opdonderen, vertrekken, wegwezen, opkrassen; vertrekken En nou oplaozere, ânders doe’k oe wa! En nu vertrekken , anders doe ik je wat!

opsodemieteren, soudemieter, soudemieter toch op man! lazer nou toch op man!

opspelen, opspeule, kijven.

opsteken, opstéke, In zich opnemen. Ge stékt ’r allicht wa van op! Je leert er wellicht iets van.

opstoken, opsteuke, opstöke, ophitsen, aanzetten tot fout gedrag.

opstoken, opstoeke, opjuinen, aanzetten tot een verkeerde handeling. [Ove]

opstropen, opstreupe, opstropen. De mouwe opstreupe De mouwen opstropen..

optrommelen, optrommele, bijeenroepen hél de femilie wier opgetrommeld. De hele familie werd bijeengeroepen ).

optuigen, optuge, optuigen ’t Pérd optuge Het paard optuigen; netjes aankleden Ik goj me ’s optuge Ik ga me eens netjes aankleden.

opwas, opwas, mannelijk, afwas.

opwassen, opwâsse, afwassen, de vaat doen.

opwinden, opwiene, opwinden Gaore opwiene Garen opwinden.

opzeggen, opzégge, De káttegissemus opzégge Alle antwoorden uit de k. opzeggen.

oranje, orànjese kleur, oranje kleur.

ordentelijk, ordentelek, netjes.

orgel, orgel, mannelijk, orgel d’n orgel het orgel.

ort, orte, mannelijk, hooi-stro-rietafval, rommel. Ge mot gén orte gón ligge maoke Je moet nu geen rommel gaan maken; orte éête restjes (kliekjes) opeten [Via]

ossenhaam, ossenhaom, mannelijk, broek met open kruis.

otteren, ottere, onhandig bezig zijn.

Ottersum, Otersom, Ottersum.

oud, âld, oud [Ove]

oude, aûwe, oûwe, mannelijk, D’n aûwe vader; beter Hej is wér gâns d’n aûwe Hij is weer helemaal beter; vader Mienen, onzen oûwe Mijn, onze vader.

ouder, awwer, mannelijk, leeftijd Héj is van mienen awwer Hij is van mijn leeftijd; leeftijd Op zienen aûwer Op zijn leeftijd; leeftijd Van zienen aûwer Van zijn leeftijd.

ouderwets, aûwverwétst, oûwverwétst, ouderwets. wá’n aûwverwétst spul hét zá’n Wat een ouderwetse kleren heeft ze aan; ouderwets. Is dialect oûwverwétst? Is dialect ouderwets?

oudewijven, oûwe-wiéve, onzin praten. Wa zitte toch wér te oûwe-wiéve Wat zit je toch weer te raaskallen.

oudijzerkerel, oûwiêzerkél, mannelijk, schroothandelaar.

oudmodisch, oûwmóddes, ouderwets.

oudsher, van oudshér, sinds lang.

oui mijn knotje, oewi maknutje!, ja (oui madam?) leukigheid i.p.v. gewoon: ja.

ouwebet, aûwbet, aûw bet, oûwbet, vrouwelijk, meervoud, ouwehoer, kletsmajoor (ook mannelijk.); kletswijf, oude vrouw

ouwebetten, aûwbette, oûwbette, kletsen, ouwehoeren, zwammen, onzin verkopen,

ouwehoer, oûwehoer, ouwehoer.

ouwehoeren, aûwoêre, oûwoere, ouwehoeren, onzin verkopen.

overaanstaande, ovvenântsten, ovvenântsten dag/wéêk Om de andere dag/week.

overblijven, ôverbliêve, overblijven (in de middagpauze op school blijven.)

overeen, ovverén, overeen, over elkaar.

overgeven, ôvergêéve, braken, overgeven.

overgordijn, ôvergerdien, vrouwelijk, ôvergerdiene, overgordijn(en).

overhangen, ôverhange, ’t Waoter ôverhange De waterketel boven open vuur verhangen.

overhangen, ôverhange, Op kunstschaatsen overhellen naar buiten.

overhanger, ôverhanger, ôverhangers, kunstschaats(en).

overheen, ovverhin, overheen.

overhoop, ovverhoop, ruzie Héj lit mit hùr geregeld ovverhoop Hij heeft regelmatig ruzie met haar.

overjarig, óvverjùrrig, overjarig.

overleggen, ôverlégge, Overstappen met kunstschaatsen.

overmorgen, ovvermèêr, mannelijk, overmorgen.

overnieuw, ovvernéêjt, opnieuw.

overstuur, ovverstuur, overstuur.

overtijd, ovvertied, mogelijk in verwachting Z’ is al ’n par wéêken ovvertied Ze is al enkele weken mogelijk in verwachting

overweek, ôverwéêk, vrouwelijk, In d’ôverwéêk Over veertien dagen.

ozendrop, neuzendrùp, euzendrùp, mannelijk, regendrupgeultje aan dakpannen. euzendrùp regendrup van de dakrand

paal, poal, mannelijk, pèûl, paole, pölleke, pùlleke(s), paal, palen, paaltje(s); dun pölleke(s) dunne beentje(s) (paaltjes) [Lan]

paar, paor, par, onzijdig, paar, stel, enkele Och, die paor kan’k wel án! Die enkelen overwin ik wel; paar. Dès al fieftig jaor ’n hecht paor Dat is al vijftig jaar een hecht paar; aantal Doed’r mar ’n par Geef er maar ’n stuk of wat.

paard, péêrd, onzijdig, pérdje, paard, paarden, paardje.

paardenbloem, péêrdebloem, pérdsbloem, vrouwelijk, paardenbloem. Taraxacum officinale.

paardenkeutel, péêrdekeutel, pérdskeutel, mannelijk, paardenvijg.

paardenmop, pérdsmop, mannelijk, paardenvijg.

paardenpis, péêrdepis, mannelijk, paardenpis.

paardenspel, péêrdespul, kermis Wá’n péêrdespul! Wat een kermis = rommel!

paardenstal, pérdstal, mannelijk, paardenstal.

paardenvlees, pérdsvleis, onzijdig, paardenvlees.

paardenvoet, pérdsvoêt, mannelijk, horrelvoet.

paardenzeik, pérdszeîk, péêrdezeîk, mannelijk, paardenpis.

paasbloem, paosbloem, vrouwelijk, paosbloeme, paosbluumke, narcis(sen), narcisjes.

paasei, Pósèîer, meervoud, Paaseieren.

paaspijp, paospiêpe, narcissen.

pad, pad, mannelijk, paoj, pedje(s), pad, paden, paadje(s) De pad Het pad

paddenkaal, paddekaole, meervoud, kikkervisjes. [Mill]

paffen, paffe, schieten; roken. ’k Héb hél wa afgepaft in mien léêve hél wa afgepaft! Ik heb heel wat gerookt in mijn leven.

pakhuis, pakhuus, onzijdig, ’t pakhuus voorloper van de Boerenbondwinkel in Cuijk.

pakkendrager, pakkendraoger, bagagedrager De pakkendraoger van de fiets zât volgepakt mi Sinterklaos. de bagagedrager van de fiets was volgepakt met pakjes pakpapier voor Sinterklaas.

paling, paoling, pólling, mannelijk, paling. Zò glad as ’ne paoling in ’nen émmer snot! Zo glad als een paling. in een emmer snot!

palmen, palleme, palmen (gewijde takjes in de grond steken; bij een kinderbegrafenis liepen kinderen met de versierde takken in de begrafenisstoet voorop.)

pan, pan, vrouwelijk, hoeveelheid ’n Moj pan vis Een mooie hoeveelheid vis in de pan.

pannenlapper, pannelepper, mannelijk, grote mot, soort vlinder.

pannenpop, pannepop, pannepoppe, gebonden stroprop(pen) als dakpanafdichting.

pantoffel, petoeffel, mannelijk, petoeffels, pantoffel(s).

pap, pap, paps, mannelijk, pa(pa), vader.

pap, pepke, onzijdig, papje ét ’s moi ow pepke op! Eet nu eens lief je papje op!

papbuik, papbuuk, mannelijk, papbuik (dikke hangbuik.)

papkind, papkiend, onzijdig, papkiendje, papkind(je) (zwak kind of moederskindje.)

paraplu, perreplu, perrepluuj, vrouwelijk, paraplu.

parochieblad, perochiebledje, onzijdig, parochieblaadje.

pas, pas, Det hét gén pas Dat is niet netjes.

pas, pas, Ik pas! = een term bij het kaarten

pas, pas, Dè’s krek van pas of dè kumt Dat hebben we precies wel/niet nodig.

Pasen, Pósse, mannelijk, Pasen, Paasfeest Pósse hoûwe Paasfeest vieren.

passen, pâsse, pâste/pies, gepâst/gepâsse, passen, paste, gepast; netjes zijn Dè pâst nie! Dat is niet netjes; ’t piês (nie) krek Het paste (niet) precies.

pastoor, pestoër, mannelijk, pestoërs, pestorke, pastoor(s), pastoortje.

pastorie, pasterie, vrouwelijk, pastorie.

paternoster, paoter-noster, mannelijk, rozenkrans.

patrouille, petroelie, vrouwelijk, patrouille.

patser, patsert, mannelijk, iemand die dikdoenerig en pocherig is; lelijk hoofd.

pee, pee, mannelijk, kwaad zijn, smoor Flink de pee in hébbe Flink de smoor in hebben.

Peel, Pieël, Peel, Peël, Peel. [Hap]

peem, peme, vrouwelijk, lang sluik en onverzorgd haar. Ze hai van die lang ongewâsse peme án d’re kop. Ze had lang ongewassen haar aan/op haar hoofd. [Via]

peemhaar, peemhaor, onzijdig, a/ sliertenhaar, b/ vlashaar.

peen, pee, peeje, mannelijk, a/ peen, penen, b/ kruiptarwe, c/ onkruid.

peer, péér, mannelijk, oorvijg ’n péér àn d’óre uutdéêle Een oorvijg uitdelen.

peer, péêr, vrouwelijk, péêre, pérke(s), peer, peren, peertje als vrucht; pérkes stòôve peertjes stoven; gloeilamp, in peervorm.

pel, peël, mannelijk, rotzooi, viezigheid, vuilnis Wánne peël! Wat een rotzooi [wan]

pelen, peële, piële, feestelijk versieren (buiten het huis); buitenversiering (papieren roosjes aan groene takken binden; bij groot feest; b.v. bruiloft enz.

pelerine, pellerien, pelderien, mannelijk, omslagdoek; omslag, jas.

peluw, pulling, pulf, mannelijk, peluw (langwerpig kussen); pulf [Hub].

pens, pêns, pèns, mannelijk, pênze, pênske, buik, buiken, buikje; Pien in de pèns buikpijn.

peren, péêre, slaan D’r op péêre Erop slaan; gooien Wegpéêre Weggooien; vallen D’r af péêre Eraf vallen; D’r uut péêre vlug weglopen; D’r tussenuut péêre wegrennen, er vandoor gaan.

perenboom, péêrembom, mannelijk, perenboom.

permitteren, permeteëre, permitteren, veroorloven Dè kan’k me nie permeteëre Dat kan ik me niet veroorloven.

persvlees, parsvleis, onzijdig, zult, hoofdkaas. [Ove]

perzik, pierik, pierek, vrouwelijk, pierike, piereke, pierikske, pierekske, perzik(en), perzikje.

perzikboom, pierekenbom, mannelijk, pierekenbeum, pierekenbömke, perzikenboom, -bomen,-boompje.

pesjonkelen, pesjoenkele, portiunkelen (een der vele aflaten halen r.k.); (Portiuncula It.) Een r.k.gebruik om telkens na een gebed de kerk uit te gaan en weer naar binnen te lopen voor een nieuw gebed. Men kon daarmee z.g. aflaten verdienen; een soort verzekeringspunten voor het

pet, pet, niks ’t Is moj naatje pet Het is echt helemaal niks

peterselie, pittersillie, mannelijk, peterselie.

petrolie, petróllie, mannelijk, petroleum.

petrolielamp, petróllielamp, petrólliejumlamp, vrouwelijk, petroleumlamp.

petroliepit, petrólliepitje, petrólliejumpitje, vrouwelijk, petroleumkacheltje (soort komfoortje).

petromax, petromax mit kùwske, mannelijk, gaskousje.

peur, peur, [F.: peur] schrik van of angst voor D’r peur af hébbe Er schrik van van hebben.

pezen, peze, peëze, pezen, hard werken, zwoegen, ploeteren.

pezerik, peëzerik, penis van varken of stier. (werd gebruikt om de zaag e.d. in te vetten; dan sneed deze beter.)

pieken, pieke, pico spelen (bij rikken = een slag halen)

piel, piel, mannelijk, piele, pieleke, penis; ’n Kliên pieleke ’n Klein penisje.

pieleman, pieleman, mannelijk, penis.

pielen, piele, klungelen, prutsen Wa zitte daor toch wér te piele! Wat zit je daar toch te prutsen!; draaien, rollen ’n Sjekske piele Een sigaretje rollen.

pielnaakt, pielekenaks, piemelnaakt, spiernaakt.

piemel, piemel, mannelijk, a/ penis b/ apart iemand.

piemelen, piemele, klungelen Wa ligde daor toch te piemele Wat ben je toch aan het klungelen.

pieper, piepers, piepers uutdoên aardappel(en) rooien; piepers in de pan gebakken aardappelen.

pieper, pieper, mannelijk, piepers, pieperke(s), aardappel(en), aardappeltje(s); piepers afschudde a/ aardappelen afgieten b/ urineren; piepers jasse aardappels schillen; piepers raope aardappels rapen; piepers uutdoên aardappels rooien; piepers in de pan aardappels i

piepzak, piepzak, angst In de piepzak zitte In de penarie zitten.

pierenkuil, piêrekuul, vrouwelijk, piêrekule, piêreleke, graf, graven, grafje. (z.g. komisch bedoeld.)

pierewaaier, piêrewèêier, mannelijk, losbol, flierefluiter.

pierig, pierig, ziekelijk, ongezond D’r pierig uutziên Er ziekelijk uitzien.

Piet-Gijs, Piet-Gijs, stuk, kapot, weg ’t Bild is finaol nor de Piet-Gijs Het beeld is helemaal kapot.

piezakken, piezakke, keihard werken (voor weinig loon.)

pijl-en-boog, pielemboog, mannelijk, pijlenboog.

pijn, pien en erremoej, pijn en armoede Mit pien en erremoej Met veel moeite.

pijp, piêp, vrouwelijk, piêpe, piepke(s), pijp, pijpen, pijpjes De piêp roke, stoppe De pijp roken, stoppen; moe, uitgeput De piêp lèèg hébbe De pijp leeg hebben. Moe zijn; doodgaan De piêp uut gaon De doodgaan uit gaan.

pijpenkrul, piêpekrul, vrouwelijk, piêpekrulle, piêpekrulleke(s), pijpenkrul(len), pijpenkrulletje(s).

pijpje, piepke, piepkes, onzijdig, bieslook.

pijpje verbergen, piepke verbèrrege, verstoppertje spelen (kinderspelletje.)

pik, pik, mannelijk, penis Op ziene pik getrapt zien. zich zwaar beledigd voelen.

pikdraad, pikdraod, mannelijk, prikdraad.

pikhaak, pikhaok, mannelijk, (met zicht) haak gebruikt bij het handmaaien van koren.

pil, pil, mannelijk, dokter De pil De dokter (komisch bedoeld).

pillendraaier, pillendrèêjer, mannelijk, apotheker (komisch bedoeld).

pimpelen, pimpele, pimpelen (drinken in het café.)

pin, pin, mannelijk, gierigaard, vrekkig iemand wa ’ne pin! Wat een vrek!

pinegel, pin-egel, pinegel, mannelijk, egel, stekelvarken.

pink, pink, vrouwelijk, een voor het eerst drachtige koe.

pinksterbloem, pingsterbloem, vrouwelijk, sering.

pinksterroos, pingsterroos, vrouwelijk, pioenroos.

pinnetjenaakt, pinnekenaks, poedelnaakt.

pinnig, pinnig, pinnige, vrekkig(e).

pintenneuker, pinteneuker, mannelijk, iemand die valt over onbenulligheden. [Ove]

pintol, pintol, mannelijk, pintolle, pintölleke, tol (met stalen punt, die met ’n zweepje draaiend gehouden werd).

pintol, pindol, pintol, mannelijk, draaitol met stalen punt pindol mi zwiepke draaitol met zweepje.

pintollen, pindolle, pintolle, tollen.

pisbak, pisbak, mannelijk, urinoir.

pisblaas, pisblaos, mannelijk, blaas (van geslacht varken.)

pisknol, pisknölleke, vrouwelijk, pisknöllekes, veldknolletje(s), waterknolletjes.

pispotjes, pispötjes, akkerwinde en bloem van de haagwinde.

pissen, pisse, urineren, wateren; pissen Névven ’t pötje pisse naast het potje pissen (= een fout maken); motregent ’t piest al d’n héllen dag Het motregent al de hele dag.

plaat, plaot, vrouwelijk, plâote, gezicht Héj hét ’n plaat vör zien plaot Hij heeft een plaat voor zijn kop; plâote bankbiljetten, geld Héj hét flink wa plâote Hij heeft veel geld.

plaats, pláts, vrouwelijk, achterhuis, deel Ons vát is âchter op de pláts Vader is in het achterhuis , op de deel; erf, De pláts het verharde gedeelte bij het huis.

plagger, plegger, mannelijk, zwartsatijnen schort [Ove]

plak, plek, mannelijk, plak(sel).

plak, plek, vrouwelijk, een vrouw, die maar blijft en blijft. Och de die, dè’s ’n echte plek!; smerige vrouw Wá’n smérrige plek is ’t toch! Wat ’n smerige vrouw is het toch!

plakken, plakke, snel gaan, opschieten ’t Plákt nie Het schiet niet op; Bliêve plakke Ergens langer blijven dan bedoeld.

plakken, plekke, bliêve plekke op een uitgaansplek (feestje) nablijven; In de kroeg bliêve plekke Langer in de kroeg blijven dan gewenst.

plakker, plekker, plekkert, mannelijk, Iemand, die blijft en blijft (in kroeg en op ’n feest.)

plakkont, plekkont, vrouwelijk, Iemand, die maar blijft en blijft

plaklijm, plekliem, mannelijk, plaklijm.

plaksel, pleksel, mannelijk, plaksel.

plaktas, plektès, vrouwelijk, Een vrouw, die maar blijft en blijft,

planken, planke floer, vrouwelijk, houten vloer (parket).

plankjesbrood, plengskesbrood, keiharde gebakken plaatjes brood, die in de bakkerij gebruikt werden als een broodvorm bij het bakken van roggebrood om aanbranden van het brood te voorkomen. Wij als kinderen kregen dat wel eens van de bakker en dan kauwden we daar urenlang op.

plaren, plaore, stuntelig, Wât ligde daor toch te plaore Wat ben je toch onhandig bezig.) [Ove]

plat, plat, onzijdig, dialect In ’t plat praote. In ’t dialect spreken.

plat, plat, plat gaon gaan slapen; ’n plat kiend wiegenkind.

plavuis, plevuus, mannelijk, plavuis(zen.)

plee, pleej, vrouwelijk, wc

pleispap, pleispap, vrouwelijk, warme melk met beschuit en suiker. [Mill]

plek, plak, mannelijk, stuk land ’ne Grote plak grond um te tèûle Een groot grondstuk om te telen; veld ’ne plak érrepel Een stuk aardappelveld.

plemplem, blem-blem zien, gek zijn. [Mill]

pleuris, pleures, vrouwelijk, Zien ége de pleures wérreke Zich kapot werken.

ploegdrijvertje, ploegdrieverke, mannelijk, kwikstaart.

ploeglopertje, ploegloperke, kwikstaart.

plons, plunske, scheutje ’n plunske romme bej de koffie Een scheutje melk bij de koffie.

plonskuil, plonskuul, vrouwelijk, oude houten plee met gat in de zitplank [komisch]. Ik mot hognóddig nor de plonskuul! [Mill]

plonsplee, plonsplee, vrouwelijk, oude houten plee met gat in de zitplank [komisch].

plonzen, ploemze, plonzen In’t waoter ploemze In het water plonzen.

plooi, ploi, mannelijk, plooi Héj hiel zien gezicht in de ploi Hij hield zijn gezicht in de plooi.

plu, plu, pluuj, vrouwelijk, paraplu(’s)

pluis, pluuske, vrouwelijk, pluisje, pluimpje.

pluispruim, pluuspruum, vrouwelijk, perzik. [Ove]

pluit, pluut, zakmes, (knip)mes.

plukken, plukke, plook, geploke, plukken, plukte, geplukt.

pochel, poekel, mannelijk, a/ bochel, b/ rug. [Oef]

poeier, poejer, mannelijk, poeder.

poeier, poejer, mannelijk, loei. Héj gâf d’n bal ’ne flinke poejeren ie zât; 1-0! Hij gaf de bal een flinke trap en hij zat. 1-0!

poeleke, poeleke, onzijdig, lieverd, een mollig lief babytje.

poeleke, poeleke, onzijdig, kinderhand(je). Kliên poeleke; handje Géf oma ’s ’n moi poeleke. Geef oma eens mooi een handje!

poelekenaakt, poelekenaks, poedelnaakt.

poelepetaat, tullepetaan, pullepetaan, poelepetaat, vrouwelijk, [F.: poule pintade] kip met spikkeltjes, parelhoen; poelepetaat [Ove]

poelie, poelie, slappe koffie.

poeliebuik, poeliebuuk, mannelijk, rommelende buik.

poeliën, poelieje, in/met (ondiep) water spelen.

poemel, poemel, mannelijk, pummel ’nen dikke poemel dikzak, dikke jongen.

poep, poep ân de knikker, trammelant, problemen.

poeperd, poepert, mannelijk, achterwerk.

poeperij, poeperéj, diarree, poeperij ’k Bén án de poeperéj Ik heb diarree.

poepzat, poepzat, stomdronken.

poerken, poereke, rakelen, roeren. in de brij.

poes, poês, mannelijk, a/ rietpluim b/ trommelslager? [Ove]

poes, poeske, onzijdig, poesje

poes, poeske, onzijdig, poeskes, ’sigaar’ van de lisdodde; poeskes wilgenkatjes.

poes, poês-poespoespoespoes!, de poes roepen.

poetspoemelen, poetspoemele, make-up Ik goi me poetspoemele Ik ga me opmaken. [Mill]

poezenpap, poezepap, mannelijk, (karne)melk met brood.

pof, pof, rekening Op de pof Op rekening.

pofboks, pofboks, vrouwelijk, pofbroek, plusfour.

pokken, pokke, pokken Krieg toch de pokke! Krijg toch wat! [verwensing]; As ge nie ziet ingeënt, dan kunde de pokke kriêge! (lichtere verwensing i.p.v. Krieg toch de pokke!); pokken Zien ége de pokke werke Zich de pokken werken (keihard werke

pokkenzooi, pokkezooj, vrouwelijk, troep, rommel.

pol, pol, mannelijk, polle, pölleke(s), pol, pollen, polletje(s).

politie, pliesie, vrouwelijk, politie.

politieuur, pliesieuur, onzijdig, sluitingstijd voor café’s,

pollepel, pollépel, mannelijk, potlepel.

pompen, pompe, pompen (met de ruggen tegen elkaar beurtelings optillen, kinderspel)

pompernikkel, pompernikkel, pompenikkel, mannelijk, zwart roggebrood. (bon pour mon nikkel Fr.) Pumpernickel = Duits brood; (Pumpernickel = Westfalen brood) dik persoon

pompsteen, pòmpsteën, mannelijk, pompsteen (granietstenen spoelbak bij de water-pomp.)

ponder, punder, mannelijk, weegapparaat.

ponderen, pundere, gewicht op de hand schatten.

pontificaal, ponteficaol, gekleed, deftig Wa stódde d’r ponteficaol op! Wat ben je deftig gekleed!

pook, pook, vrouwelijk, dikke breinaald.

poort, port, vrouwelijk, poort.

poot, poot, mannelijk, pote, peut, peutje(s), voet(en), voetje(s); handen, voeten; Hum béj de pote hébbe Hem te grazen hebben genomen.

poot, poetje, onzijdig, paardenbeen (gezegde van een hoefsmid tegen een paard, dat een been moet heffen om te beslaan.)

pootaardappel, poatérrepel, mannelijk, pootaardappel(en), poter(s).

pootje haken, peutje hèûke, pootje lappen, beentje lichten.

pootje lappen, peûtje lappe, pootje lappen, beentje lichten.

pop, pupke, tenger meisje ’t Is mar ’n pupke Het is maar een tenger meisje. [Ove]; porceleinen isolator ’n pupke án d’n (houtere) lectrische paol Een porceleinen isolator aan een houten elektriciteitspaal.

poppengerei, poppegréêj, onzijdig, poppenspul (prullaria.)

poppenspul, poppespul, onzijdig, klein spul; ’t Is mar poppespul! goederen die snel kapot gaan

portret, portret, vrouwelijk, raar meisje ’t Is mar ’n aorig portret Het is maar een raar meisje [neg.]

porum, porum, mannelijk, gezicht [neg.]

postbode, posbooi, mannelijk, postbode.

postzegel, possegel, mannelijk, possegelkes, postzegel(tjes); wá ’ne poszegel! Wat een gezicht!

potage, petázzie, mannelijk, stamppot.

pothinken, pothinke, hinkelen.

potpotage, pottepetázzie, mannelijk, stamppot.

praat, praot, geklets Daor kumt praot af. Daar komt praat van.

praat, praots, próts, mannelijk, praatjes. En nog próts ok nog! (gez. tegen brutale jongen) En nog praatjes. maken ook nog!

praatje, praotjes, grote mond praotjes hébbe Een grote mond hebben.

praatzaam, prótsaom, spraakzaam.

prakkezeren, prakkezere, prakkeziëre, plakkezere, prakkeseren, piekeren, denken Daor prakkezere ik nie ôver! Daar denk ik niet aan!; nadenken, piekeren Héj duut niks as prakkezere Hij doet niets dan piekeren; prakkeziëre [Hap]

praten, praote, wartaal D’r néve praote wartaal uitkramen.

pratten, pratte, niet doorgroeien; zijn ei niet kwijt kunnen.

precies, percies, precies.

preekvader, preekvajjer, mannelijk, kletsmajoor.

prei, por, mannelijk, prei.

prei, préêj, mannelijk, prei.

preisoep, porsoep, vrouwelijk, preisoep. [Hap]

preken, preke, preken (steeds aan het woord zijn.)

preker, prekerd, mannelijk, kletsmajoor.

prenten, printe, figuurdrukken in boter met een uitgesneden aard-appel.

presentatie, prizzentaosie, mannelijk, presentatie.

presenteerblad, prezenteerblad, onzijdig, klep ’t prezenteerblad van ’n klépboks De klep van een klepbroek.

priegel, prugel, priêgel, mannelijk, [D.: Prügel] slaag. prugel kriêge slaag krijgen.

priem, priem, mannelijk, gierigaard. [Box]

prijzen, gepreze, dat is alles wat er over hem te zeggen valt. [neg.] Daor is ie mit gepreze

prik, vàste prik, mannelijk, steevast.

prikkeldraad, pikkeldraod, pikkerdraod, mannelijk, prikdraad.

proberen, perbeëre, perbiêre, proberen; perbiêre [Hap]

processie, percessie, persessie, vrouwelijk, processie Sakkermentspersessie Sacramentsprocessie.

processierups, percessierieps, vrouwelijk, processierups.

proeven, pruve, pimpelen, sterke drank nuttigen.

proever, pruverd, mannelijk, drinker ’ne Stille pruverd Een stille drinker (= thuisdrinker).

pront, pronte, mannelijk, ’t Is ’ne pronte Hij is snel van handelen en/of begrip.

proost, próst, mannelijk, fauteuil, leunstoel, ligstoel.

prop, pröpke, mannelijk, propje; dik mannetje.

pruik, pruuk, vrouwelijk, pruik Ze haj de bokkepruuk op Ze had de bokkenpruik op. (= kwade zin)

pruim, pruum, vrouwelijk, pruim; tabakspruim; vagina.

pruimen, prume, pruimen (tabak) ’t Is nie te prume Het is niet om te hebben.

pruimenboom, prumembom, mannelijk, pruimenboom.

pruimenspierser, prumespiertser, mannelijk, pruimenspuger, stuntelaar(?)

pruimer, prumert, pruimer. ’ne Prumert die flumert. Een pruimer, die fluimt. [Oef]

pruimpjesmik, pruumkesmik, mannelijk, pruimenbrood.

pruimpjeswegge, pruumkesweg, mannelijk, krentenbrood. [Ove]

pruimtabak, pruumtebak, mannelijk, pruimtabak ’ne Stang pruumtebak Een staaf pruimtabak.

Pruis, Pruus, Duitser ’ne Pruus mot vèchte! Een Duitser moet oorlog voeren.

prul, prul, buik Ik héb ’t gruwelek in miene prul Ik heb hevige buikpijn.

prulletje, prulleke, koosnaampje voor een lief kind.

puin, peun, mannelijk, kweekgras (varkensgras ?)

puinen, pèûne, meervoud, rossen, onkruid. [Box]

puist, poest, mannelijk, a/ bult, b/ boomstronk; poest in de grond wortelstronk.

pulken, pulleke, peuteren In de neus pulleke In de neus peuteren.

punt, puntje, puntje Daor kund ’n puntje án zuge! Daar kun je ’t mee doen!

puntdraad, puntdraod, mannelijk, prikdraad.

puntelijk, puntelek, punctueel, precies, nauwkeurig.

puntenboekje, puntebuukske, onzijdig, schoolrapport.

punteren, puntere, een bal trappen met de schoenpunt.

puttee, poetje, onzijdig, beenkap van de Tommies.

quatsch, kwats, mannelijk, onzinnige praat; [D: Quatsch] quatsch kwats verkope onzin praten.

quatschen, kwatse, onzin praten.

quitte, kiet, gelijk We staon kiet! We staan gelijk. We zijn elkaar niets schuldig; kiet speule gelijkspel, remise (niet winnen en niet verliezen).

raam, raom, mannelijk, raome, rùmke(s), raam, ramen, raampje(s) De raom(e), rùmke(s) losmaoke Het raam open zetten; Kiek mar’s dör ’t rùmke, dan ziede ’t bömke staon. Kijk maar eens door het raampje, dan zie je het boompje staan.

raamlap, raomlap, vrouwelijk, raamlap.

raapolie, raopóllie, mannelijk, raapolie (uit koolzaad gewonnen.)

raar, raor, raar, vreemd.

rabarber, rebarreber, mannelijk, rabarber.

rad, rad, onzijdig, raai, redje(s), rad, raderen, wieletjes rad van ’n kar wieletjes van een kar.

raden, raôje, raôjde, geraôje, raden, raadde, geraden; raadgeven A’k oe mag raôje Als ik je mag raadgeven of aanraden; raadzaam Dè’s oe geraojen ok! Dat is je geraden ook!

rafel, riffel, mannelijk, riffels, strook; rafel(s), Héj hét de riffel(s) án de boks hange. Hij heeft de rafels aan de broek hangen.

rafelen, riffele, rafelen Ik woi, det dè rotjong mar was gebreîd en nie genèêjd, want dan ha’k ’m uut kunnen riffele! Uitrafelen.

rail, riel, mannelijk, riels, rails gerdiene riel(s) , spoorriel(s) gordijnrails, spoorrails.

rakel, raokel, vrouwelijk, ’n Raûw raokel nonchalant meisje, vrouw.

rakelijzer, raokeliêzer, onzijdig, kachelpook, rakelijzer.

raken, raoke, drinken ’m Stevig raoke Stevig drinken.

rammel, rammel, mannelijk, slaag. Héj krig ’n stevig pak rammel . Hij kreeg een stevig pak slaag.

rammelkar, rammelkar, vrouwelijk, fiets, auto, kar (die veel lawaai maakt.)

rank, réng, mannelijk, zijdraad van peulbonen; zwaluwtong (plant).

ranken, rénge, rengen Bónne, bóntjes rénge Bonen, boontjes ontdoen van “draden”; puntjes en draadjes van bonen afhalen.

ransel, rânsel, mannelijk, rugzak.

ransel, rânsel, mannelijk, slaag.

rap, rap, snel, vlug.

rap, rappe, mannelijk, vluggerd Dè’s me évvel ok ’ne rappe Dat is toch ook een vluggerd.

rare, raore, mannelijk, rare ’t Is mar ’ne raore Het is maar een rare (vreemd figuur).

rauw, raûw, rauw.

rauzen, rause, druk en ruw doen.

ravage, revaozie, vrouwelijk, ravage Wá ’n revaozie Wat een ravage

rebbelen, rèbbele, rebbelen, druk en snel praten.

rebbelkont, rebbelkont, vrouwelijk, drukpratende vrouw.

recht, richt, mannelijk, richting, kant Daor is gén richt mi te schiête Daar kun je geen kant mee op!

recht, richter, richst, korter van afstand Dè’s richter Dat is korter van afstand; richst kortste afstand Dè’s ’t richst Dat is de kortste afstand.

rechtbreien, rèchtbréêje, rechtzetten, rechtzetten.

redderen, riddere, redderen, regelen. Ze moet âltied alles riddere Ze wil altijd alles regelen.

reep, reep, reep, touw; ketting (verbinding tussen paard en wagen/kar) [Ove]

reet, reet, mannelijk, reet Lek me toch de reet man! Lik me toch de reet man! (Je kunt me wat!)

regel, in de regel, meestal.

regels, regels, ongesteld De regels hebbe ongesteld zijn.

repen, reëpe, hoepelen; repen met vissnoer met veel angels.

rets, rets, uithuizige vrouw.

retsen, retse, uithuizig zijn.

retskont, retskont, vrouwelijk, uithuizige vrouw.

reuk, lekkere ruuk, mannelijk, parfum. En ze hai me toch ’ne lekkere ruuk op! Ze rook toch lekker parfum.

reumatiek, rimmetiek, mannelijk, reumatiek.

reupen, reûpe, a/ op zoek naar vrijerij, b/ stropen [Box]

ribbeltrui, ribbeltrui, vrouwelijk, geribde trui.

ribboks, ribboks, ribbelboks, vrouwelijk, corduroy broek.

richten, richte, vieren Ze kunne bekant gón richte béj de néjboûw met de vlag in top bij bereiken van hoogste bouwpunt van een nieuwbouw.

richtfeest, richtfést, onzijdig, Feest bij het bereiken van het hoogste bouwpunt.

richtig, richtig, [D.: richtig] correct, goed, juist, waar, in orde, werkelijk. [Oef]

richtig, richtige, echte ’ne richtige n dörpsgenoot Een echte dorpsgenoot.

rief raak, riêf raok, Op riêf raok Op goed geluk. [Lan]

riek, riêk, mannelijk, riek.

riem, riêm, mannelijk, leer Zò tèêj as riêm Zo taai als leer.

riemen, riême, ijsberen, onrustig zijn. [Box]

rijden, réêje, mannelijk, ’m réêje zich kwaad maken; ’m réêje as de ziekte, ’nen oûwen diêf boos zijn.

rijeren, réêjere, bibberen, rillen.

rijf, reef, mannelijk, houten hooihark.

rijfkoek, riêfkoek, mannelijk, riêfkuukske(s), pannekoek(jes) van geraspte aardappelen.

rijgnestel, réêjnâssel, (Rijgnestel?) veter [zeer verouderd.]

rijgnestelen, réêjnâssele, veters inrijgen.

rijk, riek, rijk.

rijs, riês, onzijdig, rijshout.

rijsbos, riêsbos, onzijdig, riêsbosse, takkenbos(sen). [Box]

rijserwt, riêsèrte, vrouwelijk, erwten aan rijshout geteeld.

rijstepap, riestepap, vrouwelijk, rijstepap.

rijstevlaai, riesteflaai, mannelijk, rijstevlaai.

rijtuig, réêjtuug, onzijdig, rijtuig.

rikken, rékke, rikken (kaartspel); (= rikken) per paar dient men 8 slagen te halen. alleen: zeven slagen, piek (pieko) = één slag, open piek = ook één slag, maar dan met de kaarten ‘bloot’. Misère = geen slag, open misère = ook geen kaart

rikketik, rikketik, hart Ik héb ’t àn miene rikketik Ik heb het aan mijn hart.

rikraden, rikraoje, beraden, inschatten, overdenken.

ripzakken, ripzakke, rommelen, rotzooien.

rode moes, rooimoês, onzijdig, rodekool.

rodekool, rooie kól, mannelijk, rode kool.

rodig, roisig, ródsig, roodachtig; ródsig (uitspraak van de o als in klok)

roede, roei, vrouwelijk, roe ’n roei aftréêje een roe met voettreden meten

roef, roef, mannelijk, meteen, mum, ommezien In ’ne roef In een ommezien.

roep, roêpe kriêge, Op 3 opeenvolgende zondagen een aankondiging in de H.Mis krijgen van een voorgenomen kerkelijk huwelijk (r.k.-ritus) Ze hébbe d’n darde roêp al gehad! Ze gaan binnenkort trouwen.

roeren, rûre, roeren. ’k Zie geruurd tot iin mien ziêl. Ik ben diep ontroerd; ’t Mundje rûre Het mondje roeren (Praatjes hebben.)

roeren, rûre, roeren. In de pap rûre . In de pap roeren.

roest, roest, roestig, verroest ’t Hoefiêzer is roest Het hoefijzer is verroest.

roets, roets, vrouwelijk, uithuizige vrouw Dè’s me toch ’n roets! Dat is een uithuizige vrouw.

roets, roets, weg van huis zijn Op roets zien zonder direct doel.

roetsen, roetse, uitgaan.

roetsjbaan, roetsbaon, vrouwelijk, glijbaan; gladde ijsstrook.

roetsjen, roetse, glijden Uut roetse Uitglijden

roetsmajet, roetsmajet, vrouwelijk, roetsvrouw, uithuizige vrouw.

rogge, rog, mannelijk, rogge De rog is riep De rogge is rijp.

rogge binden, rog biene, rogge binden (met de hand tot schoven.)

rok, rokke, in de broek plassen. Ik doei ’t bekânt in mien rokke! Ik plas bijna in mijn broek.

roken, reûke, roken Spek, vis reûke Spek, vis roken.

rol, rol, Án de rol gaon, zien. stevig gaan stappen, uit zijn.

rollebollen, rollebolle, rotzooien (seks.)

rommelpot, rommelpot, mannelijk, foekepot (instrument van een varkensblaas).

rondaziken, rond-ozeke, rondsjouwen, ronddolen. [Mill]

rondbanjeren, rondbanjere, balduinen.

ronddabberen, ronddabbere, stampend rondjes lopen (in de modder.)

rondkarren, rondkarre, rondrijden op/in een oude fiets/auto.

rondlummelen, rondlummele, rondhangen, lanterfanten.

rondom, rondum, mannelijk, rondummes, dubbele snee(den) brood.

rondom, rontelum, rondom.

rondscharrelen, rôndscharrele, doelloos rondlopen.

rondschoepen, rondschûpe, doelloos rondlopen.

rondschuimen, rondschume, lanterfanten

rondselen, rônsele, op de rug rondwentelen (paard)

rondstiefelen, rondstiefele, rondbanjere.

rondstropen, rondstreupe, rondhangen, lanterfanten.

roof, réûfke, onzijdig, roof, wondkorstje. [Oef]

rooie, òvver de rôje, over de roje zijn , gestresst.

rookvlees, reukvleis, onzijdig, rookvlees.

room, romme, vrouwelijk, melk goej romme volle melk; vorse romme melk, (vers van de koe); romme mî beschuut melk met beschuit (beschuitenpap); romme mit brök (luîwiêvepap) melk met broodbrokken, luiewijvenpap; De romme optrékke er anders over g

roomboer, romboêr, mannelijk, melkman.

roomfiets, romfiets, mannelijk, melkfiets (voor de melkbussen.)

roomkan, romkan, vrouwelijk, (Hiermee werd vroeger melk gehaald) melkkan

roomkar, romkar, vrouwelijk, melkkar, melkwagen. Mit de romkar vaore. Met de melkwagen rijden.

roomkoker, romkôker, mannelijk, melkkoker.

rooms, roms, rooms(katholiek); Ik zie goêd roms Ik heb graag veel melk in de koffie. (komisch gez.)

roomtuit, romtuut, mannelijk, melkbus, melktuit.

rooster, röster, mannelijk, rooster (meestal van metaal.)

ros, ros, mannelijk, paard.

ros, ros, slaag ros kriêge slaag krijgen.

rosdoek, rosdoek, mannelijk, baalzak onder de kar voor paardenvoer.

rotrommel, rotrommel, mannelijk, klerezooi.

rottig, rottig, naar, akelig Ik vuul me rottig Ik voel me ziek.

royaal, rejaol, gul, royaal Héj waor in ’n rejaole bui (spreek uit: rujjaol) Hij had een gulle bui.

rozijn, rezien, vrouwelijk, reziene, rezientje(s), rozijn(en), rozijntje(s).

rug, rug, Ge kunt me de rug op! Je kunt me wat!

ruggelen, ruggele, Iemand door elkaar schudden.

ruggenstreng, ruggestrang, mannelijk, ruggegraad.

rui, rui, vrouwelijk, schommel.

ruien, ruîje, schommelen; wiegen

ruimte, ruumte, mannelijk, vrijheid De ruumte gève, hébbe De vrijheid geven, hebben.

ruistoel, ruîstoêl, mannelijk, schommelstoel.

ruit, ruut, vrouwelijk, rute, ruutje, a/ raam, b/ ruit

ruiten, ruute, ruutes, ruiten (kaartspel.)

ruitertje, ruterkes, meervoud, ruitertjes (spek, gesneden als dobbelsteentjes.)

ruizak, ruîzak, mannelijk, ruîzakke, vervelende ruziezoeker(s).

ruizelen, rûzele, in de rui zijn.

ruizelen, rûzele, ruisen (bladeren van de boom.)

rulzen, rulse, stoeien. [Ove]

rups, rieps, vrouwelijk, rups.

rus, ros, rös, mannelijk, rös, röske, graspol; graszode(n).

ruw, raûw, ruw. Héj gùt mar raûw mit ’r um. Hij behandelt haar maar ruw!

ruw, raûw, oneffen. ’t vêld lâg ’r mar raûw béj! Het veld was oneffen.

ruwboesten, raûwboeste, donderjagen. [Mill]

ruwigheid, rauwigheid, vrouwelijk, wildgroei Hédde me nou oit zò’n rauwigheid geziên! Heb je nou toch ooit zo’n wildgroei gezien?

sabbelen, sâbbele, zabbele, sebbele, sabbelen; zuigen Op ’n snuupke sâbbele Op een snoepje zuigen.

sabbelen, zoebele, a/ zuigen (op snoepje), sabbelen, b/ zoenen.

sacristie, sakkerstìe, vrouwelijk, sacristie. (dienstvertrek aan de kerk = kerkkamer.)

sakkeren, sakkere, boos praten, vloeken.

sakkerju, sakkerdeju, sakkerloot (krachtterm.)

sakkerloot, sapperdekloot, sakkerloot.

salamander, sállemanderke, mannelijk, salamandertje (soort hout/kolenkacheltje.)

salut, salu!, [F. saluer] gegroet! Houdoe!

santenkraam, santemekraom, mannelijk, santekraam (alles bij elkaar, de hele boel.)

sapkatje, sap-ketje, mannelijk, katjesdrop (hiervan werd dropsap gemaakt.)

sapsteel, sapsteel, mannelijk, sloom iemand Wa ’ne sapsteel! Wat een slome!

savooiekool, sevojjekòl, seffojjekól, mannelijk, savooienkool.

savooiemoes, sevojjemoes, onzijdig, moes van savooienkool.

scapulier, schabbelier, onzijdig, [Lat.: scapular = schouderblad] scapulier, gewijd lapje aan lint om de hals om aflaten te verwerven/verdienen. R.K.rite.

scapuliermedaille, schabbeliermedállie, mannelijk, scapuliermedaille devotiemedaille (Reliek.) r.k.rite

schaaf, schaof, vrouwelijk, grendel, schuif Doe d’r de schaof mar op Doe er de grendel maar op.

schaafloper, schaofloper, mannelijk, profiteur. [?]

schaal, schaol, mannelijk, a/ schaal eierschaal eetschaal b/ schil, schors.

schaal, schaol, mannelijk, weegschaal.

schaalerwt, schaolêrte, meervoud, peultjes.

schaap, schaop, onzijdig, schèûp, schöpke(s), schaap, schapen, schaapje(s); domme vrouw, dom meisje Wá ’n schaop! Wat een dom meisje!; Daor hédde ’t schaop án ’t schiete Daar heb je de poppen aan ’t dansen.

schaar, scheër, schiër, vrouwelijk, schere, schérke, schaar, scharen, schaartje.; schiër [Hap]

schaatsen, schátse, schaatsen.

schade, schaoi, vrouwelijk, schade Hált de schaoi mar wér ’s trug! Kom maar eens terug op visite.

schadelijk, schaoilek, schadelijk.

schaffen, schaffen, klaar krijgen Héj schaft ’t nie! Hij krijgt het niet klaar!

schaften, schofte, schaften, pauzeren.

schafttijd, schôftied, mannelijk, schafttijd, tijd voor een middagdutje.

schamel, schemmel, schémmel, schemmeler, slecht(er), erg(er). [Ove]; schémmel schamel, slecht. [Wes]

schandaal, schandaol, onzijdig, onnette vrouw Wá ’n stuk schandaol Wat een onnette vrouw.

schande, grote schând, vrouwelijk, schande ’t Is grote schând. Het is grote schande( = zeer schandelijk).

schans, schâns, mannelijk, takkenbos. [Box]

schansenhoop, schânzenhoëp, mannelijk, takkenbossen op een tas (hoop). [Box]

schap, schap, onzijdig, schappe, schèpke, schap, schappen, schapje; plank aan muur, of in kast Leg ’t mar op ’t schap Leg maar op de plank

schapenbok, schaopenbok, mannelijk, ram.

schapenzak, schaopezak, irritant persoon.

scharaas, scharaos, onzijdig, wit nachtvlindertje.

scharensliep, schéresliep, mannelijk, scharenslijpmachine.

scharensliep, schéresliep, schéreslieper, mannelijk, scharenslijper.

Scharenslijpers, Schéresliepers, de, naam van carnavalsvereniging van Katwijk.

scharkuiken, scharkuukske, onzijdig, de verwende jongste uit een gezin, de benjamin.

scharmolen, scharmeule, banmolen, dwangmolen.

scharrelaas, scharrelaos, onzijdig, kleine witte nachtvlinder(s), motjes?

scharrelebonk lopen, scharrelebonklope, klaplopen.

scharrelebonker, scharrelebonker, mannelijk, klaploper. [?]

scharrelebonkloper, scharrelebonkloper, mannelijk, scharrelebonklopers, klaploper(s).

scharrelen, scharrele, vrijen (voorafgaand aan de serieuze verkering.)

scharren, scharre, scharrelen, schrapen; afschuiven Van d’n bord afscharre Van de bord afschuiven.

scharrewarren, schérrewérre, joelend schreeuwen van kinderen.

schatten, schatte, beoordelen, inschatten; raden schatte ’s hoevel jaor ik bén raden eens hoe oud ik ben.

scheef, scheif, scheef scheefhangen; Zo scheef als een hanghout Zò scheif as ’n hankhôlt uit de haak.

scheel, schéêl, a/ niet haaks Zo schéêl as ’n hékke. scheef als een hek b/ loens.

scheermuis, schierpmuus, mannelijk, schierpmuuske, veldmuis(je).

scheet, scheet, mannelijk, scheetje, harde wind ’ne scheet as ’nen donderslag ’n Scheet als een donderslag; scheetje Wá ’n scheetje! Wat een scheetje! (mooi, leuk kind).

scheiden, schéêje, a/ scheiden, b/ splitsen; Op ’t schéêje van de mert Op het allerlaatste moment.

scheiden, schéêje, ophouden Schéêj uut mit die flauwe kul! Houd op met die onzin!

scheiding, scheîjing, vrouwelijk, scheiding.

schelden, schèlle, schôld, gescholde., schelden, schold, gescholden.

schele, schéêle, mannelijk, ’ne schéêle Iemand, die scheel kijkt, loenst.

schelen, schille, schouw, geschild, schelen, scheelde, gescheeld ’t Schoûw niks. Het scheelde niets; ’t Kan me héllemól niks schille schelen, verschelen, ter harte gaan.

schelf, schelf, mannelijk, bovenstuk van een klomp.

schemeren, schiemere, dagen ’t Begint me te schiemere Het begint me te dagen; ’t schiemere mien vör d’oge Het schemert me voor de ogen. sterretjes zien

schenk, gerökte schéênk, mannelijk, gerookte ham.

schenk, schink, scheenk, schînk, mannelijk, ham; [D. Schinken] ham, rauwe gedroogde ham.

schenkenzak, schînkezak, mannelijk, zak om ham te roken/drogen; zitvlak Trék dieje schînkezak ’s in de högt! Ga eens staan! (komisch)

scheren, schéêre, scheren.

scherpe, schèrrepe, mannelijk, ’ne schèrrepe seksmaniak.

scherpen, schierepe, hoog snerpend geluid maken (met vork op bord!)

schertsen, schierse, schiertse, voor de gek houden, schertsen. [Ove]; schiertse lol maken, om niets bespotten. [Mill]

scheuren, scheûre, erg hard rijden Mit ’nen auto dör de bochte scheûre Met ’n auto door de bochten erg hard rijden

scheut, scheut, vrouwelijk, scheut ’n Goej scheut romme béj de koffie Een flinke scheut melk bij de koffie; gevorderd, opgeschoten zijn Ik zie al flink op scheut Ik ben al goed opgeschoten; op scheut op weg Héj is goêd op scheut Hij is goed op weg (vorder

scheuteling, schutteling, schutling, scheuteling, mannelijk, jong varken.

schibbelen, schibbele, schiebele, schiebere, rillen.

schielijk, schielek, a/ scherp b/ onverwacht c/ razend vlug.

schielijk, schierlek, net, precies. [Ove]

schier, schier, ’n harde glazige aardappel die niet gaar kookt is. [Lan]; schier eî (o) bevrucht ei ’n vuul schier eî een vuil ei.

schier, schiêre, mannelijk, magere ’ne schiêre een magere man; schieren herring (m) broodmager iemand.

schieten, geschote, ’t Nie geschote hébbe. geen geluk hebben.

schieten, schiête, schieten.

schietgebed, schietgebéd, schietgebédje, schietgebed [r.k.] Wát ie zin dè klonk gaor nie as ’n schietgebéd(je) . Wat hij zei, dat klonk helemaal niet als een schietgebed [r.k.] (Hij vloekte.)

schifteren, schiffere, schiften De romme is án ’t schiffere De melk is aan het schiften.

schijnwit, scheënwit, sneeuwwit.

schijt, schiet, schéjt, án de schiet zien diaree hebben; schiet/schéjt hebben án lak hebben aan.

schijt, scheit!, Ja scheit! Ja, het zou wat! Kom zeg! Uitroep.

schijtbeetje, schietbitje, Wa ’n schietbitje Wat eeen ontzettend klein beetje! Heel weinig.

schijtding, schietding, onzijdig, a/ klein dingetje, b/ naar meisje.

schijteindje, schieténdje, onzijdig, korte afstand.

schijten, schiete, behoefte doen, schijten.

schijterij, schieteréêj, vrouwelijk, diarree.

schijthaas, schiethaos, mannelijk, bangerik (scheldwoord.)

schijthuis, schiethuus, onzijdig, schijthuis, w.c. ; bangerik. Wa binde toch ’n schiethuus! Wat ben je toch een bangerik!

schijtlaars, schietléêrs, mannelijk, bangerik.

schijtoog, schietoog, onzijdig, ontsteking aan het ooglid.

schik, schik, mannelijk, plezier schik maoke plezier maken; Goeie schik hébben op schól Het naar je zin hebben op school.

schil, schél, mannelijk, schil De schél van de piepers De schil van de aardappelen.

schilderij, schilderéêj, mannelijk, schilderij De schilderéêj Het schilderij; Wá’n schilderéêj! Wat een opgedirkte dame!

schilfer, schiefer, mannelijk, schiefers, schilfer(s). Héj zât vol schiefer(s) van de psoriasis

schilfer, schielefer, mannelijk, schielefers, schilfer(s), spaander(s) Hij had schilfers v. de psoriasis).

schilferen, schiefere, keilen. (Over het water met een platte steen.)

schillen, schélle, schélde, geschéld, schillen, schilde, geschild érrepel schélle aardappels schillen

schimmel, schiemel, schumel, mannelijk, schimmel, zwammen.

schimmel, schiemel, mannelijk, schimmelpaard.

schimmelen, schiemele, schimmelen.

schimp, schîmp, meervoud, schaamlippen.

schimpen, schimpe, schelden, schimpen.

schinkel, schinkel, mannelijk, Het losse vissnoereinde met loodje en angel.

schlamm, slam, slem, mannelijk, brandstof van steenkolengruis (in teervorm); kolenslik (brandstof.)

schluss, sloes, [D.: schluss] afgelopen uit ’t Is sloes! Het is afgelopen uit!

schob, schop, vrouwelijk, schoppe, schöpke, schuur, schuren, schuurtje; loods, schuur ’t Karschop De karrenloods, -schuur.

schobbejak, schobbejak, mannelijk, schobpaal; vlegel.

schobben, schobbe, schurken (tegen jeuk.)

schobberdebonk lopen, schabberdebonklope, klaplopen. [Box]

schobberdebonkloper, schabberdebonkloper, mannelijk, schabberdebonklopers, klaploper(s).

schoelje, schoelie, vrouwelijk, vieze vrouw.

schoep, schuup, Op schuup zien (Op pad zijn ) ‘zomaar’ van huis zijn.

schoep, schuup, vrouwelijk, uithuizige vrouw.

schoepen, schoepe, jatten, stelen.

schoepen, schupe, doelloos rondlopen, rondstruinen.

schoepen, schupert, mannelijk, iemand, die rondstruint.

schoeper, schoepert, mannelijk, stiekeme dief.

schoer, schoer, vrouwelijk, [D.: der Schauer] onweersbui ’n Goei schoer Een flinke onweersbui.

schoester, schoester, mannelijk, schoenmaker Jan de schoester Jan de schoenmaker. [Oef]

schoeveren, schûvere, rillen. [Via]

schoffel, schoefel, mannelijk, schoffel.

schoffelen, schoefele, schoffelen.

schoft, schoft, ploert.

schoft, schoft, schuft, mannelijk, schofte, schouder(s); hoge (kromme) rug of boggel.

schokje, schökske, drafje Op ’n schökske lope Op een drafje lopen.

schokkelen, schoekele, schokkele, hortend, stotend schommelen; schokken, schudden (horten en stoten); kaarte schokkele kaarten schudden.

schoks, schoeks, schuin, scheef ’t Stùt schoeks en scheif Het staat schots en scheef.

scholk, schollek, scholk, mannelijk, schort. [Ove]; scholk (Schaijks?) schort, voorschoot.

scholken, schölleke, ijsscholletje springen. schölleke springe Van de ene naar de andere schots proberen de andere walkant te halen.

schommel, schoemel, schommel, vrouwelijk, schommel ’n Dikke schoemel Een dikke vrouw.

schommel, schummelke, schommeltje.

schommelen, schoemele, snuffelen Tussen ’t mértgréêj schoemele Tussen de marktspullen snuffelen.

schommelen, schoemele, schommele, schommelen, bengelen; neuzen, snuffelen In de mertkraom schommele In de marktkraam snuffelen.

schommelen, sjoenkele, deinen, walsen (¾ maat).

schompen, schoempe, schobben.

schompes, schompes, Hij wérkt zien éêge ’t schompes Hij werkt heel hard, zich krom werken.

schooi-jong, schojjong, mannelijk, kind, dat aanhoudend blijft ’bedelen’.

schooiding, schoiding, vrouwelijk, meisje dat om lekkers schooit.

schooien, schojje, bedelen, schooien.

schooier, schojjer, mannelijk, schooier, woonwagenman. Dè me toch ’ne smérrige schojjer! Dat is een vieze man!

schooiersvolk, schojjersvollek, onzijdig, mensen van laag allooi.

schoon, schón, schónder, schónst, rein, schoon, schoner, schoonst; a/ goed b/ mooi c/ lief; flink, mooi Dè’s ’n schón meid Dat is een mooi meisje; schone kleding schón grééj ántrékke. schone kleding aantrekken; schón án d’n haok netto, zuiver; flink De die hét ’n s

schoonmaak, schònmaok, mannelijk, schoonmaken De grote schònmaok door het hele huis.

schoonscharren, schónscharre, schoonschrapen D’n bord schónscharre De bord schoonschrapen.

schootsvel, schótsvel, onzijdig, leren voorschoot van de smid.

schop, schoêp, vrouwelijk, schepschop (voor graan enz.) Héj hai ’n par hând as schoêp Handen als schepschoppen. [Oef]; sneeuwruimer. [Oef]

schop, schup, vrouwelijk, schop, spade.

schop, schup, vrouwelijk, schop, trap. (Met de voet).

schopje/schaapje, schöpke, vrouwelijk, schöpkes, dennenappel(s). [Box]

schoppen, schoepe, scheppen. Met een grote schep opscheppen.

schoppen, schuppe, schoppen, trappen; schuppes kriêge geschopt worden; schoppen ’t Wiêd schuppe Het ver schoppen. (Carriére maken.)

schoppen, schuppe, schuppes, schoppen Ik héb âcht schuppe(s) Ik heb acht schoppen kaartspel.

schopstoel, schupstoêl, mannelijk, schopstoel Héj zit op de schupstoêl Hij dreigt ontslagen te worden.

schoren, schaore, schoren (met een stut.)

schort, schortel, mannelijk, schort.

schot, schot, schot, wand ’n Hûltere schot Een houten, planken wand.

schoteldoek, schótteldoek, mannelijk, vaatdoek.

schotelen, schóttele, afwas doen.

schotelslet, schottelslèt, mannelijk, vaatdoek.

schoteltje, schuttelke, vrouwelijk, schoteltje Köpke en schuttelke Kopje en schoteltje.

schotelwater, schóttelwaoter, onzijdig, a/ afwaswater, b/ slappe thee.

schotschuur, schótschuur, vrouwelijk, schuur met opwindbaar dak.

schouderezelen, schoêrezele, keihard werken (?) [Lan]

schouw, schoûw, schoorsteen.

schraag, schreëg, [D. schräg] scheef.

schraal, schraol, ’n schraol bedoening; ’t éêten is schraol mager, schraal, armoedig.

schraal, schraole, mannelijk, magere ’ne schraole Een magere man.

schraap, schraop, vrouwelijk, gierige vrouw.

schravelen, schraovele, moeilijk lopen, onzeker de weg zoeken. [?]

schrede, schréêj, mannelijk, schrede(n); ’ne Flinke schrééj in de boks hébbe grote passen maken.

schrepel, schrieëpel, mager. [Ove]

schriek, schréêk, vrouwelijk, schreeuwende vrouw.

schrieken, schréêke, schreeuwen, te keer gaan.

schrieker, schrékerd, mannelijk, schreeuwerd.

schriel, schriel, mager, schriel.

schriesen, schriese, huilen, janken, krijsen, schreeuwen; hard praten (v.e. vrouw); vreselijk gillen schriese as ’n speenvèrreke zoals speenvarkens.

schriesmoel, schriesmoel, huilebalk Lélleke schriesmoel dè ge daor ziet! Lekijke huilebalk dat je bent!

schriet, schriêt, vrouwelijk, ’n lang dun schriêt lang mager meisje. [Box]

schrijftrant, schriêftrânt, vrouwelijk, schrijfwijze.

schrijven, schriêve, heten Hoe schriefde gej? Hoe heet je?

schrikboks, schrikboks, mannelijk, schrikachtig iemand.

schrikkel, schrikkèl, mannelijk, vogelverschrikker.

schriks, schréks, wijdbeens ergens overheen staan. [Lan]

schrobbel, schroebel, mannelijk, hoop ’nen Hélle schroebel Een hele hoop

schrobbelbord, schroebelbord, onzijdig, wasbord.

schrobbelen, schroebele, schrapen Béj mekaor schroebele Met moeite bijeen brengen.

schrobber, schrobber, mannelijk, harde boender.

schrobgat, schrobgat, onzijdig, gat door de muur naar buiten om het schrobwa-ter te verwijderen.

schroeien, schruîje, (ver)schroeien.

schroothoop, schrothoop, schroothoop.

schruwen, schrùwwe, schraûwe, schrouwe, schreien (zachtjes), wenen; schraûwe schreien. [Ove]

schuddekul, schuddekul, mannelijk, aangelengde, opgewarmde koffie. [Box]

schudden, schudde, schenken Koffie op ’t schuttelke schudde Koffie op het schoteltje schenken

schuifel, schiefel, mannelijk, platte steen om mee over het water te keilen.

schuifel, schufel, mannelijk, platte steen Hinkele mit ’ne schufel Hinkelen met een platte steen

schuifelen, schiefele, keilen.

schuifelen, schufele, keilen. Moi jongeswèrrek; schufele ovver ’t waoter. Leuk jongenswerk; keilen. over het water.

schuifelkei, schiefelkéi, mannelijk, platte steen om mee over het water te keilen.

schuimpje trekken, schuumke trékke, schuim van dropwater opzuigen; na flink schudden.

schuimspaan, schuumspaon, mannelijk, schuimspaan.

schuin, schune, mannelijk, schuinsmarcheerder Wá ’ne schune . Wat een schuinsmarcheerder!

schuins, schuunse, mannelijk, schuinsmarcheerder ’ne schuunse Een schuinsmarcheerder.

schuren, geschoerd, slaag, ervan langs Ze flink geschoerd kriége Flink ervan langs krijgen.

schuren, schoerse, knarsen, schuren.

schurft, schùrft, mannelijk, schurft (huidaandoening); Ërreges de schùrft án hébbe Ergens een hekel aan hebben.

schurken, schoereke, schobben schoereke n as ’n vèrreke schobben als een varken.

schut, schut, Ik stoj moi vör schut! Ik sta lelijk voor aap.

schutsboom, schutsbom, mannelijk, schietpaal van gilde of schutterij.

schuurdeur, schúurdeur, vrouwelijk, mond schúurdeur dicht! mond dicht! Gezegde tegen iemand die gaapt.

schuw, schaûw, schoûw, schuw, schichtig, verlegen; bang, schuw, verlegen. ’t Kiend is bar schoûw! Het kind is erg verlegen!

schuw, schoûw, erg. Het is erg!

schwung, swoeng, mannelijk, [D.: Schwung] vaart, snelheid.

secretaris, sik, secretaris geménte sik gemeentesecretaris.

seffens, séffes, meteen. [Lan]

semmel, zemmel, zimmel, semmel, vrouwelijk, zanikende, zeurende vrouw.

semmelaar, zemmeler, zimmeler, semmeler, mannelijk, zanikerd.

semmelding, semmelding, onzijdig, zeurkous

semmelen, zemmele, zimmele, semmele, zeuren.

semmelkloot, semmelkloot, mannelijk, zeurpiet, zanikerd.

semmelkont, semmelkont, zeurpiet, zanikerd.

semmeltrien, zemmeltrien, zimmeltrien, semmeltrien, vrouwelijk, zanikende, zeurende vrouw.

semmeltrut, zemmeltrut, zimmeltrut, vrouwelijk, zanikende, zeurende vrouw.

semmelzak, zemmelzak, zimmelzak, semmelzak, mannelijk, zanikerd.

semmelzeik, zemmelzéêjk, zimmelzéîk, vrouwelijk, zanikende, zeurende vrouw.

sepje, sepke, onzijdig, dropje.

shagbuil, sjekbuul, mannelijk, shagzakje.

siepelen, siepele, zachtjes regenen, sijpelen.

siepen, siepe, soppen ’t Waoter siept mien in de schoên Het water sopt in mijn schoenen.

siepoog, siepoog, onzijdig, traanoog.

sijpel, ziebel, afzakkende vloeistof van iets. [Box]

sikkeneur, sikkeneur, mannelijk, onvriendelijk persoon Wá ’ne sikkeneur! Wat een onvriendelijk persoon!

sinds, sins, sinds.

sjachelaar, sjècheler, mannelijk, sjacheraar.

sjachelen, sjèchele, seggele, valsspelen. [Wes]; seggele [Box]

sjalot, sjelot, mannelijk, sjalot.

sjappie, sjappie, mannelijk, verlopen type, schooierstype; opgedirkt verwaand mannetje. Cynisch

sjekkie, sjekske, sjekkie ’n sjekske piele Een sjekkie draaien.

sjezen, sjeeze, hard rijden Flink d’r ovverhin sjeeze Flink hard rijden.

sjoege, sjoege, vrouwelijk, benul Gén sjoege Geen benul.

sjoemelen, sjoemele, knoeien (oneerlijk doen).

sjofel, sjofele, mannelijk, armoedzaaier ’ne sjofele Een armoedzaaier.

sjouw, sjouw, mannelijk, op pad D’n héllen dag op sjouw zien De hele dag op op pad zijn.

sla, slaôj, mannelijk, sla.

slaap, slùpke, slaapje Moj slùpke doên, m’n prulleke! Lekker een slaapje doen, mijn lief kindje.

slaapmuts, slaopmuts, mannelijk, slaopmutse, slaopmutske, slaapmuts, -mutsen, -mutsje.

slaapmutsje, slaopmutske, onzijdig, borreltje voor het slapen gaan.

slab, slabberke, slebbeke, onzijdig, slabbetje.

slabenen, slaôjbeen, slaajbeën, meervoud, slappe zwaaibenen; X-benen, kromme X-benen.

slablad, slaôjbledjes, onzijdig, slablaadjes.

slacht, slacht, mannelijk, De slacht Het slachten van een varken; De geslachte delen van een varken.

slachter, slachter, mannelijk, slager. Harrie de slachter . Harrie de slager.

slachterij, slachteréj, vrouwelijk, slagerij.

sladder, sladder, sledder, mannelijk, derrie, glibberige massa.

sladderig, sladderig, glibberig.

slag, slag, Op slag van rûst makte héj nog ’n goal. Op moment van rust maakte hij nog en goal.

slalip, slaôjlip, vrouwelijk, pruillip.

slameur, slemeur, besognes, rompslomp.

slampamper, slampamper, mannelijk, slampamper (lui, onverschillig iemand.)

slapjanus, Slapjaonus, mannelijk, slapjanus. labiel iemand.

slapzwans, slapswans, mannelijk, slappe lul. scheldwoord.

slecht, slîcht, vrouwelijk, pleisterspaan.

slechts, slès, slechts.

slechts, slès, mannelijk, zomaar Vör (de) slès Voor de flauwe kul; vör sles(kes) voor de gein, zomaar.

slee, sleën, vrouwelijk, sleëne, vrucht(en) van de sleedoornstruik. sleën(e) zien pas lekker nao ’ne nâcht flinke vorst. Die zijn eerst lekker na een nacht stevige vorst.

sleperskar, slèêpers-kar, vrouwelijk, sleperskar voor vrachtvervoer.

slibberbaan, slibberbaon, vrouwelijk, glijbaan op het ijs of sneeuw.

slibberen, slibbere, glijden (op ijs of verharde sneeuw.)

slieps, slieps, mannelijk, stropdas.

sliepuit, sliep uut!, sliep uit! hatelijke uitroep.

sliet, lang sliét, vrouwelijk, lange magere vrouw (negatief).

sliet, sliet, staak bónnesliet bonenstaak; lang, dun, mager meisje.

slieten schillen, sliête schélle, (boon)staken ontschorsen.

slijk, sliek, vrouwelijk, slijk, modder. D’r zât ’n kniêntje op d’n diek in ’t sliek . Er zat ’n konijntje op de dijk in het slijk.

slijklap, slieklap, slieklappe, slieklepke, spatlap(pen), spatlapje (aan de fiets)

slijm, sliem, mannelijk, slijm.

slijmbal, sliembal, mannelijk, scheldwoord voor mooiprater.

slijmslak, sliemslek, mannelijk, naaktslak.

slim, slim, schrander, slim. Dè’s slim! Dat is slim!; erg Dè’s slim! Dat is erg!; slimste ergste ’t slimste is nog, det... Het ergste is nog, dat…

slip, slip, mannelijk, slip van een jas; schoot Op (de) slip zitte. Op (de) schoot zitten; schoot. Ze haj de slip vol mî bréêkbóntjes Ze had de schoot vol met breekboontjes. vaak bij het plukken verzameld in de schort.

slob, slob, slop, mannelijk, halve voorschoot; voorschoot. [Box]

slob, sloep, vrouwelijk, vrouw, die sloffend loopt.

slobben, sloepe, Het geluid van slepende schoenen Wa sloepte toch! Het geluid van slepende schoenen maken.

slobber, sloepers, meervoud, afgetrapte schoenen.

slobberboks, slobberboks, vrouwelijk, wijde (slecht passende) broek.

slobberen, slobbere, niet elegant lopen, sloffen.

slobberen, sloebere, slobbere, slurpen, slobberen Nie zò sloebere mit de soep! Niet zo slurpen met de soep!

slobberkleed, slobberkleed, wijde (slecht passende) jurk.

slobberkous, slobberkouse, wijde (slecht passende) kousen.

slobbertrui, slobbertrui, wijde (slecht passende) trui.

slobboks, slobboks, vrouwelijk, broek met wijde pijpen; plusfour; trappelzak.

sloeber, sloeber, mannelijk, ’nen èrreme sloeber armoedzaaier.

sloerie, sloerie, vrouwelijk, slordige vrouw.

slof, slof, mannelijk, pantoffel; Op de slof vatte vol raken met de (voetbal)schoen.

sloffen, sloffe, mannelijk, ’m sloffe geluk hebben.

sloffen, sloffe, Wa slofte toch! slepend lopen.

slokken, slokke, gulzig slikken, schrokken.

slokker, slokkert, mannelijk, schrokop.

slons, slons, vrouwelijk, slordige vrouw.

sloof, sloof, vrouwelijk, a/ voorschort b/ afgetobde vrouw.

slootjespringen, slötjespringe, slootje springen.

slot, slot, onzijdig, slèûj, slötje, slot, sloten , slotje (slootje).

sluitspeld, sluutspèl, vrouwelijk, sluutspèlle, sluitspeld(en).

slurpen, slùrrepe, slurpen.

smaken, smaoke, smakte/smiêk, gesmakt, smaken, smaakte, gesmaakt.

smakken, smekke, smakken, (hoorbaar eten.)

smakker, smèkkert, mannelijk, iemand die smakt.

smal, smaôl, vrouwelijk, ’n smaôl smalle, dunne vrouw.

smal, smaole, mannelijk, ’ne smaole smalle, magere man.

smalen, sméêle, schamperen, smalend doen

smalen, sméêles, uitbrander Héj krig flink sméêles Hij kreeg een flinke uitbrander. [Box]

smeden, smeje, smeden Ge mot ’t iêzer smeje n as ’t heët is Je moet het ijzer smeden als het heet is.

smeer, sméêr, vrouwelijk, slaag.

smeerdel, smérdèl, mannelijk, smeerpoets, viespeuk.

smeerkees, smérkeës, mannelijk, smeerpoets, viespeuk.

smeerkerel, smérkél, mannelijk, smeerpoets, viespeuk, smeerlap.

smeerlap, smérlap, mannelijk, smeerlap, viespeuk.

smeertas, smértès, vrouwelijk, vieze vrouw.

smeren, sméêre, ’m sméêre vluchten, maken dat je wegkomt.

smerig, smérrig, smerig, vies, lelijk Trék ’s nie zò’n smérrig gezicht! Trek niet zo’n lelijk gezicht!; lelijk smérrig kiêke! lelijk kijken!; gemeen Dè ’s ’n smérrige streek! Dat is een gemene streek!; smérrigen bak vieze mop.

smetten, smette, lijn trekken met koord.

smid, smid, mannelijk, de koûwe smid de koude smid (?)

smidse, smeejs, vrouwelijk, smederij, smidse.

smiecht, smiekerd, mannelijk, achterbaks persoon [Mill]

smierker, smierker, mannelijk, opgeschoten lummel. [Ove]

smiespelen, smiespele, smiespere, fluisteren Wa zitte daor te smiespele? (ietwat negatief); smiespere fluisteren, heimelijk praten, besmuikt giechelen. [Ove]

smiezen, smiês, smiêze, smiezen In de smiês of smiêze hébbe In de smiezen hebben; gaten Dè löpt in de smiêze Dat loopt in de gaten (Dat valt op!)

smoel, smoel, mannelijk, gezicht, tronie [neg.]

smoelwerk, smoelwêrk, gezicht, tronie [neg.]

smoezelen, smoêzele, paaien.

smoezen, smoêze, stiekem fluisteren. Wa zitte daor toch wér te smoêze! Wat zit je daar stiekem te fluitsteren!; minnekozen. Die tweë daor zitte lekker te smoêze . Die twee zitten daar te minnekozen.

smoken, smoke, roken.

smokkelen, smokkele, oneerlijk spel spelen.

smoorbezopen, smoorbezope, stomdronken.

smoorder, smèûrderkes, meervoud, gebakken nieuwe aardappeltjes. [Box]

smorend zat, smorendzat, stomdronken.

smout, smout, vet van de kaantjes. [Kat]

snaaien, gesnaajd, betrapt gesnaajd worre betrapt worden [Box]

snaaien, snaaje, vastnemen De plisie hét ze moi kunne snaaje De politie heeft ze kunnen vastnemen

snaar, snaor, vrouwelijk, snaar; vislijn.

snabbel, snebbel, vrouwelijk, kwebbelaarster, flap-uit.

snabbelaar, snebbeler, mannelijk, snebbelaar.

snabbelen, snebbele, kwebbelen.

snabbelschaar, snebbelschieër, vrouwelijk, rebbelaarster (dominant.) [Lan]

snapmis, snapmiske, vrouwelijk, korte stille mis zonder preek.(r.k.)

snapper, snapperke, onzijdig, verstand Lót ow snapperke ’s wérreke Laat je verstand eens werken [Ove]

snaps, snaps, Goêd snaps zien iets snel snappen, vlug van begrip zijn.

snaps, snaps, mannelijk, borrel, jenever.

snauw, snaûw, mannelijk, uitbrander.

sneb, snep, mannelijk, snavel, snebbe vuggelkes snep vogelsnavel.

snee, sneej, snéêj, vrouwelijk, sneje, sneejke, (mik, brood) snede, sneden, sneetje (brood); sneej mik mi bótter en bótter boterham dik besmeerd met boter en verder niets; sneej mik mi kéês, vleîs enz. boterham met kaas, vlees enz.; snee, snede (wond); sneejke brood/mik schijfje r

sneeuw, snéw, snùw, snéêj, mannelijk, sneeuw.

sneeuwen, snéêje, sneeuwen. ’t Snéêjt z’n bêst! Het sneeuwt hard.

sneeuwen, snùwwe, sneeuwen.

sneeuwruimer, snùwrumer, sneeuwschuiver

snelzeiker, snelzeiker, mannelijk, vrouwenonderbroek zonder kruis.

sneren, sniêre, een schampere opmerking(en) maken.

sneukelen, sneûkele, rondsnuffelen. [Box]

snevel, snevel, mannelijk, sterke drank.

snieken, sniêke, stiekem kijken.

snieker, sniêkerd, mannelijk, stiekemerd.

snijden, snéêje, snijden. Mit ’n bot mes kunde hóst nie snéêje . Met een bot mes kun je bijna niet snijden..

snijder, snéêjer, mannelijk, [D.: Schneider] kleermaker. [Oef]; libel; ’t Is mar ’ne raore snéêjer Het is maar een rare kwibus.

snoepje, snuupke, onzijdig, snoepje.

snoeppapier, snoeppepiêr, onzijdig, ouwel.

snoesje, snoêzelke, vrouwelijk, koosnaam Vrijersmeisje.

snol, snol, vrouwelijk, ’n snol snoepster.

snol, snol, Dè’s vör de snol Dat is om te snoepen.

snollen, snolle, snoepen (stiekem.)

snoller, snollerd, mannelijk, snoeperd.

snorrewiets, snorrewiets, mannelijk, snordrager. Komisch.

snot, snot, snip, snot snotgaar, snotverkoûwe snipverkouden, snotgaar.

snotaap, snotaop!, snotaap Die snotaope van jong! Die snotapen van kinderen!

snotblaag, snotblaog, mannelijk, snotaap.

snotdrel, snotdrèl, mannelijk, snotneus.

snotgaar, snotgaor, overgaar.

snotkuiken, snotkuke!, snotkuiken snotkuke dè ge dor ziet! Kleine vlegel, dat je bent.

snotlap, snotlap, mannelijk, zakdoek.

snotpiel, snotpiel, mannelijk, scheldwoord.

snotpin, snotpin, mannelijk, snot. Véêg die snotpin ’s onder ow neus uut! Veeg die snot eens weg onder je neus!

snotten, snotte, snikken, snotteren.

snotter, snottert, mannelijk, gezicht, snuit.

snotteren, snottere, snotteren (huilen met een loopneus.)

snotver, snotver, snotverdomme, krachtterm.

snotverdommetje, snotverdommeke, onzijdig, klein snorretje.

snuf, snuf, mannelijk, salmiak (tabaks)poeder.

snuffen, snuffe, stevig drinken Héj hai ’m flink gesnuft. Hij had stevig drinken gedronken.

snuifje, snuufke, onzijdig, nieuwsgierig kind. [Ove]

snuit, snuut, mannelijk, snuutje, snuit(je).

snuiten, snute, snuiten De neus snute De neus snuiten.

snuiven, snûve, snuiten De neus snûve De neus snuiten.

sodemieter, soudemieter, donder, lichaam Op z’n soudemieter géêve. Op z’n donder geven.

soep, soep, vrouwelijk, zondagse soep, sondagse soep heldere bouillonsoep. (ook genoemd: omasoep!); hachelijk Dè ’s linke soep Dat is hachelijk; In de soep drèêje Door te heftig gebruik vernielen.

soepzooi, soepzooi!, vrouwelijk, rotzooi.

soesje, suuëske, Dè ’s ’n suuëske! sloom, onnozel meisje/vrouw. [Ove]

soezen, soêze, doezelen. Hézât mar ’n bitje te soêze. Hij zat maar wat te doezelen.

sok, sok, mannelijk, sokke/sök, sökske, sok, sokken, sokje; ’t Op de sök afkunne Iets zonder veel moeite klaarspelen; De sök d’r in zétte Haast maken; Van de sök gaon Het bewustzijn verliezen, flauwvallen; sokken Lek me toch de sök! Lik me toch de sokken (Je kunt me

sok, zök, sokken, kousen Lang zök án hébbe Er lang over doen, treuzelen. [Ove]

sokkenhouder, sokkenhoûwer, sokkenhoûwers, sok-ophouder(s).

soldaat, soldaot maoke, nuttigen, verbrassen ’n Krat bier soldaot maoke Een krat bier opzuipen.

solutie, slusie, mannelijk, solution.

soms, soms, af en toe Hedde d’r soms gemak af? Heb je er af en toe gemak van?; misschien, mogelijk Hedde d’r soms gemak af? Heb je er misschien gemak van?

sopketel, sopkétel, mannelijk, wasketel.

soppen, soppe, onder water duwen, (onder)dompelen. ’n kuukske in d’n thee soppe

soppot, soppot, kookketel De soppot staoke De was koken; soppot (zie ook: bruspot.) [Ove]

spaak, speek, mannelijk, spaak, spaken. Fietsespeek Fietsenspaken.

spade, spaoj, vrouwelijk, spade.

spaden, spaoie, spaoje, spitten. In d’n hof spaoie. In de moestuin spitten; Naor binne spaoie Gulzig het eten naar binnen werken; Op huus án spaoje. Vlug naar huis gaan met grote passen.

spats, spatze maoke, zich aanstellen. [Oef]

speculaas, spikkelaos, spiklaos, mannelijk, speculaas.

speculaaskerel, spikkelaossiekél, mannelijk, speculaaspop. [Ove]

speelplaats, spulpláts, vrouwelijk, speelplaats, schoolplein.

speels, spuls, dartel, speels.

spek braden, spek braoje, spek braden.

spekband, spekbèênd, meervoud, spekbanden.

spekboon, spekbón, vrouwelijk, spekbónne, spekboon, spersiebonen (?)

spekkast, spekkâst, vrouwelijk, spakkast (kast voor vleeswaren (vliegenvrij.)

spekker, spekkérs, vrouwelijk, spekkérse, Spaanse kers(en).

speklap, speklap, vrouwelijk, stoffen maandverband.

speknek, speknek, mannelijk, dikke nek (als van een bokser.)

spektakelen, spektaokele, druk doen, herrie/lawaai maken.

spekzool, spekzôal, mannelijk, spekzaole/spekzeûl, spekzùltje, spekzool, spekzolen, spekzooltje

spelen, spùls, spuls, speules, Vör spùls Voor de grap, als een spelletje; een spelletje doen zonder beloning; Vör speules Alleen maar spelen om het spel.

spelen, speule, Daar speelt wat. Daor spult wa Daar is iets aan de hand.

speling, spulling, mannelijk, speling Dè’s de spulling van’t lot. Dat is de speling van het lot; speelruimte Ge kriegt mar wénnig spulling Je krijgt maar weinig speelruimte.

spenen, spene, zogen De kliêne spene De baby zogen.

spiegelen, spiêgele, afgunst oproepen (de ogen uitsteken)

spieker, spieker, mannelijk, schop, spade.

spiers, spierts, mannelijk, spuug.

spiersen, spiertse, spuiten, spetteren, gericht spuiten met fijne stralen.

spiertje trekken, spierke trékke, strootje trekken.

spijker, spieker, mannelijk, spijker, nagel.

spijt, spiet, vrouwelijk, spijt Erreges spiet af hébbe Ergens spijt van hebben.

spil, spèl, mannelijk, diarree án de spèl zien Diarree hebben (buikloop).

spilekster, spelèkster, vrouwelijk, schijtlijster.

spillen, spelle, spelle as ’ne reiger diarree hebben, dun poepen.

spinnenjager, spinnejaoger, mannelijk, ragebol.

spinnenkop, spinnekop, luiwagen.

spinnetje, spinneke, vrouwelijk, schriel meisje. ’t Is mar zó’n spinneke , nie dan? Het is maar een schriel meisje, toch?

spits, spits, precies Dè kumt nie zò spits Dat luistert niet zo nauw!; Dè kriêg ik wel spits Dat krijg ik wel voor elkaar; pips Wâ kiekte toch spits? Wat zie je er toch pips uit?

spitsbuil, spitsbuul, mannelijk, papieren tuitzak.

spitsen, spitsen op, zich verheugen op.

spliterwt, split-èrt, split-èrte, spliterwt(en.)

spochten, spochte, te keer gaan, spoken.

spoeling, spuling, spuling vör de vèrrekes spoeling. nat varkensvoer.

spoken, spoke, spoken ’t Spokt daor! Het gaat er flink tekeer!

spolken, spolleke, woelen, (bed) overhoop halen (wild doen); Lop nie zò dör ’t huus te spolleke stoeien, rennen.

spollen, spolle, ongeordend sjouwen.

sport, spreut, mannelijk, stoêle spreut sport van een stoel.

sporthemd, sporthemd, onzijdig, overhemd.

spouw, spoûw, mannelijk, spouw(muur).

spraak, spraok, mannelijk, spraak, taal Héj prótte zés verschéêjene spraoke. Hij sprak zes verschillende talen.

spreektaal, spréêktaol, spreektaal

spreeuw, spraon, mannelijk, sprèûn, spróntje, spreeuw, spreeuwen, spreeuwtje. [Box]

spreeuw, spréw, sprùw, sprouw, mannelijk, spreeuw.

spreeuw, sproûw, sprùw, vrouwelijk, sproûwe, sprûwkes, spreeuw(en), spreeuwtje. [Oef]

spreken, sprékt, vanzelfsprekend Dè sprékt van éges! Dat is vanzelfsprekend.

sprietsen, sprietse, spugen.

sproet, sproêtel, mannelijk, sproêtels, sproêtelkes, sproeten.

sprokkelaas, sprokkelaos, wit nachtvlindertje. (zie scharaos.) [Oef]

sprong, sprung, mannelijk, ’ne sprung waterader; ’ne sprung kloof in de hand.

spruiten lezen, sprute léêze, spruiten schoonmaken. [?]

spruitje, spruutje, onzijdig, spruutjes, spruitje(s).

spruw, sprùw, vrouwelijk, monduitslag bij kinderen.

spul, spulleke, prima spul Dè’s spulleke! Dat is prima spul! (niet te versmaden).

spurrie, spùrrie, mannelijk, plant uit de sterremuurfamilie, dat als veevoer werd gebruikt. Maar ook als groenbemesting.

spuug, speej, mannelijk, spuug.

spuw, spoûw, mannelijk, spuug.

spuwen, speeje, a/spugen, b/ braken.

spuwen, spoûwe, spugen, opbraken.

spuwer, spoûwers zien doûwers!, [gezegde] Baby’s die veel melk opbraken worden flinke kinderen.

staakboon, staokbónne, meervoud, staakbonen.

staand, stónde, stónde kar lange tijd aangespannen blijvende kar.

staart, start, mannelijk, starte, stertje, staart, staarten, staartje.

staartbot, startbutje, onzijdig, startbotte/startbùt, startbutje, stuitbeen, -benen, -beentje

staartpan, startpènneke, onzijdig, steelpannetje; kikkervisje.

staats, staots, statig ’nen staotsen heer Een statige heer; recht van lijf, statig. Héj hai ’n staots figuur. Hij had een statig figuur; staots mins/vrommes pronte, deftige vrouw.

stads, stads praote, Nederlands spreken.

stalbeen, stalbeejn, meervoud, dikke benen (bijna) zonder kuiten.

stalen, staole, gelijken D’r op staole Erop lijken; staolen op … lijken op …

stalknie, stalknéêjes, meervoud, dikke knieën.

stalknook, stalknök, meervoud, dikke benen.

stallicht, stallicht, vrouwelijk, stallamp.

stalpoot, stalpote, stalpeut, meervoud, dikke voeten (van het staan.) Zie: etalagebeën; dikke benen (bijna) zonder kuiten.

stamp, stamp, onzijdig, stamppot.

stamperklok, stamperklok, vrouwelijk, wasstamper.

stampmoes, stampmoes, stamppot.

stapelier, stabilerend gek, helemaal gek.

start, start, mannelijk, aanvang, begin, start.

steekbes, stékbéêr, mannelijk, stékbéêre, kruisbessen. [Ove]

steekneus, stééknuskes, meervoud, duizendschoon, anjelier.

steekraap, stekrûve, koolrabi. [?]

steel, stilleke, mannelijk, steeltje appel stilleke appel steeltje.

steenoven, sténoave, mannelijk, steenfabriek.

steggelen, stèchele, steggele, [D.: stacheln] bekvechten, redetwisten, mondruziën.

stekelvarken, stéêkelvèrreke, mannelijk, egel.

steken, stéke, ’t Stékt nie op ’n par daag ’t Komt niet op enkele dagen aan.

stelenmoes, stelemoes, onzijdig, raapstelenstamppot.

stempel, stempel, mannelijk, ouderwets Héj is nog van d’n oûwe stempel Hij is nog ouderwets; Héj is van d’n Oûwe stempel Hij is al oud, ouderwets.

stempel, stimpel, mannelijk, stimpels, stoppels (korenstoppels) [Bee, Cui, Hub, Via]

sterappel, stérappel, mannelijk, stérappele, stéreppelke(s), sterappel, -appels, -appeltje(s).

stief, stief, nauwelijks, krap stief ketierke nauwelijks een kwartiertje.

stiefelen, stiefele, lopen Rond stiefele Rond lopen (met laarzen); gaan, lopen D’r op af stiefele Er naar toe gaan.

stiek, stiek, mannelijk, stieke, stiekske, elastiek(en), elastiekje; weckring ’ne stiek um de sök Een weckring om de kousen.

stiekempjes, stiekemkes, stiekempjes, stilletjes.

stieken, stieke, kinderspel met een elastiek aan de benen.

stieper, stieperke, plank achter een keldertraptrede. [?]

stik, stik, steil, sterk hellend, helemaal; heel Ik vuul me al stik wa béter Ik voel me al heel wat beter; stik wa. nogal wat; scherp, bijna. ’t Waor stik tiên kieleméter. Het was nagenoeg tien kilometers; nie stik niet helemaal. ’t Wâr

stilletjes, stillekes án, langzamerhand, zachtjesaan ’t Wördt stillekes án tied ’t Wordt zachtjesaan tijd).

stinkblaak, stinkblaok, mannelijk, stinkende rook (vettige rook).

stinkolie, stinkóllie, mannelijk, petroleum.

stinkoliebus, stinkòlliebus, vrouwelijk, petroleumbus.

stinkrijk, stinkriek, heel erg rijk

stoel, stoel, mannelijk, stuul, stuleke(s), stoel, stoelen, stoeltje(s); grote stoêl stoel voor volwassenen, leunstoel voor de vader; luîe stoel leunstoel, feautuil.

stoelsport, stoelespreut, mannelijk, spijl van een stoel.

stoep, stoep, mannelijk, stoepe, stuupke, trottoir, stoep, stoepen stoepjes.

stoeptegel, stoeptegel, mannelijk, trottoirtegel.

stofvarken, stofvèrreke, onzijdig, handveger stofvèrreke en blék handveger en blik.

stoken, steuke, stöke, stùkte/stökte, gestùkt/gestökt, ophitsen, stoken; opruien, opstoken Lig daor nie te steuke Je moet niet opruien.

stoken, stoake, stokte, gestokt, stoken, stookte, gestookt.

stoker, steukerd, steuk, mannelijk, konkelaar.

stokerij, steukeréj, vrouwelijk, ophitserij.

stolp, stölp, mannelijk, stolp (b.v. een kaasstolp); mand zonder bodem (om visjes te vangen)

stolpen, stöllepe, een stolp zetten.

stolperen, stöllepere, stùlpere, stùllepere, [D.: stolpern] struikelen, vallen D’r ovverhin stöllepere Eroverheen struikelen.

stom, stom, mannelijk, dom.

stommelen, stoemele, stommelen.

stommerik, stommerik, mannelijk, dommerik.

stomp, stoemp, stoempe, stuumke, stomp, stompen, stompje.

stomp, stomp, mannelijk, stompe, stumke, stoot, stomp, stompen, stompje; stûmke potlood stompje potlood.

stoof, stoaf, mannelijk, stoof.

stook, steuk, vrouwelijk, konkelaarster.

stoot, stoot, mannelijk, stötje, tijd ’nen Hélle stoot Een lange tijd; stötje korte tijd, ogenblik, poosje.

stoot, stoot, vrouwelijk, stoot ’n Flinke stoot Een flinke meid.

stop, stop, mannelijk, electrische zekering.

stoppenkast, stoppekâst, vrouwelijk, elektriciteitsgroepenkast.

straal, straol, helemaal straol vör de gekk gehoûwe worre. helemaal voor de gek gehouden worden.

straat, straot, Op straot staon. geen onderdak hebben; ontslagen zijn.

straatarm, straotèrrem, straatarm.

straks, strak, strakke, strakkes, een poosje geleden, straks. strak was ie hier. Ik mot strak gaon

streepjesboks, striepkesboks, vrouwelijk, deftige zwart/grijs gestreepte broek.

streepjespak, striepkespak, onzijdig, deftig zwart-grijs gestreept pak.

strekel, strekel, mannelijk, pestkop.

strekelen, strekele, plagen, pesten. [?]

striemel, striemelke, reepje, klein stukje

strietsen, strietse, gappen, inpikken, stelen.

strietser, strietserd, mannelijk, gapper.

strijden, stréêje, ruzieën, kibbelen, strijden.

strijkbout, striekbout, strijkbout, strijkijzer.

strijken, strieke, strijken glad strieke, platstrieke Glad strijken , vlak strijken

strijker, striekerd, mannelijk, magnetiseur.

strijkgerei, striekgréêj, onzijdig, strijkgoed.

strijkijzer, striekiêzer, onzijdig, strijkijzer.

strijkplank, striekplânk, vrouwelijk, strijkplank

strik, striek, mannelijk, strieke, striekske, strik, strikken, strikje; stropdas.

strikken, strieke, strikken, stroppen; vangen met een strik Kniênd strieke is mar ’n valse sport Wild vangen met een strik.

stro, stroj, onzijdig, stro.

stro-ezel, strojezel, mannelijk, tapse snijbak voor het snijden van stro

strohoed, strojhoêd, mannelijk, strojhuuj, strojhuudjeje(s), strohoed, -hoeden, hoedje(s).

strohoop, strojhoop, mannelijk, strojhoop miet stromijt.

stroklos, ströiklos, mannelijk, stroblok om stro op te hakken/snijden.

stromand, stroimêndje, vrouwelijk, strooimandje (in de processie voor de bruidjes.)

strompelen, stroempele, strompelen.

stront, stront, streûntje, mannelijk, stront, strontje; fecaliën, uitwerpselen, stront; heibel Daor kumt stront án de knikker. Daar komt heibel van; Hédde soms stront in d’oge? Heb je misschien stront in je ogen? (Zie je het niet?); stront , wie hét oe geschete? Je doet a

strontboks, strontboks, vrouwelijk, broek vol stront De kliêne hét alwér ’n strontboks De baby heeft alweer een broek vol stront.

stronterij, stronteréj, vrouwelijk, problemen, moeilijkheden.

stronthommel, stronthommel, vrouwelijk, strontvlieg.

strontverliefd, strontverliefd, smoorverliefd.

strontzat, strontzat, stomdronken; helemaal beu. Ik bén ’t vort strontzat! Ik ben het nu helemaal beu!

strontziek, strontziêk, ernstig ziek. Ik waor echt strontziêk. Ik was echt ernstig ziek; kotsmisselijk. Dè makt mien strontziêk! Dat maakt me kotsmisselijk!

strooien, strojje, strooien; van stro gemaakt. ’ne strojjen hoêd.

strooien, strouwe, strùîe, strooien Zând, zâlt strouwe zand, zout strooien [Ove]

strooisel, strouwsel, strawsel, strùîsel, onzijdig, strooisel.

strooplikker, strooplekker, mannelijk, mooiprater.

strop, strùp, mannelijk, deugniet. [Box]

stropen, streupe, stropen; streuëpe [Hap]

stropen, streupe, rondstreupe rondzwalken.

stroper, streuper, streuperd, mannelijk, stroper.

stropop, stroipop, mannelijk, stro-pop.

strospier, stroispier, mannelijk, stroispierke, strohalm(pje).

struif, struûf, mannelijk, struif Eîerstruûf Eierstruif.

struik, stroek, struuk, mannelijk, stroeke/struuk, struukske(s), struik, struiken, struikje(s).

stuifroom, stuufromme, vrouwelijk, poedermelk. Motte ok wa stuufromme in de koffie? Wil je ook wat poedermelk? [komisch]

stuifsneeuw, stiêfsnùw, mannelijk, stuifsneeuw.

stuik, stoek, mannelijk, stroomstoot ’ne Flinke stoek kriege Een harde stroomstoot krijgen.

stuiken, gestoekt, verdiend Héj hét ’m án diejen hândel dik gestoekt Hij heeft aan dat handeltje erg goed verdiend.

stuiken, stoeke, ’m Flink stoeke Grof geld verdienen.

stuiken, stoeke, botsen, schokken van voor naar achteren en terug; hompelend lopen Daor kumt ie ángestoekt Daar komt hij aangehompeld.

stuikeren, stoekere, stuiteren.

stuikmuziek, stoekmeziek, mannelijk, harde housemuziek.

stuiten, stute, trots zijn (op); D’r nie van stute Er niet over kunnen roepen.

stuiter, stuter, mannelijk, stuters, stuiter(s).

stuiven, stiêve, stuiven.

stuiven, stûve, ijlen Daor stuuft ie hin! Daar ijlt hij heen. (Hij gaat er vlug vandoor.)

stuiver, stuver, stuiver. Dè kôst ’ne mojje stuver! Dat kost heel wat!

stukje, stukske béj bietje, allengs, stukje bij beetje.

stuurs, stoers, stuurs, nukkig, bokkig. [Kat]

subiet, sebiet, meteen, direct. [Ove]

suikerbakker, sukerbekker, mannelijk, banketbakker. [Mill]

suikerklontje, sukerkleûntje, mannelijk, suikerklontje.

suikerpee, sukerpeeje, mannelijk, suikerbieten.

suikerspin, sukerspin, vrouwelijk, suikerspin (kermisartikel.)

suis, soês, vrouwelijk, oorvijg Hum ’n soês verkope Hem een oorvijg geven; ’n Goei soês án hébbe Flink aangeschoten zijn.

suis, zoês, mannelijk, klap ’n Goei zoês verkope. Een flinke klap verkopen; dronken zijn ’n Goei zoês án hébbe Een flink stuk in de kraag.

suizen, soêze, suizen. ’t Soêst gruwelek in miene kop. Het suist vreselijk in mijn hoofd.

sukkelhannes, sukkelhannes, mannelijk, stuntelaar.

sul, sul, mannelijk, sukkel, slome man.

swchoolopziener, schòlopziender, mannelijk, inspecteur v.h. L.O.

taai, tèêj, taai; tèêj mènneke taai kereltje Dè’s ’n tèêj mènneke Dat is een taai kereltje.

taai, tèêje, taaie ’nen tèêje Een taaie man.

taaien, tèêje, tèêje op ’t ies Taaien op het ijs. onvoldoende hard ijs taai trappen.

taailappen, tèêjlappe, Dun ijs taai maken door er steeds op te trappen.

taaitaaimannetje, tèêjtèêjmènneke, tèêjmènneke, mannelijk, taaitaaipop; Dè’s ’n tèêjmènneke Dat is een taaitaaipop.

taartje, taortje, mannelijk, gebakje.

taat, tát, mannelijk, tátje, vader(tje) koosnaam.

tabak, tebak, mannelijk, tabak. Er tebak van hébbe Er genoeg van hebben.

tabernakel, tabbernaokel, tabernakel. Ze hét ’n flink tabbernaokel Zij heeft een flink voorkomen.

tachtig, taggetig, tachtig.

tafel, taofel, vrouwelijk, tafel De taofel van vier De tafel van vier; taofels opzégge (1x4=4, 2x4=8, 3x4=12 enz.) vermenigv.tafels opdreunen (vroeger bij het L.O.)

tafel, toffel, vrouwelijk, toffels, töffelke(s), tafel(s), tafeltje(s); toffel en stuul tafel en stoelen.

tafelbord, toffelbrét, onzijdig, aanschuifstuk voor de tafel.

tafellade, toffellaoj, vrouwelijk, tafellade. De toffellaoj léêj vbol mi troep. De tafellade lag vol allerlei onnodige spullen.

tafelmat, toffelmat, vrouwelijk, toffelmatte, toffelmetje(s), placemat(s).

tafelpoot, toffelpoot, mannelijk, toffelpote/toffelpeût, toffelpeûtje(s), tafelpoot, -poten, -pootje(s).

tak, tak, mannelijk, takke/tèk, tekske, takje, tak, takken De tèk hange vol prume De takken hangen vol pruimen.

tand, tând, tand(en) Énnen tând, tweë tând Een tand, twee tanden.

tang, tang, vrouwelijk, wijf Ouw(e) tang Oud wijf; aûw tang nare (oudere) vrouw.

tas, tas, vrouwelijk, [F.: la tasse] kopje, mok; kop Lust’ ok ’n tas koffie? Lust je ook een kop koffie?

tas, tès, vrouwelijk, [D.: die Tasche] zak Boksetès Broekzak; Lèk me toch de tès Je kunt me wat!

tasneusdoek, tèsnuzzik, mannelijk, zakdoek.

tastkont, tâstkont, mannelijk, vrouwelijk, treuzelaar(ster).

tata, tèttè, tettè Zég ’s moi tèttè tégge tante Zeg eens netjes tettè tegen tante (kindertaal); Dank oe de tèttè Dank je feestelijk! [komisch]

te morgen, temèên, vanmorgen.

teef, löpse teef, vrouwelijk, loopse teef ’n löpse teef is hóst nie te hoûwe! Een loopse teef is bijna niet te houden.

teer, tar, mannelijk, teer.

teerweg, tarweg, mannelijk, asfaltweg, geasfalteerde weg.

tegen, tégge, tegen ’t Kan nie tégge vroeger op Het haalt het niet bij vroeger.

tegen worden, téêge worre, Er meer dan genoeg van krijgen.

tegeneen aan, téggenén án, tegen elkaar aan.

tegengaan, téêge gaon, tegemoet gaan, er naar toe gaan.

tegenstribbelen, tégestriebele, tegenstribbelen.

tegenwoordig, teggeworrig, teggesworrig, tegenwoordig, vandaag de dag; jong spul van téggeworrig (o) jeugd van tegenwoordig.

teil, téêl, teil D’n téêl vol laote lope De teil vol water laten lopen.

tekeergaan, tekoorgaon, tekeergaan.

telder, telder, [D.: der Teller] (etens)bord.

telen, tulle, teûle, telen.

tellen, télle, a/ aannemen, geloven b/ waarderen Dè télle we wel Dat geloven we wel; waarderen Dè télle we wénnig! Dat waarderen we maar weinig!; wénnig télle slecht waarderen; getéld worre gewaardeerd worden. Héj wier án de vrouws

ten einde, téêne, onzijdig, uiteinde téêne ’t béd Aan het uiteinde van het bed.

ten einde toe, téênetoe, onzijdig, naar het einde toe.

ten laatste, tenléêste, tenslotte.

ten naaste bij, tenaostebéj, ongeveer. Dè kôst tenaostebéj honderd euro! Dat kost ongeveer honderd euro.

tengel, tengels, meervoud, vingers Blieft ’r ’s mit ow tengels vanaf! Blijf er eens af met je vingers!

teren, tarre, teren, met teer bestrijken.

terig, tarrig, terig.

terug op, trugop, achteruit Héj boêrt trugop Hij boert achteruit.

terug uit, truguut, mannelijk, terug(uit) D’n truguut De achteruit bij een auto, tractor.

terug uit, truguut!, achteruit vöruut! truguut péêrd truguut vort truguut trug! voermanstaal.

tetmuil, tetmoel, mannelijk, verwende eter.

tetneus, tetneus, mannelijk, verwende eter.

tetneusdoek, tetnuzzik, mannelijk, zakdoek.

tets, tets, vrouwelijk, flinke tik.

tetteraar, tètteraor, mannelijk, treuzelaar met eten.

tetterig, tetterig, verwend met eten Ge bént nogal tetterig, is ’t nie? Je bent nogal verwend met eten is ’t niet?

teunissen, tunneze, krachtig slaan D’r op tunneze Er op krachtig slaan

teut, teut, aangeschoten Héj was flink teut toen ie thuus kwâm! Hij was flink aangeschoten toen hij thuiskwam.

teut, teut, vrouwelijk, treuzel.

teutelen, teutele, treuzelen met lopen.

teuten, teute, rondtrekken (van seizoenarbeiders.)

tevoren, van tevörres, van tevoren.

thuis, wel thuus, wel thuis.

tiesje, ties, mannelijk, tiese, tieske(s), pannenlap(pen), pannenlapje(s).

tiet, tiet, vrouwelijk, tiete, tieteke/tietje(s), borst(en), -borstje(s). meestal bij vrouwen.

tijd, tied, tiedje, tijd D’n tied bréêke De tijd om zien te komen; tijdje ’n Hél tiedje Een behoorlijk lang tijdje; ’n tiedje geléje Een tijdje geleden.

tijd, tiedzat, tijd genoeg.

tijding, gén teng, goei teng, geen bericht, goed bericht.

tijgen, getéêjd hébbe, van plan zijn.

tik, tik, mannelijk, gek, gestoord Héj hè ’nen tik Hij is gek.

tik, tikske, onzijdig, beetje, tikkeltje ’n tikske van iets ’n beetje van iets.

tikken, tikkes en spannes, spelregels bij knikkeren.

timp, toemp, mannelijk, punt, stuk, uiteinde D’n toemp van ’t vèld was vör de knêcht. v. h. veld was voor de knecht; Ik mos âltied án d’n toemp van de toffel zitte. A. d. hoek van de tafel zitten.

timp, tomp, mannelijk, tompe, tumke(s), tumpke, tuumke, hoek, punt, puntje(s) ’n tomp grond ’n Puntstuk grond; tumke (o) topje ’t tum(p)ke van de vinger duut pien Het topje van de vinger doet pijn; stompje, laatste stukje (b.v. van de worst); hoekje Op ’t tuumke van de toffel zitte

tip, tip, mannelijk, hoek, punt punt van een stuk land.

tip, tip, mannelijk, tip

tipsy, tipsie, dronken, zat; knettergek.

tjan, Tjan, roepnaam voor tamme kauw of kraai.

tod, tod, mannelijk, todde, tödje(s), lomp, vod; klungel, slecht of niet werkend voorwerp; todde todden Tusse de todde krupe Tussen de todden kruipen, naar bed gaan; lijf Langs of op mien todde kriêge. Slaag op mijn lijf krijgen; tödje (poets)lapje Vat ’s ’n töd

toddelen, toddele, stotteren.

toddenboer, toddenboêr, mannelijk, voddenkoopman.

toddenhoop, toddenhoop, mannelijk, bed Ik kruup in mienen toddenhoop Ik ga naar bed.

toddenjood, toddejud, mannelijk, vodden(koop)man, lompenhandelaar.

toddenkerel, toddekél, mannelijk, vodden(koop)man.

toddenkraam, toddekraom, mannelijk, rommeltje, rotzooi.

toddenkramer, toddekrémmer, mannelijk, vodden(koop)man.

toddenzak, toddezak, mannelijk, zak voor afgedankte kleren; schooier, slecht gekleed iemand.

todding, totding, onzijdig, klungel.

todjanus, todjanus, mannelijk, slordig gekleed persoon.

toe, toe, dicht Mak de deur ’s toe Maak de deur eens dicht.

toe, toe mar!, nou nou! toe mar! , ge doet krek of det ’t niks kôst nou nou! Je doet net of het niets kost!

toe, toe nou!, Kom nou toch!

toedekken, toedékke, toedekken.

toedoen, toedoên, dichtdoen, dichtmaken.

toeknopen, toeknöppe, dichtknopen.

toelietap, toelietap, vrouwelijk, ongebonden, vrijgevochten vrouw.

toelietapper, toelietapper, mannelijk, onbetrouwbaar persoon, niet 100%.

toemaken, toemaoke, dichtdoen, dichtmaken Mak ’t gat mar toe! Doe de deur maar dicht.

toen net, toennet, daarnet, zojuist Ik heb ’m toennet nog geziên Ik heb hem daarnet nog gezien.

toer, raûw toerk, vrouwelijk, slordige vrouw.

toer, toer, vrouwelijk, karwei, opgave Dè’s ’n hélle toer Dat is een grote opgave.

toerelen, toerele, tingelen Op de piano toerele Op de piano tingelen.

toeren, toere, ’t Mesien begint flink te toere De machine begint flink op toeren te komen.

toeschuiven, toeschuve, dichtschuiven Gerdiene toeschuve Gordijnen dichtschuiven.

toestoppen, toestoppe, toestoppen (iets stiekem geven); instoppen. ’t Kiend lekker toestoppe . Het kind lekker in bed instoppen.

toeta, toeta, domme vrouw Dè’s me toch ok ’n toeta zég! Dat is toch ook een domme vrouw , zeg!

toetmem, toetmem, teutmem, mannelijk, [F.: tout le même] een pot nat ’t Is een toetmem! Het is een een pot nat!; Det is mien eën teutmem [F.: toute le même] Dat is me om het even; hetzelfde, om het even ’t is allemól een teut mem Het is allemaal hetzelfde.

tokkelen, toekele, tokkelen toekele op ’nen banjo. tokkelen op een banjo.

tol, tol, mannelijk, tolle, tölleke(s), tol, tollen, tolletje(s).

tol, tol, tol D’n tol betaole De tol betalen. (Er voor opdraaien.)

tollen, tolle, tollen (Met een tol spelen.); tolle (Duizelig lopen.)

ton, tunneke, onzijdig, tonnetje; ’n Rond tunneke Een rond tonnetje. (Een dik meisje); model vlieger in de vorm van een vierkante bak.

tondelpot, tòntelpot, mannelijk, vuurpot.

toneelspeelster, teneëlspeulster, vrouwelijk, toneelspeler; aansteller.

toneelspeler, teneëlspeuler, meervoud, toneelspeelster; aanstelster.

tonen, teûne, er uitzien Dè teunt nie! Dat ziet er niet uit!

tonnenmoes, tonnemoês, tonmoês, onzijdig, zuurkool.

toon, teun, mannelijk, D’n teun toog, toonbank in een winkel.

toop, toop, mannelijk, halve gare Wa’nen toop war! Wat een halve gare niet dan?

top, töpke, mannelijk, stronk ’n töpke Moes Een stronk boerenmoes.

topgarde, topgért, vrouwelijk, vishengel (om met een dobber te vissen.)

toppen, töppe, toppen, kortwieken.

totteren, tottele, hakkelen, stotteren.

totterhannes, tottelhannes, mannelijk, stotteraar.

touwtjespringen, tùwke springe, touwtje springen.

traag, traog, langzaam traog loëpe langzaam lopen, slenteren.

traktement, traktement, onzijdig, zakgeld.

trede, tréêj, mannelijk, stap; traptrede. D’n ursten optréêj. De eerste traptrede.

treden, tréêje, traôj, getraôje, treden, trad, getreden; traoj trad of trapte Héj traoj d’r in mi zien grof peût. Hij trad of trapte er in met zijn grote voeten.

treef, treefke, vrouwelijk, rekje ’n treefke éîer Een rekje eieren.

Trees, Trees, een lijzig vrouwelijk persoon Wá ziede géj me toch ’n Trees scheldnaam

trek, trék, mannelijk, tocht In d’n trék staon Op de tocht staan.

trekharmonica, trékmónnika, mannelijk, trekharmonica.

trekkast, trékkâst, mannelijk, trekharmonica, accordeon.

trekken, trékke, trekken Án zien trékke komme Aan zijn trekken komen, voldoende krijgen; van Drees trékke AOW krijgen.

treksoep, tréksoep, vrouwelijk, bouillonsoep.

trektang, tréktang, vrouwelijk, nijptang.

trekuier, trekuier, vrouwelijk, moeilijk te melken uier (weinig uit te krijgen.)

trekzak, trékzak, mannelijk, accordeon.

treut, trèût, mannelijk, treefje, toeter, trompet.

trien, trien, vrouwelijk, dom vrouwelijk iemand; lompe, stomme trien! ongemanierde lompe vrouw!

triestig, triestig, treurig; ongedurig, rusteloos.

triestig, triestige, ’t Is zò ’nen triestige Hij is zo’n rusteloos iemand.

trijzelen, triêzele, duizelen ’t triêzele mien dör miene kop Het duizelen me in het hoofd.

trijzelig, triêzelig, besluiteloos.

troel, troeleke, vrouwelijk, Troetelnaampje (voor geliefd meisje of kind.)

troela, troela, vrouwelijk, zeurende vrouw.

troffel, trufel, mannelijk, troffel.

trommel, trommel, vrouwelijk, trommels, trömmelke(s), trummelke, trommel(s), trommeltje(s); trummelke trommeltje ’t Broodtrummelke Het broodtrommeltje.

trouw, trouw, mannelijk, trouw, huwelijk In d’n trouw waore ze nie zò gelukkig In het huwelijk waren ze niet gelukkig.

trubbels, tröbbel, mannelijk, trubbels, zorgen. Héj zit dik in de tröbbel(s) Hij zit dik in de zorgen; heibel, ruzie. Oh oh, daor kumt tröbbel van! Oh oh, daar komt heibel van!

truffel, trùffel, truffel

trut, trut, vrouwelijk, ouderwetse vrouw.

tuf, tuf, mannelijk, spuug.

tuffen, tuffe, spugen.

tuier, tuier, mannelijk, pin om de geit vast te zetten op een stuk grasland.

tuieren, tèûjere, tèûre, tuieren. Grazend dier a. e. tijdelijke pin in de grond.

tuimel, toemel, mannelijk, gedoe.

tuimelen, tumele, vallen

tuimelen, toemele, druktemaken.

tuisen, tuse, ruilen umtuse omruilen.

tuit, toête, meervoud, onrijpe spitse dennenappels (?)

tuit, tuut, papieren zakje.

tuit, tuit, mannelijk, melkbus.

tuit, tuut, mannelijk, puntzak ’ne Pepiêren tuut Een papieren puntzak

tuit, toêt, vrouwelijk, scheldwoord voor dom meisje; ’n Gekke toêt Een gekke (rare) meid. (vaak seksueel bedoeld.)

tuitenfiets, tuitefiets, vrouwelijk, fiets voor melktuiten.

tuitenkar, tuitekar, vrouwelijk, (hand)kar voor melktuiten.

tuitenrek, tuterék, onzijdig, melkbussenrek.

tukken, tukke, een tukje doen Ik goi ’n stötje tukke Ik ga een poosje een tukje doen

tukkentrekken, tukke-trékke, lucifertje trekken (langste, kortste).

Turks, Tùrks léêr, onzijdig, ribfluweel of Manchester.

Turks leer, toerk, vrouwelijk, ’n Raûwe toerk Een slordige (potige) vrouw.

tus, tus, mannelijk, turf.

tussenbeide, tussenbèêj, nu en dan.

tussentijd, in d’n tussentied, intussen, tussentijds.

tut, tut, vrouwelijk, fopspeen, kinderzuigdot; Wa ’n tut! dame, die zich zwaar opmaakt,opdirkt.

tutfles, tutfles, vrouwelijk, baby-zuigfles met speen.

tuthannes, tuttelhannes, mannelijk, zemelaar.

tutmem, tutmem, vrouwelijk, tepel.

tutten, tutte, tuttere, tuttele, zuigen (aan een zuigspeen, op duim en/of vingers)

tuut, tuut, tuut tuuut, kippen roepen om ze te voeren.

twaalf, twelf, twellef, twaalf.

twee keer, tweekérres, tweemaal.

tweede, twéd, samen. Mî zien twéd Met z’n tweeën.

tweede broederschap, twéd broederschap, de koffiedrab, waarvan nog eens koffie wordt gezet.

tweeds, twéddes, als (ten) tweede.

tweemaal, tweemaol, tweemaal.

twijfelkont, twiefelkont, mannelijk, onzeker iemand, twijfelaar.

u, U, U Mot ik u tégen ow zégge? Moet ik u tegen jou zeggen?

uil, uul, mannelijk, uil Stommen uul Domkop.

uilenkop, ulekop, mannelijk, kikkervisje. [Box]

uilenzeik, ulezeik, mannelijk, slappe koffie of thee.

uilskuiken, uulskuke, onzijdig, uilskuiken (dommerik.)

uit de kunst, utekunst, uit de kunst, perfect.

uit de weg, utewég, opzij. Gò’s utewég mit ow groot lief! Ga eens opzij. met je grote lijf!

uit elkaar, uut mekaor, uiteen Ze zien uut mekaor. Ze zijn gescheiden.

uit elkaar gaan, uut mekaor gaon, scheiden (bij een huwelijk.)

uit ons eigen, uut ons ége, uit onszelf.

uitbraden, bròje, Iets uut bròje bekokstoven.

uitdruipen, uutdrùppe, uitdruppelen.

uitduiden, uutduîje, uitleggen.

uiteen, uterén, uiteen Ze zien uterén Ze zijn uit elkaar, gescheiden.

uiteen, uutén, uutén gaon. uiteen gaan, scheiden.

uitentreuren, utentreure, tot het uiterste

uitfiespelen, uutfiespere, uitdenken.

uitflappen, uutflappe, uitflappen Alles d’r uut uutflappe. Alles met woorden eruitgooien.

uithalen, uuthaole, uithalen ’n Streek uuthaole Een streek uithalen (Iets ondeugends doen.

uitkeren, uutkéêre, schoonvegen. De déêl uutkéêre. De deel schoonvegen.

uitkruien, uutkrèûje, uitkruien (mest vanuit de stal naar de mestvaalt.)

uitlebberen, uutgelèbberd, uitgelikt; uitgesleten.

uitlebberen, uutlebbere, uitlikken.

uitleuteren, uutgeleuterd, uitgeleuterd Ziede nou uutgeleuterd? Ben je nu uitgekletst?

uitleuteren, uutleutere, uitslijten.

uitlodderen, uutloddere, uutloêtere, uitslijten; uutloêtere uitslijten, uit het model gaan. [Wan]

uitlubberen, uutlubbere, oprekken door slijtage ruimer worden.

uitmaak, uutmaok, mannelijk, uitvlucht, smoes ’ne Goejen uutmaok bedinke. Een goede smoes verzinnen.

uitmaaksel, uutmaksel, onzijdig, smoes. Kunde ’s béêter uutmaksel bedinke? Kun je nu ’ns geen betere smoes bedenken?

uitmelken, uutmelleke, uithoren.

uitmieteren, uutmietere, vallen D’r uutmietere Eruit vallen; gooien D’r uutmietere Eruit gooien.

uitneulen, uutgenöld, uitgekletst, uitgezanikt.

uitpinnen, uutpinne, ophangen De was nog uutpinne De was nog ophangen (met wasknijpers).

uitpluizen, uutpluze, uitpluizen, uitzoeken

uitpotten, uutpotte, aftelversje bij kinderspelletjes.

uitrafelen, uutriffele, uitrafelen; rafelen Ik woi, det dè rotjong mar was gebreîd en nie genèêjd, want dan ha’k ’m uut kunnen riffele! Uitrafelen.

uitroep, uutroêp, mannelijk, boelhuis, erfhuis D’n uutroêp Het erfhuis.

uitroetsjen, uutroetse, uitglijden.

uitscharen, uutschaore, De koei uutschaore De koeien in de wei doen.

uitscharren, uutscharre, uitschrapen (b.v. een pan of bord.)

uitscheiden, uutschéêje, stoppen, ophouden.

uitschelden, uutschèlle, uitschelden.

uitsemmelen, uutgesemmeld, uitgeneuzeld.

uitslag, uutslag, mannelijk, uitslag (onderzoeksresultaat); uitslag (allergisch)

uitsliepen, uutsliepe, uitlachen (kinderen.)

uitsoppen, uutsoppe, De sauspan uutsoppe De restjes vet uit de juspan halen met wat brood.

uitstrooien, uutstraûwe, uitstrooien.

uitstukken, uutstukke, uutgestukt, verstellen (kleding) uutgestukt uitgestukt, versteld (van kleding.)

uittrekken, uuttrékke, uitdoen De kleer uuttrékke de kleren uitdoen

uittrekken, uuttrékke, De stekker d’r uuttrékke De stekker eruit trekken. (zelfdoding.)

uitvigileren, uutfiegeliêre, uitdokteren.

uitvinden, uutvundere, uitzoeken, uitpluizen. Wie wördt di jaor Prins Carneval? Wie wordt Prins Carnaval? [Cui]

uitvreten, uutvrète, iets uithalen Héj vrét d’n héllen dag gén barst uut! Hij doet de hele dag niets.

uitzakken, uutzakke, uitzakken; uitbetalen (van zakgeld.)

uitzeiken, uutgezékt, uitgemopperd Zie d’ onderhând uutgezékt? Ben je onderhand uitgemopperd?

uitzetten, uutzette, doen, uitvoeren Iets, niks uutzette (n)iets/niks uitvoeren.

uitzoeken, zuuk ’t mar uut!, Zoek het maar uit! (Bekijk het maar!) Uitroep.

uitzoekerij, uutzukeréj, vrouwelijk, uitzoekerij.

uitzuiger, uutzûger, mannelijk, uitzuiger.

uitzuipen, uutzupe, leegdrinken.

uitzwaaien, uutzwaoje, uitzwaaien.

ulling, ùlling, mannelijk, bunzing.

vaalt, vált, mannelijk, vaalt De méstvált De mestvaalt.

vaan, vliêgende vaon, mannelijk, jicht.

vaardig, vérrig, [D.: fertig] af, gereed, klaar; gereed Stódde vérrig? Ben je gereed om te vertrekken?; uitgewerkt Ik zie d’r mi vérrig Ik heb het werk af, ben er mee klaar.

vaart, vaort, vrouwelijk, ’t Zal zò’n vaort wel nie lope! Het zal wel meevallen; bedevaart. De beroemde vaort van Boxméêr. De bloedprocessie van Boxmeer.

vaas, vaos, vrouwelijk, vaoze, vèêske(s), vaas, vazen, vaasje(s).

vader, vád, fát, vát, mannelijk, vader; Ons fát Vader (zonder onze!); vát en moet ouders Ons vát en moet Onze ouders.

vader, ván, mannelijk, vader Onze ván Onze vader.

vader, vaojer, vájjer, mannelijk, vader. [Box]; bijzonder groot mens of dier; groot lomp persoon Wá ’ne groëte vájjer! Wat een grote lomperd!

vaderons, vaoderonzer, onzijdig, onzevader.

vaderons, vaoderonzer, mannelijk, rozenkrans De vaoderonzer hangt án ’t wéjwaotersvetje De rozenkrans hangt aan het wijwater-vaatje.

vallen, val, val dood, val um, val kepot, val in de zeik verwensing.

vals, vals, kwaad Wa wier ie vals Wat werd hij kwaad; vâls worre kwaad worden.

van de week, vandewéék, deze week.

van de winter, vandewinter, deze winter.

van de zomer, vandezommer, deze zomer.

van eerst af aan, van urstaf án, vanaf het begin.

van mijn leven, vammeléve, van mijn leven Wel héb ik vammeléve! Wel heb ik van mijn leven!; vammeléve nie! nimmer.

van zijn leven, van zeléêve, van zijn leven.

van zijn leven niet, van zeléêvenie!, nooit van z’n leven!

vanavond, vandenaovend, vanavond.

vaneigens, van éges, vanzelf ’t Gùt van éges Het gaat vanzelf.

vanmiddag, vandemiddag, vanmiddag.

vanmorgen, vandemèrrege, vanmèên, vanmèêr, vanmorgen.

var, var, vár, mannelijk, [D.: der Varre] stier(kalf); lompe vár lomperd.

varen, vaore, rijden De romkar vaore Met de melkkar rijden; spijt van krijgen. Dè zal oe vaore Daar zul je spijt van krijgen. [Wes]

varing, varring, mannelijk, paard en wagen. [Lan]

varken, vèrreke, onzijdig, varken; vuul vêrreke! vies varken! Gezegde tegen een vies persoon!

varkenspot, vèrrekespot, varkensvoer De vèrrekespot koke varkensvoer koken.

varrig, varrig, tochtig De koei is varrig De koe is tochtig; lomp Doe nie zò varrig Doe niet zo lomp.

vast, vast, al(vast) Ik goj vast Ik ga al(vast)

Vastenavond, vâstelaovend, mannelijk, vastenavond.

vastentijd, vâstentied, mannelijk, vastentijd (tijd tussen carnaval en Paaszaterdag)

vat, vat, onzijdig, ton ’n vat óllie Een ton olie.

vatten, vatte, nemen, drinken ’n Tas koffie vatte Een kop koffie drinken; omarmen ’n Meidje vatte Een meisje, vriendin omarmen; beetnemen Iemes vatte Iemand beetnemen; drinken D’r énne gón vatte Een borrel gaan drinken; oplopen ’n Stevige

vatterig, vatterig, handtastelijk Héj is nogal vatterig Hij is nogal handtastelijk.

vedelen, fiedele, slecht vioolspelen.

vedelen, fierele, amateuristisch een instrument (viool) bespelen. fiedele

veeg, véêg, vrouwelijk, bijdehandje Dè ’s echt ’n hel véêg Dat is echt een bijdehandje.

veeg, véêg, vrouwelijk, klap Drek kriegde ’n véêg as ge nie ophoudt. Direkt krijg je een klap als je niet ophoudt; ’n véêg uut de pan kriêge Een veeg uit de pan krijgen. Een sneer krijgen.

veegsnap, véêgsnep, mannelijk, vrouwelijk, slechte eter.

veegtas, véêgtès, vrouwelijk, vegetas (is dit een boerderij?) [?]

veek, veke, vrouwelijk, roest, de zitstok in het kippenhok. Zo, ik zuuk ’t veke mar wér ’s op! Zo, ik ga maar eens naar bed. (komisch bedoeld.)

veel kans, veulkâns, grote kans Ge hét veulkâns dè ’t oe lukt Je hebt grote kans dat het je lukt.

veeleer, vul-eer, veel eerder, liever.

veels, veuls te, vulste, veel te Oh, dè’s toch vulste gek! Oh, dat is toch veel te veel! (bij ’n cadeau).

veels, vuls te veul, vulsteveul, vulteveul, veel te veel.

veer, véêr, onzijdig, het veer de overzetplaats over een rivier ’t véêr De Maas

veerhuis, véêrhuus, onzijdig, veerhuis ’t V véêrhuus án de Maos Het Veerhuis aan de Maas.

veerpont, véêrpont, vrouwelijk, véêrpônte, véêrpuntje(s), de veerpont, -ponten,-pontje(s).

veertien, vértien, veertien.

veertig, fértig, veertig vijfenvértig). vijfenveertig.

vegen, gevéêgd, Hoe kriegde’t zo gevéêgd. Hoe krijg je het voor elkaar; Hij krig ze de pan uutgevéêgd. Hij kreeg flink op z’n donder.

vel, vel, velle, velleke(s), vel, vellen, velletje(s) ’t vel op de romme Het vel op de melk; huid, vel Ze zit tusse vel en vleis. tussen servet en tafellaken; Ze is in de puberteit; vel ovver but broodmager, vel over been. ’t Is vel ovver but Het is vel ov

veld, vêld, onzijdig, buitengebied Te vêld gaon Van huis gaan, op pad gaan; Ik goi wér ’s te veld Ik ga vertrekken.

velen, véêle, féêle, uitstaan, verdragen. Dè kan’k nie zò goêd véêle Dat kan ik niet zo goed verdragen; kunnen verdragen Dè kan’k mar bar slêcht féêle Dat kan ik maar slecht kunnen verdragen.

velling, velling, mannelijk, vellinge, vellege, velg(en)

vendelen, vendele, op blote voeten (kousen) lopen. [Mill]

ventiel, fetiel, onzijdig, fetiel(eke), ventiel(tje).

verbalemonden, verbellemonte, verbellemont, vernielen; verbellemont vernield. (Land van Kuuks?) [?]

verbeelden, verbilde, indenken Moet oe ’s verbilde Moet je je eens indenken.

verbieden, verbieje, verbooj, verboje, verbieden, verbood, verboden.

verblotekonten, verblotekonte, schelen Dè kamme niks verblotekonte Dat kan mij niets schelen.

verbommen, verbomme, schelen Kamme niks verbomme Dat kan me niets schelen.

verdoen, verdoên, verdoen, verknoeien, verkwisten; vergissen Z’n ége verdoên Zich vergissen.

verdomd, verdomd as ’t nie waor is!, Het is bijna zeker waar.

verdommenis, verdommenis, ’t Is nor de verdommenis Het is verkeerd afgelopen (kapot.)

verdorrelen, verdoerele, verbrassen. [Box]

verdriet, verdriêt, mannelijk, Stuk verdriêt dè ge daor ziet! gezegde tegen een verdrietveroorzakend iemand.

verduld, verdölt nog án toe, verdorie, potdikke (krachtterm.)

verdutselen, verdutsele, verkindsen.

verexcuseren, verexcusere, excuseren, verontschuldigen.

verfrommelen, verfroemeld, gekreukt Wá ’n verfroemeld kleedje! Wat een gekreukt jurkje!

verfrommelen, verfroemele, verkreukelen.

vergapen, vergaope, Oe d’r án vergaope vergapen. Met verwondering naar iets kijken; verdoen Oewen tied vergaope Je tijd verdoen

vergeven, vergéêve, vergiftigen Wilde me vergéêve? Wil je me vergiftigen? (met dit slechte eten.) [Mill]

vergif, vergif, Daor kunde vergif op inneme Daar kun je vergif op innemen. Dat is per se waar!

vergimme, vergimme, vergémmes, verdorie vergimme nog ’s nie an toe zeg! verdorie nog ’s nie an toe zeg!; vergémmes nog án toe zég! verdorie nog an toe zeg!

vergimmes, vergimde, vergimmese, vergimde snotpin verduivelde (verduivelde snotneus).

verhaffeld, verhaffeld, verwend (een klein kind teveel in de hand, uit de wieg, genomen.)

verhaffelen, verhaffele, stoeierig vastpakken.

verhobbezakken, verhopzakke, vernielen.

verhokken, verhokke, verhuizen.

verhorlogen, verlózzieje, verdoen D’n tied verlózzieje De tijd verdoen.

verjaardag, verjèùrdag, verjèùrsdag, mannelijk, verjaardag.

verjaren, verjaore, verjaorde, verjèùrd, a/ verjaren, verjaarden, verjaard, b/ jarig zijn.

verkeerd, verkeerd, fout As ’t verkeerd göt. Als het fout gaat.

verkild, verkéld, verkouden. [Box]

verkindsen, verkiense, verkienze, dementeren, kinds worden.

verkindst, verkienst, dement, kinds geworden.

verkleppen, verkléppe, klikken, verraden.

verklooien, verklojje, verdoen Zienen tied verklojje . Zijn tijd verdoen.

verknald, verknald, verliefd verknald in hùr. verliefd op haar.

verknallen, verknalle, verprutsen, een fout maken.

verkooien, verkojje, verhuizen (komisch)

verkouden, verkoûwe, verkouden verkoûwe zien. verkouden zijn.

verlaat, verlaot, onzijdig, plaats Veul verlaot ien de kâst hébbe Veel plaats in de kast hebben. [Ove]

verleden jaar, fleejjaor, onzijdig, vorig jaar (verleden jaar).

verleden tijd, verlejen tied, verleden tijd

verlorren, verlortse, verknoeien, verwaarlozen.

vermicelli, fèrmesèl, mannelijk, vermicelli.

verneuken, verneuke, vernùkte, vernùkt, belazeren, belazerde, belazerd; foppen, beduvelen Ge vernùkt de boel wér, war! Je beduvelt de boel weer hè?; vernùkt beetgenomen Ze hébbe me fiês vernùkt Ze hebben me lelijk belazerd.

verpanjeren, verpánjere, versjacheren. [Mill]

verpierd, verpierd, wormstekig.

verraden, verraôje, verraojde, verraoje, verraden, verried, verraden.

verrekkeling, verrékkeling, vlegel, deugniet!

verrekken, verrékke, vergaan verrékke van de pien vergaan van de pijn; doodgaan Ge kunt vör mien part verrékke Je kunt wat mij betreft doodgaan.

verrekkenis, verrékkenis, mannelijk, Nor de verrékkenis gaon Ten gronde gaan; slaag geven Hum op z’n verrékkenis houwe, slaon Hem op zijn donder geven; Um de Verrékkenis nie! om de dooie dood niet! Geen denken aan!

verrekte, verèkkes, heel erg (veel gebruikt, ruw stopwoord.)

verrinneweren, verrinnewére, [F.: ruiner] vernielen.

verroest, verroest nog án toe!, verdorie! (krachterm.)

verroesten, verroeste, Det ’t mar allemaol verroest! Dat het maar allemaal naar de bliksem loopt!

vers, vors, vers.

verschandaliseren, verschendeleziêre, kapot maken, vernielen. [Ove]

verscharen, verschaore, verweiden De koej verschaore De koeien verweiden; vee verschoare vee verweiden.

verschelen, verschille, schelen, verschelen Kamme niks verschille Dat kan me niet schelen

verschieten, verschiête, verschieten, schrikken Ze verschoot héllemól toen z’m zâg Ze schrok toen ze hem zag.

verschimmelen, verschiemele, verschumele, verschimmelen.

versjacheren, versjachere, onderhands verkopen.

versladderen, versladdere, versleddere, verleppen, verwelken.

versletteren, verslettere, verleppen, verwelken.

verslijten, versliete, verslijten; aanzien voor Daor hé’k ’m toch echt vör verslete. Daar zag ik hem echt voor aan; , Héj hét veul vróllie verslete Hij heeft met veel meisjes gevrijd.

verspelen, verspeule, verspulde, verspuld, verspelen, verspeelde, verspeeld; verliezen, verspelen Ik héb ’t léllek verspuld b.v bij het kaarten; ’k Héb veul án ’m verspuld! Hij is in mijn ogen veel ongezonder geworden.

verspollen, verspolle, overhoop halen De jong hán d’r béd héllemól verspold. de kinderen hadden hun bed helemaal overhoop gehaald.

verstand, verstând, onzijdig, verstand Érreges goei verstând af hébbe Ergens veel verstand van hebben; Wá’n verstând zég! Wat een onnozel verstand!

verstommelen, verstumele, vernielen.

verstoppen, verstoppele, verbergen, verstoppen, wegstoppen; verstoppertje spelen.

verstoppertje spelen, verstopperke speule, verstoppertje spelen.

verstuiken, verstoeke, verstoekte, verstoekt, verstuiken.

vertelsel, vertélsel, onzijdig, vertélsels, leugen(s), kletspraat.

vertuieren, vertuiere, verplaatsen De geit vertuiere De geit verplaatsen aan de tuier.

vertukken, vertukke, tijd verdoen Ge vertukt ’r niks mit. Je verdoet er je tijd niet mee.

verveeloor, vervéêloor, sar, treiteraar.

verwetsig, verwétsig, gehaast.

verzoeken, verzuke, verzoeken Ge mot de râmpspoed nie verzuke Je moet het onheil niet verzoeken; uitnodigen.

vesperen, vespere, hardop de rozenkrans bidden.

vestjestas, véskestes, vrouwelijk, véskesteske, vestzak(je).

vet, vet van de romme, onzijdig, room van de melk.

vet soppen, vet soppe, Stukjes brood in een pan met heet vet dopen.

vetdel, vetdèl, mannelijk, smeerlap, smeerpoets, viespeuk.

vetdellen, vetdèlle, vies doen. [Box]

veter, feter, mannelijk, veter, oorspr. bet.: Gordel, schouderband; veter Ik heb oe moi béj ouwe feter! Ik heb je mooi te pakken!

vetkees, vetkees, mannelijk, smeerlap, viespeuk

vetlel, vetlèl, mannelijk, vrouwelijk, vies persoon. [Oef]

vetpot, vetpot, mannelijk, volop eten voorhanden; vetpot ’t Is daor ok génne vetpot Het is daar geen vetpot (schraalhans) Bijbel.

vetzak, vetzak, mannelijk, corpulente man (scheldwoord.)

veulen, vùlle, onzijdig, vùlles, vùlleke(s), veulen(s), veulentje(s).

Vianen, Viaone, oftewel: de Héî, Vianen bij Cuijk.

vierklets, vierklets, mannelijk, met veel haast, in galop Op ’ne vierklets paardengalop.

vierschaar, vier-schéêr, vrouwelijk, [E.: klank als there] ploeg met 4 scharen,

vies, fiês, erg fiês keduuk erg kapot; lelijk fiês in de kiekert staon lelijk in de kijker staan; wel degelijk fiês in de smiéze hébbe wel degelijk in de gaten hebben.

vijf, vijf, vijf.

vijfenvijftig, vijfenvieftig, vijfenvijftig.

vijfhonderdvijfenvijftig, vijfhonderdvijfenvieftig, vijfhonderdvijfenvijftig.

vijftienhonderdvijfenvijftig, vieftiênhonderdvijfenvieftig, vijftienhonderdvijfenvijftig.

vijftig, fieftig, vijftig.

vijftiger, fieftiger, mannelijk, vijftiger ’ne Goeje fieftiger Iemand van ruim vijftig jaar oud.

villen, ville, villen (van de huid ontdoen); ville mit ’n beesje geselen, pijn doen

vinden, vundere, stiekem onderzoeken, uitpluizen. In Cuijk een traditie om voor carnaval de naam van de prins te achterhalen.

vinger, vingers, vingers Hum kunde mar béêter uut zien vingers bliéve Bij hem kun je maar beter uit zijn vingers blijven.

vink, bliende vink, blinde vinke, mannelijk, blinde vink (opgerold kalfslapje met gehaktvulsel)

violen, fiôle, Ge kunt me d’n hak fiôle! Je kunt me wat!; eruit gooien iemes d’r uut fiôle iemand eruit gooien

violet, flette, vrouwelijk, (grote) anjers

visgard, visgért, mannelijk, vishengel.

vitten, fitse, zeuren met het eten. Eten met lange tanden Wa zitte me daor toch wér te fitse!.

vlaai, flaai, mannelijk, vlaai flaai mi krinte vlaai met krenten; stukske flaaj punt vlaai.

vlaggen, vlagge, Wâ lopte tog te vlagge Wat loop je toch te vlaggen! gezegde tegen meisje/vrouw als de onderrok onder de jurk uitkomt.

vlakaf, vlakaf, kortbondig, zonder omhaal.

vlakweg, vlak-eweg, kortweg.

vleermuis, flérmuus, vrouwelijk, flérmuus, vleermuis (-zen).

vlees, zouter vleis, vrouwelijk, baconvarken (gezouten mager vlees.)

vlegelhangen, vléêgel hange, Spel (zo lang mogelijk aan een dorsvlegel hangen.)

vliegen, vliêge, D’r énne laote vliêge Een wind laten.

vliegende kiep, vliegende kiep, mannelijk, meevoetballende keeper.

vlieger, vliêger, driehoekige spade met punten om heiplaggen te steken. [Ove]

vlieren, fliere, flirten. [Ove]

vlijm, vliem, vrouwelijk, vliemke, a/ vlijm(pje) van een korenaar, b/ wimperhaar.

vlim, vlimp, vrouwelijk, vlimpe, vliemke(s), wimperhaartje, -haren, - haartjes.

vlo, vloj, vlojje, vlojke(s), vlo, vlooien, vlooitje(s).

vlooien, vlojje, vlooien D’n aop vlojje De aap vlooien; uitvlooien Wa zitte toch te vlojje? Wat zit je toch te zoeken?

vlotten, vlotte, opschieten ’t Wil mar nie vlotte Het wil maar niet opschieten.

vlotten, vlotte, zacht huilen, snikken. [Mill]

vod, fodde, mannelijk, Hum achter zien fodde zitte. Hem opjagen.

vod, vod, mannelijk, vodde, vödje(s), vod, vodden, vodje ’n vödje pepier een smoezelig stukje papier; vodde lijf Op zien vodde Op zijn lijf.

voddenkraam, voddekraom, mannelijk, Wá ’ne voddekraom! Wat een troep!

vodvinger, fodvingers, mannelijk, vieze onhandige vingers Wá doede’r mit ow fodvingers án? Wat doe je er met je vieze onhandige vingers aan?

voegen, vuge, opschieten ’t Vuugt nie! Het schiet niet op!

voelen, vule, voelen Wie nie heûre wil mot mar vule Wie niet horen wil moet maar voelen.

voer, voejer, onzijdig, (varkens)voer

voerbak, voejerbak, mannelijk, voederbak voor dieren

voeren, voejere, voeden, voeren, voederen ze mot de kliêne nog voejere ze moet de bABy zogen

voet, voêt, mannelijk, vuut, vuutje, voet, voeten, voetje; voet Hoeveul voêt is énne mèrrege? Hoeveel voet is een morgen? (opp.maten)

voeteneind, voeténd, onzijdig, voeteneinde van het bed

voetje, vuutje vör vuutje, voetje voor voetje, heel langzaam.

voetjevrijen, vuutje vréêje, stiekem onder de tafel elkaars voeten aanraken.

vogelen, vogele, geslachtsgemeenschap hebben

voile, fállieke, vrouwelijk, voiltje Ze haj ’n fállieke án d’ren hoêd. Ze had een voiltje aan haar hoed.

volk, volk, Goej volk! De roep als je bij iemand achterom binnen kwam; Wá’n volk! gezegde als men mensen van laag allooi bedoeld; volk verwâchte bezoek verwachten; verwâchte nog volk? gezegde tegen iemand die de gulp open heeft; vrémd v

vonken, fönke, funke, De koei fönke/funke. de koeien geven meer melk. [Ove]

voor, veûr, veûr en nao voor en achter.

voor, vörste, voorste, eerste Hántje de vörste Haantje de voorste.

voor een, vùnne, vönne, mannelijk, wa vùnne? Wat voor een?; voor een? Wa ’s dè vönne kél? Wat is dat voor een vent?

voor eerst, vörùrst, voorlopig vörùrst nie! voorlopig niet!

vooraan, veûrán, vooraan Héj stùt âltied veûrán Hij is altijd haantje de voorste.

vooraf, veûraf, vöraf, van te voren, vooraf.

voorde, vort, mannelijk, doorwaadbare plaats (bijv. in Vortem-Mullem)

voordeur, vördeur, vrouwelijk, voordeur.

voorhebben, vörhébbe mit, ’t Aorig mit ’m vörhébbe mit goede bedoelingen hebben met hem; Dè hédde goêd veûr Dat is een goed plan.

voorhuis, vörhuus, voorhuis (woongedeelte van een boerderij.)

voorkind, vörkiend, onzijdig, voorkind (geboren in een ongehuwde staat.)

voorkomen, vörkomme, onzijdig, boezem.

voorslaan, vörslaon, voorstellen Ik wil wa vörslaon Ik wil een voorstel doen.

voort, vort, vort doen, vortmaoke opschieten.

voort, vòrt, Dè doe ’k vòrt altied zo voortaan, in het vervolg, van nu af aan.

voort, vort, vooruit, door, voort Héj is nie vort te brânde Hij is niet vooruit te branden.

voortvatten, vortvatte, overnemen.

vooruit, vöruut, vooraf, van te voren Dè wiste vöruut Dat wist je van te voren; vooruit In’t vöruut Bij voorbaat.

voos, foës, voos, benauwd, drukkend ’t Is mar foës wéér Het is maar benauwd weer. [Ove]

voren, vörre, voorkant Van vörre, van te vörre. Van voren, van te voren; in het vooruit In ’t vörre wérreke in het vooruit werken; in’t vörre in het vooruit, vantevoren.

vorenloper, voreloper, mannelijk, voreloperke, kwikstaartje.

vorentrekker, voretrekker, mannelijk, voretrekkerke, kwikstaartje.

vorgaand, vörriggend, vùrrigend, vörrende, vorig; vörrigend jaor, vörrigende daag, vörrigende maond vorig jaar, enkele dagen geleden, vorige maand; De vörrende keër De vorige keer.

vorig, vörrig, vorig. vörrig jaor wâr ie d’r nog. vorig jaar leefde hij nog.

vork, vörk, mannelijk, vork.

vorket, ket, verket, verkèt, ferkèt, mannelijk, [F.: la fourchette] vork [Wan]; ferkèt [Mil]

vormsel, vörmsel, onzijdig, H.Vormsel.

vort, vort, foetsie, verdwenen, weg, ’t Is vort Het is foetsie.

vort, vort, vort pérd! vooruit paard! (voermansroep.)

vos, vöske, onzijdig, Ze hai ’n vöske um halsbontje van vossenpels.

vot, vot, votte, vötje, [D.: Fotze = vagina] vagina.

votfikken, votfikkes, meervoud, vieze vingers Blieft ’r mit ow votfikkes van af! Blijf er met je vieze vingers af!

vrachtrijder, vrachtréêjer, mannelijk, expediteur, vrachtwagenchauffeur.

vreemd, vrémde, vrémde minse mensen van buiten het dorp.

vreemde, vrémde, ’t Is mar ’ne vrémde Het is maar een rare snoeshaan.

vreemdgaan, vrémd gaon, sex buiten de echt.

vreetzak, vréêtzak, mannelijk, veelvraat.

vreigel, vréêl, vrouwelijk, ruziezoekster.

vreigelaar, vréêlerd, mannelijk, ruziezoeker, sar.

vreigelding, vréêlding, ruziezoekster.

vreigelen, vréêle, vervelend doen, sarren.

vreten, vréête, vreten; Toen ha ’k ’t gevréête. Toen was ik de boosdoener.

vrij man, vrijman, mannelijk, ongebonden man.

vrijdagavond, vréjdaggenaovend, mannelijk, vrijdagavond.

vrijdagmiddag, vréjdaggemiddeg, mannelijk, vrijdagmiddag.

vrijdagmorgen, vréjdaggemèrrege, mannelijk, vrijdagmorgen.

vrijdagnacht, vréjdaggenâcht, mannelijk, vrijdagnacht.

vrijdagseten, vréjdags-éte, onzijdig, eten zonder vleesprodukt erbij. (Vaak met vis.)

vrijhof, vréjhof, vrij in doen en laten. De jong hébbe nou vréjhof zonder de ouders erbij zijn.

vroeger, vruger, vroeger.

vrouw, vrouw, vrouwelijk, vrouwke, vrouw. vrouw, luuster ’s nor mien! vrouw, luister eens naar mij! (aanspreektitel); echtgenote Ons vrouw Mijn echtgenote.

vrouwlui, vróllie, meervoud, (jong) vrouwvolk.

vrouwluigek, vrólliegek, mannelijk, liefhebber van vrouwen.

vrouwluikant, vrólliekânt, mannelijk, vrouwenzijde (in vroegere tijden links in de kerk.)

vrouwmens, frommes, vrommes, onzijdig, vrouwmens; vrouw ’n vrommes Een vrouw.

vuil, vule, schuine, vunzige vule praot vunzige praat.

vuil zoelie, vuul zoelie, mannelijk, smeerpoes. [Via]

vuiligheid, vuuligheid, mannelijk, rotzooi, smeerboel, troep.

vuilik, vulik, mannelijk, vuilak.

vuilnisbakkenras, vuulnisbakkeras, bastaard Dè’s vuulnisbakkeras Dat is een bastaard hond.

vuisten, vuuste, raadspelletje met lucifers in de vuist.

vuurkets, vuurkets, mannelijk, vuursteen.

vuurketsen, vuurketse, ketsen (Met 2 vuurstenen een vonk slaan.)

vuurtang, vuurtang, mannelijk, vuurijzer.

waag, waog, mannelijk, weegschaal.

waai, wèêj, vrouwelijk, klap, pats ’n wèêj kriége Een klap krijgen; klap ’n wèêj án d’óre Een klap tegen de oren.

waaibomenhout, wèêjbommenhout, hout van populier of els (slechte kwaliteit hout.)

waaien, wèêje, wèêjde, gewèêjd, waaien, waaide, gewaaid.

waar, wàr?, war, nietwaar (tussenwerpsel); Nietwaar? (stopwoordje)

waaraf, waoraf en waorán, waaraf en waaraan Wete waoraf en waorán Weten waar je aan toe bent.

waard, wérd, waard De wérd gâf ’n rundje want ie wâr jùrrig De waard gaf een rondje ,want hij was jarig.

waard, wérd, waard Wa is ’t oe wérd? Wat geef je er voor?; waard ’t Is gén donder wérd Het is niets waard; waard ’k vuul me niks wérd Ik voel me slecht. (lichamelijke gesteldheid)

waarheid, waorheid, vrouwelijk, waarheid ’n waorheid as ’n koei Een waarheid als een koe (zekere waarheid).

waarom, wùröm?, waarom?

wablief, wàblief?, Wat belieft U ?

wacht, wâcht, mannelijk, wacht Iemes de wâcht ánzégge Iemand de wacht aanzeggen. waarschuwen.

wachten, wâcht, wacht wâcht mar’s, menneke! wacht maar eens, kerektje! (dreigement.)

waden, waaje, waoje, waajde, gewaje, waden, waadde, gewaad; a/ waden b/ grote stappen zetten.

waffel, wáffel, mannelijk, mond Houd oewe wáffel Houd je grote mond.

wagenwijd, waogewiêd, wagenwijd, heel ver waogewiêd open wagenwijd open.

wakkelen, wakkele, wankelen Op de beejn wakkele Op de benen wankelen.

wandmolen, wândmeule, mannelijk, wandkoffiemolen.

wanmolen, wan-meule, mannelijk, wanmolen.

waren, wâre, bewaren Ge mot ow ége mar goêd wâre Je moet goed op jezelf passen.

warm, wèrrem, warm.

wars, wérs, dwars, koppig, tegen de draad in, weerspannig. [Ove]

was, slappe was, slappe was Héj zit goêd in de slappe was Hij zit goed in de slappe was (goed bij kas.)

was, was, vrouwelijk, was Ik mot vandaog de was op de hând doên. Ik moet vandaag de was op de hand wassen.

was, wâs, mannelijk, wasdom.

wasbord, wasbord, onzijdig, wasbord (geribd bord om de was mee te reinigen.)

wasdraad, wasdraod, wasdraad (gladde gegalvaniseerde draad om de was te drogen te hangen, vast met wasknijpers.)

wasem, waosem, wóssem, mannelijk, wasem, stoom.

washand, washèndje, onzijdig, washandschoentje.

wasknijper, wasknieper, mannelijk, waskniepers, wasknijper(s).

waskuip, waskuup, vrouwelijk, waskuip, wastobbe.

waslap, waslepke, onzijdig, washandschoentje.

waspen, waspin, vrouwelijk, waspinne, waspinneke(s), wasknijper(s), wasknijpertje(s).

wasschraag, wasschraog, vrouwelijk, wasschraag (stelling die de wastobbe droeg.)

wassen, wâsse, de Maos wâst wassen, groeien, stijgen.

wassen, wâsse, wassen Op de hând wâsse Met de handen, zonder machine; de gruuntes wâsse

wasteil, wastéêl, mannelijk, wasteil.

wat, wà, wat ’t Is me toch wà! Het is toch wat!; wat Hél wà Nogal wat.

wat, wà?, wat? Wablief?; Nietwaar? (stopwoordje.)

wat niet, wánne, Nietwaar? (stopwoordje.)

wat voor een, wa f’n, wat voor een Op wa f’n menier? Op wat voor een manier?

waterader, waoterojjer, mannelijk, waterader.

wateren, wéêtere, drenken (water geven aan het vee), water geven De beëste wéêtere Het vee drenken.

waterkuil, wétterkuul, vrouwelijk, kuil met water om vee te drenken.

watje, wètje, onzijdig, watje Vat ’s éfkes ’n wètje Pak eens even een watje.

wats, wats, vrouwelijk, draai ’n wats án d’ore Een draai om de oren; ’n wats verkope Een klap geven.

wauwelen, wowwele, bazelen, kletspraat verkopen.

weck, wéck, mannelijk, inmaak De wéck De inmaak.

weckelastiek, wéckstiek, mannelijk, weckring.

wecken, wécke, wecken, inmaken.

weckfles, wéckfles, mannelijk, inmaakglas, inmaakpot

weckketel, wéckkétel, mannelijk, inmaakketel.

weckpot, wéckpot, mannelijk, inmaakglas, inmaakpot

wederwats, wederwats, van de hak op de tak. [Lan]

Wedgwood, zwetsgoêd, onzijdig, Wetchwood Een zwetsgoêd servies Een Wetchwood servies. (woordspeling)

weduwkerel, wédkél, mannelijk, weduwnaar. [Box]

weduwman, wéddeman, mannelijk, weduwnaar.

weduwvrouw, wéddevrouw, widdevroûw, vrouwelijk, weduwe.

weduwvrouwmens, wédvrommes, vrouwelijk, weduwe.

week, swéêks, per week Énne kér swéêks kumt d’n bekker án huus Eenmaal per week komt de bakker rond.

week, week, vrouwelijk, In de week zette voorbereiden op de was; Ik zal ’t vast in de week zetten. Ik zal er alvast over gaan nadenken.

week, wéêk, vrouwelijk, week ’n wéêk télt wel zeuve daag, mar is toch zo um Een week telt wel zeven dagen, maar is toch zo voorbij; fleje wéêk verleden (week).

weekkalender, wéêkklender, weekkalender.

weeklap, wéêklap, mannelijk, ’ne wéêklap ’maand’verband van katoen.

weer, wéêr, weer Druk in de wéêr zien. Druk in de weer zijn.

weer, weër, weer Daor kriegde toch ok ’t hin en weër van, of nie dan? Daar krijg je toch ook het heen en weer van, niet?

weer, wéêr, weer ’t wéêr is niks vandaog Het weer is niet goed vandaag.

weer, wér, terug, weer Kom nog ’s ’ne keër wér Kom nog eens een keertje terug; Nou weet ik ’t wér Nu weet ik het weer; opnieuw Héj duut ’t wér Hij doet het opnieuw.

weerlicht, wérlicht, mannelijk, vliegensvlug As de wérlicht Als het weerlicht, de bliksem.

weerlichten, wérlichte, bliksemen; ’t wérlicht, meidje Je onderbroekje (jurkje) is te zien, meisje!

weeromstuit, wérsumstuut, mannelijk, reactie, weeromstuit Van de wérsumstuut Van de weeromstuit.

weerskanten, wérskànte, swérskânte, meervoud, weerskanten Án, van wérskànte Aan/van weerskanten, aan/van beide zijden; Van swérskânte Van beide kanten, zijden, families.

weg, ewég, weg ’t Is nog wiêd ewég ; gót toch ewég! Het is nog ver weg, loop heen!

wegdonderen, wégdondere, weggooien.

wegduvelen, wégduvele, weggooien.

wegfleren, wégfléêre, wegsmijten (met kracht.)

wegflikkeren, wégflikkere, wegsmijten.

weggaan, góddeweg, Gao toch (e)wég!, ga (toch) weg! uitroep van verbazing; gót toch weg! ’t Is toch niet waar!

wegge, wég, wék, mannelijk, brood. [Box]

weggooien, wéggojje, weggooien.

wegmaken, wégmaoke, a/ kwijtmaken b/ onder narcose brengen.

wegmieteren, wégmietere, weggooien.

wegmoffelen, wégmoffele, sluiks wegstoppen.

wegnaaien, wégnèêje, wegsmijten.

wegperen, wégpéêre, wegsmijten (met kracht.)

wei, wéêj, vrouwelijk, wei De koej staón in de wéêj De koeien zijn in de wei.

wei, wei, mannelijk, ontroomde melk.

weidedraad, wéjdraod, mannelijk, weidraad (gladde gegalv. weideafrasteringsdraad.)

weidepaal, wéjpaol, mannelijk, weidepaal. (Afrasteringspaal.)

weinen, weine, weinen (hooigras omzetten om snel te drogen.)

weiner, weiner, mannelijk, machine om het hooi te keren om snel te drogen.

weinig, wénnig, weinig.

weit, weit, mannelijk, [D.: der Weizen] weit, tarwe.

wekker, wékker, mannelijk, hart Ik héb ’t an miene wékker Ik heb het aan mijn hart.

welboom, wèlbòm, mannelijk, welrol (om de grond plat te drukken.)

welja, bé-jao, welja, zeker wel.

welnee, bé-nieje!, welnee! [Hap]

welterusten, truste, welterusten.

wemelen, wiemele, deinen, heen en weer schommelen, wiebelen.

wender, wuunder, mannelijk, mannetjeseend. [Mill]

wentelploeg, wentelploeg, vrouwelijk, wentelploeg. (Keerbare ploeg.)

wentelteefje, wentelteefke, onzijdig, wentelteefje (gebakken sneetje brood.)

werkdag, swerkendags, mannelijk, Op zien swerkendags. In werkkleding; swerkendagse kleër alledaagse kleding; swèrrekendagse boks werkbroek.

werkdag, swerkendags, door de weeks.

werkdag, wérrekendag, mannelijk, doordeweekse dag, werkdag.

wervel, wulver, mannelijk, wildebras (knop op kast) [Hub]

wes, wies, tot wies hier en nie wiejer! tot hier en niet verder!; tot wies strakke war! Tot straks, ja!; wies stik! tot straks! [Mill]

weten, wét, Dè wét gén man! Dat weet niemand; wee’k nie! Dat weet ik niet!; wétte wa…? Weet je wat…; wéttewel? Weet je! (stopwoordje); wéttenie? Weet je! (stopwoordje)

wetplank, wétplânk, vrouwelijk, wetplank.

wezen, wézze, wéste, wezen Waarde wézze fietse? Was je wezen fietsen?; wezen Ziede wéste visse? Ben je wezen vissen?

wezenlijk, wezelek, echt wezelek waor echt waar.

wichtig, wichtig, belangrijk ’k Héb ’n wichtige afspraok Ik heb een belangrijk afspraok

wiebelen, wiebele, wankelen, licht heen en weer bewegen.

wiebelen, biebele, heen en weer wiebelen

wiebelkont, wiebelkont, ongedurig kind.

wiel, wiel, onzijdig, wiele, wieleke(s), wiel, wielen, wieltje(s)

wiersen, wiertsen, spannen ’t Wiertst ’r! Het spant er! [Mill]

wij, wéj, wij.

wijd, wied, wiêd, wieje; wiejer, ver ’t wied schuppe Het ver brengen (carriére maken); wiêd ewég ver weg; wiêd zat ver genoeg; ver Héj is wiêd in de taggetig. Hij is ver in de tachtig jaren oud; ver wiêd hin zien ver heen zijn (versleten zijn, bijna doo

wijd heen, wiêd hin, bijna dood. [Lan]

wijd heen, wiêdhin, veruit, verregaand ’t Is wiêdhin gebeurt mit ’m! Hij is zo goed als dood.

wijd weg, wiêdweg, verreweg.

wijd weg, wiêteweg, ver weg.

wijdaf, wiêdaf, veraf.

wijderop, wiejerop, verderop.

wijduit, wiêd-uut, verreweg Dè’s wiêd-uut nog ’t béste van geliek Dat is verreweg het beste van alles.

wijdwagen, wiêdwaoge, wagenwijd wiêdwaoge ope wagenwijd open.

wijf, wief, vrouwelijk, ’n wief vrouw, wijf.

wijl, weil, mannelijk, weileke, tijd ’nen Hélle weil Een lange tijd; weileke tijdje ’n moi weileke Een mooi tijdje.

wijn, wien, mannelijk, wijn.

wijnbes, miemere, rode bessen! [Via]

wijsmaken, wiesmaoke, op de mouw spelden Dè kunde mien nie wiesmaoke Dat kun je mij niet op de mouw spelden.

wiks, woeks, mannelijk, slaag.

wiksen, wiekse, slaan, trappen (van een paard). [Ove]

wil, wil, mannelijk, plezier, profijt Daor hé’k veul wil af Daar heb ik veel profijt van.

wilde woep, wullewoepe, (grote) tuinbonen. [?]

willen, wódde?, Wa wodde géj? Wat wou jij? (Dit werd gezegd met een dreigende houding om iemand af te schrikken.)

windaf, wiend-af, windaf, de wind in de rug Ik goj liefst wiend-af Ik ga het liefste windaf

winde, wien, mannelijk, b/ vijzel, c/ dommekracht

windei, wiendéî, Dè’s me ok ’n wiendéî a/ windei b/ iemand zonder ruggegraat.

windin, wiend-in, tegen de wind in Ik fiets wiend-in Ik fiets tegen de wind in.

windop, wiend-op, tegen de wind in.

winds, wiens, schuin, scheef Dè rad is wiens Er zit een slag in dat wiel.

winterknol, winterknol, winterknolle, winterknölleke(s), winterpeer, -peren, -peertje(s).

wipwap, wipwap, vrouwelijk, wip.

wis, wis, mannelijk, twijg van teenhout.

wisboom, wisbom, mannelijk, spanbalk over een hooiwagen.

wisseljaar, wisseljaore, meervoud, overgangstijd.

wisselstruik, wissestruuk, mannelijk, wissestruuk stroek tenenhoutenstruik(en).

wit, wit, ’t Is wit tusse die twee! Die twee mogen elkaar heel erg goed!

witselen, witsele, witten. stalmure witsele en de römkes blauwsele De stalmuren witten. en de raampjes blauw maken. (Dat was om vliegen te weren.)

wittekool, wittekól, mannelijk, wittekool.

wittekoolstamp, wittekóllestamp, mannelijk, stamppot van witte kool.

wittemik, wittemik, mannelijk, witbrood.

woedend, woejend, heel erg. [Box]

woelen, wule, woêle, woelen (in bed); wroeten (in de grond); woêle [Ove]

woelhannes, wuulhannes, mannelijk, ongedurig iemand.

woensdagavond, woensdaggenaovend, mannelijk, woensdagavond.

woensdagmiddag, woensdaggemiddeg, mannelijk, woensdagmiddag.

woensdagmorgen, woensdaggemèrrege, mannelijk, woensdagmorgen.

woensdagnacht, woensdaggenâcht, mannelijk, woensdagnacht.

wolleboon, wullebón, wullebónne, tuinbonen.

worden, worre, wier, geworre, worden, werd, geworden.

worstmachine, wôrsmesien, onzijdig, wôrsmesientje, worstmolen(tje).

wortel, wortel, mannelijk, wortele, wörtelkes, wortel, wortelen, worteltjes.

wortelmoes, wortelemoes, onzijdig, wortelstamppot.

wortelpeen, wortelpin, mannelijk, peen.

wortelstamp, wortelestamp, mannelijk, wortelstamppot.

wrat, frat, vrouwelijk, wrat Strieken ôver ’n liek lót ’n frat verdwiene. Strijken over een lijk doet de wrat verdwijnen.

wreed, vriët, vrieëd, vreët, erg graag willen hebben Daor is ie vriët op! Daar is hij wild op!; daor is ie vrieëd op Dat heeft hij heel erg graag; vreët zien op gebrand zijn op; hitsig Hum vreët maoke Hem hitsig maken. [?]

wring, vring, vringel, mannelijk, wringtoestel (stond bovenop de wasmachine.)

wringer, vringer, mannelijk, wringer.

wroeten, vrute, a/ wroeten b/ ploeteren.

wuiles, wölus, wèûles, mannelijk, Een goedaardige, onbehouwen jongen, lobbes.

zaad, zaod, onzijdig, zaad zaod strojje zaad strooien.

zaadmachine, zaodmesjien, onzijdig, zaadmachine.

zaadzak, zaodzak!, mannelijk, slome! (scheldwoord.)

zaaien, zèêje, zuîje, zaaien gruunte, korrels zèêje groentezaad, korrels zaaien. [Ove]; uitzaaien. Onkruid zuîje Het uitzaaien. van het onkruid.

zaaikorf, zèêjkörf, mannelijk, korf om te zaaien met de hand.

zaaimachine, zèêjmesien, onzijdig, zaaimachine.

zaaiviool, zèêjfiool, vrouwelijk, zaaiapparaat. (Zaaibak aan de arm als ’n viool.)

zaal, zaol, mannelijk, zaal In de zaol béj ’t café lâg miene fietsezaol In de zaal van ’t café lag mijn fietszadel

zacht, zôft, [D. sanft, E. soft] zacht zôft e péêre zachte peren.

zacht, zôfte, mannelijk, zachte ’ne zôfte een eitje, slappeling

zadel, zaol, zadel In de zaol béj ’t café lâg miene fietsezaol In de zaal van ’t café lag mijn fietszadel

zak, zak, mannelijk, zakke, zekske(s), zak, zakken, zakje(s); zak! slappe vent Wá ’ne zak! tebak! Wat een slappe vent [scheldwoord].

zakdoek, záddoek, mannelijk, zakdoek.

zakkenwasser, zakkewasser, mannelijk, scheldwoord.

zaliger, zaoliger, mannelijk, Ome Jan zaoliger De overleden oom Jan.

zanik, zanik, vrouwelijk, zanikende vrouw.

zaniker, zanikerd, mannelijk, zanikende man.

zaniktas, zaniktes, vrouwelijk, zanikende vrouw.

zat, grót zat, groot genoeg.

zat, zat, genoeg Ik héb ’r zat af Ik heb er genoeg van; veel Héj hét gèld zat Hij heeft veel geld; beu Ik zie ’t vort hartstikke zat Ik ben het helemaal beu; dronken zat zien dronken zijn; ik zie zat Ik ben dronken; stomdronken

zaterdagavond, sótterdaggenaovend, mannelijk, zaterdagavond.

zaterdagmiddag, sótterdaggemiddag, mannelijk, zaterdagmiddag.

zaterdagmorgen, sótterdaggemèrrege, mannelijk, zaterdagmorgen.

zaterdagnacht, sótterdaggenâcht, mannelijk, zaterdagnacht.

zeeg, zeeg, zeegt, mak, tam; ’n zeeg(t) péêrd Een mak paard.

zeepsop, sépsop, mannelijk, zeepsop.

zeggen, zégge, zén/zin, gezét, zeggen, zei, gezegd.

zeik, zéêjk, zéîk, mannelijk, urine, pis; Daor kriedde toch de zéêjk van! Daar krijg je toch meer dan genoeg van; Iemes ovver de zéêjk hellepe Iemand overstuur maken; Iemes ovver de zéêjk jaoge Iemand kwaad/zenuwachtig maken; zéêjk op unne riék tevergeefs.

zeik varen, zèêjk vaore, zéîk vaore, gier uitrijden.

zeikdempel, zèêkdempel, vrouwelijk, zèêkdempels, mier(en). [Ove]

zeiken, zéêjke, zéîke, a/ urineren, b/ drammen, c/ regenen; zékt stortregent. ’t régent det ’t zò zékt! Het regent dat het giet.

zeikerd, zéêjkerd, zeikerd, mannelijk, pinnig, vrekkig, zuinig iemand.

zeikerig, zéêjkerig, pinnig Wa ziede toch wér zéêjkerig! Wat ben je toch pinnig!

zeikkar, zéêjkkar, zéîkkar, vrouwelijk, gierkar.

zeikkelder, zéêjkkelder, zéîkkelder, mannelijk, gierkelder.

zeikmannetje, zéêjkmenneke, zéîkmenneke, mannelijk, drammer.

zeikmeik, zéêjkméêjk, zéîkméîk, vrouwelijk, zéêjkméêjke, zéîkméîke, mier(en).

zeiknat, zéêjknat, zéîknat, kletsnat.

zeikpiemel, zéêjkpiemel, zéîkpiemel, mannelijk, gierigaard, zuinig mens.

zeikpin, zéêjkpin, zéîkpin, mannelijk, vrouwelijk, gierigaard, gierige vrouw.

zeikpomp, zéêjkpômp, zéîkpomp, vrouwelijk, gierpomp.

zeikschep, zéêjkschép, zéîkschep, mannelijk, gierschep.

zeikschepper, zéêjkschépper, zéîkschepper, gierschep.

zeiksel, zéksel, onzijdig, urineplas. [Via]

zeiktas, zéêjktes, zéîktes, vrouwelijk, drammerige vrouw.

zeikton, zéêjkton, zéîkton, vrouwelijk, gierton.

zeiktrien, zéêjktrien, zéîktrien, vrouwelijk, zuinige vrouw.

zeikzak, zéêjkzak, zeikzak, mannelijk, zeveraar, scheldwoord.

zeikzooi, zéêjkzooi, zéîkzooi, vrouwelijk, rotzooi, troep.

zeker, zekers te weëte, zeker weten.

zekere, zekere, mannelijk, zeer secuur iemand Dè ’s me ok ’ne zekere Dat is ook een zeer secuur iemand; Wá ’ne zekere een pietlut, Pietje Precies.

zemelen, zimmele, zaniken, zeveren. Zit daor nie zò te zimmele! Zit daar niet zo te zaniken!

zemelzak, zimmelzak, mannelijk, zemelaar.

zestig, sêstig, zestig.

zeug, zog, zeug De zog mot bagge De zeug moet werpen; lompe zog lompe man [scheldwoord].

zeurtas, zeurtes, zeurende vrouw.

zeven, zeuve, zeven

zevende, zuvvende, zevende.

zevenenzeventig, zuvvenensuvvetig, suvvenensuvvetig, zevenenzeventig.

zeventig, zuvventig, suvvetig, zeventig.

zeveren, zéivere, zévere, a/ kwijlen, zeveren b/ zaniken, zeuren.

zeverhannes, zeiverhannes, zeverhannes, mannelijk, zeveraar, zanikerd.

zeverkloot, zeiverkloot, zeverkloot, zeveraar, zanikerd.

zeverlap, zeiverlap, zeverlap, mannelijk, zeiverlepke, slabbetje, morsdoekje.

zeverzak, zeiverzak, zeverzak, zeveraar, zanikerd.

zicht, zicht, zeis.

ziekte, vallende ziekte, vrouwelijk, periodieke bewustzijnsverlies.

ziel, ziel en zaoligheid, hebben en houden.

zielenknijper, zieleknieper, psychiater.

zien, xyou!, ’k zie oe! ik zie je (GSM-taal)

zift, zift, onzijdig, zifte, zeef (zeven).

zijden, hoge zéêje, hogge zéêje, mannelijk, hoge hoed (hoge zijden).

zijg, zeeg, zeegt, vrouwelijk, zeef voor vloeistoffen.

zijgen, zéêje, romme zéêje melk zeven.

zijgschotel, zéêjschòttel, vrouwelijk, zeefschotel (om verse melk te zeven.)

zijn, zien, zijn.

zin, zin, aldus, op zo’n manier Op zó’n zin Op zo’n manier.

zink, zink, Op zink visse vissen met lood verzwaarde sim (aan de grond.)

zit, zit, Héj hét gén zit in’t gat Hij heeft geen rust, is ongedurig.

zitten, zitte, zitten D’r nie mit zitte Er niet mee zitten Er geen problemen mee hebben; Waor zitte? Waar ben je?; Wá zitte te doên? Wat ben je aan het doen?

zo een, zó ’ne, zo een, zulk een, zo’n.

zo met straks, sommestrakke, sommestrakkes, straks.

zo meteen, zommeteên, summeteën, sommeteën, zo meteen, straks; aanstonds, direct.

zode, zooi, zode(n).

zode, zut, vrouwelijk, knoei, rommel, rotzooi.

zodezooi, zutzooi, vrouwelijk, troep, zooi.

zoei, zoei, mannelijk, gier.

zoeien, zoeie, zoeide, gezoeid, gieren, gierde, gegierd (op het veld.)

zoeikar, zoeikar, vrouwelijk, gierkar.

zoeiput, zoeiput, mannelijk, gierput.

zoeiton, zoeiton, vrouwelijk, gierton.

zoek, soek, mannelijk, hond ’ne Goeje soek ’n Goedaardige man.

zoeken, zuke, ’t Wel/nie zuke Er (geen) zin in hebben, (niet) willen doen.

zoet, zuut, zoet, braaf, lief Zoi ’t zo zuut zat zien? Zou het zo zoet genoeg zijn?; Zie mar zuut! Wees maar stil! Rustig maar!; zuut is nie zoer! zoet is niet zuur.

zoetbrood, zuutbroëd, onzijdig, zoetbrood (suikerbrood).

zoeteke, zuteke, onzijdig, lieveling, lief kind.

zoethout, zuuthout, onzijdig, zoethout.

zoetjes, zuutjes, zoetjes, stilletjes, voorzichtig; langzaam zuutjes án nor huus toe gaon langzaam aan naar huis gaan; zuutjes doên stil zijn, rustig doen.

zoetjesaan, zuutjes-án, zachtjesaan.

zoetzuur, zuutzoer, zoetzuur.

zog, zog, onzijdig, moedermelk.

zomen, zeume, zomen. Umzeume Omzomen.

zomer, sommers, ’s zomers.

zomeren, zommere, zomeren ’t Wil nog mar nie zommere Het wil maar geen zomer worden.

zomergerei, zommergréêj, onzijdig, zomerkleren.

zondagmorgen, sondaggemèrrege, mannelijk, zondagmorgen.

zondags, sondags, Op zien sondags zien Met de beste kleren aan.

zondagsgerei, zondagsgréêj, onzijdig, zondagse kleren.

zonde, zund, sund, zeund, vrouwelijk, zonde Dik worre van de zund Dik worden van de zonde [cryptisch]; ’t is zund. jammer, zonde; Dè’s sund/zeund! Dat is jammer!; gloeiende zund! krachtterm.

zooi, zooi, rommel.

zool, zoal, mannelijk, zool. Schoen zoal Schoen zool; halleve zoal halve gare.

zorg, zörg, mannelijk, zorgen Ik zit in de zörg Ik zit in de zorgen; oude leunstoel ik zit in de zörg Ik zit in de oude leunstoel.

zout, zâlt, onzijdig, zout.

zouwen, zouwe, knoeien. [?]

zoveel, zovvel, zoveel; zovvel as zoveel als, om zo te zeggen.

zoveelste, zovvelste, zoveelste.

zowat, zòwwà, bijna.

zuigsnoepje, zuugsnuupke, onzijdig, babbelaar, zuigsnoepje.

zuigzand, zuugzând, onzijdig, drijfzand.

zuip, zuup, Án de zuup zien (Aan de drank zijn.) alcoholist zijn.

zuipen, zupe, zuipen, bovenmatig drinken.

zuiplap, zuuplap, mannelijk, zuiplap, dronkaard.

zuipneus, zuupneus, mannelijk, drinkebroer.

zuipschuit, zuupschuit, mannelijk, drinkebroer.

zuiver, zuvere, Dè’s génne zuvere Dat is een onbetrouwbaar iemand.

zuiveringszout, zuveringszâlt, onzijdig, zuiveringszout.

zullen, zón, zouden zón z’t al weëte? zouden ze het al weten?; wà zoj ’t! Wat zou het! Wat kan het schelen!

zullie, zullie, zij.

zult, zult, hoofdkaas

zuring, zoéring, mannelijk, zuring.

Zus, Zus, Zus Janssen vervangende eigennaam kwam vroeger veel voor.

zutsen, zutse, treuzelen. [Hub]

zuur, zoêr, zuur De romme is Zoêr De melk is zuur; Zoi’t zo Zoêr zat zien? Zou het zo zuur genoeg zijn?; zoêr wéêr guur ’t Is mar Zoêr wéêr Het is maar guur weer; ongezellig Wá’n Zoêr ding! Wat een zuur kijkend meisje!; zoêre zol

zuurkool, zoerkòl, zúrkòl, mannelijk, zuurkool.

zuurkoolton, zoerkólton, vrouwelijk, zuurkoolton.

zuurmoes, zoerremoes, onzijdig, zuurkoolstamppot.

zuurpruim, zoêrpruum, zoêrproem, vrouwelijk, zure verbitterde vrouw.

zwaar, zwaor, zwaor op de hànd erg zwartgallig.

zwaluw, zwèllef, zwèlleve, zwèllefke(s), zwaluw, zwaluwen, zwaluwtje(s).

zwaluwnest, zwellevenéêst, zwaluwnest De zwellevenéêst Het zwaluwnest

zwamkerel, zwamkél, kletsmajoor

zwammen, zwamme, kletspraat verkopen.

zwans, swâns, zwans, mannelijk, penis; Janlul, scheldwoord.

zwartmoor, zwartmoor, mannelijk, smeerpoets. (scheldwoord) fiêze zwartmoor

zwartselen, zwartsele, stalmure zwartsele zwart verven.

zweep, zweep, vrouwelijk, zwepe, zwiepke/zwépke, zweep, zwepen, zweepje.

zweer, zwéêr, mannelijk, zweer.

zweetjat, zweetjatters, meervoud, zweetvoeten.

zweetpoot, zweetpeut, meervoud, zweetvoeten.

zwengelen, zwingele, zwengelen.

zwets, zwets, vrouwelijk, opschepster.

zwetsbal, zwetsbal, mannelijk, opschepper, pocher.

zwetsbuil, zwetsbuul, mannelijk, opschepper.

zwetsen, zwetse, opsnijden.

zwetser, zwetser, zwetserd, mannelijk, opschepper.

zwetskloot, zwetskloot, mannelijk, opschepper, pocher.

zwetswijf, zwetswief, opschepster.

zwiebelen, zwiebele, heen en weer slingeren.

zwiebelig, zwiebelig, duizelig.

zwieberen, zwiebere, deinen, duizelig lopen.

zwieberig, zwieberig, duizelig.

zwiem, zwiemke, mannelijk, taaie, veerkrachtige twijg. [Ove]

zwiep, zwiep, mannelijk, zwaai, ferme worp.

zwieperen, zwiepere, zwiepen.

zwijmelen, zwiemele, duizelen, zwijmelen.

zwijmelig, zwiemelig, [D.: schwindlig] duizelig.

zwik, zwik, mannelijk, D’n hélle zwik Alles bij elkaar.

zwil, zweel, onzijdig, eelt. [?]

zwingel, zwingel, zwengel.

zwoeks, zwoeks, mannelijk, slaag.

zwoerd, zwoertje, mannelijk, spekzwoerd.

zzz, zzzzzzzzt, geluid van een Land van Kuukse béj (bij.)