Meertens Beeldenbank

Beeldencollectie Sjef van den Bosch

Sjef van den Bosch (1938-2008) begon met het verzamelen van miniatuurbeelden toen hij na het overlijden van zijn moeder enkele beeldjes in bezit kreeg. In de loop van de tijd ontstond een bonte verzameling van miniatuurbeelden, vooral replica's van Nederlandse beelden. Na zijn overlijden verhuisde de collectie naar het Meertens Instituut. In 2009 is de Beeldenbank opgezet om de collectie te ontsluiten en online te kunnen raadplegen. Bij de herziening van de collectie in 2016-2017 zijn dubbele beelden en beelden waar een duidelijk verhaal en contextgegevens ontbraken, verwijderd. Van de overgebleven miniatuurbeelden zijn de beschrijvingen herzien; is de ontsluiting door het toevoegen van trefwoorden groter en diverser geworden; zijn verwijzingen naar de bundel Verhalen van Stad en Streek, de Verhalenbank en de Liederenbank opgenomen; en is de documentatie herzien en aangevuld.

De Collectie Sjef van den Bosch is een tastbaar overzicht van hoe steden en dorpen zich verhalen toe-eigenen, en sluit aan bij het project Communities claiming tales (2006-2010) dat afgesloten werd met de publicatie van Verhalen van stad en streek: sagen en legenden in Nederland (Amsterdam, 2010).

Van den Bosch had als uitgangspunt dat het beeld werkelijk in Nederland moest staan en dat een verhaal (of liedje, spreekwoord, gezegde) aan het beeld moest zijn verbonden. Aan de miniatuurbeelden zijn verhalen in de vorm van een sprookje, sage, legende, over historische figuren, spot- of bijnaam, gezegde, of liedje verbonden. De collectie bevat ook beelden van ambachtslieden, literaire figuren, adellijke en vorstelijke personen, kunstenaars, boeren, etc. waarover in het algemeen alleen feiten bekend zijn.

Vrijwel alle beelden waaraan een verhaal gekoppeld is, hebben met elkaar gemeen dat de verhalen onderdeel van de locale eigenheid zijn gemaakt, vooral op initiatief van plaatselijke en regionale VVV's, middenstanders en carnavalsverenigingen. Zie verder Marianne van Zuijlen, Collectie Sjef van den Bosch en de beeldenbank van het Meertens Instituut in Vertelcultuur 4 (2017) 1, p. 11-16