Sara
| Titel: | Sara |
| Volgnummer: | 059 |
| Afbeeldingen: |   |
| Beschrijving: | Het verband tussen de leeftijd van vijftig jaar en Abraham is te vinden in het evangelie van Johannes, 8:57. Jezus noemt Abrahams blijdschap over zijn (Jezus'') komst waarop hem met ongeloof wordt gevraagd dat hij nog geen vijftig is en toch Abraham gezien zou hebben. Door een verkeerde uitleg ontstond de populaire uitdrukking met bijbehorende folklore (aanbieden van een koek, plaatsen van een pop bij het huis). Soms wordt verband gelegd met de uitdrukking weten waar Abraham de mosterd haalt. In Van Dale komen sinds 1898 diverse betekenisomschrijvingen voor van Abraham gezien, als “gezegd van iemand die reeds 50 jaar oud is en nog ongetrouwd”, “hij is al 50 jaar oud”, “hij is gestorven” tot de huidige “vijftig jaar geworden zijn”. De zegswijze Sara gezien hebben komt voor het eerst voor in 2005. Eerder (1992) gaf Van Dale wel sara, een benaming voor de pop van brooddeeg, etc. in de vorm van een oude vrouw, die een vrouw op haar vijftigste verjaardag kreeg. In Nederlandse spreekwoorden, spreuken en zegswijzen van K. ter Laan staat zij is de Sara, in de betekenis “zij is al ouder en is nog moeder geworden”. Nu betekent zij is de sara, net als zij heeft Sara gezien, voor de meeste mensen “zij is vandaag vijftig geworden”. De uitdrukking “Weten waar Abraham de mosterd haalt” heeft de betekenis van op de hoogte zijn van alles; goed bij de tijd zijn, of ironisch: van iets overbekends op de hoogte zijn, en berust niet op een bijbelse passage. Er is in ieder geval geen relatie met de uitdrukking Abraham zien, hoewel beide spottenderwijs in verband gebracht worden met een zekere wijsheid die een vijftigjarige verworven zou hebben. Het standbeeld van Sara werd opgericht als plaats van samenkomst op Saradag voor vrouwen die vijftig zijn of worden. Ook in Rijsbergen wordt jaarlijks een Saradag georganiseerd. |
| Trefwoorden: | symbool, toerisme, uitdrukking, bijbelse, leeftijd, zoon, bijbelpassage, discussie, opmerken, vijftig, geboorte, dood, overlijden, betekenis, ongetrouwd, zegswijze, pop, brooddeeg, moederschap, moeder, standbeeld, verzamelplaats, vrouw, verjaardag, mosterd, halen, spot, ironie, koek, Abraham, Sara, Johannes, Jezus, Joden, Van Dale, Nederlandse spreekwoorden, spreuken en zegswijzen, K. ter Laan, Made, Rijsbergen, Saradag |
| Verhalenbank: | n.v.t. |
| Stad en streek: | n.v.t. |
| Links: | http://vanderkrogt.net/standbeelden/object.php?record=NB18at http://www.heiligen.net/heiligen/10/09/10-09-00--1700-abraham.php https://onzetaal.nl/taaladvies/abraham-sara-gezien-hebben http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/abraham |
| Locatie: | Made, Gaymansplantsoen |
| Maker: | Niek van Leest (1930-2012) 1992 Onbekend |
| Info replica: | Identiek aan standbeeld: nee Opschrift: Sara weet waar Abram de mosterd haalt Formaat: Maker: Parastone |
| Opmerkingen: | Zie nummer 060. Abraham. Van den Bosch noemde het beeldje “Sara weet waar Abraham de mosterd haalt.” Verkoop replica door VVV Oosterhout. |
| Foto's: | |
| Documentatie Van den Bosch: | Archief MI 344: 291-293, 291 Archief Meertens Instituut 344: 59, 60 |
| Tekst Van den Bosch: | Sticker onderop: Staat in Gemeente Made Drimmelen Brabant |